Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 16/01/1998
← Retour vers "Arrêté royal relatif à la protection des animaux pendant l'abattage ou la mise à mort "
Arrêté royal relatif à la protection des animaux pendant l'abattage ou la mise à mort Koninklijk besluit inzake de bescherming van dieren bij het slachten of doden
MINISTERE DES CLASSES MOYENNES ET DE L'AGRICULTURE 16 JANVIER 1998. Arrêté royal relatif à la protection des animaux pendant l'abattage ou la mise à mort ALBERT II, Roi des Belges, A tous, présents et à venir, Salut. MINISTERIE VAN MIDDENSTAND EN LANDBOUW 16 JANUARI 1998. Koninklijk besluit inzake de bescherming van dieren bij het slachten of doden ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 14 août 1986 relative à la protection et au bien-être des Gelet op de wet van 14 augustus 1986 betreffende de bescherming en het
animaux, modifiée par la loi du 26 mars 1993, notamment le chapitre welzijn der dieren, gewijzigd bij de wet van 26 maart 1993,
VI; inzonderheid op hoofdstuk VI;
Vu la loi du 24 mars 1987 sur la santé animale, modifiée par les lois Gelet op de dierengezondheidswet van 24 maart 1987, gewijzigd bij de
du 29 décembre 1990, du 20 juillet 1991 et du 6 août 1993; wetten van 29 december 1990, 20 juli 1991 en 6 augustus 1993;
Vu la Directive 93/119/CE du Conseil de l'Union européenne du 22 Gelet op de Richtlijn 93/119/EG van de Raad van de Europese Unie van
décembre 1993 sur la protection des animaux au moment de leur abattage 22 december 1993 inzake de bescherming van dieren bij het slachten of
ou de leur mise à mort; doden;
Vu les lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, Gelet op de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari
notamment l'article 3, § 1er, modifié par les lois des 9 août 1980, 16 1973, inzonderheid op artikel 3, § 1, gewijzigd bij de wetten van 9
juin 1989, 4 juillet 1989, 6 avril 1995 et 4 août 1996; augustus 1980, 16 juni 1989, 4 juli 1989, 6 april 1995 en 4 augustus
Vu l'urgence; 1996;
Considérant que la nécessité de prendre sans retard des mesures en Gelet op de dringende noodzakelijkheid;
matière de la protection des animaux pendant l'abattage ou la mise à Overwegende dat de noodzaak om onverwijld maatregelen te nemen inzake
mort résulte de l'obligation de se conformer dans les délais prescrits de bescherming van dieren bij het slachten of doden voortvloeit uit de
verplichting zich binnen de voorgeschreven termijn te schikken naar
à la Directive 96/119/CE; Richtlijn 93/119/EG;
Sur la proposition de Notre Ministre de l'Agriculture et des Petites Op de voordracht van Onze Minister van Landbouw en de Kleine en
et Moyennes Entreprises, Middelgrote Ondernemingen,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :
CHAPITRE Ier. - Dispositions générales HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen

Article 1er.§ 1er. Le présent arrêté s'applique à l'acheminement, à

Artikel 1.§ 1. Dit besluit is van toepassing op het verplaatsen,

l'hébergement, à l'immobilisation, à l'étourdissement, à l'abattage et onderbrengen, fixeren, bedwelmen, slachten en doden van dieren die
à la mise à mort des animaux élevés et détenus pour la production de worden gefokt en gehouden voor het verkrijgen van vlees, huiden,
viande, de peaux, de fourrures ou d'autres produits et aux procédures pelzen of andere producten en op de procedures voor het doden in geval
de mise à mort en cas de lutte contre les épizooties; van bestrijding van besmettelijke ziekten;
§ 2. Le présent arrêté ne s'applique pas : § 2. Dit besluit is niet van toepassing op :
1° aux expériences techniques ou scientifiques relatives aux 1° technische of wetenschappelijke experimenten met betrekking tot de
procédures mentionnées au § 1er, effectuées avec l'autorisation du in § 1 genoemde procedures verricht met de toestemming van de Minister
Ministre qui a l'agriculture dans ses attributions; die de landbouw onder zijn bevoegdheid heeft;
2° au gibier sauvage. 2° vrij wild.

Art. 2.Aux fins du présent arrêté, on entend par :

Art. 2.Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder :

1° abattoir : tout établissement ou installation, y compris les 1° slachthuis : elke inrichting of installatie, met inbegrip van
installations destinées à l'acheminement ou à l'hébergement des voorzieningen voor het verplaatsen of onderbrengen van dieren, die
animaux, utilisés pour l'abattage commercial des animaux mentionnés à wordt gebruikt voor het commercieel slachten van de in artikel 5, § 1,
l'article 5, § 1er; genoemde dieren;
2° acheminement : le fait de décharger ou de conduire un animal des 2° verplaatsen : het uitladen van dieren of het drijven van dieren van
quais de débarquement, des locaux de stabulation ou des parcs de de bij het slachthuis behorende losplaatsen, stallen of hokken naar de
l'abattoir jusqu'aux locaux ou emplacements d'abattage; lokalen of plaatsen waar zij zullen worden geslacht;
3° hébergement : le fait de détenir un animal pour lui prodiguer le 3° onderbrengen : het houden en in voorkomend geval het op passende
cas échéant les soins nécessaires avant son abattage (abreuvement, wijze verzorgen (water, voeder, rust) van dieren in door een
nourriture, repos) dans les locaux de stabulation, les parcs ou les slachthuis gebruikte stallen, hokken, overdekte plaatsen of weiden,
emplacements couverts ou les prairies utilisées par un abattoir; voordat zij worden geslacht;
4° immobilisation : l'application à un animal de tout procédé conçu 4° fixeren : het toepassen op een dier van iedere methode die erop is
pour limiter ses mouvements en vue de faciliter un étourdissement ou gericht de bewegingen van het dier te beperken ten einde het
une mise à mort efficace; doeltreffend bedwelmen of doden te vergemakkelijken;
5° étourdissement : tout procédé qui, lorsqu'il est appliqué à un 5° bedwelming : iedere methode die, bij toepassing op een dier, dit
animal, le plonge immédiatement dans un état d'inconscience; dier onmiddellijk brengt in een staat van bewusteloosheid;
6° mise à mort : tout procédé qui cause la mort d'un animal; 6° doding : iedere methode die resulteert in de dood van een dier;
7° abattage : le fait de mettre à mort un animal par saignée. 7° slachten : het doden van een dier door verbloeding.
8° volailles : poules, dindes, pintades, canards, oies, cailles, 8° pluimvee : kippen, kalkoenen, parelhoenders, eenden, ganzen,
pigeons, faisans, perdrix, oiseaux coureurs (ratites) et tout autre kwartels, duiven, fazanten, patrijzen, loopvogels (ratites) en alle
gibier d'élevage à plumes; andere gekweekt vederwild;
9° poussins d'un jour : des volailles âgées de moins de 72 heures et 9° eendagskuikens : pluimvee dat nog geen 72 uur oud is en dat nog
non encore nourries : toutefois, les canards de Barbarie peuvent être nourris. niet gevoerd is : muskuseenden mogen evenwel gevoerd zijn.

Art. 3.Toute excitation, douleur ou souffrance évitable doit être

Art. 3.Bij het verplaatsen, onderbrengen, fixeren, bedwelmen,

épargnée aux animaux pendant l'acheminement, l'hébergement, slachten en doden moet ervoor worden gezorgd dat de dieren elke
l'immobilisation, l'étourdissement, l'abattage et la mise à mort. vermijdbare opwinding of pijn of elk vermijdbaar lijden wordt bespaard.
CHAPITRE II. - Exigences requises pour les abattoirs HOOFDSTUK II. - Vereisten inzake slachthuizen

Art. 4.La construction, les installations et l'équipement des

Art. 4.De bouw, de inrichting en de voorzieningen van slachthuizen en

abattoirs et leur fonctionnement doivent être propres à épargner aux het gebruik daarvan moeten zo zijn dat de dieren elke vermijdbare
animaux toute excitation, douleur ou souffrance évitable. opwinding of pijn of elk vermijdbaar lijden wordt bespaard.

Art. 5.§ 1er. Les solipèdes, les ruminants, les porcs, les lapins,

Art. 5.§ 1. Eenhoevigen, herkauwers, varkens, konijnen, pluimvee, en

les volailles et gibiers d'élevage introduits dans les abattoirs aux gekweekt wild die in een slachthuis worden binnengebracht om er te
fins d'abattage doivent être : worden geslacht, moeten :
1° acheminés et si nécessaire hébergés conformément aux indications 1° worden verplaatst en zo nodig ondergebracht overeenkomstig het
figurant au chapitre Ier de l'annexe; bepaalde in hoofdstuk I, van de bijlage;
2° immobilisés conformément aux indications figurant au chapitre II de 2° worden gefixeerd overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk II van de
l'annexe; bijlage;
3° étourdis avant abattage ou mis à mort instantanément conformément 3° worden bedwelmd vóór het slachten of onmiddellijk worden gedood
aux dispositions du chapitre III de l'annexe; overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk III van de bijlage;
4° saignés conformément aux indications figurant au chapitre IV de l'annexe; 4° wat het verbloeden betreft, worden behandeld overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk IV van de bijlage;
§ 2. Pour les animaux faisant l'objet de méthodes particulières § 2. Het bepaalde in § 1, 3°, geldt niet voor dieren die worden
d'abattage requises par certains rites religieux, les exigences geslacht volgens speciale methoden die vereist zijn voor bepaalde
prévues au § 1er, 3° ne sont pas d'application. religieuze riten.
§ 3. Pour les abattoirs qui disposent d'une dérogation accordée sur § 3. Voor slachthuizen die beschikken over een afwijking toegekend op
base de l'article 5 § 1, 1° et 1°bis de l'arrêté royal du 30 décembre grond van artikel 5 § 1, 1° en 1°bis van het koninklijk besluit van 30
1992 relatif à l'agrément et aux conditions d'installation des december 1992 betreffende de erkenning en de inrichtingsvoorwaarden
van de slachthuizen en andere inrichtingen zoals gewijzigd bij
abattoirs et d'autres établissements, modifié par l'arrêté royal du 25 koninklijk besluit van 25 februari 1994, zijn de bepalingen van § 1,
février 1994, les dispositions du § 1er, 1° ne sont pas d'application. 1° niet van toepassing.

Art. 6.§. 1er. Les instruments, le matériel d'immobilisation,

Art. 6.§ 1. De instrumenten, installaties en verdere voorzieningen

l'équipement et les installations servant à l'étourdissement ou à la voor het fixeren, bedwelmen of doden van dieren moeten zo zijn
mise à mort doivent être conçus, construits, entretenus et utilisés de ontworpen, gebouwd en onderhouden en zo worden gebruikt dat de dieren
telle sorte que l'étourdissement ou la mise à mort s'opère rapidement overeenkomstig dit besluit snel en doeltreffend worden bedwelmd of
et efficacement conformément aux dispositions du présent arrêté. gedood.
§ 2. Des équipements et des instruments de rechange appropriés doivent § 2. Voor noodgevallen moeten op de slachtplaats adequate
être conservés sur le lieu de l'abattage pour être utilisés en cas reserveapparatuur en -instrumenten aanwezig zijn. Deze moeten
d'urgence. Ils doivent être régulièrement contrôlés et convenablement regelmatig worden gecontroleerd en naar behoren worden onderhouden
entretenus par l'exploitant de l'abattoir. door de uitbater van het slachthuis.

Art. 7.Toute personne se livrant à des activités comme

Art. 7.Het verplaatsen, onderbrengen, fixeren, bedwelmen, slachten of

l'acheminement, l'hébergement, l'immobilisation, l'étourdissement, doden van dieren mag slechts worden uitgevoerd door personen die de
l'abattage ou la mise à mort d'animaux doit impérativement disposer nodige kennis en vaardigheden bezitten om de taken humaan en
des connaissances et capacités nécessaires pour les accomplir de doeltreffend uit te voeren, overeenkomstig de in dit besluit
manière humaine et efficace, conformément aux prescriptions du présent arrêté. neergelegde voorschriften.
L'exploitant de l'abattoir s'assure de l'aptitude, des capacités et De uitbater van het slachthuis ziet erop toe dat de bovenvermelde
des connaissances professionnelles requises des personnes susvisées. personen over de vereiste beroepsbekwaamheid, -kennis en vaardigheden beschikken.
CHAPITRE III. - Abattage et mise à mort hors des abattoirs HOOFDSTUK III. - Het slachten en doden buiten slachthuizen

Art. 8.§ 1er. Les dispositions de l'article 5, § 1er, point 2°, 3° et

Art. 8.§ 1. Voor het slachten van de in artikel 5, § 1 bedoelde

4° s'appliquent à l'abattage hors des abattoirs des animaux visés à dieren buiten slachthuizen, is artikel 5, § 1, onder 2°, 3° en 4° van
l'article 5, § 1er. toepassing.
§ 2. Les dispositions du paragraphe précédent ne sont pas § 2. De bepalingen van voorgaande paragraaf zijn niet van toepassing
d'application pour l'abattage ou la mise à mort de volailles, gibiers voor pluimvee, gekweekt wild konijnen, varkens, schapen en geiten die
d'élevage, lapins, porcins, ovins et caprins hors de l'abattoir par le buiten het slachthuis door de eigenaar worden geslacht of gedood voor
propriétaire à des fins de consommation propre, pour autant que les eigen consumptie, mits de varkens, schapen, geiten en tweehoevig
animaux des espèces porcine, ovine, caprine et gibiers d'élevage
biongulés aient été étourdis au préalable. gekweekt wild van tevoren worden bedwelmd.

Art. 9.§ 1er. Lorsque les animaux visés à l'article 5, § 1er doivent

Art. 9.§ 1. Wanneer dieren als bedoeld in artikel 5, § 1, moeten

être abattus ou mis à mort à des fins de lutte contre les maladies, worden geslacht of gedood in het kader van de bestrijding van
les opérations doivent s'effectuer conformément aux dispositions dierziekten, moet dat geschieden overeenkomstig het bepaalde in
figurant au chapitre V de l'annexe; hoofdstuk V van de bijlage;
§ 2. Les animaux élevés pour leur fourrure sont mis à mort § 2. Dieren die voor hun pels worden gehouden, moeten worden gedood
conformément aux dispositions figurant au chapitre VI de l'annexe; overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk VI van de bijlage;
§ 3. Les poussins d'un jour et les embryons en surnombre dans les § 3. Eendagskuikens en embryo's die in broederijen overtollig zijn en
couvoirs et à éliminer sont mis à mort le plus rapidement possible die moeten worden verwijderd, moeten zo snel mogelijk worden gedood
conformément aux dispositions figurant au chapitre VII de l'annexe; overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk VII van de bijlage;

Art. 10.Les dispositions des articles 8 et 9 ne s'appliquent pas au

Art. 10.De artikelen 8 en 9 zijn niet van toepassing op een dier dat

cas d'un animal devant être mis à mort immédiatement pour des raisons om dringende redenen onmiddellijk moet worden gedood.
d'urgence.

Art. 11.Des animaux blessés ou malades, destinés à l'abattage,

Art. 11.Gewonde of zieke dieren bestemd voor de slacht, moeten ter

doivent être abattus ou mis à mort sur place s'ils ne peuvent être plaatse worden geslacht of gedood, wanneer ze niet vervoerd kunnen
transportés sans que cela n'entraîne de souffrances supplémentaires worden zonder dat dit extra lijden voor de dieren veroorzaakt.
pour ces animaux. .
CHAPITRE IV. - Dispositions finales HOOFDSTUK IV. - Slotbepalingen

Art. 12.Le Ministre qui a l'agriculture dans ses attributions peut

Art. 12.De Minister die de landbouw onder zijn bevoegdheid heeft kan

modifier les annexes du présent arrêté, en vue notamment de leur de bijlagen bij dit besluit wijzigen, met name om ze aan te passen aan
adaptation à l'évolution technologique et scientifique. de technologische en wetenschappelijke ontwikkeling.

Art. 13.L'arrêté royal du 28 juin 1929 relatif aux modes de transport

Art. 13.Het koninklijk besluit van 28 juni 1929 betreffende de wijzen

et d'abattage du bétail et des bêtes de trait ou de monture est van overbrenging en afmaking van het vee en van de trek- en rijdieren
abrogé. wordt opgeheven.

Art. 14.Le présent arrêté entre en vigueur le jour de sa publication

Art. 14.Dit besluit treedt in werking de dag waarop het in het

au Moniteur belge. Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt.

Art. 15.Notre Ministre de l'Agriculture et des Petites et Moyennes

Art. 15.Onze Minister van Landbouw en de Kleine en Middelgrote

Entreprises est chargé de l'exécution du présent arrêté. Ondernemingen is belast met de uitvoering van dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 16 janvier 1998. Gegeven te Brussel, 16 januari 1998.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre de l'Agriculture et des Petites et Moyennes Entreprises, De Minister van Landbouw en de Kleine en Middelgrote Ondernemingen,
K. PINXTEN K. PINXTEN
Annexe à l'arrêté royal du 16 janvier 1998. Bijlage bij het koninklijk besluit van 16 januari 1998.
CHAPITRE Ier. - Exigences applicables à l'acheminement et à HOOFDSTUK I. - Voorschriften voor het verplaatsen en onderbrengen van
l'hébergement des animaux dans les abattoirs dieren in slachthuizen
A. Exigences générales A. Algemene voorschriften
1. Chaque abattoir doit disposer d'un équipement et d'installations 1. Elk slachthuis moet beschikken over passende voorzieningen en
appropriés pour décharger les animaux des moyens de transport. Ceux installaties voor het uitladen van de dieren uit de vervoermiddelen.
qui étaient en activité avant la date d'entrée en vigueur du présent Deze die in werking waren vóór de datum van in werkingtreding van dit
arrêté doivent à cet égard se mettre en conformité au plus tard le 1er besluit moeten ten laatste op 1 januari 1999 aan deze bepaling
janvier 1999. voldoen.
2. Les animaux doivent être déchargés le plus tôt possible après leur 2. De dieren moeten zo spoedig mogelijk na aankomst worden uitgeladen.
arrivée. Si un retard ne peut être évité, ils doivent être abrités des influences climatiques extrêmes et bénéficier d'une aération appropriée. 3. Les animaux qui risquent de se blesser réciproquement en raison de leur espèce, de leur sexe, de leur âge ou de leur origine, doivent être maintenus et hébergés séparément. 4. Les animaux doivent être gardés à l'abri des influences climatiques défavorables. S'ils ont été soumis à des températures élevées, il convient de veiller à leur rafraîchissement par des moyens appropriés. 5. La condition et l'état de santé des animaux doivent faire l'objet d'une inspection au moins chaque matin et chaque soir. 6. Les animaux qui ont subi des souffrances ou douleurs en cours de transport ou dès leur arrivée à l'abattoir ainsi que les animaux non sevrés doivent être abattus immédiatement. Si l'abattage immédiat n'est pas possible, ils doivent être séparés et abattus dans les meilleurs délais et au moins dans les deux heures qui suivent. Les animaux incapables de se mouvoir ne doivent pas être traînés jusqu'au lieu de l'abattage mais être mis à mort là où ils sont couchés ou, lorsque c'est possible et que cela n'entraîne aucune souffrance inutile, transportés sur un chariot ou plaque roulante jusqu'au local d'abattage d'urgence. B. Exigences relatives aux animaux livrés autrement qu'en conteneurs 1. Lorsque les abattoirs disposent d'équipement prévus pour le déchargement des animaux, ils doivent comporter un plancher non glissant et, si nécessaire, une protection latérale. Les ponts, rampes Als dit niet mogelijk is, moeten de dieren worden beschermd tegen extreme weersomstandigheden en moet voor voldoende ventilatie worden gezorgd. 3. Dieren die elkaar vanwege hun soort, geslacht, leeftijd of oorsprong kunnen verwonden, moeten gescheiden worden gehouden en gescheiden worden ondergebracht. 4. De dieren moeten worden beschermd tegen slecht weer. Als de dieren zijn blootgesteld aan hoge temperaturen, moet op adequate wijze voor afkoeling worden gezorgd. 5. De algemene toestand en de gezondheidstoestand van de dieren moeten ten minste iedere ochtend en iedere avond worden gecontroleerd. 6. Dieren die tijdens het vervoer of bij aankomst in het slachthuis pijn of ander lijden te verduren hebben gehad alsmede niet-gespeende dieren moeten onmiddellijk worden geslacht. Als dit niet mogelijk is, moeten zij worden afgezonderd en zo snel mogelijk, en uiterlijk twee uur nadien, worden geslacht. Dieren die niet kunnen lopen, mogen niet naar de slachtplaats worden gesleept, maar moeten ter plaatse worden gedood, of, indien dat mogelijk is en geen onnodig lijden veroorzaakt, op een wagentje of een rijdend plateau naar het lokaal voor noodslachtingen worden vervoerd. B. Voorschriften voor niet in containers aangevoerde dieren 1. Wanneer het slachthuis beschikt over voorzieningen voor het uitladen van de dieren, moeten die een stroef loopvlak hebben en zo
et passerelles doivent être dotés de parois latérales, de garde-fous nodig een bescherming aan de zijkanten. De bruggen, vlonders en
ou de tout autre moyen de protection pour empêcher les animaux d'en loopplanken moeten voorzien zijn van zijwanden, relingen of andere
tomber. Les rampes de sorties ou d'accès doivent toucher le sol et inrichtingen die moeten verhinderen dat de dieren eraf vallen. De
doivent être aussi peu inclinées que possible. La pente ne peut être vlonders voor het in- en uitladen moeten de grond raken en moeten zo
supérieure à 20 %. weinig mogelijk hellen. De helling mag niet groter zijn dan 20 %.
2. Pendant le déchargement, il convient de ne pas apeurer, exciter ni 2. Bij het uitladen mogen de dieren niet bang gemaakt, opgejaagd of
maltraiter les animaux et de veiller à ce qu'ils ne soient pas mishandeld worden en dient ervoor te worden gezorgd dat de dieren niet
renversés. Il est interdit de soulever les animaux par la tête, les omver worden gelopen. De dieren mogen niet zodanig worden opgetild aan
cornes, les oreilles, les pattes, la queue ou la toison d'une manière de kop, de horens, de oren, de poten, de staart of de vacht dat zij
qui leur cause des douleurs ou des souffrances inutiles. Si onnodige pijn of lijden ondervinden. Indien nodig moeten de dieren
nécessaire, les animaux doivent être menés individuellement. afzonderlijk worden geleid.
3. Les animaux doivent être déplacés avec ménagement. Les passages 3. Bij het verplaatsen van de dieren dient behoedzaam te werk worden
doivent être construits de façon à réduire au minimum les risques de blessure pour les animaux et être aménagés de manière à tirer parti de leur nature grégaire. Les instruments destinés à diriger les animaux ne doivent être utilisés qu'à cette fin et seulement pendant de courts moments. Les appareils soumettant les animaux à des chocs électriques ne peuvent être utilisés que pour les bovins adultes et les porcs qui refusent de se déplacer, pour autant que les chocs ne durent pas plus de deux secondes, qu'ils soient convenablement espacés et que les animaux aient la place d'avancer. Ces chocs ne peuvent être appliqués que sur les muscles des membres postérieurs. 4. Il est interdit d'assener des coups ou d'exercer des pressions aux endroits particulièrement sensibles. Il est en particulier interdit d'écraser, de tordre, voire de casser la queue des animaux ou de les saisir aux yeux. Les coups appliqués sans ménagement, notamment les coups de pied, sont interdits. 5. Avant l'abattage, les animaux doivent pouvoir se reposer pendant une période suffisante. Cette période ne peut être inférieure à vingt quatre heures pour les animaux fatigués ou excités. Les animaux ne gegaan. Drijfgangen moeten zo zijn geconstrueerd dat het gevaar voor verwonding van de dieren zo klein mogelijk wordt en moeten zo zijn aangelegd dat gebruik kan worden gemaakt van het kudde-instinct. Instrumenten om de dieren in een bepaalde richting te drijven mogen alleen maar daartoe worden gebruikt en slechts gedurende korte tijd. Apparaten waarmee electrische schokken worden toegediend, mogen uitsluitend worden gebruikt bij volwassen runderen en bij varkens die weigeren zich te verplaatsen, op voorwaarde dat de schokken niet langer duren dan twee seconden, dat zij voldoende worden gespreid en dat de dieren ruimte hebben om zich voort te bewegen; dergelijke schokken mogen uitsluitend worden toegepast op de spieren van de achtervoeten. 4. Het is verboden dieren te slaan op delen van het lichaam die bijzonder gevoelig zijn of op die delen druk uit te oefenen. Het is met name verboden de staart van de dieren te verbrijzelen, om te draaien of te breken en de dieren in de ogen te grijpen. Het is ook verboden te slaan en te schoppen. 5. Vóór het slachten moeten de dieren kunnen rusten gedurende een voldoende periode. Deze periode mag niet korter zijn dan vierentwintig uren voor vermoeide of opgewonden dieren. De dieren mogen alleen naar
doivent être acheminés vers les locaux d'abattage que si leur abattage de slachtplaats worden gebracht, wanneer zij onmiddellijk na hun
doit y être pratiqué aussitôt. aankomst worden geslacht.
6. Sans préjudice des dérogations accordées en vertu de l'article 5, § 6. Onverminderd de afwijkingen toegestaan uit hoofde van artikel 5, §
1er,1° et 1°bis de l'arrêté royal du 30 décembre 1992 relatif à 1, 1° en 1°bis van het koninklijk besluit van 30 december 1992
betreffende de erkenning en de inrichtingsvoorwaarden van de
l'agrément et aux conditions d'installation des abattoirs et d'autres slachthuizen en andere inrichtingen gewijzigd bij het koninklijk
établissements, modifié par l'arrêté royal du 25 février 1994, les besluit van 25 februari 1994 moeten de slachthuizen voor het naar
abattoirs doivent disposer, pour l'hébergement adéquat des animaux, behoren onderbrengen van de dieren beschikken over voldoende hokken
d'un nombre suffisant de parcs dotés d'une protection contre les die bescherming bieden tegen slechte weersomstandigheden.
intempéries. 7. Outre qu'ils doivent répondre aux exigences déjà prévues dans la 7. Onverminderd de elders in de wetgeving vastgestelde eisen, moeten
législation, les locaux de stabulation doivent comporter : de stallen beschikken over :
- des sols réduisant au minimum les risques de glissade et ne causant - vloeren die zo weinig mogelijk gevaar van uitglijden opleveren en
pas de blessures aux animaux qui entrent en contact avec eux; die geen verwondingen veroorzaken wanneer de dieren ermee in contact
- une aération appropriée, compte tenu des conditions extrêmes komen; - adequate ventilatie, ook bij voorzienbare extreme omstandigheden qua
prévisibles en matière de température et d'humidité. Dans les cas où temperatuur en vochtigheidsgraad. Wanneer ventilatieapparatuur
une ventilation mécanique est nécessaire, un système de remplacement noodzakelijk is, moet worden gezorgd voor noodvoorzieningen die bij
immédiatement opérationnel doit être prévu en cas de défaillance; eventuele storingen onmiddellijk kunnen worden ingezet.
- un éclairage d'une intensité suffisante pour qu'il soit possible d'inspecter à tout moment tous les animaux; si nécessaire un éclairage artificiel de remplacement adéquat devra être disponible; - le cas échéant, des dispositifs d'attache des animaux; - lorsque cela est nécessaire, une quantité suffisante de litière adéquate pour tous les animaux qui doivent passer la nuit dans lesdits locaux. 8. Lorsque, en plus des locaux de stabulation susmentionnés, des abattoirs disposent de prairies de parcage sans protection naturelle ni ombre, il convient de fournir une protection appropriée contre les intempéries. Les prairies doivent être entretenues de façon à assurer que la santé des animaux n'est pas soumise à des risques physiques, chimiques ou autres. 9. Les animaux qui, à leur arrivée, ne sont pas acheminés directement vers le lieu d'abattage doivent pouvoir disposer d'eau potable distribuée en permanence au moyen d'équipements appropriés. Les animaux qui n'ont pas été abattus dans les 12 heures qui suivent leur arrivée doivent être nourris et ultérieurement affouragés modérément à des intervalles appropriés. 10. Les animaux gardés pendant 12 heures ou plus dans un abattoir doivent être hébergés et, si nécessaire, attachés, de telle sorte qu'ils puissent se coucher sans difficulté. Si les animaux ne sont pas à l'attache, ils doivent pouvoir s'alimenter sans perturbation. C. Exigences relatives aux animaux livrés en conteneurs - kunstlicht dat voldoende intens is om de dieren te allen tijde te kunnen keuren; tevens moet er, zo nodig, een adequate noodverlichting voorhanden zijn; - in voorkomend geval, voorzieningen om de dieren vast te binden; - indien nodig, voldoende geschikt strooisel voor alle dieren die in de stallen overnachten. 8. Wanneer de slachthuizen niet alleen stallen hebben als hierboven bedoeld, maar ook weiden zonder natuurlijke bescherming of schaduw, moet worden gezorgd voor een adequate vorm van bescherming tegen slechte weersomstandigheden. De weiden moeten in zodanige toestand worden gehouden dat de gezondheid van de dieren niet wordt bedreigd door factoren van fysische, chemische of andere aard. 9. Dieren die niet onmiddellijk na hun aankomst naar de slachtplaats worden gebracht, moeten steeds via adequate voorzieningen over drinkwater kunnen beschikken. Dieren die twaalf uur na aankomst niet zijn geslacht, moeten op dat moment, en vervolgens matig en met passende tussenpozen, worden gevoederd. 10. Dieren die twaalf uur of langer in een slachthuis moeten verblijven, moeten worden gehuisvest en, indien nodig, zo worden vastgebonden dat zij zonder problemen kunnen gaan liggen. Als de dieren niet worden vastgebonden, moeten zij ongestoord kunnen eten. C. Voorschriften voor in containers aangevoerde dieren
1. Les conteneurs dans lesquels sont transportés les animaux doivent 1. De containers waarin de dieren worden vervoerd, moeten behoedzaam
être manipulés avec ménagement; il est interdit de les jeter à terre, worden behandeld; het is niet toegestaan ermee te gooien, ze op de
de les laisser tomber ou de les renverser. Dans la mesure du possible, grond te laten vallen of ze te kantelen. Zij moeten zo mogelijk
ils seront chargés et déchargés horizontalement et mécaniquement. horizontaal en mechanisch worden in- en uitgeladen.
2. Les animaux livrés dans des conteneurs à fond perforé ou souple 2. Dieren die worden afgeleverd in containers met een geperforeerde of
doivent être déchargés avec un soin particulier pour éviter les buigzame bodem moeten zeer voorzichtig worden uitgeladen om te
blessures. Le cas échéant, les animaux doivent être déchargés des voorkomen dat de dieren verwondingen oplopen. Desnoods moeten de
conteneurs individuellement. dieren afzonderlijk worden uitgeladen uit de containers.
3. Les animaux qui ont été transportés dans des conteneurs doivent 3. Dieren die in containers zijn vervoerd, moeten zo snel mogelijk
être abattus le plus tôt possible; à défaut, ils doivent si nécessaire worden geslacht; als dit niet gebeurt, moeten zij indien nodig worden
être abreuvés et nourris conformément aux dispositions du chapitre gedrenkt en gevoerderd overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk I B.
I.B. point 9. CHAPITRE II. - Immobilisation des animaux avant l'étourdissement, l'abattage ou la mise à mort 1. Les animaux doivent être immobilisés d'une manière appropriée conçue pour leur épargner toute douleur, souffrance, agitation ou contusion évitables. Cependant, dans le cas d'abattage rituel, l'immobilisation des animaux de l'espèce bovine avant abattage avec un procédé mécanique ayant pour but d'éviter toutes douleurs, souffrances et excitations, ainsi que toutes blessures ou contusions aux animaux est obligatoire. 2. Il est également interdit de lier les pattes des animaux et de suspendre les animaux avant l'étourdissement ou la mise à mort. Toutefois les volailles et les lapins peuvent être suspendus pour autant que les mesures appropriées soient prises pour que les volailles et les lapins sur le point de subir l'étourdissement soient dans un état de relaxation tel que cette opération puisse s'effectuer efficacement et sans délai inutile. Par ailleurs, le fait de bloquer un animal dans un système de contention ne peut en aucun cas être considéré comme une suspension. 3. Les animaux qui sont étourdis ou mis à mort par des moyens mécaniques ou électriques appliqués à la tête doivent être présentés dans une position telle que l'appareil puisse être appliqué et utilisé commodément, avec précision et pendant la durée convenable. 4. Il est interdit d'utiliser, comme moyen de contention, d'immobilisation ou pour faire bouger les animaux, les appareils électriques servant à l'étourdissement. CHAPITRE III. - Etourdissement et mise à mort des animaux autres que les animaux à fourrure A. Etourdissement : méthodes autorisées et conditions supplémentaires L'étourdissement ne doit pas être pratiqué s'il n'est pas possible de saigner ensuite immédiatement les animaux. punt 9. HOOFDSTUK II. - Het fixeren voor het bedwelmen, slachten of doden 1. De dieren moeten op een passende wijze worden gefixeerd en wel op zo'n manier dat hun vermijdbare pijn, vermijdbaar lijden, vermijdbare opwinding of vermijdbare verwondingen of kneuzingen worden bespaard. Bij het rituele slachten moeten de runderen voordat zij worden geslacht, evenwel worden gefixeerd volgens een mechanisch procédé teneinde alle pijn, lijden en opwinding, alsmede alle verwondingen of kneuzingen te voorkomen. 2. Ook is het verboden de poten van de dieren vast te binden en de dieren op te hangen voordat zij worden bedwelmd of gedood. Pluimvee en konijnen mogen evenwel worden opgehangen om te worden geslacht, voor zover passende maatregelen zijn getroffen om ervoor te zorgen dat het pluimvee en de konijnen vlak voor het bedwelmen zo ontspannen zijn dat de bedwelming doeltreffend en zonder onnodige vertraging kan worden uitgevoerd. Het blokkeren van een dier door middel van een systeem waarmee het in bedwang wordt gehouden kan in geen geval worden beschouwd als ophanging. 3. Dieren die worden bedwelmd of gedood met mechanische of elektrische middelen die worden toegepast op de kop van de dieren, moeten op zodanige wijze worden gepresenteerd dat de desbetreffende apparaten gemakkelijk, nauwkeurig en zolang als dat noodzakelijk is, kunnen worden aangebracht en gebruikt. 4. Elektrische bedwelmingsapparatuur mag niet worden gebruikt om de dieren in bedwang te houden, te fixeren of in beweging te brengen. HOOFDSTUK III Het bedwelmen en doden van andere dan pelsdieren A. Bedwelmen : toegestane methoden en bijkomende voorwaarden De dieren mogen niet worden bedwelmd als het niet mogelijk is ze onmiddellijk daarna te laten verbloeden.
1. Pistolet à tige perforante 1. Penschiettoestel
a) Les instruments doivent être placés de telle sorte que le a) De instrumenten moeten zo worden geplaatst dat het projectiel in de
projectile pénètre dans le cortex cérébral. Il est interdit, en hersenschors binnendringt. Het is met name verboden rundvee met een
nekschot te verdoven.
particulier, d'étourdir les bovins en tirant dans la nuque. Bij schapen en geiten is het nekschot wel toegestaan als een schot in
Pour les ovins et les caprins, le tir dans la nuque est autorisé si la het voorhoofd in verband met de aanwezigheid van horens niet mogelijk
présence de cornes exclut la position frontale. En pareil cas, is. In dat geval moet het instrument onmiddellijk achter de aanzet van
l'instrument perforant doit être placé immédiatement derrière la base de horens worden geplaatst, waarbij moet worden gericht op de bek; het
des cornes et dirigé vers la bouche, la saignée commençant dans les 15 secondes suivant le coup. b) En cas d'utilisation d'un instrument à tige perforante, l'opérateur doit vérifier que la tige revient effectivement à sa position initiale après chaque tir. A défaut, l'instrument ne doit pas être réutilisé avant d'avoir été réparé. L'usage d'une tige à spinalisation est interdite. c) Les animaux ne doivent pas être placés dans un box d'étourdissement si l'opérateur chargé de les étourdir n'est pas prêt à opérer dès que l'animal est placé dans le box. Un animal ne doit pas avoir la tête immobilisée tant que l'abatteur n'est pas prêt à l'étourdir. verbloeden moet binnen 15 seconden na het schot beginnen. b) Wanneer gebruik wordt gemaakt van een penschiettoestel, moet de bedwelmer zich er na elk schot van vergewissen dat de pen volledig in de loop terugschuift. Als dit niet het geval is, mag het penschiettoestel niet meer worden gebruikt totdat het is hersteld. Het gebruik van een spinalisatiepen is verboden. c) De dieren mogen niet in een bedwelmingsbox worden geplaatst indien de bedwelmer niet klaar is om het dier te bedwelmen zodra het zich in de box bevindt. De kop van een dier mag pas worden gefixeerd wanneer de bedwelmer klaar is om het dier te bedwelmen.
2. Percussion 2. Kopslag
Kopslagbedwelming is alleen toegestaan wanneer daarbij gebruik wordt
a) Ce procédé n'est autorisé que si l'on utilise un instrument gemaakt van een mechanisch instrument waarmee een slag wordt
mécanique qui administre un coup au crâne. L'utilisation de la masse toegebracht op de schedel. Het gebruik van de hamer is verboden. De
est interdite. L'opérateur veille à ce que l'instrument soit appliqué bedwelmer moet ervoor zorgen dat het instrument op de juiste plaats
dans la position requise et à ce que la charge de la cartouche soit wordt aangebracht en dat een volgens de instructies van de fabrikant
correcte et conforme aux instructions du fabriquant pour obtenir un qua slachtkracht geschikte patroon wordt gebruikt, zodat een voldoende
étourdissement efficace sans fracture du crâne. harde slag wordt toegebracht zonder dat echter een schedelfraktuur
wordt veroorzaakt.
3. Electronarcose 3. Elektrische bedwelming
a) Electrodes a) Elektroden
i) Les électrodes doivent être placées de manière à enserrer le i) De elektroden moeten aan weerszijden van de hersenen worden
cerveau afin de permettre au courant de traverser le cerveau. Il convient, en outre, de prendre les mesures appropriées pour assurer un bon contact électrique et notamment éliminer les excès de laine ou mouiller la peau. ii) Lorsque les animaux sont étourdis individuellement, l'appareillage doit : a) être pourvu d'un dispositif mesurant l'impédance de la charge et empêchant l'appareil de fonctionner si le courant minimal requis ne passe pas; b) être pourvu d'un dispositif sonore ou visuel indiquant la durée d'application à un animal; c) être connecté à un dispositif, placé de manière à être nettement visible pour l'opérateur, indiquant la tension et l'intensité du courant. b) Bains d'eau i) Lorsque des étourdisseurs à bain d'eau sont utilisés pour étourdir les volailles, le niveau de l'eau doit être réglable de manière à permettre un bon contact avec la tête de l'oiseau. geplaatst zodat de stroom door de hersenen heen geleid wordt. Voorts moet gezorgd worden voor een goed contact van de stroom met de huid, met name door overtollige wol te verwijderen of de huid te bevochtigen. ii) Wanneer de dieren afzonderlijk worden bedwelmd, moet de apparatuur a) een systeem bevatten waarmee de impedantie van de belasting wordt gemeten en dat de apparatuur blokkeert wanneer de minimaal vereiste stroomsterkte niet kan worden bereikt; b) voorzien zijn van een systeem waarmee op zichtbare of hoorbare wijze wordt aangegeven hoelang het apparaat contact maakt met het dier; c) in verbinding staan met een toestel waarmee voltage en stroom bij belasting worden aangegeven. Dit toestel moet zo worden geplaatst dat deze gegevens voor de bedwelmer duidelijk zichtbaar zijn. b) Waterbaden i) Wanneer er waterbaden worden gebruikt om pluimvee te bedwelmen moet het waterpeil kunnen worden geregeld teneinde een goed contact met de kop van het dier mogelijk te maken.
L'intensité et la durée du courant utilisé dans ce cas doivent être De sterkte en de duur van de hiervoor gebruikte stroom moet zodanig
propres à garantir que l'animal soit immédiatement plongé dans un état zijn dat de dieren onmiddellijk in een staat van bewusteloosheid
d'inconscience jusqu'à sa mort. worden gebracht die aanhoudt totdat zij worden gedood.
ii) Lorsque les volailles sont étourdies en groupe dans un bain d'eau, ii) Wanneer pluimvee groepsgewijs in waterbaden wordt bedwelmd, moet
un voltage suffisant pour produire un courant ayant une intensité een voltage worden aangehouden die voldoende is om stroom op te wekken
efficace pour assurer l'étourdissement de chaque volaille sera maintenu. iii) Il convient de prendre les mesures appropriées pour assurer un bon passage du courant et notamment un bon contact et le mouillage dudit contact entre les pattes et les crochets de suspension. iv) Les bains d'eau destinés aux volailles doivent être d'une taille et d'une profondeur adaptées au type de volailles à abattre et ils ne doivent pas déborder à l'entrée. L'électrode immergée doit correspondre à la longueur du bain d'eau. die sterk genoeg is om ieder stuk pluimvee te bedwelmen. iii) Er moeten passende maatregelen worden genomen voor een goede geleiding van de stroom en met name een goed contact van de stroom met het dier; door bevochtiging moet het contact tussen de poten en de haken waaraan het pluimvee opgehangen is, worden vergroot. iv) De afmetingen en de diepte van de waterbaden voor de bedwelming van pluimvee moeten zijn afgestemd op de te slachten soorten pluimvee. Het waterbad mag bij het inbrengen van de dieren niet overlopen. De elektrode onder water moet over de volle lengte van het waterbad zijn aangebracht.
v) Si nécessaire une aide manuelle doit être disponible. v) Indien nodig moet manueel ingegrepen kunnen worden.
4. Exposition au dioxyde de carbone 4. Bedwelming met behulp van kooldioxide
a) La concentration de dioxyde de carbone pour l'étourdissement des a) De concentratie kooldioxide voor de bedwelming van varkens moet ten
porcs doit être d'au moins 70 % en volume. minste 70 volumeprocenten bedragen.
b) Le puits dans lequel les porcs sont exposés au gaz et l'équipement b) De ruimte waarin varkens aan het gas worden blootgesteld, en de
utilisé pour convoyer les porcs à travers ce puits doivent être apparatuur om de varkens door deze ruimte te transporteren, moeten zo
conçus, construits et entretenus de manière à éviter que les animaux zijn ontworpen, gebouwd en onderhouden dat wordt voorkomen dat de
ne soient blessés et leur thorax comprimé et de manière à leur varkens verwondingen oplopen en dat de borstkas van de dieren wordt
permettre de rester debout jusqu'à leur perte de conscience. Le ingedrukt; voorts moeten de varkens overeind kunnen blijven staan tot
mécanisme d'acheminement et le puits doivent être pourvus d'un zij het bewustzijn verliezen. De aanvoervoorzieningen en de
éclairage adéquat pour permettre aux porcs de voir les autres porcs ou bedwelmingsruimte moeten adequaat zijn verlicht, zodat de varkens
autour d'eux. elkaar of hun omgeving kunnen zien.
c) Le puits doit être pourvu de dispositifs mesurant la concentration c) De bedwelmingsruimte moet voorzien zijn van apparaten waarmee de
du gaz au point d'exposition maximal. Ces dispositifs doivent donner concentratie kooldioxide kan worden gemeten op de plaats van maximale
l'alerte par des signaux visuels et sonores nettement perceptibles si expositie aan het gas. Deze apparaten moeten een duidelijk zichtbaar
la concentration en dioxyde de carbone devient inférieure au niveau requis. en hoorbaar waarschuwingssignaal geven wanneer de concentratie
d) Les porcs doivent être placés dans des parcs ou conteneurs de kooldioxide onder het vereiste niveau daalt.
manière à ce qu'ils puissent se voir et convoyés dans le puits de gaz d) Varkens moeten in kooien of in containers worden geplaatst en wel
dans un délai de 30 secondes à compter de l'entrée dans zodanig dat zij elkaar kunnen zien, en binnen 30 seconden na
l'installation. Ils doivent être convoyés aussi rapidement que binnenkomst in de bedwelmingsruimte aan het gas worden blootgesteld.
De dieren moeten zo snel mogelijk na het binnenkomen worden
possible de l'entrée jusqu'au point de concentration maximal du gaz et getransporteerd naar de plaats waar de gasconcentratie het hoogst is,
être exposés à celui-ci pendant une durée assez longue pour qu'ils en moeten zo lang aan het gas worden blootgesteld dat zeker is dat zij
restent inconscients jusqu'à leur mise à mort. buiten bewustzijn blijven totdat zij worden gedood.
B. Mise à mort : méthodes autorisées et conditions supplémentaires B. Doden : toegestane methoden en bijkomende voorwaarden
1. Pistolet ou fusil à balles 1. Kogel
Lorsque ce procédé est employé pour la mise à mort des espèces pour Wanneer deze methode toegepast wordt voor het doden van de diersoorten
lesquelles ce procédé est autorisé dans l'expertise, l'expert devra waarvoor deze methode in de keuring is toegestaan, moet de keurder er
s'assurer notamment de son utilisation par un personnel habilité à cet met name op toezien dat de methode door bevoegd personeel en met
effet et dans le respect des dispositions de l'article 3 du présent inachtneming van het bepaalde van artikel 3 van dit besluit wordt
arrêté. toegepast.
2. Décapitation 2. Onthoofding
Ce procédé peut seulement être utilisé pour la mise à mort de Deze methode mag alleen worden gebruikt voor het doden van pluimvee
volailles en dehors des abattoirs et établissements agréés dans le buiten de slachthuizen en erkende inrichtingen met inachtneming van de
respect des dispositions générales prévues à l'article 3 du présent arrêté. algemene bepalingen van artikel 3 van dit besluit.
3. Electrocution et dioxyde de carbone 3. Elektrokutie en kooldioxide
Le Ministre de l'Agriculture peut autoriser la mise à mort de De Minister van Landbouw kan toestaan dat verschillende diersoorten
différentes espèces au moyen de ces méthodes pour autant que, outre met behulp van deze methoden worden gedood, mits behalve aan de
les dispositions générales de l'article 3, les dispositions algemene bepalingen van artikel 3 ook wordt voldaan aan de specifieke
spécifiques prévues aux points 3 et 4 du point A du présent chapitre bepalingen in de punten 3 en 4 van punt A van dit hoofdstuk. Hij stelt
soient remplies. Il fixe en outre pour ce faire l'intensité et la hiervoor de sterkte en de duur van de gebruikte stroom alsmede de
durée du courant utilisé ainsi que la concentration et la durée d'exposition au dioxyde de carbone. . concentratie en de blootstellingsduur voor kooldioxide vast.
4. Caisson à vide 4. Vacuümcel
Ce procédé qui est réservé à la mise à mort de certains animaux en vue Voor deze methode, die alleen gebruikt mag worden voor het doden met
de la consommation humaine, appartenant à des espèces de gibiers het oog op menselijke consumptie van bepaalde dieren behorend tot
d'élevage (cailles, perdrix et faisans) est subordonné à soorten gekweekt wild (kwartels, patrijzen en fazanten), is
l'autorisation du Chef du cercle d'expertise qui, outre le respect des toestemming van het hoofd van de keurkring nodig, die erop moet
exigences de l'article 3, s'assure que : toezien dat wordt voldaan aan de eisen van artikel 3 en dat :
- les animaux sont mis en caisson étanche où le vide est rapidement - de dieren in een luchtdichte cel worden geplaatst waar door een
réalisé par une pompe électrique puissante; sterke elektrische pomp snel een vaccuüm wordt gecreëerd;
- la dépression d'air doit être maintenue jusqu'à la mort des animaux; - de onderdruk wordt gehandhaafd tot de dieren dood zijn;
- la contention des animaux est assurée en groupe dans des conteneurs - de dieren in groepen in bedwang worden gehouden, in
de transport insérables dans le caisson à vide dont les dimensions vervoerscontainers die kunnen worden ingebracht in de vaccuümcel,
sont prévues à cet effet. waarvan de afmetingen daarop afgestemd zijn.
CHAPITRE IV. - Saignée des animaux HOOFDSTUK IV. - Het verbloeden van de dieren
1. Pour les animaux qui ont été étourdis, la saignée doit commencer le plus tôt possible après accomplissement de l'étourdissement et être effectuée de manière à provoquer un saignement rapide, profus et complet. En tout état de cause, la saignée doit être effectuée avant que l'animal ne reprenne conscience. 2. Tous les animaux qui ont été étourdis doivent être saignés par incision d'au moins une des deux artères carotides ou des vaisseaux dont elle est issue. Après incision des vaisseaux sanguins, aucune autre procédure d'habillage ni aucune stimulation électrique ne doit être pratiquée sur les animaux avant l'achèvement de la saignée. 3. Lorsqu'une personne est responsable de l'étourdissement, de l'accrochage, du hissage et de la saignée des animaux, cette personne doit effectuer ces opérations consécutivement pour un même animal avant de les effectuer pour un autre. 4. Une aide manuelle doit être disponible lorsque les volailles sont saignées à l'aide d'un coupe-cou automatique afin que, en cas de panne, les oiseaux puissent être abattus immédiatement. CHAPITRE V. - Procédures de mise à mort pour la lutte contre les maladies Toute méthode autorisée conformément aux dispositions du chapitre III de cette annexe et qui garantisse une mort certaine. Le Service de l'Inspection vétérinaire peut autoriser d'autres 1. Het verbloeden van bedwelmde dieren moet zo spoedig mogelijk na het voltooien van de bedwelming beginnen, en zodanig worden verricht dat de verbloeding snel, overvloedig en volledig is. Het verbloeden moet in elk geval gebeuren voor het dier terug bij bewustzijn komt. 2. Bij alle bedwelmde dieren moet de verbloeding gebeuren door ten minste één van de halsslagaderen of de bloedvaten waaruit die voortkomen, in te snijden. Na het insnijden mogen geen verdere slachthandelingen worden verricht of elektrische prikkels worden gegeven tot het verbloeden is beëindigd. 3. Wanneer het bedwelmen, het aanhaken, het ophangen en het laten verbloeden van de dieren door dezelfde persoon worden uitgevoerd, moet die persoon al deze handelingen achtereenvolgens bij één bepaald dier hebben uitgevoerd voordat hij met de uitvoering daarvan bij een ander dier begint. 4. Wanneer voor het verbloeden van pluimvee gebruik wordt gemaakt van automatische halsafsnijders, moet ervoor worden gezorgd dat zo nodig manueel kan worden ingegrepen, zodat, bij een defect van het apparaat, de dieren onmiddellijk kunnen worden geslacht. HOOFDSTUK V Het doden van dieren in het kader van de bestrijding van dierziekten Elke methode voor het doden van dieren die is toegestaan overeenkomstig hoofdstuk III van deze bijlage en die een stellige dood waarborgt. De Diergeneeskundige Dienst kan andere methoden toestaan, met
méthodes dans le respect des dispositions générales de l'article 3 et inachtneming van de algemene bepalingen van artikel 3 en van volgende
des conditions suivantes : voorwaarden :
- si des procédés qui ne provoquent pas la mort immédiate (par - indien methoden worden toegepast die niet onmiddellijk de dood
exemple, pistolet à tige perforante) sont utilisés, les mesures veroorzaken (bijvoorbeeld een penschiettoestel), moeten passende
appropriées sont prises pour mettre à mort les animaux le plus tôt maatregelen worden getroffen om de dieren zo snel mogelijk te doden en
possible et en tout cas avant qu'ils ne redeviennent conscients; in ieder geval voordat zij weer bij bewustzijn komen,
- aucune autre intervention sur les animaux ne soit entreprise avant - er mogen geen verdere handelingen worden verricht voordat de dood
qu'ait été constatée la mort des animaux. van de dieren is vastgesteld.
CHAPITRE VI. - Procédés de mise à mort des animaux à fourrure HOOFDSTUK VI. - Het doden van pelsdieren
Méthodes autorisées et conditions particulières : 1. Toegestane methoden en biezondere voorwaarden
1. Instruments mécaniques perforant le cerveau 1. Mechanische instrumenten die in de hersenen binnendringen
a) Les instruments doivent être placés de telle sorte que le a) De instrumenten moeten zo worden geplaatst dat het projectiel in de
projectile pénètre dans le cortex cérébral hersenschors binnendringt.
b) L'utilisation de ce procédé n'est permise que si la saignée est b) Deze methode is alleen toegestaan als het verbloeden onmiddellijk
pratiquée aussitôt après na het schot begint.
2. Injection d'une dose létale d'un produit possédant des propriétés 2. Injectie met een overdosis van een verdovingsmiddel
anesthésiques Les seuls anesthésiques, doses et modes d'application, qu'il soit Er mag alleen gebruik worden gemaakt van verdovingsmiddelen, doses en
permis d'utiliser, sont ceux qui provoquent un état d'inconscience toedieningswijzen die een onmiddellijke bewusteloosheid veroorzaken,
immédiat, suivi de la mort. gevolgd door de dood.
3. Electrocution avec arrêt cardiaque 3. Elektrocutie met hartstilstand
Les électrodes doivent être placés de manière à enserrer le cerveau et De elektroden moeten aan weerszijden van de hersenen en het hart
le coeur étant entendu que l'intensité minimale du courant doit worden geplaatst, met dien verstande dat de minimale stroomsterkte een
provoquer un état d'inconscience immédiat et un arrêt cardiaque. onmiddellijke bewusteloosheid en hartstilstand moet veroorzaken.
Toutefois pour les renards, lorsque les électrodes sont appliquées à Wanneer echter, bij vossen, elektroden worden geplaatst aan de bek en
la bouche et au rectum, il convient d'appliquer pendant trois secondes aan het rectrum, moet een minimale effectieve stroomsterkte van 0,3
au moins un courant d'une intensité dont la valeur moyenne est de 0,3 ampère gedurende ten minste 3 seconden worden gehandhaafd.
ampère. 4. Exposition au monoxyde de carbone 4. Gasbedwelming met behulp van koolmonoxide
a) Le puits d'anesthésie dans lequel les animaux sont exposés au gaz a) De ruimte waarin de dieren worden blootgesteld aan het gas, moet zo
doit être conçu, construit et entretenu de manière à éviter que les zijn ontworpen, gebouwd en onderhouden dat voorkomen wordt dat de
animaux ne soient blessés et à permettre de les surveiller. dieren verwondingen oplopen en dat controle mogelijk is.
b) Les animaux ne doivent pas être introduits dans le puits avant que b) De dieren mogen pas in de bedwelmingsruimte worden binnengebracht
la concentration en monoxyde de carbone fournie par une source de wanneer de concentratie koolmonoxide afkomstig van een bron van 100 %
monoxyde de carbone à 100 % y atteigne au moins 1 % en volume. koolmonoxide, ten minste 1 volumeprocent heeft bereikt.
c) Le gaz produit par un moteur qui a été spécialement adapté à cet c) Uitlaatgassen van een speciaal hiervoor aangepaste motor zijn
effet peut être utilisé pour la mise à mort des mustélidés et des toegestaan voor het doden van marterachtigen en chinchilla's, mits
chinchillas pour autant que des tests aient démontré que le gaz utilisé : tests hebben uitgewezen dat het gebruikte gas
- a été refroidi de manière appropriée; - naar behoren is afgekoeld,
- a été suffisamment filtré; - voldoende is gefilterd,
- est exempt de tout matériel ou gaz irritant, et - vrij is van irriterende stoffen en gassen, en
- que les animaux ne peuvent être introduits que lorsque la - de dieren pas kunnen worden binnengebracht wanneer de concentratie
concentration en monoxyde de carbone atteint au moins 1 % en volume. koolmonoxide ten minste 1 volumeprocent bereikt.
d) Lorsqu'il est inhalé, le gaz doit d'abord provoquer une profonde d) Bij inhalatie moet het gas eerst een diepe algemene gevoelloosheid
anesthésie générale et, enfin, entraîner la mort à coup sûr. veroorzaken, uiteindelijk en onvermijdelijk gevolgd door de dood.
e) Les animaux doivent rester dans le puits jusqu'à ce qu'ils soient e) De dieren moeten in de bedwelmingsruimte blijven totdat zij dood
morts. zijn.
5. Exposition au chloroforme 5. Bedwelming met behulp van chloroform
L'exposition au chloroforme peut être utilisé pour la mise à mort des Het gebruik van chloroform voor het doden van chinchilla's is
chinchillas pour autant que : toegestaan onder de volgende voorwaarden :
a) le puits dans lequel les animaux sont exposés au gaz soit conçu, a) de ruimte waarin de dieren worden blootgesteld aan het gas, is zo
construit et entretenu de manière à éviter que les animaux ne soient ontworpen, gebouwd en onderhouden dat voorkomen wordt dat de dieren
blessés et à permettre de les surveiller; verwondingen oplopen en dat controle mogelijk is,
b) les animaux ne soient introduits dans le puits que s'il contient un b) de dieren worden pas in de bedwelmingsruimte gebracht wanneer de
mélange saturé chloroforme - air; lucht verzadigd is met chloroform,
c) lorsqu'il est inhalé, le gaz doit d'abord provoquer une profonde c) bij inhalatie moet het gas eerst een diepe algemene gevoelloosheid
anesthésie générale et, enfin, entraîner la mort à coup sûr; veroorzaken, uiteindelijk en onvermijdelijk gevolgd door de dood,
d) les animaux restent dans le puits jusqu'à ce qu'ils soient morts. d) de dieren moeten in de bedwelmingsruimte blijven totdat zij dood zijn.
6. Exposition au dioxyde de carbone 6. Bedwelming met behulp van kooldioxide
Le dioxyde de carbone peut être utilisé pour la mise à mort des Het gebruik van kooldioxide voor het doden van marterachtigen en
mustélidés et des chinchillas pour autant que : chinchilla's is toegestaan onder de volgende voorwaarden :
a) le puits d'anesthésie dans lequel les animaux sont exposés au gaz a) De ruimte waarin de dieren worden blootgesteld aan het gas, moet zo
soit conçu, construit et entretenu de manière à éviter que les animaux zijn ontworpen, gebouwd en onderhouden dat voorkomen wordt dat de
ne soient blessés et à permettre de les surveiller; dieren verwondingen oplopen en dat controle mogelijk is.
b) les animaux ne soient introduits dans le puits que lorsque b) De dieren mogen pas in de bedwelmingsruimte worden gebracht wanneer
l'atmosphère présente la plus forte concentration possible de dioxyde de lucht een zo hoog mogelijke concentratie kooldioxide bevat
de carbone fournie par une source de dioxyde de carbone à 100 %; afkomstig van een bron van 100 % kooldioxide.
c) lorsqu'il est inhalé, le gaz provoque d'abord une profonde c) Bij inhalatie moet het gas eerst een diepe algemene gevoelloosheid
anesthésie générale et, enfin, entraîne la mort à coup sûr; veroorzaken, uiteindelijk en onvermijdelijk gevolgd door de dood.
d) les animaux restent dans le puits jusqu'à ce qu'ils soient morts. d) De dieren moeten in de bedwelmingsruimte blijven totdat zij dood
Le Ministre de l'Agriculture peut prescrire les méthodes à utiliser zijn. De Minister van Landbouw kan voor bepaalde pelsdiersoorten de te
pour certaines espèces d'animaux à fourrure. gebruiken methode aanduiden.
CHAPITRE VII. - Mise à mort de poussins et embryons en surnombre dans HOOFDSTUK VII. - Het doden van kuikens en embryo's die in broederijen
les couvoirs et à éliminer overtollig zijn en die moeten worden verwijderd
A. Procédés autorisés et méthodes particulières de mise à mort des A. Toegestane methoden en biezondere voorwaarden voor het doden van
poussins kuikens
1. Utilisation d'un dispositif mécanique entraînant une mort rapide 1. Gebruik van mechanische apparatuur die een snelle dood veroorzaakt
a) Les animaux doivent être mis à mort par un dispositif mécanique a) De dieren moeten worden gedood door een apparaat met sneldraaiende,
contenant des lames à rotation rapide ou des bosses en mousse. mechanisch aangedreven snijplaten, of met uitstulpingen in schuim.
b) La capacité de l'appareil doit être suffisante pour que tous les b) De capaciteit van het apparaat moet voldoende zijn om alle dieren
animaux soient mis à mort immédiatement même s'ils sont traités en direct te doden, zelfs wanneer het om grote aantallen gaat.
grand nombre.
2. Exposition au dioxyde de carbone 2. Blootstelling aan kooldioxide
a) Les animaux doivent être placés dans une atmosphère présentant la a) De dieren moeten in een ruimte worden gebracht met een zo hoog
plus forte concentration de dioxyde de carbone possible fournie par une source de dioxyde de carbone à 100 %. mogelijke concentratie kooldioxide, afkomstig van een bron van 100 % kooldioxide.
b) Les animaux doivent demeurer dans l'atmosphère précédemment définie b) De dieren moeten in de bovengenoemde ruimte blijven totdat zij dood
jusqu'à ce qu'ils soient morts. zijn.
B. Procédé autorisé pour la mise à mort des embryons B. Toegestane methode voor het doden van embryo's
Pour mettre à mort instantanément les embryons vivants, tous les Om levende embryo's onmiddellijk te doden, moet voor de destructie van
rebuts des couvoirs doivent être traités au moyen de l'appareillage al het afval van de broederijen gebruik worden gemaakt van de onder
mécanique mentionné au titre A. 1. punt A.1. genoemde mechanische apparatuur.
Vu pour être annexé à Notre arrêté royal du 16 janvier 1998. Gezien om te worden gevoegd bij Ons besluit van 16 januari 1998.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre de l'Agriculture et des Petites et Moyennes Entreprises, De Minister van Landbouw en de Kleine en Middelgrote Ondernemingen,
K.PINXTEN K. PINXTEN
^