Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 13/08/2023
← Retour vers "Arrêté royal relatif à la gouvernance des marchés publics et des concessions et modifiant diverses dispositions de l'arrêté royal du 18 avril 2017 relatif à la passation des marchés publics dans les secteurs classiques et de l'arrêté royal du 18 juin 2017 relatif à la passation des marchés publics dans les secteurs spéciaux "
Arrêté royal relatif à la gouvernance des marchés publics et des concessions et modifiant diverses dispositions de l'arrêté royal du 18 avril 2017 relatif à la passation des marchés publics dans les secteurs classiques et de l'arrêté royal du 18 juin 2017 relatif à la passation des marchés publics dans les secteurs spéciaux Koninklijk besluit inzake het bestuur van overheidsopdrachten en concessies en tot wijziging van diverse bepalingen van het koninklijk besluit van 18 april 2017 plaatsing overheidsopdrachten in de klassieke sectoren en van het koninklijk besluit van 18 juni 2017 plaatsing overheidsopdrachten in de speciale sectoren inzake het bestuur van overheidsopdrachten en concessies
SERVICE PUBLIC FEDERAL CHANCELLERIE DU PREMIER MINISTRE FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER
13 AOUT 2023. - Arrêté royal relatif à la gouvernance des marchés 13 AUGUSTUS 2023. - Koninklijk besluit inzake het bestuur van
publics et des concessions et modifiant diverses dispositions de overheidsopdrachten en concessies en tot wijziging van diverse
l'arrêté royal du 18 avril 2017 relatif à la passation des marchés bepalingen van het koninklijk besluit van 18 april 2017 plaatsing
publics dans les secteurs classiques et de l'arrêté royal du 18 juin overheidsopdrachten in de klassieke sectoren en van het koninklijk
2017 relatif à la passation des marchés publics dans les secteurs besluit van 18 juni 2017 plaatsing overheidsopdrachten in de speciale
spéciaux sectoren inzake het bestuur van overheidsopdrachten en concessies
RAPPORT AU ROI VERSLAG AAN DE KONING
Sire, Sire,
Le présent projet d'arrêté royal vise à fixer la composition et régler Het onderhavige ontwerp van koninklijk besluit is erop gericht om de
le fonctionnement du Comité de la gouvernance des marchés publics et samenstelling en de werking te regelen van het Comité inzake het
des concessions, ainsi qu'à introduire un certain nombre de bestuur van de overheidsopdrachten en concessies, alsook om een aantal
modifications aux arrêtés royaux de passation qui sont liées au wijzigingen door te voeren in de koninklijke besluiten plaatsing die
monitoring et/ou à la transparence et sont donc également pertinents verband houden met monitoring en/of transparantie en zodoende eveneens
dans le contexte de la gouvernance des marchés publics. van belang zijn in het kader van het bestuur inzake overheidsopdrachten.

Article 1er.Cette disposition règle tout d'abord la composition du

Artikel 1.In deze bepaling wordt vooreerst de samenstelling geregeld

Comité de la gouvernance des marchés publics et des concessions. La van het Comité inzake het bestuur van de overheidsopdrachten en
durée de la nomination est également fixée. Il est finalement stipulé concessies. Daarnaast wordt de benoemingstermijn omschreven, alsook
que les délégués et leurs suppléants sont nommés par le Premier dat de afgevaardigden en hun plaatsvervangers door de Eerste minister
ministre. benoemd worden.

Art. 2.Cette disposition vise à réglementer le contenu de l'avis

Art. 2.Deze bepaling is erop gericht om de inhoud te regelen van de

d'attribution simplifié. Un tel avis sera obligatoire, à partir du 1er vereenvoudigde aankondiging van gegunde opdracht. Dergelijke
septembre 2023, pour les marchés inférieurs aux seuils européens, aankondiging zal, vanaf 1 september 2023, verplicht ingevuld moeten
conformément aux modifications qui ont été introduites par les worden voor de opdrachten onder de Europese drempels, overeenkomstig
articles 4 et 7 de la loi du 8 février 2023 modifiant la loi du 17 de wijzigingen die werden doorgevoerd door de artikelen 4 en 7 van de
juin 2016 relative aux marchés publics et la loi du 17 juin 2016 wet van 8 februari 2023 tot wijziging van de wet van 17 juni 2016
relative aux contrats de concession, en ce qui concerne la inzake overheidsopdrachten en de wet van 17 juni 2016 betreffende de
concessieovereenkomsten, met betrekking tot het bestuur. De inhoud van
gouvernance. Le contenu de l'avis a été simplifié par rapport au de aankondiging werd vereenvoudigd ten opzichte van de inhoud die
contenu qui doit être inclus dans l'avis d'attribution pour les opgenomen moet worden in de aankondiging van gegunde opdracht voor de
marchés qui atteignent le seuil de publication européenne. Ce contenu opdrachten die de drempel voor de Europese bekendmaking bereiken. Deze
inhoud is opgenomen in een bijlage 5/1 bij het koninklijk besluit van
figure dans une annexe 5/1 de l'arrêté royal du 18 avril 2017 relatif 18 april 2017 plaatsing overheidsopdrachten in de klassieke sectoren.
à la passation des marchés publics dans les secteurs classiques.

Art. 3.En vue d'un monitoring efficace, y compris de la participation

Art. 3.Met het oog op een efficiënte monitoring, onder meer met het

des PME, il est important, en ce qui concerne les informations qui oog op het meten van de KMO-participatie, is het van belang om, wat de
doivent figurer dans le procès-verbal d'ouverture, de disposer non verplicht op te nemen informatie in het proces-verbaal van opening
seulement du nom ou de la raison sociale des soumissionnaires, mais betreft, niet alleen te beschikken over de naam of de handelsnaam van
aussi de leur numéro d'identification. En ce qui concerne les de inschrijvers, maar ook over hun identificatienummer. Wat de
soumissionnaires belges, cela correspond au numéro d'entreprise Belgische inschrijvers betreft komt dit overeen met het
attribué lors de l'enregistrement dans la Banque-Carrefour des ondernemingsnummer dat wordt toegekend bij de inschrijving in de
Entreprises. D'où l'ajout à l'article 84 de l'obligation d'indiquer ces numéros. Il a également été ajouté que les informations minimales à fournir (visées au deuxième paragraphe) doivent être transmises par le pouvoir adjudicateur au SPF BOSA via une application électronique fournie par ce dernier. Il s'agit, au moins pour les pouvoirs adjudicateurs qui utilisent l'application e-tendering du SPF BOSA, d'une application intégrée à l'application e-tendering qui assure l'envoi automatique des informations concernées. L'obligation en question est donc particulièrement pratique pour les pouvoirs adjudicateurs qui utiliseraient une autre plateforme électronique (qui répond aux Kruispuntbank van Ondernemingen. Vandaar dan ook dat in artikel 84 toegevoegd wordt dat de opgave van deze nummers verplicht is. Er werd eveneens toegevoegd dat de minimaal aan te leveren gegevens (vermeld in het tweede lid) door de aanbestedende overheid doorgestuurd moeten worden naar de FOD BOSA via een elektronische toepassing die door deze laatste FOD wordt ter beschikking gesteld. Het betreft, althans voor de aanbestedende overheden die gebruik maken van de e-tendering toepassing van de FOD BOSA, een applicatie die ingebouwd is in de e-tendering toepassing en die ervoor zorgt dat de betreffende inlichtingen automatisch worden doorgestuurd. De betreffende verplichting is zodoende met name van praktisch belang voor aanbestedende overheden die gebruik zouden maken van een ander elektronisch platform (dat voldoet aan de voorwaarden van artikel 14
conditions de l'article 14 de la loi du 17 juin 2016 relative aux van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten).
marchés publics).

Art. 4.En ce qui concerne les informations contenues dans l'avis

Art. 4.Ook wat de inlichtingen betreft die opgenomen staan in de

d'attribution, il est également important, pour un monitoring aankondiging van gegunde opdracht, is het van belang, met het oog op
efficace, de pouvoir obtenir les numéros d'identification du een efficiënte monitoring, te kunnen beschikken over de
bénéficiaire. Même dans les cas où il y a plusieurs bénéficiaires, par identificatienummers van de begunstige. Ook in de gevallen waarbij er
exemple dans le cas d'un accord-cadre impliquant plusieurs opérateurs meerdere begunstigden zijn, bijvoorbeeld in geval van een
économiques ou lorsque l'offre est présentée par un groupe raamovereenkomst met meerdere ondernemers of bij indiening door een
d'opérateurs économiques, le numéro d'identification de chaque combinatie van ondernemers, moet voor elke onderneming het
opérateur économique doit être communiqué. identificatienummer gemeld worden.
En outre, il est prévu que non seulement la valeur de l'offre retenue Daarnaast wordt voorzien dat niet alleen de waarde van de begunstigde
ou la valeur de l'offre la plus basse et la plus élevée prises en offerte moet ingegeven worden of de waarde van de laagste en hoogste
considération doivent être inscrites. Les deux types d'information offerte die in aanmerking wordt genomen. Beide types inlichtingen
devront être fournis, conformément à ce qui est prévu dans les zullen opgegeven moeten worden, in lijn met wat voorzien is in de
nouveaux formulaires standard (Règlement d'exécution (UE) 2019/1780 de nieuwe standaardformulieren (uitvoeringsverordening (EU) nr. 2019/1780
la Commission du 23 septembre 2019 établissant les formulaires types van de Commissie van 23 september 2019 tot vaststelling van
pour la publication d'avis dans le cadre de la passation de marchés standaardformulieren voor de bekendmaking van aankondigingen op het
publics et abrogeant le règlement d'exécution (UE) 2015/1986). gebied van overheidsopdrachten en tot intrekking van Uitvoeringsverordening (EU) 2015/1986).

Art. 5.Cette disposition n'appelle pas de commentaire supplémentaire.

Art. 5.Deze bepaling behoeft geen verdere toelichting.

Art. 6.Pour plus d'explications sur cette disposition, il convient de

Art. 6.Voor nadere toelichting omtrent deze bepaling wordt verwezen

se référer aux commentaires sur l'article 2. naar de commentaar bij artikel 2.

Art. 7.Pour plus d'explications sur cette disposition, il convient de

Art. 7.Voor nadere toelichting omtrent deze bepaling wordt verwezen

se référer aux commentaires sur l'article 3. naar de commentaar bij artikel 3.

Art. 8.Pour plus d'explications sur cette disposition, il convient de

Art. 8.Voor nadere toelichting omtrent deze bepaling wordt verwezen

se référer aux commentaires sur l'article 4. naar de commentaar bij artikel 4.

Art. 9.Cette disposition n'appelle pas de commentaire supplémentaire.

Art. 9.Deze bepaling behoeft geen verdere toelichting.

Art. 10.Sur instruction du Conseil d'Etat, la disposition qui fournit

Art. 10.Op aangeven van de Raad van State wordt de bepaling die

rechtsgrond verschaft om de samenstelling van het Comité inzake het
la base légale pour réglementer la composition de la Comité de la bestuur van de overheidsopdrachten en de concessies te regelen
gouvernance des marchés publics et des concessions (article 163/1, (artikel 163/1, tweede lid), vervroegd, zodat deze bepaling een
alinéa 2) est anticipée de manière à fournir une base légale dienstige rechtsgrond vormt voor artikel 1 van dit ontwerp. Dergelijke
appropriée à l'article 1er du présent projet. Cette entrée en vigueur vervroegde inwerkingtreding is mogelijk in uitvoering van artikel
anticipée est possible en exécution de l'article 18, alinéa 5, de la artikel 18, vijfde lid, van wet van 18 mei 2022 tot wijziging van de
loi du 18 mai 2022 modifiant la loi du 17 juin 2016 relative aux wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten en de wet van 17 juni
marchés publics et la loi du 17 juin 2016 relative aux contrats de concession. 2016 betreffende de concessieovereenkomsten.

Art. 11.Cette disposition règle la mise en vigueur.

Art. 11.Deze bepaling regelt de inwerkingtreding.

Art. 12.Cette disposition n'appelle pas de commentaire

Art. 12.Deze bepaling behoeft geen verdere toelichting.

supplémentaire. Ik heb de eer te zijn,
J'ai l'honneur d'être,
Sire, Sire,
de Votre Majesté Van Uwe Majesteit,
le très respectueux et très fidèle serviteur, de zeer eerbiedige en zeer getrouwe dienaar,
Pour le Premier Ministre, absent : Voor de Eerste Minister, afwezig :
Le Vice-Premier Ministre et Ministre des Classes moyennes, des De Vice-eersteminister en Minister van Middenstand, Zelfstandigen,
Indépendants, des PME et de l'Agriculture, des Réformes KMO's en Landbouw, Institutionele Hervormingen en Democratische
institutionnelles et du Renouveau démocratique, Vernieuwing,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
Pour la Vice-Première Ministre et Ministre de la Fonction publique, Voor de Vice-eersteminister en Minister van Ambtenarenzaken, afwezig :
absente : Le Vice-Premier Ministre et Ministre des Classes moyennes, des De Vice-eersteminister en Minister van Middenstand, Zelfstandigen,
Indépendants, des PME et de l'Agriculture, des Réformes KMO's en Landbouw, Institutionele Hervormingen en Democratische
institutionnelles et du Renouveau démocratique, Vernieuwing,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
Le Ministre des PME, De Minister van KMO's,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
CONSEIL D'ETAT, section de législation, avis 73.760/1 du 30 juin 2023 RAAD VAN STATE, afdeling wetgeving, advies nr. 73.760/1 van 30 juni
sur un projet d'arrêté royal 'relatif à la gouvernance des marchés 2023 over een ontwerp van koninklijk besluit 'inzake het bestuur van
publics et des concessions' overheidsopdrachten en concessies'
Le 2 juin 2023, le Conseil d'Etat, section de législation, a été Op 2 juni 2023 is de Raad van State, afdeling Wetgeving, door de
invité par le Premier Ministre à communiquer un avis dans un délai de Eerste Minister verzocht binnen een termijn van dertig dagen een
trente jours, sur un projet d'arrêté royal 'relatif à la gouvernance advies te verstrekken over een ontwerp van koninklijk besluit 'inzake
des marchés publics et des concessions'. het bestuur van overheidsopdrachten en concessies'.
Le projet a été examiné par la première chambre le 22 juin 2023. La Het ontwerp is door de eerste kamer onderzocht op 22 juni 2023. De
chambre était composée de Marnix VAN DAMME, président de chambre, kamer was samengesteld uit Marnix VAN DAMME, kamervoorzitter,
président et Jeroen VAN NIEUWENHOVE, président de chambre, Inge VOS, voorzitter en Jeroen VAN NIEUWENHOVE, kamervoorzitter, Inge VOS,
conseiller d'Etat, Michel TISON et Johan PUT, assesseurs, et Wim staatsraad, Michel TISON en Johan PUT, assessoren, en Wim GEURTS,
GEURTS, greffier. griffier.
Le rapport a été présenté par Arne CARTON, auditeur. Het verslag is uitgebracht door Arne CARTON, auditeur.
La concordance entre la version française et la version néerlandaise De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst van het
de l'avis a été vérifiée sous le contrôle de Inge VOS, conseiller advies is nagezien onder toezicht van Inge VOS, staatsraad.
d'Etat. L'avis, dont le texte suit, a été donné le 30 juin 2023. Het advies, waarvan de tekst hierna volgt, is gegeven op 30 juni 2023.
1. En application de l'article 84, § 3, alinéa 1er, des lois sur le 1. Met toepassing van artikel 84, § 3, eerste lid, van de wetten op de
Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, la section de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, heeft de afdeling
législation a fait porter son examen essentiellement sur la compétence Wetgeving zich toegespitst op het onderzoek van de bevoegdheid van de
de l'auteur de l'acte, le fondement juridique et l'accomplissement des steller van de handeling, van de rechtsgrond, alsmede van de vraag of
formalités prescrites.
PORTEE ET FONDEMENT JURIDIQUE DU PROJET aan de te vervullen vormvereisten is voldaan.
2. Le projet d'arrêté royal soumis pour avis règle la composition du STREKKING EN RECHTSGROND VAN HET ONTWERP
Comité de la gouvernance des marchés publics et des concessions visé à 2. Het om advies voorgelegde ontwerp van koninklijk besluit regelt de
l'article 163/1 de la loi du 17 juin 2016 'relative aux marchés samenstelling van het in artikel 163/1 van de wet van 17 juni 2016
'inzake overheidsopdrachten' bedoelde Comité inzake het bestuur van de
publics' (article 1er du projet). overheidsopdrachten en concessies (artikel 1 van het ontwerp).
En outre, le projet contient également diverses modifications à Daarnaast bevat het ontwerp ook diverse wijzigingen aan het koninklijk
l'arrêté royal du 18 avril 2017 'relatif à la passation des marchés besluit van 18 april 2017 'plaatsing overheidsopdrachten in de
publics dans les secteurs classiques' (articles 2 à 5 et annexe 1re). klassieke sectoren' (artikelen 2 tot 5 en bijlage 1). Die wijzigingen
Ces modifications concernent les informations que les avis betreffen de inlichtingen die de vereenvoudigde aankondigingen van de
d'attribution de marché simplifiés doivent mentionner, le contenu du gegunde opdracht moeten vermelden, de inhoud van het proces-verbaal
procès-verbal rédigé après l'ouverture des offres et les informations dat wordt opgesteld na de opening van de offertes en de inlichtingen
qui doivent figurer dans les avis d'attribution de marchés. die in aankondigingen van gegunde opdrachten moeten worden opgenomen.
Les articles 6 à 9 du projet et l'annexe 2 du projet apportent des De artikelen 6 tot 9 van het ontwerp en bijlage 2 bij het ontwerp
modifications similaires à l'arrêté royal du 18 juin 2017 'relatif à brengen gelijkaardige wijzigingen aan in het koninklijk besluit van 18
la passation des marchés publics dans les secteurs spéciaux'. juni 2017 'plaatsing overheidsopdrachten in de speciale sectoren'.
L'arrêté envisagé entre en vigueur le dixième jour après sa Het aan te nemen besluit treedt in werking op de tiende dag na de
publication au Moniteur belge, à l'exception des articles 2, 3, 3°, 4, bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad, met uitzondering van de
5, 6, 7, 3°, 8, et 9, qui entrent en vigueur le 1er septembre 2023 artikelen 2, 3, 3°, 4, 5, 6, 7, 3°, 8, en 9, die in werking treden op
(article 10 du projet). 1 september 2023 (artikel 10 van het ontwerp).
3. Ainsi qu'il ressort du préambule, le fondement juridique du projet 3. Rechtsgrond voor het ontwerp wordt, zo blijkt uit de aanhef,
est recherché dans l'article 108 de la Constitution, les articles 62, gezocht in artikel 108 van de Grondwet, de artikelen 62, eerste en
alinéas 1er et 2, 143, § 1er, 163, § § 3 et 4, 163/1 et 165 de la loi tweede lid, 143, § 1, 163, § § 3 en 4, 163/1 en 165 van de wet van 17
du 17 juin 2016 'relative aux marchés publics' et les articles 59, § § juni 2016 'inzake overheidsopdrachten' en de artikelen 59, § § 2 en 4,
2 et 4, et 59/1 de la loi du 17 juin 2016 'relative aux contrats de en 59/1 van de wet van 17 juni 2016 'betreffende de
concession'. concessieovereenkomsten'.
L'article 163/1, alinéa 2, de la loi du 17 juin 2016 'relative aux Artikel 163/1, tweede lid, van de wet van 17 juni 2016 'inzake
marchés publics', inséré par l'article 9 de la loi du 18 mai 2022 [1], overheidsopdrachten', ingevoegd bij artikel 9 van de wet van 18 mei
procurera un fondement juridique à l'article 1er du projet à partir de 2022 [1], zal vanaf de datum van inwerkingtreding ervan [2]
sa date d'entrée en vigueur [2] (voir à cet égard également rechtsgrond bieden voor artikel 1 van het ontwerp (zie in dit verband
l'observation formulée ci-dessous au point 6). ook de opmerking verder sub 6).
Un certain nombre des dispositions citées dans le préambule ne
procurent toutefois pas de fondement juridique au projet et des Een aantal van de in de aanhef aangehaalde bepalingen bieden echter
références à des articles procurant un fondement juridique font geen rechtsgrond voor het ontwerp en er ontbreken ook verwijzingen
également défaut. naar rechtsgrondbiedende artikelen.
Ainsi, les articles 3 et 7 du projet trouvent un fondement juridique Zo vinden de artikelen 3 en 7 van het ontwerp rechtsgrond in artikel
dans l'article 14, § 7, alinéa 4, de la loi du 17 juin 2016 'relative 14, § 7, vierde lid, van de wet van 17 juni 2016 'inzake
aux marchés publics' qui habilite le Roi à fixer les modalités overheidsopdrachten' dat de Koning machtigt om de nadere bijkomende
matérielles et procédurales additionnelles applicables aux plateformes materiële en procedurele regels te bepalen die van toepassing zijn op
électroniques. de elektronische platformen.
L'article 62, alinéa 6, de la loi du 17 juin 2016 'relative aux Artikel 62, zesde lid, van de wet van 17 juni 2016 'inzake
marchés publics' procurera, à partir de la date d'entrée en vigueur de overheidsopdrachten' zal vanaf de datum van de inwerkingtreding van de
la modification apportée par l'article 4, 4°, de la loi du 8 février door artikel 4, 4°, van de wet van 8 februari 2023 [3] aangebrachte
2023 [3] à cet alinéa le 1er septembre 2023 [4], un fondement wijziging aan dit lid op 1 september 2023 [4] rechtsgrond bieden voor
juridique aux articles 2, 4 et 5 du projet, qui entreront également en de artikelen 2, 4 en 5 van het ontwerp, die eveneens op 1 september
vigueur le 1er septembre 2023 [5]. 2023 in werking zullen treden [5].
Les articles 6, 8 et 9 du projet trouvent par ailleurs un fondement De artikelen 6, 8 en 9 van het ontwerp vinden voorts rechtsgrond in
juridique dans l'article 144 de la loi du 17 juin 2016 'relative aux artikel 144 van de wet van 17 juni 2016 'inzake overheidsopdrachten'
marchés publics', qui habilite le Roi, en ce qui concerne les marchés op grond waarvan de Koning voor overheidsopdrachten in de speciale
publics dans les secteurs spéciaux, à fixer les modalités de sectoren, de regels wat de bekendmaking van aankondigingen betreft,
publication des avis, tant au niveau national qu'européen. bepaalt en dit zowel op Europees als op nationaal niveau.
Par contre, la loi du 17 juin 2016 'relative aux contrats de De wet van 17 juni 2016 'betreffende de concessieovereenkomsten' biedt
concession' ne procure pas de fondement juridique au projet. Dès lors daarentegen geen rechtsgrond voor het ontwerp. Aangezien louter
qu'il est simplement donné exécution à des habilitations conférées au uitvoering wordt gegeven aan machtigingen aan de Koning, is het voorts
Roi, il n'est par ailleurs pas nécessaire de s'appuyer sur le pouvoir niet nodig om te steunen op de algemene uitvoeringsbevoegdheid
général d'exécution dont dispose le Roi en vertu de l'article 108 de waarover de Koning beschikt op grond van artikel 108 van de Grondwet.
la Constitution. ONDERZOEK VAN DE TEKST
EXAMEN DU TEXTE
Intitulé Opschrift
4. L'intitulé de l'acte doit être clair, précis, complet et concis 4. Het opschrift van de tekst moet duidelijk, nauwkeurig, volledig en
[6]. Il doit être rédigé de manière telle que l'objet de l'acte puisse beknopt zijn. [6] Het opschrift moet zo worden gesteld dat het
être immédiatement cerné par le lecteur, et qu'aucun aspect de son onderwerp van de tekst onmiddellijk duidelijk is voor de lezer, en elk
objet ne soit omis, de sorte que le lecteur ne sera pas induit en aspect van het onderwerp moet erin aan bod komen zodat bij de lezer
erreur à propos de l'étendue exacte de l'objet de l'acte. En geen verwarring ontstaat omtrent het onderwerp van de tekst. In dit
l'occurrence, l'intitulé du projet donne à penser que ce dernier vise geval wekt het opschrift van het ontwerp de indruk dat het uitsluitend
uniquement à régler la gouvernance de marchés publics et de strekt tot regeling van bestuur van overheidsopdrachten en concessies
concessions, alors que seul l'article 1er du projet concerne ce point terwijl enkel artikel 1 van het ontwerp daarop betrekking heeft en het
et que le projet apporte en outre également des modifications aux ontwerp daarnaast ook diverse wijzigingen aanbrengt in de koninklijke
arrêtés royaux des 18 avril 2017 et 18 juin 2017. Il est dès lors besluiten van 18 april 2017 en 18 juni 2017. Het verdient dan ook
recommandé de remanier l'intitulé en conséquence. aanbeveling om het opschrift in het licht hiervan te herwerken.
Préambule Aanhef
5. Ainsi qu'il ressort du rapport au Roi et comme le délégué l'a 5. Zoals blijkt uit het verslag aan de Koning en bevestigd werd door
confirmé, les articles 4, 3°, et 8, 3°, du projet mettent de gemachtigde, geven de artikelen 4, 3°, en 8, 3°, van het ontwerp
partiellement en oeuvre le règlement d'exécution (UE) 2019/1780 de la gedeeltelijk uitvoering aan de uitvoeringsverordening (EU) 2019/1780
Commission du 23 septembre 2019 'établissant les formulaires types van de Commissie van 23 september 2019 'tot vaststelling van
pour la publication d'avis dans le cadre de la passation de marchés standaardformulieren voor de bekendmaking van aankondigingen op het
gebied van overheidsopdrachten en tot intrekking van
publics et abrogeant le règlement d'exécution (UE) 2015/1986 Uitvoeringsverordening (EU) 2015/1986 (e-formulieren)'. Er dient dus
(formulaires électroniques)'. Le début du préambule doit donc viser ce in het begin van de aanhef naar deze verordening te worden verwezen
règlement [7]. [7].
6. Le préambule doit en outre être mis en conformité avec les 6. De aanhef moet voorts in overeenstemming worden gebracht met
observations formulées ci-dessus au point 3 à propos du fondement hetgeen hoger sub 3 is gesteld inzake de rechtsgrond. Daartoe dienen
juridique. A cet effet, on omettra les premier et troisième alinéas du het eerste en derde lid van de aanhef waarin verwezen wordt naar
préambule qui font référence à l'article 108 de la Constitution et à artikel 108 van de Grondwet en de wet van 17 juni 2016 'betreffende de
la loi du 17 juin 2016 'relative aux contrats de concession'. Par concessieovereenkomsten' te worden weggelaten. In het tweede lid van
ailleurs, le deuxième alinéa du préambule doit viser uniquement les de aanhef moet verder enkel worden verwezen naar de artikelen 14, § 7,
articles 14, § 7, alinéa 4, 62, alinéa 6, 144 et 163/1, alinéa 2, de vierde lid, artikel 62, zesde lid, artikel 144 en artikel 163/1,
la loi du 17 juin 2016 'relative aux marchés publics'. tweede lid, van de wet van 17 juni 2016 'inzake overheidsopdrachten'.
De surcroît, compte tenu des observations formulées ci-après au point Daarnaast zal gelet op hetgeen hierna sub 7 wordt opgemerkt in
7, le préambule devra en outre faire mention, le cas échéant, de voorkomend geval in de aanhef bijkomend melding moeten worden gemaakt
l'article 18, alinéa 5, de la loi du 18 mai 2022. van artikel 18, vijfde lid, van de wet van 18 mei 2022.
Préambule et article 1er Aanhef en artikel 1
7. Ainsi qu'il ressort de l'examen du fondement juridique, l'article 7. Zoals blijkt uit de bespreking inzake de rechtsgrond, zal artikel
163/1, alinéa 2, de la loi du 17 juin 2016 'relative aux marchés 163/1, tweede lid, van de wet van 17 juni 2016 'inzake
publics', qui procure le fondement juridique de l'article 1er du overheidsopdrachten', dat rechtsgrond biedt voor artikel 1 van het
projet, n'entrera en principe en vigueur que le 31 décembre 2023 [8]. ontwerp, in beginsel pas op 31 december 2023 in werking treden [8]. In
L'article 10 du projet dispose que l'article 1er du projet entrera en artikel 10 van het ontwerp is bepaald dat artikel 1 van het ontwerp
vigueur le dixième jour qui suit la publication au Moniteur belge. tien dagen na de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad in werking
Il a été demandé au délégué si, au regard de ce qui précède, il n'est zal treden. Aan de gemachtigde werd gevraagd of het in het licht hiervan niet
pas nécessaire de faire usage de l'habilitation prévue à l'article 18, noodzakelijk is om gebruik te maken van de machtiging opgenomen in
alinéa 5, de la loi du 18 mai 2022, qui permet au Roi de faire entrer artikel 18, vijfde lid, van de wet van 18 mei 2022, dat de Koning de
mogelijkheid biedt om het voormelde artikel 163/1 in werking te doen
l'article 163/1 précité en vigueur à une date antérieure au 31 treden op een datum voorafgaand aan 31 december 2023. De gemachtigde
décembre 2023. Le délégué a répondu : antwoordde:
" Dit is bij nader inzien wellicht inderdaad de bedoeling. Het oogmerk "Dit is bij nader inzien wellicht inderdaad de bedoeling. Het oogmerk
is namelijk de samenstelling en de werking te regelen van het Comité is namelijk de samenstelling en de werking te regelen van het Comité
inzake het bestuur van de overheidsopdrachten en concessies. De inzake het bestuur van de overheidsopdrachten en concessies. De
betrachting bestaat erin om, in de weken die volgen op de bekendmaking betrachting bestaat erin om, in de weken die volgen op de bekendmaking
van het ontwerp van KB waarvoor het advies wordt aangevraagd, van het ontwerp van KB waarvoor het advies wordt aangevraagd,
effectief de betreffende afgevaardigden te benoemen, waarna een eerste effectief de betreffende afgevaardigden te benoemen, waarna een eerste
vergadering zou kunnen georganiseerd worden. Mogelijkerwijs moet dit vergadering zou kunnen georganiseerd worden. Mogelijkerwijs moet dit
al kunnen vóór 31/12/2023, gelet op het antwoord op de voormelde al kunnen vóór 31/12/2023, gelet op het antwoord op de voormelde
vraag.". vraag.".
A la lumière de cette réponse, il faudra encore insérer dans le projet In het licht van dit antwoord zal nog een nieuw artikel moeten worden
un nouvel article qui, en exécution de l'article 18, alinéa 5, de la ingevoegd in het ontwerp, dat ter uitvoering van artikel 18, vijfde
loi du 18 mai 2022, fixe la date d'entrée en vigueur de l'article lid, van de wet van 18 mei 2022 de datum van inwerkingtreding van
163/1, alinéa 2, de la loi du 17 juin 2016 'relative aux marchés artikel 163/1, tweede lid, van de wet van 17 juni 2016 'inzake
publics'. Cette date doit être antérieure à la date d'entrée en overheidsopdrachten' vaststelt. Die datum moet vroeger zijn dan of
vigueur de l'article 1er du projet ou coïncider avec celle-ci. samenvallen met de datum van inwerkingtreding van artikel 1 van het
Le préambule du projet devra donc également viser l'article 18, alinéa ontwerp. Er zal dan in de aanhef van het ontwerp ook nog naar artikel 18,
5, de la loi du 18 mai 2022. vijfde lid, van de wet van 18 mei 2022 moeten worden verwezen.
Articles 3 et 7 Artikelen 3 en 7
8. Dans les segments de phrase insérés par les articles 3, 1°, et 7°, 8. In de zinsneden die worden ingevoegd door artikel 3, 1°, en artikel
1°, du projet, il manque chaque fois une virgule, ce qui rend ces 7, 1°, van het ontwerp ontbreekt telkens een komma, waardoor deze
dispositions grammaticalement incorrectes. Il convient d'y remédier. bepalingen grammaticaal onjuist zijn. Dit moet worden rechtgezet. Men
On écrira : " le numéro d'identification de l'entreprise, ". schrijve: "het identificatienummer van de onderneming,".
Observation finale Slotopmerking
9. Le projet, et tout particulièrement son texte néerlandais, devra 9. Het ontwerp, en in het bijzonder de Nederlandse tekst ervan, moet
encore faire l'objet d'un contrôle du point de vue de la correction de nog worden onderworpen aan een taalkundig nazicht en grondig worden
la langue et être réexaminé en profondeur en ce qui concerne nagelezen op het vlak van eenvormig gebruik van begrippen en
l'utilisation uniforme des notions et la concordance entre les deux overeenstemming tussen de beide taalversies.
versions linguistiques. A titre d'exemple, on peut relever les points suivants. Er wordt bij wijze van voorbeeld gewezen op de volgende punten.
Le texte néerlandais de l'article 84, alinéa 3, en projet, de l'arrêté De Nederlandse tekst van het ontworpen artikel 84, derde lid, van het
royal du 18 avril 2017 (inséré par l'article 3, 2°, du projet [9]) et koninklijk besluit van 18 april 2017 (zoals ingevoegd door artikel 3,
le texte néerlandais de l'article 82, alinéa 3, en projet, de l'arrêté 2°, van het ontwerp [9]) en het ontworpen artikel 82, derde lid, van
royal du 18 juin 2017 (inséré par l'article 7, 2°, du projet), qui het koninklijk besluit van 18 juni 2017 (zoals ingevoegd door artikel
mentionnent la notion de " onderliggende ondernemingen ", ne 7, 2°, van het ontwerp), die het begrip "onderliggende ondernemingen"
correspondent pas au texte français, qui fait état de la notion d'" vermelden, stemt niet overeen met het in de Franse tekst gehanteerd
entreprises participantes ". begrip "entreprises participantes".
Dans le texte néerlandais de l'annexe 6/1, en projet, de l'arrêté In de Nederlandse tekst van de ontworpen bijlage 6/1 bij het
royal du 18 juin 2017 (inséré par l'annexe 2 du projet), il y a lieu, koninklijk besluit van 18 juni 2017 (zoals ingevoegd door bijlage 2
dans un souci de concordance entre les versions linguistiques et étant bij het ontwerp) dient, met het oog op de overeenstemming tussen de
taalversies en aangezien het gaat om een regeling in de speciale
donné qu'il s'agit d'un régime dans les secteurs spéciaux, que le sectoren, in de tekst die tussen haakjes is geplaatst, te worden
texte entre parenthèses vise l'article 143, § 1er, alinéa 2, de la loi verwezen naar artikel 143, § 1, tweede lid, van de wet van 17 juni
du 17 juin 2017 (et non : l'article 62, alinéa 2, de la loi du 17 juin 2016 (niet: artikel 62, tweede lid, van de wet van 17 juni 2016). In
2016). Dans le texte français, la référence à l'article 143, § 1er, de Franse tekst dient de verwijzing naar artikel 143, § 1, te worden
doit être précisée en faisant état de l'article 143, § 1er, alinéa 2. gepreciseerd door melding te maken van artikel 143, § 1, tweede lid.
Le greffier, De griffier,
Wim GEURTS Wim GEURTS
Le Président, De Voorzitter,
Marnix VAN DAMME Marnix VAN DAMME
_______ _______
Note Nota
[1] Loi du 18 mai 2022 'modifiant la loi du 17 juin 2016 relative aux [1] Wet van 18 mei 2022 'tot wijziging van de wet van 17 juni 2016
marchés publics et la loi du 17 juin 2016 relative aux contrats de inzake overheidsopdrachten en de wet van 17 juni 2016 betreffende de
concession'. concessieovereenkomsten'.
[2] Voir l'article 18, alinéas 4 et 5, de la loi du 18 mai 2002 aux [2] Zie artikel 18, vierde en vijfde lid, van de wet van 18 mei 2022
termes duquel les articles 9 et 16 entrent en vigueur le 31 décembre naar luid waarvan de artikelen 9 en 16 in werking treden op 31
2023, le Roi pouvant cependant fixer une date d'entrée en vigueur december 2023, doch de Koning een datum van inwerkingtreding kan
antérieure à celle mentionnée à l'alinéa 4 pour les articles qui y bepalen voorafgaand aan de datum vermeld in het vierde lid, ten
sont visés. aanzien van de aldaar bedoelde artikelen.
[3] Loi du 8 février 2023 'modifiant la loi du 17 juin 2016 relative [3] Wet van 8 februari 2023 'tot wijziging van de wet van 17 juni 2016
aux marchés publics et la loi du 17 juin 2016 relative aux contrats de inzake overheidsopdrachten en de wet van 17 juni 2016 betreffende de
concession, en ce qui concerne la gouvernance'. concessieovereenkomsten, met betrekking tot bestuur'.
[4] Voir l'article 13, alinéa 3, de la loi du 8 février 2023, aux [4] Zie artikel 13, derde lid, van de wet van 8 februari 2023 naar
termes duquel l'article 4, 4°, entre en vigueur le 1er septembre 2023, luid waarvan artikel 4, 4°, in werking treedt op 1 september 2023, ook
en ce compris pour les marchés et accords-cadres en cours qui n'ont voor de lopende opdrachten en raamovereenkomsten die op dat moment nog
pas encore été attribués à ce moment. niet werden gegund.
[5] Voir l'article 10 du projet. [5] Zie artikel 10 van het ontwerp.
[6] Voir Principes de technique législative. Guide de rédaction des [6] Zie Beginselen van de wetgevingstechniek. Handleiding voor het
textes législatifs et réglementaires, Conseil d'Etat, 2008, n° 14, à opstellen van wetgevende en reglementaire teksten, Raad van State,
consulter sur le site Internet du Conseil d'Etat 2008, nr. 14, te raadplegen op de internetsite van de Raad van State
(www.raadvst-consetat.be). (www.raadvst-consetat.be).
[7] Voir le guide précité, nos 19 et 40. [7] Zie de voornoemde handleiding, nrs. 19 en 40.
[8] Voir l'article 18, alinéa 4, de la loi du 18 mai 2022. [8] Zie artikel 18, vierde lid, van de wet van 18 mei 2022.
[9] Dans le texte néerlandais de l'article 3 du projet, le mot " In " [9] In de Nederlandse tekst van artikel 3 van het ontwerp ontbreekt in
fait également défaut dans la phrase liminaire. de inleidende zin ook het woord "In".
13 AOUT 2023. - Arrêté royal relatif à la gouvernance des marchés 13 AUGUSTUS 2023. - Koninklijk besluit inzake het bestuur van
publics et des concessions et modifiant diverses dispositions de overheidsopdrachten en concessies en tot wijziging van diverse
l'arrêté royal du 18 avril 2017 relatif à la passation des marchés bepalingen van het koninklijk besluit van 18 april 2017 plaatsing
publics dans les secteurs classiques et de l'arrêté royal du 18 juin overheidsopdrachten in de klassieke sectoren en van het koninklijk
2017 relatif à la passation des marchés publics dans les secteurs besluit van 18 juni 2017 plaatsing overheidsopdrachten in de speciale
spéciaux sectoren
PHILIPPE, Roi des Belges, FILIP, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu le règlement d'exécution (UE) 2019/1780 de la Commission du 23 Gelet op de uitvoeringsverordening (EU) 2019/1780 van de Commissie van
septembre 2019 établissant les formulaires types pour la publication 23 september 2019 tot vaststelling van standaardformulieren voor de
d'avis dans le cadre de la passation de marchés publics et abrogeant bekendmaking van aankondigingen op het gebied van overheidsopdrachten
le règlement d'exécution (UE) 2015/1986; en tot intrekking van Uitvoeringsverordening (EU) 2015/1986;
Vu la loi du 17 juin 2016 relative aux marchés publics, les articles Gelet op de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten, de
14, § 7, alinéa 4, 62, alinéa 6, 144 et 163/1, alinéa 2; artikelen 14, § 7, vierde lid, 62, zesde lid, 144 en 163/1, tweede
Vu la loi du 18 mai 202 modifiant la loi du 17 juin 2016 relative aux lid; Gelet op de wet van 18 mei 2022 tot wijziging van de wet van 17 juni
marchés publics et la loi du 17 juin 2016 relative aux contrats de 2016 inzake overheidsopdrachten en de wet van 17 juni 2016 betreffende
concession, l'article 18, alinéa 5; de concessieovereenkomsten, artikel 18, vijfde lid;
Vu l'avis de la Commission des marchés publics, donné le 14 janvier 2022; Gelet op het advies van de Commissie voor de overheidsopdrachten, gegeven op 14 januari 2022;
Vu l'analyse d'impact de la réglementation réalisée le 24 mars 2023, Gelet op de regelgevingsimpactanalyse van 24 maart 2023,
conformément aux articles 6, § 1er et 7, § 1er, de la loi du 15 overeenkomstig de artikelen 6, § 1, en 7, § 1, van de wet van 15
décembre 2013 portant des dispositions diverses en matière de december 2013 houdende diverse bepalingen inzake administratieve
simplification administrative; vereenvoudiging;
Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, donné le 17 mars 2023; Gelet op het advies van de inspecteur van Financiën, gegeven op 17
Vu l'accord de la Secrétaire d'Etat au Budget, donné le 24 avril 2023; maart 2023; Gelet op de akkoordbevinding van de Staatssecretaris voor Begroting, gegeven op 24 april 2023;
Vu l'avis 73.760/1 du Conseil d'Etat, donné le 30 juin 2023, en Gelet op het advies 73.760/1 van de Raad van State, gegeven op 30 juni
application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 2°, des lois sur le 2023, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, van de
Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973; wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973;
Sur la proposition du Premier Ministre, de la Vice-Première Ministre Op de voordracht van de Eerste Minister, de Vice-Eersteminister en
et Ministre de la Fonction publique, du Ministre des PME et de l'avis Minister van Ambtenarenzaken, de Minister van KMO's, en op het advies
des Ministres qui en ont délibérés en Conseil, van de in Raad vergaderde Ministers,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :
CHAPITRE 1er. - Gouvernance HOOFDSTUK 1. - Bestuur

Article 1er.§ 1er. Le Comité de la gouvernance des marchés publics et

Artikel 1.§ 1. Het in artikel 163/1 van de wet van 17 juni 2016

des concessions tel que visé à l'article 163/1 de la loi du 17 juin inzake overheidsopdrachten bedoelde Comité inzake het bestuur van de
2016 relative aux marchés publics est composé de : overheidsopdrachten en concessies is samengesteld uit :
1° un délégué du Service public fédéral Chancellerie du Premier Ministre, qui intervient également comme Président; 2° deux délégués du Service public fédéral Stratégie et Appui; 3° deux délégués du Service public fédéral Economie, P.M.E., Classes moyennes et Energie qui interviennent entre autres dans le monitoring du volet participation des PME; 4° un délégué de l'Institut fédéral pour le développement durable; 5° un délégué du Corps interfédéral de l'Inspection des Finances. Chaque gouvernement, service ou autorité repris ci-dessous peut également déléguer une personne au Comité de la gouvernance des 1° één afgevaardigde van de federale overheidsdienst Kanselarij van de Eerste Minister, die eveneens tussenkomt als Voorzitter; 2° twee afgevaardigden van de federale overheidsdienst Beleid en Ondersteuning; 3° twee afgevaardigden van de federale overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, die onder meer tussenkomen voor de monitoring van het luik KMO-participatie; 4° één afgevaardigde van het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling; 5° één afgevaardigde van het interfederaal Korps van de Inspectie van Financiën. De volgende Regeringen, diensten of instanties kunnen eveneens telkens één persoon in het Comité inzake het bestuur van de
marchés publics : overheidsopdrachten afvaardigen :
1° la Cour des comptes; 1° het Rekenhof;
2° l'Autorité belge de la concurrence; 2° de Belgische Mededingingsautoriteit;
3° l'Office central pour la répression de la corruption de la Police 3° de Centrale Dienst voor de Bestrijding van Corruptie van de
judiciaire fédérale; Federale Gerechtelijke Politie;
4° le Service fédéral d'audit interne; 4° de Federale Interneauditdienst;
5° l'Ombudsman fédéral; 5° de Federale Ombudsman;
6° le Service d'information et de recherche sociale; 6° de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst;
7° le Gouvernement flamand; 7° de Vlaamse Regering;
8° le Gouvernement wallon; 8° de Waalse Regering;
9° le Gouvernement de la Communauté française; 9° de Regering van de Franse Gemeenschap;
10° le Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale; 10° de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest;
11° le Gouvernement de la Communauté germanophone. Par dérogation à l'alinéa 1er, le Gouvernement flamand peut désigner un deuxième délégué. Pour chaque délégué, les gouvernements, services ou autorités visés aux alinéas 1er et 2 proposent également un suppléant. En cas d'absence ou d'empêchement d'un délégué, celui-ci peut être remplacé par son suppléant. § 2. Les délégués et suppléants visés au paragraphe 1er sont nommés pour une période de six ans. Leur mandat prend cours au même moment, sauf dans les cas de poursuite de mandat visés aux alinéas 2 et 3. Si le mandat d'un délégué prend fin avant terme, son suppléant continue à achever ce mandat jusqu'à l'expiration du terme fixé initialement. Si cela s'avère impossible, un autre délégué est appelé à achever son mandat. Si le mandat d'un suppléant prend fin avant terme ou que ce dernier continue à achever le mandat d'un délégué conformément à l'alinéa 2, un nouveau suppléant peut être appelé à achever le mandat du suppléant initial jusqu'à l'expiration du terme fixé initialement. § 3. Les délégués et leurs suppléants sont nommés par le Premier Ministre. CHAPITRE 2. - Modification de l'arrêté royal du 18 avril 2017 relatif à la passation des marchés publics dans les secteurs classiques 11° de Regering van de Duitstalige Gemeenschap. In afwijking van het eerste lid mag de Vlaamse Regering een tweede afgevaardigde aanduiden. Voor elke afgevaardigde wordt tevens één plaatsvervanger voorgedragen door de in het eerste en tweede lid bedoelde Regeringen, diensten of instanties. Als een afgevaardigde verhinderd of afwezig is, kan hij worden vervangen door zijn plaatsvervanger. § 2. De in de eerste paragraaf bedoelde afgevaardigden en plaatsvervangers worden benoemd voor een periode van zes jaar. Hun mandaat neemt, behoudens in de gevallen bedoeld in het tweede en derde lid waarbij een mandaat wordt voortgezet, op hetzelfde moment aanvang. Indien het mandaat van een afgevaardigde voortijdig wordt beëindigd, zet zijn plaatsvervanger dit mandaat voort tot het einde van de aanvankelijk vastgelegde termijn. Indien dit niet mogelijk is wordt een andere afgevaardigde aangeduid om het mandaat voort te zetten. Indien het mandaat van een plaatsvervanger voortijdig wordt beëindigd, of deze laatste het mandaat voortzet van een afgevaardigde overeenkomstig het tweede lid, kan een nieuwe plaatsvervanger worden aangeduid om het mandaat van de aanvankelijke plaatsvervanger voort te zetten tot het einde van de aanvankelijk vastgelegde termijn. § 3. De afgevaardigden en de plaatsvervangers worden door de Eerste Minister benoemd. HOOFDSTUK 2. - Wijzigingen aan het koninklijk besluit van 18 april 2017 plaatsing overheidsopdrachten in de klassieke sectoren

Art. 2.In het koninklijk besluit plaatsing overheidsopdrachten in de

Art. 2.Dans l'arrêté royal du 18 avril 2017 relatif à la passation

klassieke sectoren van 18 april 2017 wordt een artikel 23/1 ingevoegd,
des marchés publics dans les secteurs classiques, il est inséré un
article 23/1, rédigé comme suit : luidende als volgt :
«

Art. 23/1.Les avis d'attribution simplifiés visés à l'article 62,

"

Art. 23/1.De in artikel 62, tweede lid, van de wet bedoelde

alinéa 2, de la loi contiennent les informations mentionnées à vereenvoudigde aankondigingen van gegunde opdracht bevatten de in
l'annexe 5/1.". bijlage 5/1 vermelde inlichtingen.".

Art. 3.A l'article 84 du même arrêté, les modifications suivantes

Art. 3.In artikel 84 van hetzelfde besluit worden de volgende

sont apportées : wijzigingen aangebracht :
1° à l'alinéa 2, 1°, les mots " le numéro d'identification de 1° in het tweede lid, in de bepaling onder 1°, worden de woorden "het
l'entreprise, » sont insérés avant les mots « le nom »; identificatienummer van de onderneming," ingevoegd vóór de woorden "de
2° deux alinéas rédigés comme suit complètent l'article : naam"; 2° de bepaling wordt aangevuld met twee leden, luidende :
« Dans le cas où une offre émane d'un groupement d'opérateur "In het geval dat een offerte afkomstig is van een combinatie van
économique, comme une coentreprise, consortium, partenariat ou autres ondernemingen, zoals een joint venture, consortium, maatschap of een
formes de coopération entre entreprises, le numéro d'identification de andere vorm van samenwerking tussen ondernemingen, wordt het
toutes les entreprises participantes est indiqué. identificatienummer van alle deelnemende ondernemingen geregistreerd.
Le numéro d'identification de l'entreprise visé à l'alinéa 2, 1° Het in het tweede lid, 1°, bedoelde identificatienummer van de
correspond, pour les entreprises belges, au numéro d'entreprise attribué lors de l'inscription à la Banque-Carrefour des Entreprises. »; 3° un alinéa rédigé comme suit complète l'article : « Les informations mentionnées au deuxième alinéa du procès-verbal électronique visé au premier alinéa, 3°, sont transmises de manière structurée par le pouvoir adjudicateur via l'application électronique mise à disposition par le Service public fédéral Stratégie et Appui. ». onderneming komt, voor de Belgische ondernemingen, overeen met het ondernemingsnummer dat wordt toegekend bij de inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen."; 3° de bepaling wordt aangevuld met een lid luidende : "De in het tweede lid vermelde informatie van het in eerste lid, 3°, bedoelde elektronische proces-verbaal wordt door de aanbestedende overheid op gestructureerde wijze doorgestuurd via de door de Federale Overheidsdienst Beleid en Ondersteuning ter beschikking gestelde elektronische toepassing.".

Art. 4.A l'annexe 5 du même arrêté, les modifications suivantes sont

Art. 4.In bijlage 5 bij hetzelfde besluit worden de volgende

apportées : wijzigingen aangebracht :
1° au point 12, les mots « numéro d'identification de l'entreprise, » sont insérés entre le mot « nom » et le mot « adresse »; 2° au point 12. b, les mots « ou autres » sont remplacés par les mots « partenariat ou autres formes de coopération entre entreprises ainsi que les numéro d'identification de chaque entreprise participante »; 3° au point 13, les mots " ou de l'offre la plus élevée » sont remplacés par les mots « et la valeur de l'offre la plus élevée".

Art. 5.Dans le même arrêté, il est inséré une annexe 5/1 qui est jointe en annexe 1ère au présent arrêté.

1° in punt 12 worden de woorden "identificatienummer van de onderneming," ingevoegd tussen het woorden "naam" en het woord "adres"; 2° in punt 12.b worden de woorden "of andere" vervangen door de woorden "maatschap of een andere vorm van samenwerking tussen ondernemingen, alsook het identificatienummer van elke deelnemende onderneming"; 3° in punt 13, wordt het woord "of" vervangen door het woord "en".

Art. 5.In hetzelfde besluit wordt een bijlage 5/1 ingevoegd die als bijlage 1 bij het onderhavige besluit wordt gevoegd.

CHAPITRE 3. - Modification de l'arrêté royal du 18 juin 2017 relatif à HOOFDSTUK 3. - Wijzigingen aan het koninklijk besluit van 18 juni 2017
la passation des marchés publics dans les secteurs spéciaux plaatsing overheidsopdrachten in de speciale sectoren

Art. 6.Dans l'arrêté royal du 18 juin 2017 relatif à la passation des

Art. 6.In het koninklijk besluit van 18 juni 2017 plaatsing

marchés publics dans les secteurs spéciaux, il est inséré un article overheidsopdrachten in de speciale sectoren wordt een artikel 27/1
27/1, rédigé comme suit : ingevoegd, luidende als volgt :
«

Art. 27/1.Les avis d'attribution simplifiés visés à l'article 143,

"

Art. 27/1.De in artikel 143, § 1, tweede lid, van de wet bedoelde

§ 1er, alinéa 2, de la loi contiennent les informations mentionnées à vereenvoudigde aankondigingen van gegunde opdracht bevatten de in
l'annexe 6/1.". bijlage 6/1 vermelde inlichtingen.".

Art. 7.A l'article 82, alinéa 2, du même arrêté royal, les

Art. 7.In artikel 82, tweede lid, van hetzelfde koninklijk besluit,

modifications suivantes sont apportées : worden de volgende wijzigingen aangebracht:
1° à l'alinéa 2, 1°, les mots " le numéro d'identification de 1° in het tweede lid, 1°, worden de woorden "het identificatienummer
l'entreprise, » sont insérés avant les mots « le nom »; van de onderneming," ingevoegd vóór de woorden "de naam";
2° deux alinéas rédigés comme suit complètent l'article : « Dans le cas où une offre émane d'un groupement d'opérateurs économiques, comme une coentreprise, consortium, partenariat ou autres formes de coopération entre entreprises, le numéro d'identification de toutes les entreprises participantes est indiqué. Le numéro d'identification de l'entreprise visé à l'alinéa 2, 1° correspond, pour les entreprises belges, au numéro d'entreprise attribué lors de l'inscription à la Banque-Carrefour des Entreprises. » 3° un alinéa rédigé comme suit complète l'article : « Les informations mentionnées au deuxième alinéa du procès-verbal électronique visé au premier alinéa, 3°, sont transmises de manière 2° de bepaling wordt aangevuld met twee leden, luidende : "In het geval dat een offerte afkomstig is van een combinatie van ondernemingen, zoals een joint venture, consortium, maatschap of een andere vorm van samenwerking tussen ondernemingen, wordt het identificatienummer van alle onderliggende ondernemingen geregistreerd. Het in het tweede lid, 1°, bedoelde identificatienummer van de onderneming komt, voor de Belgische ondernemingen, overeen met het ondernemingsnummer dat wordt toegekend bij de inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen." 3° de bepaling wordt aangevuld met een lid luidende : "De in het tweede lid vermelde informatie van het in eerste lid, 3°, bedoelde elektronische proces-verbaal wordt door de aanbestedende
structurée par l'entité adjudicatrice via l'application électronique entiteit op gestructureerde wijze doorgestuurd via de door de Federale
mise à disposition par le Service public fédéral Stratégie et Appui ». Overheidsdienst Beleid en Ondersteuning ter beschikking gestelde

Art. 8.A l'annexe 6 du même arrêté, les modifications suivantes sont

elektronische toepassing.". Art. 8.In bijlage 6 bij hetzelfde besluit worden de volgende
apportées : wijzigingen aangebracht :
1° au point 10, les mots « numéro d'identification de l'entreprise, » 1° in punt 10 worden de woorden "identificatienummer van de
sont insérés entre le mot « nom » et le mot « adresse »; onderneming," ingevoegd tussen het woorden "naam" en het woord
2° au point 10. b, le mot « consortium » est remplacé par les mots « "adres"; 2° in punt 10.b wordt het woord "consortium" vervangen door de woorden
groupement d'opérateurs économiques, comme une coentreprise, "combinatie van ondernemingen, zoals een joint venture, consortium,
consortium, partenariat ou autres formes de coopération entre maatschap of een andere vorm van samenwerking tussen ondernemingen is
entreprises, ainsi que les numéro d'identification de chaque gegund, alsook het identificatienummer van elke deelnemende
entreprise participante »; onderneming";
3° le point 12 est remplacé par ce qui suit : 3° punt 12 wordt vervangen als volgt :
« 12. Valeur de l'offre ou des offres retenues et la valeur de l'offre "12. Waarde van de begunstigde offerte(en) en de hoogste en de laagste
la plus élevée et de l'offre la moins élevée prises en considération offerte die bij de gunning(en) in aanmerking zijn genomen.".
pour l'attribution du marché ou des marchés. ».

Art. 9.Dans le même arrêté, il est inséré une annexe 6/1 qui est

Art. 9.In hetzelfde besluit wordt een bijlage 6/1 ingevoegd die als

jointe en annexe 2 au présent arrêté. bijlage 2 bij het onderhavige besluit wordt gevoegd.
CHAPITRE 4. - Disposition anticipant l'entrée en vigueur de l'article HOOFDSTUK 4. - Bepaling tot vervroegde inwerkingtreding van artikel
163/1, alinéa 2, de la loi du 17 juin 2016 relative aux marchés 163/1, tweede lid, van de wet van 17 juni 2016 inzake
publics overheidsopdrachten

Art. 10.L'article 163/1, alinéa 2, de la loi du 17 juin 2016 relative

Art. 10.Artikel 163/1, tweede lid, van de wet van 17 juni 2016 inzake

aux marchés publics entre en vigueur le dixième jour après la overheidsopdrachten treedt in werking de tiende dag na de bekendmaking
publication du présent arrêté royal au Moniteur belge. van het onderhavige koninklijk besluit in het Belgisch Staatsblad.
CHAPITRE 5. - Entrée en vigueur du présent arrêté royal HOOFDSTUK 5. - Inwerkingtreding van het onderhavige koninklijk besluit

Art. 11.Le présent arrêté entre en vigueur le dixième jour qui suit

Art. 11.Dit besluit treedt in werking de tiende dag na de

la publication au Moniteur belge, à l'exception des articles 2, 3, 3°, bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad, met uitzondering van de
4, 5, 6, 7, 3°, 8 et 9 qui entrent en vigueur le 1er septembre 2023. artikelen 2, 3, 3°, 4, 5, 6, 7, 3°, 8 en 9 die in werking treden op 1

Art. 12.Le Premier Ministre est chargé de l'exécution du présent

september 2023.

Art. 12.De Eerste Minister is belast met de uitvoering van dit

arrêté. besluit.
Donné à L'île-d'Yeu, le 13 août 2023. Gegeven te L'île-d'Yeu, 13 augustus 2023.
PHILIPPE FILIP
Par le Roi : Van Koningswege :
Pour le Premier Ministre, absent : Voor de Eerste Minister, afwezig :
Le Vice-Premier Ministre et Ministre des Classes moyennes, des De Vice-eersteminister en Minister van Middenstand, Zelfstandigen,
Indépendants, des PME et de l'Agriculture, des Réformes KMO's en Landbouw, Institutionele Hervormingen en Democratische
institutionnelles et du Renouveau démocratique, Vernieuwing,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
Pour la Vice-Première Ministre et Ministre de la Fonction publique, Voor de Vice-eerste minister en minister van Ambtenarenzaken, afwezig
absente : :
Le Vice-Premier Ministre et Ministre des Classes moyennes, des De Vice-eersteminister en Minister van Middenstand, Zelfstandigen,
Indépendants, des PME et de l'Agriculture, des Réformes KMO's en Landbouw, Institutionele Hervormingen en Democratische
institutionnelles et du Renouveau démocratique, Vernieuwing,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
Le Ministre des PME, De Minister van KMO's,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
Annexe 1 à l'arrêté royal du 13 août 2023 relatif à la gouvernance des Bijlage 1 bij het koninklijk besluit van 13 augustus 2023 inzake het
marchés publics et des concessions et modifiant diverses dispositions bestuur van overheidsopdrachten en concessies en tot wijziging van
de l'arrêté royal du 18 avril 2017 relatif à la passation des marchés diverse bepalingen van het koninklijk besluit van 18 april 2017
publics dans les secteurs classiques et de l'arrêté royal du 18 juin plaatsing overheidsopdrachten in de klassieke sectoren en van het
2017 relatif à la passation des marchés publics dans les secteurs koninklijk besluit van 18 juni 2017 plaatsing overheidsopdrachten in
spéciaux de speciale sectoren
Annexe 5/1 à l'arrête royal du 18 avril 2017 relatif à la passation Bijlage 5/1 bij het koninklijk besluit van 18 april 2017 plaatsing
des marchés publics dans les secteurs classiques overheidsopdrachten in de klassieke sectoren
INFORMATIONS QUI DOIVENT FIGURER DANS LES AVIS D'ATTRIBUTION DE MARCHE INLICHTINGEN DIE IN DE VEREENVOUDIGDE AANKONDIGINGEN VAN GEGUNDE
SIMPLIFIES OPDRACHT OPGENOMEN MOETEN WORDEN
(visés à l'article 62, alinéa 2, de la loi du 17 juin 2016 relative (als bedoeld in artikel 62, tweede lid, van de wet van 17 juni 2016
aux marchés publics et à l'article 23/1 de l'arrêté royal du 18 avril inzake overheidsopdrachten en in artikel 23/1 van het koninklijk
2017 relatif à la passation des marchés publics dans les secteurs besluit van 18 april 2017 plaatsing overheidsopdrachten in de
classiques) klassieke sectoren)
1. Nom, numéro d'identification, adresse, y compris code NUTS, numéro 1. Naam, identificatienummer, adres inclusief NUTS-code,
de téléphone, numéro de télécopieur, adresse électronique et adresse telefoonnummer, fax, e-mail- en internetadres van de aanbestedende
internet du pouvoir adjudicateur. overheid.
2. Le cas échéant, indiquer si le pouvoir adjudicateur est une 2. Indien van toepassing, vermelding dat de aanbestedende overheid een
centrale d'achat ou signaler tout recours à une autre forme de aankoopcentrale is of dat het om een andere vorm van gezamenlijke
passation de marchés conjoints. opdrachten gaat.
3. Titre du marché 3. Titel van de opdracht
4. Code CPV principal et type de marché (travaux, fournitures, 4. Voornaamste CPV-code en type opdracht (werken, leveringen,
services) diensten).
5. Description du marché: nature et étendue des travaux, nature et 5. Beschrijving van de overheidsopdracht: aard en omvang van werken,
aard en hoeveelheid of waarde van leveringen, aard en omvang van
quantité ou valeur des fournitures, nature et étendue des services. Si diensten. Indien de opdracht in percelen is verdeeld, moet deze
le marché est divisé en lots, indiquer cette information pour chaque informatie voor elk perceel worden verstrekt. Indien van toepassing,
lot. Le cas échéant, description des options. beschrijving van eventuele opties.
6. Type de procédure de passation. 6. Het type plaatsingsprocedure.
7. Le cas échéant, indiquer s'il y a: 7. Indien van toepassing, vermelding of:
a) un accord-cadre, a) het om een raamovereenkomst ging,
b) un système d'acquisition dynamique. b) het om een dynamisch aankoopsysteem ging.
8. Date de conclusion du ou des marché(s) ou de l'accord-cadre ou des 8. Datum van sluiting van de opdracht(en) of van sluiting van de
accords-cadres. raamovereenkomst(en).
9. Nombre d'offres reçues. 9. Aantal ontvangen offertes
10. Pour chaque attribution, le nom, le numéro d'identification et 10. Per gunning, de naam, het identificatienummer en adres van de
l'adresse du ou des soumissionnaires, en ce compris l'indication de begunstigde(n) met inbegrip van informatie of de opdracht eventueel is
l'éventuelle attribution à un groupement d'opérateurs économiques gegund aan een combinatie van ondernemers (joint venture, consortium
(coentreprise, consortium ou autre). Pour les opérateurs économiques of andere). Het voormelde identificatienummer komt, voor de Belgische
belges, le numéro d'identification susmentionné correspond au numéro ondernemers, overeen met ondernemingsnummer dat wordt toegekend bij de
d'entreprise attribué au moment de l'inscription à la Banque-Carrefour inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen.
des Entreprises.
11. Valeur de l'offre ou des offres retenues 11. Waarde van de begunstigde offerte(en)
12. Référence(s) pertinentes des publications précédentes au Bulletin 12. Verwijzing(en) naar eerdere bekendmakingen in het Bulletin der
des adjudications pour le ou les marchés publiés dans cet avis/cette Aanbestedingen ten aanzien van de in deze aankondiging/kennisgeving
notification. bekendgemaakte opdracht(en).
13. Toute autre information pertinente. 13. Overige relevante informatie.
Vu pour être annexé à Notre arrêté du 13 août 2023 relatif à la Gezien om te worden gevoegd bij Ons besluit van 13 augustus 2023
gouvernance des marchés publics et des concessions et modifiant inzake het bestuur van overheidsopdrachten en concessies en tot
diverses dispositions de l'arrêté royal du 18 avril 2017 relatif à la wijziging van diverse bepalingen van het koninklijk besluit van 18
passation des marchés publics dans les secteurs classiques et de april 2017 plaatsing overheidsopdrachten in de klassieke sectoren en
l'arrêté royal du 18 juin 2017 relatif à la passation des marchés van het koninklijk besluit van 18 juni 2017 plaatsing
publics dans les secteurs spéciaux overheidsopdrachten in de speciale sectoren
PHILIPPE FILIP
Par le Roi : Van Koningswege :
Pour le Premier Ministre, absent : Voor de Eerste Minister, afwezig :
Le Vice-Premier Ministre et Ministre des Classes moyennes, des De Vice-eersteminister en Minister van Middenstand, Zelfstandigen,
Indépendants, des PME et de l'Agriculture, des Réformes KMO's en Landbouw, Institutionele Hervormingen en Democratische
institutionnelles et du Renouveau démocratique, Vernieuwing,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
Pour la Vice-Première ministre et Ministre de la Fonction publique, Voor de Vice-eerste-minister en Minister van Ambtenarenzaken, afwezig
absente : :
Le Vice-Premier Ministre et Ministre des Classes moyennes, des De Vice-eersteminister en Minister van Middenstand, Zelfstandigen,
Indépendants, des PME et de l'Agriculture, des Réformes KMO's en Landbouw, Institutionele Hervormingen en Democratische
institutionnelles et du Renouveau démocratique, Vernieuwing,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
Le Ministre des PME, De Minister van KMO's,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
Annexe 2 à l'arrêté royal du 13 août 2023 relatif à la gouvernance des Bijlage 2 bij het koninklijk besluit van 13 augustus 2023 inzake het
marchés publics et des concessions et modifiant diverses dispositions bestuur van overheidsopdrachten en concessies en tot wijziging van
de l'arrêté royal du 18 avril 2017 relatif à la passation des marchés diverse bepalingen van het koninklijk besluit van 18 april 2017
publics dans les secteurs classiques et de l'arrêté royal du 18 juin plaatsing overheidsopdrachten in de klassieke sectoren en van het
2017 relatif à la passation des marchés publics dans les secteurs koninklijk besluit van 18 juni 2017 plaatsing overheidsopdrachten in
spéciaux de speciale sectoren
Annexe 6/1 à l'arrête royal du 18 juin 2017 relatif à la passation des Bijlage 6/1 bij het besluit van 18 juni 2017 plaatsing
marchés publics dans les secteurs spéciaux overheidsopdrachten in de speciale sectoren
INFORMATIONS QUI DOIVENT FIGURER DANS LES AVIS D'ATTRIBUTION DE MARCHE INLICHTINGEN DIE IN DE VEREENVOUDIGDE AANKONDIGINGEN VAN GEGUNDE
SIMPLIFIES OPDRACHT OPGENOMEN MOETEN WORDEN
(visés à l'article 143, § 1er, alinéa 2, de la loi du 17 juin 2016 (als bedoeld in artikel 143, § 1, tweede lid, van de wet van 17 juni
relative aux marchés publics et à l'article 27/1 de l'arrêté royal du 2016 inzake overheidsopdrachten en in artikel 27/1 van het koninklijk
18 juin 2017 relatif à la passation des marchés publics dans les besluit van 18 juni 2017 plaatsing overheidsopdrachten in de speciale
secteurs spéciaux) sectoren)
1. Nom, numéro d'identification, adresse, y compris code NUTS, numéro 1. Naam, identificatienummer, adres inclusief NUTS-code,
de téléphone, numéro de télécopieur, adresse électronique et adresse telefoonnummer, fax, e-mail- en internetadres van de aanbestedende
internet de l'entité adjudicatrice. entiteit.
2. Le cas échéant, indiquer si l'entité adjudicatrice est une centrale 2. Indien van toepassing, vermelding dat de aanbestedende entiteit een
d'achat ou signaler tout recours à une autre forme de passation de aankoopcentrale is of dat het om een andere vorm van gezamenlijke
marchés conjoints. opdrachten gaat.
3. Titre du marché 3. Titel van de opdracht
4. Code CPV principal et type de marché (travaux, fournitures, 4. Voornaamste CPV-code en type opdracht (werken, leveringen,
services). diensten).
5. Description du marché: nature et étendue des travaux, nature et 5. Beschrijving van de overheidsopdracht: aard en omvang van werken,
aard en hoeveelheid of waarde van leveringen, aard en omvang van
quantité ou valeur des fournitures, nature et étendue des services. Si diensten. Indien de opdracht in percelen is verdeeld, moet deze
le marché est divisé en lots, indiquer cette information pour chaque informatie voor elk perceel worden verstrekt. Indien van toepassing,
lot. Le cas échéant, description des options. beschrijving van eventuele opties.
6. Type de procédure de passation. 6. Het type plaatsingsprocedure.
7. Le cas échéant, indiquer s'il y a: 7. Indien van toepassing, vermelding of:
a) un accord-cadre, a) het om een raamovereenkomst ging,
b) un système d'acquisition dynamique. b) het om een dynamisch aankoopsysteem ging.
8. Date de conclusion du ou des marché(s) ou de l'accord-cadre ou des 8. Datum van sluiting van de opdracht(en) of van sluiting van de
accords-cadres. raamovereenkomst(en).
9. Nombre d'offres reçues. 9. Aantal ontvangen offertes
10. Pour chaque attribution, le nom, le numéro d'identification et 10. Per gunning, de naam, het identificatienummer en adres van de
l'adresse du ou des soumissionnaires, en ce compris l'indication de begunstigde(n) met inbegrip van informatie of de opdracht eventueel is
l'éventuelle attribution à un groupement d'opérateurs économiques gegund aan een combinatie van ondernemers (joint venture, consortium
(coentreprise, consortium ou autre). Pour les opérateurs économiques of andere). Het voormelde identificatienummer komt, voor de Belgische
belges, le numéro d'identification susmentionné correspond au numéro ondernemers, overeen met ondernemingsnummer dat wordt toegekend bij de
d'entreprise attribué au moment de l'inscription à la Banque-Carrefour inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen.
des Entreprises.
11. Valeur de l'offre ou des offres retenues 11. Waarde van de begunstigde offerte(en)
12. Référence(s) pertinentes des publications précédentes au Bulletin 12. Verwijzing(en) naar eerdere bekendmakingen in het Bulletin der
des adjudications pour le ou les marchés publiés dans cet avis/cette Aanbestedingen ten aanzien van de in deze aankondiging/kennisgeving
notification. bekendgemaakte opdracht(en).
13. Toute autre information pertinente. 13. Overige relevante informatie.
Vu pour être annexé à Notre arrêté du 13 août 2023 relatif à la Gezien om te worden gevoegd bij Ons besluit van 13 augustus 2023
gouvernance des marchés publics et des concessions et modifiant inzake het bestuur van overheidsopdrachten en concessies en tot
diverses dispositions de l'arrêté royal du 18 avril 2017 relatif à la wijziging van diverse bepalingen van het koninklijk besluit van 18
passation des marchés publics dans les secteurs classiques et de april 2017 plaatsing overheidsopdrachten in de klassieke sectoren en
l'arrêté royal du 18 juin 2017 relatif à la passation des marchés publics dans les secteurs spéciaux PHILIPPE Par le Roi : Pour le Premier Ministre, absent : Le Vice-Premier Ministre et Ministre des Classes moyennes, des Indépendants, des PME et de l'Agriculture, des Réformes institutionnelles et du Renouveau démocratique, D. CLARINVAL Pour la Vice-Première Ministre et Ministre de la Fonction publique, absente : Le Vice-Premier Ministre et Ministre des Classes moyennes, des Indépendants, des PME et de l'Agriculture, des Réformes institutionnelles et du Renouveau démocratique, D. CLARINVAL Le Ministre des PME, van het koninklijk besluit van 18 juni 2017 plaatsing overheidsopdrachten in de speciale sectoren FILIP Van Koningswege : Voor de Eerste Minister, afwezig : De Vice-eersteminister en Minister van Middenstand, Zelfstandigen, KMO's en Landbouw, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing, D. CLARINVAL Voor de Vice-eersteminister en Minister van Ambtenarenzaken, afwezig : De Vice-eersteminister en Minister van Middenstand, Zelfstandigen, KMO's en Landbouw, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing, D. CLARINVAL De Minister van KMO's,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
^