Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 14/06/2022
← Retour vers "Arrêté royal modifiant, en ce qui concerne les conditions d'assurance professionnelle, l'arrêté royal du 11 septembre 2020 fixant les modalités du registre public de l'Institut des Conseillers fiscaux et des Experts-comptables, l'octroi de la qualité aux personnes de pays tiers et aux personnes morales, les règles de fonctionnement de l'Institut et les conditions d'assurance professionnelle "
Arrêté royal modifiant, en ce qui concerne les conditions d'assurance professionnelle, l'arrêté royal du 11 septembre 2020 fixant les modalités du registre public de l'Institut des Conseillers fiscaux et des Experts-comptables, l'octroi de la qualité aux personnes de pays tiers et aux personnes morales, les règles de fonctionnement de l'Institut et les conditions d'assurance professionnelle Koninklijk besluit tot wijziging, wat de voorwaarden inzake beroepsverzekering betreft, van het koninklijk besluit van 11 september 2020 tot vaststelling van de nadere regels van het openbaar register van het Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants en, de toekenning van de hoedanigheid aan de personen van derde landen en aan de rechtspersonen, de regels inzake de werking van het Instituut en de voorwaarden inzake beroepsverzekering
SERVICE PUBLIC FEDERAL ECONOMIE, P.M.E., CLASSES MOYENNES ET ENERGIE FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE
14 JUIN 2022. - Arrêté royal modifiant, en ce qui concerne les 14 JUNI 2022. - Koninklijk besluit tot wijziging, wat de voorwaarden
conditions d'assurance professionnelle, l'arrêté royal du 11 septembre inzake beroepsverzekering betreft, van het koninklijk besluit van 11
2020 fixant les modalités du registre public de l'Institut des september 2020 tot vaststelling van de nadere regels van het openbaar
Conseillers fiscaux et des Experts-comptables, l'octroi de la qualité register van het Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants
aux personnes de pays tiers et aux personnes morales, les règles de en, de toekenning van de hoedanigheid aan de personen van derde landen
fonctionnement de l'Institut et les conditions d'assurance en aan de rechtspersonen, de regels inzake de werking van het
professionnelle Instituut en de voorwaarden inzake beroepsverzekering
RAPPORT AU ROI VERSLAG AAN DE KONING
Sire, Sire,
En vertu de l'article 44 de la loi du 17 mars 2019 relative aux In uitvoering van artikel 44 van de wet van 17 maart 2019 betreffende
professions d'expert-comptable et de conseiller fiscal, il appartient de beroepen van accountant en belastingadviseur komt het de Koning toe
au Roi de fixer les conditions minimales de l'assurance responsabilité de minimumvoorwaarden voor de beroepsaansprakelijkheidsverzekering
civile professionnelle. vast te leggen.
Tenant compte de la pratique du droit des assurances, le présent Rekening houdend met de praktijken van het verzekeringsrecht, wil dit
projet d'arrêté royal vise à apporter certaines précisions et ontwerp van koninklijk besluit bepaalde verduidelijkingen en
adaptations au titre 6 de l'arrêté royal du 11 septembre 2020 fixant aanpassingen aanbrengen aan titel 6 van het koninklijk besluit van 11
les modalités du registre public de l'Institut des Conseillers fiscaux september 2020 tot vaststelling van de nadere regels van het openbaar
et des Experts-comptables, l'octroi de la qualité aux personnes de register van het Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants
pays tiers et aux personnes morales, les règles de fonctionnement de en, de toekenning van de hoedanigheid aan de personen van derde landen
l'Institut et les conditions d'assurance professionnelle, ci-après « en aan de rechtspersonen, de regels inzake de werking van het
l'arrêté royal du 11 septembre 2020 ». Instituut en de voorwaarden inzake beroepsverzekering, hierna "het
Le champ d'application de l'arrêté royal du 11 septembre 2020, pour ce koninklijk besluit van 11 september 2020".
qui concerne l'aspect relatif à l'assurance, est tout d'abord précisé, In eerste instantie wordt het toepassingsgebied van het koninklijk
besluit van 11 september 2020 verduidelijkt voor wat betreft de
le titre 6, comme son intitulé l'indique, visant à fixer les verzekering waarbij titel 6, zoals het opschrift het aangeeft, de
conditions minimales de la responsabilité civile professionnelle. Il minimumvoorwaarden voor de beroepsaansprakelijkheidsverzekering wil
ne vise pas à réglementer les conditions d'assurance pour la vastleggen. Het is niet de bedoeling om de verzekeringsvoorwaarden
responsabilité civile exploitation, rien n'empêchant les parties, voor de burgerlijke aansprakelijkheid uitbating te reglementeren maar
comme c'est fréquemment le cas, de fixer les conditions de cette niets belet de partijen, zoals dat regelmatig het geval is, de
couverture complémentaire dans leurs contrats ni de prévoir des voorwaarden voor die bijkomende dekking vast te leggen in hun
possibilités d'extension de la garantie. overeenkomsten noch om mogelijkheden tot uitbreiding van de waarborg
Pour mieux délimiter ce champ d'application en ce qui concerne les te voorzien. Om het toepassingsgebied voor wat betreft de minimumvoorwaarden voor
conditions minimales de l'assurance responsabilité civile de verzekering burgerlijke beroepsaansprakelijkheid beter af te
professionnelle, et comme expliqué dans le commentaire des articles, bakenen, en zoals uitgelegd in de artikelsgewijze bespreking, wordt
le mot « intellectuelles » a été rajouté. het woord "intellectuele" toegevoegd.
Le champ d'application territorial est également davantage explicité. Ook het territoriale toepassingsgebied wordt verder verduidelijkt. In
L'arrêté royal du 11 septembre 2020, dans sa rédaction actuelle, zijn huidige vorm voorziet het koninklijk besluit van 11 september
prévoit déjà un certain critère de rattachement à la Belgique en visant les membres de l'Institut des Conseillers fiscaux et des Experts-comptables, mais ce critère de rattachement est désormais plus explicitement mentionné. Quelques exclusions sont également davantage précisées en ce qui concerne les amendes, les sous-traitants et les dommages résultant de virus informatiques ou d'actes liés à la cybercriminalité. Enfin, le champ d'application dans le temps est également précisé. Le 10 décembre 2021, le Conseil supérieur des Professions économiques (ci-après le Conseil supérieur) a émis son avis sur le projet d'arrêté royal. 2020 al een voorwaarde inzake aanknoping met België door de leden van het Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants te bedoelen maar dit aanknopingspunt wordt nu duidelijker vermeld. Ook worden een aantal uitsluitingen verder verduidelijkt voor wat betreft de boetes, de onderaannemers en de schade als gevolg van een computervirus of daden in verband met cybercriminaliteit. Tot slot wordt ook het toepassingsgebied in de tijd verduidelijkt. Op 10 december 2021 heeft de Hoge Raad voor de Economische Beroepen (hierna de Hoge Raad) zijn advies uitgebracht over het ontwerp van koninklijk besluit.
En exécution de l'article 80, alinéa 1er, de la loi du 17 mars 2019 In uitvoering van artikel 80, eerste lid, van de wet van 17 maart 2019
relative aux professions d'expert-comptable et de conseiller fiscal, betreffende de beroepen van accountant en belastingadviseur moet elke
toute dérogation à un avis unanime du Conseil supérieur doit être afwijking van een eensluidend advies van de Hoge Raad met redenen
motivé. Dans son avis unanime, le Conseil supérieur invite les worden omkleed. In zijn eensluidend advies vraagt de Hoge Raad de
Ministres compétents à consulter la Commission des Assurances vu la bevoegde ministers de Commissie voor Verzekeringen te raadplegen,
technicité de la matière. gelet op de techniciteit van de aangelegenheid.
La Commission des Assurances a émis un avis le 17 février 2022, mais De Commissie voor Verzekeringen heeft een advies uitgebracht op 17
celui-ci n'est pas unanime. februari 2022. Dat advies is niet unaniem.
Gelet op de bezorgdheden die de vertegenwoordigers van de
Vu les préoccupations réitérées dans cet avis par les représentants du verzekeringssector in dat advies hebben herhaald en rekening houdend
secteur des assurances, et tenant compte du fait qu'il convient de met het feit dat een billijk evenwicht moet worden gevonden tussen de
trouver un juste équilibre entre la défense du destinataire de bescherming van de afnemer van diensten en het op een aanvaardbaar
services et le maintien de la prime à un niveau acceptable afin de niveau houden van de premie om de beroepsbeoefenaar in staat te
permettre au professionnel de contracter une assurance, les articles 1er stellen een verzekering af te sluiten, blijven de artikelen 1 en 2
et 2 demeurent inchangés. ongewijzigd.
Il en est de même des articles 3 et 5 vu les explications Hetzelfde geldt voor de artikelen 3 en 5, gelet op de aanvullende
complémentaires fournies par les représentants du secteur des toelichting van de vertegenwoordigers van de verzekeringssector in
assurances dans l'avis précité. bovengenoemd advies.
L'article 4 a par contre été adapté sur le modèle de l'arrêté royal du Artikel 4 werd daarentegen aangepast in de zin van het koninklijk
24 avril 2014 relatif à l'assurance obligatoire prévue par la loi du besluit van 24 april 2014 betreffende de verplichte verzekering
11 mai 2003 protégeant le titre et la profession de géomètre-experts. voorzien door de wet van 11 mei 2003 tot bescherming van de titel en
van het beroep van landmeter-expert. Deze aanpassing komt inderdaad
Cette adaptation rencontre en effet la demande de clarification des tegemoet aan de vraag om verduidelijking van de deskundigen van de
experts de la Commission des Assurances et la proposition des Commissie voor Verzekeringen en het voorstel van de vertegenwoordigers
représentants du secteur des assurances. van de verzekeringssector.
Le projet d'arrêté royal a été adapté suite à l'avis 71.169/1 du 7 Het ontwerp van koninklijk besluit werd aangepast aan advies 71.169/1
avril 2022 du Conseil d'Etat. van 7 april 2022 van de Raad van State.
Commentaire des articles Artikelsgewijze bespreking
Article 1er Artikel 1
Cet article apporte différentes modifications à l'article 78 de Dit artikel brengt verschillende wijzigingen aan artikel 78 van het
l'arrêté royal du 11 septembre 2020. koninklijk besluit van 11 september 2020 aan.
Il vise tout d'abord à clarifier la portée du champ d'application du Het wil in eerste instantie het toepassingsgebied van titel 6 van het
titre 6 de l'arrêté royal du 11 septembre 2020 en ajoutant à l'alinéa koninklijk besluit van 11 september 2020 verduidelijken door het woord
1er de cet article 78 le mot « intellectuelles ». "intellectuele" toe te voegen in het eerste lid van dit artikel 78.
Comme déjà mentionné, l'arrêté royal du 11 septembre 2020 a pour Zoals al gezegd, heeft het koninklijk besluit van 11 september 2020
objectif de fixer les conditions minimales de l'assurance tot doel de minimumvoorwaarden voor de
responsabilité professionnelle, c'est-à-dire de la responsabilité beroepsaansprakelijkheidsverzekering vast te leggen, met name de
découlant de l'exercice même des activités liées à la profession. aansprakelijkheid die voortvloeit uit de uitoefening zelf van de
activiteiten verbonden aan het beroep.
Dans cette logique, seules les clauses d'exclusion liées à la In die logica werden enkel de uitsluitingsbepalingen in verband met de
responsabilité civile professionnelle autorisées avaient été reprises toegelaten burgerlijke beroepsaansprakelijkheid opgenomen in het
dans l'arrêté royal du 11 septembre 2020. koninklijk besluit van 11 september 2020.
Il est toutefois d'usage que les contrats d'assurance responsabilité Het is echter de gewoonte dat overeenkomsten voor burgerlijke
civile professionnelle, et en particulier un contrat d'assurance beroepsaansprakelijkheid, en in het bijzonder voor een collectieve
collective comme celui existant pour l'Institut des Conseillers verzekeringsovereenkomst zoals bij het Instituut van de
fiscaux et des Experts comptables, couvrent aussi en partie la Belastingadviseurs en de Accountants, ook gedeeltelijk de burgerlijke
responsabilité civile exploitation. L'arrêté royal du 11 septembre aansprakelijkheid uitbating dekken. Het koninklijk besluit van 11
2020 n'avait et n'a pas pour objectif de réglementer les clauses september 2020 had niet en heeft niet tot doel om de
uitsluitingsbepalingen in verband met de uitbatingsaansprakelijkheid
te reglementeren.
d'exclusion liées à la responsabilité exploitation. Aangezien er echter geen definitie bestaat die verduidelijkt wat
Toutefois, comme il n'existe pas de définition précise de ce que vise bedoeld wordt met de burgerlijke beroepsaansprakelijkheid of de
la responsabilité civile professionnelle ou la responsabilité civile burgerlijke aansprakelijkheid uitbating, en bij gebrek aan een lijst
exploitation, et à défaut d'une liste d'exclusions liées à la met uitsluitingen in verband met de burgerlijke aansprakelijkheid
responsabilité civile exploitation dans l'arrêté royal du 11 septembre uitbating in het koninklijk besluit van 11 september 2020, heeft de
2020, le secteur des assurances a précisé qu'il était primordial pour verzekeringssector verduidelijkt dat het van primordiaal belang is
la sécurité juridique, et de plus exigé en matière de réassurance, de voor de rechtszekerheid en bovendien vereist op het vlak van
préciser que les activités exercées couvertes étaient les prestations herverzekering, om te verduidelijken dat de gedekte uitgeoefende
de nature intellectuelle. activiteiten de prestaties van intellectuele aard zijn.
On remarquera que les activités professionnelles d'expert-comptable Er moet opgemerkt worden dat de beroepsactiviteiten van
(certifié) ou de conseiller fiscal (certifié) sont par essence de (gecertificeerd) accountant of van (gecertificeerd) belastingadviseur
nature intellectuelle, lesdites professions étant des professions in essentie intellectueel zijn aangezien deze beroepen intellectuele
intellectuelles prestataires de services au sens de l'article 20 de la dienstverlenende beroepen zijn in de zin van artikel 20 van de
loi-cadre du 3 août 2007 relative aux professions intellectuelles kaderwet van 3 augustus 2007 betreffende de dienstverlenende
prestataires de services. intellectuele beroepen.
Dès lors, toutes les activités énumérées aux articles 3 et 6 de la loi Bijgevolg moeten alle activiteiten opgesomd in de artikelen 3 en 6 van
du 17 mars 2019 précitée doivent être considérées comme des prestations de nature intellectuelle. Le fait que des actes plus techniques soient également posés dans ce cadre ne permet pas de considérer qu'il s'agit de prestations qui ne sont pas de nature intellectuelle. Par exemple, les activités plus techniques posées dans le cadre de l'établissement d'une comptabilité sont couvertes par l'assurance relative à la responsabilité civile professionnelle. A l'inverse, le dommage qui serait causé, par exemple, par un professionnel à son client qui renverserait une tasse de café, ou suite à un défaut de conception du bâtiment dans lequel la profession est exercée, n'est pas couvert par l'assurance responsabilité civile professionnelle, étant donné qu'il ne s'agit pas d'une prestation accomplie liée à l'exercice de la profession intellectuelle en tant que telle. Ceci permet dès lors au secteur des assurances qui, comme précisé ci-dessus, offre souvent aussi une certaine couverture responsabilité civile exploitation pour les dommages causés par l'usage des bâtiments notamment, de reprendre les clauses d'exclusion d'usage pour ce type de responsabilité civile exploitation. Sont par exemple habituellement exclus à ce titre, les dommages liés à la radioactivité ou les dommages résultant de l'environnement ou qui en sont la conséquence. voormelde wet van 17 maart 2019 beschouwd worden als prestaties van intellectuele aard. Het feit dat in dat kader ook technischere daden worden gesteld, laat niet toe te denken dat het gaat om prestaties die niet van intellectuele aard zijn. De technischere activiteiten die bijvoorbeeld gesteld worden in het kader van het opstellen van een boekhouding zijn gedekt door de verzekering burgerlijke beroepsaansprakelijkheid. Omgekeerd is de schade die een beroepsbeoefenaar zijn klant berokkent, bijvoorbeeld door het omstoten van een tas koffie of als gevolg van een constructiefout van het gebouw waar hij zijn beroep uitoefent, niet gedekt door de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid aangezien het niet gaat om een prestatie in verband met de uitoefening van het intellectueel beroep als dusdanig. Dit laat de verzekeringssector die, zoals hierboven verduidelijkt, dikwijls ook een zekere dekking burgerlijke aansprakelijkheid uitbating aanbiedt voor schade veroorzaakt met name door het gebruik van gebouwen, dus toe om de gewoonlijke uitsluitingsbepalingen op te nemen voor deze burgerlijke aansprakelijkheid uitbating. Wordt bijvoorbeeld gewoonlijk uitgesloten in dat verband: de schade in verband met radioactiviteit of milieuschade of die er het gevolg van is.
L'article 78 est également modifié en ce qui concerne le champ Artikel 78 wordt ook gewijzigd voor wat betreft het territoriale
d'application territorial de la couverture d'assurances. Pour que la toepassingsgebied van de verzekeringsdekking. Opdat de waarborg van
garantie s'applique, il convient en effet qu'il existe un certain lien avec la Belgique. Cet élément était déjà sous-entendu par le fait que sont visés dans l'arrêté royal les membres de l'Institut. Il est désormais prévu explicitement que les activités visées sont celles qui sont exercées à partir d'une unité d'établissement en Belgique, étant entendu que si certaines actes (par exemple des vérifications) liées à des activités exercées à partir de cette unité d'établissement doivent être effectuées dans un autre pays, elles sont également couvertes, sous réserve des activités exercées aux Etats-Unis d'Amérique et au Canada. Les raisons pour lesquelles ces deux pays sont exclus avaient toepassing zou zijn, past het inderdaad dat er een zekere band met België bestaat. Dat element was al verondersteld door het feit dat in het koninklijk besluit de leden van het Instituut bedoeld zijn. Er wordt nu uitdrukkelijk voorzien dat de bedoelde activiteiten deze zijn die uitgeoefend worden vanuit een vestigingseenheid in België, met dien verstande dat handelingen (bijvoorbeeld controles) in verband met activiteiten uitgeoefend vanuit die vestigingseenheid, die in een ander land moeten worden uitgeoefend, ook gedekt zijn, onder voorbehoud van de activiteiten uitgeoefend in de Verenigde Staten van Amerika of in Canada. De redenen voor de uitsluiting van die twee landen werden al vermeld bij het aannemen van het koninklijk besluit
déjà été mentionnées lors de l'adoption de l'arrêté royal du 11 van 11 september 2020. Omwille van het systeem van schadevergoeding
septembre 2020. Inclure ces deux pays, en raison du régime dat in die landen bestaat, zou het opnemen van die twee landen een
d'indemnisation des dommages mis en place dans ces pays, aurait pour substantiële verhoging van de verzekeringspremies tot gevolg hebben.
effet une augmentation substantielle des primes d'assurance. En In de praktijk worden die landen dus uitgesloten in verschillende
pratique, ces pays sont donc exclus dans les diverses législations
régissant les conditions minimales de l'assurance responsabilité wetgevingen die de minimumvoorwaarden voor de burgerlijke
civile professionnelle. beroepsaansprakelijkheid regelen.
Article 2 Artikel 2
Cet article vise à modifier l'article 79 de l'arrêté royal du 11 Dit artikel is bedoeld om artikel 79 van het koninklijk besluit van 11
septembre 2020. La couverture d'assurance est calculée sur une base september 2020 te wijzigen. De verzekeringsdekking wordt op jaarbasis
annuelle. Suite à l'avis du Conseil d'Etat, il est prévu que, lorsque berekend. Op basis van het advies van de Raad van State is voorzien
le contrat d'assurance fixe une limite annuelle, la couverture dat, als de verzekeringsovereenkomst een jaarlijkse limiet vastlegt,
minimale ne peut être inférieure à 5.000.000 euros par an, tous de minimale dekking niet lager mag zijn dan 5.000.000 euro, alle
sinistres confondus. schadegevallen gecombineerd.
Article 3 Artikel 3
L'article 3 apporte quelques modifications à l'article 80 de l'arrêté Artikel 3 brengt enkel wijzigingen aan artikel 80 van het koninklijk
royal du 11 septembre 2020. besluit van 11 september 2020 aan.
Comme indiqué, les exclusions prévues dans la loi du 4 avril 2014 Zoals aangegeven, zijn de uitzonderingen voorzien in de wet van 4
relative aux assurances sont également d'application. L'article est april 2014 betreffende de verzekeringen ook van toepassing. Het
adapté au niveau formel en vue de reprendre la même formulation que artikel wordt op vormelijk vlak aangepast om dezelfde formulering te
celle reprise à ce sujet dans la loi du 9 mai 2019 précitée. hernemen als die die in dat verband opgenomen is in voormelde wet van 9 mei 2019.
Par ailleurs, trois exclusions sont ajoutées. Bovendien worden drie uitsluitingen toegevoegd.
En vertu de l'article 155 de la loi du 4 avril 2014 précitée, un contrat d'assurance ne peut pas porter sur des amendes ou des transactions pénales. Cette exclusion est désormais formulée de manière plus détaillée. Les dommages et intérêts qui auraient un caractère autre que purement indemnitaire sont également exclus de la couverture d'assurance. Sur base du droit belge, de tels dommages et intérêts ne peuvent être prévus, mais la garantie s'appliquant aussi à certaines activités exercées dans d'autres pays, il a été décidé de mentionner explicitement que si de tels dommages et intérêts étaient quand même prévus, le contrat d'assurance ne les couvre pas. La seconde nouvelle exclusion vise les sous-traitants qui ne sont pas en tant que tels des assurés, mais ne sont pas non plus des tiers aux contrats d'assurance. Il n'existe pas de relation contractuelle entre un sous-traitant et le In uitvoering van artikel 155 van voormelde wet van 4 april 2014 mag een verzekeringsovereenkomst geen betrekking hebben op boetes of minnelijke schikkingen in strafzaken. Die uitsluiting wordt voortaan meer in detail geformuleerd. De schadevergoedingen met een ander dan een louter vergoedend karakter worden eveneens uitgesloten van de verzekeringsdekking. Op basis van het Belgisch recht mogen dergelijke schadevergoedingen niet voorzien worden maar aangezien de waarborg ook van toepassing is op sommige activiteiten die uitgeoefend worden in andere landen, werd beslist om uitdrukkelijk te vermelden dat indien dergelijke schadevergoedingen toch voorzien zouden zijn, de verzekeringsovereenkomst die niet dekt. De tweede nieuwe uitsluiting heeft betrekking op de onderaannemers die geen eigenlijke verzekerden zijn maar ook geen volledige buitenstaanders zijn bij de verzekeringsovereenkomsten. Er bestaat geen contractuele band tussen een onderaannemer en de
destinataire de services. La relation se noue entre le professionnel dienstenafnemer. De relatie is er een tussen de beroepsbeoefenaar en
et le destinataire de services. de dienstenafnemer.
Sur base de la jurisprudence de la Cour de cassation, l'agent Op basis van de vaste rechtspraak van het Hof van Cassatie geniet de
d'exécution (ici le sous-traitant) jouit d'une quasi-immunité. uitvoeringsagent (hier de onderaannemer) van een quasi-immuniteit.
Sa responsabilité contractuelle est exclue : il n'est pas le Zijn contractuele aansprakelijkheid is uitgesloten: hij is niet de
partenaire contractuel du créancier de l'obligation principale (art. contractuele partner van de schuldeiser bij de hoofdverplichting (art.
1165 C. civ, principe de la relativité des conventions). 1165 Burg. W., principe van de relativiteit van de aangegane
overeenkomsten).
Sa responsabilité extracontractuelle est en principe exclue : il Zijn niet-contractuele aansprakelijkheid is in principe uitgesloten:
hij geniet van het regime van objectieve aansprakelijkheid van artikel
bénéficie du régime de responsabilité objective de l'article 1384, 1384, derde lid, van het Burgerlijk Wetboek dat de hoofdschuldenaar
alinéa 3, du Code civil qui désigne le débiteur principal comme aanduidt als verantwoordelijke in geval van niet-uitoefening of
responsable en cas d'inexécution/mauvaise exécution de l'obligation. slechte uitoefening van de verplichting.
La jurisprudence considère que le sous-traitant sera tenu responsable De vaste rechtspraak gaat ervan uit dat de onderaannemer
si deux conditions sont réunies : « Un agent d'exécution ne peut être verantwoordelijk is wanneer aan twee voorwaarden voldaan is: "Een
déclaré responsable de manière extracontractuelle par le cocontractant uitvoeringsagent kan door de medecontractant van de schuldenaar van de
du débiteur de l'obligation contractuelle que si le fait qui lui est contractuele verbintenis slechts buitencontractueel aansprakelijk
reproché constitue un manquement non seulement à une obligation worden gesteld indien het hem ten laste gelegde feit een tekortkoming
contractuelle mais aussi à la norme générale de prudence et si cette uitmaakt niet alleen aan een contractuele verbintenis, maar ook aan de
faute a causé un dommage autre que celui qui est dû à la mauvaise algemene zorgvuldigheidsnorm en indien deze fout andere dan aan de
exécution » (Cass., 24 mars 2016 ; Cass., 12 mars 2020 ; voy. aussi slechte uitvoering te wijten schade heeft veroorzaakt" (Cass., 24
Cass., 25 octobre 1990 ; Cass., 1er juin 2001 ; Cass., 26 avril 2002). L'objectif principal de l'assurance responsabilité civile professionnelle est de protéger le destinataire de services. La nouvelle exclusion concerne donc le seul cas où la responsabilité personnelle du sous-traitant peut être engagée. La responsabilité personnelle doit s'entendre ici au sens large ; elle vise ici tant la responsabilité du fait personnel du sous-traitant que celle du fait d'autrui (dans le cas où le sous-traitant fait lui-même appel à un agent d'exécution). Pris dans sa globalité, le mécanisme est logique : l'assureur couvre le risque pour son assuré. Donc son intervention est limitée aux situations où la responsabilité (professionnelle) de son assuré peut être engagée. Et s'arrête avec celle-ci. Si les conditions citées ci-dessus sont réunies, l'assuré ne pourrait pas être tenu pour responsable. L'assureur n'aurait donc aucune raison d'être tenu d'intervenir. Dans l'objectif de protéger le destinataire de services, il est toutefois prévu que cette exclusion ne joue que si le sous-traitant est lui-même couvert par une assurance responsabilité civile professionnelle. On notera que le sous-traitant n'étant pas un assuré, il est fréquemment prévu dans les conventions que l'assureur dispose d'un droit de recours contre celui-ci et que ceci n'est pas interdit par maart 2016; Cass., 12 maart 2020; zie ook Cass., 25 oktober 1990; Cass., 1 juni 2001; Cass., 26 april 2002). Het hoofddoel van de burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering bestaat erin de dienstenafnemer te beschermen. De nieuwe uitsluiting betreft dus enkel het geval waarbij de persoonlijke aansprakelijkheid van de onderaannemer ingeroepen kan worden. De persoonlijke aansprakelijkheid moet hier in ruime zin begrepen worden; ze heeft zowel betrekking op de eigen verantwoordelijkheid van de onderaannemer als op die voor andermans daad (ingeval de onderaannemer zelf beroep doet op een uitvoeringsagent). Algemeen gezien is het mechanisme logisch: de verzekeraar dekt het risico voor zijn verzekerde. Zijn tussenkomst is beperkt tot de situaties waarbij de beroepsaansprakelijkheid van zijn verzekerde ingeroepen kan worden. En ze houdt daar ook op. Indien hogervermelde voorwaarden vervuld zijn, zou de verzekerde niet verantwoordelijk kunnen gehouden worden. Er zou dus geen reden zijn om de verzekeraar te doen tussenkomen. Vanuit het oogpunt om de dienstenontvanger te beschermen, werd evenwel voorzien dat die uitsluiting enkel speelt indien de onderaannemer zelf gedekt is door een burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering. Er moet opgemerkt worden dat, omdat de onderaannemer geen verzekerde is, regelmatig voorzien is in de overeenkomsten dat de verzekeraar het recht heeft om zich tot de onderaannemer te wenden en dat dit niet
l'arrêté royal du 11 septembre 2020 tel que modifié. Enfin, une exclusion est également prévue en ce qui concerne la couverture de dommages résultant d'un virus informatique, de piratage informatique ou d'autres activités liées à la cybercriminalité. Suite aux évolutions récentes en la matière, ce type de risques se doit d'être couvert par une assurance spécifique et n'est en principe pas couvert par le contrat relatif à l'assurance responsabilité civile professionnelle, sauf extension de garantie. Etant donné que l'on peut considérer que cela a un lien avec l'exercice de la profession même, verboden is door het koninklijk besluit van 11 september 2020 zoals gewijzigd. Tot slot wordt ook een uitsluiting voorzien voor wat betreft de dekking van schade als gevolg van een computervirus, van hacking of van andere activiteiten in verband met cybercriminaliteit. Als gevolg van de recente evoluties op dat vlak moet dit soort risico's gedekt worden door een specifieke verzekering en is die in principe niet gedekt door de overeenkomst burgerlijke beroepsaansprakelijkheid, behalve bij uitbreiding van de waarborg. Aangezien aangenomen kan worden dat er een verband bestaat met de uitoefening van het beroep zelf, lijkt het aangewezen om die uitsluiting expliciet te vermelden
il paraît préférable de reprendre cette exclusion explicitement, pour om elke discussie te vermijden over de vraag of dergelijke uitsluiting
éviter toute discussion sur le fait de savoir si une telle exclusion al dan niet opgenomen mag worden in de verzekeringsovereenkomst. De
peut ou non être reprise dans le contrat d'assurance. L'exclusion uitsluiting is niet van toepassing wanneer de beroepsbeoefenaar
n'est pas d'application si le professionnel est confronté à un risque geconfronteerd wordt met een onbekend risico of veiligheidssystemen
inconnu ou a mis en place des systèmes de sécurité qui se sont révélés heeft opgezet die nadien onvoldoende efficiënt bleken te zijn, met
insuffisamment efficaces, en clair, lorsqu'au regard des andere woorden wanneer de beroepsbeoefenaar, rekening houdend met de
circonstances, le professionnel ne peut être tenu pour responsable. omstandigheden, niet verantwoordelijk gehouden kan worden.
Article 4 Artikel 4
Cet article modifie l'article 81 de l'arrêté royal du 11 septembre Dit artikel wijzigt artikel 81 van het koninklijk besluit van 11
2020. Comme prévu pour d'autres professions et prévu dans les anciens september 2020. Zoals voorzien is voor andere beroepen en zoals
contrats d'assurance pour les professions du chiffre relevant de la voorzien is in de oude verzekeringsovereenkomsten voor de
loi du 17 mars 2019 précitée, l'article 81 mentionnait que la garantie cijferberoepen die onder voormelde wet van 17 maart 2019 vallen,
restait acquise après la cessation des activités ou aux héritiers vermeldde het artikel 81 dat de waarborg verworven bleef na
après le décès, pour autant que la réclamation soit formulée pendant stopzetting van de activiteiten of voor de erfgenamen na het
la durée de la prescription. Afin de répondre à la demande de sécurité overlijden, voor zover de vordering ingediend werd tijdens de
juridique du secteur des assurances, il est désormais prévu que le wettelijke verjaringstermijn. Om te antwoorden op de vraag om
juridische zekerheid vanwege de verzekeringssector, is nu voorzien dat
délai minimal est de trente-six mois, les parties pouvant convenir de minimumtermijn zesendertig maanden bedraagt, waarbij de partijen
d'un délai plus long. een langere termijn kunnen overeenkomen.
Par ailleurs, la règle de postériorité telle que prévue à l'article Bovendien wordt de posterioriteitsregel zoals voorzien in artikel 142
142 de la loi du 4 avril 2014 précitée est désormais explicitement van voormelde wet van 4 april 2014 voortaan uitdrukkelijk hernomen in
reprise dans l'arrêté royal, comme c'est aussi le cas par exemple dans het koninklijk besluit, zoals dat bijvoorbeeld ook het geval is in
la loi du 9 mai 2019 précitée. voormelde wet van 9 mei 2019.
Article 5 Artikel 5
Cet article n'appelle pas de commentaire particulier. Dit artikel vereist geen bijkomende toelichting.
J'ai l'honneur d'être, Ik heb de eer te zijn,
Sire, Sire,
de Votre Majesté Van Uwe Majesteit,
le très respectueux et très fidèle serviteur, de zeer eerbiedige en zeer getrouwe dienaar,
Le Ministre de l'Economie, De Minister van Economie,
P.-Y. DERMAGNE P.-Y. DERMAGNE
Le Ministre des Classes moyennes, De Minister van Middenstand,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
Conseil d'Etat, section de législation, Raad van State, afdeling Wetgeving,
Avis 71.169/1 du 7 avril 2022 sur un projet d'arrêté royal `modifiant, Advies 71.169/1 van 7 april 2022 over een ontwerp van koninklijk
en ce qui concerne les conditions d'assurance professionnelle, `besluit tot wijziging, wat de voorwaarden inzake beroepsverzekering
l'arrêté royal du 11 septembre 2020 fixant les modalités du registre betreft, van het koninklijk besluit van 11 september 2020 tot
vaststelling van de nadere regels van het openbaar register van het
public de l'Institut des Conseillers fiscaux et des Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants en, de
Experts-comptables, l'octroi de la qualité aux personnes de pays tiers toekenning van de hoedanigheid aan de personen van derde landen en aan
et aux personnes morales, les règles de fonctionnement de l'Institut de rechtspersonen, de regels inzake de werking van het Instituut en de
et les conditions d'assurance professionnelle' voorwaarden inzake beroepsverzekering'
Le 9 mars 2022, le Conseil d'Etat, section de législation, a été Op 9 maart 2022 is de Raad van State, afdeling Wetgeving, door de
invité par le Ministre de l'Economie à communiquer un avis, dans un Minister van Economie verzocht binnen een termijn van dertig dagen een
délai de trente jours, sur un projet d'arrêté royal `modifiant, en ce advies te verstrekken over een ontwerp van koninklijk besluit `tot
qui concerne les conditions d'assurance professionnelle, l'arrêté wijziging, wat de voorwaarden inzake beroepsverzekering betreft, van
royal du 11 septembre 2020 fixant les modalités du registre public de het koninklijk besluit van 11 september 2020 tot vaststelling van de
l'Institut des Conseillers fiscaux et des Experts-comptables, l'octroi nadere regels van het openbaar register van het Instituut van de
de la qualité aux personnes de pays tiers et aux personnes morales, Belastingadviseurs en de Accountants en, de toekenning van de
hoedanigheid aan de personen van derde landen en aan de
les règles de fonctionnement de l'Institut et les conditions rechtspersonen, de regels inzake de werking van het Instituut en de
d'assurance professionnelle'. voorwaarden inzake beroepsverzekering'.
Le projet a été examiné par la première chambre le 29 mars 2022. La Het ontwerp is door de eerste kamer onderzocht op 29 maart 2022 . De
chambre était composée de Marnix Van Damme, président de chambre, kamer was samengesteld uit Marnix Van Damme, kamervoorzitter, Wouter
Wouter Pas et Inge Vos, conseillers d'Etat, Michel Tison et Johan Put, Pas en Inge Vos, staatsraden, Michel Tison en Johan Put, assessoren,
assesseurs, et Wim Geurts, greffier. en Wim Geurts, griffier.
Le rapport a été présenté par Githa Scheppers, premier auditeur. Het verslag is uitgebracht door Githa Scheppers, eerste auditeur.
La concordance entre la version française et la version néerlandaise De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst van het
de l'avis a été vérifiée sous le contrôle de Inge Vos, conseiller advies is nagezien onder toezicht van Inge Vos, staatsraad.
d'Etat. L'avis, dont le texte suit, a été donné le 7 avril 2022. Het advies, waarvan de tekst hierna volgt, is gegeven op 7 april 2022.
1. En application de l'article 84, § 3, alinéa 1er, des lois sur le 1. Met toepassing van artikel 84, § 3, eerste lid, van de wetten op de
Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, la section de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, heeft de afdeling
législation a fait porter son examen essentiellement sur la compétence Wetgeving zich toegespitst op het onderzoek van de bevoegdheid van de
de l'auteur de l'acte, le fondement juridique et l'accomplissement des steller van de handeling, van de rechtsgrond, alsmede van de vraag of
formalités prescrites. aan de te vervullen vormvereisten is voldaan.
Portée du projet Strekking van het ontwerp
2. Le projet d'arrêté royal soumis pour avis a pour objet de modifier 2. Het om advies voorgelegde ontwerp van koninklijk besluit strekt tot
l'arrêté royal du 11 septembre 2020 `fixant les modalités du registre wijziging van het koninklijk besluit van 11 september 2020 `tot
vaststelling van de nadere regels van het openbaar register van het
public de l'Institut des Conseillers fiscaux et des Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants en, de
Experts-comptables, l'octroi de la qualité aux personnes de pays tiers toekenning van de hoedanigheid aan de personen van derde landen en aan
et aux personnes morales, les règles de fonctionnement de l'Institut de rechtspersonen, de regels inzake de werking van het Instituut en de
et les conditions d'assurance professionnelle'. voorwaarden inzake beroepsverzekering'.
Conformément à l'article 44, alinéa 3, de la loi du 17 mars 2019 Overeenkomstig artikel 44, derde lid, van de wet van 17 maart 2019
`relative aux professions d'expert-comptable et de conseiller fiscal', `betreffende de beroepen van accountant en belastingadviseur' is de
le professionnel est tenu de faire couvrir sa responsabilité civile beroepsbeoefenaar verplicht om zich voor zijn burgerlijke
professionnelle par un contrat d'assurance. Le titre 6 de l'arrêté beroepsaansprakelijkheid te verzekeren met een verzekeringscontract.
royal du 11 septembre 2020 définit les conditions d'assurance In titel 6 van het koninklijk besluit van 11 september 2020 worden de
minimales auxquelles doivent satisfaire les contrats d'assurance minimale verzekeringsvoorwaarden omschreven waaraan de desbetreffende
concernés (articles 77 à 83). L'arrêté en projet vise à modifier verzekeringsovereenkomsten moeten voldoen (artikelen 77 tot 83). Het
ontworpen besluit beoogt deze regeling op diverse punten te wijzigen.
plusieurs points de ce régime. De ontworpen wijzigingen hebben in essentie betrekking op een
Les modifications en projet ont en substance pour objet de préciser le verduidelijking van het toepassingsgebied van het koninklijk besluit
champ d'application de l'arrêté royal du 11 septembre 2020 (article 1er van 11 september 2020 (artikel 1 van het ontwerp), de invoering van
du projet), d'instaurer une limite annuelle (article 2), d'ajouter een jaarlijkse limiet (artikel 2), de toevoeging van drie nieuwe
trois nouvelles exclusions (article 3) et de modifier l'article 81 de uitsluitingen (artikel 3) en een wijziging van artikel 81 van het
l'arrêté royal du 11 septembre 2020 en ce qui concerne la couverture koninklijk besluit van 11 september 2020 met betrekking tot de dekking
dans le temps (article 4). in de tijd (artikel 4).
L'arrêté envisagé entre en vigueur le jour de sa publication au Het te nemen besluit treedt in werking op de dag waarop het in het
Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt. Het is van bij zijn
Moniteur belge. Il s'applique dès son entrée en vigueur aux nouveaux inwerkingtreding van toepassing op de nieuwe overeenkomsten en ook op
contrats ainsi qu'aux contrats en cours, pour autant que les de lopende overeenkomsten voor zover de aanpassingen in voorkomend
adaptations prévues le cas échéant sur la base du présent arrêté, geval voorzien op basis van dit besluit, plaatsvinden ten laatste de
interviennent au plus tard le premier jour du dix-huitième mois eerste dag van de achttiende maand na de publicatie ervan in het
suivant celui de sa publication au Moniteur belge (article 5). Belgisch Staatsblad (artikel 5).
Fondement juridique Rechtsgrond
3.1. Sous la réserve de ce qui est mentionné au point 3.2., les 3.1. Onder voorbehoud van hetgeen onder randnummer 3.2 wordt vermeld,
modifications en projet trouvent leur fondement juridique dans vinden de ontworpen wijzigingen rechtsgrond in artikel 44, vierde lid,
l'article 44, alinéa 4, de la loi du 17 mars 2019, selon lequel le Roi van de wet van 17 maart 2019 overeenkomstig welke bepaling de Koning,
fixe, après avis du Conseil de l'Institut, les conditions minimales na advies van de Raad van het Instituut, de minimale
d'assurance auxquelles doit répondre le contrat d'assurance de verzekeringsvoorwaarden bepaalt waaraan de verzekeringsovereenkomst
responsabilité civile professionnelle. voor de burgerlijke beroepsaansprakelijkheid dient te beantwoorden.
3.2. L'article 2 du projet vise à compléter l'article 79 de l'arrêté royal du 11 septembre 2020 qui fixe la couverture minimale (1), par un alinéa 2, libellé comme suit : « Une limite annuelle de 5.000.000 euros, tous sinistres confondus, est d'application ». Les conditions d'assurance minimales, visées à l'article 44, alinéa 4, de la loi du 17 mars 2019 paraissent indiquer les garanties qui doivent en tout cas être incluses (ou les exclusions qui peuvent tout au plus être inscrites) dans le contrat d'assurance responsabilité au profit des personnes lésées. Il apparaît dès lors au Conseil d'Etat que l'instauration d'une limite annuelle, qui implique une limitation de la couverture d'assurance, peut difficilement être assimilée à la fixation d'une condition d'assurance minimale (2). Interrogé à cet égard, le délégué a fait mention de la réponse des entreprises d'assurance dans l'avis de la Commission des assurances du 3.2. Artikel 2 van het ontwerp strekt ertoe om artikel 79 van het koninklijk besluit van 11 september 2020, waarin de minimumdekking wordt bepaald, (1) aan te vullen met een tweede lid, luidende: "Er geldt een jaarlijkse limiet van 5.000.000 euro, alle schadegevallen gecombineerd". De minimale verzekeringsvoorwaarden waarvan sprake in artikel 44, vierde lid, van de wet van 17 maart 2019, lijken te wijzen op de waarborgen die in elk geval moeten worden opgenomen (of de uitsluitingen die hooguit mogen worden ingeschreven) in de aansprakelijkheidsverzekeringsovereenkomst ten gunste van de schadelijders. Het komt de Raad van State dan ook voor dat het invoeren van een jaarlijkse limiet, die een beperking van verzekeringsdekking inhoudt, bezwaarlijk kan worden beschouwd als het vaststellen van een minimale verzekeringsvoorwaarde. (2) Hierover ondervraagd, verwees de gemachtigde naar het antwoord van de verzekeringsondernemingen in het advies van de Commissie voor
17 février 2022 : Verzekeringen van 17 februari 2022:
« (...) Il ne s'agit pas d'une limite annuelle, mais plutôt d'un "(...) Het gaat hier niet om een jaarlijkse limiet doch eerder over
minimum. Ce n'est pas un plafond, vu que les assureurs peuvent een minimum. Het is geen plafond, aangezien de verzekeraars steeds een
toujours accorder une couverture plus importante. Pour autant que cela hogere dekking kunnen verlenen. Voor zover als nuttig wordt verwezen
puisse être utile, les représentants des entreprises d'assurance
renvoient à l'article 4 de la loi du 9 mai 2019 relative à l'assurance naar artikel 4 van de wet van 9 mei 2019 betreffende de verplichte
obligatoire de la responsabilité civile professionnelle des verzekering van de burgerlijke beroepsaansprakelijkheid van
architectes dans laquelle une disposition similaire a été prévue. » architecten waarin een gelijkaardige bepaling is voorzien."
Il ne ressort toutefois nullement du texte du projet qu'il ne Dat het niet zou gaan om een jaarlijkse limiet, doch over een minimum
s'agirait pas d'une limite annuelle, mais d'un minimum et que les en dat de verzekeraars steeds een hogere dekking kunnen verlenen,
assureurs peuvent toujours accorder une couverture plus importante. Le blijkt echter geenszins uit de tekst van het ontwerp. Dat in de wet
fait que la loi du 9 mai 2019 `relative à l'assurance obligatoire de van 9 mei 2019 `betreffende de verplichte verzekering van de
la responsabilité civile professionnelle dans le secteur de la burgerlijke beroepsaansprakelijkheid in de bouwsector' een
construction' contient une disposition similaire, n'est de plus - gelijkaardige bepaling is opgenomen, is voorts - naast de vaststelling
outre la constatation que la formulation de la limite annuelle dans dat de formulering van de jaarlijkse limiet in deze bepaling wel
cette disposition diffère bel et bien du projet à l'examen (3) - pas degelijk verschilt van het voorliggende ontwerp (3) - niet relevant
pertinente pour apprécier si la disposition en projet peut se voor de beoordeling of de ontworpen bepaling inpasbaar is in de
aangehaalde rechtsgrond.
Tenzij een andere rechtsgrond kan worden gevonden voor de ontworpen
concilier avec le fondement juridique cité. regeling of de ontworpen regeling wordt geherformuleerd als een
Il y a dès lors lieu de supprimer l'article 2 du projet, à moins qu'un minimale verzekeringsvoorwaarde, (4) moet artikel 2 van het ontwerp
autre fondement juridique puisse être trouvé pour le dispositif en
projet ou que ce dernier soit reformulé comme condition d'assurance
minimale(4). dan ook worden weggelaten.
Examen du texte Onderzoek van de tekst
Article 5 Artikel 5
4.1. L'arrêté envisagé entre en vigueur le jour de sa publication au 4.1. Het te nemen besluit treedt in werking op de dag waarop het in
Moniteur belge. het Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt.
A moins qu'un motif spécifique ne justifie de déroger au délai Tenzij er een specifieke reden bestaat om af te wijken van de gangbare
habituel d'entrée en vigueur des arrêtés, il faut renoncer à l'entrée termijn van inwerkingtreding van besluiten, dient te worden afgezien
en vigueur immédiate afin d'accorder à chacun un délai raisonnable van de onmiddellijke inwerkingtreding, teneinde eenieder een redelijke
pour prendre connaissance des nouvelles règles. termijn te geven om kennis te nemen van de nieuwe bepalingen.
4.2. L'article 5 du projet dispose en outre que l'arrêté en projet 4.2. Artikel 5 van het ontwerp bepaalt verder dat het ontworpen
s'applique dès son entrée en vigueur aux nouveaux contrats ainsi besluit van bij zijn inwerkingtreding van toepassing is op de nieuwe
qu'aux contrats en cours, pour autant que les adaptations prévues le cas échéant sur la base de cet arrêté, interviennent au plus tard le premier jour du dix-huitième mois suivant celui de sa publication au Moniteur belge. Il conviendra de préciser la disposition en projet, dès lors qu'il n'est fait aucune distinction entre, d'une part, l'application de la disposition en projet au contrat en cours et, d'autre part, l'adaptation formelle du contrat. Sa formulation est par ailleurs ambiguë, étant donné que l'effet sur les contrats existants semble indiquer que les parties doivent convenir d'apporter les adaptations au contrat (« pour autant que les adaptations prévues le cas échéant sur base du présent arrêté, interviennent au plus tard le premier jour du dix-huitième mois suivant celui de sa publication au Moniteur beige »), (5) alors que le rapport au Roi ne fait référence qu'à une adaptation par les assureurs. Interrogé à ce sujet, le délégué a donné la réponse suivante : overeenkomsten en ook op de lopende overeenkomsten voor zover de aanpassingen in voorkomend geval voorzien op basis van dit besluit, plaatsvinden ten laatste de eerste dag van de achttiende maand na de publicatie ervan in het Belgisch Staatsblad. De ontworpen bepaling behoeft verduidelijking nu geen onderscheid wordt gemaakt tussen, enerzijds, de toepassing van de ontworpen regeling op de lopende overeenkomst en, anderzijds, de formele aanpassing van de overeenkomst. Zij is tevens dubbelzinnig geformuleerd, aangezien de uitwerking op bestaande overeenkomsten lijkt te veronderstellen dat partijen moeten overeenkomen om de aanpassingen in de overeenkomst door te voeren ("voor zover de aanpassingen in voorkomend geval voorzien op basis van dit besluit, plaatsvinden ten laatste de eerste dag van de achttiende maand na de publicatie ervan in het Belgisch Staatsblad."), (5) doch in het verslag aan de Koning uitsluitend verwezen wordt naar een aanpassing door de verzekeraars. Hierover ondervraagd, antwoordde de gemachtigde:
« De aanleiding voor de aanpassing van het huidige koninklijk besluit "De aanleiding voor de aanpassing van het huidige koninklijk besluit
was een vraag van de sector van de verzekeraars die vindt dat sommige was een vraag van de sector van de verzekeraars die vindt dat sommige
artikels in het huidige koninklijk besluit onduidelijk zijn, wat kan artikels in het huidige koninklijk besluit onduidelijk zijn, wat kan
leiden tot een verkeerde interpretatie van de artikels in de leiden tot een verkeerde interpretatie van de artikels in de
verzekeringsovereenkomsten. Om dergelijke verkeerde interpretaties te verzekeringsovereenkomsten. Om dergelijke verkeerde interpretaties te
vermijden, is voorzien dat de aanpassingen ook van toepassing zijn op vermijden, is voorzien dat de aanpassingen ook van toepassing zijn op
lopende overeenkomsten. In principe zijn de lopende overeenkomsten lopende overeenkomsten. In principe zijn de lopende overeenkomsten
trouwens al in overeenstemming met de nieuwe bepalingen. trouwens al in overeenstemming met de nieuwe bepalingen.
Indien een verzekeraar vindt dat vormelijke aanpassingen van zijn Indien een verzekeraar vindt dat vormelijke aanpassingen van zijn
overeenkomsten noodzakelijk of wenselijk zijn in het licht van het overeenkomsten noodzakelijk of wenselijk zijn in het licht van het
nieuwe besluit, moet hij dat om redenen van juridische zekerheid doen nieuwe besluit, moet hij dat om redenen van juridische zekerheid doen
ten laatste de eerste dag van de achttiende maand na de ten laatste de eerste dag van de achttiende maand na de
inwerkingtreding van het koninklijk besluit (...). » inwerkingtreding van het koninklijk besluit (...)."
Le dispositif en projet ne contient toutefois pas uniquement des De ontworpen regeling betreft echter niet alleen verduidelijkingen.
précisons. Si l'intention est de permettre à l'entreprise d'assurance Indien het de bedoeling is dat de aanpassingen eenzijdig door de
de procéder unilatéralement aux adaptations, comme l'a confirmé le verzekeringsonderneming kunnen worden doorgevoerd zoals bevestigd door
délégué, cela signifierait également que l'entreprise d'assurance peut de gemachtigde, zou dit tevens betekenen dat de
imposer unilatéralement à l'assuré certaines nouvelles exclusions de verzekeringsonderneming eenzijdig bepaalde nieuwe uitsluitingen van
la couverture d'assurance (voir l'article 3 du projet), ce qui paraît verzekeringsdekking aan de verzekerde kan opleggen (zie artikel 3 van
être contraire au fait que l'arrêté royal prévoit uniquement à cet het ontwerp), hetgeen op gespannen voet lijkt te staan met het feit
dat het koninklijk besluit op dit punt enkel voorziet in de minimale
égard les garanties minimales que doit fournir le contrat d'assurance, waarborgen waarin de verzekeringsovereenkomst moet voorzien, en niet
et non une réglementation contraignante du contenu du contrat. in een dwingende regeling van de inhoud van de overeenkomst.
Le greffier, De griffier,
Wim Geurts Wim Geurts
Le président, De voorzitter,
Marnix Van Damme Marnix Van Damme
_______ _______
Notes Nota's
(1) L'article 79 de l'arrêté royal du 11 septembre 2020 dispose : (1) Artikel 79 van het koninklijk besluit van 11 september 2020 luidt
« Les montants assurés par le contrat d'assurance ne peuvent être als volgt: "De bedragen verzekerd door de verzekeringsovereenkomst mogen niet
inférieurs à 1.250.000 euros par sinistre. Cette couverture minimale lager zijn dan 1.250.000 euro per schadegeval. Deze minimumdekking
est portée à 2.500.000 euros si un même sinistre cause des dommages à wordt verhoogd tot 2.500.000 euro wanneer eenzelfde schadegeval schade
plusieurs personnes et à 3.000.000 euros par sinistre pour toute veroorzaakt voor meerdere personen en tot 3.000.000 euro per
réclamation relative aux missions visées à l'article 3, 6° à 8°, de la schadegeval voor elke vordering met betrekking tot de opdrachten
loi. » (2) Voir également les observations concernant les articles formulées bedoeld in artikel 3, 6° tot en met 8°, van de wet."
par des experts dans l'avis de la Commission des assurances du 17 (2) Zie ook de artikelsgewijze opmerkingen van deskundigen in het
février 2022 qui contient notamment l'observation suivante sur advies van de Commissie van Verzekeringen van 17 februari 2022 waar
l'article 2 du projet : « En vertu de l'article 44, 4e alinéa de la bij artikel 2 van het ontwerp onder meer werd opgemerkt: "Krachtens
loi du 17 mars 2019, le Roi fixe les conditions minimales d'assurance artikel 44, vierde lid van de wet van 17 maart 2019 bepaalt de Koning
en responsabilité professionnelle. La formulation d'une limite ne de minimumvoorwaarden van de beroepsaansprakelijkheidsverzekering. De
semble pas conforme à cette compétence dévolue au Roi. » formulering van een limiet lijkt niet conform deze aan de Koning
gehabiliteerde bevoegdheid".
(3) L'article 4, alinéa 1er, de la loi du 9 mai 2019 dispose en effet (3) Artikel 4 eerste lid, van de wet van 9 mei 2019 luidt immers als
ce qui suit : volgt:
« La couverture de la responsabilité civile visée à l'article 3 prévue "De dekking in geval van burgerlijke aansprakelijkheid, bedoeld in
dans le contrat d'assurance, ne peut pas être inférieure, par artikel 3, waarin de verzekeringsovereenkomst voorziet, mag, per
sinistre, à : schadegeval, niet lager liggen dan:
1° 1 500 000 euros pour les dommages résultant de lésions corporelles 1° 1 500 000 euro voor de schade voortvloeiend uit lichamelijke
; letsels;
2° 500 000 euros pour le total des dommages matériels et immatériels ; 2° 500 000 euro voor het totaal van de materiële en immateriële schade;
3° 10 000 euros pour les objets confiés à l'assuré par le maître de 3° 10 000 euro voor de voorwerpen die aan de verzekerde zijn
l'ouvrage ; toevertrouwd door de bouwheer;
avec une limite annuelle de 5 000 000 euros, tous sinistres confondus. met een jaarlijkse limiet van 5 000 000 euro, alle schadegevallen
» gecombineerd."
(4) Ainsi, l'arrêté royal pourrait prévoir que si le contrat fixe une (4) Zo zou het koninklijk besluit wel kunnen bepalen dat, wanneer de
limite annuelle à la couverture d'assurance, cette limite ne pourra overeenkomst een jaarlijkse limiet op de verzekeringsdekking bepaalt,
être inférieure à un montant à déterminer. deze niet lager mag liggen dan een nader te bepalen bedrag.
(5) Il n'apparaît pas non plus clairement s'il y a lieu de comprendre (5) Daarbij is het tevens onduidelijk of dit zo dient begrepen te
qu'en l'absence d'une adaptation (convenue) après 18 mois, les worden dat bij gebrek aan (overeengekomen) aanpassing na 18 maanden,
adaptations ne peuvent plus être apportées au contrat existant à une de aanpassingen op een later ogenblik niet meer in de bestaande
date ultérieure. overeenkomst mogen worden doorgevoerd.
14 JUIN 2022. - Arrêté royal modifiant, en ce qui concerne les 14 JUNI 2022. - Koninklijk besluit tot wijziging, wat de voorwaarden
conditions d'assurance professionnelle, l'arrêté royal du 11 septembre inzake beroepsverzekering betreft, van het koninklijk besluit van 11
2020 fixant les modalités du registre public de l'Institut des september 2020 tot vaststelling van de nadere regels van het openbaar
Conseillers fiscaux et des Experts-comptables, l'octroi de la qualité register van het Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants
aux personnes de pays tiers et aux personnes morales, les règles de en, de toekenning van de hoedanigheid aan de personen van derde landen
fonctionnement de l'Institut et les conditions d'assurance en aan de rechtspersonen, de regels inzake de werking van het
professionnelle Instituut en de voorwaarden inzake beroepsverzekering
PHILIPPE, Roi des Belges, FILIP, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 17 mars 2019 relative aux professions d'expert-comptable Gelet op de wet van 17 maart 2019 betreffende de beroepen van
et de conseiller fiscal, l'article 44, alinéa 4 ; accountant en belastingadviseur, artikel 44, vierde lid;
Vu l'arrêté royal du 11 septembre 2020 fixant les modalités du Gelet op het koninklijk besluit van 11 september 2020 tot vaststelling
registre public de l'Institut des Conseillers fiscaux et des van de nadere regels van het openbaar register van het Instituut van
Experts-comptables, l'octroi de la qualité aux personnes de pays tiers de Belastingadviseurs en de Accountants en, de toekenning van de
et aux personnes morales, les règles de fonctionnement de l'Institut hoedanigheid aan de personen van derde landen en aan de
et les conditions d'assurance professionnelle, en ce qui concerne les rechtspersonen, de regels inzake de werking van het Instituut en de
conditions d'assurance professionnelle ; voorwaarden inzake beroepsverzekering;
Vu l'avis du Conseil de l'Institut des Conseillers Fiscaux et des Gelet op het advies van de Raad van het Instituut van de
Experts-Comptables, donné le 26 octobre 2021 ; Belastingadviseurs en de Accountants, gegeven op 26 oktober 2021;
Vu l'avis du Conseil supérieur des Professions économiques, donné le Gelet op het advies van de Hoge Raad voor de Economische Beroepen,
10 décembre 2021 ; gegeven op 10 december 2021;
Vu l'avis de la Commission des Assurances, donné le 17 février 2022 ; Gelet op het advies van de Commissie voor Verzekeringen, gegeven op 17
februari 2022;
Vu l'avis 71.169/1 du Conseil d'Etat, donné le 7 avril 2022, en Gelet op advies 71.169/1 van de Raad van State, gegeven op 7 april
application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 2°, des lois sur le 2022, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, van de
Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973 ; wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973;
Sur la proposition du Ministre de l'Economie et du Ministre des Op de voordracht van de Minister van Economie en van de Minister van
Classes Moyennes, Middenstand,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.A l'article 78 de l'arrêté royal du 11 septembre 2020 fixant les modalités du registre public de l'Institut des Conseillers fiscaux et des Experts-comptables, l'octroi de la qualité aux personnes de pays tiers et aux personnes morales, les règles de fonctionnement de l'Institut et les conditions d'assurance professionnelle, les modifications suivantes sont apportées : 1° dans l'alinéa 1er, le mot « intellectuelles » est inséré entre les mots « activités professionnelles » et les mots « visées aux articles 3 et 6 » ; 2° l'alinéa 2 est remplacé par ce qui suit : « La garantie s'applique aux activités professionnelles exercées dans le monde entier, à l'exclusion des Etats-Unis d'Amérique et du Canada, à partir d'une unité d'établissement située en Belgique. ».

Artikel 1.In artikel 78 van het koninklijk besluit van 11 september 2020 tot vaststelling van de nadere regels van het openbaar register van het Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants en, de toekenning van de hoedanigheid aan de personen van derde landen en aan de rechtspersonen, de regels inzake de werking van het Instituut en de voorwaarden inzake beroepsverzekering, worden de volgende wijzigingen aangebracht: 1° in het eerste lid, wordt het woord "intellectuele" ingevoegd tussen de woorden "bij de uitoefening van de" en de woorden "beroepsactiviteiten bedoeld in artikel 3 en 6"; 2° het tweede lid wordt vervangen als volgt: "De waarborg is van toepassing voor de beroepsactiviteiten uitgeoefend in de hele wereld uitgezonderd de Verenigde Staten van Amerika en Canada, die de beroepsbeoefenaar uitoefent vanuit een vestigingseenheid in België.".

Art. 2.L'article 79 du même arrêté est complété par un alinéa rédigé

Art. 2.Artikel 79 van hetzelfde besluit wordt aangevuld met een lid,
comme suit : luidende:
« Lorsque le contrat d'assurance fixe une limite annuelle, la "Als de verzekeringsovereenkomst een jaarlijkse limiet vastlegt, mag
couverture minimale ne peut être inférieure à 5.000.000 euros par an, de minimale dekking niet lager zijn dan 5.000.000 euro, alle
tous sinistres confondus. ». schadegevallen gecombineerd.".

Art. 3.A l'article 80 du même arrêté, les modifications suivantes

Art. 3.In artikel 80 van hetzelfde besluit worden de volgende
sont apportées : wijzigingen aangebracht:
1° dans l'alinéa unique ancien, devenant l'alinéa 1er, les mots « 1° in het vroegere enige lid, dat het eerste lid wordt, worden de
Outre les exclusions visées à l'article 62 et 63 de la loi du 4 avril woorden "Naast de uitsluitingen voorzien in artikel 62 en 63 van de
2014 relative aux assurances, le contrat » sont remplacés par les mots wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen, kan de
verzekeringsovereenkomst" vervangen door de woorden "De
« Le contrat » ; verzekeringsovereenkomst kan";
2° le même alinéa est complété par les 4°, 5° et 6°, rédigés comme 2° hetzelfde lid wordt aangevuld met de bepalingen onder 4°, 5° en 6°,
suit : luidende:
« 4° les amendes judiciaires, administratives, disciplinaires ou "4° de gerechtelijke, administratieve, disciplinaire of transactionele
transactionnelles, les frais judiciaires de poursuite pénale et les geldboeten, gerechtskosten van strafrechtelijke vervolging en de
dommages et intérêts appliqués comme sanction ou comme moyen de schadevergoedingen die als strafmaatregel of afschrikmiddel worden
dissuasion et qui sont supportés personnellement par l'assuré ; toegepast en die persoonlijk gedragen worden door de verzekerde;
5° les dommages couverts par le contrat d'assurance responsabilité 5° de schade gedekt door de verzekeringsovereenkomst burgerlijke
civile professionnelle d'un sous-traitant pour lesquels la beroepsaansprakelijkheid van een onderaannemer waarvoor de
responsabilité professionnelle personnelle du sous-traitant peut être persoonlijke aansprakelijkheid van de onderaannemer ingeroepen kan
engagée ; worden;
6° les dommages de quelque nature que ce soit dont l'origine ou 6° schade van alle aard waarvan de oorsprong of de omvang zou
l'ampleur résulterait des conséquences d'un virus informatique, d'un
piratage informatique, d'une attaque par déni de service attribué ou voortvloeien uit de gevolgen van een computervirus, een hacking, een
d'un rançongiciel sauf si : DDoS-aanval of ransomware, behalve indien:
a) il s'agissait d'un risque inconnu pour lequel il n'existait pas au a) het een onbekend risico betreft waarvoor op het ogenblik van zijn
moment de sa réalisation une protection adéquate ; realisatie geen gepaste bescherming bestond;
b) et/ou l'assuré a pris toutes les mesures de sécurité possible dans b) en/of de verzekerde alle in de sector van de verzekerden
le domaine relevant des assurés, mais que la réalisation du risque a toepasselijke veiligheids-maatregelen genomen heeft, maar de
été rendue possible en raison d'un fonctionnement insuffisant des realisatie van het risico mogelijk gemaakt werd omwille van een
systèmes de sécurité. » ; onvoldoende werking van de veiligheidssystemen.";
3° l'article est complété par un alinéa rédigé comme suit : 3° het artikel wordt aangevuld met een lid, luidende:
« Les exclusions prévues par la loi du 4 avril 2014 relative aux "De uitsluitingen bedoeld in de wet van 4 april 2014 betreffende de
assurances sont également d'application. ». verzekeringen zijn eveneens van toepassing.".

Art. 4.Dans l'article 81 du même arrêté, un alinéa rédigé comme suit

Art. 4.In artikel 81 van hetzelfde besluit wordt tussen het eerste en
est inséré entre les alinéas 1er et 2 : het tweede lid een lid ingevoegd, luidende:
« Sont également prises en considération, à condition qu'elles soient "Worden ook in aanmerking genomen, op voorwaarde dat ze schriftelijk
formulées par écrit à l'encontre de l'assuré ou de l'assureur dans un worden ingesteld tegen de verzekerde of de verzekeringsonderneming
binnen een termijn van zesendertig maanden te rekenen van het einde
délai de trente-six mois à compter de la fin du contrat, les demandes van de verzekeringsovereenkomst, de vorderingen tot vergoeding die
en réparation qui se rapportent : betrekking hebben op:
1° à un dommage survenu pendant la durée de ce contrat si, à la fin de 1° schade die zich tijdens de looptijd van die overeenkomst heeft
voorgedaan indien het risico bij het einde van die overeenkomst niet
ce contrat, le risque n'est pas couvert par un autre assureur ; door een andere verzekeringsonderneming gedekt wordt;
2° à des actes ou des faits pouvant donner lieu à un dommage, survenus 2° daden of feiten die aanleiding kunnen geven tot schade, die zich
et déclarés à l'assureur pendant la durée de ce contrat. » . tijdens de duur van die overeenkomst hebben voorgedaan en aan de

Art. 5.Le ministre qui a l'Economie dans ses attributions et le

 verzekeringsonderneming werden aangegeven.".
ministre qui a les Classes moyennes dans ses attributions sont

Art. 5.De minister bevoegd voor Economie en de minister bevoegd voor
chargés, chacun en ce qui le concerne, de l'exécution du présent Middenstand, zijn, ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering van
arrêté. dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 14 juin 2022. Gegeven te Brussel, 14 juni 2022.
PHILIPPE FILIP
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre de l'Economie, De Minister van Economie,
P.-Y. DERMAGNE P.-Y. DERMAGNE
Le Ministre des Classes moyennes, De Minister van Middenstand,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
^