Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 21 décembre 2023, conclue au sein de la Commission paritaire de la pêche maritime, remplaçant l'annexe à la convention collective de travail du 3 mai 2018, laquelle règle l'application de la convention collective de travail n° 100 du 1er avril 2009, conclue au sein du Conseil national du Travail, concernant la mise en oeuvre d'une politique préventive en matière d'alcool et de drogues dans les entreprises ressortissant au secteur de la pêche maritime (1) | Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 21 december 2023, gesloten in het Paritair Comité voor de zeevisserij, tot vervanging van de bijlage aan de collectieve arbeidsovereenkomst van 3 mei 2018, dewelke de uitvoering regelt van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 100 van 1 april 2009, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende het voeren van een preventief alcohol- en drugsbeleid in de ondernemingen die vallen onder de sector zeevisserij (1) |
---|---|
1er OCTOBRE 2024. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention | 1 OKTOBER 2024. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt |
collective de travail du 21 décembre 2023, conclue au sein de la | verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 21 december 2023, |
Commission paritaire de la pêche maritime, remplaçant l'annexe à la | gesloten in het Paritair Comité voor de zeevisserij, tot vervanging |
convention collective de travail du 3 mai 2018, laquelle règle | van de bijlage aan de collectieve arbeidsovereenkomst van 3 mei 2018, |
l'application de la convention collective de travail n° 100 du 1er | dewelke de uitvoering regelt van de collectieve arbeidsovereenkomst |
avril 2009, conclue au sein du Conseil national du Travail, concernant | nr. 100 van 1 april 2009, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, |
la mise en oeuvre d'une politique préventive en matière d'alcool et de | betreffende het voeren van een preventief alcohol- en drugsbeleid in |
drogues dans les entreprises ressortissant au secteur de la pêche | de ondernemingen die vallen onder de sector zeevisserij |
maritime (numéro d'enregistrement 146442/CO/143) (1) | (registratienummer 146442/CO/143) (1) |
PHILIPPE, Roi des Belges, | FILIP, Koning der Belgen, |
A tous, présents et à venir, Salut. | Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. |
Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de | Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve |
travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28; | arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel 28; |
Vu la demande de la Commission paritaire de la pêche maritime; | Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor de zeevisserij; |
Sur la proposition du Ministre du Travail, | Op de voordracht van de Minister van Werk, |
Nous avons arrêté et arrêtons : | Hebben Wij besloten en besluiten Wij : |
Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de |
Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage |
travail du 21 décembre 2023, reprise en annexe, conclue au sein de la | overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 21 december 2023, |
Commission paritaire de la pêche maritime, remplaçant l'annexe à la | gesloten in het Paritair Comité voor de zeevisserij, tot vervanging |
convention collective de travail du 3 mai 2018, laquelle règle | van de bijlage aan de collectieve arbeidsovereenkomst van 3 mei 2018, |
l'application de la convention collective de travail n° 100 du 1er | dewelke de uitvoering regelt van de collectieve arbeidsovereenkomst |
avril 2009, conclue au sein du Conseil national du Travail, concernant | nr. 100 van 1 april 2009, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, |
la mise en oeuvre d'une politique préventive en matière d'alcool et de | betreffende het voeren van een preventief alcohol- en drugsbeleid in |
drogues dans les entreprises ressortissant au secteur de la pêche | de ondernemingen die vallen onder de sector zeevisserij |
maritime (numéro d'enregistrement 146442/CO/143). | (registratienummer 146442/CO/143). |
Art. 2.Le ministre qui a le Travail dans ses attributions est chargé |
Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van |
de l'exécution du présent arrêté. | dit besluit. |
Donné à Bruxelles, le 1er octobre 2024. | Gegeven te Brussel, 1 oktober 2024. |
PHILIPPE | FILIP |
Par le Roi : | Van Koningswege : |
Le Ministre du Travail, | De Minister van Werk, |
P.-Y. DERMAGNE | P.-Y. DERMAGNE |
_______ | _______ |
Note | Nota |
(1) Référence au Moniteur belge : | (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : |
Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969. | Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. |
Annexe | Bijlage |
Commission paritaire de la pêche maritime | Paritair Comité voor de zeevisserij |
Convention collective de travail du 21 décembre 2023 | Collectieve arbeidsovereenkomst van 21 december 2023 |
Remplacement de l'annexe à la convention collective de travail du 3 | Vervanging van de bijlage aan de collectieve arbeidsovereenkomst van 3 |
mai 2018, laquelle règle l'application de la convention collective de | mei 2018, dewelke de uitvoering regelt van de collectieve |
travail n° 100 du 1er avril 2009, conclue au sein du Conseil national | arbeidsovereenkomst nr. 100 van 1 april 2009, gesloten in de Nationale |
du Travail, concernant la mise en oeuvre d'une politique préventive en | Arbeidsraad, betreffende het voeren van een preventief alcohol- en |
matière d'alcool et de drogues dans les entreprises ressortissant au | drugsbeleid in de ondernemingen die vallen onder de sector zeevisserij |
secteur de la pêche maritime (numéro d'enregistrement 146442/CO/143) | (registratienummer 146442/CO/143) (Overeenkomst geregistreerd op 19 |
(Convention enregistrée le 19 février 2024 sous le numéro 186173/CO/143) | februari 2024 onder het nummer 186173/CO/143) |
CHAPITRE Ier. - Champ d'application | HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied |
Article 1er.§ 1er. La présente convention collective de travail |
Artikel 1.§ 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing |
s'applique aux armateurs et aux travailleurs ressortissant à la | op de reders en werknemers die ressorteren onder het Paritair Comité |
Commission paritaire n° 143 de la pêche maritime, qui sont connus sous | nr. 143 voor de zeevisserij, die gekend zijn onder het kengetal 019 |
l'indice 019 de l'Office National de Sécurité Sociale et qui relèvent | van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid en die onder het |
du champ d'application de l'arrêté royal du 17 février 2005 portant | toepassingsgebied vallen van het koninklijk besluit van 17 februari |
exécution des dispositions de la loi du 3 mai 2003 portant | 2005 tot uitvoering van de bepalingen van de wet van 3 mei 2003 tot |
réglementation du contrat d'engagement maritime pour la pêche maritime | regeling van de arbeidsovereenkomst wegens scheepsdienst voor de |
et améliorant le statut social du marin pêcheur. | zeevisserij en tot verbetering van het sociaal statuut van de |
§ 2. Pour l'application de la présente convention collective de | zeevissers. § 2. Voor de toepassing van onderhavige collectieve |
travail, on entend par "travailleurs" : les ouvriers, tant masculins | arbeidsovereenkomst moet worden verstaan onder "werknemers" : |
que féminins. | arbeiders, zowel vrouwen als mannen. |
Art. 2.La présente convention collective de travail remplace l'annexe |
Art. 2.Deze collectieve arbeidsovereenkomst vervangt de globale |
globale jointe par son article 3 à la convention collective de travail | bijlage krachtens haar artikel 3 bijgevoegd aan de collectieve |
du 3 mai 2018, laquelle règle l'application de la convention | arbeidsovereenkomst van 3 mei 2018, dewelke de uitvoering regelt van |
collective de travail n° 100 du 1er avril 2009, conclue au sein du | de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 100 van 1 april 2009, gesloten |
Conseil national du Travail, concernant la mise en oeuvre d'une | |
politique préventive en matière d'alcool et de drogues dans les | in de Nationale Arbeidsraad, betreffende het voeren van een preventief |
entreprises ressortissant au secteur de la pêche maritime (numéro | alcohol- en drugsbeleid in de ondernemingen die vallen onder de sector |
d'enregistrement 146442/CO/143). | zeevisserij (registratienummer 146442/CO/143). |
Art. 3.La présente convention est conclue pour une durée indéterminée |
Art. 3.Deze overeenkomst is gesloten voor onbepaalde duur en treedt |
et entre en vigueur le 1er décembre 2023. | in werking op 1 december 2023. |
Elle peut être dénoncée par chacune des parties contractantes | Zij kan worden opgezegd door elk van de contracterende partijen met |
moyennant un délai de préavis de 3 mois, à signifier par courrier | een opzeggingstermijn van 3 maanden te betekenen per aangetekend |
recommandé au président de la Commission paritaire de la pêche | schrijven aan de voorzitter van het Paritair Comité voor de |
maritime (CP 143). | zeevisserij (PC 143). |
Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 1er octobre 2024. | Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 1 oktober 2024. |
Le Ministre du Travail, | De Minister van Werk, |
P.-Y. DERMAGNE | P.-Y. DERMAGNE |
Annexe à la convention collective de travail du 21 décembre 2023, | Bijlage bij de collectieve arbeidsovereenkomst van 21 december 2023, |
conclue au sein de la Commission paritaire de la pêche maritime, | gesloten in het Paritair Comité voor de zeevisserij, tot vervanging |
remplaçant l'annexe à la convention collective de travail du 3 mai | van de bijlage aan de collectieve arbeidsovereenkomst van 3 mei 2018, |
2018, laquelle règle l'application de la convention collective de | dewelke de uitvoering regelt van de collectieve arbeidsovereenkomst |
travail n° 100 du 1er avril 2009, conclue au sein du Conseil national | nr. 100 van 1 april 2009, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, |
du Travail, concernant la mise en oeuvre d'une politique préventive en | betreffende het voeren van een preventief alcohol- en drugsbeleid in |
matière d'alcool et de drogues dans les entreprises ressortissant au | de ondernemingen die vallen onder de sector zeevisserij |
secteur de la pêche maritime (numéro d'enregistrement 146442/CO/143) | (registratienummer 146442/CO/143) |
1. Contexte du plan stratégique | 1. Situering van het beleidsplan |
L'action concernant la consommation de stupéfiants dans le secteur de | De start van de werking rond middelengebruik in de visserij kwam er |
la pêche a commencé après que la province de Flandre occidentale y a | |
été invitée par diverses parties impliquées dans le secteur de la | nadat de provincie West-Vlaanderen hiertoe de vraag kreeg van |
pêche. Après un début difficile en 2005, les membres de la Commission | verschillende betrokkenen uit de visserijsector. Na een moeilijke |
provinciale des pêches maritimes ont collaboré avec un groupe de | start in 2005 gaven de leden van de Provinciale Commissie voor de |
travail pour trouver une stratégie pour le fonctionnement de la | zeevisserij hun medewerking aan een werkgroep die een strategie voor |
consommation de drogues. | de werking rond middelengebruik moest uitzoeken. |
La consommation de drogues ou de stupéfiants existe depuis longtemps. | Middelen- of drugsgebruik bestaat al lang. Men vindt het in alle |
On la retrouve dans toutes les cultures et tous les secteurs. Au départ, on agissait principalement de manière répressive contre l'usage de drogues. Il est maintenant clair qu'il est au moins aussi important de travailler de manière préventive. Si l'on ne prend que des mesures répressives, le problème se déplacera tout simplement. Le travail préventif signifie qu'une aide est également offerte et, si nécessaire, des sanctions peuvent également être prises. Une façon importante de travailler de façon préventive est d'informer les entreprises sur la façon de gérer la consommation de drogues sur le lieu de travail. L'industrie de la pêche est ici considérée comme une entreprise. | culturen en sectoren. In eerste instantie werd er vooral repressief opgetreden tegen het gebruik van drugs. Het is ondertussen duidelijk dat het zeker even belangrijk is om ook preventief te werken hiertegenover. Indien er enkel repressief opgetreden wordt, verlegt het probleem zich gewoon. Preventief werken houdt in dat ook hulpverlening wordt aangeboden en dat, indien nodig, ook sanctionerende maatregelen gesteld kunnen worden. Een belangrijke manier om preventief te werken is de bedrijven inlichten over hoe omgegaan kan worden met middelengebruik op de werkplaats. De visserijsector wordt hierbij benaderd als een bedrijf. |
2. Mise sur pied d'une structure : collaboration entre les partenaires | 2. Opzetten van structuur : samenwerking tussen de sociale partners |
sociaux qui siègent au "Zeevissersfonds" et les membres du groupe de | die zetelen in het Zeevissersfonds en de leden van de stuurgroep |
pilotage Previs | Previs |
Les étapes suivantes ont été réalisées : | Volgende stappen werden doorlopen : |
- Signature d'une convention collective de travail; | - Het ondertekenen van een collectieve arbeidsovereenkomst; |
- Rédaction d'un texte de vision et signature de ce texte par toutes | - Het opmaken van een visietekst en de ondertekening van deze tekst |
les parties concernées; | door alle betrokkenen; |
- Elaboration d'un plan en étapes; | - Het uitwerken van een stappenplan; |
- Mise sur pied de mesures d'information et de formation; | - Het uitwerken van maatregelen voor voorlichting en vorming; |
- Elaboration d'un cadre d'aide. | - Het uitwerken van een hulpverleningskader. |
3. Texte de vision | 3. Visietekst |
Vision du "Zeevissersfonds"/Previs : | Vanuit Zeevissersfonds/Previs volgende visie : |
Les partenaires de la pêche maritime s'engagent à développer une | De partners zeevisserij engageren zich om een alcohol- en drugsbeleid |
politique en matière d'alcool et de drogue pour la pêche maritime. La | uit te werken voor de zeevisserij. De basis van dit beleid is |
base de cette politique est d'éviter ou de prévenir les situations | probleemsituaties vermijden of voorkomen en de zorg voor een |
problématiques et d'améliorer l'image du secteur. | imagoverbetering van de sector beogen. |
En abordant ce thème, un certain nombre d'avantages sont recherchés | Door de aanpak van deze thematiek beoogt men een aantal voordelen voor |
pour toutes les parties concernées : amélioration de la situation | alle betrokkenen : verbetering van de economische situatie, een |
économique, environnement de travail plus sûr, amélioration du | veiligere werkomgeving, een verbetering van het welzijn op het werk en |
bien-être au travail et préservation du travail. | behoud van werk. |
La vision se base sur les principes suivants : | Hierbij worden volgende uitgangspunten gehanteerd : |
- Fonctionnement sûr | - Veilig functioneren |
Il est important d'avoir un environnement de travail sûr et sain pour | Er wordt belang gehecht aan een veilige en gezonde werkomgeving voor |
toutes les personnes à bord. La responsabilité d'un membre d'équipage | alle opvarenden. De verantwoordelijkheid van een bemanningslid strekt |
couvre à la fois le capital économique du navire et le bien-être et la | zowel over het economisch kapitaal van het vaartuig als over het |
sécurité des autres membres de l'équipage. Le secteur reconnaît que | welzijn en de veiligheid van de overige bemanningsleden. De sector |
l'alcool et les autres drogues peuvent avoir un impact sur le | erkent dat alcohol en andere drugs een weerslag kunnen hebben op het |
fonctionnement en toute sécurité de toutes les personnes à bord. Les | veilig functioneren van alle opvarenden. Misbruik verhoogt ten zeerste |
abus augmentent considérablement le risque d'accidents de travail, ainsi que l'inefficacité du travail, ce qui affecte également l'image du secteur. - Qu'entend-on par drogues ? Par "drogues", on entend : les stupéfiants, stimulants et substances psychotropes (calmants et somnifères, analgésiques, alcool, cannabis, héroïne, LSD, etc.). La nicotine ne fait pas partie de la présente stratégie. - Quand est-il question de problème ? Sur le lieu de travail, la consommation d'alcool et de drogues est perçue comme problématique si les conditions de travail sont compromises. Une personne sous influence au travail ou ayant un problème de dépendance peut fonctionner de façon moins sûre. La consommation d'alcool et de drogues a également des conséquences sur la santé de l'utilisateur et sur la sécurité et le bien-être de tous ceux qui se trouvent à bord. Les partenaires de la pêche maritime souhaitent prévenir l'utilisation et l'abus sur le lieu de travail, évitant ainsi ses conséquences négatives (voir annexe Ière). | de kans op arbeidsongevallen, en ook de werkefficiëntie komt in het gedrang, waardoor het imago van de sector er ook onder lijdt. - Wat zijn drugs? Onder "drugs" wordt verstaan : verdovende, stimulerende en bewustzijnsveranderende middelen (slaap- en kalmeermiddelen, pijnstillers, alcohol, cannabis, heroïne, LSD, enz.)/ Nicotine is geen onderwerp van dit beleid. - Wanneer is er een probleem? Op het werk wordt alcohol- en drugsgebruik als problematisch ervaren als het veilig werken in het gedrang komt. Iemand onder invloed gedurende het werk of met een verslavingsprobleem kan minder veilig functioneren. Alcohol- en drugsgebruik hebben ook gevolgen voor de gezondheid van de gebruiker zelf én de veiligheid en het welzijn van alle opvarenden. De partners zeevisserij wensen gebruik en misbruik op het werk te voorkomen en zodoende de negatieve gevolgen ervan vermijden (zie bijlage I). |
- Plan stratégique | - Beleidsplanning |
Les partenaires du secteur de la pêche maritime s'engagent à élaborer | De partners zeevisserij verbinden zich ertoe een preventiegericht |
un plan stratégique préventif prévoyant un ensemble de mesures | beleidsplan uit te werken waarbij regelgeving, procedures, |
incluant réglementation, procédures, cadre d'aide, information et | hulpverleningskader, voorlichting en vorming in een geheel van |
formation. | maatregelen wordt aangereikt. |
- Guide, directives et procédures | - Handleiding, richtlijnen en procedures |
a. Au cours de l'année à venir, les partenaires de la pêche maritime | a. De partners zeevisserij wensen in het komende werkjaar een |
souhaitent mettre à la disposition des armateurs et des capitaines un | duidelijke handleiding (zie bijlage II) ter beschikking te stellen |
guide clair sur la manière de traiter la question de l'alcool et des | |
autres drogues sur le lieu de travail. La responsabilité de | voor reders en schippers waarin wordt aangegeven hoe men met de |
l'armateur, en tant que conseiller en matière de sécurité pour le | thematiek alcohol en andere drugs op het werk kan omgaan. De |
navire, et du capitaine est au centre de cette question. L'approche de | verantwoordelijkheid van de reder, als veiligheidsadviseur voor het |
la consommation de stupéfiants doit être soutenue par toutes les | schip, en schipper staat hierin centraal. De aanpak van |
parties concernées : armateur, capitaine et équipage. | middelengebruik moet door alle betrokkenen gesteund worden : reder, |
schipper en bemanning. | |
b. Les partenaires de la pêche maritime souhaitent aboutir à une | b. De partners zeevisserij wensen tot een duidelijke definiëring |
définition claire en matière de consommation d'alcool et de drogues | betreffende het alcohol- en drugsgebruik te komen, zodat voor elk |
afin que la réglementation soit claire pour chaque membre de | bemanningslid de regelgeving duidelijk wordt. De sector heeft zich |
l'équipage. Le secteur s'est déjà clairement exprimé à cet égard en | hierover reeds duidelijk uitgesproken door in het paritair comité |
approuvant, au sein de la commission paritaire, l'article 18 de la loi | akkoord te gaan met artikel 18 van de wet van 3 mei 2003 tot regeling |
du 3 mai 2003 portant réglementation du contrat d'engagement maritime | van de arbeidsovereenkomst wegens scheepsdienst voor de zeevisserij en |
pour la pêche maritime et améliorant le statut social du marin pêcheur. | tot verbetering van het sociaal statuut van de zeevisser. |
4. Développement des piliers de la stratégie | 4. Ontwikkelen pijlers van het beleid |
4.1. Balises | 4.1. Afbakening |
Le plan stratégique s'adresse à l'armateur, au capitaine et à | Het beleidsplan is bedoeld voor reder, schipper en alle andere |
l'ensemble des membres de l'équipage. | bemanningsleden. |
Le temps de son application est le temps de travail, dont la | De tijd van toepassing is de werktijd, waarbij de wettelijke definitie |
définition légale est mentionnée à l'article 42 du statut social : "le | wordt gehanteerd, namelijk (artikel 42 van sociaal statuut) : "de |
voyage est réputé avoir débuté au moment où le marin pêcheur a franchi | zeereis wordt geacht begonnen te zijn vanaf het ogenblik waarop de |
le seuil de son domicile en vue de se rendre sur le navire par | zeevisser de dorpel van zijn woonplaats verlaat om zich, langs het |
l'itinéraire normal et est réputé avoir pris fin au moment où, après | normale traject, naar het vissersschip te begeven en te zijn beëindigd |
avoir suivi l'itinéraire normal, le marin pêcheur franchit à nouveau | op het ogenblik waarop de zeevisser, via het normale traject, deze |
ce seuil". | dorpel opnieuw overschrijdt". |
4.2. Réglementation | 4.2. Regelgeving |
La présente réglementation est reprise dans le règlement de travail, | Deze regelgeving is opgenomen in het arbeidsreglement, een document |
un document que chaque membre d'équipage reçoit à la signature de son | dat ieder bemanningslid bij het ondertekenen van de |
contrat de travail. | arbeidsovereenkomst ontvangt. |
La loi du 3 mai 2003 (= statut social) (article 18) stipule : | De wet van 3 mei 2003 (= sociaal statuut) (artikel 18) bepaalt : |
" § 2. Il est interdit au marin pêcheur d'embarquer des boissons | " § 2. Het is de zeevisser verboden om alcoholische, verdovende of |
alcooliques, des stupéfiants ou des hallucinogènes, que ce soit pour | hallucinatieverwekkende stoffen aan boord te hebben, al dan niet voor |
son usage personnel ou non. | eigen gebruik. |
§ 3. La disposition du paragraphe précédent ne vaut pas pour les | § 3. Het bepaalde in de vorige paragraaf heeft geen betrekking op |
boissons légèrement alcoolisées dont l'embarquement peut être | licht alcoholische dranken, die als normaal kunnen worden beschouwd |
considéré comme normal en fonction de la durée du voyage et du nombre | volgens de duur van de geplande zeereis en het aantal bemanningsleden. |
de membres d'équipage. | |
§ 4. Le marin pêcheur qui contrevient aux dispositions du présent | § 4. De zeevisser die de bepalingen van dit artikel overtreedt, is |
article est tenu de tous les dommages, amendes fiscales ou sanctions | aansprakelijk voor alle schade, fiscale geldboeten of straffen door |
encourus par le navire de pêche en raison de l'infraction, sans | het visserschip daardoor opgelopen, onverminderd het recht van de |
préjudice du droit du patron de saisir ou de détruire lesdites substances.". | schipper om dergelijke stoffen in beslag te nemen of te vernietigen.". |
4.3. Plan en étapes | 4.3. Stappenplan |
Le plan en étapes s'applique dans les cas suivants : | Het stappenplan is van toepassing bij : |
- Embarquement de boissons alcooliques, de stupéfiants ou | - Het aan boord brengen van alcoholische, verdovende of |
hallucinogènes, que ce soit pour son usage personnel ou non. | hallucinatieverwekkende stoffen, al dan niet voor eigen gebruik. |
- Sembler sous influence au travail (1). | - Onder invloed op het werk verschijnen (1). |
- Etre - se comporter sous influence au travail. | - Op het werk onder invloed zijn - zich onder invloed gedragen. |
- Fonctionner moins efficacement de manière répétée en raison d'un problème (présumé) d'alcool ou de drogue. Avec ce plan en étapes, le secteur entend garantir la sécurité et prévenir les problèmes dus à une consommation problématique. En premier lieu, des mesures préventives seront prises et les moindres signes de consommation ou d'abus de stupéfiants seront traités. Cette feuille de route fournit des conseils à toutes les personnes concernées et définit leurs responsabilités respectives. Nous établissons une distinction entre l'abus aigu et l'abus chronique. La distinction entre les deux situations est importante parce que chacune nécessite une approche différente. En cas d'abus aigu, le collaborateur a consommé tellement d'alcool ou d'autres drogues qu'il n'est plus capable de fonctionner normalement. En cas d'abus chronique, le collaborateur fonctionne moins bien à répétition en raison d'un (présumé) problème d'alcool ou de drogue. Ce cas est plus difficile à reconnaître et nécessite un suivi plus intensif du comportement au travail. L'intention est d'amener le travailleur vers l'aide si nécessaire, avec des mesures de protection de la vie privée de la personne concernée. La situation est suivie au moyen d'un plan établi étape par étape et des accords conclus pour améliorer la situation. Le traitement externe peut faire partie de ces accords. La pression est accrue pas à pas et chaque situation est évaluée sur la base du fonctionnement sûr. Une gradation des mesures peut être appliquée en fonction du nombre de fois où les faits se produisent et/ou de la gravité de la situation. En cas d'incident ponctuel, il n'est pas toujours nécessaire de fournir une gamme complète d'aide. Toutefois, il n'est pas toujours clair qu'il s'agit d'un incident ponctuel. La première responsabilité incombe aux capitaines et aux armateurs. On | - Herhaaldelijk minder goed functioneren ten gevolge van een (vermoedelijk) alcohol of drugsprobleem. Met dit stappenplan wil de sector de veiligheid garanderen en de uitval door problematisch gebruik voorkomen. In de eerste plaats zal preventief opgetreden worden en bij de minste signalen van middelengebruik of misbruik opgetreden worden. Dit stappenplan geeft aan alle betrokkenen een houvast en legt de respectieve verantwoordelijkheden vast. We maken een onderscheid tussen acuut misbruik en chronisch misbruik. Het onderscheid tussen beide situaties is belangrijk omdat ze elk een aparte aanpak vergen. Bij acuut misbruik heeft de medewerker zoveel alcohol of andere drugs gebruikt dat hij niet meer in staat is om normaal te functioneren. Bij chronisch misbruik functioneert de medewerker herhaaldelijk minder goed ten gevolge van een (vermoedelijk) alcohol of drugsprobleem. Dit is moeilijker te herkennen en vraagt een intensievere opvolging van het werkgedrag. De bedoeling is om als het nodig is de werknemer naar de hulpverlening te krijgen, met waarborgen voor de privacy van de betrokkene. Via een vastgesteld stappenplan wordt de situatie opgevolgd en worden afspraken gemaakt over verbetering van de situatie. Externe behandeling kan een deel zijn van deze afspraken. De druk wordt stapsgewijs opgevoerd en elke situatie wordt beoordeeld in functie van het veilig functioneren. Een gradatie van maatregelen kan worden toegepast afhankelijk van het aantal keren dat de feiten zich voordoen en/of de ernst van de situatie. Bij een eenmalig incident is het niet steeds nodig een volledig traject van hulpverlening te voorzien. Maar het is niet altijd duidelijk dat het over een eenmalig voorval gaat. |
attend d'eux qu'ils agissent de façon cohérente en cas de problèmes | De eerste verantwoordelijkheid ligt bij de schippers en de reders. Van |
causés par la consommation d'alcool ou de drogues. Le capitaine doit | hen wordt verwacht dat zij bij problemen door gebruik van alcohol of |
déterminer l'incapacité professionnelle de tout membre du personnel | drugs consequent optreden. De schipper stelt de werkonbekwaamheid vast |
qui est ou semble être sous influence au travail ou n'exécute pas son | van elk personeelslid dat onder invloed op het werk is of verschijnt, |
travail de façon satisfaisante. | of dat minder goed functioneert. |
Comme l'inventaire des événements est important, il est essentiel que | Omdat een inventarisatie van voorvallen belangrijk is, is het hierbij |
le secteur développe un point de contact. Il doit s'agir d'un organe | essentieel dat de sector een meldpunt uitwerkt. Dit moet een neutrale |
neutre, travaillant uniquement sur le plan administratif. | instantie zijn, die louter administratief werkt. |
En outre, une équipe de conseillers de confiance doit être mise en | Bijkomend dient een vertrouwensteam samengesteld te worden. Dit |
place. Cette équipe de confiance est composée du médecin du travail de | vertrouwensteam bestaat uit de arbeidsgeneesheer van de betrokkene, de |
la personne concernée et du consultant social. Cette équipe de | sociaal-consulent. Dit vertrouwensteam staat in voor de eerste |
confiance est responsable de l'orientation initiale et fournit des | begeleiding en verstrekt informatie over het bestaan van |
informations sur l'existence d'options d'aide et encourage le | hulpverleningsmogelijkheden en moedigt de werknemer aan om contact op |
travailleur à contacter une aide externe. | te nemen met externe hulpverlening. |
- Situation aiguë | - Acute situatie |
Voir annexe III pour la présentation schématique du plan en étapes. | Zie bijlage III voor schematische voorstelling van het stappenplan. |
Etape 1 : Constatation | Stap 1 : Vaststelling |
Un problème aigu survient lorsqu'un membre du personnel a consommé de | Een acuut probleem doet zich voor wanneer een personeelslid dermate |
l'alcool ou de la drogue à un point tel que le fonctionnement normal | veel alcohol of drugs heeft gebruikt dat normaal functioneren niet |
n'est plus possible. Il est clair que la personne n'a plus aucun | meer mogelijk is. De persoon heeft duidelijk geen controle meer over |
contrôle sur son fonctionnement. | zijn functioneren. |
L'influence de l'alcool ou des drogues est telle que le collaborateur | De invloed van alcohol of drugs is van die aard dat de medewerker |
peut se causer du tort à lui-même ou à l'entreprise. | schade kan aanbrengen aan zichzelf of aan het bedrijf. |
Le capitaine se base en premier lieu sur des signes extérieurs et | De schipper baseert zich in de eerste plaats op uiterlijke tekenen en |
détermine la capacité ou l'incapacité de travail. | stelt de arbeidsgeschiktheid of -ongeschiktheid vast. |
Etape 2 : Prendre des mesures | Stap 2 : Maatregelen nemen |
Le capitaine s'adresse à la personne concernée sur la base de ces | De schipper spreekt de betrokkene aan vanuit deze signalen en neemt de |
signaux et prend les mesures appropriées. Les pouvoirs légaux du | gepaste maatregelen. De wettelijke volmachten van de schipper worden |
capitaine sont détaillés en annexe. | in bijlage uitgewerkt. |
Etape 3 : Enregistrement dans le livre de bord | Stap 3 : Registratie in logboek |
Le capitaine enregistre l'événement dans le journal de bord et le fait | De schipper noteert het voorval in het logboek en laat dit |
signer par des témoins. Une formulation standard juridiquement | ondertekenen door getuigen. Er zal aan de schippers een juridisch |
correcte sera proposée aux capitaines, selon les exemples ci-joints. | correcte standaardformulering worden voorgesteld, zoals de voorbeelden |
Etape 4 : Suivi a) Le capitaine le signale à l'armateur. Informe le point de contact. L'armateur informe la personne concernée de la communication au point de contact. b) Le point de contact le note dans le dossier personnel. c) En cas d'événement unique, l'armateur en est informé. d) L'armateur s'entretient avec les personnes concernées et les informe des conséquences en cas de récidive. e) La procédure s'arrête. Si un deuxième cas se produit dans une période de deux ans suivant le premier cas, la procédure pour situation chronique est lancée. - Situation chronique Voir annexe IV pour la présentation schématique du plan en étapes. | in bijlage. Stap 4 : Opvolging a. De schipper meldt het aan de reder. Die brengt het meldpunt op de hoogte. De reder brengt de betrokkene op de hoogte van de verwijzing naar het meldpunt. b. Het meldpunt noteert dit in het persoonlijke dossier. c. Indien het om een eenmalige gebeurtenis gaat dan wordt de reder hierover verwittigd. d. De reder voert een gesprek met de betrokkenen en wijst hem op de gevolgen indien er zich nog dergelijke feiten voordoen. e. De procedure stopt. Indien er zich een tweede voorval voordoet in een periode van twee jaar volgend op het eerste voorval dan wordt de procedure voor een chronische situatie gehanteerd. - Chronische situatie Zie bijlage IV voor schematische voorstelling van het stappenplan. |
Etape 1 : Constatation | Stap 1 : Vaststelling |
Les collaborateurs qui ont un problème caché d'alcool ou d'autres | Medewerkers met een verdoken alcohol- of ander drugsprobleem kunnen |
drogues sont moins en mesure de fonctionner en toute sécurité. Il est | minder veilig functioneren. Hierbij is er sprake van een vermoeden van |
ici question d'une suspicion de problème d'alcool ou d'autres drogues. | een alcohol- of ander drugsprobleem. Indien er aanwijzingen zijn die |
S'il y a des indications qu'un problème d'alcool ou de drogue est | een alcohol- of drugsprobleem doen vermoeden confronteert de |
suspecté, le capitaine/armateur du navire confrontera la personne | |
concernée à ces signaux (certaines périodes de performance réduite au | schipper/reder de betrokkene met deze signalen (bepaalde periode met |
travail, absentéisme accru, problèmes avec les collègues, etc.). | verminderde werkprestaties, verhoogde afwezigheid, problemen met |
L'armateur signale ces problèmes au point de contact. | collega's, enz.). De reder meldt deze problemen aan het meldpunt. |
Le point de contact informera la médecine du travail. | Het meldpunt brengt de arbeidsgeneeskundige dienst op de hoogte. |
Etape 2 : Suivi | Stap 2 : Opvolging |
a. Le collaborateur se présente. | a. De medewerker meldt zich aan. |
De medewerker meldt zich aan bij de arbeidsgeneeskundige dienst met | |
Le collaborateur se présente à la médecine du travail pour une | het oog op een beoordeling van het veilig functioneren. De |
évaluation du fonctionnement en toute sécurité. Le service de médecine | arbeidsgeneeskundige dienst motiveert de betrokkene om het |
du travail encourage la personne concernée à consulter le cadre | hulpverleningskader te consulteren. De arbeidsgeneeskundige dienst |
d'aide. Le service de médecine du travail informe la personne | informeert de betrokkene over de rol van het vertrouwensteam, de |
concernée du rôle de l'équipe de confiance, des possibilités d'aide | mogelijkheden van externe hulpverlening en de ondersteuning door de vakbond. |
extérieure et de soutien syndical. | Er worden afspraken gemaakt over het begeleidingstraject en over de |
Des accords sont conclus au sujet du trajet d'accompagnement et de la | communicatie naar de werkvloer. |
communication avec le lieu de travail. | De arbeidsgeneeskundige dienst houdt met garanties van |
Le service de médecine du travail informe, avec des garanties de | vertrouwelijkheid de reder/schipper op de hoogte van het verloop. |
confidentialité, l'armateur/le capitaine du déroulement des choses. | De arbeidsgeneeskundige dienst kan gedurende de begeleidingsfase |
Le service de médecine du travail peut contacter le | contact met de schipper/reder opnemen om na te gaan in hoeverre het |
capitaine/l'armateur pendant la phase d'accompagnement pour déterminer | een positieve invloed heeft op het functioneren. |
dans quelle mesure il a un effet positif sur le fonctionnement. | Indien er geen of nauwelijks verbetering van het functioneren merkbaar |
S'il y a peu ou pas d'amélioration du fonctionnement, le service de | is, dan meldt de arbeidsgeneeskundige dienst dit aan het |
médecine du travail en informera le "Zeevissersfonds". Ce dernier | Zeevissersfonds. Het Zeevissersfonds volgt de situatie op en laat |
surveille la situation et, si nécessaire, présente la personne | indien nodig de betrokkene voor het paritair comité verschijnen. |
concernée devant la commission paritaire. | Indien de betrokkene niet ingaat op het aanbod, dan brengt de |
Si l'intéressé n'accepte pas la proposition, le service de médecine du | arbeidsgeneeskundige dienst brengt het Zeevissersfonds op de hoogte. |
travail en informe le "Zeevissersfonds". | |
b. Le collaborateur ne se présente pas. | b. De medewerker meldt zich niet aan. |
Le service de médecine du travail en informe le point de contact qui, | De arbeidsgeneeskundige dienst brengt het meldpunt op de hoogte. Het |
à son tour, en informe le "Zeevissersfonds". | meldpunt brengt het Zeevissersfonds op de hoogte. |
4.4. Cadre d'aide | 4.4. Hulpverleningskader |
- La personne de confiance peut être contactée d'initiative ou le | - De vertrouwenspersoon kan op eigen initiatief benaderd worden of de |
médecin du travail peut convoquer un travailleur. Les visites chez le | arbeidsgeneesheer kan een werknemer oproepen. Het bezoek aan |
médecin d'entreprise et les personnes de confiance se déroulent dans | bedrijfsarts en vertrouwenspersonen gebeurt in een sfeer van |
un climat de confiance. L'armateur et le capitaine ne seront informés | vertrouwen. De reder en de schipper zullen pas ingelicht /worden |
qu'avec le consentement de la personne concernée. | indien de betrokkene hiermee instemt. |
- L'équipe de confiance a une conversation avec le travailleur. On | - Het vertrouwensteam heeft een gesprek met de medewerker. Er wordt |
cherche à savoir s'il y a un problème de boisson ou de drogue à la | nagegaan of er een drank- of drugsprobleem aan de basis ligt van het |
racine du dysfonctionnement. | minder goed functioneren. |
- S'il y a un problème d'alcool ou de drogue, la personne de confiance | - Indien er een drank- of drugsprobleem is, dan motiveert de |
encourage le travailleur à suivre un traitement. A cette fin, il | vertrouwenspersoon de medewerker om een behandeling te volgen. Hij |
fournit à la personne concernée les informations nécessaires et, le | verstrekt daartoe aan de betrokkene de nodige informatie en legt waar |
cas échéant, prend contact avec une aide extérieure. Ces mesures ne | nodig contact met de externe hulpverlening. Deze stappen kunnen |
peuvent être prises qu'avec le consentement de la personne concernée. | slechts mits toestemming van de betrokkene. Een vertrouwenspersoon |
Une personne de confiance n'est pas responsable du traitement. | draagt niet de verantwoordelijkheid van de behandeling. |
- Après réorientation, les personnes de confiance assurent la liaison | - Na doorverwijzing onderhouden de vertrouwenspersonen contact met de |
avec le service d'aide extérieure. La vie privée de la personne | externe hulpverleningsdienst. Bij de behandeling wordt de privacy van |
concernée est garantie pendant le traitement. Le médecin du travail | de betrokkene gewaarborgd. De betrokken arbeidsgeneesheer zal met de |
concerné conclura des accords avec les services externes sur la circulation de l'information. | externe diensten afspraken maken over de informatiedoorstroming. |
- Les personnes de confiance peuvent obtenir des informations auprès | - De vertrouwenspersonen kunnen informatie inwinnen bij reder/schipper |
de l'armateur/du capitaine sur le fonctionnement de la personne | over het functioneren van de betrokkene. |
concernée. - Une personne de confiance ne participe aux entretiens entre | - Een vertrouwenspersoon wordt slechts betrokken in de gesprekken |
l'employeur et l'organisme responsable du traitement qu'à la demande | tussen de werkgever en de behandelende instantie op uitdrukkelijk |
expresse du membre du personnel concerné. | verzoek van het betrokken personeelslid. |
- Tout membre du personnel et tout capitaine/armateur peut obtenir, | - Ieder personeelslid én iedere schipper/reder kan bij een |
auprès d'une personne de confiance, des informations et des conseils | vertrouwenspersoon informatie en advies inwinnen betreffende |
concernant l'usage de drogues en général et les possibilités d'aide. | middelengebruik in het algemeen en de hulpverleningsmogelijkheden. |
4.5. Information et formation La composante information et formation est un pilier important de la stratégie. Les règles et le plan en étapes doivent être portés à la connaissance des armateurs, des pêcheurs et de toutes les autres parties concernées. En outre, la formation peut influencer la culture du consommateur et les normes sociales en matière de consommation d'alcool et de drogues. Il est également important que tous les collaborateurs soient conscients de l'impact de la consommation d'alcool et de drogues sur la sécurité de fonctionnement. Communication au sujet du plan stratégique Un guide portant sur l'application du plan stratégique est élaboré pour tous les membres de l'équipage. Il appelle à une responsabilité commune. Information et formation Des moments d'information sont organisés pour tous les membres d'équipage, au cours desquels ils sont informés sur l'action des différentes substances et les conséquences sur leur fonctionnement, la reconnaissance des signaux d'abus et la réglementation concernant la consommation au travail. On leur donne aussi des conseils sur la façon de gérer une personne qui est sous l'influence au travail ou qui fonctionne de façon moins sûre. Actions de sensibilisation permanentes - La campagne de sensibilisation "pas de drogues à bord" sera développée par la diffusion de supports d'information appropriés. | 4.5. Voorlichting en vorming Het onderdeel voorlichting en vorming is een belangrijke pijler van het beleid. De regels en het stappenplan moeten bekend worden gemaakt bij reders, vissers en alle andere betrokkenen. Daarnaast kan door vorming de gebruikerscultuur en de sociale norm omtrent drinken en drugs worden beïnvloed. Verder is het ook belangrijk dat alle medewerkers de weerslag kennen van het gebruik van alcohol en drugs op het veilig functioneren. Communicatie over het beleidsplan Voor alle bemanningsleden wordt een handleiding uitgewerkt over de toepassing van het beleidsplan. Hierin wordt opgeroepen tot een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Voorlichting en vorming Voor alle bemanningsleden worden informatiemomenten georganiseerd waarbij zij geïnformeerd worden over de werking van diverse middelen en de weerslag op het functioneren, over herkennen van de signalen van misbruik en over de regelgeving omtrent gebruik op het werk. Zij krijgen ook tips om iemand die onder invloed is op het werk of die minder veilig functioneert aan te pakken. Permanente sensibiliseringsacties - De sensibiliseringactie "geen drugs aan boord" wordt via de verspreiding van aangepaste voorlichtingsmaterialen verder uitgewerkt. |
- Des informations sont également fournies sur l'offre d'aide | - Er wordt ook geïnformeerd over het hulpverleningsaanbod. Tijdens de |
disponible. La formation initiale et toute formation professionnelle | initiatieopleiding en tijdens iedere beroepsopleiding dient een |
doivent aborder cette stratégie. | onderdeel van de opleiding over dit beleid te gaan. |
- La politique en matière d'alcool et de drogues est régulièrement | - Op regelmatige basis wordt het alcohol- en drugsbeleid herhaald in |
mentionnée dans la newsletter de Previs. | de nieuwsbrief van Previs. |
Annexe Ière | Bijlage I |
Liste de signaux - Source : Provikmo 1. Liste de signaux de consommation aiguë (non limitative) a. Signaux en cas de problèmes d'alcool - Absentéisme Absentéisme le lundi matin ou après la période de repos. Arrivée tardive par rapport aux heures de travail convenues. - Absences pendant le travail Pauses très longues. Passages fréquents aux toilettes. - Perte de concentration Difficultés à retenir les instructions, détails, etc. Difficultés à accomplir des actes complexes. Physiquement présent, mais pas apte à effectuer grand-chose. - Accidents Ne pas tenir compte de la sécurité d'autrui. - Efficacité réduite Erreurs dues à un manque d'attention ou des estimations erronées. Gaspillage de matériel. Plaintes de clients. Prise de mauvaises décisions. - Perturbation des relations avec les collègues Réactions violentes aux plaintes ou remarques. Mauvaise humeur et méfiance. Irritabilité. Changement d'humeur après la pause de midi. Plaintes ou commentaires émanant de l'entourage direct. Chercher à éviter le chef ou les contrôles. - Signes extérieurs Visiblement sous influence (difficultés d'élocution, démarche chancelante, confusion). Haleine sentant l'alcool. b. Signaux autres drogues - Haschisch/joint Yeux rouges. Pupilles dilatées. Humeur enjouée. Somnolence. Léthargie. Oublier ce qui vient d'être dit. Manque d'attention. Sensation de faim. Lourdeurs au niveau des bras et des jambes. Odeur fortement reconnaissable. - XTC Pupilles dilatées. Energique. Bavard. Les jours suivants : grande fatigue, sentiment d'épuisement. - Amphétamines (ou speed) Pupilles dilatées. Energique. Bavard. Pâle. Agité. Les jours suivants : grande fatigue et irritabilité. - LSD Pupilles dilatées. Idées étranges. Hallucinations. - Cocaïne Pupilles dilatées (pas toujours). Passages fréquents aux toilettes. Humeur enjouée. Energique. Bavard. Excès de confiance. Pâle. - Héroïne Pupilles rétractées. Paupières presque closes. Attitude rêveuse. Somnolence. Passivité. Amorphe. Respiration lente. 2. Signaux d'une consommation chronique (liste non limitative) Tous les signaux ci-dessous, à l'exception des signes extérieurs, renvoient à d'autres problèmes physiques ou psychosociaux du travailleur concerné. Pour les dirigeants, les collègues et les aidants, il existe des signaux importants montrant que "quelque chose ne va pas" et qu'une intervention devient nécessaire. Nous précisons que cette check-list constitue un fil conducteur. a. Signaux en cas de problèmes d'alcool i. Signaux liés au travail - Absentéisme Absentéisme plus fréquent, surtout de courte durée. Souvent le lundi matin. Arrivées tardives fréquentes, le matin et après le lunch. Départ anticipé du travail. Fréquentes absences sans autorisation. Excuses bizarres ou non crédibles pour des absences. Grippes, refroidissements et maux de ventre invraisemblablement fréquents. - Absences durant le travail Pauses très longues. Passages fréquents aux toilettes. - Perte de concentration Travail plus long et plus pénible qu'à l'accoutumée. Difficultés à retenir les instructions, détails, etc. Difficultés à accomplir des actes complexes. Physiquement présent, mais pas apte à effectuer grand-chose. - Accidents Etre impliqué plus souvent que d'autres dans des (quasi) accidents. Ne pas tenir compte de la sécurité d'autrui. - Alternance du rythme de travail Période de forte et faible productivité. Augmentation du manque de fiabilité et de l'imprévisibilité. Diminution de la persévérance. - Efficacité réduite Ne pas terminer les tâches à temps. Erreurs dues à un manque d'attention ou des estimations erronées. Gaspillage de matériel. Plaintes de clients. Prise de mauvaises décisions. Excuses peu crédibles à l'égard des prestations de travail réduites. - Perturbation des relations avec les collègues Réactions violentes aux plaintes ou remarques. Mauvaise humeur et méfiance. Irritabilité. Changement d'humeur après la pause de midi. Plaintes ou commentaires émanant de l'entourage direct. Chercher à emprunter de l'argent. Chercher à éviter le chef ou les contrôles. - Signes extérieurs Mains qui tremblent. Visage rouge, bouffi. Perte de poids et visage émacié. Tremblements du corps et mains moites (symptômes de sevrage de l'alcool ou des tranquillisants). Aspect de moins en moins soigné. Recherche d'occasions pour boire. ii. Signaux extérieurs au travail Condamnation récente pour conduite en état d'ivresse. Problèmes à la maison. Soucis d'argent. Fréquents incidents à la maison ou sur le chemin du travail. Symptômes psychiques (angoisses, dépression, insomnies) et physiques (maux de ventre, perte de mémoire, épuisement). b. Signaux autres drogues - XTC Les jours suivants : grande fatigue, sentiment d'épuisement. - Amphétamine (ou speed) Les jours suivants : grande fatigue, irritabilité. Annexe II : Check-list pour le constat par le patron du dysfonctionnement d'un membre d'équipage dans le cadre de l'abus d'alcool et/ou de drogues Annexe III : Plan par étapes situation aiguë Annexe IV : Plan par étapes situation chronique Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 1er octobre 2024. Le Ministre du Travail, P.-Y. DERMAGNE _______ Note (1) Un aperçu des signaux visibles attestant de problèmes d'alcool ou de drogues est repris en annexe Ière. | Signalenlijst - Bron : Provikmo 1. Signalenlijst acuut gebruik (niet limitatief) a. Signalen bij alcoholproblemen - Verzuim Verzuim op maandagmorgen of na de rustperiode. Te laat komen, na de afgesproken werktijden. - Afwezigheid tijdens het werk Extra lange pauzes. Veelvuldig toiletbezoek. - Verlies aan concentratievermogen Problemen met onthouden van instructies, details, enz. Problemen met complexe handelingen. Fysiek aanwezig, maar tot weinig daden in staat. - Ongevallen Geen rekening houden met de veiligheid van anderen. - Verminderde efficiëntie Vergissingen door slecht opletten of verkeerd inschatten. Materiaal verspillen. Klachten van klanten. Slechte beslissingen nemen. - Verstoorde relaties met collega's Heftige reacties op klachten of opmerkingen. Slecht humeur en achterdochtig. Lichtgeraakt zijn. Stemmingsveranderingen na middagpauze. Klachten of commentaar uit directe omgeving. Ontlopen van chef of controle. - Uiterlijke kenmerken Zichtbaar onder invloed (praten met dikke tong, wankel op benen, verward). Ruiken naar alcohol. b. Signalen andere drugs - Hasj/Wiet Rode ogen. Verwijde pupillen. Opgewekt. Suffig. Sloom. Vergeten wat er net gezegd is. Giechelig. Hongerig. Zware armen en benen. Sterk herkenbare geur. - XTC Wijde pupillen. Energiek. Praterig. De dagen erna : oververmoeid, soms down en leeg gevoel. - Amfetamine (ofwel speed) Wijde pupillen. Energiek. Praterig. Bleek. Rusteloos. De dagen erna : leeg, oververmoeid en geïrriteerd. - LSD Wijde pupillen. Vreemde ideeën. Hallucinaties. - Cocaïne Wijde pupillen (niet altijd). Vaak naar het toilet gaan. Opgewekt. Energiek. Praterig. Overmoedig. Bleek. - Heroïne Vernauwde pupillen. Bijna gesloten oogleden. Dromerig. Sloom. Passief. Stil. Langzame ademhaling. 2. Signalen chronisch gebruik (niet-limitatief) Alle onderstaande signalen, behalve de uiterlijke kenmerken, verwijzen naar andere fysieke of psychosociale problemen van de betrokken werknemer. Voor leidinggevenden, collega's en hulpverleners zijn het belangrijke signalen die erop wijzen dat er "iets aan de hand is" en ingrijpen noodzakelijk wordt. Wij wensen wel te benadrukken dat deze checklist een leidraad is. a. Signalen bij alcoholproblemen i. Werkgebonden signalen - Verzuim Hoger ziekteverzuim, vooral kortdurend. Frequent op maandagmorgen. Vaak te laat komen, 's ochtends en na de lunch. Vroeg(er) van het werk vertrekken. Vaak afwezig zonder toestemming. Vreemde en ongeloofwaardige excuses voor afwezigheid. Ongewoon vaak griep, verkoudheid, maagklachten hebben. - Afwezigheid tijdens het werk Extra lange pauzes. Veelvuldig toiletbezoek. - Verlies aan concentratievermogen Werken kost meer tijd en moeite dan voorheen. Problemen met onthouden van instructies, details, enz. Problemen met complexe handelingen. Fysiek aanwezig, maar tot weinig daden in staat. - Ongevallen Vaker dan anderen betrokken zijn bij (bijna) ongevallen. Geen rekening houden met de veiligheid van anderen. - Wisselend werkpatroon Perioden van hoge en lage productiviteit. Toenemende onbetrouwbaarheid en onvoorspelbaarheid. Afnemend doorzettingsvermogen. - Verminderde efficiëntie Niet tijdig kunnen afronden van opdrachten. Vergissingen door slecht opletten of verkeerd inschatten. Materiaal verspillen. Klachten van klanten. Slechte beslissingen nemen. Ongeloofwaardige excuses voor verminderde werkprestaties. - Verstoorde relaties met collega's Heftige reacties op klachten of opmerkingen. Slecht humeur en achterdochtig. Lichtgeraakt zijn. Stemmingsveranderingen na middagpauze. Klachten of commentaar uit directe omgeving. Geld proberen te lenen. Ontlopen van chef of controle. - Uiterlijke kenmerken Trillende handen. Rood, opgezet gezicht. Gewichtsverlies en een ingevallen gezicht. Trillen van het lichaam en zwetende handen (ontwenningsverschijnselen van alcohol of kalmeringsmiddelen). Steeds minder verzorgd uiterlijk. Zoeken naar aanleidingen om te drinken. ii. Signalen van buiten het werk Recente veroordeling voor dronkenschap achter het stuur. Problemen thuis. Geldzorgen. Vaker ongelukjes thuis en op weg naar het werk. Psychische (angsten, piekeren, slapeloosheid) en lichamelijke klachten (maagklachten, geheugenverlies, vermoeidheid). b. Signalen andere drugs - XTC De dagen erna : oververmoeid, soms down en leeg gevoel. - Amfetamine (ofwel speed)/ De dagen erna : leeg, oververmoeid en geïrriteerd. Bijlage II : Checklist voor het vaststellen door de schipper van het disfunctioneren van een bemanningslid in het kader van alcohol- en/of drugsmisbruik Bijlage III : Stappenplan acute situatie Bijlage IV : Stappenplan chronische situatie Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 1 oktober 2024. De Minister van Werk, P.-Y. DERMAGNE _______ Nota (1) Een overzicht van enkele vaststelbare signalen van alcohol- en middelenproblemen wordt gegeven in bijlage I. |