Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 19/12/2014
← Retour vers "Arrêté royal relatif aux règles de l'air et aux dispositions opérationnelles relatives aux services et procédures de navigation aérienne "
Arrêté royal relatif aux règles de l'air et aux dispositions opérationnelles relatives aux services et procédures de navigation aérienne Koninklijk besluit betreffende de luchtverkeersregels en operationele bepalingen betreffende luchtvaartnavigatiediensten en -procedures
SERVICE PUBLIC FEDERAL MOBILITE ET TRANSPORTS FEDERALE OVERHEIDSDIENST MOBILITEIT EN VERVOER
19 DECEMBRE 2014. - Arrêté royal relatif aux règles de l'air et aux 19 DECEMBER 2014. - Koninklijk besluit betreffende de
dispositions opérationnelles relatives aux services et procédures de luchtverkeersregels en operationele bepalingen betreffende
navigation aérienne luchtvaartnavigatiediensten en -procedures
PHILIPPE, Roi des Belges, FILIP, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 27 juin 1937 portant révision de la loi du 16 novembre Gelet op de wet van 27 juni 1937 houdende herziening van de wet van 16
1919 relative à la réglementation de la navigation aérienne, l'article november 1919 betreffende de regeling der luchtvaart, artikel 5, § 1,
5, § 1er, modifié par la loi du 2 janvier 2001; gewijzigd bij de wet van 2 januari 2001;
Vu le règlement d'exécution (UE) n° 923/2012 de la Commission Gelet op de uitvoeringsverordening (EU) nr. 923/2012 van de Commissie
van 26 september 2012 tot vaststelling van gemeenschappelijke
établissant les règles de l'air communes et des dispositions luchtverkeersregels en operationele bepalingen betreffende
opérationnelles relatives aux services et procédures de navigation luchtvaartnavigatiediensten en -procedures en tot wijziging van
aérienne et modifiant le règlement d'exécution (UE) n° 1035/2011, uitvoeringsverordening (EU) nr. 1035/2011 en verordeningen (EG) nr.
ainsi que les règlements (CE) n° 1265/2007, (CE) n° 1794/2006, (CE) n° 1265/2007, (EG) nr. 1794/2006, (EG) nr. 730/2006, (EG) nr. 1033/2006
730/2006, (CE) n° 1033/2006 et (UE) n° 255/2010; en (EU) nr. 255/2010;
Vu l'arrêté royal du 18 février 1991 portant réglementation des vols Gelet op het koninklijk besluit van 18 februari 1991 houdende
de remorquage de panneaux publicitaires; reglementering van de reclamesleepvluchten;
Vu l'arrêté royal du 15 septembre 1994 fixant les règles de l'air, Gelet op het koninklijk besluit van 15 september 1994 tot vaststelling
modifié par l'arrêté royal du 19 juillet 2002; van de vliegverkeersregelen, gewijzigd door het koninklijk besluit van 19 juli 2002;
Vu l'arrêté royal du 23 novembre 2000 fixant les signaux à utiliser Gelet op het koninklijk besluit van 23 november 2000 tot vaststelling
pour la circulation aérienne; van de voor het luchtverkeer te gebruiken seinen;
Vu l'association des gouvernements de région à l'élaboration du Gelet op de samenwerking tussen gewestregeringen die bij het ontwerpen
présent arrêté; van dit besluit betrokken zijn;
Vu l'avis 55.289/4 du Conseil d'Etat, donné le 5 mars 2014 et l'avis Gelet op advies 55.289/4 van de Raad van State, gegeven op 5 maart
56.727/4 du Conseil d'Etat, donné le 12 novembre 2014, en application 2014 en advies 56.727/4 van de Raad van State gegeven op 12 november
de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 2°, des lois sur le Conseil 2014, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, van de
d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973; wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973;
Considérant la Convention relative à l'aviation civile internationale, Overwegende de Overeenkomst betreffende de internationale
signée à Chicago le 7 décembre 1944 et approuvée par la loi du 30 burgerluchtvaart, ondertekend te Chicago op 7 december 1944 en
avril 1947, l'annexe 2; goedgekeurd bij de wet van 30 april 1947, bijlage 2;
Considérant que le règlement d'exécution (UE) n° 923/2012 de la Overwegende dat de uitvoeringsverordening (UE) nr 923/2012 van de
Commission, dans le cadre des mesures d'exécution de la réglementation Commissie, in het kader van uitvoeringsmaatregelen van de Europese
européenne du Ciel unique européen, établit des règles de l'air regelgeving van het Europese Gemeenschappelijk Luchtruim,
communes, basées sur les Normes et Pratiques recommandées de gemeenschappelijke luchtverkeersregels bepaalt, gebaseerd op normen en
l'Organisation de l'Aviation civile internationale et met en place des aanbevolen werkwijzen van de Internationale
dispositions opérationnelles communes relatives aux services et aux Burgerluchtvaartorganisatie en operationele bepalingen betreffende
procédures de la navigation aérienne;
Considérant que ledit règlement, d'application en Belgique à partir du luchtvaartnavigatiediensten en -procedures vaststelt.
4 décembre 2014, appelle certaines mesures d'exécution en droit Overwegende dat die verordening, van toepassing in België vanaf 4
december 2014, sommige uitvoeringsmaatregelen in nationaal recht
national; oproept;
Sur la proposition de la Ministre de la Mobilité et du Ministre des Op voordracht van de Minister van Mobiliteit en de Minister van
Finances, Financiën,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :
CHAPITRE Ier. - Définitions HOOFDSTUK I. - Definities

Article 1er.§ 1er. Pour l'application du présent arrêté, on entend

Artikel 1.§ 1. Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan

par : onder :
1° Ministre : le ministre qui a la navigation aérienne dans ses 1° Minister : de minister bevoegd voor de luchtvaart;
attributions;
2° directeur général : le directeur général de la Direction générale 2° directeur-generaal : de directeur-generaal van het
Transport aérien; Directoraat-generaal Luchtvaart;
3° règlement n° 923/2012 : le Règlement d'exécution (UE) n° 923/2012 3° verordening nr. 923/2012 : de uitvoeringsverordening (EU) nr.
de la Commission établissant les règles de l'air communes et des 923/2012 van de Commissie van 26 september 2012 tot vaststelling van
dispositions opérationnelles relatives aux services et procédures de gemeenschappelijke luchtverkeersregels en operationele bepalingen
navigation aérienne et modifiant le règlement d'exécution (UE) n° betreffende luchtvaartnavigatiediensten en -procedures en tot
wijziging van uitvoeringsverordening (EU) nr. 1035/2011 en
1035/2011, ainsi que les règlements (CE) n° 1265/2007, (CE) n° verordeningen (EG) nr. 1265/2007, (EG) nr. 1794/2006, (EG) nr.
1794/2006, (CE) n° 730/2006, (CE) n° 1033/2006 et (UE) n° 255/2010; 730/2006, (EG) nr. 1033/2006 en (EU) nr. 255/2010;
4° Annexe 2 : l'Annexe 2 à la Convention relative à l'aviation civile 4° Bijlage 2 : bijlage 2 van de Overeenkomst betreffende de
internationale, signée à Chicago le 7 décembre 1944 et approuvée par internationale burgerluchtvaart, ondertekend te Chicago op 7 december
la loi du 30 avril 1947. 1944 en goedgekeurd bij de wet van 30 april 1947;
5° service AFIS : service d'information de vol (Aerodrome Flight 5° AFIS-dienst : vluchtinformatiedienst (Aerodrome Flight Information
Information Service) pour la circulation d'aérodrome; Service) voor luchtvaartterreinverkeer;
6° aérodrome AFIS : un aérodrome non contrôlé où le service 6° AFIS-luchtvaartterrein : een niet-gecontroleerd luchtvaartterrein
d'information de vol et le service d'alerte sont assurés au bénéfice waar vluchtinformatiedienst en waarschuwingsdienst worden gegeven ten
de la circulation d'aérodrome; behoeve van het luchtvaartterreinverkeer;
7° centre d'information de vol (FIC - Flight Information Center) : 7° vluchtinformatiecentrum (FIC - Flight Information Center) : centrum
centre fournissant le service d'information de vol en espaces aériens dat in niet gecontroleerde luchtruimen de vluchtinformatiedienst
non-contrôlés; verstrekt;
8° personnel FIC (FICO - Flight Information Center Officer) : 8° FIC personeel (FICO - Flight Information Center Officer) :
personnel assurant le service d'information de vol dans un FIC; personeel dat de vluchtinformatiedienst in een FIC verstrekt;
§ 2. En outre, les définitions du règlement n° 923/2012 sont § 2. Bovendien zijn de definities van de verordening nr. 923/2012 van
d'application au présent arrêté. toepassing op dit besluit.
Parmi celles-ci, la définition d'« altitude de transition » de Onder deze, wordt begrepen onder de definitie van "overgangshoogte"
l'article 2, (134) s'entend comme l'altitude de 4500 pieds. van artikel 2, (134) een hoogte van 4500 voet.
Le Ministre ou son délégué, le directeur général, peut fixer une De Minister of zijn gemachtigde, de directeur-generaal, mag een andere
altitude différente en fonction des nécessités opérationnelles. hoogte bepalen, in verband met de operationele noden.
CHAPITRE 2. - Dispositions complémentaires en matière de règles de l'air HOOFDSTUK 2. - Aanvullende bepalingen bij luchtverkeersregels
Section 1. - Domaine d'application et conformité Afdeling 1. - Toepasselijkheid en naleving

Art. 2.§ 1er. Les règles de l'air établies par le règlement n°

Art. 2.§ 1. De luchtverkeerregels vastgesteld door de verordening nr.

923/2012 et telles que complétées par le présent arrêté sont 923/2012 en zoals door dit besluit aangevuld zijn van toepassing op de
d'application aux aéronefs : luchtvaartuigen :
a) évoluant dans la région d'information de vol de Bruxelles, à a) die zich bevinden in het vluchtinformatiegebied van Brussel met
l'exclusion de l'espace aérien dans lequel les services de la uitzondering van het luchtruim waarin de luchtverkeersdienstverlening
circulation aérienne sont assurés par les autorités du grand-duché de verzekerd wordt door de autoriteiten van het Groothertogdom Luxemburg;
Luxembourg; b) portant les marques de nationalité et d'immatriculation belges où b) die de Belgische nationaliteits- en inschrijvingskenmerken dragen,
qu'ils se trouvent, dans la mesure où ces règles ne contreviennent pas waar zij zich ook bevinden, voor zover deze regels niet in tegenspraak
aux règlements édictés par l'Etat sous l'autorité duquel le territoire zijn met de reglementering uitgevaardigd door de Staat onder het gezag
survolé se trouve placé. Ils sont tenus d'observer ces dernières waarvan het overvlogen grondgebied is geplaatst. Zij zijn er toe
règles lorsqu'elles diffèrent des règles nationales ou leur sont gehouden deze laatste regels in acht te nemen wanneer zij verschillen
complémentaires. van de nationale regels of er een aanvulling op zijn.
§ 2. Les délimitations de la région d'information de vol de Bruxelles § 2. De begrenzingen van het vluchtinlichtingengebied van Brussel
ainsi que celles des régions de contrôle, des zones de contrôle, des alsmede deze van de algemene verkeersleidingsgebieden, van de
routes à service consultatif, des routes ATS, des zones de circulation plaatselijke verkeersleidingsgebieden, van de vluchtadviesroutes, de
d'aérodrome et des classes d'espaces aériens ATS comprises dans ATS-routes, de luchtvaartterreinverkeersgebieden en de klasse
l'espace aérien défini au § 1er sont fixées par décision du Ministre ATS-luchtruimen binnen het luchtruim bepaald in § 1, worden
vastgesteld bij beslissing van de Minister of door de
ou du directeur général. directeur-generaal.

Art. 3.Si un cas de force majeure amène un pilote à s'écarter des

Art. 3.Wanneer overmacht een piloot ertoe dwingt af te wijken van de

règles de l'air ou des autorisations, le pilote commandant de bord en vliegverkeersregels of van de klaringen brengt de gezagvoerder
avise dans les délais les plus courts l'organisme des services de la onverwijld de eenheid voor luchtverkeersdiensten, bevoegd voor het
circulation aérienne compétent pour l'espace aérien où l'aéronef luchtruim waarin het luchtvaartuig vliegt, hiervan op de hoogte en
évolue et en rend compte dans les dix jours au directeur général. brengt hij hierover binnen tien dagen verslag uit bij de directeur-generaal.
Section 2. - Règles générales et prévention des abordages Afdeling 2. - Algemene regels en het vermijden van botsingen
Sous-section 1re. - Protection des personnes et des biens Onderafdeling 1. - Bescherming van personen en zaken

Art. 4.Le Ministre ou son délégué, le directeur général, délivre

Art. 4.De Minister of zijn gemachtigde, de directeur-generaal, levert

l'autorisation visée au point 3105 de l'Annexe au règlement n° de toestemming AF bedoeld in punt 3105 van de Bijlage bij de
923/2012. verordening nr. 923/2012.

Art. 5.Outre les zones interdites définies par le Roi en vertu de

Art. 5.Behalve de verboden gebieden bepaald door de Koning krachtens

l'article 4 de la loi du 27 juin 1937 portant révision de la loi du 16 artikel 4 van de wet van 27 juni 1937 houdende herziening van de wet
novembre 1919 relative à la réglementation de la navigation aérienne, van 16 november 1919 betreffende de regeling der luchtvaart kunnen er
il peut exister des zones dangereuses et des zones réglementées. Elles sont définies par le directeur général, qui précise, selon le cas, la nature du danger ou les restrictions spéciales régissant la circulation aérienne.

Art. 6.Rien ne peut être jeté ou pulvérisé d'un aéronef en vol sans l'autorisation du Ministre ou de son délégué, le directeur général, et conformément aux autorisations émises par les organismes ATS. Toutefois, le largage de carburant et de lest peut être effectué de la manière indiquée dans les informations aéronautiques et les autorisations.

Art. 7.Le remorquage aérien ne peut être effectué dans les espaces aériens contrôlés que conformément aux dispositions des articles 8 à 14 et aux autorisations.

Art. 8.Au-dessus du territoire belge, il est interdit d'effectuer un vol de remorquage de panneaux publicitaires à une altitude inférieure

gevaarlijke gebieden en gebieden met beperkingen bestaan. Zij worden bepaald door de directeur-generaal die, volgens het geval, de aard van het gevaar of de bijzondere beperkingen inzake het luchtverkeer omschrijft.

Art. 6.Uit een luchtvaartuig in vlucht mag niets geworpen of verstoven worden zonder toestemming van de Minister of van zijn gemachtigde, de directeur-generaal, en conform de toestemmingen van de ATS-eenheden. Brandstoflozing of lossen van ballast mag nochtans plaatsvinden op de wijze vermeld in de luchtvaartinlichtingen en de toestemmingen.

Art. 7.In de luchtverkeersleidingsgebieden mag het slepen in de lucht slechts plaatsvinden in overeenstemming met de bepalingen van artikelen 8 tot 14 en conform de toestemmingen.

Art. 8.Boven het Belgisch grondgebied is het verboden een

à 425 mètres (1500 ft) au-dessus du sol ou de l'eau, sauf pour reclamesleepvlucht uit te voeren beneden een hoogte van 425 meter
l'enlèvement ou le largage de panneaux publicitaires. (1500 ft) boven de grond of het water, behalve voor het opnemen of
En outre, le remorquage aérien de panneaux publicitaires est interdit : afwerpen van reclamesleepdoeken. Het vliegen met reclamesleepdoeken is bovendien verboden :
1° dans l'espace aérien cylindrique vertical, dont la base est 1° in het verticaal cilindervormig luchtruim, waarvan de basis
délimitée par une circonférence de 9 km de rayon centrée sur le point begrensd is door een cirkel met een straal van 9 km rond het
de référence de l'aérodrome d'Ostende (51° 11'59'' N - 02° 51'49'' E), referentiepunt van het luchtvaartterrein van Oostende (51° 11'59'' N -
sauf autorisation accordée par le service de contrôle de la 02° 51'49" E), behoudens toelating van de verkeersleidingsdienst van
circulation aérienne de l'aérodrome d'Ostende, aux conditions fixées het luchtvaartterrein van Oostende, onder de voorwaarden gesteld door
par le Ministre; de Minister;
2° le long du littoral à moins de 500 mètres côté mer et de 1000 2° langs de kust op een afstand van minder dan 500 meter langs
zeezijde en van minder dan 1000 meter langs landzijde van de
mètres côté terre de la ligne de séparation entre la plage et la mer, scheidingslijn tussen het strand en de zee, met uitzondering van het
à l'exception de l'espace aérien visé au 1°. luchtruim bedoeld onder 1°.

Art. 9.Les vols de remorquage de panneaux publicitaires sont

Art. 9.Reclamesleepvluchten zijn enkel toegelaten op de weekdagen

autorisés uniquement entre 10 heures et 19 heures les jours ouvrables tussen 10 uur en 19 uur en op zon- en feestdagen tussen 14 uur en 18
et entre 14 heures et 18 heures les dimanches et jours fériés, sauf uur, behoudens afwijkingen toegestaan door de Minister of zijn
dérogations accordées par le Ministre ou son délégué, le directeur gemachtigde, de directeur-generaal, na advies van de burgemeester van
général, après avis du bourgmestre de la commune sur le territoire de de gemeente op wiens grondgebied personen bijeen zijn voor wie de
laquelle sont rassemblés les principaux destinataires du message reclameboodschap in hoofdzaak bestemd is.
publicitaire.

Art. 10.Le Ministre ou son délégué, le directeur général, peut

Art. 10.De Minister of zijn gemachtigde, de directeur-generaal, kan

interdire tout vol de remorquage de panneaux publicitaires au-dessus verbieden dat enige reclamesleepvlucht wordt uitgevoerd boven
de manifestations de masse. massamanifestaties.

Art. 11.Au-dessus d'une partie agglomérée d'une commune ou d'une

Art. 11.Boven een bebouwde kom van een gemeente of stad mag een

ville, un vol de remorquage de panneaux publicitaires ne peut être
effectué pendant plus de 45 minutes. Un vol de remorquage ne peut reclamesleepvlucht niet langer dan 45 minuten worden uitgevoerd. Boven
durer plus de 15 minutes au-dessus d'un même endroit. Ces périodes eenzelfde locatie mag een sleepvlucht niet langer dan 15 minuten
valent par jour et par texte publicitaire. duren. Deze tijdsperioden gelden per geadverteerde tekst per dag.

Art. 12.L'exécution de vols de remorquage de panneaux publicitaires

Art. 12.Reclamesleepvluchten in formatie mogen maximaal door drie

en formation est limitée à trois appareils. toestellen uitgevoerd worden.

Art. 13.Les hélicoptères qui effectuent des vols de remorquage de

Art. 13.Helicopters die reclamesleepvluchten uitvoeren houden een

panneaux publicitaires maintiennent une vitesse de vol minimale de 40 minimale vliegsnelheid aan van 40 knopen.
noeuds.

Art. 14.§ 1er. Les conditions techniques auxquelles doivent

Art. 14.§ 1. De technische voorwaarden waaraan het luchtvaartuig en

satisfaire l'aéronef et l'équipement utilisé pour les vols de de uitrusting, gebruikt voor reclamesleepvluchten, dienen te voldoen,
remorquage de panneaux publicitaires sont fixées dans les annexes au worden vastgesteld in de bijlagen tot het luchtwaardigheidsbewijs van
certificat de navigabilité de l'aéronef concerné. Les poids attachés het betreffend luchtvaartuig. De gewichten verbonden aan de
aux panneaux publicitaires doivent être équipés de parachutes, reclamesleepdoeken dienen uitgerust te worden met valschermen
conformément aux dispositions figurant dans les annexes précitées. overeenkomstig de voorschriften opgenomen in voormelde bijlagen.
§ 2. A bord des aéronefs de remorquage, un transpondeur de type "mode § 2. Aan boord van de sleepvaartuigen wordt een transponder van het
C" est installé. type "mode C" geïnstalleerd .

Art. 15.Les descentes en parachute, sauf en cas de force majeure, ne

Art. 15.Behoudens in noodgevallen mogen valschermsprongen slechts

peuvent être effectuées qu'avec l'autorisation du Ministre ou de son uitgevoerd worden met de toestemming van de Minister of van zijn
délégué, le directeur général, et conformément aux conditions fixées gemachtigde, de directeur-generaal, en in overeenstemming met de in
par cette autorisation. deze toestemming vastgestelde voorwaarden.
Les descentes en parachute ne peuvent être effectuées dans les espaces Valschermsprongen mogen slechts worden uitgevoerd in een gecontroleerd
aériens contrôlés que conformément aux autorisations. luchtruim wanneer zij in overeenstemming zijn met de toestemmingen.

Art. 16.§ 1er. Aucune acrobatie ne peut être exécutée par un aéronef,

Art. 16.§ 1. Het is verboden kunstvluchten uit te voeren met een

si ce n'est : luchtvaartuig, behalve :
1° dans les conditions météorologiques de vol à vue, avec une 1° onder zichtweersomstandigheden en met een vliegzicht van minstens 5
visibilité minimale de 5 km et à une hauteur minimale de 900 m (3000 pieds) au-dessus du sol, à moins que le Ministre ou son délégué, le directeur général, n'autorise une hauteur inférieure, et 2° de la manière indiquée dans les renseignements, avis et/ou autorisations provenant de l'organisme compétent des services de la circulation aérienne. § 2. Il est interdit de se livrer à des acrobaties aériennes au-dessus des villes, des parties agglomérées de communes, des zones d'habitation, des complexes industriels, du terminal LNG de Zeebrugge, des centrales nucléaires ou des rassemblements de personnes en plein air, ainsi que dans des espaces aériens contrôlés ou dans des zones km en op minstens 900 m (3000 voet) hoogte boven de grond, tenzij de Minister of zijn gemachtigde, de directeur-generaal, een lagere hoogte toestaat, en 2° op de wijze vermeld in de luchtvaartinlichtingen, adviezen en/of toestemmingen van de bevoegde eenheid voor luchtverkeerdiensten. § 2. Het is verboden kunstvluchten uit te voeren boven steden, bebouwde kommen van gemeenten, woonzones, industriële complexen, de LNG-terminal te Zeebrugge, nucleaire centrales of mensenverzamelingen in open lucht, alsmede in verkeersleidingsgebieden of gebieden met
réglementées, sauf autorisation préalable de l'autorité dont relèvent beperkingen, behoudens voorafgaande toestemming van de autoriteit
ces derniers. waaronder deze gebieden ressorteren.
§ 3. Les acrobaties aériennes sont interdites dans les zones § 3. Kunstvluchten zijn verboden in gevaarlijke gebieden, tenzij deze
dangereuses, à moins qu'elles soient réservées à ces acrobaties. alleen voor die kunstvluchten bestemd zijn.

Art. 17.§ 1er. Les vols en formation ne sont permis que conformément

Art. 17.§ 1. Formatievluchten zijn slechts toegestaan in

aux conditions prévues au point 3135 de l'Annexe au règlement n° overeenstemming met de voorwaarden bepaald onder punt 3135 van de
923/2012, ainsi que dans le respect des conditions suivantes : Bijlage bij de verordening nr. 923/2012, alsmede met de volgende
a) les vols en formation ne sont permis qu'en conditions voorwaarden : a) formatievluchten zijn slechts toegestaan onder
météorologiques de vol à vue; zichtweersomstandigheden;
b) les atterrissages et les décollages en formation sont subordonnés à b) landen en opstijgen in formatie zijn onderworpen aan de
l'autorisation préalable du directeur général; voorafgaande toestemming van de directeur-generaal;
c) les vols en formation sont interdits aux aéronefs transportant des c) formatievluchten zijn verboden voor luchtvaartuigen die passagiers
passagers contre rémunération. tegen vergoeding vervoeren.

Art. 18.§ 1er. Sont soumises à l'autorisation du Ministre ou de son

Art. 18.§ 1. Zijn onderworpen aan de toestemming van de Minister of

délégué, le directeur général : van zijn gemachtigde, de directeur-generaal :
1° les ascensions de ballons à gaz libres habités dans les villes, les 1° het opstijgen van bemande vrije gasballons in steden, bebouwde
parties agglomérées de communes et les zones d'habitation; kommen van gemeenten en woonzones;
2° les ascensions de dirigeables et de ballons captifs; 2° het opstijgen van luchtschepen en kabelballons;
3° les évolutions d'engins susceptibles d'endommager un aéronef en vol 3° het zich voortbewegen in de lucht van toestellen die schade kunnen
tels que les engins téléguidés, les fusées, les ballons libres non aanbrengen aan luchtvaartuigen in vlucht zoals telegeleide toestellen,
habités; raketten, onbemande vrije ballons;
4° la projection de rayons laser dans l'espace aérien belge. 4° de projectie van laserstralen in het Belgisch luchtruim.
L'autorisation mentionne les conditions auxquelles sont subordonnées De toestemming vermeldt de voorwaarden waaraan deze opstijgbewegingen,
ces ascensions, évolutions et projections. evoluties en projecties onderworpen zijn.
§ 2. Le Ministre ou son délégué, le directeur général, fixe les § 2. De algemene voorwaarden waaronder de opstijgingen van bemande
conditions générales dans lesquelles les ascensions de ballons libres vrije ballons dienen plaats te vinden worden vastgesteld door de
habités ont lieu. Minister of zijn gemachtigde, de directeur-generaal.

Art. 19.Le Ministre ou son délégué, le directeur général, peut, dans

Art. 19.In het belang van de veiligheid van het luchtverkeer kan de

l'intérêt de la sécurité de la circulation aérienne, soit interdire Minister of zijn gemachtigde, de directeur-generaal ofwel verbieden
dans les zones qu'il détermine le lancement depuis le sol de tous dat enig toestel of bepaalde toestellen in de door hem nader te
objets, ou de certains d'entre eux, soit fixer les conditions et les bepalen gebieden vanop de grond worden opgelaten, ofwel de voorwaarden
limites de leur altitude d'utilisation. en hoogtebegrenzingen bepalen voor hun gebruik.
Sous-section 2. - Prévention des abordages Onderafdeling 2. - Vermijden van botsingen

Art. 20.Le Ministre ou son délégué, le directeur général, peut

Art. 20.De Minister of zijn afgevaardigde, de directeur-generaal, kan

prescrire des périodes complémentaires conformément au point 3230, b) aanvullende periodes bepalen, in overeenstemming met punt 3230, b) in
de l'Annexe au règlement n° 923/2012, pour l'utilisation des feux par de Bijlage van de verordening nr. 923/2012, voor het gebruik van
les aéronefs à flot. lichten door luchtvaartuigen op het water.
Section 3. - Plans de vol Afdeling 3. - Vliegplannen

Art. 21.Un plan de vol ne doit pas être déposé pour les vols VFR

Art. 21.Er moet geen vliegplan ingediend worden voor VFR vluchten in

exécutés en espaces non contrôlés en provenance d'un Etat membre de niet gecontroleerde luchtruimen die van een lidstaat van het
l'espace Schengen vers la Belgique. Schengengebied naar België uitgevoerd worden.

Art. 22.Le Ministre ou son délégué, le directeur général, est chargé

Art. 22.De Minister of zijn gemachtigde, de directeur-generaal, wordt

de l'exécution du point 4010, b) de l'Annexe au règlement n° 923/2012. belast met de uitvoering van punt 4010, b) in de Bijlage van de verordening nr. 923/2012.
Section 4. - Conditions météorologiques de vol à vue, règles de vol à Afdeling 4. - Zichtweersomstandigheden, zichtvliegvoorschriften,
vue, règles de vol VFR spécial et règles de vol aux instruments speciale zicht- en instrumentvliegvoorschriften

Art. 23.§ 1er. Des visibilités en vol réduites à 1 500 m sont

Art. 23.§ 1. Zichten die beperkt zijn tot niet minder dan 1 500 m

autorisées pour des vols effectués : worden toegestaan voor vluchten :
1° à des vitesses indiquées (IAS) de 140 kts, ou moins, pour laisser 1° bij een aangewezen luchtsnelheid (IAS) van 140 kts of minder om
la possibilité de voir tout autre aéronef ou tout obstacle à temps voldoende gelegenheid te bieden ander verkeer of eventuele
pour éviter une collision; ou, hindernissen tijdig op te merken en een botsing te vermijden; of,
2° dans des circonstances où la probabilité de rencontrer d'autres 2° in omstandigheden waarin de waarschijnlijkheid op ontmoetingen met
aéronefs serait normalement faible, par exemple dans des zones à
faible densité de circulation et pour des travaux aériens à basse altitude. ander verkeer laag is, bv. in gebieden met een laag verkeersvolume en
§ 2. Les hélicoptères peuvent voler avec une visibilité en vol voor luchtwerk op lage hoogte.
supérieure à 800 m s'ils volent à une vitesse qui permet de voir tout § 2. Helikopters mogen vliegen bij een vliegzicht hoger dan 800 m,
autre aéronef ou tout autre obstacle à temps pour éviter une voor zover ze worden bestuurd aan een snelheid die voldoende
gelegenheid biedt ander verkeer of eventuele hindernissen tijdig op te
merken en een botsing te vermijden. In speciale gevallen mogen
collision. Les visibilités en vol inférieures à 800 m peuvent être activiteiten bij een zicht van minder dan 800 m door de
autorisées par le directeur général dans des cas particuliers tels que directeur-generaal worden toegestaan, bv. voor medischehulpvluchten,
les vols médicaux, les opérations de recherche et de sauvetage ainsi opsporings- en reddingsactiviteiten en brandbestrijding.
que les vols de lutte contre les incendies.

Art. 24.Les vols VFR de nuit sont autorisés dans les conditions

Art. 24.VFR-vluchten 's nachts worden toegestaan onder de voorwaarden

prescrites au point 5005, c) de l'Annexe au règlement n° 923/2012. bepaald onder punt 5005, c) van de Bijlage van de verordening nr. 923/2012.

Art. 25.Le directeur général est chargé de la délivrance des

Art. 25.De directeur-generaal wordt belast met het afleveren van de

autorisations visées aux points 5005 et 5010 de l'Annexe au règlement toelatingen bedoeld op punten 5005 en 5010 in de Bijlage van de
n° 923/2012. verordening nr. 923/2012.
Section 5. - Classification des espaces aériens Afdeling 5. - Luchtruimclassificatie

Art. 26.Le directeur général est chargé des désignations visées au

Art. 26.De directeur-generaal wordt belast met de toewijzingen

point 6005 de l'Annexe au règlement n° 923/2012. bedoeld onder punt 6005 in de Bijlage van verordening nr. 923/2012.
Section 6. - Services d'information de vol pour la circulation Afdeling 6. - Vluchtinformatiediensten voor luchtvaartterreinverkeer
d'aérodrome (AFIS) (AFIS)

Art. 27.§ 1er. Les services AFIS ont pour objectif la fourniture

Art. 27.§ 1. De doelstelling van de AFIS-diensten is het verstrekken

d'informations utiles pour la conduite sûre et efficace des opérations van nuttige informatie voor het veilige en efficiënte verloop van
de vol sur et à proximité d'un aérodrome. vliegoperaties op en in de omgeving van een luchtvaartterrein.
§ 2. Les services AFIS peuvent être fournis aux aérodromes où : § 2. De AFIS-diensten kunnen geleverd worden op luchtvaartterreinen
1° l'organisation d'un service de contrôle d'aérodrome n'est pas waar : 1° het verstrekken van een plaatselijke verkeersleiding niet
justifiée; ou, gerechtvaardigd is; of,
2° le service de contrôle d'aérodrome n'est pas assuré 24 heures sur 2° een plaatselijke verkeersleiding niet 24 uur op 24 voorzien is.
24. § 3. A la demande du candidat prestataire de service AFIS ou sur sa § 3. Op vraag van de kandidaat verlener van AFIS-diensten of op zijn
propre initiative, le directeur général examine au cas par cas si un eigen initiatief onderzoekt de directeur-generaal geval per geval of
service AFIS constitue la solution la plus appropriée, en fonction een AFIS-dienst de meest passende oplossing is; meer bepaald in
notamment : functie van :
1° du type de circulation aérienne sur l'aérodrome; 1° het type luchtverkeer op het luchtvaartterrein;
2° de la densité du trafic sur l'aérodrome; 2° de verkeersdensiteit op het luchtvaartterrein;
3° de l'impact sur d'autres unités et/ou procédures existantes sur 3° de impact op andere eenheden en/of bestaande procedures op het
l'aérodrome; luchtvaartterrein;
4° des types d'aéronef prédominants sur l'aérodrome; 4° de meest voorkomende types luchtvaartuigen op het
luchtvaartterrein;
5° des conditions topographiques de l'aérodrome; 5° de topografische omstandigheden van het luchtvaartterrein;
6° des conditions météorologiques sur et à proximité de l'aérodrome; 6° de meteorologische omstandigheden op en in de omgeving van het luchtvaartterrein;
7° des considérations environnementales sur et à proximité de l'aérodrome; 7° milieuoverwegingen op en in de omgeving van het luchtvaartterrein;
8° des heures d'ouverture de l'aérodrome; 8° de openingstijden van het luchtvaartterrein;
9° de tous les autres facteurs estimés pertinents du point de vue de 9° alle andere factoren die als relevant worden beschouwd op het vlak
la sécurité et/ou de l'efficacité. van veiligheid en/of doeltreffendheid.
La demande est accompagnée d'un plan AFIS spécifique à l'aérodrome, De aanvraag wordt ingediend samen met een AFIS plan, specifiek voor
het luchtvaartterrein, dat de modaliteiten omvat met betrekking tot de
comprenant les modalités liées à la formation du personnel AFIS opleiding van het AFIS personeel (verwerven en handhaven van
(acquisition et maintien de connaissances pratiques et théoriques). praktische en theoretische kennis).
Le Ministre détermine les modalités de l'introduction de la demande De Minister bepaalt de schikkingen voor het indienen van de aanvraag
ainsi que de la décision du directeur général. en voor de besluitvorming door de directeur-generaal.
§ 4. La prestation de services AFIS est référencée comme « AFIS » dans § 4. Het verlenen van AFIS diensten wordt als "AFIS" in de A.I.P.
l'A.I.P. lorsque : vermeld indien :
1° le directeur général rend une décision positive conformément au 1° de directeur-generaal een positieve beslissing neemt overeenkomstig
paragraphe 3; et, paragraaf 3;
2° le prestataire de services AFIS a obtenu le certificat visé à 2° de verlener van AFIS-diensten het certificaat bedoeld in artikel 4
l'article 4 de l'arrêté royal du 20 novembre 2006 relatif à la van het koninklijk besluit van 20 november 2006 betreffende de
certification des prestataires de services de navigation aérienne et à certificering van verleners van luchtvaartnavigatiediensten en de
la désignation des prestataires de services de la circulation aérienne aanwijzing van verleners van luchtverkeersdiensten en meteorologische
et de services météorologiques. diensten heeft verkegen.
§ 5. Lorsque le prestataire de services sur un aérodrome n'est pas § 5. Indien de dienstverlener op een luchtvaartterrein geen houder is
titulaire du certificat visé au paragraphe 4, 2° mais que ces services van het certificaat bedoeld in paragraaf 4, 2° is maar de diensten
constituent un service d'information d'aérodrome, l'aérodrome concerné bestaan uit een informatiedienst voor luchtvaartterreinverkeer, wordt
est référencé comme offrant un service d'information de vol het betrokken luchtvaartterrein vermeld als verlener van een
d'aérodrome élémentaire (« Basic information ») dans l' A.I.P. basisinformatiedienst voor luchtvaartterreinverkeer ("Basic information") in de A.I.P.

Art. 28.La prestation de service d'information de vol dans un centre

Art. 28.De verlening van vluchtinformatiediensten in een

d'information de vol (FIC) est assurée par du personnel FIC (FICO) et vluchtinformatiecentrum (FIC) wordt door FIC-personeel (FICO) verzorgd
subordonnée à l'approbation préalable, par le Ministre ou son délégué, en is ondergeschikt aan de voorafgaandelijke goedkeuring van een
le directeur général, d'un plan de formation. opleidingsplan, door de Minister of zijn gemachtigde, de
directeur-generaal.
Le Ministre ou son délégué, le directeur général, détermine les De Minister of zijn gemachtigde, de directeur-generaal, bepaalt de
modalités liées à la délivrance, au maintien et à la suspension de schikkingen met betrekking tot de aflevering, het behouden en de
l'approbation visée à l'alinéa 1er. schorsing van de goedkeuring bedoeld in het eerste lid.

Art. 29.Les aérodromes déjà référencés comme aérodromes AFIS dans

Art. 29.De luchtvaartterreinen die reeds aangeduid zijn als

l'A.I.P. disposent de 12 mois à compter de la date d'entrée en vigueur AFIS-luchtvaartterreinen in de A.I.P. beschikken over 12 maanden te
rekenen vanaf de datum van inwerkingtreding van dit besluit om de
du présent arrêté pour obtenir la décision positive et le certificat positieve beslissing en het certificaat bedoeld in artikel 27 te
visés à l'article 27. krijgen.
A défaut, et sans préjudice de la compétence de décision du directeur Bij ontstentenis ervan en onverminderd de beslissingsbevoegdheid van
général prévue à l'article 27, § 4, il est fait application de de directeur-generaal bepaald in artikel 27, § 4, wordt artikel 27, §
l'article 27, § 5. 5 toegepast.
Section 7. - Ballons libres non habités Afdeling 7. - Onbemande vrije ballonnen

Art. 30.Le directeur général est chargé de la délivrance des

Art. 30.De directeur-generaal is belast met het afleveren van de

autorisations visées au point 2 de l'Appendice 2 au règlement n° toestemming bedoeld in punt 2 van het aanhangsel 2 van de verordening
923/2012. Le Ministre ou son délégué, le directeur-général, est chargé nr. 923/2012. De Minister of zijn gemachtigde, de directeur-generaal,
d'en spécifier les conditions d'exploitation. wordt belast met het specificeren van de exploitatievoorwaarden ervan.
CHAPITRE 3. - Dispositions finales HOOFDSTUK 3. - Slotbepalingen

Art. 31.Pour l'application du point 2020 de l'Annexe au règlement n°

Art. 31.Voor de toepassing van punt 2020 in de Bijlage van de

923/2012, l'autorité responsable d'un aérodrome peut faire appel aux verordening nr. 923/2012 kan de voor een luchtvaartterrein
inspecteurs de l'inspection aéronautique et aux inspecteurs de la verantwoordelijke autoriteit een beroep doen op de inspecteurs van de
police aéronautique en vue de déceler la présence de substance luchtvaartinspectie en de inspecteurs van de luchtvaartpolitie om de
psychoactive dans le sang. aanwezigheid van psychoactieve stoffen in het bloed op te sporen.
Ces derniers peuvent soumettre les membres d'équipage de conduite à : Deze laatsten kunnen de leden van het stuurpersoneel onderwerpen aan :
1° une épreuve respiratoire en utilisant l'appareil déterminé en 1° een ademtest met gebruik van het toestel, bepaald overeenkomstig
application de l'article 59, § 4 des lois relatives à la police de la
circulation routière, coordonnées le 16 mars 1968 et modifié par la artikel 59, § 4, van de op 16 maart 1968 gecoördineerde wetten
betreffende de politie van het wegvervoer en gewijzigd bij de wet van
loi du 18 juillet 1990; et/ou, 18 juli 1990; en/of,
2° un test pour la détection de substances qui influencent la capacité 2° een test voor het detecteren van stoffen die de rijvaardigheid
de conduite et le test salivaire visés à l'article 61bis des lois
relatives à la police de la circulation routière, coordonnées le 16 beïnvloeden en de speekseltest bedoeld in artikel 61bis van op 16
mars 1968 et inséré par la loi du 16 mars 1999, dans les conditions maart 1968 gecoördineerde wetten betreffende de politie van het
wegvervoer en ingevoegd bij de wet van 16 maart 1999 in de condities
prévues par cet article. bedoeld in dit artikel.

Art. 32.Les inspecteurs de l'inspection aéronautique ainsi que les

Art. 32.De inspecteurs van de luchtvaartinspectie en de ambtenaren

agents des Douanes et Accises ont, en vue d'y exercer leur van Douane en Accijnzen hebben, teneinde hun toezicht uit te oefenen,
surveillance, accès à tout aérodrome et à tout autre lieu où des toegang tot elk luchtvaartterrein en tot iedere plaats waar
aéronefs atterrissent ou décollent. Ils peuvent visiter tout aéronef luchtvaartuigen landen en opstijgen. Zij mogen elk luchtvaartuig en
et son chargement et se faire produire le carnet de route et tout zijn lading doorzoeken en zich het reisdagboek evenals ieder ander
document relatif à la cargaison. document inzake de lading laten voorleggen.

Art. 33.Aucun pilote venant d'un Etat non membre de l'Union européenne ou de l'Espace Schengen ou s'y rendant n'atterrit ou ne décolle en dehors d'un aérodrome international. S'il est contraint d'atterrir ailleurs, il prévient sans délai la police ou la douane et se conforme aux instructions qui lui sont données.

Art. 34.Le jet de tout objet autre que le carburant ou le lest, effectué d'un aéronef en vol venant de l'étranger ou s'y rendant, est soumis à l'autorisation du Ministre des Finances ou de son délégué.

Art. 33.Iedere bestuurder die uit een Staat die geen lid is van de Europese Unie of Schengengebied komt of zich naar zo'n land begeeft mag slechts landen op of opstijgen vanaf een douaneluchtvaartterrein. Wanneer hij ertoe gedwongen is elders te landen moet hij onverwijld de politie of de douane hiervan op de hoogte brengen en de onderrichtingen naleven die hem zullen gegeven worden.

Art. 34.Met uitzondering van de brandstof of de ballast dient voor het werpen van ieder voorwerp uit een luchtvaartuig in vlucht, dat uit het buitenland komt of zich naar het buitenland begeeft, de toestemming bekomen te worden van de Minister van Financiën of van zijn gemachtigde.

Art. 35.Tout transport de marchandises par ballon libre habité est

Art. 35.Elk vervoer van goederen met een bemande vrije ballon is

interdit. verboden.

Art. 36.Le Ministre ou le directeur général fixe les dispositions

Art. 36.De Minister of de directeur-generaal stelt de bepalingen vast

auxquelles tout pilote d'aéronef doit se conformer lorsqu'il reçoit un die iedere bestuurder van een luchtvaartuig moet naleven wanneer hij
appel ou un message de détresse. een noodoproep of -bericht ontvangt.

Art. 37.§ 1er. Le pilote est tenu de signaler au directeur général

Art. 37.§ 1. De bestuurder dient aan de directeur-generaal ieder

tout accident ou incident survenu lors de l'utilisation d'un aéronef. ongeval of incident mede te delen dat voorkwam tijdens het gebruik van
Cette procédure s'applique également aux incidents ou accidents een luchtvaartuig.
survenus en dehors du territoire belge aux aéronefs portant les Deze procedure geldt ook voor ongevallen en incidenten overkomen
marques de nationalité et d'immatriculation belges. buiten het Belgisch grondgebied aan luchtvaartuigen die de Belgische
nationaliteits- en inschrijvingskenmerken dragen.
§ 2. Le pilote est tenu de signaler à l'organe approprié des services § 2. De bestuurder moet de gepaste luchtverkeersdienst in kennis
de la circulation aérienne tout incident de nature à compromettre la stellen van ieder incident dat de veiligheid van luchtvaartuigen,
sécurité des aéronefs, des personnes et des biens à la surface, ainsi personen en goederen op de grond in het gedrang kan brengen, evenals
que les cas de quasi-abordage. van de gevallen van bijna aanvaring.
§ 3. Hormis le cas de nécessité, il est interdit de déplacer un § 3. Behalve in geval van dringende noodzakelijkheid is het verboden
een luchtvaartuig te verplaatsen dat betrokken was bij een ernstig
aéronef ayant subi ou causé un accident grave, d'enlever, de détacher ongeval of dat hier de oorzaak van was, er voorwerpen, overblijfselen
ou de déplacer des objets, débris ou pièces quelconques provenant de of onderdelen van weg te nemen, los te maken of te verplaatsen, zonder
cet aéronef, sans avoir obtenu l'autorisation d'un membre de l'Air daartoe de toestemming bekomen te hebben van een lid van de l'Air
Accident Investigation Unit (AAIU). Accident Investigation Unit (AAIU).

Art. 38.L'arrêté royal du 18 février 1991 portant réglementation des

Art. 38.Het koninklijk besluit van 18 februari 1991 houdende

vols de remorquage de panneaux publicitaires, l'arrêté royal du 15 reglementering van de reclamesleepvluchten, het koninklijk besluit van
septembre 1994 fixant les règles de l'air et l'arrêté royal du 23 15 september 1994 betreffende de vliegverkeersregels en het koninklijk
novembre 2000 fixant les signaux à utiliser pour la circulation besluit van 23 november 2000 tot vaststelling van de voor het
aérienne sont abrogés. luchtverkeer te gebruiken seinen worden opgeheven.

Art. 39.Le présent arrêté produit ses effets le 4 décembre 2014.

Art. 39.Dit besluit heeft uitwerking met ingang van 4 december 2014.

Art. 40.Le ministre qui a la navigation aérienne dans ses

Art. 40.De minister bevoegd voor de luchtvaart is belast met de

attributions est chargé de l'exécution du présent arrêté. uitvoering van dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 19 décembre 2014. Gegeven te Brussel, 19 december 2014.
PHILIPPE FILIP
Par le Roi : Van Koningswege :
La Ministre de la Mobilité, De Minister van Mobiliteit,
Mme J. GALANT Mevr. J. GALANT
Le Ministre des Finances, De Minister van Financiën,
J. VAN OVERTVELDT J. VAN OVERTVELDT
^