Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 09/04/2003
← Retour vers "Arrêté royal relatif aux techniques d'enquête policières "
Arrêté royal relatif aux techniques d'enquête policières Koninklijk besluit betreffende de politionele onderzoekstechnieken
SERVICE PUBLIC FEDERAL JUSTICE FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE
9 AVRIL 2003. - Arrêté royal relatif aux techniques d'enquête 9 APRIL 2003. - Koninklijk besluit betreffende de politionele
policières onderzoekstechnieken
AVIS 35.115/2 ADVIES 35.115/2
DE LA SECTION DE LEGISLATION VAN DE AFDELING WETGEVING
DU CONSEIL D'ETAT VAN DE RAAD VAN STATE
Le Conseil d'Etat, section de Législation, deuxième chambre, saisi par De Raad van State, afdeling Wetgeving, tweede kamer, op 19 maart 2003
le Ministre de la Justice, le 19 mars 2003, d'une demande d'avis, dans door de Minister van Justitie verzocht hem, binnen een termijn van ten
un délai ne dépassant pas trois jours, sur un projet d'arrêté royal hoogste drie dagen, van advies te dienen over een ontwerp van
koninklijk besluit "betreffende de politionele onderzoekstechnieken",
"relatif aux techniques d'enquête policières", a donné le 24 mars 2003 heeft op 24 maart 2003 het volgende advies gegeven :
l'avis suivant : Suivant l'article 84, alinéa 1er, 2°, des lois coordonnées sur le Overeenkomstig artikel 84, eerste lid, 2°, van de gecoördineerde
Conseil d'Etat, inséré par la loi du 4 août 1996, la demande d'avis wetten op de Raad van State, ingevoegd bij de wet van 4 augustus 1996,
doit spécialement indiquer les motifs qui en justifient le caractère moeten in de adviesaanvraag in het bijzonder de redenen worden
urgent. opgegeven tot staving van het spoedeisende karakter ervan.
Dans un courrier complémentaire adressé le 20 mars 2003, le Ministre In een aanvullende brief die op 20 maart 2003 toegezonden is, legt de
explique comme suit l'urgence invoquée dans la lettre de demande Minister als volgt uit waarom in de brief met de adviesaanvraag om
d'avis : spoedbehandeling wordt verzocht :
« Bij de inwerkingtreding van de wet van 6 januari 2003 betreffende de « Bij de inwerkingtreding van de wet van 6 januari 2003 betreffende de
bijzondere opsporingsmethoden en enige andere methoden van onderzoek, bijzondere opsporingsmethoden en enige andere methoden van onderzoek,
vervangt deze wet de ministerièle circulaires van 1990 en 1992 inzake vervangt deze wet de ministerièle circulaires van 1990 en 1992 inzake
de bijzondere politietechnieken. De wet voorziet in de algemene regels de bijzondere politietechnieken. De wet voorziet in de algemene regels
voor de toepassing van de bijzondere opsporingsmethoden. voor de toepassing van de bijzondere opsporingsmethoden.
Inzake de infiltratie voorziet de wet niettemin een koninklijk besluit Inzake de infiltratie voorziet de wet niettemin een koninklijk besluit
dat de politionele onderzoekstechnieken bepaalt die in het kader van dat de politionele onderzoekstechnieken bepaalt die in het kader van
een infiltratieoperatie aangewend kunnen worden. Gezien de wet reeds een infiltratieoperatie aangewend kunnen worden. Gezien de wet reeds
aangenomen is, is het van het grootste belang dat de mensen uit de aangenomen is, is het van het grootste belang dat de mensen uit de
praktijk, met name de magistraten belast met de controle op de praktijk, met name de magistraten belast met de controle op de
bijzondere opsporingsmethoden en de leden van de federale en lokale bijzondere opsporingsmethoden en de leden van de federale en lokale
politie belast met de uitvoering ervan, precieze regels hebben waaraan politie belast met de uitvoering ervan, precieze regels hebben waaraan
de uitvoering van een infiltratie moet voldoen. Anders dreigt een de uitvoering van een infiltratie moet voldoen. Anders dreigt een
vacuüm te ontstaan in de toepassing van de bijzondere vacuüm te ontstaan in de toepassing van de bijzondere
opsporingsmethoden en dit kan nefast uitdraaien voor de continue opsporingsmethoden en dit kan nefast uitdraaien voor de continue
strijd tegen de georganiseerde criminaliteit. De wet legt immers strijd tegen de georganiseerde criminaliteit. De wet legt immers
slechts de basisvoorwaarden en het algemene kader vast voor deze slechts de basisvoorwaarden en het algemene kader vast voor deze
methoden. methoden.
Vandaar de noodzakelijkheid om een snelle opsomming van de Vandaar de noodzakelijkheid om een snelle opsomming van de
verschillende politionele onderzoekstechnieken te hebben, teneinde verschillende politionele onderzoekstechnieken te hebben, teneinde
zowel de politieambtenaren die als undercoveragent optreden in zowel de politieambtenaren die als undercoveragent optreden in
bepaalde dossiers, als de magistraten die toezicht houden op. de bepaalde dossiers, als de magistraten die toezicht houden op de
toepassing van infiltratieoperaties, een regelgevend kader te geven toepassing van infiltratieoperaties, een regelgevend kader te geven
waarin zij zich beschermd voelen en weten waaraan zich te houden. waarin zij zich beschermd voelen en weten waaraan zich te houden.
Het is dan ook noodzakelijk om een snel advies van de Raad van State Het is dan ook noodzakelijk om een snel advies van de Raad van State
te kunnen verkrijgen, teneinde de onzekerheid in de praktijk zo snel te kunnen verkrijgen, teneinde de onzekerheid in de praktijk zo snel
mogelijk weg te nemen. » mogelijk weg te nemen. »
Cette nouvelle motivation doit être reproduite dans le préambule de l'arrêté en projet. Le Conseil d'Etat, section de Législation, se limite, conformément à l'article 84, alinéa 2, des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, à examiner le fondement juridique, la compétence de l'auteur de l'acte ainsi que l'accomplissement des formalités prescrites. Compte tenu du très bref délai qui lui est imparti et du nombre d'affaires qui lui sont soumises en urgence, le Conseil d'Etat se borne aux observations qui suivent. Fondement juridique Deze nieuwe motivering dient te worden overgenomen in de aanhef van het ontworpen besluit. De Raad van State, afdeling Wetgeving, beperkt zich, overeenkomstig artikel 84, tweede lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, tot het onderzoek van de rechtsgrond, van de bevoegdheid van de steller van de handeling en van de vraag of aan de voorgeschreven vormvereisten is voldaan. Gelet op de zeer korte termijn die de Raad van State is toegemeten en op het grote aantal zaken dat hem met verzoek om spoedbehandeling is voorgelegd, beperkt hij zich tot het maken van de volgende opmerkingen. Rechtsgrond
1. Le projet exécute principalement l'article 47octies , § 2, alinéa 1. Het ontwerp geeft hoofdzakelijk uitvoering aan artikel 47octies , §
2, du Code d'instruction criminelle, tel qu'il a été inséré par la loi 2, tweede lid, van het Wetboek van strafvordering, zoals het ingevoegd
du 6 janvier 2003 concernant les méthodes particulières de recherche is bij de wet van 6 januari 2003 betreffende de bijzondere
et quelques autres méthodes d'enquête (1). En vertu de cette opsporingsmethoden en enige andere onderzoeksmethoden (1). Krachtens
disposition, le Roi détermine par un arrêté délibéré en Conseil des dit artikel bepaalt de Koning bij een besluit vastgesteld na overleg
Ministres, sur la proposition du Ministre de la Justice et sur l'avis in de Ministerraad, op voordracht van de Minister van Justitie en op
du Collège des procureurs généraux, les techniques d'enquête advies van het college van procureurs-generaal, de politionele
policières qui pourront être mises en oeuvre lors d'une infiltration. onderzoekstechnieken die bij infiltratie kunnen worden aangewend.
Il est toutefois permis de se demander si l'article 2 du projet Met recht kan men zich evenwel afvragen of artikel 2 van het ontwerp
n'exécute pas également l'article 47ter , § 1er, alinéa 2. du Code ook niet uitvoering geeft aan artikel 47ter , § 1, tweede lid, van het
d'instruction criminelle (2), pour ce qui concerne l'infiltration, Wetboek van strafvordering (2), wat infiltratie betreft, in zoverre
dans la mesure où il désigne quels seront les services de police bij dat artikel de politiediensten "orden aangewezen die gemachtigd
habilités à recourir à ces techniques d'enquête policières, à savoir zijn om deze politionele onderzoekstechnieken aan te wenden, namelijk
les unités spéciales (de la direction générale de l'appui de speciale eenheden (van de algemene directie operationele
opérationnel) de la police fédérale. Par ailleurs, le rapport au Roi ondersteuning) van de federale politie. In het verslag aan de Koning
cite explicitement cette disposition (3). wordt deze bepaling overigens uitdrukkelijk vermeld (3)
En conséquence, le préambule de l'arrêté en projet pourrait être Bijgevolg kan de aanhef van het ontworpen besluit in die zin worden
complété en ce sens. aangevuld.
2. Selon l'article 2 du projet, les techniques d'enquête policières 2. Volgens artikel 2 van het ontwerp kunnen de politionele
peuvent être mises en oeuvre "en collaboration avec des fonctionnaires onderzoekstechnieken worden aangewend "in samenwerking met
compétents étrangers spécifiquement formés à cela". buitenlandse speciaal daartoe opgeleide en bevoegde ambtenaren".
Le Rapport au Roi consacre des développements importants à cette Het Verslag aan de Koning handelt uitgebreid over deze samenwerking
collaboration avec les services de police étrangers en invoquant met de buitenlandse politiediensten en vermeldt daarbij inzonderheid
notamment les instruments internationaux préconisant le recours à de internationale rechtsinstrumenten waarbij de aanwending van
certaines techniques d'enquête policières, comme l'article 73 de la bepaalde politionele onderzoeksmethoden wordt voorgestaan, zoals
Convention d'application du 19 juin 1990 de l'Accord de Sehengen du 14 artikel 73 van de Overeenkomst van 19 juni 1990 ter uitvoering van het
juin 1985 entre les Gouvernements des Etats de l'Union économique tussen de Regeringen van de Staten van de Benelux Economische Unie, de
Benelux. de la République fédérale d'Allemagne et de la République Bondsrepubliek Duitsland, en de Franse Republiek op 14 juni 1985 te
française, relatif à la suppression graduelle des contrôles aux Schengen gesloten akkoord betreffende de geleidelijke afschaffing van
frontières communes, ainsi que les articles 12 et 17 de la Convention de controles aan de gemeenschappelijke grenzen, alsmede de artikelen
européenne du 29 mai 2000 relative à l'entraide judiciaire en matière 12 en 17 van de Europese Overeenkomst van 29 mei 2000 betreffende de
pénale entre les Etats membres de l'Union européenne (4). wederzijdse rechtshulp in strafzaken tussen de lid-Staten van de
Il ressort du rapport au Roi que cette collaboration avec des services Europese Unie (4) Uit het Verslag aan de Koning blijkt dat deze samenwerking met de
de police étrangers implique que : buitenlandse politiediensten impliceert dat :
« ... les fonctionnaires étrangers, au moment d'intervenir sur notre « ... de buitenlandse ambtenaren op dat ogenblik in ons land optreden
territoire, sont soumis à l'autorité, direction et surveillance des onder het gezag, leiding en toezicht van de bevoegde Belgische
autorités compétentes belges et que toutes les dispositions légales et autoriteiten en (dat) alle vigerende wetsbepalingen en regelgevingen,
réglementations en vigueur qui lient les services de police belges, waardoor ook de Belgische politiediensten gebonden zijn, ook onverkort
sont intégralement d'application. » (5). op hen van toepassing zijn" (5).
La question qui se pose néanmoins est de savoir si l'article 47octies De vraag die evenwel rijst is of artikel 47octies , § 2, tweede lid,
, § 2, alinéa 2. du Code d'instruction criminelle peut servir de van het Wetboek van strafvordering kan dienen als rechtsgrond voor de
fondement légal à l'organisation (à cette collaboration et si ce n'est organisatie van deze samenwerking en of niet in de voormelde wet zelf
pas la loi du 6 janvier 2003, précitée, qui aurait dû ellemême van 6 januari 2003 de voorwaarden voor deze samenwerking hadden moeten
expliciter les termes de cette collaboration. worden uiteengezet.
Au regard de l'article 73 de la Convention de Schengen, les Etats Gelet op artikel 73 van de Schengen-Overeenkomst verbinden de
membres s'engagent à prendre les mesures nécessaires aux fins de lid-Staten zich ertoe, dat de gecontroleerde aflevering bij illegale
permettre les livraisons surveillées dans le trafic illicite de handel in verdovende middelen en psychotrope stoffen kan worden
stupéfiants et de substances psychotropes, chaque Etat gardant la toegepast, en dat de leiding en de bevoegdheid tot ingrijpen berust
direction et le contrôle de l'opération sur son territoire. Par ailleurs, en vertu de l'article 40, § 3, de la même Convention, les "Observations" menées par la police étrangère peuvent se poursuivre sur le territoire d'une autre partie contractante, moyennant le respect de plusieurs conditions dont celle d'observer le droit du pays sur le territoire duquel elle opère. Si cet instrument international autorise des forces de police étrangères à iiiener des missions sur le territoire de la Belgique, encore faut-il que celles-ci soient cadrées par le droit belge. bij de lid-Staat op wier grondgebied de actie plaatsheeft. Bovendien kan krachtens artikel 40, lid 3, van dezelfde overeenkomst de "Observatie" door de buitenlandse politie worden voortgezet op het grondgebied van een andere overeenkomstsluitende partij, mits verschillende voorwaarden worden nagekomen waaronder die van de naleving van het recht van het land op het grondgebied waarvan ze optreedt. Dit internationaal rechtsinstrument machtigt weliswaar buitenlandse politiediensten om op het Belgische grondgebied opdrachten uit te voeren, maar dit neemt niet weg dat deze opdrachten door het Belgische recht dienen te worden geregeld.
Ainsi, dans un avis 29.04312, donné le 26 mai 1999 (6), la section de Zo heeft de afdeling Wetgeving in haar advies 29.04312 van 26 mei 1999
Législation avait déjà souligné que : (6) reeds op het volgende gewezen :
« ... des missions de police judiciaire, telles que celles prévues par « ... taken van gerechtelijke politie zoals die welke zijn genoemd in
les articles 40 et 41 de la Convention de Schengen, emportent de artikelen 40 en 41 van de Schengen-Overeenkomst (brengen) een
limitation des droits et libertés des individus. En vertu des articles beperking mee van de rechten en vrijheden van de individuen. Krachtens
12, alinéa 2, et 22 de la Constitution, il appartient dès lors, à la de artikelen 12, tweede lid, en 22 van de Grondwet staat het bijgevolg
loi d'habiliter des catégories d'agents à accomplir de telles missions aan de wetgever categorieën van ambtenaren te machtigen om zulke taken
sur le territoire belge et le législateur devra, en l'occurrence te vervullen op het Belgische grondgebied en de wetgever zal in
respecter les conditions, restrictions et exceptions qui sont voorkomend geval de voorwaarden, beperkingen en uitzonderingen moeten
formulées dans ces deux articles. » in acht nemen die in die twee artikelen worden geformuleerd. »
Eu égard à ce qui précède, l'article 2 du projet, en ce qu'il prévoit Gelet op hetgeen voorafgaat, is voor artikel 2 van het ontwerp,
la collaboration de fonctionnaires étrangers à la mise en oeuvre des voorzover het voorziet in samenwerking met buitenlandse ambtenaren bij
techniques d'enquête policières, ne dispose pas d'un fondement légal de aanwending van politionele onderzoekstechnieken, geen toereikende
suffisant dans l'article 47octies , § 2, alinéa 2, du Code rechtsgrond te vinden in artikel 47octies , § 2, tweede lid, van het
d'instruction criminelle. A défaut d'une autre base légale suffisante Wetboek van strafvordering. Bij ontstentenis van een andere
qui justifie l'intervention sur le territoire des fonctionnaires de toereikende rechtsgrond die de interventie van buitenlandse
police étrangers dans le cadre d'une technique d'enquête policière politieambtenaren op het Belgisch grondgebied in het kader van een
(7), cette disposition ne pourra donc pas être appliquée. politionele onderzoekstechniek wettigt (7), zal die bepaling dan ook
niet kunnen worden uitgevoerd.
3. Il ressort du commentaire de l'article 3 du projet inséré dans le 3. De bespreking van artikel 3 van het ontwerp in het verslag aan de
rapport au Roi que (8) : Koning bevat de volgende passage (8) :
« L'achat de confiance et l'achat-test donnent lieu à un transfert de « De vertrouwenskoop en de testkoop geven wel aanleiding tot een
propriété complet. Les biens offerts par les criminels entrent voltrokken eigendomsoverdracht. De door de criminelen aangeboden
vraiment en possession des services de police. Ceci est bien sûr goederen worden daadwerkelijk in het bezit gesteld van de
propre à cette technique d'enquête policière (...). Le magistrat politiediensten. Dit is uiteraard inherent aan deze politionele
décide après de l'affectation de ces biens (destruction, dépôt au onderzoekstechniek (...) De magistraat beslist vervolgens over de
verdere bestemming van deze goederen (vernietiging, neerlegging ervan
greffe en vue d'une confiscation ultérieure, etc.). » ter griffie met het oog op een latere verbeurdverklaring, enz.). »
Or, la disposition en projet n'apporte aucune précision sur le sort de In de ontworpen bepaling wordt evenwel niet gezegd wat naderhand moet
ces Mens ainsi acquis par l'Etat belge. L'acquisition de ces biens gebeuren met de goederen die aldus door de Belgische Staat zijn
résultant d'un véritable achat, i ne saurait être question de leur verworven. Aangezien de verwerving van die goederen het gevolg is van
rendre applicables mutadis mutandis les dispositions relatives à la een echte aankoop, kan er geen sprake van zijn de bepalingen
confiscation et à la saisie, dès lors que ces biens sont en principe betreffende aangeslagen en verbeurd verklaarde goederen mutatis
mutandis op die goederen van toepassing te verklaren, aangezien die
désormais dans le patrimoine de l'Etat. goederen in principe voortaan tot het vermogen van de Staat behoren.
Il est, en conséquence, permis de s'interroger sur le sort qui sera Bijgevolg is het de vraag wat met die goederen zal gebeuren,
réservé à ces biens, notamment sur le plan pénal. inzonderheid uit strafrechtelijk oogpunt.
4. En vertu de la version néerlandaise de l'article 5 du projet, la 4. Volgens de Nederlandse tekst van artikel 5 van het ontwerp is de
livraison contrôlée est une technique "mise en oeuvre par un service gecontroleerde aflevering een techniek "aangewend door een
de police, qui consiste à laisser se poursuivre, sous un contrôle politiedienst, waarbij een illegaal transport van goederen of personen
policier permanent, un transport illégal de marchandises ou de (...) doorgelaten wordt onder de permanente controle van de
personnes (...)", alors que le texte français de cette disposition politiediensten", terwijl in de Franse tekst van die bepaling alleen
n'envisage que le transport illégal de marchandises. Toutefois, tant sprake van illegaal transport van goederen. Zowel in het Verslag aan
le Rapport au Roi que l'article 8 du projet indiquent que la livraison de Koning als in artikel 8 en het ontwerp wordt evenwel aangegeven dat
contrôlée pourra concerner un transport illégal de personnes. Il de gecontroleerde aflevering betrekking kan hebben op illegaal
convient, dès lors, d'assurer la concordance entre les deux versions. transport van personen. Bijgevolg dient ervoor te worden gezorgd dat
de beide teksten overeenstemmen.
Eu égard au danger que peut représenter cette technique pour la vie Gelet op het gevaar dat deze techniek kan inhouden voor het leven van
des personnes faisant l'objet du transport illégal, le Rapport au Roi de personen die illegaal getransporteerd worden, staat in het Verslag
indique également les limites dans lesquelles cette technique peut aan de Koning eveneens te lezen binnen welke perken die techniek kan
être mise en oeuvre. II semble ainsi que cette technique peut être worden toegepast. Blijkbaar kan die techniek in het kader van een
mise en oeuvre dans le cadre d'un transport illégal de personnes illegaal transport van personen worden toegepast wanneer een
lorsque les services de police sont en mesure d'intervenir pendant le interventie van de politiediensten mogelijk is tijdens het transport
transport ou, au plus tard, au moment de la destination finale, of uiterlijk wanneer de eindbestemming wordt bereikt, wanneer de
lorsqu'au regard des informations obtenues dans le cadre de politiediensten, door de informatie die ze in het raam van de
l'infiltration, les services de police sont en mesure d'apprécier les infiltratie hebben verkregen, in staat zijn te beoordelen in welke
circonstances et les conditions dans lesquelles le transport sera omstandigheden en op welke voorwaarden het transport zal worden
effectué et enfin lorsque les services de police effectuent eux-même uitgevoerd, en, ten slotte, wanneer de politiediensten zelf het
le transport, ce qui leur permet de l'interrompre prématurément, "si transport uitvoeren, wat hun de mogelijkheid biedt het transport
cela s'imposait en raison de la sécurité physique des personnes vroegtijdig af te breken "indien zulks noodzakelijk voorkomt omwille
transportées (par exemple en raison d'une situation imminente de van de fysieke veiligheid van de vervoerde personen (bijvoorbeeld een
danger, de circonstances inhumaines etc.) (9)". acute gevaarssituatie, mensonwaardige omstandigheden, enz.) (9)".
Compte tenu de ces précisions, la disposition en projet devrait faire Gelet op deze preciseringen zou uit de ontworpen bepaling moeten
apparaître les limites dans lesquelles cette technique d'enquête blijken binnen welke grenzen die politionele onderzoekstechniek kan
policière pourra être mise en oeuvre dès lors que la vie de certaines worden toegepast, van het ogenblik af dat het leven van bepaalde
personnes peut être menacée. personen in gevaar kan komen.
5. Ainsi que l'a expliqué le fonctionnaire délégué, l'expression 5. Zoals de gemachtigde ambtenaar heeft uitgelegd, is de uitdrukking
"entreprises fictives". utilisée à l'article 7 du projet, n'est pas "fictieve bedrijven", die in artikel 7 van het ontwerp wordt gebruikt,
correcte. Ces entreprises seront constituées, notamment dans le niet correct. Die bedrijven zullen worden opgericht, inzonderheid met
respect de la législation relative aux sociétés commerciales, mais naleving van de wetgeving betreffende de handelsvennootschappen, maar
leurs activités seront, quant à elles, fictives. Mieux vaut corriger hun bedrijvigheid zelf zal fictief zijn. Het verdient aanbeveling deze
cette disposition en ce sens. bepaling in die zin aan te passen.
6. L'article 8 du projet dispose que, pour certaines techniques 6. Artikel 8 van het ontwerp bepaalt dat voor bepaalde politionele
d'enquête policières, un accord préalable et écrit du procureur onderzoekstechnieken het voorafgaand schriftelijk akkoord van de
fédéral est requis. Il en va ainsi lorsque le service de police federale procureur vereist is. Dat is het geval wanneer de bevoegde
compétent veut procéder à une livraison contrôlée de personnes, à une politiedienst een gecontroleerde aflevering van personen, een
livraison assistée contrôlée et à un "frontstore". gecontroleerde doorlevering of een "frontstore" wenst te verrichten.
Toutefois, en vertu de l'article 47octies , § 2, du Code d'instruction Krachtens artikel 47octies , § 2, van het Wetboek van strafvordering
criminelle, c'est le procureur du Roi qui est compétent pour autoriser is evenwel de procureur des Konings bevoegd om de politiedienst te
le service de police a recourir à ces techniques d'enquête policières. machtigen die politionele onderzoekstechnieken aan te wenden. Onder
Sous réserve des compétences propres du procureur fédéral, la loi a voorbehoud van de eigen bevoegdheden van de federale procureur is in
de wet dus duidelijk geopteerd voor de verantwoordelijkheid van de
donc clairement opté pour la responsabilité du procureur du Roi, procureur des Konings, die overigens als enige gemachtigd is om te
celui-ci étant, par ailleurs, seul habilité à décider du recours à une beslissen een infiltratie te laten uitvoeren. Volgens artikel 47ter ,
infiltration. La cule obligation du procureur du Roi vis-à-vis du § 2, tweede lid, van het Wetboek van strafvordering heeft de procureur
procureur fédéral est de lui donner toutes les informations sur les des Konings jegens de federale procureur alleen de verplichting om hem
méthodes particulières de recherche qui sont mises en ocuvre dans son alle inlichtingen te verstrekken betreffende de bijzondere
arrondissement, conformément à l'article 47ter , § 2, alinéa 2, du opsporingsmethodes die in zijn arrondissement worden toegepast.
Code d'instruction criminelle.
L'article 8 du projet n'est donc pas compatible avec l'article Artikel 8 van het ontwerp gaat dan ook niet samen met het voormelde
47octies , précité. artikel 47octies .
Observations finales Slotopmerkingen
1. S'agissant d'un projet d'arrêté royal, celui-ci doit être complété 1. Aangezien het hier om een ontwerp van koninklijk besluit gaat, moet
par un article désignant le ou les ministres qui sera ou seront het ontwerp worden aangevuld met een artikel houdende aanwijzing van
chargé(s) de son exécution. de minister of de ministers belast met de uitvoering van het ontwerp.
2. La version française du projet comporte de nombreuses fautes de 2. De Franse tekst van het ontwerp bevat vele tikfouten en taalfouten.
frappe ou imperfections d'ordre linguistique. A titre d'exemple : Zo bijvoorbeeld :
- à l'article 2, il convient de lire "moyennant l'accord préalable" au - moet in artikel 2 worden geschreven "moyennant l'accord préalable"
lieu de "à condition d'un accord préalable" et "formés pour ce faire" in plaats van "à condition d'un accord préalable" en "formés pour ce
au lieu de "à cela"; faire" in plaats van "à cela";
- à l'article 3, alinéa 3, la question se pose de savoir ce qu'il y a - rijst, wat betreft artikel 3, derde lid, de vraag wat moet worden
lieu d'entendre par la "véracité" ("waarachtigheid" dans la version verstaan onder de "véracité" (in het Nederlands "waarachtigheid") van
néerlandaise) du bien proposé. Peut-être convient-il de lire het aangeboden goed. Misschien is het beter "l'authenticité" (in het
"l'authenticité" ?; Nederlands "authenticiteit") te schrijven ?;
- à l'article 4, alinéa 2, il est fait mention "de gagner la confiance - staat in artikel 4, tweede lid, "de gagner la confiance du vendeur
du vendeur ou de récolter des informations complémentaires" alors que, ou de récolter des informations complémentaires", terwijl in de
dans la version néerlandaise, il est question de "het vertrouwen van Nederlandse tekst sprake is van "het vertrouwen van de koper te winnen
de koper te winnen en bijkomende informatie te verzamelen"; en bijkomende informatie te verzamelen";
- aux articles 5 et 6, le mot "hulp" est traduit tantôt par le mot - wordt in de artikelen 5 en 6ter vertaling van het woord "hulp" nu
"support", tantôt par le mot "appui"; eens "support" gebezigd en dan weer "appui";
- .... - ....
3. Le texte néerlandais, quant à lui, est également susceptible 3. Ook de Nederlandse tekst van het ontwerp is vatbaar voor
d'amélioration. Ainsi, par exemple, il convient d'écrire : verbetering. bijvoorbeeld, schrijve men :
- au préambule "Gelet op het verzoek om spoedbehandeling, gemotiveerd - in de aanhef "Gelet op het verzoek om spoedbehandeling, gemotiveerd
door..." au lieu de "Gezien de hoogdringendheid"; door... » in plaats van "Gezien de hoogdringendheid";
- à l'article 2 "... en, in voorkomend geval, mits de federale - in artikel 2 "... en, in voorkomend geval, mits de federale
procureur er vooraf mee instemt, in... » au lieu de "... en procureur er vooraf mee instemt, in..." in plaats van "... en
desgevallend, mits voorafgaand akkoord van de federale procureur, desgevallend, mits voorafgaand akkoord van de federale procureur,
in...". in..." .
La chambre était composée de : De kamer was samengesteld uit :
MM. : de heren :
Y. Kreins, président de chambre; Y. Kreins, kamervoorzitter;
J. Jaumotte, Mme M. Baguet, conseillers d'Etat; J. Jaumotte, Mevr. M. Baguet, staatsraden;
J. van Compernolle, B. Glansdorff, assesseurs de la section de J. van Compernolle, B. Glansdorff, assessoren van de afdeling
législation; wetgeving;
Mme B. Vigneron, greffier. Mevr. B. Vigneron, griffier.
Le rapport a été présenté par Mme P. Vandernacht, auditeur. La note du Het verslag werd uitgebracht door Mevr. P. Vandernacht, auditeur. De
Bureau de coordination a été rédigée par M. M. Joassart, référendaire adjoint. nota van het Coördinatiebureau werd opgesteld door de heer M. Joassart, adjunct-referendaris.
La concordance entre la version française et la version néerlandaise a De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst werd
été vérifiée sous le contrôle le M. J. Jaumotte. nagezien onder toezicht van de heer J. Jaumotte.
Le greffier, Le président, De griffier, De voorzitter,
B. Vigneron. Y. Kreins. B. Vigneron. Y. Kreins.
_______ _______
Note Nota
(1) A ce jour, cette loi n'a pas encore fait l'objet d'une publication (1) Op heden is deze wet nog niet bekendgemaakt in het Belgisch
au Moniteur belge mais, selon le fonctionnaire délégué, elle a déjà Staatsblad , maar volgens de gemachtigde ambtenaar is ze reeds door de
fait l'objet de la sanction royale. C'est donc sur la base du texte Koning bekrachtigd. Het is dus op basis van de wettekst aangenomen in
législatif adopté en séance plénière à la Chambre des représentants plenaire vergadering van de Kamer van volksvertegenwoordigers dat de
que le Conseil d'Etat a procédé à l'examen du projet (Doc. Raad van State het ontwerp heeft onderzocht (Gedr. St. Kamer,
pari-Chambre, session 2001-2002, n° 1688/15). zittingsperiode 2001-2002, nr. 1688/15).
(2) Selon cette disposition, il revient au Ministre de la Justice de (2) Volgens deze bepaling staat liet aan de Minister van Justitie de
désigner les services de police qui pourront recourir aux méthodes politiediensten aan te wezen die de bijzondere onderzoeksmethoden
particulières de recherche, dont l'infiltration. mogen aanwenden, waaronder infiltratie.
(3) Voir en ce sens la page 7 du rapport au Roi. (3) Zie in deze zin bladzijde 10 van liet verslag aan de Koning.
(4) Comme l'a indiqué le fonctionnaire délégué, cette dernière (4) Zoals de gemachtigde ambtenaar heeft aangegeven, is deze laatste
Convention n'a pas encore été ratifiée par la Belgique. overeenkomst nog niet door Belgiè bekrachtigd.
(5) Voir en ce sens la page 10 du rapport au Roi. (5) Zie in deze zin bladzijde 10 van het verslag aan de Koning.
(6) sur un projet de loi "portant assentiment aux actes internationaux (6) gegeven over een ontwerp van wet "houdende instemming met de
suivants : volgende internationale akten :
1. Protocole d'adhésion du Gouvernement du Royaume de Danemark à 1. Protocol betreffende de toetreding van de Regering van het
Koninkrijk Denemarken tot het Akkoord betreffende de geleidelijke
l'Accord relatif à la suppression graduelle des contrôles aux afschaffing van de controles aan de gemeenschappelijke grenzen,
frontières communes, signé à Schengen le 14 juin 1985; ondertekend te Schengen op 14 juni 1985;
2. Accord d'adhésion du Royaume de Danemark à la Convention 2. Overeenkomst betreffende de toetreding van het Koninkrijk
d'application de l'Accord de Schengen du 14 juin 1985 relatif à la Denemarken tot de Overeenkomst ter uitvoering van het op 14 juni 1985
suppression graduelle des contrôles aux frontières communes, signée à te Schengen gesloten Akkoord betreffende de geleidelijke afschaffing
van de controles aan de gemeenschappelijke grenzen, ondertekend te
Schengen le 19 juin 1990, et Acte final; Schengen op 19 juni 1990, en Slotakte;
3. Protocole d'adhésion du Gouvernement de la République de Finlande à 3. Protocol betreffende de toetreding van de Regering van de Republiek
Finland tot het Akkoord betreffende de geleidelijke afschaffing van de
l'Accord relatif à la suppression graduelle des contrôles aux controles aan de gemeenschappelijke grenzen, ondertekend te Schengen
frontières communes, signé à Schengen le 14 juin 1985; op 14 juni 1985;
4. Accord d'adhésion de la République de Finlande à la Convention 4. Overeenkomst betreffende de toetreding van de Republiek Finland tot
d'application de l'Accord de Schengen du 14 juin 1985 relatif à la de Overeenkomst ter uitvoering van het op 14 juni 1985 te Schengen
gesloten Akkoord betreffende de geleidelijke afschaffing van de
suppression graduelle des contrôles aux frontières communes, signée à controles aan de gemeenschappelijke grenzen, ondertekend te Schengen
Schengen le 19 juin 1990, et Acte final; op 19 juni 1990, en Slotakte;
5. Protocole d'adhésion du Gouvernement du Royaume de Suède à l'Accord 5. Protocol betreffende de toetreding van de Regering van het
Koninkrijk Zweden tot het Akkoord betreffende de geleidelijke
relatif à la suppression graduelle des contrôles aux frontières afschaffing van de controles aan de gemeenschappelijke grenzen,
communes, signé à Schengen le 14 juin 1985; ondertekend te Schengen op 14 juni 1985;
6. Accord d'adhésion du Royaume de Suède à la Convention d'application 6. Overeenkomst betreffende de toetreding van het Koninkrijk Zweden
de l'Accord de Schengen du 14 juin 1985 relatif à la suppression tot de Overeenkomst ter uitvoering van het op 14 juni 1985 te Schengen
gesloten Akkoord betreffende de geleidelijke afschaffing van de
graduelle des contrôles aux frontières communes, signée à Schengen le controles aan de gemeenschappelijke grenzen, ondertekend te Schengen
19 juin 1990, et Acte final; op 19 juni 1990, en Slotakte;
7. Accord de coopération entre le Royaume de Belgique, la République 7. Samenwerkingsovereenkomst tussen het Koninkrijk Belgiè, de
fédérale d'Allemagne, la République française, le Grand-Duché de Bondsrepubliek Duitsland, de Franse Republiek, het Groothertogdom
Luxembourg, le Royaume des Pays-Bas, la République italienne, le Luxemburg, het Koninkrijk der Nederlanden, de Italiaanse Republiek,
Royaume d'Espagne, la République portugaise, la République hellénique, het Koninkrijk Spanje, de Portugese Republiek, de Helleense Republiek,
la République d'Autriche, le Royaume de Danemark, la République de de Republiek Oostenrijk, het Koninkrijk Denemarken, de Republiek
Finlande, le Royaume de Suède, parties contractantes à l'Accord et à Finland, het Koninkrijk Zweden, partijen bij het Akkoord en bij de
la Convention de Schengen, et la République d'Islande et le Royaume de Overeenkomst van Schengen, en de Republiek IJsland en het Koninkrijk
Norvège, relatif à la suppression des contrôles de personnes aux Noorwegen, betreffende de afschaffing van de personencontroles aan de
frontières communes, et Annexe, faits à Luxembourg le 19 décembre gemeenschappelijke grenzen, Bijlage, en verklaring, gedaan te Luxemburg op 19 december 1996.
1996. (7) Le rapport au Roi indique à ce sujet (p.10) : (7) In het verslag aan de Koning staat in dit verband het volgende te
« (Bien que)... seuls les services de police belges, dans le sens de lezen (blz. 10) : « Ofschoon... enkel de Belgische politiediensten, in de zin van
l'article 2 de la loi du 5 août 1992 sur la fonction de police, artikel 2 van de wet van 5 augustus 1992 op het politieambt, met de
puissent être chargés de la mise en oeuvre des méthodes particulières uitvoering van de bijzondere opsporingsmethoden kuiulen worden belast,
de recherche, il n'est évidemment pas exclu que cela se passe, en is het uiteraard niet uitgesloten dat, in toepassing van de
application des conventions internationales y relatives, en desbetreffende internationale verdragen, dit zou gebeuren in
collaboration avec des services étrangers, par exemple dans le cadre samenwerking met buitenlandse rechthandhavingsdiensten, bijvoorbeeld
d'une opération transfrontalière ou internationale. » in het kader van een grensoverschrijdende of internationale operatie. »
(8) p. 12. (8) blz. 12.
(9) Rapport au Roi, p. 19. (9) Verslag aan de Koning, blz. 19.
9 AVRIL 2003. - Arrêté royal relatif aux techniques d'enquête 9 APRIL 2003. - Koninklijk besluit betreffende de politionele
policières onderzoekstechnieken
ALBERT II, Roi des Belges, ALBERT II, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 6 janvier 2003 concernant les méthodes particulières de Gelet op de wet van 6 januari 2003 betreffende de bijzondere
recherche et quelques autres méthodes d'enquête; opsporingsmethoden en enige andere onderzoeksmethoden;
Vu l'article 47octies , § 2, du Code d'instruction criminelle; Gelet op artikel 47octies , § 2, van het Wetboek van Strafvordering;
Vu l'avis du Collège des Procureurs généraux, donné le 4 février 2003; Gelet op het advies van het College van Procureurs-generaal, gegeven op 4 februari 2003;
Vu l'avis du procureur fédéral, donné le 5 février 2003; Gelet op het advies van de federale procureur, gegeven op 5 februari 2003;
Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, donné le 12 février 2003; Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, gegeven op 12
februari 2003,
Vu l'accord du Ministre du Budget, donné le 13 mars 2003; Gelet op de akkoordbevinding van de Minister van Begroting, gegeven op 13 maart 2003;
Vu l'avis 35.115/2 du Conseil d'Etat, donné le 19 mars 2003; Geiet op het advies 35.115/2 van de Raad van State, gegeven op 19
Vu l'urgence; maart 2003,
Gezien de hoogdringendheid;
Considérant que la détermination des règles précises auxquelles Overwegende dat de bepaling van precieze regels waaraan de uitvoering
l'exécution d'une infiltration doit répondre et qu'une énumération des van een infiltratie moet voldoen en een opsomming van de politionele
techniques d'enquête policières sont extrêmement importantes pour onderzoekstechnieken uiterst belangrijk is om een goede toepassing van
qu'une bonne application de la loi du 6 janvier 2003 soit assurée et de wet van 6 januari 2003 te verzekeren en de infiltratie, voorzien
que l'infiltration, prévue à l'article 47octies de cette loi, soit door artikel 47octies van voormelde wet, mogelijk te maken;
rendue possible;
Considérant qu'un cadre réglementaire garantit la sécurité juridique Overwegende dat een regelgevend kader de nodige rechtszekerheid
nécessaire pour les magistrats chargés du contrôle des méthodes garandeert voor de magistraten belast met de controle op de bijzondere
particulières de recherche et pour les membres de la police fédérale opsporingsmethoden en voor de leden van de federale politie belast met
chargés de l'application des méthodes particulières de recherche; Sur la proposition de Notre Ministre de la Justice et de l'avis de Nos Ministres qui en ont délibéré en Conseil, Nous avons arrêté et arrêtons :

Article 1er.Les techniques d'enquête policières, visées à l'article 47octies , § 2, alinéa 2, du Code d'Instruction criminelle, sont le pseudo-achat, l'achat de confiance, l'achat-test, la pseudo-vente, la vente de confiance, la livraison contrôlée, la livraison assistée contrôlée et le frontstore.

Art. 2.Les techniques d'enquête policières ne peuvent être mises en ceuvre que par des membres de la direction des unités spéciales de la police fédérale, et le cas échéant, moyennant l'accord préalable du procureur fédéral, en collaboration avec des fonctionnaires compétents étrangers spécifiquement formés à cet effet. Le pseudo-achat, l'achat de confiance et l'achat-test

Art. 3.Le pseudo-achat est la technique mise en oeuvre par un service de police qui consiste à se présenter ou à être présenté à un individu comme acheteur potentiel d'un service ou d'un bien visé à l'article 42, 1° à 3°, du Code pénal dont cet individu souhaite transférer la propriété pour son propre compte ou pour celui d'autrui. L'achat de confiance est la technique mise en oeuvre par un service de police qui consiste à se présenter ou à être présenté à un individu comme acheteur potentiel d'un service ou d'un bien visé à l'article 42, 1 ° à 3°, du Code pénal et dont cet individu souhaite transférer la propriété pour son propre compte ou celui d'autrui, et où le transfert de propriété a vraiment lieu, afin de gagner la confiance du vendeur ou de recueillir des informations complémentaires. L'achat-test est la technique mise en ceuvre par un service de police qui consiste à se présenter ou à être présenté à un individu comme acheteur potentiel d'un service ou d'un bien visé à l'article 42, 1° à 3°, du Code pénal, et dont cet individu souhaite transférer la propriété pour son propre compte ou celui d'autrui, et où le transfert de propriété a vraiment lieu, afin de contrôler les allégations du vendeur et l'authenticité du bien proposé. La pseudo-vente et la vente de confiance

Art. 4.La pseudo-vente est la technique mise en oeuvre par un service de police qui consiste à se présenter ou à être présenté à un individu comme vendeur potentiel d'un service ou d'un bien. La vente de confiance est la technique mise en oeuvre par un service de police qui consiste à se présenter ou à être présenté à un individu comme un vendeur potentiel d'un service ou d'un bien, et où le transfert de propriété a vraiment lieu, afin de gagner la confiance de l'acheteur ou de recueillir des informations complémentaires. La livraison contrôlée

Art. 5.La livraison contrôlée est la technique mise en oeuvre par un service de police qui consiste à laisser se poursuivre, sous un contrôle policier permanent, un transport illégal de marchandises ou de personnes, connu des services de police, que les fonctionnaires de police transportent et livrent eux-mêmes ou auquel ils fournissent un appui, et où l'intervention policière est différée jusqu'au lieu de destination finale en Belgique ou à l'étranger. La livraison assistée contrôlée

Art. 6.La livraison assistée contrôlée est la technique mise en oeuvre par un service de police qui consiste à laisser se poursuivre, sous un contrôle policier permanent, un transport illégal de marchandises connu des services de police et que les fonctionnaires de police effectuent et livrent eux-mêmes, ou auquel ils fournissent un appui, sans intervention policière au lieu de destination finale. La livraison assistée contrôlée de personnes n'est pas autorisée. Le frontstore

Art. 7.Le frontstore est la technique qui consiste à permettre aux services de police de créer ou d'exploiter réellement une ou plusieurs entreprises, le cas échéant à l'aide de données fictives, au moyen desquelles un appui est fourni au milieu criminel sous forme de biens ou de services.

Art. 8.Les techniques d'enquête policières de livraison contrôlée de personnes, de livraison assistée contrôlée et de frontstore requièrent l'accord préalable et écrit du procureur fédéral. En cas de livraison contrôlée de personnes et de livraison assistée contrôlée, l'accord peut être donné verbalement dans des circonstances urgentes. L'accord sera confirmé par écrit le plus rapidement possible. L'accord est joint au dossier confidentiel, visé à l'article 47novies , § 1er, alinéa 2, du Code d'Instruction criminelle.

Art. 9.Notre Ministre de la Justice est chargé de l'exécution du présent arrêté. Donné à Bruxelles, le 9 avril 2003. ALBERT Par le Roi : Le Ministre de la Justice,

 de toepassing van de bijzondere opsporingsmethoden; Op de voordracht van Onze Minister van Justitie en op het advies van Onze in Raad vergaderde Ministers, Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1.De politionele onderzoekstechnieken, bedoeld in artikel 47octies , § 2, tweede lid, van het Wetboek van strafvordering, zijn de pseudo-koop, de vertrouwenskoop, de testkoop, de pseudo-verkoop, de vertrouwensverkoop, de gecontroleerde aflevering, de gecontroleerde doorlevering en de frontstore.

Art. 2.De politionele onderzoekstechnieken kunnen slechts worden aangewend door leden van de directie van de speciale eenheden van de federale politie, en desgevallend, mits voorafgaand akkoord van de federale procureur, in samenwerking met buitenlandse speciaal daartoe opgeleide en bevoegde ambtenaren. Pseudo-koop, vertrouwenskoop en testkoop

Art. 3.De pseudo-koop is de techniek, aangewend door een politiedienst, waarbij men zich aan een persoon voorstelt of wordt voorgesteld als een potentiële koper van een dienstverlening of van een goed, bedoeld in artikel 42, 1° tot en met 3° van het Strafwetboek, en waarvan deze persoon de eigendom wenst over te dragen voor eigen rekening of voor rekening van een ander. De vertrouwenskoop is de techniek, aangewend door een politiedienst, waarbij men zich aan een persoon voorstelt of wordt voorgesteld als een potentiële koper van een dienstverlening of van een goed, bedoeld in artikel 42, 1° tot en met 3°, van het Strafwetboek, en waarvan deze persoon de eigendom wenst over te dragen voor eigen rekening of voor rekening van een ander, en waarbij de eigendom effectief overgedragen wordt, teneinde het vertrouwen van de verkoper te winnen en bijkomende informatie te verzamelen. De testkoop is de techniek, aangewend door een politiedienst, waarbij men zich aan een persoon voorstelt of wordt voorgesteld als een potentiële koper van een dienstverlening of van een goed, bedoeld in artikel 42, 1 ° tot en met 3°, van het Strafwetboek, en waarvan deze persoon de eigendom wenst over te dragen voor eigen rekening of voor rekening van een ander, en waarbij de eigendom effectief overgedragen wordt, teneinde de beweringen van de verkoper en de waarachtigheid van het aangeboden goed te controleren. Pseudo-verkoop en vertrouwensverkoop

Art. 4.De pseudo-verkoop is de techniek, aangewend door een politiedienst, waarbij men zich aan een persoon voorstelt of wordt voorgesteld als een potentiële verkoper van een dienstverlening of van een goed. De vertrouwensverkoop is de techniek, aangewend door een politiedienst, waarbij men zich aan een persoon voorstelt of wordt voorgesteld als een potentiële verkoper van een dienstverlening of van een goed, en waarbij de eigendom effectief overgedragen wordt, teneinde het vertrouwen van de koper te winnen en bijkomende informatie te verzamelen. De gecontroleerde aflevering

Art. 5.De gecontroleerde aflevering is de techniek, aangewend door een politiedienst, waarbij een illegaal transport van goederen of personen, waarvan de politiediensten op de hoogte zijn en politieambtenaren zelf het illegaal transport uitvoeren en afleveren, of daartoe hulp verschaffen, doorgelaten wordt onder de permanente controle van de politiediensten, en waarbij de politionele tussenkomst wordt uitgesteld uiterlijk tot op de eindbestemming, in België of in het buitenland. De gecontroleerde doorlevering

Art. 6.De gecontroleerde doorlevering is de techniek, aangewend door een politiedienst, waarbij een illegaal transport van goederen, waarvan de politiediensten op de hoogte zijn en politieambtenaren zelf het illegaal transport uitvoeren en afleveren, of daartoe hulp verschaffen, doorgelaten wordt onder de permanente controle van de politiediensten, zonder een politionele tussenkomst uiterlijk op de eindbestemming. De gecontroleerde doorlevering van personen is niet toegestaan. De frontstore

Art. 7.De frontstore is de techniek waarbij door of vanwege de politiediensten één of meerdere bedrijven, desgevallend aan de hand van fictieve gegevens, daadwerkelijk worden opgericht of uitgebaat, door middel waarvan ondersteuning in de vorm van goederen of diensten aan het criminele milieu kan worden aangeboden.

Art. 8.De politionele onderzoekstechnieken van de gecontroleerde aflevering van personen, van de gecontroleerde doorlevering en van de frontstore vereisen het voorafgaand en schriftelijk akkoord van de federale procureur. In geval van een gecontroleerde aflevering van personen en van een gecontroleerde doorlevering kan, in dringende omstandigheden, dit akkoord mondeling worden verstrekt. Het akkoord wordt zo spoedig mogelijk schriftelijk bevestigd. Het akkoord wordt gevoegd in het vertrouwelijk dossier, bedoeld in artikel 47novies , § 1, tweede lid, van het Wetboek van strafvordering.

Art. 9.Onze Minister van Justitie is belast met de uitvoering van dit besluit. Gegeven te Brussel, 9 april 2003. ALBERT Van Koningswege : De Minister van Justitie,
M. VERWILGHEN M. VERWILGHEN.
^