Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 22/04/2020
← Retour vers "Arrêté royal n° 11 relatif aux mesures au regard des modalités en matière de crédit hypothécaire dans le cadre de la crise corona "
Arrêté royal n° 11 relatif aux mesures au regard des modalités en matière de crédit hypothécaire dans le cadre de la crise corona Koninklijk besluit nr. 11 houdende maatregelen op het vlak van de modaliteiten inzake hypothecair krediet in het kader van de Coronacrisis
SERVICE PUBLIC FEDERAL ECONOMIE, P.M.E., CLASSES MOYENNES ET ENERGIE 22 AVRIL 2020. - Arrêté royal n° 11 relatif aux mesures au regard des modalités en matière de crédit hypothécaire dans le cadre de la crise corona RAPPORT AU ROI FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE 22 APRIL 2020. - Koninklijk besluit nr. 11 houdende maatregelen op het vlak van de modaliteiten inzake hypothecair krediet in het kader van de Coronacrisis VERSLAG AAN DE KONING
Sire, Sire,
La pandémie du coronavirus affecte notre pays de diverses manières. Il De coronapandemie treft ons land op vele manieren. Daarom is het
convient donc que chaque mesure pouvant soutenir temporairement notre aangewezen dat elke maatregel die onze economie en onze ondernemingen
économie et nos entreprises, soit prise. tijdelijk kan ondersteunen, wordt genomen.
La pandémie du coronavirus aura des conséquences financières énormes De coronapandemie zal bij veel ondernemingen financieel zware gevolgen
pour de nombreuses entreprises qui engendreront également des pertes hebben die ook voor vele werknemers en zelfstandigen tot
de revenu pour de nombreux travailleurs et indépendants. inkomensverlies zullen leiden.
Sans mesures d'accompagnement spécifiques, la situation financière de Zonder specifieke begeleidende maatregelen zal de financiële situatie
ces travailleurs et de ces indépendants risque de devenir insoutenable van deze werknemers en zelfstandigen onhoudbaar dreigen te worden en
et ils seront incapables de satisfaire leurs obligations financières. zullen zij niet aan hun financiële verplichtingen kunnen voldoen.
Le présent arrêté comprend un nombre de mesures destinées à soulager Dit besluit omvat dan ook een aantal maatregelen om de financiële
la situation financière de ces personnes. situatie van deze personen te verlichten.
L'art.VII.145 du Code de droit économique prévoit en ce moment Artikel VII.145 van het Wetboek van economisch recht voorziet op dit
uniquement la possibilité de suspension du paiement des amortissements ogenblik enkel in de mogelijkheid tot tijdelijke opschorting van de
du capital. Ceci devrait être élargi à la partie concernant l'intérêt, betaling van kapitaalaflossingen. Dit zou moeten kunnen uitgebreid
ce qui est prévu par un nouvel article 145/1 temporaire. Ce report s'accompagne souvent d'une prolongation de la durée du crédit. Dans le cadre spécifique de l'octroi d'un report de paiement en conséquence d'une perte de revenu suite à la crise corona, ce report de paiement pourra uniquement être accordé si le crédit visé par la demande de report ne manifeste pas de retard de paiement au 1er février. Aucune application par analogie de l'article VII. 133 CDE est exigée étant donné qu'il est certain qu'il n'y ait aucun retard de paiement pour les crédits concernés. worden tot het interestgedeelte, wat voorzien wordt in een nieuw tijdelijk artikel VII.145/1. Dit uitstel zal vaak gepaard gaan met een verlenging van de looptijd van het krediet. In het specifieke kader van het verlenen van betalingsuitstel ingevolge inkomensverlies ten gevolge van de coronacrisis, zal dit verruimde betalingsuitstel enkel kunnen verleend worden indien het krediet waarop de aanvraag tot uitstel betrekking heeft op 1 februari geen betalingsachterstand vertoont. Er is dan ook geen overeenkomstige toepassing van artikel VII.133 WER vereist aangezien het voor de betrokken kredieten zeker is dat er geen betalingsachterstand is. Het verlenen van een betalingsuitstel in de specifieke context van het
L'octroi d'un report de paiement dans le contexte spécifique du verlichten van de verslechterde financiële situatie van deze personen
soulagement de la situation financière aggravée de ces personnes ne ingevolge de coronacrisis zal bovendien geen aanleiding geven tot de
donnera en outre pas lieu à l'enregistrement d'un retard de paiement registratie van een betalingsachterstand in het negatief luik van de
dans le volet négatif de la Centrale des crédits aux particuliers de Centrale voor Kredieten aan Particulieren van de Nationale Bank van
la Banque nationale de Belgique (ci-après CCP). Par contre, les België (hierna CKP). Wel dienen de gegevens van de kredietovereenkomst
données du contrat de crédit doivent être actualisées dans le volet te worden geactualiseerd in het positieve luik van de CKP. Het betreft
positif de la CCP. En effet, il s'agit ici, en cas de prolongation du hier in geval van verlenging van de kredietovereenkomst met het aantal
contrat de crédit avec le nombre de mois dans lesquels le report de maanden waarin betalingsuitstel wordt verleend immers een wijziging
paiement est octroyé, d'une modification d'un contrat en cours. La CCP van een lopend contract. De CKP dient te allen tijde een
doit à tout moment donner une image actualisée de la charge financière geactualiseerd beeld te geven van de financiële draaglast van de
du consommateur afin d'être une source fiable dans la lutte contre le consument teneinde een betrouwbare bron te zijn in de strijd tegen de
surendettement. Pour ces raisons, l'octroi du report de paiement overmatige schuldenlast. Om die redenen dienen de toekenning van het
temporaire et la date de cet octroi doivent être communiqués. tijdelijk uitstel van betaling en de datum van die toekenning te
worden medegedeeld.
Pour conclure des contrats pour une « suspension des amortissements » Voor het sluiten van overeenkomsten voor een tijdelijke "schorsing van
temporaire des crédits hypothécaires, le preneur de crédit et le de aflossingen" van de hypothecaire kredieten, moeten de kredietnemer
prêteur doivent parvenir à un accord afin de modifier le contrat de en -gever tot een akkoord komen om de bestaande kredietovereenkomst te
crédit existant. wijzigen.
A cet effet, la législation en vigueur exige que pour signer il y ait Hierbij is het, volgens de vigerende wetgeving, vereist dat er ofwel
un contact physique ou qu'il soit fait usage de la signature een fysiek contact is om te ondertekenen ofwel gebruik wordt gemaakt
électronique. Cette signature électronique est toutefois liée à des van de elektronische handtekening. Deze elektronische handtekening is
lourdes formalités, et n'est par conséquent pas appropriée pour tout echter aan zware formaliteiten gebonden, waardoor dit niet geschikt is
le monde et de nombreuses personnes devront dépendre d'un contact voor iedereen en velen aangewezen zijn op een fysiek contact om de
physique pour modifier le contrat de crédit. kredietovereenkomst te wijzigen.
Vu les circonstances actuelles et dans l'intérêt de la santé publique, Gelet op de huidige omstandigheden en in het belang van onze
il y a toutefois lieu d'éviter au maximum le contact physique. C'est Volksgezondheid, is het echter aangewezen om fysiek contact zoveel
pourquoi, le présent arrêté prévoit d'élargir temporairement les mogelijk te mijden. Daarom voorziet dit besluit erin de formaliteiten
formalités de l'article VII.134, § 1 CDE, où une signature manuscrite van artikel VII. 134, § 1 WER, waar een handmatige handtekening of een
ou une signature électronique est exigée, à d'autres preuves de la elektronische ondertekening vereist is, tijdelijk uit te breiden naar
demande de report et de l'accord, comme par exemple un e-mail ou une andere bewijzen van de aanvraag tot uitstel en van het akkoord, zoals
conversation `on tape'. bijvoorbeeld een e-mail of een gesprek on tape.
Le prêteur concerné doit à tout moment pouvoir soumettre la preuve de De betrokken kredietgever moet ten alle tijden het bewijs van hun
leur accord avec le contenu de la modification du contrat de crédit. instemming met de inhoud van de wijziging van de kredietovereenkomst
et les règles générales en matière de preuve restent d'application, ce kunnen voorleggen en de algemene regels inzake bewijs blijven hierop
qui fait que la protection du consommateur n'est pas mise en danger. van toepassing, waardoor er aldus geen gevaar voor de bescherming van
de consument is. Het is ook cruciaal dat in uitvoering van artikel
Il est également crucial qu'en exécution de l'article VII. 145 CDE un VII. 145 WER een avenant van de wijzigingen wordt toegevoegd aan het
avenant des modifications soit ajouté au contrat existant. bestaand contract.
Contrairement à ce qui est stipulé à l'article VII.145, aucun frais de In tegenstelling tot wat bepaald is in artikel VII.145, mogen hiervoor
dossier ne peut être imputé dans ce cas . geen dossierkosten worden aangerekend.
De financiële sector heeft een charter afgesloten om
Le secteur financier a conclu une charte permettant des facilités de betalingsfaciliteiten voor particulieren mogelijk te maken, onder
paiement pour les particuliers, dans les conditions qu'elle décrit. voorwaarden die door het charter omschreven zijn. Dit Koninklijk
Cet arrêté royal permet à cette charte de produire ses effets en Besluit maakt de uitwerking van dit charter mogelijk door de
supprimant les restrictions légales qui l'entravaient. Le secteur a, juridische beperkingen op te heffen die de uitwerking ervan in de weg
après l'annonce de cette charte reçu de multiples demandes qui staan. Na de aankondiging van voornoemd charter, heeft de sector in
répondaient peu aux formalités de l'art. VII.134. grote getallen aanvragen ontvangen die zelden aan de formaliteiten van
art. VII 134 voldoen.
Puisque les prêteurs traitent vraiment les demandes de report, le Daar de kredietgevers echt werk maken van de aanvragen van uitstel mag
manque de formalités nécessaires ne peut pas être un obstacle dans une het gebrek aan de nodige formaliteiten een onderzoek naar de aanvragen
enquête concernant les demandes et une entrée en vigueur rétroactive niet in de weg staan en is een retroactieve inwerkingtreding
est indiquée. aangewezen.
Egalement d'autres missions demandées avec urgence aux établissements Ook andere aan kredietinstellingen urgent gevraagde opdrachten voor
de crédit pour exécution d'un compte par un titulaire, ne peuvent pas uitvoering door een titularis van een rekening, kunnen door de
toujours être signées par signature manuscrite ou électronique comme coronamaatregelen niet altijd met een handmatige of elektronische
cela est prévu dans les conditions générales des établissements de crédits. handtekening worden ondertekend zoals voorzien in de algemene
C'est pourquoi le présent arrêté stipule également à cet effet une voorwaarden van de kredietinstellingen.
exception égale et temporaire comme pour les demandes de report de Daarom bepaalt dit besluit eveneens hiervoor een gelijke en tijdelijke
remboursement de crédits hypothécaire. Egalement ici les règles uitzondering zoals voor de aanvragen tot uitstel van terugbetaling van
générales en matière de preuve restent d'application. hypothecaire kredieten. Ook hier blijven de algemene regels inzake het
J'ai l'honneur d'être, bewijs van toepassing.
Ik heb de eer te zijn,
Sire, Sire,
de Votre Majesté Van Uwe Majesteit,
le très respectueux et très fidèle serviteur, de zeer eerbiedige en zeer getrouwe dienaar,
La Ministre de l' Economie et des Consommateurs, De Minister van Economie en Consumenten,
N. MUYLLE N. MUYLLE
Le Ministre des Finances, De Minister van Financiën,
A. DE CROO A. DE CROO
CONSEIL D'ETAT, section de législation RAAD VAN STATE, afdeling Wetgeving
Avis 67.215/1 du 15 avril 2020 sur un projet d'arrêté royal n° 11 Advies 67.215/1 van 15 april 2020 over een ontwerp van koninklijk
`relatif aux mesures au regard des modalités en matière de crédit besluit nr. 11 `houdende maatregelen op het vlak van de modaliteiten
hypothécaire dans le cadre de la crise corona' inzake hypothecair krediet in het kader van de Coronacrisis'
Le 7 avril 2020, le Conseil d'Etat, section de législation, a été Op 7 april 2020 is de Raad van State, afdeling Wetgeving, door de
invité par la Ministre de l'Economie et des Consommateurs à Minister van Economie en Consumenten verzocht binnen een termijn van
communiquer un avis, dans un délai de cinq jours ouvrables, sur un vijf werkdagen een advies te verstrekken over een ontwerp van
projet d'arrêté royal n° ... `relatif aux mesures au regard des koninklijk besluit nr. ... `houdende maatregelen op het vlak van de
modalités en matière de crédit hypothécaire dans le cadre de la crise modaliteiten inzake hypothecair krediet in het kader van de
corona'. Coronacrisis'.
Le projet a été examiné par la première chambre le 9 avril 2020. La Het ontwerp is door de eerste kamer onderzocht op 9 april 2020. De
chambre était composée de Marnix VAN DAMME, président de chambre, kamer was samengesteld uit Marnix VAN DAMME, kamervoorzitter, Wilfried
Wilfried VAN VAERENBERGH et Chantal BAMPS, conseillers d'Etat, Michel VAN VAERENBERGH en Chantal BAMPS, staatsraden, Michel TISON en Johan
TISON et Johan PUT, assesseurs, et Wim GEURTS, greffier. PUT, assessoren, en Wim GEURTS, griffier.
Le rapport a été présenté par Cedric JENART, auditeur adjoint. Het verslag is uitgebracht door Cedric JENART, adjunct-auditeur.
La concordance entre la version française et la version néerlandaise De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst van het
de l'avis a été vérifiée sous le contrôle de Marnix VAN DAMME, advies is nagezien onder toezicht van Marnix VAN DAMME,
président de chambre. kamervoorzitter.
L'avis, dont le texte suit, a été donné le 15 avril 2020. Het advies, waarvan de tekst hierna volgt, is gegeven op 15 april
1. En application de l'article 4, alinéa 1er, de la loi du 27 mars 2020. 1. Met toepassing van artikel 4, eerste lid, van de wet van 27 maart
2020 `habilitant le Roi à prendre des mesures de lutte contre la 2020 `die machtiging verleent aan de Koning om maatregelen te nemen in
propagation du coronavirus COVID-19 (I)', qui se réfère à l'article de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus COVID-19 (I)',
84, § 1er, alinéa 1er, 3°, des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées waarin verwezen wordt naar artikel 84, § 1, eerste lid, 3°, van de
le 12 janvier 1973, la section de législation a dû se limiter à wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, heeft
de afdeling Wetgeving zich moeten beperken tot het onderzoek van de
l'examen de la compétence de l'auteur de l'acte, du fondement bevoegdheid van de steller van de handeling, van de rechtsgrond,
juridique et de l'accomplissement des formalités prescrites. alsmede van de vraag of aan de te vervullen vormvereisten is voldaan.
PORTEE ET FONDEMENT JURIDIQUE DU PROJET STREKKING EN RECHTSGROND VAN HET ONTWERP
2. Le projet d'arrêté royal soumis pour avis est un projet d'arrêté de 2. Het om advies voorgelegde ontwerp van koninklijk besluit is een
pouvoirs spéciaux. Il vise à apporter un certain nombre de ontwerp van bijzonderemachtenbesluit. Het beoogt een aantal in de tijd
modifications limitées dans le temps au livre VII du Code de droit beperkte wijzigingen aan te brengen in boek VII van het Wetboek van
économique (« Services de paiement et de crédit »), afin de permettre economisch recht ("Betalings- en kredietdiensten"), teneinde het voor
à des personnes confrontées à des difficultés de paiement par suite de personen met betalingsmoeilijkheden ten gevolge van de Coronacrisis
la crise du corona de surseoir à certains remboursements de crédits mogelijk te maken om sommige afbetalingen van hypothecaire kredieten
hypothécaires. uit te stellen.
3. Le dispositif en projet peut être réputé trouver un fondement 3. De ontworpen regeling kan worden geacht rechtsgrond te vinden in
juridique dans l'article 5, § 1er, 3° et 4°, de la loi du 27 mars 2020 artikel 5, § 1, 3° en 4°, van de wet van 27 maart 2020 `die machtiging
`habilitant le Roi à prendre des mesures de lutte contre la verleent aan de Koning om maatregelen te nemen in de strijd tegen de
propagation du coronavirus COVID-19 (II)'. Le premier alinéa du verspreiding van het coronavirus COVID-19 (II)'. In het eerste lid van
préambule du projet fait également encore mention de l'article 5, § 1er, de aanhef van het ontwerp wordt ook nog melding gemaakt van artikel 5,
2°, de cette dernière loi, mais cette disposition concerne « la § 1, 2°, van de laatstgenoemde wet, maar die bepaling heeft betrekking
capacité logistique et d'accueil », qui n'est pas réglée dans le op de "logistieke en opvangcapaciteit" die niet wordt geregeld in het
projet, de sorte qu'on ne peut y trouver un fondement juridique pour ontwerp, zodat er geen rechtsgrond in kan worden gevonden voor het
l'arrêté royal en projet 1. ontworpen koninklijk besluit.1
4. Conformément à l'article 7, alinéas 2 et 3, de la loi du 27 mars 4. Overeenkomstig artikel 7, tweede en derde lid, van de wet van 27
2020 (II), l'arrêté envisagé doit être confirmé par la loi dans un maart 2020 (II), moet het te nemen besluit bij wet worden bekrachtigd
délai d'un an à partir de son entrée en vigueur, à défaut de quoi il binnen een termijn van een jaar vanaf de inwerkingtreding, bij gebreke
est réputé n'avoir jamais produit ses effets. waarvan het geacht wordt nooit uitwerking te hebben gehad.
OBSERVATION PRELIMINAIRE VOORAFGAANDE OPMERKING
5. Le projet d'arrêté royal comporte tant des dispositions autonomes 5. Het ontwerp van koninklijk besluit bevat zowel autonome bepalingen
(articles 1er, §§ 1er et 2, alinéa 2, et 2 du projet) que des (artikelen 1, §§ 1 en 2, tweede lid, en 2 van het ontwerp) als
dispositions visant à apporter un certain nombre de modifications bepalingen die beogen een aantal in de tijd beperkte wijzigingen aan
limitées dans le temps aux articles VII.145 et VII.148 du Code de te brengen in de artikelen VII.145 en VII.148 van het Wetboek van
droit économique (article 1er, §§ 2, alinéa 1er, 3 et 4, du projet). economisch recht (artikel 1, §§ 2, eerste lid, 3 en 4, van het
ontwerp). Dergelijke werkwijze is niet bevorderlijk voor de
Pareil procédé ne favorise pas la sécurité juridique, au motif que les rechtszekerheid omdat de tijdelijke wijzigingen in de artikelen
modifications temporaires apportées aux articles VII.145 et VII.148 du VII.145 en VII.148 van het Wetboek van economisch recht enkel gelden
Code de droit économique ne s'appliquent qu'aux conditions fixées par onder de voorwaarden die, door middel van een autonome bepaling, in
la voie d'une disposition autonome, inscrite à l'article 1er, § 1er, artikel 1, § 1, van het ontwerp, worden vastgesteld en de
du projet, et que les destinataires de la réglementation devront lire bestemmelingen van de regeling de beide soorten bepalingen in hun
les deux sortes de dispositions conjointement. En outre, il ne peut onderlinge samenhang zullen moeten lezen. Bovendien mag niet uit het
pas être perdu de vue qu'une disposition modificative ne produit ses oog worden verloren dat een wijzigingsbepaling slechts eenmalig
effets qu'une seule fois, ce qui se traduit par la modification en uitwerking heeft als gevolg waarvan de ontworpen wijziging
projet. La fin de vigueur de la disposition modificative n'annulera plaatsvindt. De buitenwerkingtreding van de wijzigingsbepaling zal de
pas la modification apportée. Cependant, l'article 2 du projet dispose que l'arrêté en projet « cesse d'être en vigueur le 1er novembre 2020 ». Compte tenu de ce qui précède, mieux vaudrait concevoir l'arrêté royal en projet comme un arrêté royal autonome, dans lequel il peut certes être mentionné qu'il déroge temporairement aux dispositions précitées du Code de droit économique, mais qui, pour le reste, ne comporte que des dispositions autonomes. Dans ce cas, on peut effectivement mentionner également que le dispositif en projet cessera d'être en vigueur à une date déterminée 2. EXAMEN DU TEXTE Préambule aangebrachte wijziging niet ongedaan maken. Nochtans wordt in artikel 2 van het ontwerp bepaald dat het ontworpen besluit "buiten werking [treedt] op 1 november 2020". Rekening houdend met wat voorafgaat wordt het ontworpen koninklijk besluit het best geconcipieerd als een autonoom koninklijk besluit waarin weliswaar kan worden vermeld dat ermee tijdelijk wordt afgeweken van de meermaals genoemde bepalingen van het Wetboek van economisch recht, maar dat voor het overige enkel bestaat uit autonome bepalingen. In dat geval kan wel degelijk ook worden bepaald dat de ontworpen regeling op een vastgestelde datum buiten werking zal treden.2 ONDERZOEK VAN DE TEKST Aanhef
6. Eu égard notamment à ce qui a été observé au point 3 relativement 6. Mede gelet op hetgeen sub 3 is opgemerkt met betrekking tot de
au fondement juridique du projet, on adaptera la rédaction du premier rechtsgrond van het ontwerp, passe men de redactie van het eerste lid
alinéa de son préambule comme suit : van de aanhef ervan aan als volgt :
« Vu la loi du 27 mars 2020 habilitant le Roi à prendre des mesures "Gelet op de wet van 27 maart 2020 die machtiging verleent aan de
dans la lutte contre la propagation du coronavirus COVID-19 (II), Koning om maatregelen te nemen in de strijd tegen de verspreiding van
l'article 5, § 1er, 3° et 4° ; ». het coronavirus COVID-19 (II), artikel 5, § 1, 3° en 4° ;".
7. L'article 4, alinéa 3, de la loi du 27 mars 2020 (I) permet 7. In artikel 4, derde lid, van de wet van 27 maart 2020 (I) wordt het
mogelijk gemaakt dat een beroep wordt gedaan op de procedure bedoeld
d'invoquer la procédure visée à l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 3°, in artikel 84, § 1, eerste lid, 3°, van de gecoördineerde wetten op de
des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat en vue de demander un avis Raad van State, om de afdeling Wetgeving, om een advies te verzoeken
à la section de législation « dans un délai de cinq jours ouvrables » "binnen een termijn van vijf werkdagen" zonder dat het spoedeisende
sans que l'urgence de la demande d'avis doive encore être spécialement karakter van de adviesaanvraag nog met bijzondere redenen moet worden
motivée. Dans le préambule des arrêtés visés à l'article 4, alinéa 3, omkleed. In de aanhef van besluiten bedoeld in artikel 4, derde lid,
de la loi du 27 mars 2020 (I), il n'y a donc pas lieu d'indiquer la van de wet van 27 maart 2020 (I), moet derhalve niet de motivering van
motivation de l'urgence. Le quatrième alinéa du préambule sera par de spoedeisendheid worden weergegeven. Rekening houdend hiermee dient
het vierde lid van de aanhef te worden geschrapt en moet het lid
conséquent omis et l'alinéa qui fait référence à l'avis du Conseil waarin wordt gerefereerd aan het advies van de Raad van State worden
d'Etat sera rédigé comme suit : geredigeerd als volgt :
« Vu l'avis 67.215/1 du Conseil d'Etat, donné le ...., en application "Gelet op advies 67.215/1 van de Raad van State, gegeven op ..., met
de l'article 4, alinéa 3, de la loi du 27 mars 2020 habilitant le Roi toepassing van artikel 4, derde lid, van de wet van 27 maart 2020 die
à prendre des mesures de lutte contre la propagation du coronavirus machtiging verleent aan de Koning om maatregelen te nemen in de strijd
COVID-19 (I) ». tegen de verspreiding van het coronavirus COVID-19 (I);"
Article 1er Artikel 1
8. L'article 1er, § 3, du projet vise à ajouter « un paragraphe » à 8. Artikel 1, § 3, van het ontwerp, strekt ertoe om "een paragraaf"
l'article VII.145 du Code de droit économique. L'article VII.145 toe te voegen aan artikel VII.145 van het Wetboek van economisch
actuel n'est cependant pas divisé en paragraphes, de sorte que les recht. Het huidige artikel VII.145 is evenwel niet ingedeeld in
alinéas existants de l'article VII.145 devraient être inscrits dans un paragrafen zodat de bestaande leden van artikel VII.145 in een
paragraphe 1er et qu'il faudrait ensuite ajouter à cette disposition paragraaf 1 zouden moeten worden ondergebracht en vervolgens aan die
un paragraphe 2 comportant les alinéas en projet mentionnés à bepaling een paragraaf 2 zou moeten worden toegevoegd met daarin de
l'article 1er, § 3, du projet 3. Tel qu'il est actuellement conçu, ontworpen leden onder artikel 1, § 3, van het ontwerp.3 Zoals artikel
l'article 1er, § 3, du projet, est toutefois d'une nature telle qu'il 1, § 3, van het ontwerp, thans is geconcipieerd, is dit evenwel enkel
ne peut qu'accroître l'insécurité juridique, dont il est déjà fait van aard om de rechtsonzekerheid, waarop ook al in de "Voorafgaande
état dans l'« Observation préliminaire ». La même constatation vaut au opmerking" wordt gewezen, te doen toenemen. Dezelfde vaststelling
demeurant à l'égard de l'article 1er, § 4, du projet, qui ne devrait geldt trouwens ten aanzien van artikel 1, § 4, van het ontwerp, waarin
pas prévoir un ajout à « l'article VII.148, paragraphe 1 du CDE » - niet "artikel VII.148 WER, paragraaf 1" zou moeten worden aangevuld -
comme le mentionne actuellement le texte du projet - mais bien à « zoals nu in de tekst van het ontwerp wordt vermeld - doch wel "artikel
l'article VII.148, § 2, alinéa 1er, » du Code de droit économique. VII.148, § 2, eerste lid," van het Wetboek van economisch recht.
9. Tant l'alinéa 1er que l'alinéa 4 des dispositions en projet de 9. In zowel het eerste als het vierde lid van de ontworpen bepalingen
l'article 1er, § 3, du projet prévoient la possibilité de déroger à onder artikel 1, § 3, van het ontwerp, wordt voorzien in de
l'article VII.134, § 1er, du Code de droit économique. A cet égard, le mogelijkheid tot afwijking van artikel VII.134, § 1, van het Wetboek
délégué a fourni l'explication suivante : van economisch recht. De gemachtigde verstrekte in dat verband de volgende toelichting :
« In het [eerste] lid wordt gesteld dat er kan afgeweken worden van "In het [eerste] lid wordt gesteld dat er kan afgeweken worden van
[artikel] VII.134, § 1 WER, in het [vierde] lid wordt herhaald dat in [artikel] VII.134, § 1 WER, in het [vierde] lid wordt herhaald dat in
bovenstaande omstandigheden voornoemd artikel niet van toepassing is. bovenstaande omstandigheden voornoemd artikel niet van toepassing is.
Inderdaad kan men in het [eerste] lid schrijven dat voornoemd artikel Inderdaad kan men in het [eerste] lid schrijven dat voornoemd artikel
niet van toepassing is en dan het [vierde] lid schrappen ». niet van toepassing is en dan het [vierde] lid schrappen".
L'article 1er, § 3, du projet sera adapté conformément à la Artikel 1, § 3, van het ontwerp, dient te worden aangepast op de door
proposition du délégué. de gemachtigde voorgestelde wijze.
10. L'alinéa 2 des dispositions en projet de l'article 1er, § 3, du 10. Het tweede lid van de ontworpen bepalingen onder artikel 1, § 3,
projet, est rédigé comme suit : van het ontwerp, luidt :
« Cette modification peut entre autres contenir la suspension "Deze wijziging kan onder meer de tijdelijke opschorting van betaling
temporaire de paiement ou le prolongement de la durée de son contrat inhouden of de verlenging van de looptijd van zijn contract".
». L'utilisation des mots « entre autres » dans la disposition citée Het gebruik van de woorden "onder meer", in de aangehaalde bepaling,
soulève la question de savoir comment cette dernière s'articule avec doet de vraag rijzen hoe deze laatste zich verhoudt tot het bepaalde
la disposition de l'article 1er, § 1er, 2°, du projet, qui définit in artikel 1, § 1, 2°, van het ontwerp, dat de vraag van de
comme l'une des conditions la demande du preneur de crédit visant à kredietnemer om "een tijdelijk uitstel van betaling of verlenging van
obtenir « un sursis de paiement temporaire ou un prolongement de la de looptijd van zijn lopende hypothecaire kredietovereenkomst" als één
durée de son contrat de crédit hypothécaire en cours ». Afin d'éviter van de voorwaarden omschrijft. Teneinde rechtsonzekerheid te
toute insécurité juridique, il faudrait que le rapport entre les deux voorkomen, zou de verhouding tussen de beide voornoemde bepalingen
dispositions précitées ressorte plus clairement du texte du projet 4. duidelijker uit de tekst van het ontwerp moeten blijken.4
11. Le régime élaboré à l'article 1er, § 3, du projet soulève la 11. De regeling die in artikel 1, § 3, van het ontwerp, is uitgewerkt,
question de savoir si, le cas échéant, il est permis de faire doet de vraag rijzen of in voorkomend geval kan worden teruggevallen
application des règles de droit commun en matière d'administration de op de gemeenrechtelijke bewijsvoering zoals die, met de desbetreffende
la preuve, et des plafonds y relatifs, prévues aux articles 1341 à plafonds, is voorzien in de artikelen 1341 tot 1345 en 1353 van het
1345 et 1353 du Code civil,. Le délégué a répondu à cette question en ces termes : Burgerlijk Wetboek. De gemachtigde beantwoordde deze vraag als volgt :
« Wat betreft uw vraag omtrent de gemeenrechtelijke bewijsvoering, "Wat betreft uw vraag omtrent de gemeenrechtelijke bewijsvoering, meen
meen ik dat deze veel verder gaat dan de bewijsvoering die in dit ik dat deze veel verder gaat dan de bewijsvoering die in dit
volmachtenbesluit bedoeld is. Er zal nog steeds een gedocumenteerd volmachtenbesluit bedoeld is. Er zal nog steeds een gedocumenteerd
spoor zijn van het akkoord tot wijziging, hetzij via geschreven weg spoor zijn van het akkoord tot wijziging, hetzij via geschreven weg
zoals een uitwisseling van e-mails waarbij de vraag van de zoals een uitwisseling van e-mails waarbij de vraag van de
kredietnemer en vooral de wil tot wijziging van zijn overeenkomst kredietnemer en vooral de wil tot wijziging van zijn overeenkomst
duidelijk tot uiting komt, hetzij via een opname van een gesprek ». duidelijk tot uiting komt, hetzij via een opname van een gesprek".
Dans un souci de clarté, il est recommandé d'intégrer cette précision Het verdient ter wille van de duidelijkheid aanbeveling om deze
dans les développements que le rapport au Roi consacre déjà toelichting te integreren in hetgeen nu al in het verslag aan de
actuellement à la question de l'administration de la preuve. Koning wordt vermeld inzake de bewijsvoering.
Article 2 Artikel 2
12. Tout comme l'exécutoire, l'article 2 fait partie du « Chapitre 2. 12. Artikel 2 maakt, net zoals de uitvoeringsbepaling, deel uit van
Dispositions finales ». Il est toutefois inutile de prévoir un tel "Hoofdstuk 2. Slotbepalingen". Het heeft evenwel geen zin om in
chapitre. Non seulement, le projet ne comporte pas de chapitre 1, mais dergelijk hoofdstuk te voorzien. Het ontwerp bevat niet enkel geen
en outre la portée et l'importance de celui-ci ne rendent pas hoofdstuk 1, maar bovendien zijn de draagwijdte en de omvang van het
souhaitable de regrouper des articles dans des chapitres. ontwerp van die aard dat een groepering van artikelen in hoofdstukken
13. A l'article 2 du projet, il n'est pas opportun de préciser qu'il entre en vigueur « avec effet rétroactif » 5. Il peut suffire d'écrire : « Le présent arrêté produit ses effets le 1er avril 2020 et cesse de les produire le 1er novembre 2020 ». Les auteurs du projet apprécieront si la simple référence à la date du 1er avril 2020 est suffisamment précise et s'il ne vaut pas mieux préciser, dans un alinéa supplémentaire de l'article 2, que l'arrêté royal en projet ne s'applique qu'aux paiements dus à partir du 1er avril 2020, pour autant bien sûr que telle soit l'intention. Le greffier, niet wenselijk is. 13. Het is niet opportuun om in artikel 2 van het ontwerp te expliciteren dat het "met terugwerkende kracht" in werking treedt.5 Er kan mee worden volstaan om te schrijven : "Dit besluit heeft uitwerking vanaf 1 april 2020 en treedt buiten werking op 1 november 2020". De stellers van het ontwerp zullen erover oordelen of de loutere verwijzing naar de datum van 1 april 2020 voldoende duidelijk is en of niet het best, in een bijkomend lid van artikel 2, wordt geëxpliciteerd dat het ontworpen koninklijk besluit uitsluitend geldt met betrekking tot de vanaf 1 april 2020 verschuldigde betalingen, voor zover dit uiteraard de bedoeling is. De griffier,
Wim GEURTSDE Wim GEURTSDE
Le président, De Voorzitter,
Marnix VAN DAMME Marnix VAN DAMME
_______ _______
Notes Nota's
1 Ce point de vue est confirmé par le délégué qui, à titre de 1 Zulks wordt bevestigd door de gemachtigde die, benevens aan artikel
fondement juridique, outre l'article 5, § 1er, 2° et 3°, de la loi du
27 mars 2020 (II) cite encore l'article 5, § 1er, 5°, de cette loi. 5, § 1, 2° en 3°, van de wet van 27 maart 2020 (II), als rechtsgrond
Cette dernière disposition permet d'apporter des adaptations au droit ook nog verwijst naar artikel 5, § 1, 5°, van die wet. Deze laatste
du travail et au droit de la sécurité sociale, mais ne procure pas bepaling laat toe om bepaalde aanpassingen door te voeren in het
davantage de fondement juridique au projet. arbeidsrecht en het socialezekerheidsrecht maar biedt evenmin
rechtsgrond voor het ontwerp.
2 Principes de technique législative. Guide de rédaction des textes 2 Beginselen van de wetgevingstechniek. Handleiding voor het opstellen
législatifs et réglementaires, Conseil d'Etat, 2008, recommandation van wetgevende en reglementaire teksten, Raad van State, 2008,
159, à consulter sur le site internet du Conseil d'Etat aanbeveling 159, te raadplegen op de internetsite van de Raad van
(www.raadvst-consetat.be) State (www.raadvst-consetat.be).
3 D'autres possibilités consisteraient, au lieu d'ajouter un 3 Andere mogelijkheden zouden zijn om, in de plaats van de toevoeging
paragraphe à l'article VII.145 du Code de droit économique, à insérer un nouvel article VII.145/1 dans le code précité, ou à ajouter les alinéas reproduits à l'article 1er, § 3, du projet à l'article VII.145 du Code de droit économique, sans toutefois les inscrire dans un paragraphe distinct. Comme tel est le cas pour le procédé qui consisterait à ajouter un paragraphe à l'article VII.145 du Code de droit économique, ces deux dernières options valent également sous réserve de la suggestion, faite dans l'« Observation préliminaire », de concevoir l'arrêté royal en projet comme un arrêté entièrement autonome. van een paragraaf in artikel VII.145 van het Wetboek van economisch recht, te opteren voor het invoegen van een nieuw artikel VII.145/1 in het voornoemde wetboek, of voor het toevoegen van de in artikel 1, § 3, van het ontwerp, weergegeven leden aan artikel VII.145 van het Wetboek van economisch recht, zonder deze evenwel in een afzonderlijke paragraaf onder te brengen. Net zoals het geval is voor de werkwijze die erin zou bestaan om aan artikel VII.145 van het Wetboek van economisch recht een paragraaf toe te voegen, gelden de twee laatstgenoemde opties eveneens onder voorbehoud van de onder de "Voorafgaande opmerking" gedane suggestie om het ontworpen koninklijk besluit te concipiëren als een volledig autonoom besluit.
4 A cet égard, le délégué souligne que « [o]m het charter te honoreren 4 De gemachtigde wijst er in dat verband op dat "[o]m het charter te
en de banken maximale vrijheid te geven in de uitwerking van een honoreren en de banken maximale vrijheid te geven in de uitwerking van
individuele regeling voor de particulieren indien nodig, (...) er een individuele regeling voor de particulieren indien nodig, (...) er
gekozen [is] om `onder meer' toe te voegen ». Cette considération ne gekozen [is] om `onder meer' toe te voegen", maar deze toelichting kan
peut toutefois pas remettre en cause la nécessité de préciser le geen afbreuk doen aan de noodzaak om de verhouding tussen de twee
rapport entre les deux dispositions concernées dans le texte du projet. betrokken bepalingen in de tekst van het ontwerp te verduidelijken.
5 La signification attachée à la notion d' « effet rétroactif » n'est 5 Aan het begrip "terugwerkende kracht" wordt niet steeds een even
pas toujours univoque (voir à cet égard notamment T. VANCOPPERNOLLE, eenduidige betekenis gehecht (zie in dat verband onder meer T.
Intertemporeel recht, Anvers, Intersentia, 2019). VANCOPPERNOLLE, Intertemporeel recht, Antwerpen, Intersentia, 2019).
22 AVRIL 2020. - Arrêté royal n° 11 relatif aux mesures au regard des 22 APRIL 2020. - Koninklijk besluit nr. 11 houdende maatregelen op het
modalités en matière de crédit hypothécaire dans le cadre de la crise vlak van de modaliteiten inzake hypothecair krediet in het kader van
corona de Coronacrisis
PHILIPPE, Roi des Belges, FILIP, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 27 mars 2020 habilitant le Roi à prendre des mesures de Gelet op de wet van 27 maart 2020 die machtiging verleent aan de
lutte contre la propagation du coronavirus Covid-19 (II), l'article 5, Koning om maatregelen te nemen in de strijd tegen de verspreiding van
§ 1er, 3° et 4° ; het coronavirus Covid-19 (II), artikel 5, § 1, 3° en 4° ;
Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, donné le 02 avril 2020; Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, gegeven op 02
Vu l'accord du Ministre du Budget, donné le 04 avril 2020; april 2020; Gelet op de akkoordbevinding van de Minister van Begroting, d.d. 04 april 2020;
Vu l'urgence, telle qu'elle est prévue par l'article 6, alinéa 2, de Gelet op het verzoek om spoedbehandeling, zoals dit is voorzien in
la loi du 27 mars 2020 ; artikel 6, tweede lid, van de wet van 27 maart 2020;
Vu l'avis 67.125/1 du Conseil d'Etat, donné le 15 avril 2020, en "Gelet op advies 67.215/1 van de Raad van State, gegeven op 15 april
application de l'article 4, alinéa 3 de la loi du 27 mars 2020 2020, met toepassing van artikel 4, derde lid, van de wet van 27 maart
habilitant le Roi à prendre des mesures de lutte contre la propagation 2020 die machtiging verleent aan de Koning om maatregelen te nemen in
du coronavirus Covid-19 (I), de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus COVID-19 (I);
Sur proposition de la Ministre de l'Economie et des consommateurs et Op de voordracht van de minister van Economie en Consumenten en de
du Ministre des Finances et sur proposition des Ministres qui en ont minister van Financiën en op het advies van de in Raad vergaderde
délibéré en Conseil, Ministers,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Dans le livre VII, chapitre 2, section 5, sous-section 2,

Artikel 1.In Boek VII, hoofdstuk 2, afdeling 5, onderafdeling 2, van
du Code de droit économique, inséré par la loi du 22 avril 2016, il het Wetboek economisch recht, ingevoegd bij de wet van 22 april 2016,
est inséré un article VII.145/1 rédigé comme suit : wordt een artikel VII.145/1 ingevoegd, luidende :
« VII.145/1. § 1er. Pour un crédit hypothécaire avec une destination « VII.145/1. § 1. Bij een hypothecair krediet met een onroerende
immobilière, le preneur de crédit peut demander au prêteur la bestemming kan de kredietnemer de kredietgever verzoeken tot de
prolongation de la durée ou la suspension temporaire de paiement des verlenging van de looptijd of de tijdelijke opschorting van betaling
amortissements de capital et d'intérêt. Le prêteur est libre d'accéder van kapitaalaflossingen en interest. De kredietgever is vrij om al dan
à cette demande ou non. niet in te gaan op dit verzoek.
Les dispositions de l'article VII.133 ne sont pas d'application au De bepalingen van artikel VII.133 WER zijn niet van toepassing op het
report temporaire de paiement ou à la prolongement de la durée. tijdelijke uitstel van betaling of verlenging van de looptijd.
§ 2. Pour demander les modifications au contrat de crédit hypothécaire § 2. Om wijzigingen aan het contract van hypothecair krediet met
à destination immobilière prévues au § 1er, les conditions cumulatives onroerende bestemming te verzoeken zoals bedoeld in § 1, is voldaan
suivantes sont remplies : aan de volgende cumulatieve voorwaarden :
1° Le preneur de crédit subit une perte de revenu suite aux 1° De kredietnemer lijdt een inkomensverlies door de economische
conséquences économiques du Coronavirus ; gevolgen van het Coronavirus;
2° le preneur de crédit demande pour cette raison à son prêteur un 2° De kredietnemer vraagt om die reden aan zijn of haar kredietgever
report de paiement temporaire ou un prolongement de la durée de son een tijdelijk uitstel van betaling of verlenging van de looptijd van
contrat de crédit hypothécaire en cours; zijn lopende hypothecaire kredietovereenkomst;
3° le crédit qui fait objet de la demande de report de paiement 3° Het krediet dat het voorwerp uitmaakt van de aanvraag tot tijdelijk
temporaire ou de prolongement de la durée ne présente aucun retard de uitstel van betaling of verlenging van de looptijd vertoonde geen
paiement au 1er février 2020. betalingsachterstand op 1 februari 2020.
§ 3. La modification du contrat de crédit consistant en un report de § 3. De wijziging van de kredietovereenkomst die bestaat uit het
remboursement ou en une prolongation de la durée ne doit pas être uitstel van terugbetaling of verlenging van de looptijd hoeft niet in
formalisée dans le contrat de crédit lui-même, mais peut être de kredietovereenkomst zelf te worden geformaliseerd, maar kan worden
déterminé par un avenant sur un support durable qui fournit la preuve vastgesteld via een bijvoegsel op een duurzame drager dat het bewijs
de l'accord des parties sur le contenu. levert van de instemming van de partijen met de inhoud.
Dans ce cas, le prêteur n'imputera pas de frais de dossier. ». De kredietgever zal in dit geval geen dossierkosten aanrekenen.".

Art. 2.L'article VII.148, paragraphe 2, alinéa 1er, du CDE, est

Art. 2.Artikel VII.148, paragraaf 2, eerste lid, van het WER wordt
complété par un point 7° rédigé comme suit : aangevuld met een punt 7°, luidende :
« 7° l'octroi d'un report de paiement temporaire visé à l'article "7° de toekenning van een tijdelijk uitstel van betaling bedoeld in
VII.145/1 et la date de cet octroi . » artikel VII.145/1 en de datum van die toekenning.".

Art. 3.Le présent arrêté et les articles VII.145/1 et VII.148, § 2,

Art. 3.Dit besluit en artikelen VII.145/1 en VII.148, § 2, lid1, 7°
alinéa 1er, 7° entrent en vigueur le 1er avril 2020 et cessent d'être hebben uitwerking vanaf 1 april 2020 en treden buiten werking op 1
en vigueur le 1er novembre 2020. november 2020.

Art. 4.La ministre compétente en matière d'économie est chargée de

Art. 4.De minister bevoegd voor Economie en Consumenten is belast met
l'exécution du présent arrêté. de uitvoering van dit besluit.
Bruxelles, le 22 avril 2020. Brussel, 22 april 2020.
PHILIPPE FILIP
Par le Roi : Van Koningswege :
La Ministre de l'Economie et des Consommateurs, De Minister van Economie en Consumenten,
N. MUYLLE N. MUYLLE
Le Ministre des Finances, De Minister van Financiën,
A. DE CROO A. DE CROO
^