Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 25/04/2014
← Retour vers "Arrêté royal portant modification de l'arrêté royal du 18 juin 1990 portant fixation de la liste des prestations techniques de soins infirmiers et de la liste des actes pouvant être confiés par un médecin à des praticiens de l'art infirmier, ainsi que des modalités d'exécution relatives à ces prestations et à ces actes et des conditions de qualification auxquelles les praticiens de l'art infirmier doivent répondre "
Arrêté royal portant modification de l'arrêté royal du 18 juin 1990 portant fixation de la liste des prestations techniques de soins infirmiers et de la liste des actes pouvant être confiés par un médecin à des praticiens de l'art infirmier, ainsi que des modalités d'exécution relatives à ces prestations et à ces actes et des conditions de qualification auxquelles les praticiens de l'art infirmier doivent répondre Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 18 juni 1990 houdende vaststelling van de lijst van de technische verpleegkundige verstrekkingen en de lijst van de handelingen die door een arts aan beoefenaars van de verpleegkunde kunnen worden toevertrouwd, alsmede de wijze van uitvoering van die verstrekkingen en handelingen en de kwalificatievereisten waaraan de beoefenaars van de verpleegkunde moeten voldoen
SERVICE PUBLIC FEDERAL SANTE PUBLIQUE, SECURITE DE LA CHAINE FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE
ALIMENTAIRE ET ENVIRONNEMENT VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
25 AVRIL 2014. - Arrêté royal portant modification de l'arrêté royal 25 APRIL 2014. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk
du 18 juin 1990 portant fixation de la liste des prestations besluit van 18 juni 1990 houdende vaststelling van de lijst van de
techniques de soins infirmiers et de la liste des actes pouvant être technische verpleegkundige verstrekkingen en de lijst van de
confiés par un médecin à des praticiens de l'art infirmier, ainsi que handelingen die door een arts aan beoefenaars van de verpleegkunde
des modalités d'exécution relatives à ces prestations et à ces actes kunnen worden toevertrouwd, alsmede de wijze van uitvoering van die
et des conditions de qualification auxquelles les praticiens de l'art verstrekkingen en handelingen en de kwalificatievereisten waaraan de
infirmier doivent répondre beoefenaars van de verpleegkunde moeten voldoen
RAPPORT AU ROI VERSLAG AAN DE KONING
Sire, Sire,
L'arrêté royal du 18 juin 1990 délimite la liste des prestations Het koninklijk besluit van 18 juni 1990 legt de lijst van de
technische verpleegkundige verstrekkingen en handelingen vast die door
techniques de soins infirmiers et des actes pouvant être confiés par een arts kunnen worden toevertrouwd aan beoefenaars van de
un médecin à des praticiens de l'art infirmier qui sont compétents verpleegkunde die daarvoor bevoegd zijn krachtens het koninklijk
pour ce faire en vertu de l'arrêté royal n° 78 du 10 novembre 1967 besluit nr. 78 van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de
relatif à l'exercice des professions des soins de santé. gezondheidszorgberoepen.
Depuis sa publication au Moniteur belge du 26 juillet 1990, l'arrêté Sinds zijn publicatie in het Belgische Staatsblad van 26 juli 1990,
royal du 18 juin 1990 a fait l'objet de huit modifications. Ces werd het koninklijk besluit van 18 juni 1990 acht keer gewijzigd. Deze
modifications ont permis d'adapter celui-ci à l'évolution des wijzigingen hebben toegelaten dit besluit aan te passen aan de
pratiques et des compétences dans le domaine de l'art infirmier. ontwikkeling van de praktijk en de bevoegdheden in het domein van de
Cependant, suite à ces différentes modifications, il est apparu verpleegkunde.
nécessaire d'uniformiser la terminologie utilisée dans l'arrêté royal Niettemin is het, ten gevolge van deze verschillende wijzigingen,
du 18 juin 1990 ainsi que d'en clarifier certaines formulations. En noodzakelijk gebleken de in het koninklijk besluit van 18 juni 1990
gebruikte terminologie eenvormig te maken alsook enkele formuleringen
effet, la lecture de celui-ci révèle que des termes différents sont te verhelderen. Er blijkt inderdaad uit de lezing van dit besluit dat
utilisés pour désigner un même concept ou une même réalité ou, à verschillende woorden gebruikt worden om hetzelfde begrip of dezelfde
l'inverse, que des réalités différentes sont qualifiées par des termes realiteit aan te duiden of, omgekeerd, dat verschillende realiteiten
identiques, avec pour conséquence des difficultés de compréhension et aangeduid worden met dezelfde woorden met als gevolg moeilijkheden van
d'application. begrip en toepassing.
Par ailleurs, l'arrêté royal du 18 juin 1990 prévoit l'établissement Anderzijds voorziet het koninklijk besluit van 18 juni 1990 de
et le recours à des plans de soins de référence et à des procédures instelling en het gebruik van standaardverpleegplannen en procedures
pour la réalisation des soins infirmiers. Ceux-ci doivent servir de voor de uitvoering van de verpleegkundige zorgen. Deze moeten als
référentiels dans l'exécution de ces prestations techniques de soins referentie beschouwd worden voor de uitvoering van deze technische
infirmiers et de ces actes pouvant être confiés par un médecin à des verpleegkundige verstrekkingen en de handelingen die door een arts
praticiens de l'art infirmier. toevertrouwd kunnen worden aan beoefenaars van de verpleegkunde.
Ceci étant dit, ces plans de soins de référence et procédures doivent Deze standaardverpleegplannen en procedures moeten als referentie
servir de référentiels contribuant à une qualité des soins. dienen die aan de kwaliteit van de zorgen bijdragen.
Le présent arrêté royal a notamment pour but d'adapter la formulation Het huidig besluit heeft onder andere tot doel de formulering van
de l'article 7ter de l'arrêté royal du 18 juin 1990 afin de mieux artikel 7ter van het koninklijk besluit van 18 juni 1990 aan te passen
faire ressortir de cette disposition ce rôle de référentiel et teneinde de referentierol van deze beschikking beter aan te duiden
d'adapter la formulation des annexes de l'arrêté du 18 juin 1990. alsook de formulering van de bijlagen van het besluit van 18 juni
J'ai l'honneur d'être, 1990. Ik heb de eer te zijn,
Sire, Sire,
de Votre Majesté, Van uw majesteit,
le très respectueux De zeer eerbiedige
et très fidèle serviteur, en zeer getrouwe dienaar,
la Ministre de la Santé publique, De Minister van Volksgezondheid,
Mme L. ONKELINX Mevr. L. ONKELINX
Conseil d'Etat Raad van State
section de législation afdeling wetgeving
Avis 55.614/2 du 2 avril 2014 du Conseil d'Etat, section législation, Advies 55.614/2 van 2 april 2014 van de Raad van State, afdeling
sur un projet d'arrêté royal `portant modification de l'arrêté royal wetgeving, over een ontwerp van koninklijk besluit `tot wijziging van
du 18 juin 1990 portant fixation de la liste des prestations het koninklijk besluit van 18 juni 1990 houdende vaststelling van de
techniques de soins infirmiers et de la liste des actes pouvant être lijst van de technische verpleegkundige verstrekkingen en de lijst van
confiés par un médecin à des praticiens de l'art infirmier, ainsi que de handelingen die door een arts aan beoefenaars van de verpleegkunde
des modalités d'exécution relatives à ces prestations et à ces actes kunnen worden toevertrouwd, alsmede de wijze van uitvoering van die
et des conditions de qualification auxquelles les praticiens de l'art verstrekkingen en handelingen en de kwalificatievereisten waaraan de
infirmier doivent répondre' beoefenaars van de verpleegkunde moeten voldoen'
Le 4 mars 2014, le Conseil d'Etat, section de législation, a été Op 4 maart 2014 is de Raad van State, afdeling Wetgeving, door de Vice
invité par la Vice-Première Ministre et Ministre de la Santé publique Eerste Minister en Minister van Volksgezondheid verzocht binnen een
à communiquer un avis, dans un délai de trente jours, sur un projet termijn van dertig dagen een advies te verstrekken over een ontwerp
van koninklijk besluit `tot wijziging van het koninklijk besluit van
d'arrêté royal `portant modification de l'arrêté royal du 18 juin 1990 18 juni 1990 houdende vaststelling van de lijst van de technische
portant fixation de la liste des prestations techniques de soins verpleegkundige verstrekkingen en de lijst van de handelingen die door
infirmiers et de la liste des actes pouvant être confiés par un een arts aan beoefenaars van de verpleegkunde kunnen worden
médecin à des praticiens de l'art infirmier, ainsi que des modalités toevertrouwd, alsmede de wijze van uitvoering van die verstrekkingen
d'exécution relatives à ces prestations et à ces actes et des
conditions de qualification auxquelles les praticiens de l'art en handelingen en de kwalificatievereisten waaraan de beoefenaars van
infirmier doivent répondre'. de verpleegkunde moeten voldoen'.
Le projet a été examiné par la deuxième chambre le 2 avril 2014. Het ontwerp is door de tweede kamer onderzocht op 2 april 2014.
La chambre était composée de Pierre VANDERNOOT, président de chambre, De kamer was samengesteld uit Pierre VANDERNOOT, kamervoorzitter,
Martine BAGUET et Luc DETROUX, conseillers d'Etat, Yves DE CORDT et Martine BAGUET en Luc DETROUX, staatsraden, Yves DE CORDT en Christian
Christian BEHRENDT, assesseurs, et Anne Catherine VAN GEERSDAELE, BEHRENDT, assessoren, en Anne Catherine VAN GEERSDAELE, griffier.
greffier. Le rapport a été présenté par Xavier DELGRANGE, premier auditeur chef Het verslag is uitgebracht door Xavier DELGRANGE, eerste auditeur
de section. afdelingshoofd.
La concordance entre la version française et la version néerlandaise a De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst van het
été vérifiée sous le contrôle de Pierre LIENARDY, président de advies is nagezien onder toezicht van Pierre LIENARDY,
chambre. kamervoorzitter.
L'avis, dont le texte suit, a été donné le 2 avril 2014. Het advies, waarvan de tekst hierna volgt, is gegeven op 2 april 2014.
Comme la demande d'avis est introduite sur la base de l'article 84, § Aangezien de adviesaanvraag is ingediend op basis van artikel 84, § 1,
1er, alinéa 1er, 2°, des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, la eerste lid, 2°, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State,
section de législation limite son examen au fondement juridique du beperkt de afdeling Wetgeving overeenkomstig artikel 84, § 3, van de
projet, à la compétence de l'auteur de l'acte ainsi qu'à voornoemde gecoördineerde wetten haar onderzoek tot de rechtsgrond van
l'accomplissement des formalités préalables, conformément à l'article het ontwerp, de bevoegdheid van de steller van de handeling en de te
84, § 3, des lois coordonnées précitées. vervullen voorafgaande vormvereisten.
Sur ces trois points, le projet appelle les observations suivantes. Wat deze drie punten betreft, geeft het ontwerp aanleiding tot de
volgende opmerkingen.
Examen du texte Onderzoek van de tekst
Préambule Aanhef
L'article 19/1, § 1er, de la loi du 5 mai 1997 `relative à la Artikel 19/1, § 1, van de wet van 5 mei 1997 `betreffende de
coordination de la politique fédérale de développement durable' a été coördinatie van het federale beleid inzake duurzame ontwikkeling' is
remplacé par l'article 9 de la loi du 15 décembre 2013 `portant des vervangen bij artikel 9 van de wet van 15 december 2013 `houdende
dispositions diverses concernant la simplification administrative et diverse bepalingen inzake administratieve vereenvoudiging', en de
ses arrêtés d'exécution'. Il dispose désormais : uitvoeringsbesluiten ervan. Het bepaalt thans :
« L'évaluation d'incidence est organisée par le titre 2, chapitre 2 de "De effectbeoordeling wordt georganiseerd door titel 2, hoofdstuk 2
la loi du 15 décembre 2013 portant des dispositions diverses van de wet van 15 december 2013 houdende diverse bepalingen inzake
concernant la simplification administrative et ses arrêtés d'exécution ». administratieve vereenvoudiging, en haar uitvoeringsbesluiten".
Or, l'analyse d'impact n'est rendue obligatoire, en vertu de l'article De impactanalyse is echter krachtens artikel 6, § 1, van de voornoemde
6, § 1er, de la loi précitée du 15 décembre 2013, que pour les seuls wet van 15 december 2013 enkel verplicht gemaakt voor de
les projets d'arrêtés délibérés en Conseil des Ministres. ontwerpbesluiten waarover overleg is gepleegd in de Ministerraad.
Le présent projet n'entre pas dans cette catégorie. Het voorliggende ontwerp past niet in die categorie.
En conséquence, les quatrième et cinquième visas seront omis. Bijgevolg dienen de vierde en de vijfde aanhefverwijzing te worden weggelaten.
Articles 4 et 9 Artikelen 4 en 9
L'attention de l'auteur du projet est attirée sur le fait que les De aandacht van de steller van het ontwerp wordt gevestigd op het feit
articles 3 et 7 de l'arrêté royal du 18 juin 1990 ont été dat de artikelen 3 en 7 van het koninklijk besluit van 18 juni 1990
partiellement annulés par l'arrêt du Conseil d'Etat n° 43.408 du 21 gedeeltelijk vernietigd zijn bij arrest nr. 43.408 van de Raad van
juin 1993 : State van 21 juin 1993 :
« Vernietigd wordt in de artikelen 3 en 7 van het koninklijk besluit "Vernietigd wordt in de artikelen 3 en 7 van het koninklijk besluit
van 18 juni 1990 houdende vaststelling van de technische van 18 juni 1990 houdende vaststelling van de technische
verpleegkundige prestaties en de lijst van de handelingen die door een verpleegkundige prestaties en de lijst van de handelingen die door een
geneesheer aan beoefenaars van de verpleegkunde kunnen worden geneesheer aan beoefenaars van de verpleegkunde kunnen worden
toevertrouwd, alsmede de wijze van uitvoering van die prestaties en toevertrouwd, alsmede de wijze van uitvoering van die prestaties en
handelingen en de kwalificatievereisten waaraan de beoefenaars van de handelingen en de kwalificatievereisten waaraan de beoefenaars van de
verpleegkunde moeten voldoen, de zin : `Deze zorgen omvatten de verpleegkunde moeten voldoen, de zin : `Deze zorgen omvatten de
planning, de uitvoering en de evaluatie met inbegrip van de planning, de uitvoering en de evaluatie met inbegrip van de
gezondheidsbegeleiding van de patiënt en van zijn omgeving' ». gezondheidsbegeleiding van de patiënt en van zijn omgeving' ".
Ces dispositions seront revues afin de respecter l'autorité de chose Deze bepalingen dienen herzien te worden ter inachtneming van het
jugée. gezag van het gewijsde.
Article 15 Artikel 15
De bij artikel 15 van het ontwerp gewijzigde bijlage III bij het
L'annexe III de l'arrêté royal précité du 18 juin 1990, modifiée par voornoemde koninklijk besluit van 18 juni 1990, bevat de lijst van de
l'article 15 du projet, établit la liste des différents diplômes,
certificats et autres brevets dont doivent ou peuvent être dotés les verschillende diploma's, getuigschriften en brevetten waarover de
praticiens de l'art infirmier. beoefenaars van de verpleegkunde moeten of kunnen beschikken.
Or, en application du décret flamand du 30 avril 2009 `relatif à Met toepassing van het Vlaams decreet van 30 april 2009 `betreffende
l'enseignement secondaire après secondaire et l'enseignement supérieur het secundair na secundair onderwijs en het hoger beroepsonderwijs',
professionnel', la Communauté flamande délivre depuis janvier 2010 des reikt de Vlaamse Gemeenschap echter sinds januari 2010 diploma's uit
diplômes mentionnant l'intitulé de « Diploma van gegradueerde met vermelding van de titel "Diploma van gegradueerde
verpleegkundige ». verpleegkundige".
Interrogée sur le point de savoir si le projet examiné devait prendre Op de vraag of er in het voorliggende ontwerp rekening dient te worden
en compte cette modification de la législation de la Communauté gehouden met die wijziging van de wetgeving van de Vlaamse
flamande, comme cela a été fait dans un projet d'arrêté ministériel Gemeenschap, zoals dat gedaan is in een ontwerp van ministerieel
besluit `houdende wijziging van de ministeriele besluiten tot
`modifiant les arrêtés ministériels fixant les critères d'agrément vaststelling van de criteria voor erkenning voor de bijzondere
relatifs aux titres professionnels particuliers d'infirmier spécialisé beroepstitels in de intensieve zorg en spoedgevallenzorg, in de
en soins intensifs et d'urgence, en gériatrie, en oncologie, et en geriatrie, in de oncologie, en in de pediatrie en neonatologie, alsook
pédiatrie et néonatologie, ainsi que les arrêtés ministériels fixant de ministeriele besluiten tot vaststelling van de criteria voor
les critères d'agrément relatifs aux qualifications professionnelles erkenning voor de bijzondere beroepsbekwaamheden van verpleegkundige
particulières d'infirmier ayant une expertise particulière en met een bijzondere deskundigheid in de geriatrie, in de diabetologie,
gériatrie, en diabétologie, en santé mentale et psychiatrie, et en in de geestelijke gezondheidszorg en psychiatrie, en in de palliatieve
soins palliatifs', sur lequel la section de législation du Conseil
d'Etat a donné l'avis 55.570/2 le 27 mars 2014, la déléguée de la zorg', waarover de afdeling Wetgeving van de Raad van State op 27
maart 2014 advies 55.570/2 heeft gegeven, heeft de gemachtigde van de
ministre a répondu : minister het volgende geantwoord :
« In bijlage III werd `het diploma of de titel `gegradueerde in de "In bijlage III werd `het diploma of de titel `gegradueerde in de
verpleegkunde'' toegevoegd. Dit is de officiële titel die gebruikt verpleegkunde'' toegevoegd. Dit is de officiële titel die gebruikt
wordt in Vlaanderen. Voor de duidelijkheid, gezien de term wordt in Vlaanderen. Voor de duidelijkheid, gezien de term
`gegradueerde' soms voor verwarring zorgt, zouden we echter het `gegradueerde' soms voor verwarring zorgt, zouden we echter het
volgende kunnen schrijven : volgende kunnen schrijven :
- 'het `diploma van gegradueerde verpleegkundige' dat in het kader van - `het `diploma van gegradueerde verpleegkundige' dat in het kader van
het hoger beroepsonderwijs door de Vlaamse Gemeenschap afgeleverd het hoger beroepsonderwijs door de Vlaamse Gemeenschap afgeleverd
wordt (opleiding HBO5)'; wordt (opleiding HBO5)';
- `le `diploma van gegradueerde verpleegkundige' délivré par la - `le `diploma van gegradueerde verpleegkundige' délivré par la
Communauté flamande dans le cadre de l'enseignement supérieur Communauté flamande dans le cadre de l'enseignement supérieur
professionnel (formation HBO5)' ». professionnel (formation HBO5)' ".
L'auteur du projet reverra la rédaction de celui-ci à la lumière de De steller van het ontwerp dient de redactie ervan te herzien in het
cette observation. licht van die opmerking.
Le greffier, De griffier,
Anne Catherine VAN GEERSDAELE Anne Catherine VAN GEERSDAELE
Le président, De voorzitter,
Pierre VANDERNOOT Pierre VANDERNOOT
25 AVRIL 2014. - Arrêté royal portant modification de l'arrêté royal 25 APRIL 2014. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk
du 18 juin 1990 portant fixation de la liste des prestations besluit van 18 juni 1990 houdende vaststelling van de lijst van de
techniques de soins infirmiers et de la liste des actes pouvant être technische verpleegkundige verstrekkingen en de lijst van de
confiés par un médecin à des praticiens de l'art infirmier, ainsi que handelingen die door een arts aan beoefenaars van de verpleegkunde
des modalités d'exécution relatives à ces prestations et à ces actes kunnen worden toevertrouwd, alsmede de wijze van uitvoering van die
et des conditions de qualification auxquelles les praticiens de l'art verstrekkingen en handelingen en de kwalificatievereisten waaraan de
infirmier doivent répondre beoefenaars van de verpleegkunde moeten voldoen
PHILIPPE, Roi des Belges, FILIP, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu l'arrêté royal n° 78 du 10 novembre 1967 relatif à l'exercice des Gelet op het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november 1967
professions des soins de santé, l'article 5, § 1er, alinéa 3, remplacé betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, artikel 5,
par la loi du 20 décembre 1974 et modifié par les lois des 19 décembre § 1, derde lid, vervangen bij de wet van 20 december 1974 en gewijzigd
1990, 17 mars 1997, 9 juillet 2004, 13 décembre 2006 et 19 décembre bij de wetten van 19 december 1990, 17 maart 1997, 9 juli 2004, 13
2008, et l'article 21quinquies, § 3, inséré par la loi du 20 décembre december 2006 en 19 december 2008, en artikel 21quinquies, § 3,
ingevoegd bij de wet van 20 december 1974, vernummerd bij de wet van 6
1974, renuméroté par la loi du 6 avril 1995, remplacé par la loi du 10 april 1995, vervangen bij de wet van 10 augustus 2001 en gewijzigd bij
août 2001 et modifié par la loi du 14 juin 2002; de wet van 14 juni 2002;
Vu l'arrêté royal du 18 juin 1990 portant fixation de la liste des Gelet op het koninklijk besluit van 18 juni 1990 houdende vaststelling
prestations techniques de soins infirmiers et de la liste des actes van de lijst van de technische verpleegkundige verstrekkingen en de
pouvant être confiés par un médecin à des praticiens de l'art lijst van de handelingen die door een arts aan beoefenaars van de
infirmier, ainsi que des modalités d'exécution relatives à ces verpleegkunde kunnen worden toevertrouwd, alsmede de wijze van
prestations et à ces actes et des conditions de qualification uitvoering van die verstrekkingen en handelingen en de
auxquelles les praticiens de l'art infirmier doivent répondre, modifié kwalificatievereisten waaraan de beoefenaars van de verpleegkunde
par les arrêtés royaux des 4 septembre 1990, 25 novembre 1991, 27 moeten voldoen, gewijzigd door de koninklijke besluiten van 4
décembre 1994, 6 juin 1997, 2 juillet 1999, 7 octobre 2002, 13 juillet september 1990, 25 november 1991, 27 december 1994, 6 juni 1997, 2
2006 et 21 avril 2007; juli 1999, 7 oktober 2002, 13 juli 2006 en 21 april 2007;
Vu l'avis conforme de la Commission technique de l'art infirmier donné Gelet op het eensluidend advies van de Technische Commissie voor
le 24 septembre 2013; verpleegkunde gegeven op 24 september 2013;
Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, donné le 8 avril 2014; Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, gegeven op 8
Vu l'avis 55.614/2 du Conseil d'Etat, donné le 2 avril 2014, en april 2014; Gelet op advies 55.614/2 van de Raad van State, gegeven op 2 april
application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 2°, des lois sur le 2014, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, van de
Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973; wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973;
Sur la proposition de la Ministre de la Santé publique, Op de voordracht van de Minister van Volksgezondheid,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Dans le texte français de l'intitulé de l'arrêté royal du

Artikel 1.In de Franse tekst van het opschrift van het koninklijk

18 juin 1990 portant fixation de la liste des prestations techniques besluit van 18 juni 1990 houdende vaststelling van de lijst van de
de soins infirmiers et de la liste des actes pouvant être confiés par technische verpleegkundige verstrekkingen en de lijst van de
un médecin à des praticiens de l'art infirmier, ainsi que des handelingen die door een arts aan beoefenaars van de verpleegkunde
modalités d'exécution relatives à ces prestations et à ces actes et kunnen worden toevertrouwd, alsmede de wijze van uitvoering van die
des conditions de qualification auxquelles les praticiens de l'art verstrekkingen en handelingen en de kwalificatievereisten waaraan de
infirmier doivent répondre, les mots « prestations techniques de soins beoefenaars van de verpleegkunde moeten voldoen, worden de woorden
infirmiers » sont remplacés par les mots « prestations techniques de "prestations techniques de soins infirmiers " vervangen door de
l'art infirmier ». woorden "prestations techniques de l'art infirmier".

Art. 2.Dans l'article 1er du même arrêté, modifié par les arrêtés

Art. 2.In artikel 1 van hetzelfde besluit, gewijzigd bij de

royaux des 7 octobre 2002 et 13 juillet 2006, sont apportées les koninklijke besluiten van 7 oktober 2002 en 13 juli 2006, worden de
modifications suivantes : volgende wijzigingen aangebracht :
1° dans le texte français, les mots « prestations techniques de soins 1° in de Franse tekst, worden de woorden "prestations techniques de
infirmiers » sont remplacés par les mots « prestations techniques de soins infirmiers" vervangen door de woorden "prestations techniques de
l'art infirmier »; l'art infirmier";
2° les mots « article 21quinquies, § 2 » sont remplacés par les mots « 2° de woorden "artikel 21quinquies, § 2" worden door de woorden
article 21quinquies, § 1er, b) »; "artikel 21quinquies, § 1, b)" vervangen;
3° l'article 1er est complété par un deuxième alinéa rédigé comme suit : 3° het artikel 1 wordt aangevuld met een tweede lid, luidende :
« Le terme « assistance » tel qu'il est utilisé dans l'annexe Ire
implique que le médecin et le praticien de l'art infirmier réalisent "De term "assistentie" zoals gebruikt in bijlage I veronderstelt dat
conjointement des actes chez un patient et qu'il existe entre eux un arts en verpleegkundige samen handelingen uitvoeren bij een patiënt,
contact visuel et verbal direct. ». waarbij er direct visueel en verbaal contact tussen hen bestaat.".

Art. 3.Dans l'article 2 du même arrêté, modifié par les arrêtés

Art. 3.In artikel 2 van hetzelfde besluit, gewijzigd bij de

royaux des 2 juillet 1999 et 13 juillet 2006, sont apportées les koninklijke besluiten van 2 juli 1999 en 13 juli 2006, worden de
modifications suivantes : volgende wijzigingen aangebracht :
1° à l'alinéa 1er, les mots « Les prestations visées à l'article 1er » 1° in het eerste lid, worden de woorden "De in artikel 1 bedoelde
sont remplacés par les mots « Les prestations techniques de l'art verstrekkingen" vervangen door de woorden "De in artikel 1 bedoelde
infirmier, visées à l'article 1er, »; technische verpleegkundige verstrekkingen";
2° l'alinéa 2 est abrogé. 2° het tweede lid wordt opgeheven.

Art. 4.Dans l'article 3 du même arrêté, modifié par l'arrêté royal du

Art. 4.In artikel 3 van hetzelfde besluit, gewijzigd bij het

7 octobre 2002, partiellement annulé par l'arrêt n° 43.408 du Conseil koninklijk besluit van 7 oktober 2002, dat gedeeltelijk vernietigd is
d'Etat, sont apportées les modifications suivantes : bij arrest nr. 43.408 van de Raad van State, worden de volgende wijzigingen aangebracht :
1° dans le texte français, les mots « exécuter les soins infirmier » 1° in de Franse tekst, worden de woorden "exécuter les soins
sont remplacés par les mots « réaliser les soins infirmiers »; infirmier" vervangen door de woorden "réaliser les soins infirmiers";
2° dans le texte néerlandais, le mot « bijgehouden » est remplacé par 2° in de Nederlandstalige tekst, wordt het woord "bijgehouden"
le mot « aangevuld ». vervangen door het woord "aangevuld".

Art. 5.L'article 4 du même arrêté, modifié par l'arrêté royal du 13

Art. 5.Artikel 4 van hetzelfde besluit, gewijzigd bij het koninklijk

juillet 2006, est abrogé. besluit van 13 juli 2006, wordt opgeheven.

Art. 6.Dans le même arrêté, il est inséré un article 4bis rédigé

Art. 6.In hetzelfde besluit, wordt een artikel 4bis ingevoegd,

comme suit : luidende :
« Il est seulement autorisé au praticien de l'art infirmier de "Het is de beoefenaar van de verpleegkunde enkel toegestaan technische
réaliser les prestations techniques de l'art infirmier et les actes verpleegkundige verstrekkingen en de handelingen die door een arts
pouvant être confiés par un médecin lorsqu'il dispose de la
compétence, de la formation et/ou de l'expérience qui est nécessaire kunnen worden toevertrouwd uit te voeren wanneer hij beschikt over de
pour les exécuter correctement et en toute sécurité. ». nodige competentie, opleiding en/of ervaring om deze correct en veilig

Art. 7.Dans l'article 5 du même arrêté, les mots « La liste des actes

uit te voeren.".

Art. 7.In artikel 5 van hetzelfde besluit, worden de woorden "De

visés à l'article 5, § 1er, alinéa 3, 2, » sont remplacés par les mots lijst van de handelingen bedoeld in artikel 5, § 1, derde lid, 2,"
« La liste des actes pouvant être confiés par un médecin, visés à vervangen door de woorden "De lijst van de handelingen die door een
l'article 5, § 1er, alinéas 2 et 3, et à l'article 21quinquies, § 1er, c), ». arts kunnen worden toevertrouwd, bedoeld in artikel 5, § 1, tweede en derde lid, en in artikel 21quinquies, § 1, c),".

Art. 8.Dans l'article 6 du même arrêté, sont apportées les

Art. 8.In artikel 6 van hetzelfde besluit, wordt de volgende

modifications suivantes : wijziging aangebracht :
1° les mots « Les actes visés par l'article 5 » sont remplacés par les 1° de woorden "De in artikel 5 bedoelde handelingen" worden vervangen
mots « Les actes pouvant être confiés par un médecin, visés à door de woorden "De in artikel 5 bedoelde handelingen die door een
l'article 5, »; arts kunnen worden toevertrouwd,";
2° le mot « accomplis » est remplacé par le mot « réalisés ». 2° het woord "verricht" wordt vervangen door het woord "uitgevoerd".

Art. 9.Dans l'article 7 du même arrêté, modifié par l'arrêté royal du

Art. 9.In artikel 7 van hetzelfde besluit, gewijzigd bij het

7 octobre 2002, partiellement annulé par l'arrêt n° 43.408 du Conseil koninklijk besluit van 7 oktober 2002, dat gedeeltelijk vernietigd is
d'Etat, sont apportées les modifications suivantes : bij arrest nr. 43.408 van de Raad van State, worden de volgende wijzigingen aangebracht :
1° dans le texte français, le mot « exécuter » est remplacé par le mot 1° in de Franse tekst, wordt het woord "exécuter" vervangen door het
« réaliser »; woord "réaliser";
2° les mots « les soins infirmiers » sont remplacés par les mots « les 2° de woorden "verpleegkundige zorgen" worden vervangen door de
actes pouvant être confiés par un médecin ». woorden "handelingen die door een arts kunnen worden toevertrouwd".

Art. 10.Dans l'article 7bis, alinéa 1er, du même arrêté, inséré par

Art. 10.In artikel 7bis, eerste lid, van hetzelfde besluit, ingevoegd

l'arrêté royal du 21 avril 2007, les mots « appliquer les prestations bij het koninklijk besluit van 21 april 2007, worden de woorden "de in
techniques de soins infirmiers et les actes médicaux confiés mentionnés à l'annexe IV, à condition qu'ils aient été décrits au moyen d'une procédure ou d'un plan de soins de référence, et que ces prestations et actes médicaux confiés aient été communiqués aux médecins concernés » sont remplacés par les mots « réaliser les prestations techniques de l'art infirmier et les actes médicaux confiés mentionnés à l'annexe IV du présent arrêté. Ceux-ci englobent la détermination (éventuellement par le médecin), la planification, l'exécution et l'évaluation des soins, y compris l'éducation à la santé du patient et de son entourage. Un dossier infirmier, qui ne peut être constitué et tenu à jour que par des praticiens de l'art infirmier, doit attester qu'il a été satisfait aux prescriptions du présent article ». bijlage IV vermelde technische verpleegkundige verstrekkingen en toevertrouwde geneeskundige handelingen toepassen, op voorwaarde dat deze beschreven zijn door middel van een procedure of een standaard verpleegplan en dat deze verstrekkingen en toevertrouwde geneeskundige handelingen aan de betrokken artsen zijn meegedeeld" vervangen door de woorden "de in bijlage IV van dit besluit vermelde technische verpleegkundige verstrekkingen en toevertrouwde geneeskundige handelingen uitvoeren. Deze omvatten de bepaling (eventueel door de arts), de planning, de uitvoering en de evaluatie van zorgen met inbegrip van de gezondheidsopvoeding van de patiënt en van zijn omgeving. Uit een verpleegkundig dossier, dat enkel door beoefenaars van de verpleegkunde mag worden samengesteld en aangevuld, moet blijken dat aan de voorschriften van dit artikel is voldaan".

Art. 11.L'article 7ter du même arrêté, inséré par l'arrêté royal du

Art. 11.Artikel 7ter van hetzelfde besluit, ingevoegd door het

13 juillet 2006, renuméroté et modifié par l'arrêté royal du 21 avril koninklijk besluit van 13 juli 2006, vernummerd en gewijzigd bij het
2007, est remplacé par ce qui suit : koninklijk besluit van 21 april 2007, wordt vervangen als volgt :
« Les prestations techniques de l'art infirmier B1 et B2, telles que "De technische verpleegkundige verstrekkingen B1 en B2, zoals
reprises à l'annexe Ire et à l'annexe IV, sont effectuées à l'aide de plans de soins de référence et/ou de procédures. Les actes confiés par un médecin, tels que repris à l'annexe II et à l'annexe IV, sont réalisés sur base de procédures. Le plan de soins de référence permet d'aborder et de soigner systématiquement le patient atteint de problèmes de santé déterminés. Une procédure décrit le mode d'exécution d'une prestation technique de l'art infirmier ou d'un acte médical déterminé pouvant être confié par un médecin. Le cas échéant, une ou plusieurs procédures peuvent faire partie d'un plan de soins de référence ou d'un ordre permanent, tel opgenomen in bijlage I en bijlage IV, worden verricht aan de hand van standaardverpleegplannen en/of procedures. De handelingen die door een arts kunnen worden toevertrouwd, zoals opgenomen in bijlage II en bijlage IV, worden uitgevoerd op basis van procedures. Het standaardverpleegplan laat toe om een patiënt met bepaalde gezondheidsproblemen systematisch te benaderen en te verplegen. Een procedure beschrijft de uitvoeringswijze van een bepaalde technische verpleegkundige verstrekking of van een bepaalde handelingen die door een arts kunnen worden toevertrouwd. Eventueel kunnen één of meerdere procedures deel uitmaken van een standaardverpleegplan of een staand order, zoals omschreven in artikel
que décrit à l'article 7quater, § 5. 7quater, § 5.
Les procédures pour les prestations techniques de l'art infirmier B2, De procedures voor de technische verpleegkundige verstrekkingen B2,
reprises à l'annexe Ire, B2, et les actes médicaux confiés par un zoals opgenomen in bijlage I, B2, en de handelingen die door een arts
médecin, repris à l'annexe II et à l'annexe IV, sont établis en kunnen worden toevertrouwd, zoals opgenomen in bijlage II en bijlage
concertation entre le médecin et le praticien de l'art infirmier. » IV, worden in samenspraak tussen de arts en de beoefenaar van de
verpleegkunde opgesteld."

Art. 12.Dans l'article 7quater, du même arrêté, inséré par l'arrêté

Art. 12.In artikel 7quater van hetzelfde besluit, ingevoegd door het

royal du 13 juillet 2006, renuméroté et modifié par l'arrêté royal du koninklijk besluit van 13 juli 2006, vernummerd en gewijzigd bij het
21 avril 2007, sont apportées les modifications suivantes : koninklijk besluit van 21 april 2007, worden de volgende wijzigingen aangebracht :
1° au § 1er, alinéa 1er, les mots « Des prestations techniques 1° in § 1, eerste lid, worden de woorden "Technische verpleegkundige
infirmières avec indication B2 et des actes médicaux confiés sont verstrekkingen met aanduiding B2 en toevertrouwde geneeskundige
délégués au moyen » sont remplacés par les mots « Les prestations handelingen worden opgedragen door middel van" vervangen door de
woorden "De technische verpleegkundige verstrekkingen met aanduiding
techniques de l'art infirmier avec indication B2 et les actes médicaux B2 en de handelingen die door een arts kunnen worden toevertrouwd
pouvant être confiés par un médecin sont réalisés sur base »; worden uitgevoerd op basis van";
2° dans le texte néerlandais du § 1er, alinéa 1er, le 1er tiret est 2° in de Nederlandstalige tekst van de § 1, eerste lid, wordt het
remplacé par ce qui : eerste streepje vervangen als volgt :
« - een geschreven medisch voorschrift, eventueel elektronisch of via "- een geschreven medisch voorschrift, eventueel elektronisch of via
telefax; »; telefax;";
3° au § 1er, alinéa 1er, 3e tiret, le mot « écrit » est inséré après 3° in § 1, eerste lid, derde streepje, wordt het woord "schriftelijk"
les mots « ordre permanent »; ingevoegd vóór de woorden "staand order";
4° au § 1er, alinéa 2, les mots « Les prestations techniques et les 4° in § 1, tweede lid, worden de woorden "De voorgeschreven technische
actes confiés prescrits » sont remplacés par les mots « Les vertrekkingen en toevertrouwde handelingen" vervangen door de woorden
prestations techniques de l'art infirmier et les actes médicaux "De technische verpleegkundige vertrekkingen en de handelingen die
pouvant être confiés par un médecin »; door een arts kunnen worden toevertrouwd";
5° dans le texte français du § 2, c), le mot « numération » est 5° in de Franse tekst van § 2, c), wordt het woord "numération"
remplacé par le mot « numérotation »; vervangen door het woord "numérotation";
6° au § 2, d), la phrase « La prescription contient les nom et prénom 6° in § 2, d), wordt de zin "Het voorschrift bevat de naam en voornaam
du patient, le nom et la signature du médecin ainsi que le numéro van de patiënt, de naam en de handtekening van de arts, alsook zijn
INAMI de celui-ci. » est remplacée par la phrase « La prescription RIZIV-nummer." vervangen als volgt "Het voorschrift bevat de datum, de
contient la date, le nom et le prénom du patient, ainsi que le nom, le naam en de voornaam van de patiënt, alsook de naam, de voornaam, de
prénom, la signature et, le cas échéant, le numéro I.N.A.M.I. du handtekening en desgevallend het R.I.Z.I.V.-nummer van de arts.";
médecin. »; 7° au § 2, e), les mots « le nom commercial) » sont remplacés par les 7° in § 2, e), worden de woorden "de commerciële benaming)" vervangen
mots « le nom commercial original ou générique) ou le numéro de la door de woorden "de commerciële originele of generische benaming) of
préparation magistrale; het nummer van de magistrale bereiding";
8° dans le texte néerlandais du § 3, le mot « medegedeeld » est 8° in de Nederlandse tekst van § 3, wordt het woord "medegedeeld"
remplacé par le mot « meegedeeld »; vervangen door het woord "meegedeeld";
9° dans le texte néerlandais du § 4, le mot « Enkel » est remplacé par 9° in de Nederlandstalige tekst van § 4, wordt het woord "Enkel"
le mot « Uitsluitend »; vervangen door het woord "Uitsluitend";
10° dans le texte néerlandais du § 4, a), le mot « medegedeeld » est 10° in de Nederlandstalige tekst van § 4, a), wordt het woord
remplacé par le mot « meegedeeld »; "medegedeeld" vervangen door het woord "meegedeeld";
11° au § 5, alinéa 1er, le mot « écrit » est inséré entre les mots « 11° in § 5, eerste lid, wordt het woord "schriftelijk" ingevoegd
schéma de traitement » et le mot « établi ». tussen het woord "vastgesteld" en het woord "behandelingsschema".

Art. 13.Dans l'annexe Ire du même arrêté, modifiée par les arrêtés

Art. 13.In bijlage I van hetzelfde besluit, gewijzigd bij de

royaux des 7 octobre 2002 et 13 juillet 2006, sont apportées les koninklijke besluiten van 7 oktober 2002 en 13 juli 2006, worden de
modifications suivantes : volgende wijzigingen aangebracht :
1° dans le texte français de l'intitulé, les mots « de soins 1° in de Franse tekst van de titel, worden de woorden "de soins
infirmiers » sont remplacés par les mots « de l'art infirmier »; infirmiers" vervangen door de woorden "de l'art infirmier";
2° dans le texte néerlandais du point 1.5, les mots « verwijderen van 2° in de Nederlandstalige tekst van het punt 1.5, worden de woorden «
losse » sont remplacés par les mots « verwijdering van losse »; verwijderen van losse » vervangen door de woorden « verwijdering van
3° dans le texte néerlandais du point 1.5, les mots « verwijderen van losse »; 3° in de Nederlandstalige tekst van het punt 1.5, worden de woorden
epidurale catheter » sont remplacés par les mots « verwijderen van een "verwijderen van epidurale catheter" vervangen door de woorden
epidurale catheter »; "verwijderen van een epidurale catheter";
4° dans le texte néerlandais du point 1.7, les mots « Voorbereiding en 4° in de Nederlandstalige tekst van het punt 1.7, worden de woorden
toediening van een medicamenteuze onderhoudsdosis via een door de arts "Voorbereiding en toediening van een medicamenteuze onderhoudsdosis
geplaatste katheter : epiduraal, intrathecaal, intraventriculair, in via een door de arts geplaatste katheter : epiduraal, intrathecaal,
de plexus, met als doel een analgesie bij de patiënt te bekomen » sont intraventriculair, in de plexus, met als doel een analgesie bij de
remplacés par les mots « Voorbereiding en toediening van een patiënt te bekomen" vervangen door de woorden "Voorbereiding en
medicamenteuze onderhoudsdosis via een door de arts geplaatste toediening van een medicamenteuze onderhoudsdosis via een door de arts
katheter : epidurale, intrathecale, intraventriculair, in de plexus, geplaatste katheter : epidurale, intrathecale, intraventriculair, in
met als doel een analgesie bij de patiënt te bekomen »; de plexus, met als doel een analgesie bij de patiënt te bekomen";
5° au point 6, les mots « Mesure de la glycémie par prise de sang 5° in het punt 6, worden de woorden "Meting van de glycemie door
capillaire » sont insérés après les mots « Mesure de paramètres capillaire bloedafname" ingevoegd na de woorden" Meting van de
concernant les différentes fonctions biologiques ». parameters behorende tot de verschillende biologische functiestelsel".

Art. 14.Dans l'annexe II du même arrêté, modifiée par les arrêtés

Art. 14.In bijlage II van hetzelfde besluit, gewijzigd bij de

royaux des 25 novembre 1991, 6 juin 1997, 7 octobre 2002, 13 juillet koninklijke besluiten van 25 november 1995, 6 juni 1997, 7 oktober
2006 et 21 avril 2007, sont apportées les modifications suivantes : 2002, 13 juli 2006 en 21 april 2007, worden de volgende wijzigingen
1° l'intitulé est remplacé par ce qui suit : aangebracht :
« Liste des actes pouvant être confiés par un médecin à des praticiens 1° de titel wordt vervangen als volgt :
de l'art infirmier (fixée en application de l'article 5, § 1er, "Lijst van de handelingen die door een arts aan beoefenaars van de
verpleegkunde kunnen worden toevertrouwd (vastgesteld met toepassing
alinéas 2 et 3, et de l'article 21quinquies, § 3, de l'arrêté royal n° van artikel 5, § 1, tweede en derde lid, en van artikel 21quinquies, §
78 du 10 novembre 1967) »; 3, van het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november 1967)";
2° les mots « Légende : C = actes médicaux confiés » sont remplacés 2° de woorden "Verklaring : C = toevertrouwde geneeskundige
par les mots « Légende : C = actes pouvant être confiés par un médecin handelingen" zijn vervangen door de woorden "Verklaring : C =
» handelingen die door een arts kunnen worden toevertrouwd";
3° les mots « , à l'exception de la glycémie par prise de sang 3° de woorden ", met uitzondering van de meting van de glycemie door
capillaire » sont insérés après les mots « laboratoire clinique agréé capillaire bloedafname" zijn ingevoegd na de woorden "erkend klinisch
». laboratorium".

Art. 15.Dans l'annexe III du même arrêté, modifiée par l'arrêté royal

Art. 15.In bijlage III van hetzelfde besluit, gewijzigd bij het

du 7 octobre 2002, sont apportées les modifications suivantes : koninklijk besluit van 7 oktober 2002, worden de volgende wijzigingen aangebracht :
1° dans le titre de l'annexe, les mots « 5, § 1er, alinéa 3, 2, » sont 1° in de titel van de bijlage worden de woorden "5, § 1, derde lid, 2,
remplacés par les mots « 5, § 1er, alinéas 2 et 3, »; " vervangen door de woorden "5, § 1, tweede en derde lid,";
2° dans le a), neuvième tiret, les mots « obtenu conformément à 2° in a), negende streepje, worden de woorden "behaald overeenkomstig
l'arrêté royal du 17 août 1957 portant fixation des conditions de het koninklijk besluit van 17 augustus 1957 houdende vaststelling van
collation des diplômes d'accoucheuse, d'infirmier ou d'infirmière et de voorwaarden waaronder het diploma van vroedvrouw, verpleger of
de l'exercice de la profession, » sont insérés entre les mots « le verpleegster wordt toegekend en van de beroepsuitoefening," ingevoegd
diplôme d'accoucheuse » et les mots « : pour l'exercice de l'art tussen de woorden " het diploma van vroedvrouw" en de woorden " : voor
infirmier »; de uitoefening van de verpleegkunde";
3° le a) est complété par un tiret rédigé comme suit : 3° het a) wordt aangevuld met een streepje luidende :
« le diplôme de bachelier en soins infirmiers »; "het diploma van bachelor in de verpleegkunde";
4° le b) est remplacé par ce qui suit : 4° het b) wordt vervangen als volgt :
« b) les porteurs des brevets et certificats suivants : "b) de houders van de volgende brevetten en getuigschriften :
- le brevet d'infirmier ou d'infirmière hospitalièr(e), d'infirmier ou - het brevet van ziekenhuisverpleger of -verpleegster, van
psychiatrische verpleger of verpleegster behaald overeenkomstig het
d'infirmière psychiatrique, obtenu conformément à l'arrêté royal du 9 koninklijk besluit van 9 juli 1960 houdende vaststelling van de
juillet 1960 portant fixation des conditions de collation du brevet voorwaarden waaronder het brevet van verpleger of verpleegster wordt
d'infirmier ou d'infirmière et de l'exercice de la profession; toegekend en van de beroepsuitoefening;
- le diplôme ou le titre « gegradueerde verpleegkundige » délivré par - het diploma of de titel van "gegradueerde verpleegkundige" dat in
la Communauté flamande dans le cadre de l'enseignement supérieur het kader van het hoger beroepsonderwijs door de Vlaamse Gemeenschap
professionnel (formation HBO5); ». afgeleverd wordt (opleiding HBO5);".

Art. 16.Dans l'annexe IV du même arrêté, insérée par l'arrêté royal

Art. 16.In bijlage IV van hetzelfde besluit, ingevoegd door het

du 21 avril 2007, l'intitulé est remplacé par ce qui suit : koninklijk besluit van 21 april 2007, wordt de titel vervangen als volgt :
« Liste des prestations techniques de l'art infirmier et actes "Lijst van de technische verpleegkundige verstrekkingen en de
médicaux pouvant être confiés par un médecin réservés aux infirmiers handelingen die door een arts kunnen worden toevertrouwd voorbehouden
porteurs d'un titre professionnel particulier tel que prévu à aan de verpleegkundigen die houder zijn van een bijzondere
l'article 7bis du présent arrêté ». beroepstitel zoals voorzien in artikel 7bis van dit besluit".

Art. 17.Le ministre qui a la Santé publique dans ses attributions est

Art. 17.De minister bevoegd voor Volksgezondheid is belast met de

chargé de l'exécution du présent arrêté. uitvoering van dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 25 avril 2014. Gegeven te Brussel, 25 april 2014.
PHILIPPE FILIP
Par le Roi : Van Koningswege :
La Ministre de la Santé publique, De Minister van Volksgezondheid,
Mme L. ONKELINX Mevr. L. ONKELINX
^