Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 11/07/2003
← Retour vers "Arrêté royal fixant les conditions d'obtention des licences et qualifications civiles de pilote d'avions par les pilotes des Forces armées belges "
Arrêté royal fixant les conditions d'obtention des licences et qualifications civiles de pilote d'avions par les pilotes des Forces armées belges Koninklijk besluit tot vaststelling van de voorwaarden voor het bekomen van burgerlijke vergunningen en bevoegdverklaringen van vliegtuigbestuurder voor de piloten van de Belgische krijgsmacht
SERVICE PUBLIC FEDERAL MOBILITE ET TRANSPORTS 11 JUILLET 2003. - Arrêté royal fixant les conditions d'obtention des licences et qualifications civiles de pilote d'avions par les pilotes des Forces armées belges ALBERT II, Roi des Belges, A tous, présents et à venir, Salut. FEDERALE OVERHEIDSDIENST MOBILITEIT EN VERVOER 11 JULI 2003. - Koninklijk besluit tot vaststelling van de voorwaarden voor het bekomen van burgerlijke vergunningen en bevoegdverklaringen van vliegtuigbestuurder voor de piloten van de Belgische krijgsmacht ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 27 juin 1937 portant révision de la loi du 16 novembre Gelet op de wet van 27 juni 1937 houdende herziening van de wet van 16
1919 relative à la réglementation de la navigation aérienne, notamment november 1919 betreffende de regeling der luchtvaart, inzonderheid op
l'article 5, § 1er modifié par la loi du 2 janvier 2001; artikel 5, § 1, gewijzigd bij de wet van 2 januari 2001;
Vu l'arrêté ministériel du 21 mai 1991 fixant les conditions Gelet op het ministerieel besluit van 21 mei 1991 houdende
auxquelles les porteurs de brevets de pilote militaire doivent vaststelling van de voorwaarden waaraan houders van militaire
satisfaire pour l'obtention des licences et qualifications civiles de brevetten van piloot dienen te voldoen voor het bekomen van
pilote d'avions, modifié en dernier lieu par l'arrêté ministériel du burgerlijke vergunningen en bevoegdverklaringen van bestuurder van
11 janvier 1999; vliegtuigen, laatst gewijzigd bij het ministerieel besluit van 11
Vu l'arrêté ministériel du 15 octobre 1991 fixant les conditions januari 1999; Gelet op het ministerieel besluit van 15 oktober 1991 houdende
auxquelles les porteurs de brevets de pilote militaire doivent vaststelling van de voorwaarden waaraan houders van militaire
satisfaire pour l'obtention de la licence civile de pilote de ligne brevetten van piloot dienen te voldoen voor het verkrijgen van de
burgerlijke vergunning van lijnbestuurder van vliegtuigen, laatst
d'avions, modifié en dernier lieu par l'arrêté ministériel du 11 gewijzigd bij het ministerieel besluit van 11 januari 1999;
janvier 1999; Vu l'association des gouvernements de région à l'élaboration du Gelet op de omstandigheid dat de gewestregeringen bij het ontwerpen
présent arrêté; van dit besluit betrokken zijn;
Vu l'avis du Conseil d'Etat n° 34.452/4, donné le 31 mars 2003; Gelet op het advies van de Raad van State nr. 34.452/4, gegeven op 31
Sur la proposition de Notre Ministre chargée de la Mobilité et des Transports, maart 2003; Op de voordracht van Onze Minister belast met Mobiliteit en Vervoer,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :
CHAPITRE Ier. - Définitions et abréviations HOOFDSTUK I. - Definities en afkortingen

Article 1er.§ 1er. Pour l'application du présent arrêté, il faut

Artikel 1.§ 1. Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan
entendre par : onder :
Type (d'aéronef) : ensemble des aéronefs offrant des caractéristiques Type (van een luchtvaartuig) : groep van luchtvaartuigen met identieke
fondamentales identiques, y compris toutes les modifications, sauf fundamentele kenmerken, daarin begrepen alle wijzigingen, behalve die
celles qui entraînent un changement dans les caractéristiques de welke een verandering van manoeuvre- of vliegkenmerken, of een
manoeuvre ou de vol, ou un complément de l'équipage de conduite. toevoeging van leden van het stuurpersoneel tot gevolg hebben.
Catégorie (d'aéronefs) : classification des aéronefs selon des Categorie (luchtvaartuigen) : indeling van de luchtvaartuigen volgens
caractéristiques fondamentales spécifiées, par exemple : avion, de gespecificeerde fundamentele kenmerken, bij voorbeeld : vliegtuig,
hélicoptère, planeur, ballon libre. helikopter, zweefvliegtuig, vrije ballon.
Avion : aérodyne muni d'un organe moteur et dont la sustentation en Vliegtuig : aërodyne voorzien van een voortstuwingsinrichting, die
vol est assurée principalement par des réactions aérodynamiques sur zijn opwaartse draagkracht in de lucht hoofdzakelijk verkrijgt door
des surfaces qui restent fixes dans des conditions données de vol. aërodynamische krachten die worden uitgeoefend op vlakken welke
gedurende eenzelfde vliegstand niet van stand veranderen.
Ecoles d'aviation des Forces armées belges : toutes les écoles Vliegscholen van de Belgische krijgsmacht : alle vliegscholen
d'aviation exploitées par les Forces armées belges au sein du uitgebaat binnen het Ministerie van Defensie door de Belgische
Ministère de la Défense ou les écoles d'aviation qui fournissent, à la krijgsmacht of de vliegscholen die, op aanvraag van de Belgische
demande des Forces armées belges, une partie ou la totalité de la krijgsmacht, een deel of de hele opleiding tot het behalen van het
formation en vue de l'obtention du brevet de pilote ou du brevet brevet van vliegtuigbestuurder of het hoger brevet van
supérieur de pilote et/ou d'une qualification de pilote d'avions. vliegtuigbestuurder en/of van een bevoegdverklaring van
Formation élémentaire de pilotage : formation de pilotage de base vliegtuigbestuurder verstrekken.
dispensée dans une école d'aviation des Forces armées belges qui Elementaire vliegopleiding : basisvliegopleiding verstrekt in een
enseigne à l'élève militaire les connaissances et l'aptitude à vliegschool van de Belgische krijgsmacht, die de militaire leerling de
effectuer en tant que pilote commandant de bord selon les règles de kennis en de vaardigheid bijbrengt om als gezagvoerder onder de
vol à vue, des départs et approches d'un aéroport, des navigations sur zichtvliegvoorschriften vertrekken uit en naderingen op luchthavens,
campagne, des exercices acrobatiques de base et les actions d'urgence overland navigaties, acrobatische basisoefeningen en de nodige
nécessaires en cas de détresse. urgentiemaatregelen in geval van nood uit te voeren.
Titulaire d'un brevet militaire belge de pilote d'avions : personne Houder van een Belgisch militair brevet van vliegtuigbestuurder :
qui persoon die
1° a réussi au moins la formation élémentaire de pilotage; 1° tenminste geslaagd is voor de elementaire vliegopleiding;
2° a) est en service actif et fait partie du personnel navigant 2° a) in werkelijke dienst is en deel uitmaakt van het gebrevetteerde
breveté des Forces armées belges, ou varend personeel van de Belgische krijgsmacht, of
b) a quitté depuis moins de 3 ans le service actif comme membre du b) sinds minder dan 3 jaren de werkelijke dienst als lid van het
personnel navigant breveté des Forces armées belges. gebrevetteerde varend personeel van de Belgische krijgsmacht verlaten heeft.
Titulaire du brevet supérieur de pilote d'avions : pilote ayant suivi Houder van het hoger brevet van vliegtuigbestuurder : bestuurder die
une formation complète de pilote d'avion au sein des écoles d'aviation een volledige opleiding tot bestuurder van vliegtuigen heeft genoten
des Forces armées belges et qui est apte à piloter des avions mono- ou in de vliegscholen van de Belgische krijgsmacht en die in het besturen
multipilotes, mono- ou multimoteurs équipés de turboréacteurs ou de van één- of meerpilootvliegtuigen, één- of meermotorig uitgerust met
turbopropulseurs. turboreactoren of turbopropulsoren, bekwaam is.
Examen complémentaire de transport aérien des Forces armées belges : Complementair luchttransportexamen van de Belgische krijgsmacht :
examen théorique présenté par le titulaire d'un brevet supérieur de theoretisch examen afgelegd door de houder van een hoger brevet van
pilote d'avions après achèvement d'une formation complémentaire vliegtuigbestuurder na het beëindigen van een door de Belgische
organisée par les Forces armées belges en vue de piloter des avions krijgsmacht georganiseerde complementaire vorming met het oog op het
certifiés conformes à la catégorie JAR/FAR 25 Transport et la besturen van vliegtuigen gecertificeerd overeenkomstig de categorie
catégorie JAR/FAR 23 Commuter. JAR/FAR 25 Vervoer en de categorie JAR/FAR 23 Commuter.
§ 2. Les abréviations utilisées dans le présent arrêté reçoivent les § 2. De afkortingen die in dit besluit worden gebruikt, krijgen de
significations suivantes : volgende betekenissen :
JAR : Joint Aviation Regulations, réglementation aérienne commune JAR : Joint Aviation Regulations, gemeenschappelijke
émise par les J.A.A. (Joint Aviation Authorities), l'organisme associé luchtvaartregelgeving uitgegeven door de J.A.A. (Joint Aviation
à la Conférence européenne de l'aviation civile (CEAC), ayant élaboré Authorities), het organisme dat verbonden is aan de Europese
des arrangements pour coopérer au développement et à la mise en oeuvre Conferentie voor de burgerluchtvaart (ECAC) en dat de regelingen heeft
uitgewerkt om samen te werken aan de ontwikkeling en het in werking
de règles communes (codes JAR) dans tous les domaines relatifs à la stellen van gemeenschappelijke regels (codes JAR) op alle domeinen die
sécurité des aéronefs et de leur exploitation. betrekking hebben op de veiligheid van de luchtvaartuigen en van hun
JAR-FCL : JAR - Flight Crew Licensing, règles communes élaborées par exploitatie. JAR-FCL : JAR - Flight Crew Licensing, gemeenschappelijke regels die
les J.A.A. dans le domaine des licences du personnel navigant. door de J.A.A. zijn uitgewerkt op het gebied van de vergunningen van
het stuurpersoneel.
PPL (A) : abréviation JAR-FCL pour la licence de pilote privé PPL (A) : JAR-FCL afkorting voor de vergunning van privaat bestuurder
(avions). (vliegtuigen).
CPL (A) : abréviation JAR-FCL pour la licence de pilote professionnel CPL (A) : JAR-FCL afkorting voor de vergunning van beroepsbestuurder
(avions). (vliegtuigen).
IR (A) : abréviation JAR-FCL pour la qualification de vol aux IR (A) : JAR-FCL afkorting voor de bevoegdverklaring instrumentvliegen
instruments (avions). (vliegtuigen).
ATPL (A) : abréviation JAR-FCL pour la licence de pilote de ligne ATPL (A) : JAR-FCL afkorting voor de vergunning van lijnbestuurder
(avions). (vliegtuigen).
FI (A) : abréviation JAR-FCL pour la qualification d'instructeur de FI (A) : JAR-FCL afkorting voor de bevoegdverklaring vlieginstructeur
vol (avions). (vliegtuigen).
FAR : Federal Aviation Regulations, réglementation aérienne émise par FAR : Federal Aviation Regulations, luchtvaartregelgeving uitgegeven
la FAA (Federal Aviation Agency), l'agence fédérale aéronautique des door de FAA (Federal Aviation Agency), het federaal
Etats-Unis d'Amérique. luchtvaartagentschap van de Verenigde Staten van Amerika.
MCC : Multi-crew Cooperation Course, formation au travail en équipage. MCC : Multi-crew Cooperation Course, cursus onderlinge samenwerking van de bemanning.
CHAPITRE II. - Généralités HOOFDSTUK II. - Algemeenheden

Art. 2.Le présent arrêté a pour objet de déterminer les conditions

Art. 2.Dit besluit beoogt het vastleggen van de voorwaarden voor het
d'obtention des licences et qualifications civiles de pilote d'avions bekomen van de burgerlijke vergunningen en bevoegdverklaringen van
par les titulaires de brevets militaires belges de pilote d'avions. vliegtuigbestuurder door houders van Belgische militaire brevetten van
Les dispositions de l'arrêté royal du 10 janvier 2000 réglementant les vliegtuigbestuurder. De bepalingen van het koninklijk besluit van 10 januari 2000 tot
licences civiles de pilote d'avions, ci-après dénommé l'arrêté royal regeling van de burgerlijke vergunningen van bestuurder van
du 10 janvier 2000, auxquelles il n'est pas dérogé dans le présent vliegtuigen, hierna genoemd het koninklijk besluit van 10 januari
arrêté, restent applicables aux titulaires d'un brevet militaire belge 2000, waarvan niet wordt afgeweken door dit besluit, blijven van
de pilote d'avions désireux d'obtenir, de revalider ou de renouveler toepassing op de houders van een Belgisch militair brevet van
une licence ou une qualification civile. vliegtuigbestuurder die een burgerlijke vergunning of
bevoegdverklaring willen krijgen, wedergeldigmaken of hernieuwen.

Art. 3.Aucune licence n'est délivrée sur base du présent arrêté au

Art. 3.Op grond van dit besluit wordt er geen enkele vergunning
uitgereikt aan een aanvrager die geschrapt werd uit het gebrevetteerde
requérant qui a été radié du personnel navigant breveté des Forces varend personeel van de Belgische krijgsmacht om één van de redenen
armées belges pour l'une des raisons visées à l'article 23, § 1er, ou die in artikel 23, § 1, of in artikel 25, § 1, van het koninklijk
à l'article 25, § 1er, de l'arrêté royal du 16 avril 1998 relatif au besluit van 16 april 1998 betreffende het varend personeel van de
personnel navigant des forces armées. krijgsmacht bepaald worden.

Art. 4.Une licence n'est délivrée en application du présent arrêté

Art. 4.Er wordt geen vergunning uitgereikt met toepassing van dit
qu'à condition que le requérant obtienne en même temps une besluit tenzij de aanvrager terzelfdertijd een klasse- of
qualification de classe ou de type. typebevoegdverklaring verkrijgt.

Art. 5.Les privilèges des licences délivrées sur base du présent arrêté ne peuvent être exercés que sur des avions immatriculés en Belgique, sauf si le requérant a satisfait aux critères complémentaires déterminés par le directeur général de la Direction générale Transport aérien par référence aux dispositions du JAR-FCL.

Art. 6.A l'appui de toute demande de licence, le requérant produit une attestation mentionnant les conditions du présent arrêté auxquelles il répond pour obtenir une licence JAR-FCL de pilote d'avions et les qualifications y attenantes. L'attestation reste valable durant trois ans : a) après sa date d'émission si le requérant est en service actif, ou b) après la date à laquelle le requérant a quitté le service actif. Le modèle de l'attestation est fixé à l'annexe 1. CHAPITRE III. - Licence de pilote privé (avions) - PPL (A)

Art. 5.De voorrechten van de op grond van dit besluit uitgereikte vergunningen kunnen alleen op in België ingeschreven vliegtuigen worden uitgeoefend, tenzij de aanvrager voldaan heeft aan de bijkomende criteria vastgesteld door de directeur-generaal van het Directoraat-generaal Luchtvaart met verwijzing naar de bepalingen van de JAR-FCL.

Art. 6.Ter ondersteuning van elke aanvraag om een vergunning moet de aanvrager een attest overleggen met vermelding van de voorwaarden van dit besluit waaraan hij beantwoordt voor het bekomen van een JAR-FCL vergunning van vliegtuigbestuurder en de bijbehorende bevoegdverklaringen. Het attest blijft geldig gedurende drie jaren : a) na de datum van afgifte indien de aanvrager op dat ogenblik in werkelijke dienst is, of b) na de datum waarop de aanvrager de werkelijke dienst verlaten heeft. Het model van het attest wordt in bijlage 1 bepaald. HOOFDSTUK III. - Vergunning van privaat bestuurder (vliegtuigen) - PPL (A)

Art. 7.Pour obtenir la licence de pilote privé d'avions, le requérant

Art. 7.Om de vergunning van privaat bestuurder van vliegtuigen te
doit : verkrijgen, moet de aanvrager :
1° produire l'attestation visée à l'article 6 indiquant au moins la 1° het attest bedoeld in artikel 6 overleggen met ten minste de
réussite de la formation élémentaire de pilotage; vermelding dat hij geslaagd is voor de elementaire vliegopleiding;
2° justifier d'une expérience minimale de vol de 45 heures sur avions; 2° een vliegervaring van ten minste 45 vlieguren op vliegtuigen
3° a) soit satisfaire à l'examen sur la matière de réglementation aantonen; 3° a) hetzij slagen voor het examen over de materie
aérienne et des procédures ATC pour l'obtention d'au moins une PPL luchtvaartreglementering en ATC-procedures voor het bekomen van ten
(A); minste een PPL (A);
b) soit produire l'attestation visée à l'article 6 mentionnant qu'il a b) hetzij het attest bedoeld in artikel 6 overleggen waarin vermeld
réussi la matière du point 1 a) ou du point 2 a) de l'annexe 2; wordt dat hij geslaagd is voor punt 1 a) of 2 a) van bijlage 2;
4° satisfaire aux conditions d'aptitude physique et mentale. 4° voldoen aan de vereisten inzake lichaams- en geestesgeschiktheid.
CHAPITRE IV. - Licence de pilote professionnel (avions) - CPL (A) HOOFDSTUK IV. - Vergunning van beroepsbestuurder (vliegtuigen) - CPL

Art. 8.Pour obtenir la licence de pilote professionnel d'avions, le

 (A)

Art. 8.Om de vergunning van beroepsbestuurder van vliegtuigen te
requérant doit : verkrijgen, moet de aanvrager :
1° produire l'attestation visée à l'article 6 indiquant qu'il est 1° het attest bedoeld in artikel 6 overleggen met de vermelding dat
titulaire du brevet supérieur de pilote d'avions; hij houder is van het hoger brevet van vliegtuigbestuurder;
2° justifier d'une expérience minimale de vol de 200 heures sur 2° een vliegervaring aantonen van ten minste 200 vlieguren op
avions; vliegtuigen;
3° a) soit satisfaire à l'examen sur la matière de réglementation 3° a) hetzij slagen voor het examen over de materie
aérienne et de préparation et du suivi du vol pour l'obtention d'au luchtvaartreglementering en van de planning en opvolging van de vlucht
moins une CPL (A); voor het bekomen van ten minste een CPL (A);
b) soit produire l'attestation visée à l'article 6 mentionnant qu'il a b) hetzij het attest bedoeld in artikel 6 overleggen waarin vermeld
réussi les matières du point 1 a) et c) iii ou du point 2 a) et b) iii wordt dat hij geslaagd is voor punt 1 a) en c) iii of 2 a) en b) iii
de l'annexe 2; van bijlage 2;
4° satisfaire aux conditions d'aptitude physique et mentale. 4° voldoen aan de vereisten inzake lichaams- en geestesgeschiktheid.
CHAPITRE V. - Qualification de vol aux instruments HOOFDSTUK V. - Bevoegdverklaring voor instrumentvliegen (vliegtuigen)
(avions) - IR (A) - IR (A)

Art. 9.Pour obtenir la qualification de vol aux instruments, le

Art. 9.Om de bevoegdverklaring instrumentvliegen te verkrijgen moet
requérant doit : de aanvrager :
1° produire l'attestation visée à l'article 6 indiquant qu'il est 1° het attest bedoeld in artikel 6 overleggen met de vermelding dat
titulaire : hij houder is :
a) du brevet supérieur de pilote d'avions; a) van het hoger brevet van vliegtuigbestuurder;
b) de la qualification de vol aux instruments sur, selon le cas : b) van de bevoegdverklaring instrumentvliegen op, naargelang het geval :
i. avions monomoteurs en opérations monopilotes; i. éénmotorige vliegtuigen in éénpiloot-operaties;
ii. avions monomoteurs en opérations multipilotes; ii. éénmotorige vliegtuigen in meerpiloot-operaties;
iii. avions multimoteurs en opérations monopilotes; iii. meermotorige vliegtuigen in éénpiloot-operaties;
iv. avions multimoteurs en opérations multipilotes; iv. meermotorige vliegtuigen in meerpiloot-operaties;
2° être titulaire d'au moins une licence valable de pilote privé 2° houder zijn van ten minste een geldige vergunning van privaat
d'avions permettant le vol de nuit, ou d'une licence valable de pilote bestuurder van vliegtuigen die toelaat bij nacht te vliegen of van een
professionnel d'avions; geldige vergunning van beroepsbestuurder van vliegtuigen;
3° justifier d'une expérience en vol telle que visée à l'article 45 de 3° een vliegervaring als bedoeld in artikel 45 van het koninklijk
l'arrêté royal du 10 janvier 2000; besluit van 10 januari 2000 aantonen;
4° avoir suivi une formation complémentaire en vol d'au moins 10 4° een bijkomende vliegopleiding van 10 uren gevolgd hebben op
heures sur avions monomoteurs ou multimoteurs selon qu'il s'agit éénmotorige of meermotorige vliegtuigen, naargelang het gaat om een
respectivement d'une IR (A) monomoteur ou d'une IR (A) multimoteurs. éénmotoren IR (A) of meermotoren IR (A). Deze bijkomende opleiding kan
Cette formation complémentaire peut être remplacée par une formation vervangen worden door een opleiding onder toezicht van een militair
suivie sous surveillance d'un instructeur militaire, à bord d'un avion instructeur, aan boord van een militair vliegtuig, voor zover het
militaire pour autant que l'avion soit doté des équipements adéquats vliegtuig adequaat is uitgerust voor instrumentvliegen;
pour le vol aux instruments;
5° a) soit satisfaire à l'examen sur la matière de réglementation 5° a) hetzij slagen voor het examen over de materie
aérienne et de préparation et du suivi du vol pour l'obtention d'au luchtvaartreglementering en van de planning en opvolging van de vlucht
moins une IR (A); voor de uitreiking van ten minste een IR (A);
b) soit produire l'attestation visée à l'article 6 mentionnant qu'il a b) hetzij het attest bedoeld in artikel 6 overleggen waarin vermeld
réussi les matières du point 1 a) et c) iii ou du point 2 a) et b) iii wordt dat hij geslaagd is voor punt 1 a) en c) iii of 2 a) en b) iii
de l'annexe 2; van bijlage 2;
6° satisfaire à l'épreuve d'aptitude visée à l'article 49 de l'arrêté 6° slagen voor de vaardigheidstest bedoeld in artikel 49 van het
royal du 10 janvier 2000. L'examen peut avoir lieu à bord d'un avion koninklijk besluit van 10 januari 2000. Het examen mag uitgevoerd
militaire, pour autant que l'avion soit doté des équipements adéquats worden met een militair vliegtuig voor zover het vliegtuig adequaat is
pour le vol aux instruments. uitgerust voor instrumentvliegen.
CHAPITRE VI. - Qualifications de classe et de type (avions) HOOFDSTUK VI. - Klasse- en typebevoegdverklaringen (vliegtuigen)

Art. 10.§ 1er. Pour obtenir une qualification de classe ou de type

Art. 10.§ 1. Om een eerder in werkelijke dienst behaalde klasse- of
reprise au JAR-FCL, obtenue précédemment en service actif, le typebevoegdverklaring opgenomen in de JAR-FCL op de vergunning te
requérant doit produire l'attestation visée à l'article 6 indiquant bekomen, moet de aanvrager het attest bedoeld in artikel 6 overleggen.
qu'il est porteur : Uit het attest blijkt dat hij houder is :
1° de la qualification de pilote ou copilote d'une classe ou d'un type 1° van de bevoegdverklaring als bestuurder of medebestuurder van een
d'avions en usage dans les Forces armées belges, reprise au JAR-FCL, in de Belgische krijgsmacht gebruikt klasse of type vliegtuig,
avec mention de la classe ou du type; opgenomen in de JAR-FCL, met vermelding van de klasse of het type;
2° d'une attestation de réussite d'une formation au travail en 2° van een attest van slagen voor een opleidingscursus onderlinge
équipage (MCC), s'il désire obtenir une qualification pour un type samenwerking van de bemanning (MCC), indien hij een
d'avion multipilote. typebevoegdverklaring voor een meerpiloot-vliegtuig wenst te bekomen.
§ 2. La qualification de classe ou de type d'avions est inscrite sur § 2. De bevoegdverklaring voor een klasse of een type van vliegtuigen
la licence si le requérant satisfait aux conditions de l'arrêté royal wordt op de vergunning ingeschreven indien de aanvrager voldoet aan de
voorwaarden tot het wedergeldigmaken of het hernieuwen van deze
du 10 janvier 2000 pour la revalidation ou le renouvellement de cette bevoegdverklaring(en) zoals vermeld in het koninklijk besluit van 10
(ces) qualification(s). januari 2000.
CHAPITRE VII. - Licence de pilote de ligne (avions) - ATPL (A) HOOFDSTUK VII. - Vergunning van lijnbestuurder (vliegtuigen) - ATPL

Art. 11.Pour obtenir la licence de pilote de ligne le requérant doit

 (A)

Art. 11.Om de vergunning van lijnbestuurder te bekomen, moet de
: aanvrager :
1° produire l'attestation visée à l'article 6 indiquant qu'il : 1° het attest bedoeld in artikel 6 overleggen met de vermelding dat hij :
a) est titulaire du brevet supérieur de pilote d'avions; a) houder is van het hoger brevet van vliegtuigbestuurder;
b) est titulaire de la qualification de « vol aux instruments » sur b) houder is van de bevoegdverklaring « instrumentvliegen op
avions; vliegtuigen »;
c) a effectué au moins 1 500 heures de vol en tant que pilote ou c) ten minste 1 500 vlieguren heeft uitgevoerd als bestuurder of
copilote d'aéronefs militaires; medebestuurder van militaire luchtvaartuigen;
d) est porteur d'une attestation de réussite d'une formation de d) houder is van een attest van slagen voor een opleidingscursus
travail en équipage (MCC); onderlinge samenwerking van de bemanning (MCC);
2° justifier d'une expérience de vol telle que visée à l'article 65 de 2° een vliegervaring aantonen als bedoeld in artikel 65 van het
l'arrêté royal du 10 janvier 2000; koninklijk besluit van 10 januari 2000;
3° a) s'il est entré en service actif avant le 1er janvier 2000, 3° a) indien hij in werkelijke dienst getreden is vóór 1 januari 2000
réussir l'examen sur les matières suivantes de l'examen théorique ATPL slagen voor de volgende materies van het theoretisch examen ATPL (A) :
(A) : - Réglementation aérienne, - Luchtvaartreglementering,
- Connaissance générale des aéronefs (cellules, systèmes et - Algemene kennis van de luchtvaartuigen (vliegtuigcellen, systemen en
motorisation), motorisatie),
- Performances et préparation des vols : - Vliegprestaties en vluchtplanning :
i. Masse de l'avion et détermination du centre de gravité, i. Vliegtuigmassa en zwaartepuntsbepaling,
ii. Performances des avions, ii. Vliegtuigprestaties,
iii. Préparation et suivi du vol, iii. Planning en opvolging van de vlucht,
- Prestations et limites humaines, - Menselijke prestaties en beperkingen,
- Procédures opérationnelles, - Operationele procedures,
- Principes de vol. - Vluchtprincipes.
De vermelding dat de aanvrager geslaagd is voor één of meerdere
materies van het in punt 1 van het in bijlage 2 vermelde
complementaire luchttransportexamen van de Belgische krijgsmacht op
La mention sur l'attestation visée à l'article 6 que le requérant a het attest bedoeld in artikel 6 beantwoordt aan de vereiste van dit
réussi une ou plusieurs matières de l'examen complémentaire de punt voor de desbetreffende materie;
transport aérien des Forces armées belges reprises au point 1 de b) indien hij in werkelijke dienst getreden is na 1 januari 2000, het
l'annexe 2, répond à l'exigence du présent point pour la matière en
question; b) s'il est entré en service actif après le 1er janvier 2000, produire
l'attestation visée à l'article 6 indiquant qu'il a réussi toutes les attest bedoeld in artikel 6 overleggen met de vemelding dat hij
matières de l'examen complémentaire de transport aérien des Forces geslaagd is voor alle materies van het in punt 2 van het in bijlage 2
armées belges repris au point 2 de l'annexe 2; vermelde complementaire luchttransportexamen van de Belgische
4° satisfaire à l'épreuve d'aptitude visée à l'article 68 de l'arrêté krijgsmacht; 4° slagen voor de vaardigheidstest als bedoeld in artikel 68 van het
royal du 10 janvier 2000. La formation et l'épreuve d'aptitude peuvent koninklijk besluit van 10 januari 2000. De opleiding en de
bekwaamheidsproef mogen afgelegd worden met een Belgisch militair
être effectuées à bord d'un avion militaire belge d'un type certifié vliegtuig van een type gecertificeerd overeenkomstig de categorie
conforme à la catégorie JAR/FAR 25 Transport, à la catégorie JAR/FAR JAR/FAR 25 Vervoer, de categorie JAR/FAR 23 Commuter, of de codes BCAR
23 Commuter, ou aux codes BCAR ou AIR 2051; of AIR 2051;
5° satisfaire aux conditions d'aptitude physique et mentale. 5° voldoen aan de vereisten inzake lichaams- en geestesgeschiktheid.
CHAPITRE VIII. - Qualification d'instructeur de vol (avions) - FI (A) HOOFDSTUK VIII. - Bevoegdverklaring instructeur (vliegtuigen) - FI (A)

Art. 12.Pour obtenir la qualification d'instructeur de vol d'avions

Art. 12.Om de bevoegdverklaring als vlieginstructeur van vliegtuigen
FI (A), le requérant doit : FI (A) te verkrijgen, moet de aanvrager :
1° produire l'attestation visée à l'article 6 indiquant qu'il est 1° het attest bedoeld in artikel 6 overleggen met de vermelding dat
titulaire : hij houder is :
a) du brevet supérieur de pilote d'avions; a) van het hoger brevet van vliegtuigpiloot;
b) de la qualification d' "instructeur de pilotes d'avions"; b) van de bevoegdverklaring "instructeur van vliegtuigbestuurders";
2° détenir une licence valable pour le pilotage d'avions; 2° houder zijn van een geldige vergunning voor het besturen van
3° justifier d'une expérience en vol telle que visée à l'article 76, vliegtuigen; 3° een vliegervaring aantonen als bedoeld in artikel 76, 1°, 2°, 3°,
1°, 2°, 3°, 4° et 5° de l'arrêté royal du 10 janvier 2000; 4° en 5° van het koninklijk besluit van 10 januari 2000;
4° satisfaire à l'épreuve d'aptitude visée à l'article 78 de l'arrêté 4° slagen voor de vaardigheidstest bedoeld in artikel 78 van het
royal du 10 janvier 2000. koninklijk besluit van 10 januari 2000.
CHAPITRE IX. - Dispositions transitoires HOOFDSTUK IX. - Overgangsmaatregelen

Art. 13.Les titulaires de brevets militaires de pilote ayant réussi,

Art. 13.De houders van militaire brevetten van piloot die op datum
à la date d'entrée en vigueur du présent arrêté, l'examen de van het in werking treden van dit besluit geslaagd waren voor het
connaissances générales pour l'obtention de la licence de pilote examen over de algemene kennis tot het bekomen van de vergunning van
professionnel et/ou de la qualification de vol aux instruments, visé à beroepsbestuurder en/of van de bevoegdverklaring instrumentvliegen,
l'arrêté ministériel du 21 mai 1991 fixant les conditions auxquelles bedoeld in het ministerieel besluit van 21 mei 1991 houdende regeling
les porteurs de brevets de pilote militaire doivent satisfaire pour van de voorwaarden waaraan de houders van militaire brevetten van
piloot dienen te voldoen voor het bekomen van burgerlijke vergunningen
l'obtention des licences et qualifications civiles de pilote d'avions, en bevoegdverklaringen van vliegtuigbestuurder, kunnen de vergunning
peuvent obtenir la licence ou la qualification pour laquelle ils ont of de bevoegdverklaring waarvoor zij het examen algemene kennis
réussi l'examen de connaissances générales, ceci jusqu'au 31 décembre slaagden nog behalen, en dit tot 31 december 2005.
2005. Les titulaires de brevets militaires qui, à la date d'entrée en De houders van militaire brevetten die op de datum van het in werking
vigueur du présent arrêté, ont réussi l'examen de connaissances treden van dit besluit voor het examen algemene kennis zoals bedoeld
générales, visé à l'article 3, 5°, de l'arrêté ministériel du 15 in artikel 3, 5°, van het ministerieel besluit van 15 oktober 1991
octobre 1991 fixant les conditions auxquelles les porteurs de brevets houdende regeling van de voorwaarden waaraan de houders van militaire
de pilote militaire doivent satisfaire pour l'obtention de la licence brevetten van piloot dienen te voldoen voor het bekomen van de
civile de pilote de ligne d'avions, peuvent obtenir la licence de burgerlijke vergunning van lijnbestuurder van vliegtuigen, geslaagd
pilote de ligne, de pilote professionnel ou la qualification de vol waren, kunnen de vergunning van lijnbestuurder, van beroepsbestuurder
aux instruments, ceci jusqu'au 31 décembre 2005. of de bevoegdverklaring instrumentvliegen nog behalen, en dit tot 31
december 2005.

Art. 14.Sont abrogés :

Art. 14.Opgeheven worden :
1° l'arrêté ministériel du 21 mai 1991 fixant les conditions 1° het ministerieel besluit van 21 mei 1991 houdende regeling van de
auxquelles les porteurs de brevets de pilote militaire doivent voorwaarden waaraan de houders van militaire brevetten van piloot
satisfaire pour l'obtention des licences et qualifications civiles de dienen te voldoen voor het bekomen van burgerlijke vergunningen en
pilote d'avions; bevoegdverklaringen van vliegtuigbestuurder;
2° l'arrêté ministériel du 15 octobre 1991 fixant les conditions 2° het ministerieel besluit van 15 oktober 1991 houdende regeling van
auxquelles les porteurs de brevets de pilote militaire doivent de voorwaarden waaraan de houders van militaire brevetten van piloot
satisfaire pour l'obtention de la licence civile de pilote de ligne dienen te voldoen voor het bekomen van de burgerlijke vergunning van
d'avions. lijnbestuurder van vliegtuigen.

Art. 15.Notre Ministre qui a la Navigation aérienne dans ses

Art. 15.Onze Minister bevoegd voor de Luchtvaart is belast met de
attributions est chargé de l'exécution du présent arrêté. uitvoering van dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 11 juillet 2003. Gegeven te Brussel, 11 juli 2003.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
La Ministre chargée de la Mobilité et des Transports, De Minister belast met Mobiliteit en Vervoer,
Mme L. ONKELINX Mevr. L. ONKELINX
Annexe 1re Bijlage I
Attest voor het bekomen van burgerlijke vergunningen en
Attestation pour l'obtention des licences et qualifications civiles de bevoegdverklaringen van vliegtuigbestuurder voor de piloten van de
pilote d'avions par les pilotes des Forces armées belges Belgische krijgsmacht
1. Identification du requérant 1. Identificatie van de aanvrager
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
2. Attestation 2. Attest
Le requérant susmentionné : De voornoemde aanvrager :
1° a réussi la formation élémentaire de pilotage (1); 1° is geslaagd voor de elementaire vliegopleiding (1);
2° est titulaire du brevet supérieur de pilote (1); 2° is houder van het hoger brevet van piloot (1);
3° a effectué au moins 1 500 heures de vol en tant que pilote ou 3° heeft ten minste 1 500 vlieguren uitgevoerd als bestuurder of
copilote d'aéronefs militaires (1); medebestuurder van militaire luchtvaartuigen (1);
4° est titulaire de la qualification de classe sur, selon le cas : 4° is houder van de klasse bevoegdverklaring voor :
i. avions monomoteurs terrestres équipés de moteur à piston SEP (L) i. éénmotorige landvliegtuigen met zuigermotor SEP (L) (1);
(1); ii. avions monomoteurs équipés de turbopropulseur (land) SET (L) (1); ii. éénmotorige vliegtuigen met turboprop (land) SET (L) (1);
iii. avions multimoteurs terrestres équipés de moteurs à piston MEP (L) (1); iii. meermotorige landvliegtuigen met zuigermotor MEP (L) (1);
5° est titulaire de la qualification de "vol aux instruments" sur, 5° is houder van de bevoegdverklaring instrumentvliegen op :
selon le cas : i. avions monomoteurs en opérations monopilotes (1); i. éénmotorige vliegtuigen in éénpiloot-operaties (1);
ii. avions monomoteurs en opérations multipilotes (1); ii. éénmotorige vliegtuigen in meerpiloot-operaties (1);
iii. avions multimoteurs en opérations monopilotes (1); iii. meermotorige vliegtuigen in éénpiloot-operaties (1);
iv. avions multimoteurs en opérations multipilotes (1); iv. meermotorige vliegtuigen in meerpiloot-operaties (1);
6° est titulaire de la qualification de type comme pilote sur . . . . 6° is houder van de type bevoegdverklaring als bestuurder op . . . . .
. (2); (2);
7° est titulaire de la qualification de type comme copilote sur . . . 7° is houder van de type bevoegdverklaring als medebestuurder op . . .
. . (2); . . (2);
8° est titulaire de la qualification d'"instructeur de pilotes 8° is houder van de militaire bevoegdverklaring "instructeur van
d'avions" (1); vliegtuigbestuurders" (1);
9° a réussi la formation de travail en équipage (MCC) (1); 9° is geslaagd voor een opleidingscursus onderlinge samenwerking van de bemanning (MCC) (1);
10° a réussi TOUTES les matières de l'examen complémentaire de 10° is geslaagd voor ALLE materies van het complementaire
transport aérien des Forces armées belges (1), ou luchttransportexamen van de Belgische krijgsmacht (1), of
11° a réussi les matières suivantes de l'examen complémentaire de 11° is geslaagd voor volgende materies van het complementaire
transport aérien des Forces armées belges (1) : luchttransportexamen van de Belgische krijgsmacht (1) :
a) Réglementation aérienne et procédures de contrôle aérien; a) Luchtvaartreglementering en procedures voor de luchtverkeerscontrole;
b) Connaissance générale des aéronefs : Electricité (3); b) Algemene kennis van de luchtvaartuigen : Elektriciteit (3);
c) Performances et préparation des vols; c) Vliegtuigprestaties en vluchtplanning;
d) Prestations et limites humaines : Psychologie aérienne élémentaire; d) Menselijke prestaties en beperkingen : Elementaire luchtvaartpsychologie;
e) Procédures opérationnelles; e) Operationele procedures;
f) Principes de vol (3). f) Vluchtprincipes (3);
12° n'a pas été radié du personnel navigant breveté des Forces armées 12° is niet geschrapt uit het gebrevetteerde varend personeel van de
belges. Belgische krijgsmacht.
3. Date et lieu de délivrance de la présente attestation : 3. Datum en plaats van afgifte van het huidige attest :
(Identification et signature de l'autorité habilitée) (Identificatie en handtekening van de overheid)
(1) Biffer les mentions inutiles. (1) De onnodige vermeldingen schrappen.
(2) A compléter selon le cas. (2) Te vervolledigen naargelang het geval.
(3) Biffer pour les pilotes militaires qui sont entrés en service (3) Schrappen voor de militaire piloten die in werkelijke dienst zijn
actif après le 1er janvier 2000. getreden na 1 januari 2000.
Vu pour être annexé à Notre arrêté du 11 juillet 2003 fixant les Gezien om te worden gevoegd bij Ons besluit van 11 juli 2003 tot
conditions d'obtention des licences et qualifications civiles de vaststelling van de voorwaarden voor het bekomen van burgerlijke
pilote d'avions par les pilotes des Forces armées belges. vergunningen en bevoegdverklaringen van vliegtuigbestuurder voor de
piloten van de Belgische krijgsmacht.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
La Ministre chargée de la Mobilité et des Transports, De Minister belast met Mobiliteit en Vervoer,
Mme L. ONKELINX Mevr. L. ONKELINX
Annexe 2 Bijlage 2
1. Pour être pris en considération, l'examen complémentaire de 1. Om in aanmerking te komen, moet het complementaire
transport aérien des Forces armées belges pour les pilotes militaires luchttransportexamen van de Belgische krijgsmacht voor de militaire
qui sont entrés en service actif avant le 1er janvier 2000, doit piloten die in werkelijke dienst zijn getreden vóór 1 januari 2000,
comprendre au moins les matières énumérées ci-après. Ces matières sont tenminste bestaan uit de hierna opgesomde materies. Deze materies
présentées conformément aux normes déterminées pour l'obtention de la worden afgelegd overeenkomstig de normen bepaald voor het behalen van
licence de pilote de ligne d'avions - ATPL (A) : de vergunning van lijnbestuurder van vliegtuigen - ATPL (A) :
a)Réglementation aérienne et procédures de contrôle aérien a)Luchtvaartreglementering en procedures voor de luchtverkeerscontrole
b) Connaissance générale des aéronefs : Electricité b) Algemene kennis van de luchtvaartuigen : Elektriciteit
c) Performances et préparation des vols : c) Vliegtuigprestaties en vluchtplanning :
i. Masse de l'avion et détermination du centre de gravité i. Vliegtuigmassa en zwaartepuntsbepaling
ii. Performances des avions de classe de performance A ii. Vliegtuigprestaties voor vliegtuigen van prestatieklasse A
iii. Préparation et suivi du vol iii. Planning en opvolging van de vlucht
d) Prestations et limites humaines : Psychologie aérienne élémentaire d) Menselijke prestaties en beperkingen : Elementaire luchtvaartpsychologie
e) Procédures opérationnelles e) Operationele procedures
f) Principes de vol : f) Vluchtprincipes :
i. Perte de portance i. Draagkrachtverlies
ii. Moyens techniques pour augmenter Czmax ii. Technische middelen voor de toename van Czmax
iii. Moyens techniques pour diminuer le ratio Cz-Cx et augmenter la iii. Technische middelen voor de afname van de Cz - Cx ratio en de
force d'entraînement toename van de sleepkracht
iv. La couche laminaire iv. De grenslaag
v. Les limitations aérodynamiques v. De aerodynamische beperkingen
vi. Les hélices vi. De propellers
2. Pour être pris en considération, l'examen complémentaire de 2. Om in aanmerking te komen, moet het complementaire
transport aérien des Forces armées belges pour les pilotes militaires luchttransportexamen van de Belgische krijgsmacht voor de militaire
qui sont entrés en service actif après le 1er janvier 2000, doit piloten die in werkelijke dienst zijn getreden na 1 januari 2000,
comprendre au moins les matières énumérées ci-après. Ces matières sont tenminste bestaan uit de hierna opgesomde materies. Deze materies
présentées conformément aux normes déterminées pour l'obtention de la worden afgelegd overeenkomstig de normen bepaald voor het behalen van
licence de pilote de ligne d'avions - ATPL(A) : de vergunning van lijnbestuurder van vliegtuigen - ATPL(A) :
a) Réglementation aérienne et procédures de contrôle aérien a) Luchtvaartreglementering en procedures voor de luchtverkeerscontrole
b) Performances des avions et préparation des vols : b) Vliegtuigprestaties en vluchtplanning :
i. Masse de l'avion et détermination du centre de gravité i. Vliegtuigmassa en zwaartepuntsbepaling
ii. Performances des avions de classe de performance A ii. Vliegtuigprestaties voor vliegtuigen van prestatieklasse A
iii. Préparation et suivi du vol iii. Planning en opvolging van de vlucht
c) Prestations et limites humaines : Psychologie aérienne élémentaire c) Menselijke prestaties en beperkingen : Elementaire luchtvaartpsychologie
d) Procédures opérationnelles d) Operationele procedures
3. Le contenu détaillé des sujets à connaître dans les matières précitées est déterminé par le directeur général de la Direction générale Transport aérien par référence aux dispositions du JAR-FCL. Vu pour être annexé à Notre arrêté du 11 juillet 2003 fixant les conditions d'obtention des licences et qualifications civiles de pilote d'avions par les pilotes des Forces armées belges. ALBERT Par le Roi : La Ministre chargée de la Mobilité et des Transports, 3. De gedetailleerde opgave van de te kennen stof van voornoemde materies wordt bepaald door de directeur-generaal van het Directoraat-generaal Luchtvaart met verwijzing naar de bepalingen van de JAR-FCL. Gezien om te worden gevoegd bij Ons besluit van 11 juli 2003 tot vaststelling van de voorwaarden voor het bekomen van burgerlijke vergunningen en bevoegdverklaringen van vliegtuigbestuurder voor de piloten van de Belgische krijgsmacht. ALBERT Van Koningswege : De Minister belast met Mobiliteit en Vervoer,
Mme L. ONKELINX Mevr. L. ONKELINX
^