Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Rapport du --
← Retour vers "Rapport sur le fonctionnement de la Centrale des crédits aux particuliers. - Année 2017 1. Aperçu des données enregistrée(...) 1.1. Contenu du fichier Créée dans le cadre de la politique de prévention du surendettement, la (...)"
Rapport sur le fonctionnement de la Centrale des crédits aux particuliers. - Année 2017 1. Aperçu des données enregistrée(...) 1.1. Contenu du fichier Créée dans le cadre de la politique de prévention du surendettement, la (...) Verslag over de werking van de Centrale voor kredieten aan particulieren. - Jaar 2017 1. Overzicht van de geregis(...) 1.1. Inhoud van het bestand De Centrale voor kredieten aan particulieren, die werd opgericht in (...)
SERVICE PUBLIC FEDERAL ECONOMIE, P.M.E., CLASSES MOYENNES ET ENERGIE FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE
Rapport sur le fonctionnement de la Centrale des crédits aux Verslag over de werking van de Centrale voor kredieten aan
particuliers. - Année 2017 (Rédigé par la Banque nationale de Belgique particulieren. - Jaar 2017 (Opgesteld door de Nationale Bank van
conformément aux dispositions de l'article VII.157 du Code de droit België overeenkomstig de bepalingen van artikel VII.157 van het
économique) Wetboek van economisch recht)
1. Aperçu des données enregistrées 1. Overzicht van de geregistreerde inlichtingen
1.1. Contenu du fichier 1.1. Inhoud van het bestand
Créée dans le cadre de la politique de prévention du surendettement, De Centrale voor kredieten aan particulieren, die werd opgericht in
la Centrale des crédits aux particuliers enregistre tous les contrats het kader van het beleid ter voorkoming van overmatige schuldenlast,
de crédit à la consommation et de crédit hypothécaire conclus à des registreert alle overeenkomsten inzake consumentenkredieten en
fins privées par les personnes physiques, ainsi que les éventuels hypothecaire kredieten die door natuurlijke personen om
défauts de paiement qui en résultent. privé-doeleinden worden afgesloten, evenals de eventuele
betalingsachterstanden die eruit voortvloeien.
En outre, les avis de règlement collectif de dettes sont également Daarnaast worden ook de berichten van collectieve schuldenregeling in
enregistrés dans la Centrale. de Centrale geregistreerd.
Les prêteurs doivent obligatoirement consulter la Centrale avant de De kredietgevers moeten de Centrale verplicht raadplegen alvorens een
consentir un crédit. Ils obtiennent ainsi une vue plus complète des krediet toe te kennen en krijgen op die manier een vollediger beeld
engagements financiers et de la solvabilité de leurs emprunteurs van de financiële verbintenissen en de kredietwaardigheid van de
potentiels. potentiële kredietnemers.
Fin 2017, les données de 6 263 062 personnes ainsi que celles de 11 Eind 2017 bevatte het bestand van de Centrale gegevens over 6 263 062
246 316 contrats de crédit étaient enregistrées dans le fichier de la Centrale. personen en 11 246 316 kredietovereenkomsten.
Le nombre de débiteurs et de contrats défaillants s'élevait à
respectivement 363 573 emprunteurs et 541 114 contrats. Le montant Er stonden respectievelijk 363 573 wanbetalers en 541 114
achterstallige kredietovereenkomsten geregistreerd. Het totale
total des arriérés atteignait 3,0 milliards d'EUR, soit 3 306 EUR en achterstallige bedrag bedroeg 3,0 miljard EUR, hetzij gemiddeld 3 306
moyenne par crédit à la consommation et 41 694 EUR par crédit hypothécaire. EUR per consumentenkrediet en 41 694 EUR per hypothecair krediet.
1.2. Evolution du nombre de contrats et de personnes enregistrés 1.2. Evolutie van het aantal geregistreerde contracten en personen
L'évolution du nombre de contrats de crédit et de personnes De evolutie van het aantal geregistreerde kredietovereenkomsten en
enregistrés peut être résumée comme suit (situation en fin d'année) : personen kan als volgt worden samengevat (toestand op het einde van het jaar) :
Contracten - Contrats Contracten - Contrats
Personen - Personnes Personen - Personnes
Totaal Totaal
Total Total
waarvan achterstallig waarvan achterstallig
dont défaillants dont défaillants
Totaal Totaal
Total Total
waarvan met achterstallige - waarvan met achterstallige -
contractendont avec contrats défaillants contractendont avec contrats défaillants
2013 2013
11 465 814 11 465 814
503 544 503 544
6 251 558 6 251 558
341 416 341 416
2014 2014
11 325 503 11 325 503
522 840 522 840
6 226 566 6 226 566
350 635 350 635
2015 2015
11 248 748 11 248 748
547 515 547 515
6 231 065 6 231 065
364 385 364 385
2016 2016
11 299 140 11 299 140
555 936 555 936
6 256 394 6 256 394
370 701 370 701
2017 2017
11 246 316 11 246 316
541 114 541 114
6 263 062 6 263 062
363 573 363 573
Au cours de l'année, 1 419 286 nouveaux contrats de crédit ont été In de loop van het jaar werden 1 419 286 nieuwe kredietovereenkomsten
enregistrés. Le nombre de nouveaux contrats de crédits hypothécaires geregistreerd. Het aantal nieuwe hypothecaire kredieten is met 25,5 %
s'est réduit de 25,5 % par rapport à 2016. L'explication réside dans afgenomen tegenover 2016. De verklaring hiervoor kan gevonden worden
la forte diminution du nombre de refinancements. Le nombre de in het feit dat het aantal herfinancieringen sterk is afgenomen. Ook
nouvelles ouvertures de crédit a également reculé et ce, pour la het aantal nieuwe kredietopeningen valt terug en dit voor het vierde
quatrième année consécutive (- 17,5 %). On observe au contraire une opeenvolgende jaar (- 17,5 %). Bij de verkopen op afbetaling wordt
nouvelle hausse importante des ventes à tempérament (+ 22,5 %). Enfin, daarentegen opnieuw een belangrijke toename vastgesteld (+ 22,5 %).
le nombre de nouveaux prêts à tempérament diminue légèrement (- 4,4 %) Het aantal nieuwe leningen op afbetaling ten slotte daalt licht na de
par rapport à la croissance des dernières années. groei van de voorbije jaren (- 4,4 %).
En 2017, 145 550 nouveaux défauts de paiement ont été enregistrés dans In 2017 werden 145 550 nieuwe betalingsachterstanden in de Centrale
la Centrale. Pour 136 417 crédits (- 12,3 % par rapport à 2016), il geregistreerd. Voor 136 417 kredieten (- 12,3 % in vergelijking met
s'agissait de la première notification d'un défaut de paiement. Pour 2016) was het de eerste keer dat er een wanbetaling werd gemeld. Bij
les ouvertures de crédit et les crédits hypothécaires, on note une de kredietopeningen en de hypothecaire kredieten wordt een daling
diminution de respectivement 23,5 % et 16,6 %. Les ventes et les prêts vastgesteld van respectievelijk 23,5 % en 16,6 %. Bij de verkopen en
à tempérament sont confrontés à une hausse de respectivement 16,1 % et leningen op afbetaling is er een toename van respectievelijk 16,1 % en
13,8 %. 13,8 %.
Pour la première fois depuis la crise de 2008, le nombre de contrats Het aantal openstaande betalingsachterstanden neemt voor de eerste
défaillants en cours a diminué. Fin 2017, 541 114 défauts de paiement keer af sinds de crisis van 2008. Eind 2017 staan er 541 114
ont été enregistrés, ce qui correspond à une diminution de 2,7 % par wanbetalingen geregistreerd, hetgeen overeenkomt met een daling van
rapport à 2016. Cette évolution positive se présente à la fois pour 2,7 % tegenover 2016. Deze positieve evolutie doet zich voor bij zowel
les crédits hypothécaires (- 5,3 %), les ouvertures de crédit (- 4,2 de hypothecaire kredieten (- 5,3 %), de kredietopeningen (- 4,2 %) als
%), et les ventes à tempérament (- 0,5 %), seuls les prêts à de verkopen op afbetaling (- 0,5 %). Enkel bij de leningen op
tempérament montrent une légère augmentation (+ 0,3 %). afbetaling is er een lichte toename (+ 0,3 %).
Une répartition détaillée du nombre de personnes selon le nombre de Een gedetailleerde verdeling van het aantal personen volgens het
contrats de crédit enregistrés est présentée dans les tableaux aantal geregistreerde kredietovereenkomsten wordt in de volgende
ci-après : tabellen weergegeven :
Alle contracten Alle contracten
- Tous les contrats - Tous les contrats
Aantal personen geregistreerd voor Aantal personen geregistreerd voor
- Nombre de personnes enregistrées pour - Nombre de personnes enregistrées pour
2016 2016
% %
2017 2017
% %
1 contrat/contract 1 contrat/contract
2 249 336 2 249 336
36,0 36,0
2 275 320 2 275 320
36,3 36,3
2 contrats/contracten 2 contrats/contracten
1 532 282 1 532 282
24,5 24,5
1 533 943 1 533 943
24,5 24,5
3 contrats/contracten 3 contrats/contracten
1 041 072 1 041 072
16,6 16,6
1 037 344 1 037 344
16,6 16,6
4 contrats/contracten 4 contrats/contracten
651 309 651 309
10,4 10,4
644 129 644 129
10,3 10,3
5 contrats ou plus/contracten of meer 5 contrats ou plus/contracten of meer
782 395 782 395
12,5 12,5
772 326 772 326
12,3 12,3
Achterstallige contracten Achterstallige contracten
- Contrats défaillants - Contrats défaillants
Aantal personen geregistreerd voor Aantal personen geregistreerd voor
- Nombre de personnes enregistrées pour - Nombre de personnes enregistrées pour
2016 2016
% %
2017 2017
% %
1 contrat défaillant/achterstallig contract 1 contrat défaillant/achterstallig contract
195 064 195 064
52,6 52,6
194 918 194 918
53,6 53,6
2 contrats défaillants/achterstallige contracten 2 contrats défaillants/achterstallige contracten
91 629 91 629
24,7 24,7
88 748 88 748
24,4 24,4
3 contrats défaillants/achterstallige contracten 3 contrats défaillants/achterstallige contracten
45 275 45 275
12,2 12,2
43 456 43 456
12,0 12,0
4 contrats défaillants/achterstallige contracten 4 contrats défaillants/achterstallige contracten
21 519 21 519
5,8 5,8
20 275 20 275
5,6 5,6
5 contrats défaillants ou plus/achterstallige contracten of meer 5 contrats défaillants ou plus/achterstallige contracten of meer
17 214 17 214
4,6 4,6
16 176 16 176
4,4 4,4
1.3. Evolution du nombre d'alimentations 1.3. Evolutie van het aantal bijwerkingen
En 2017, la Centrale a traité environ 5 millions d'alimentations, dont In 2017 heeft de Centrale ongeveer 5 miljoen bijwerkingen verwerkt. In
1,4 million concernaient l'enregistrement d'un nouveau contrat de 1,4 miljoen gevallen ging het om de registratie van een nieuwe
crédit. Les alimentations ont été effectuées par quelque 250 participants. kredietovereenkomst. De bijwerkingen werden uitgevoerd door ongeveer 250 deelnemers.
1.4. Règlements collectifs de dettes 1.4. Collectieve schuldenregelingen
Les personnes surendettées ou rencontrant des difficultés financières Personen die geconfronteerd worden met overmatige schuldenlast of
importantes peuvent recourir à la procédure de règlement collectif de ernstige financiële moeilijkheden kunnen beroep doen op de procedure
dettes. Dans ce cadre, la Centrale des crédits aux particuliers a été van collectieve schuldenregeling. In dat kader werd de Centrale voor
chargée par le législateur de centraliser certaines données relatives kredieten aan particulieren er door de wetgever mee belast bepaalde
à ces règlements. En plus des données d'identification des personnes gegevens met betrekking tot deze regelingen te centraliseren. Naast de
identificatiegegevens van de persoon die de regeling geniet,
qui bénéficient du règlement, la Centrale enregistre les dates des registreert de Centrale ook de datums van de belangrijkste stappen in
étapes importantes de la procédure, comme la date de la décision de procedure zoals bijvoorbeeld de datum van de beslissing van
d'admissibilité du règlement collectif de dettes et les dates de début toelaatbaarheid van de collectieve schuldenregeling en de begin- en
et de fin des plans d'apurement. Les renseignements sont fournis par einddatum van de aanzuiveringsregeling. De inlichtingen worden
les tribunaux du travail et les médiateurs de dettes, via le Fichier meegedeeld door de arbeidsrechtbanken en de schuldbemiddelaars, via
central des avis de saisie, de délégation, de cession, de règlements het Centraal bestand van berichten van beslag, delegatie, overdracht,
collectifs de dettes et de protêts. collectieve schuldenregeling en protest.
Les tribunaux du travail ont admis 14 442 nouvelles demandes de De arbeidsrechtbanken hebben het voorbije jaar 14 442 nieuwe aanvragen
règlement collectif de dettes, une diminution de 5,9 % par rapport à tot collectieve schuldenregeling toelaatbaar verklaard, een daling met
l'année 2016. Le nombre total de personnes enregistrées pour cette 5,9 % in vergelijking met 2016. Het totale aantal personen dat voor
procédure s'établit fin 2017 à 93 565 (- 2,1 %). On note par ailleurs deze procedure geregistreerd is, neemt eind 2017 af tot 93 565 (- 2,1
%). Bij 29,6% van de geregistreerde berichten gaat het om personen die
que 29,6 % des avis enregistrés ont trait à des personnes qui n'ont met geen enkel achterstallig krediet in de Centrale opgenomen zijn.
aucun crédit défaillant repris dans la Centrale. Cela montre que les Hieruit blijkt dat de oorzaken van overmatige schuldenlast zich niet
causes du surendettement ne se limitent pas au crédit : de plus en beperken tot het krediet : steeds meer worden consumenten
plus de consommateurs sont confrontés à d'autres difficultés de geconfronteerd met andere betalingsmoeilijkheden, zoals bijvoorbeeld
paiement, comme celles relatives aux factures d'énergie et de schulden met betrekking tot energie- en telefoonfacturen.
téléphone. A la fin 2017, 48 104 plans de règlement amiable ou judiciaire en Eind 2017 zijn er 48 104 lopende minnelijke of gerechtelijke
aanzuiveringsregelingen geregistreerd (51,4 %). Daarnaast zijn er
cours sont enregistrés (51,4 %). Sont aussi enregistrés 45 461 avis eveneens 45 461 berichten van toelaatbaarheid geregistreerd waarvoor
d'admissibilité pour lesquels les tribunaux n'ont signalé aucun plan de rechtbanken aan de Centrale nog geen melding hebben gedaan dat een
d'apurement à la Centrale (48,6 %). Le fait qu'une majorité des avis aanzuiveringsregeling werd afgesloten (48,6 %). Het gegeven dat een
d'admissibilité restent sans suite dans le fichier ne signifie pas meerderheid van de berichten van toelaatbaarheid zonder gevolg blijft
nécessairement qu'ils ne mèneront pas à un plan d'apurement amiable ou in het bestand, betekent niet noodzakelijk dat ze niet leiden tot een
judiciaire. Dans plus de la moitié des cas, il s'agit en effet de minnelijke of gerechtelijke aanzuiveringsregeling. In meer dan de
dossiers récents de 2016 ou de 2017 et pour lesquels il est normal helft van de gevallen gaat het immers om recente dossiers uit 2016 of
qu'aucun plan n'ait encore été finalisé. 2017, waarvoor het normaal is dat nog geen regeling werd
overeengekomen.
Cependant, plus le temps a passé depuis la décision, plus il est Naarmate de datum van de beslissing echter meer in het verleden ligt,
probable qu'il n'y a pas eu de plan d'apurement, même si la procédure kan verondersteld worden dat ofwel geen aanzuiveringsregeling bereikt
n'a pas été clôturée, ou que le plan n'a pas été communiqué par le is maar de procedure toch niet werd afgesloten, ofwel de bereikte
tribunal et/ou le médiateur de dettes. Dans les deux cas, cet aanzuiveringsregeling niet gemeld werd door de rechtbank en/of
enregistrement incomplet a une très grande incidence sur le schuldbemiddelaar. In beide gevallen is de impact van deze onvolledige
consommateur. En effet, comme le règlement collectif de dettes ne registratie voor de consument zeer ingrijpend. Aangezien de
disparaît de la Centrale qu'au terme du plan d'apurement, le collectieve schuldenregeling immers pas uit de Centrale verdwijnt na
consommateur y reste mentionné tant que l'information fait défaut, afloop van de aanzuiveringsregeling, betekent dit dat bij het
même si son plan d'apurement est en réalité déjà clôturé. Dans ce cas, ontbreken van informatie hierover, de consument toch vermeld blijft,
non seulement l'enregistrement ne répond plus aux dispositions zelfs indien zijn aanzuiveringsregeling in werkelijkheid reeds
légales, mais le consommateur court également le risque que l'accès au crédit lui reste refusé. 2. Nombre de consultations Les prêteurs ont l'obligation légale de consulter le fichier de la Centrale avant l'octroi d'un crédit tombant sous le champ d'application de l'article VII.148 du Code de droit économique. L'évolution du nombre de consultations individuelles, le pourcentage de réponses concernant des personnes enregistrées sans défaut de paiement et celui concernant des personnes enregistrées avec défaut de beëindigd zou zijn. Op dat ogenblik voldoet de registratie niet langer aan de wettelijke voorwaarden. Bovendien loopt de consument het risico dat hem de toegang tot krediet ontzegd blijft. 2. Aantal raadplegingen De kredietgevers zijn wettelijk verplicht het bestand van de Centrale te raadplegen vóór de toekenning van een krediet dat valt onder het toepassingsgebied van artikel VII.148 van het Wetboek van economisch recht. De evolutie van het aantal individuele raadplegingen, het percentage antwoorden dat personen betreft die geregistreerd zijn zonder betalingsachterstand en het percentage antwoorden dat personen betreft die geregistreerd zijn met een betalingsachterstand, worden
paiement sont repris dans le tableau ci-dessous : opgenomen in volgende tabel :
Aantal individuele raadplegingen Aantal individuele raadplegingen
- Nombre de consultations individuelles - Nombre de consultations individuelles
Niet geregistreerde personen - Niet geregistreerde personen -
Personnes non enregistrées % Personnes non enregistrées %
Personen zonder achterstand - Personen zonder achterstand -
Personnes sans défaut de paiement % Personnes sans défaut de paiement %
Personen met achterstand - Personen met achterstand -
Personnes avec défaut de paiement Personnes avec défaut de paiement
2012 2012
8 078 592 8 078 592
17,8 17,8
75,7 75,7
6,5 6,5
2013 2013
7 994 558 7 994 558
18,3 18,3
75,2 75,2
6,5 6,5
2014 2014
7 899 170 7 899 170
17,8 17,8
76,0 76,0
6,2 6,2
2015 2015
8 754 577 8 754 577
17,1 17,1
76,7 76,7
6,2 6,2
2016 2016
8 426 567 8 426 567
18,4 18,4
74,9 74,9
6,6 6,6
2017 2017
7 769 188 7 769 188
19,7 19,7
74,2 74,2
6,1 6,1
Le nombre moyen de consultations individuelles par jour ouvrable s'est élevé à 29 740. Het gemiddeld aantal individuele raadplegingen per werkdag bedroeg 29 740.
De plus, la Centrale peut également être consultée dans le cadre de la Daarnaast kan de Centrale ook geraadpleegd worden in het kader van het
gestion de crédits en cours ou de l'octroi et de la gestion de moyens beheer van lopende kredieten of in het kader van de toekenning en het
de paiement. A cette fin, en 2017, 7 079 052 consultations groupées beheer van betalingsmiddelen. In 2017 werden met dit doel 7 079 052
ont été effectuées. gegroepeerde raadplegingen uitgevoerd.
3. Recettes et frais de fonctionnement de la Centrale 3. Ontvangsten en werkingskosten van de Centrale
En vertu de l'article VII.155 du Code de droit économique, la Banque Krachtens artikel VII.155 van het Wetboek van economisch recht, is de
nationale de Belgique est habilitée à récupérer auprès des prêteurs Nationale Bank van België gemachtigd de kosten die zij maakt voor de
les frais auxquels elle est exposée pour le fonctionnement de la werking van de Centrale, te recupereren bij de kredietgevers.
Centrale. Les recettes et les frais de fonctionnement pour l'exercice 2017 De ontvangsten en werkingskosten voor boekjaar 2017 kunnen als volgt
peuvent être résumés comme suit : worden samengevat :
Recettes 4 757 399 EUR Omzet 4 757 399 EUR
Frais de fonctionnement Werkingskosten
Personnel 1 242 604 EUR Personeel 1 242 604 EUR
Informatique 1 332 084 EUR Informatica 1 332 084 EUR
Autres frais d'exploitation 1 069 643 EUR Andere werkingskosten 1 069 643 EUR
Accès au Registre national 358 856 EUR Toegang tot het Rijksregister 358 856 EUR
_______________ ______________
4 003 187 EUR 4 003 187 EUR
Résultat 754 212 EUR Resultaat 754 212 EUR
L'exercice 2017 se solde par un surplus de 754 212 EUR, qui revient aux participants. 4. Droit d'accès et de rectification Conformément aux dispositions légales, la personne enregistrée est informée d'office et par écrit lorsqu'elle est enregistrée pour la première fois pour un défaut de paiement dans le fichier de la Centrale. Au cours de l'année 2017, 94 491 lettres ont été envoyées dans ce contexte. En 2017, le nombre de demandes d'accès a augmenté de 12,1 %, pour atteindre 321 797. Fin 2017, 73,3 % des demandes sont effectuées par internet. La part des demandes écrites s'établit à 13,4 % et dans 13,3 % des cas les personnes se sont adressées directement aux guichets de la Banque nationale de Belgique. En cas de contestation des données enregistrées à son nom, la personne concernée peut faire appel aux services de la Centrale qui contactera le prêteur ayant effectué la communication afin de réexaminer le dossier. Le cas échéant, l'existence d'une contestation est indiquée dans le fichier et communiquée aux prêteurs lors d'une consultation éventuelle. 5. Rapport statistique Dans le cadre de la problématique du surendettement, diverses institutions et instances demandent régulièrement à la Banque nationale de Belgique des informations de toute nature concernant le nombre et l'évolution des personnes et des contrats enregistrés dans la Centrale. Pour satisfaire à cette demande, la Banque nationale de Belgique publie une série de chiffres-clés et de statistiques qui sont actualisés mensuellement. Elle publie également un rapport statistique annuel. Tous ces documents peuvent être consultés sur le site internet de la Banque nationale de Belgique (www.nbb.be). Het boekjaar 2017 wordt afgesloten met een overschot van 754 212 EUR, dat toekomt aan de deelnemers. 4. Inzagerecht en recht op rechtzetting Overeenkomstig de wettelijke bepalingen wordt de geregistreerde persoon automatisch en schriftelijk verwittigd wanneer hij voor de eerste keer met een betalingsachterstand geregistreerd wordt in de Centrale. In de loop van 2017 werden in die context 94 491 brieven verstuurd. Het aantal aanvragen tot inzage is in 2017 met 12,1 % gestegen tot 321 797. Eind 2017 gebeurt 73,3 % van alle aanvragen via internet. Het aandeel van de schriftelijke aanvragen bedroeg 13,4 % en in 13,3 % van de gevallen hebben de personen zich rechtstreeks gewend tot de loketten van de Nationale Bank van België. In geval van betwisting van de op zijn naam geregistreerde gegevens kan de persoon beroep doen op de diensten van de Centrale, die contact zal opnemen met de kredietgever die de melding gedaan heeft, teneinde het dossier opnieuw te onderzoeken. In voorkomend geval wordt het bestaan van een betwisting toegevoegd aan het bestand en meegedeeld aan de kredietgevers naar aanleiding van een eventuele raadpleging. 5. Statistisch verslag In het kader van de problematiek van de overmatige schuldenlast vragen verschillende instellingen en instanties regelmatig aan de Nationale Bank van België allerhande informatie betreffende het aantal en de evolutie van de in de Centrale geregistreerde personen en contracten. Om aan deze vraag te voldoen, publiceert de Nationale Bank van België een serie kerncijfers en statistieken die maandelijks worden geactualiseerd. Daarnaast publiceert ze tevens een jaarlijks statistisch verslag. Al deze documenten kunnen op de website van de
Nationale Bank van België (www.nbb.be) worden geraadpleegd.
^