Uittreksel uit arrest nr. 136/2022 van 27 oktober 2022 Rolnummers 7478, 7504 en 7515 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 20111, 20112 en 20113 van het Wetboek diverse rechten en taksen, zoals gewijzigd bij de artikelen 2, 3 en 5 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten « tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit », en de artikelen 2, 3, 5, 14, 15 en 16 van de voormelde wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten, gesteld door de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel en door de Nederlandstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel.

Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S. de Bethune en E. Bribosia, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging a. Bij vonnis van 25 november 2020, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 10 december 2020, heeft de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel de volgende twee prejudiciële vragen gesteld, waarvan de tweede door het Hof bij beschikking van 27 januari 2021 werd geherformuleerd : « Schenden de artikelen 2, 3, 5, 14 en 16 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen de artikelen 10, 11, 16 en 172 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het beginsel van rechtszekerheid en het beginsel van niet-retroactiviteit van de wetten, alsook met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre zij in het Belgisch Staatsblad zijn bekendgemaakt op 11 augustus 2016, in werking zijn getreden op 21 augustus 2016 en het tarief van de jaarlijkse taks op de kredietinstellingen verhogen alsook de belastbare grondslag ervan uitbreiden tot het bedrag van de schulden tegenover cliënten op 31 december 2015 dat in het kader van de territoriale rapportering vermeld staat op lijn 229 in tabel 00.20 ' Schulden tegenover cliënten ' (kolom 05, Totaal bedrag) van het Schema A, wat voor de kredietinstellingen resulteert in een supplement van de jaarlijkse taks op de kredietinstellingen met betrekking tot het aanslagjaar 2016, dat opeisbaar werd op 1 januari 2016 ? »; « In zoverre de artikelen 2, 3, 5, 15 en 16 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen moeten worden geïnterpreteerd in die zin dat over de hoedanigheid van kredietinstelling voor het aanslagjaar 2016 wordt geoordeeld op de datum van inwerkingtreding van de wet (zijnde 21 augustus 2016) en niet op de datum van opeisbaarheid van de jaarlijkse taks op de kredietinstellingen (zijnde 1 januari 2016), schenden die artikelen de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet in zoverre zij, enerzijds, een entiteit die het statuut van kredietinstelling heeft op de datum van opeisbaarheid van de jaarlijkse taks op de kredietinstellingen voor het aanslagjaar 2016 alsook op de datum van inwerkingtreding van die wet en, anderzijds, een entiteit die het statuut van kredietinstelling heeft op de datum van opeisbaarheid van de jaarlijkse taks op de kredietinstellingen voor het jaar 2016 en die dat statuut niet meer heeft op de datum van inwerkingtreding van de wet, aan verschillende taksen onderwerpen ? ». b. Bij vonnis van 8 januari 2021, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 25 januari 2021, heeft de Nederlandstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : « Schenden de artikelen 201/11, 201/12 en 201/13 van het Wetboek Diverse Rechten en Taksen (zoals gewijzigd bij artikelen 2, 3 en 5 van de Wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten), alsook de artikelen 14 en 15 van de Wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit, het gelijkheidsbeginsel en de bescherming van het eigendomsrecht zoals opgenomen in de artikelen 10, 11, 16 en 172, eerste lid, van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, alsook in samenhang gelezen met het rechtszekerheidsbeginsel en met het beginsel van niet-retroactiviteit van de wet, in de mate dat deze bepalingen, die gepubliceerd werden op 11 augustus 2016 en in werking traden op 21 augustus 2016, de berekeningsbasis en het tarief van de bestaande en de eventueel reeds verschuldigde jaarlijkse taks op de kredietinstellingen wijzigen en zo een (bijkomend supplement aan) bankentaks opleggen dewelke wordt berekend op het bedrag van de schulden tegenover cliënten opgenomen op 31 december 2015 in de territoriale rapportering van kredietinstellingen, zijnde een feit of toestand die reeds definitief was geworden op het moment van de inwerkingtreding van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten, en dewelke opeisbaar en verschuldigd werd ten name van deze kredietinstellingen op 1 januari 2016 ? ».c. Bij vonnis van 16 december 2020, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 16 februari 2021, heeft de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel de volgende twee prejudiciële vragen gesteld, waarvan de tweede door het Hof bij beschikking van 3 maart 2021 werd geherformuleerd : « - Schenden de artikelen 2, 3, 5 en 14 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten ' tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit ', inzonderheid de voormelde artikelen 5 en 14, die op 21 augustus 2016 in werking zijn getreden, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, met de beginselen van behoorlijke wetgeving, in het bijzonder het zorgvuldigheidsbeginsel, het redelijkheidsbeginsel, het beginsel van niet-retroactiviteit van de wetten waarvan artikel 2 van het Burgerlijk Wetboek een uiting is en het rechtszekerheidsbeginsel, in zoverre zij het tarief en de grondslag van de jaarlijkse taks op de kredietinstellingen, bedoeld in titel XI van het Wetboek diverse rechten en taksen, wijzigen met ingang van 1 januari 2016, terwijl de belastingplichtigen uiterlijk op 1 juli 2016 die jaarlijkse taks moesten betalen die ' opeisbaar ' was op 1 januari 2016, zoals zij vóór de wijziging bij de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten bestond ? - In zoverre de artikelen 2, 3, 5 en 14 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten ' tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit ' moeten worden geïnterpreteerd in die zin dat over de hoedanigheid van kredietinstelling voor het aanslagjaar 2016 wordt geoordeeld op de datum van inwerkingtreding van die wet (zijnde 21 augustus 2016) en niet op de datum van opeisbaarheid van de jaarlijkse taks op de kredietinstellingen (zijnde 1 januari 2016), schenden die artikelen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, met de beginselen van behoorlijke wetgeving, in het bijzonder het zorgvuldigheidsbeginsel, het redelijkheidsbeginsel, het beginsel van niet-retroactiviteit van de wetten waarvan artikel 2 van het Burgerlijk Wetboek een uiting is en het rechtszekerheidsbeginsel, doordat zij, enerzijds, een entiteit die het statuut van kredietinstelling heeft op de datum van opeisbaarheid van de jaarlijkse taks op de kredietinstellingen voor het aanslagjaar 2016 alsook op de datum van inwerkingtreding van die wet en, anderzijds, een entiteit die het statuut van kredietinstelling heeft op de datum van opeisbaarheid van de jaarlijkse taks op de kredietinstellingen voor het aanslagjaar 2016 en die dat statuut niet meer heeft op de datum van inwerkingtreding van dezelfde wet, aan verschillende taksen onderwerpen ? ». Die zaken, ingeschreven onder de nummers 7478, 7504 en 7515 van de rol van het Hof, werden samengevoegd. (...) III. In rechte (...) Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen B.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op de artikelen 2, 3, 5, 14, 15 en 16 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten « tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit » (hierna : de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten).

B.2. Het algemene opzet van het ontwerp dat ten grondslag ligt aan de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten, kan als volgt worden samengevat : « Dit wetsontwerp beoogt de invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in het Wetboek diverse rechten en taksen ter vervanging van de bestaande jaarlijkse taksen, de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en de bijdrage voor de financiële stabiliteit. Deze vereenvoudiging dient plaats te vinden in een budgettair neutraal kader zodat de taks vanaf 2016 wordt begrensd tot het niveau van 805 miljoen euro.

Als heffingsgrondslag voor de eengemaakte taks werd geopteerd voor het gemiddeld bedrag van de schulden van de kredietinstelling tegenover cliënten vanaf 2016.

Het heffingspercentage van de nieuwe taks wordt bepaald in functie van een beoogde jaarlijkse opbrengst van 805 miljoen euro.

Er worden overgangsmaatregelen genomen in die zin dat de kredietinstellingen de reeds voor 2016 betaalde ' oude ' taksen en de voor dat jaar betaalde bijdrage voor het fonds voor de financiële stabiliteit in mindering mogen brengen van het in 2016 het te betalen bedrag aan nieuwe taks » (Parl. St., Kamer, 2015-2016, DOC 54-1950/001, p. 3).

Zoals blijkt uit de memorie van toelichting, heeft de wetgever, voor de kredietinstellingen, een eengemaakte taks willen invoeren ter vervanging van de jaarlijkse taks bepaald in boek IIbis van het Wetboek der successierechten, de jaarlijkse taks bepaald in de artikelen 20110 en volgende van het Wetboek diverse rechten en taksen, verschillende aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en de bijdrage voor de financiële stabiliteit (ibid., pp. 4-5).

B.3.1. De jaarlijkse taks op de kredietinstellingen, zoals zij volgt uit de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten, wordt vastgesteld op basis van de jaarlijkse taks die reeds was vastgelegd bij de artikelen 20110 en volgende van het Wetboek diverse rechten en taksen.

B.3.2. De wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten wijzigt niet artikel 20110 van het Wetboek diverse rechten en taksen, dat de aan de taks onderworpen kredietinstellingen identificeert.

B.3.3. Artikel 2 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten vervangt artikel 20111 van het Wetboek diverse rechten en taksen, dat de belastbare grondslag bepaalt, door de volgende bepaling : «

Art. 20111.Een kredietinstelling bedoeld in artikel 20110 is de taks verschuldigd op het gemiddeld bedrag van haar schulden tegenover cliënten in het jaar voorafgaand aan het aanslagjaar. Voor de toepassing van dit artikel wordt onder het gemiddeld bedrag van de schulden van de kredietinstelling tegenover cliënten verstaan het rekenkundig gemiddelde van de bedragen die op het einde van iedere maand van het bedoelde jaar overeenkomstig de voorschriften van de Nationale Bank van België in het kader van de territoriale rapportering moeten worden vermeld op lijn 229 in tabel 00.20 ' Schulden tegenover cliënten ' (kolom 05, Totaal bedrag) van het Schema A ».

B.3.4. Artikel 3 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten wijzigt artikel 20112 van het Wetboek diverse rechten en taksen, dat het belastingtarief vaststelt : « In artikel 20112 van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 22 juni 2012 en vervangen bij de wet van 30 juli 2013, worden de woorden ' op 0,0435 pct. ' vervangen door de woorden ' op 0,13231 pct. ' ».

B.3.5. Artikel 5 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten wijzigt artikel 20113 van het Wetboek diverse rechten en taksen, dat de datum waarop de taks opeisbaar is en de datum waarop zij betaald moest zijn, vaststelt : « In artikel 20113 van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 22 juni 2012, worden de volgende wijzigingen aangebracht : 1° in het eerste lid wordt het jaartal ' 2012 ' vervangen door het jaartal ' 2016 ';2° in het tweede lid worden de woorden ' en voor de eerste keer op 1 juli 2012 ' geschrapt ». Ingevolge die wijziging bepaalt artikel 20113 van het Wetboek diverse rechten en taksen : « De taks is opeisbaar op 1 januari van elk jaar en voor de eerste keer op 1 januari 2016.

Hij moet betaald zijn uiterlijk op 1 juli van elk jaar.

Wanneer de taks niet binnen de voorgeschreven termijn werd betaald, is de wettelijke intrest, volgens het percentage in burgerlijke zaken, van rechtswege verschuldigd met ingang van de dag waarop de betaling had moeten geschieden.

Voor de berekening van de intrest wordt elke fractie van een maand gerekend als een volle maand ».

B.3.6.1. De artikelen 14 en 15 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten stellen de overgangsbepalingen vast die gelden voor het aanslagjaar 2016.

B.3.6.2. Artikel 14 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten wijkt af, voor het aanslagjaar 2016, van de bepaling die de belastbare grondslag vastlegt en van de bepaling die de datum vaststelt waarop de taks moet zijn betaald. Artikel 14 bepaalt : « Voor het aanslagjaar 2016 is een kredietinstelling bedoeld in artikel 20110 van het Wetboek diverse rechten en taksen, in afwijking van artikel 20111 van hetzelfde Wetboek, zoals vervangen bij artikel 2 van deze wet, de taks verschuldigd op het bedrag dat op 31 december 2015 overeenkomstig de voorschriften van de Nationale Bank van België in het kader van de territoriale rapportering moet worden vermeld op lijn 229 in tabel 00.20 ' Schulden tegenover cliënten ' (kolom 05, Totaal bedrag) van het Schema A. In afwijking van artikel 20113 van hetzelfde Wetboek zoals gewijzigd bij artikel 5 van deze wet, moet de voor het aanslagjaar 2016 verschuldigde taks betaald worden uiterlijk op 15 november 2016 ».

In de memorie van toelichting bij het ontwerp dat ten grondslag ligt aan de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten, werd dat artikel als volgt toegelicht : « Artikel 14 regelt de overgang van de periode van de naast elkaar bestaande taksen en bijdrage naar die van de eengemaakte taks op kruissnelheid. Voor het overgangsjaar 2016 zullen de schulden tegenover cliënten op 31 december 2015 de heffingsgrondslag van de eengemaakte taks vormen. De taks zal moeten betaald worden ten laatste op 15 november 2016 » (Parl. St., Kamer, 2015-2016, DOC 54-1950/001, pp. 8-9).

B.3.6.3. Artikel 15 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten schrijft voor dat, voor het aanslagjaar 2016, het bedrag van de in het geding zijnde taks wordt verminderd (1) met het bedrag van de jaarlijkse taks bepaald in boek IIbis van het Wetboek der successierechten dat de kredietinstelling reeds heeft betaald voor het aanslagjaar 2016, (2) met het bedrag van de jaarlijkse taks bepaald in de artikelen 20110 en volgende van het Wetboek diverse rechten en taksen, zoals die bestonden vóór de inwerkingtreding van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten, dat de kredietinstelling reeds heeft betaald voor het aanslagjaar 2016 en (3) met het bedrag van de bijdrage voor de financiële stabiliteit dat de kredietinstelling reeds in 2016 heeft betaald.Artikel 15 bepaalt : « De voor het aanslagjaar 2016 betaalde bedragen aan jaarlijkse taksen op de kredietinstellingen in het Wetboek der Successierechten en het Wetboek diverse rechten en taksen, zoals ze bestonden voor de inwerkingtreding van deze wet, worden in mindering gebracht van het bedrag dat in het aanslagjaar 2016 moet worden betaald bij toepassing van deze wet. Van dat bedrag wordt eveneens in mindering gebracht de voor 2016 betaalde bijdrage voor de financiële stabiliteit, bedoeld in de wet van 28 december 2011Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011003450 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een bijdrage voor de financiële stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober 2008 houdende maatregelen ter bevordering van de financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor wat betreft de bescherming van de deposito's, de levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten sluiten tot invoering van een bijdrage voor de financiële stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober 2008 houdende maatregelen ter bevordering van de financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor wat betreft de bescherming van de deposito's, de levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten ».

In de memorie van toelichting bij het ontwerp dat ten grondslag ligt aan de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten, werd dat artikel als volgt toegelicht : « Voor het aanslagjaar 2016 moeten de banken de bestaande jaarlijkse taksen op de kredietinstellingen nog betalen. De betreffende schuldtitel bestond immers al voor de datum waarop dit wetsontwerp wet zal worden. Idem dito voor de bijdrage financiële stabiliteit.

Om te vermijden dat de banken in 2016 per slot van rekening tweemaal de ' bankentaks ' betalen, is voorzien dat zij van het in 2016 te betalen bedrag aan nieuwe taks op de kredietinstellingen in mindering mogen brengen : 1° de voor 2016 reeds betaalde ' oude ' taksen op de kredietinstellingen en 2° de voor hetzelfde jaar betaalde bijdrage voor het fonds voor de financiële stabiliteit. Deze verrekening kan aanleiding geven tot een teruggave van het saldo indien de reeds betaalde ' oude taksen ' en de bijdragen voor het jaar 2016 in voorkomend geval meer zouden bedragen dan de nieuwe taks op de kredietinstellingen.

De bijdrage voor de financiële stabiliteit voor het jaar 2016 blijft door de vrijgestelde kredietinstellingen verschuldigd en komt niet voor teruggave in aanmerking. In die zin is er dus geen verschillende behandeling van de op grond van artikel 20112/1 van het Wetboek diverse rechten en taksen vrijgestelde kredietinstellingen » (Parl.

St., Kamer, 2015-2016, DOC 54-1950/001, p. 9).

B.3.7. Artikel 16 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten bepaalt : « De artikelen 10 tot 13 treden in werking vanaf aanslagjaar 2017 ».

Bij ontstentenis van een andersluidende bepaling zijn de andere artikelen van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten in werking getreden tien dagen na de bekendmaking van die wet in het Belgisch Staatsblad van 11 augustus 2016, namelijk op 21 augustus 2016, krachtens artikel 4, tweede lid, van de wet van 31 mei 1961 « betreffende het gebruik der talen in wetgevingszaken, het opmaken, bekendmaken en inwerkingtreden van wetten en verordeningen ».

Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag in de zaak nr. 7478, de enige prejudiciële vraag in de zaak nr. 7504 en de eerste prejudiciële vraag in de zaak nr. 7515 B.4. De eerste prejudiciële vraag in de zaak nr. 7478, de enige prejudiciële vraag in de zaak nr. 7504 en de eerste prejudiciële vraag in de zaak nr. 7515 hebben betrekking op de bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepalingen met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet (zaken nrs. 7478, 7504 en 7515) en met de artikelen 16 en 172 van de Grondwet (zaken nrs. 7478 en 7504), in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met verschillende beginselen, waaronder het algemeen beginsel van de niet-retroactiviteit van de wetten.

Het Hof onderzoekt die prejudiciële vragen samen.

B.5. Uit de bewoordingen van de prejudiciële vragen en uit de motivering van de verwijzingsbeslissingen blijkt dat de prejudiciële vragen enkel betrekking hebben op het aanslagjaar 2016. Het Hof beperkt bijgevolg zijn onderzoek tot dat aanslagjaar.

B.6. Alleen de eerste prejudiciële vraag in de zaak nr. 7478 heeft betrekking op artikel 16 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten.

Noch uit de bewoordingen van die prejudiciële vraag, noch uit de motivering van de verwijzingsbeslissing kan worden begrepen in welk opzicht die bepaling onbestaanbaar zou kunnen zijn met de in de prejudiciële vraag beoogde referentienormen.

De eerste prejudiciële vraag in de zaak nr. 7478 is niet ontvankelijk in zoverre zij betrekking heeft op artikel 16 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten.

B.7. Het Hof onderzoekt eerst de bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepalingen met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het algemeen beginsel van de niet-retroactiviteit van de wetten.

B.8. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet hebben een algemene draagwijdte. Zij verbieden elke discriminatie, ongeacht de oorsprong ervan : de grondwettelijke regels van de gelijkheid en van de niet-discriminatie zijn toepasselijk ten aanzien van alle rechten en alle vrijheden.

B.9. De niet-retroactiviteit van de wetten is een waarborg die tot doel heeft rechtsonzekerheid te voorkomen. Die waarborg vereist dat de inhoud van het recht voorzienbaar en toegankelijk is, zodat de rechtzoekende de gevolgen van een bepaalde handeling in redelijke mate kan voorzien op het ogenblik dat die handeling wordt gesteld. De terugwerkende kracht is enkel verantwoord indien die absoluut noodzakelijk is voor de verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang.

B.10. Wanneer het Hof wordt gevraagd of een wetskrachtige bepaling bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met een algemeen rechtsbeginsel dat een grondrecht waarborgt, moet de categorie van personen van wie dat grondrecht zou zijn geschonden, worden vergeleken met de categorie van personen voor wie dat grondrecht is gewaarborgd.

Te dezen dient bijgevolg de categorie van personen van wie het grondrecht zou zijn geschonden dat wordt gewaarborgd door het algemeen rechtsbeginsel van de niet-retroactiviteit van de wetten, te worden vergeleken met de categorie van personen voor wie dat grondrecht wel is gewaarborgd.

B.11. Het Hof onderzoekt in de eerste plaats of de in het geding zijnde bepalingen retroactief zijn.

B.12. Een fiscaalrechtelijke regel is slechts retroactief wanneer hij van toepassing is op feiten, handelingen en situaties die definitief waren voltrokken op het ogenblik dat hij in werking is getreden.

B.13. Uit artikel 5 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten blijkt dat, voor het aanslagjaar 2016, de in het geding zijnde taks opeisbaar is op 1 januari 2016. Daaruit volgt noodzakelijkerwijs dat het belastbaar feit uiterlijk op die datum definitief voltrokken is. Het is dus niet mogelijk de stelling van de Ministerraad te volgen, luidens welke, voor het aanslagjaar 2016, het belastbaar feit zou moeten worden beoordeeld op de datum van inwerkingtreding van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten, namelijk 21 augustus 2016.

Bijgevolg dient te worden vastgesteld, zonder dat moet worden onderzocht of de in het geding zijnde taks een nieuwe taks of de wijziging van een bestaande taks is en zonder dat moet worden bepaald of de in het geding zijnde taks een directe belasting of een indirecte belasting is, dat de situaties waarop de in het geding zijnde bepalingen van toepassing zijn, definitief voltrokken waren op uiterlijk 1 januari 2016. De in het geding zijnde bepalingen zijn bijgevolg van toepassing op situaties die definitief voltrokken waren op het ogenblik van de inwerkingtreding van die bepalingen. De in het geding zijnde bepalingen zijn dus retroactief.

B.14. Het Hof onderzoekt thans of de retroactiviteit van de in het geding zijnde bepalingen absoluut noodzakelijk is voor het bereiken van een doel van algemeen belang.

B.15. De memorie van toelichting bij het ontwerp dat ten grondslag ligt aan de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten vermeldt : « Na de sector gehoord te hebben, heeft de regering uit verschillende opties gekozen voor de schulden tegenover cliënten als heffingsgrondslag voor de eengemaakte taks. Deze heffingsgrondslag is weliswaar niet gelinkt aan het risicoprofiel van de financiële instellingen maar heeft in vergelijking met de andere opties die werden onderzocht de volgende voordelen : - incentive voor delokalisatie wordt beperkt; - deze heffingsgrondslag realiseert de gewenste taks shift zonder extreme verschuivingen; de bijdragen weerspiegelen het ' marktaandeel ' van elke betalende instelling » (Parl. St., Kamer, 2015-2016, DOC 54-1950/001, p. 6).

In de geïntegreerde impactanalyse gaf de minister van Financiën aan dat het « [de] bedoeling is enerzijds een vereenvoudiging van de bankentaksen door te voeren en anderzijds een recurrente jaarlijkse opbrengst van 805 miljoen euro voor de Schatkist te realiseren » (ibid., p. 15). Hij verduidelijkte ook dat « de eenmaking van de bankentaksen gepaard gaat met een globale bijdrageverhoging van de banksector met 55 miljoen euro » (ibid., p. 17). Tijdens de bespreking in de commissie zette de minister van Financiën voorts uiteen : « De nieuwe taks wordt berekend op basis van de jaarlijkse taks op de kredietinstellingen. Uit de verschillende mogelijkheden heeft de regering na overleg met de sector ervoor gekozen om de schulden tegenover cliënten als belastbare basis voor de unieke taks te nemen.

Het is inderdaad zo dat deze belastbare basis geen rekening houdt met het risicoprofiel van de financiële instellingen. In vergelijking met de andere mogelijkheden biedt ze echter wel de volgende voordelen : - de incentive voor delokalisatie wordt beperkt; - deze heffingsgrondslag realiseert de gewenste taxshift in het voordeel van de spaarbanken. Na de hervorming zullen de grootbanken 69,9% van het totaal aan bankentaksen bijdragen (het betreft het totaal van de nieuwe bankentaks, alsook de DGS [(Depositogarantiestelsel)] en SRF [(Single Resolution Fund) bijdrage)], de spaarbanken 21,6% en de bijkantoren van buitenlandse banken 8,5%. Voor de spaarbanken betekent dit een relatieve daling van 24,9% naar 21,6% en een nominale daling van 22,6 miljoen euro, ondanks de stijging van de globale factuur voor de banksector in 2016 » (Parl.

St., Kamer, 2015-2016, DOC 54-1950/002, p. 4).

Wat betreft de overgangsbepaling vervat in artikel 14 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten, wees de gemachtigde van de Regering de afdeling wetgeving van de Raad van State erop dat de bedoeling van die bepaling is, voor het aanslagjaar 2016, de belastbare grondslag vast te stellen op een tijdstip - zijnde 31 december 2015 - waarop het bedrag ervan vaststaat en niet meer vatbaar is voor manipulatie (Parl. St., Kamer, 2015-2016, DOC 54-1950/001, pp. 30-31).

B.16. Het algemeen belang kan vereisen dat een door de wetgever noodzakelijk geachte fiscale maatregel met terugwerkende kracht uitwerking heeft waardoor het voor de belastingplichtigen onmogelijk wordt om door anticiperend gedrag de beoogde gevolgen van de maatregel te verminderen.

Uit de in B.2 en in B.15 vermelde parlementaire voorbereiding blijkt dat de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten tot doel heeft (1) verscheidene taksen en een bijdrage die ten laste zijn van de banksector te vervangen door een eengemaakte taks, met het oog op een vereenvoudiging, (2) een recurrente fiscale opbrengst van 805 miljoen euro te genereren, wat neerkomt op een algemene bijdrageverhoging voor de banksector met 55 miljoen euro, en (3) de belastbare grondslag zodanig te bepalen dat zij het « marktaandeel » van elke kredietinstelling weerspiegelt, niet aanzet tot delocalisatie en een fiscale verschuiving (tax shift) doorvoert in het voordeel van de spaarbanken. Bovenop die doelstellingen voegt de Ministerraad in zijn memories eraan toe dat de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten eveneens ertoe strekt de continuïteit van de belastinginning te waarborgen.

Noch uit de parlementaire voorbereiding, noch uit de memories van de Ministerraad blijkt evenwel waarom het, voor het bereiken van die doelstellingen, onontbeerlijk is om aan de in het geding zijnde bepalingen terugwerkende kracht te verlenen.

B.17. Uit hetgeen voorafgaat, volgt dat de retroactiviteit van de in het geding zijnde bepalingen niet verantwoord is.

B.18. In zoverre zij van toepassing zijn op het aanslagjaar 2016, zijn de artikelen 2, 3, 5, 14 en 15 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten niet bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het algemeen rechtsbeginsel van de niet-retroactiviteit van de wetten.

De toetsing van de in het geding zijnde bepalingen aan de andere in de prejudiciële vragen beoogde referentienormen kan niet tot een ruimere vaststelling van ongrondwettigheid leiden.

Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag in de zaak nr. 7478 en de tweede prejudiciële vraag in de zaak nr. 7515 B.19. De tweede prejudiciële vraag in de zaak nr. 7478 en de tweede prejudiciële vraag in de zaak nr. 7515 hebben betrekking op de bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepalingen met de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet (zaak nr. 7478) en met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met verschillende beginselen (zaak nr. 7515), in de interpretatie volgens welke de hoedanigheid van kredietinstelling voor het aanslagjaar 2016 moet worden beoordeeld op de datum van inwerkingtreding van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten, zijnde 21 augustus 2016.

B.20. Uit hetgeen in B.13 is vermeld, blijkt dat de interpretatie van de in het geding zijnde bepalingen waarop die prejudiciële vragen berusten, kennelijk onjuist is.

De tweede prejudiciële vraag in de zaak nr. 7478 en de tweede prejudiciële vraag in de zaak nr. 7515 behoeven dan ook geen antwoord.

Om die redenen, het Hof zegt voor recht : - In zoverre zij van toepassing zijn op het aanslagjaar 2016, schenden de artikelen 2, 3, 5, 14 en 15 van de wet van 3 augustus 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/08/2016 pub. 11/08/2016 numac 2016003276 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit type wet prom. 03/08/2016 pub. 07/04/2017 numac 2017040125 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten « tot invoering van een nieuwe jaarlijkse taks op de kredietinstellingen in de plaats van de bestaande jaarlijkse taksen, van de aftrekbeperkende maatregelen in de vennootschapsbelasting en van de bijdrage voor de financiële stabiliteit » de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het algemeen rechtsbeginsel van de niet-retroactiviteit van de wetten. - De tweede prejudiciële vraag in de zaak nr. 7478 en de tweede prejudiciële vraag in de zaak nr. 7515 behoeven geen antwoord.

Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op 27 oktober 2022.

De griffier, De voorzitter, F. Meersschaut P. Nihoul