Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Ministériel du 23/04/2014
← Retour vers "Arrêté ministériel fixant les critères généraux d'agrément des médecins spécialistes, des maîtres de stage et des services de stage "
Arrêté ministériel fixant les critères généraux d'agrément des médecins spécialistes, des maîtres de stage et des services de stage Ministerieel besluit tot vaststelling van de algemene criteria voor de erkenning van geneesheer-specialisten, stagemeesters en stagediensten
SERVICE PUBLIC FEDERAL SANTE PUBLIQUE, SECURITE DE LA CHAINE FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE
ALIMENTAIRE ET ENVIRONNEMENT VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
23 AVRIL 2014. - Arrêté ministériel fixant les critères généraux 23 APRIL 2014. - Ministerieel besluit tot vaststelling van de algemene
d'agrément des médecins spécialistes, des maîtres de stage et des criteria voor de erkenning van geneesheer-specialisten, stagemeesters
services de stage en stagediensten
La Ministre de la Santé publique, De Minister van Volksgezondheid,
Vu l'arrêté royal n° 78 du 10 novembre 1967 relatif à l'exercice des Gelet op het koninklijk besluit nr 78 van 10 november 1967 betreffende
professions des soins de santé, l'article 35sexies, inséré par la loi de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, artikel 35sexies
du 19 décembre 1990 et modifié par la loi du 10 décembre 2009; ingevoegd bij de wet van 19 december 1990 en gewijzigd bij de wet van 10 december 2009;
Vu l'arrêté royal du 21 avril 1983 fixant les modalités de l'agréation Gelet op het koninklijk besluit van 21 april 1983 tot vaststelling van
des médecins spécialistes et des médecins généralistes, l'article 3; de nadere regelen voor erkenning van geneesheer-specialisten en van huisartsen, artikel 3;
Vu l'arrêté ministériel du 30 avril 1999 fixant les critères généraux Gelet op het ministerieel besluit van 30 april 1999 tot vaststelling
d'agréation des médecins spécialistes, des maîtres de stage et des van de algemene criteria voor de erkenning van
services de stage; geneesheren-specialisten, stagemeesters en stagediensten
Vu l'avis du Conseil supérieur des médecins spécialistes et des Gelet op het advies van de Hoge raad voor Geneesheren-specialisten en
médecins généralistes, donné le 27 février 2014; Huisartsen, gegeven op 27 februari 2014;
Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, donné le 3 février 2014 et le Gelet op het advies van de inspecteur van Financiën, gegeven op 3
19 février 2014; februari 2014 en 19 februari 2014;
Vu l'avis 55.665/2 du Conseil d'Etat, donné le 2 avril 2014, en Gelet op advies 55.665/2 van de Raad van State, gegeven op 2 april
application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 2°, des lois 2014, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, van de
coordonnées sur le Conseil d'Etat, gecoördineerde wetten op de Raad van State,
Arrête : Besluit :
CHAPITRE 1er. - Champ d'application HOOFDSTUK 1. - Toepassingsgebied

Article 1er.Le présent arrêté s'applique à agrément des médecins

Artikel 1.Dit besluit is van toepassing op de erkenning van

spécialistes, de leurs maîtres de stage et des services de stage pour arts-specialisten, hun stagemeesters en stagediensten voor alle titels
tous les titres de niveau 2 et de niveau 3 tels que visés aux articles van niveau 2 en niveau 3 zoals bedoeld in de artikelen 1 en 2 van het
1er et 2 de l'arrêté royal du 25 novembre 1991 établissant la liste koninklijk besluit van 25 november 1991 houdende de lijst van
des titres professionnels particuliers réservés aux praticiens de bijzondere beroepstitels voorbehouden aan de beoefenaars van de
l'art médical, en ce compris l'art dentaire. geneeskunde, met inbegrip van de tandheelkunde.
CHAPITRE 2. - Critères généraux d'agrément des médecins spécialistes HOOFDSTUK 2. - Algemene criteria voor de erkenning van arts-specialisten
Section 1. - Formation Afdeling 1. - De opleiding
Sous-section 1re. - Dispositions générales Onderafdeling 1. - Algemene bepalingen

Art. 2.Avant de débuter sa formation, le candidat spécialiste est

Art. 2.Vooraleer zijn opleiding te starten, is de

préalablement habilité à exercer la médecine en Belgique conformément aux dispositions de l'arrêté royal n° 78 du 10 novembre 1967 relatif à l'exercice des professions des soins de santé.

Art. 3.§ 1er. Le candidat spécialiste suit une formation à la fois théorique et pratique qui est fixée pour une durée déterminée. La formation théorique vise à enseigner au candidat spécialiste les connaissances, compétences et attitudes lui permettant d'assurer les fonctions de médecin,de scientifique, de communicateur et de manager. La formation pratique vise à mettre en pratique les acquis de la formation théorique en situation réelle sur le terrain. § 2. Le contenu et la durée de la formation théorique et pratique visée à l'alinéa 1er sont déterminés pour chaque spécialité par le

kandidaat-specialist voorafgaandelijk gemachtigd om de geneeskunde conform de bepalingen van het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen uit te oefenen.

Art. 3.§ 1. De kandidaat-specialist volgt tegelijkertijd een theoretische en praktische opleiding die voor een welbepaalde duurtijd is vastgesteld. De theoretische opleiding is erop gericht kennis, vaardigheden en attitudes aan te leren die de kandidaat-specialist toelaten de rol van geneesheer, van wetenschapper, van communicator en van manager te vervullen. De praktische opleiding is erop gericht de verworvenheden van de theoretische opleiding in de praktijk toe te passen in de werkelijke omstandigheden van het terrein. § 2. De inhoud en de duurtijd van de in het eerste lid bedoelde theoretische en praktische opleiding worden voor elk specialisme

Conseil supérieur des médecins spécialistes et des médecins vastgesteld door de Hoge raad voor Geneesheren-specialisten en
généralistes . Le lien indissoluble entre les deux volets de la Huisartsen. De onlosmakelijke band tussen beide onderdelen van de
formation est garanti. opleiding wordt gegarandeerd..
§ 3. Des objectifs finaux sont fixés pour la totalité de la formation. § 3.Voor de totale opleiding worden eindtermen opgesteld.

Art. 4.La formation pratique requiert la présence à temps plein du

Art. 4.De praktische opleiding vereist een voltijdse aanwezigheid van

candidat spécialiste dans le service de stage, sauf si une présence à de kandidaat-specialist in de stagedienst behoudens indien om medische
temps plein n'est pas possible pour des raisons médicales. Dans ce redenen een voltijdse aanwezigheid niet mogelijk is. In laatst genoemd
cas, le candidat spécialiste a l'autorisation du maître de stage geval beschikt de kandidaat-specialist over de toestemming van de
coordinateur et du maître de stage, et la durée de la formation est coördinerende stagemeester evenals de stagmeester en wordt de duurtijd
prolongée proportionnellement. van de opleiding proportioneel verlengd.

Art. 5.La formation est suivie de manière continue, sauf dérogation

Art. 5.De opleiding wordt ononderbroken gevolgd, behoudens

accordée préalablement par le maître de stage coordinateur et par le voorafgaandelijke afwijking toegestaan door de coördinerend
maître de stage conformément aux directives établies par le ministre stagemeester evenals de stagemeester overeenkomstig de richtlijnen
ayant la Santé publique dans ses attributions. vastgesteld door de minister bevoegd voor Volksgezondheid.
Toute interruption de plus de 15 semaines, calculée sur l'ensemble de Elke onderbreking van meer dan 15 weken, berekend over het geheel van
la formation, doit être rattrapée à la fin de la formation pour la de opleiding, moet worden ingehaald op het einde van de opleiding voor
partie qui dépasse les 15 semaines. het deel dat de 15 weken overschrijdt.

Art. 6.La candidate spécialiste enceinte bénéficie des dispositions

Art. 6.De zwangere kandidaat-specialist, geniet van de bepalingen

relatives à la protection de la maternité, conformément à la loi du 16 inzake de moederschapsbescherming, overeenkomstig de arbeidswet van 16
mars 1971 sur le travail et à l'arrêté royal du 2 mai 1995 concernant la protection de la maternité. La candidate spécialiste enceinte fait part aussi vite que possible de sa grossesse à son maître de stage coordinateur et au service de médecine du travail compétent. La candidate spécialiste enceinte doit suivre strictement les directives du médecin du travail. Seules des tâches ne comportant aucun risque pour elle et pour l'enfant à naître peuvent lui être confiées. Elle ne peut, entre autres, être exposée à des rayonnements, à des substances ou à des agents susceptibles d'être nocifs pour sa grossesse. Au besoin, le maître de stage, en concertation avec le service de médecine du travail, transfère la candidate spécialiste enceinte d'un environnement à risque vers un environnement sûr dans lequel elle peut poursuivre sa formation. maart 1971 en het koninklijk besluit van 2 mei 1995 inzake de moederschapsbescherming. De zwangere kandidaat-specialist geeft, zo snel mogelijk, haar coördinerend stagemeester en de bevoegde arbeidsgeneeskundige dienst kennis van haar zwangerschap. De zwangere kandidaat-specialist moet de richtlijnen van de arbeidsgeneesheer strikt opvolgen. Zij mag enkel belast worden met taken die geen risico voor haar, noch voor het ongeboren kind inhouden. Onder meer mag zij niet blootgesteld worden aan straling, substanties of agentia die schadelijk kunnen zijn voor haar zwangerschap. Zo nodig transfereert de stagemeester, in overleg met de arbeidsgeneeskundige dienst, de zwangere kandidaat-specialist uit een risicovolle omgeving naar een veilige omgeving waar zij haar opleiding kan voortzetten.
Sous-section 2. - Stage Onderafdeling 2. - De stage

Art. 7.Le candidat spécialiste suit la formation pratique, ci-après

Art. 7.De kandidaat-specialist volgt de praktische opleiding, hierna

dénommée stage, dans au moins deux services de stage agréés établis te noemen stage, in minstens twee erkende stagediensten die zich
dans deux hôpitaux agréés distincts.

Art. 8.§ 1er. L'un des maîtres de stage attachés aux services de

bevinden in twee afzonderlijk erkende ziekenhuizen.
stage visés à l'article 7 fait fonction de maître de stage coordinateur. Le maître de stage coordinateur est agréé dans la spécialité dans laquelle le candidat spécialiste souhaite être agréé au terme de sa formation. Le maître de stage coordinateur et le candidat spécialiste concluent une convention précisant au minimum les obligations de chacun. Pendant le stage, le maître de stage coordinateur peut être remplacé moyennant l'approbation du ministre qui a la santé publique dans ses

Art. 8.§ 1. Van de aan in artikel 7 bedoelde stagediensten verbonden stagemeesters treedt één stagemeester op als coördinerend stagemeester. De coördinerend stagemeester is erkend in het specialisme waarvoor de kandidaat-specialist na zijn opleiding wenst te worden erkend. De coördinerend stagemeester en de kandidaat-specialist sluiten een overeenkomst waarin minstens de wederzijdse verplichtingen zijn opgenomen. Tijdens de stage kan de coördinerend stagemeester wijzigen mits toestemming van de minister tot wiens bevoegdheid de Volksgezondheid

attributions. behoort.
§ 2. Les autres maîtres de stage veillent à la cohérence et à la § 2. De andere stagemeesters bewaken de coherentie en de kwaliteit van
qualité de la totalité de la formation pendant la période de stage de totale opleiding gedurende de stageperiode binnen de stagedienst
dans le service de stage auxquels ils sont attachés. waaraan ze zijn verbonden.

Art. 9.Pendant chaque période de stage, le maître de stage et le

Art. 9.Gedurende elke periode van de stage zijn zowel stagemeester

service de stage sont adaptés aux exigences et objectifs alors als stagedienst aangepast aan de op dat ogenblik noodzakelijk
essentiels en matière de formation pratique. vereisten en doelstellingen inzake praktische opleiding.

Art. 10.Le stage peut être accompli pour 40% au maximum dans un

Art. 10.Maximum 40% van de stage kan worden volbracht in een

service de stage non établi dans un hôpital. stagedienst die zich niet in een ziekenhuis bevindt.
Concernant le stage dans un service de stage établis dans un hôpital, Wat de stage betreft die wordt volbracht in een stagedienst die is
il peut être accompli pour un tiers au minimum et pour deux tiers au gevestigd in een ziekenhuis, vindt minimum een derde en maximum twee
maximum dans un hôpital qui n'est pas désigné comme hôpital derde plaats in een ziekenhuis dat niet is aangewezen als universitair
universitaire ou dans un hôpital dont le service de stage n'est pas ziekenhuis of een ziekenhuis waarvan de stagedienst niet is aangewezen
désigné comme universitaire en application de la loi coordonnée du 10 als universitair in toepassing van de gecöordineerde wet van 10 juli
juillet 2008 sur les hôpitaux et autres établissements de soins. 2008 op de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen.

Art. 11.§ 1er. Le candidat spécialiste peut accomplir un tiers au

Art. 11.§ 1. De kandidaat-specialist kan maximum één derde van de

maximum de la durée de son stage à l'étranger. duurtijd van zijn stage in het buitenland verrichten.
§ 2. Le candidat spécialiste peut accomplir une partie de son stage à § 2. De kandidaat-specialist kan een gedeelte van zijn stage in het
l'étranger à condition que : buitenland verrichten op voorwaarde dat :
1° la personne ou la structure chargée de superviser le candidat 1° de persoon of de structuur die ervoor verantwoordelijk is de
spécialiste soit agréée conformément à la législation nationale du kandidaat-specialist te superviseren, erkend is conform de nationale
pays d'accueil pour la formation de candidats spécialistes; wetgeving van het gastland voor de opleiding van de kandidaat-specialisten;
2° une convention soit conclue entre le maître de stage coordinateur, 2° een overeenkomst wordt afgesloten tussen de coördinerende
le candidat spécialiste et la personne ou la structure chargée de stagemeester, de kandidaat-specialist en de persoon of de structuur
superviser le candidat spécialiste dans le pays d'accueil. Cette die ervoor verantwoordelijk is de kandidaat-specialist te superviseren
convention fixe au minimum les modalités du stage, une rémunération in het gastland . In de overeenkomst worden minstens de modaliteiten
raisonnable, les objectifs finaux du stage et les modalités selon van de stage, de billijke vergoeding, de eindtermen van de stage
lesquelles le candidat spécialiste bénéficie d' une assurance evenals de modaliteiten op basis waarvan de kandidaat-specialist de
professionnelle. voordelen van een beroepsverzekering geniet, vastgesteld;
§ 3. La personne ou la structure chargée de superviser le candidat § 3. De persoon of de structuur die ervoor verantwoordelijk is de
spécialiste dans le pays d'accueil fait l'objet d'une notification au kandidaat-specialist te superviseren in het gastland wordt
Service public fédéral Santé public et est enregistré sur une liste genotificeerd bij de FOD Volksgezondheid en wordt geregistreerd op een
tenue par ledit Service public. lijst die wordt bijgehouden door bovenvermelde overheidsdienst.

Art. 12.§ 1er. Le candidat spécialiste peut accomplir au maximum une

Art. 12.§ 1. De kandidaat-specialist kan maximum één jaar van de

année du stage dans le cadre d'un service non-agréé comme service de stage in het kader van een dienst die niet is erkend als stagedienst
stage, dans le but d'acquérir certaines compétences spécifiques verrichten teneinde bepaalde specifieke vaardigheden te verwerven die
afférentes à un sous-domaine limité de la spécialité ne peuvent être betrekking hebben op een bepaald beperkt onderdeel van het specialisme
acquises dans un service de stage agréé. die niet kunnen worden verworven binnen een erkende stagedienst.
§ 2. Le candidat spécialiste peut accomplir une partie de son stage § 2. De kandidaat-specialist kan een gedeelte van zijn stage in het
dans le cadre d'un tel stage spécifique à condition que : kader van een dergelijke specifieke stage verrichten op voorwaarde dat :
1° le maître de stage coordinateur agréé reste responsable de la 1° de erkende coördinerend stagemeester verantwoordelijk blijft voor
formation du candidat spécialiste; de opleiding van de kandidaat-specialist;
2° une convention soit conclue entre le maître de stage coordinateur, 2° een overeenkomst wordt afgesloten tussen de coördinerend
le candidat spécialiste et le chef du service dans lequel le stage stagemeester, de kandidaat-specialist en het diensthoofd van de dienst
spécifique est accompli. Cette convention fixe au minimum les waarbinnen de specifieke stage wordt volbracht. In deze overeenkomst
modalités du stage, une rémunération raisonnable, les objectifs finaux worden minstens de modaliteiten van de stage, de billijke vergoeding,
du stage et les modalités selon lesquelles le candidat spécialiste de eindtermen van de stage evenals de modaliteiten op basis waarvan de
bénéficie d' une assurance professionnelle. kandidaat-specialist de voordelen van een beroepsverzekering geniet,
§ 3. La structure dans laquelle le stage spécifique est accompli fait vastgesteld. § 3. De structuur waarbinnen de specifieke stage wordt volbracht,
l'objet d'une notification au Service public fédéral Santé public et wordt genotificeerd bij de FOD Volksgezondheid en wordt geregistreerd
est enregistré sur une liste tenue par ledit Service public. op een lijst die wordt bijgehouden door bovenvermelde overheidsdienst.

Art. 13.Le candidat spécialiste peut, en vue d'acquérir les

Art. 13.De kandidaat-specialist kan met het oog op het verwerven van

compétences spécifiques à une spécialité autre que celle pour laquelle specifieke vaardigheden in een ander specialisme dan het specialisme
il vise un agrément, accomplir au maximum une année de son stage dans waarvoor een erkenning wordt beoogd, maximum één jaar van zijn stage
un service de stage agréé pour l'autre spécialité concernée, ci-après in een voor bedoeld ander specialisme erkende stagedienst verrichten
dénommé stage de rotation, à condition que : hierna te noemen rotatiestage, op voorwaarde dat :
1° le maître de stage agréé du service de stage dans lequel est 1° de erkende stagemeester van de stagedienst van de rotatiestage
accompli le stage de rotation soit responsable de la formation du verantwoordelijk is voor de opleiding van de kandidaat-specialist
candidat spécialiste lors du stage de rotation; tijdens de rotatiestage;
2° une convention soit conclue entre le maître de stage coordinateur, 2° een overeenkomst wordt afgesloten tussen de coördinerend
le candidat spécialiste et le chef du service dans lequel le stage stagemeester, de kandidaat-specialist en het diensthoofd van de dienst
spécifique est accompli. Cette convention fixe au minimum les waarbinnen de specifieke stage wordt volbracht. In deze overeenkomst
modalités du stage, une rémunération raisonnable, les objectifs finaux worden minstens de modaliteiten van de stage, de billijke vergoeding,
du stage et les modalités selon lesquelles le candidat spécialiste de eindtermen van de stage evenals de modaliteiten op basis waarvan de
bénéficie d' une assurance professionnelle. kandidaat-specialist de voordelen van een beroepsverzekering geniet,

Art. 14.Pendant sa formation, le candidat spécialiste peut réaliser

vastgesteld.

Art. 14.De kandidaat-specialist kan gedurende zijn opleiding een

une étude scientifique pouvant remplacer au maximum deux ans de la wetenschappelijk studie verrichten die maximaal twee jaar van de
durée de la formation totale. duurtijd van de totale opleiding kan vervangen.
Si, en raison de la réalisation de l'étude scientifique visée à Indien de kandidaat-specialist door het verrichten van de in het
l'alinéa 1er, le candidat spécialiste n'atteint pas les objectifs eerste lid bedoelde wetenschappelijke studie de eindtermen van de
finaux de la totalité de la formation, la durée de la formation est totale opleiding niet haalt, wordt de duurtijd van de opleiding
prolongée du temps nécessaire à la réalisation des objectifs finaux en question. verlengd met een duur noodzakelijk om bedoelde eindtermen te halen.

Art. 15.Le candidat spécialiste est sous l'autorité du maître de

Art. 15.De kandidaat-specialist staat onder het gezag van de

stage coordinateur et est tenu de suivre les directives qu'il lui coördinerend stagemeester en is ertoe gehouden de richtlijnen van deze
donne. laatste te volgen.
A mesure que sa formation avance, le candidat spécialiste assume une De kandidaat-specialist draagt, naarmate zijn opleiding vordert,
plus grande responsabilité personnelle. gradueel een grotere persoonlijke verantwoordelijkheid.

Art. 16.Le candidat spécialiste effectue sa formation scientifique

Art. 16.De kandidaat-specialist ontwikkelt zijn wetenschappelijke

sous la direction de son maître de stage et participe régulièrement à vorming onder de leiding van zijn stagemeester en neemt regelmatig
des activités didactiques organisées par les facultés de médecine, les deel aan de didactische activiteiten die worden georganiseerd door de
institutions scientifiques et les associations professionnelles. geneeskundige faculteiten,wetenschappelijke instellingen en

Art. 17.Lors du stage en hôpital, le candidat spécialiste fait partie

beroepsverenigingen.

Art. 17.Bij stage binnen een ziekenhuis behoort de

du personnel médical de l'hôpital. Il est tenu de respecter les kandidaat-specialist tot de medische staf van het ziekenhuis. Hij is
règlements de l'hôpital, pour autant que ceux-ci soient conformes au verplicht de reglementen van het ziekenhuis na te leven, voor zover
présent arrêté. deze conform dit besluit zijn.

Art. 18.§ 1er. Le candidat spécialiste participe activement à toutes

Art. 18.§ 1. De kandidaat-specialist neemt actief deel aan al de

les activités du service de stage qui sont nécessaires à sa formation. werkzaamheden van de stagedienst die noodzakelijk zijn voor zijn opleiding.
§ 2. Le candidat spécialiste participe exclusivement aux gardes dans § 2. De kandidaat-specialist neemt uitsluitend in het ziekenhuis waar
l'hôpital où il accomplit son stage, sous la direction de son maître hij zijn stage verricht deel aan de wachtdiensten, onder de leiding
de stage, dans la mesure de son niveau de formation. van zijn stagemeester, volgens het niveau van zijn opleiding.
§ 3. Le candidat spécialiste participe à la prise en charge et au § 3. De kandidaat-specialist neemt deel aan de opvang en de
traitement des urgences dans sa propre spécialité ainsi que dans les behandeling van de spoedgevallen in zijn eigen en de aanverwante
spécialités connexes, sous la direction de son maître de stage et dans specialismen, onder de leiding van zijn stagemeester en volgens het
la mesure de son niveau de formation. niveau van zijn opleiding.
Le candidat spécialiste en formation dans l'une des spécialités De kandidaat-specialist die in opleiding is in één van de specialismen
donnant accès au titre professionnel particulier en médecine d'urgence die kunnen leiden tot de bijzondere beroepstitel in de
ou en soins intensifs se familiarise avec la prise en charge de toutes urgentiegeneeskunde of in de intensieve zorg, maakt zich vertrouwd met
les urgences sans distinction, y compris en dehors de sa spécialité, de opvang van alle spoedgevallen zonder onderscheid, ook buiten zijn
afin d'acquérir de l'expérience dans le maintien des fonctions specialisme, ten einde ervaring te verwerven in het behouden van de
vitales. vitale functies.
Section 2. - Evaluation et agrément Afdeling 2. - Evaluatie en erkenning

Art. 19.Au terme de sa formation, le candidat spécialiste doit, en

Art. 19.Bij het einde van de opleiding dient de kandidaat-specialist

vue de son agrément, apporter la preuve qu'il satisfait aux objectifs met het oog op zijn erkenning te bewijzen dat hij voldoet aan de
finaux fixés et qu'il est apte à exercer la spécialité concernée de vastgestelde eindtermen en bekwaam is om het betrokken specialisme
manière indépendante et sous sa propre responsabilité. zelfstandig en op eigen verantwoordelijkheid uit te oefenen.
Le candidat spécialiste doit également pouvoir apporter la preuve De kandidaat-specialist moet tevens kunnen bewijzen dat hij een
qu'il a suivi une formation dans les domaines suivants : opleiding heeft gevolgd inzake :
1° communication avec les patients, notamment en vue d'obtenir leur 1° communicatie met patiënten ondermeer met het oog op het bekomen van
consentement éclairé; een geïnformeerde toestemming;
2° qualité des soins; 2° kwaliteitszorg;
3° médecine factuelle; 3° evidence-based medicine;
4° gestion électronique des données; 4° elektronisch beheren van gegevens;
5° leadership clinique. 5° klinisch leiderschap.

Art. 20.En vue de son agrément le candidat doit à la fin de sa

Art. 20.Met het oog op zijn erkenning dient de kandidaat bij het

formation réussir une évaluation finale organisée de façon paritaire einde van zijn opleiding te slagen in een eindevaluatie die paritair
par les associations professionnelles de la spécialité concernée et wordt georganiseerd door de beroepsverenigingen van het betreffende
par les établissements universitaires sous le contrôle du ministre qui specialisme en de universitaire instellingen onder toezicht van de
a la santé publique dans ses attributions. Minister tot wiens bevoegdheid de Volksgezondheid behoort.
En vue de son agrément le candidat doit à la fin de sa formation Met het oog op zijn erkenning moet de kandidaat bij het einde van zijn
démontrer l'aptitude à réaliser une analyse scientifique est en opleiding zijn competentie om een wetenschappelijke analyse uit te
particulier par le biais d'une publication scientifique validée par voeren aantonen door een door peers gevalideerde wetenschappelijke
des pairs. publicatie.

Art. 21.En vue de l'évaluation des maîtres de stage et des services

Art. 21.De kandidaat-specialist stelt met het oog op de evaluatie van

de stage, le candidat spécialiste rédige chaque année un rapport de stagemeesters en stagediensten jaarlijks een vertrouwelijk verslag
confidentiel sur les aspects quantitatifs et qualitatifs de son stage. op met betrekking tot de kwalitatieve en kwantitatieve aspecten van
Il tient ces rapports à la disposition du ministre qui a la santé
publique dans ses attributions pendant la formation et jusqu'à 2 ans zijn stage. Hij houdt bedoelde rapporten tijdens de opleiding en tot 2
après la fin de la formation. jaar na het beëindigen van de opleiding ter beschikking van de
Minister tot wiens bevoegdheid de Volksgezondheid behoort..
Section 3. - Maintien de l'agrément Afdeling 3. - Behoud van erkenning

Art. 22.Le médecin spécialiste agréé est tenu de maintenir et de

Art. 22.De erkende arts-specialist is ertoe gehouden gedurende zijn

développer ses compétences pendant toute sa carrière par une formation ganse loopbaan zijn bekwaamheid te behouden en te ontwikkelen door
pratique et scientifique. praktische en wetenschappelijke vorming.
CHAPITRE 3. - Critères généraux d'agrément des maîtres de stage HOOFDSTUK 3. - Algemene criteria voor de erkenning van stagemeesters

Art. 23.Le maître de stage dispose des qualités didactiques,

Art. 23.De stagemeester beschikt over didactische, klinische en

cliniques et organisationnelles. organisatorische eigenschappen.
Le maître de stage dispense une formation reposant sur une large base scientifique et il veille à l'adéquation des activités scientifiques avec les activités pratiques. Au moins une fois par période de cinq ans, il fait paraître une publication scientifique en relation avec sa spécialité, validée par des pairs.

Art. 24.Le maître de stage est agréé depuis au moins huit ans dans la spécialité et l'a exercée de façon continue et active durant cette période, sauf disposition contraire prévue dans les critères d'agrément spécifiques de la spécialité en question.

De opleiding die de stagemeester verstrekt stoelt op een ruime wetenschappelijke basis en hij zorgt ervoor dat wetenschappelijke en praktische werkzaamheden op elkaar zijn afgestemd. Hij publiceert, ten minste één maal per periode van vijf jaar, een door peers gevalideerde wetenschappelijke publicatie met betrekking tot zijn specialisme .

Art. 24.De stagemeester is sedert ten minste acht jaar in het specialisme erkend en heeft het tevens gedurende die periode op een ononderbroken en actieve wijze beoefend, behoudens andere bepalingen voorzien in de specifieke erkenningscriteria van het desbetreffende specialisme .

Art. 25.Le maître de stage est tenu d'exercer son activité clinique

Art. 25.De stagemeester is ertoe gehouden zijn klinische activiteit

pendant toute la durée de son agrément. tijdens de ganse duur van zijn erkenning uit te oefenen.

Art. 26.Un maître de stage peut être agréé pour toute la durée de la

Art. 26.Een stagemeester kan erkend worden voor de volledige duur van

formation dans une spécialité, ou pour une partie seulement en de opleiding in een specialisme of voor een gedeelte ervan in functie
fonction des critères spécifiques d'agrément de la spécialité van de specifieke erkenningscriteria van het desbetreffende
concernée. specialisme.

Art. 27.L'agrément du maître de stage n'est valable que pour les

Art. 27.De erkenning van de stagemeester geldt alleen voor de

activités qu'il exerce dans le service de stage agréé. werkzaamheden die hij uitoefent in de erkende stagedienst.

Art. 28.Si le service de stage est réparti sur plusieurs sites d'un

Art. 28.Indien de stagedienst gespreid is over meerdere

même hôpital, d'une association d'hôpitaux ou d'un groupement vestigingsplaatsen van eenzelfde ziekenhuis, een ziekenhuisassociatie
d'hôpitaux, le maître de stage exerce une réelle activité médicale sur of een ziekenhuisgroepering, oefent de stagemeester op elke
chacun des sites auxquels appartient ce service de stage. vestigingsplaats waartoe dezelfde stagedienst behoort een reële
medische activiteit uit.

Art. 29.Un maître de stage n'assure la formation que d'un nombre

Art. 29.Een stagemeester neemt slechts de vorming van een beperkt

limité de candidats spécialistes en fonction du nombre de lits, de aantal kandidaat-specialisten op zich in functie van het aantal
l'activité justifiée, du nombre d'admissions, en ce compris les bedden, de verantwoorde activiteit, het aantal opnamen met inbegrip
admissions en hospitalisation de jour, du nombre de consultations dans van de opnamen in daghospitalisatie, het aantal consultaties in de
le service de stage et du nombre de médecins spécialistes agréés dans le service de stage. stagedienst en het aantal erkende arts-specialisten in de stagedienst.
L'arrêté d'agrément du maître de stage précise le nombre maximum de In het erkenningsbesluit van de stagemeester wordt het maximum aantal
candidats spécialistes par année de stage. kandidaat-specialisten vastgesteld per stagejaar.

Art. 30.En concertation avec le candidat spécialiste, le maître de

Art. 30.In overleg met de kandidaat-specialist stelt de stagemeester

stage établit un programme de formation précisant les objectifs de la een opleidingsprogramma met weergave van de opleidingsdoelstellingen
formation et tenant compte des critères de formation et de la op dat rekening houdt met de opleidingscriteria en de door de
formation déjà suivie par le candidat spécialiste. Ce programme, signé kandidaat-specialist reeds gevolgde opleiding. Dit programma,
par le maître de stage et par le candidat spécialiste, est transmis ondertekend door de stagemeester en de kandidaat-specialist, wordt
dans les trois premiers mois du stage au ministre qui a la santé binnen de eerste drie maanden van de stage overgemaakt aan de Minister
publique dans ses attributions et au maître de stage coordinateur. tot wiens bevoegdheid de Volksgezondheid behoort en aan de coördinerend stagemeester.

Art. 31.Le maître de stage consacre suffisamment de temps à la

Art. 31.De stagemeester besteedt voldoende tijd aan de vorming en de

formation du candidat spécialiste. opleiding van de kandidaat-specialist.

Art. 32.Le maître de stage organise régulièrement, et au moins dix

Art. 32.De stagemeester organiseert op regelmatige basis en minstens

fois par an, des réunions de groupe (séminaires, discussions de cas, tien keer per jaar groepsvergaderingen (seminaries,
commentaires de publications médicales, etc.) couvrant les aspects gevalsbesprekingen, bespreking van medische publikaties, enz.) met
socio-économiques, juridiques et éthiques de l'exercice de la inbegrip van de socio-economische, juridsiche en ethische aspecten in
spécialité. de uitoefening van het specialisme.
Il favorise les contacts entre le candidat spécialiste et d'autres Hij bevordert de contacten tussen de kandidaat-specialist en andere
médecins en organisant des réunions interdisciplinaires. artsen door het organiseren van interdisciplinaire vergaderingen.

Art. 33.Le maître de stage encourage le candidat spécialiste à

Art. 33.De stagemeester zet de kandidaat-specialist ertoe aan

accomplir un travail scientifique. Il lui en donne la possibilité, au wetenschappelijk werk te verrichten. Hij biedt hem daartoe de
cours de la semaine de travail, à raison d'au moins quatre heures par semaine. mogelijkheid binnen de werkweek a rato van minimum vier uren per week.

Art. 34.Le maître de stage donne au candidat spécialiste l'occasion

Art. 34.De stagemeester geeft de kandidaat-specialisten de

d'assister aux cours, exposés et groupes de travail organisés et prend gelegenheid de ingerichte lesuren, voordrachten en werkgroepen bij te
à cette fin les dispositions organisationnelles appropriées. wonen en treft hiervoor de gepaste organisatorische schikkingen.

Art. 35.Le maître de stage exerce une autorité sur les activités des

Art. 35.De stagemeester oefent gezag uit en houdt toezicht op de

candidats spécialistes ainsi que sur les dossiers médicaux et werkzaamheden van de kandidaat-specialisten, alsmede op de door hen
documents médicaux établis par eux, et il en assure le contrôle. opgestelde medische dossiers en medische documenten.

Art. 36.§ 1er. Lors des activités médicales du candidat spécialiste

Art. 36.§ 1. Tijdens de medische activiteiten van de

dans le service de stage, le maître de stage ou un médecin spécialiste kandidaat-specialist in de stagedienst moet tijdens de normale
mandaté par lui, agréé depuis au moins cinq ans dans la spécialité et diensturen steeds de stagemeester of een door hem gemandateerde
l'ayant exercée de façon continue et active pendant cette période, arts-specialist met een erkenning van ten minste vijf jaar in het
doit être physiquement présent dans le service de stage pendant les specialisme en met een gedurende die periode ononderbroken en actieve
heures normales de service. beoefening van het specialisme, in de stagedienst fysiek aanwezig
En dehors de ces heures, le maître de stage ou le médecin spécialiste zijn. Buiten de normale diensturen moet de stagemeester of de in het eerste
mandaté visé à l'alinéa 1er, doit être appelable 24 heures sur 24 par le candidat spécialiste et être immédiatement disponible. Pendant les week-ends et les jours fériés, le maître de stage ou le médecin spécialiste mandaté visé à l'alinéa 1er doit effectuer des visites en vue du contrôle du candidat spécialiste. Si le service de stage est réparti sur plusieurs sites, le contrôle visé dans ce paragraphe est assuré sur chacun de ces sites. § 2. Le maître de stage démontre à l'aide d'un organigramme que le candidat spécialiste fait l'objet d'un contrôle permanent par lui-même ou par les médecins spécialistes mandatés concernés. lid bedoelde gemandateerde arts-specialist 24 uur op 24 oproepbaar zijn voor de kandidaat-specialist en moet hij onmiddellijk ter beschikking zijn. Tijdens weekenden en op feestdagen moet de stagemeester of de in het eerste lid bedoelde gemandateerde arts-specialist bezoeken afleggen met het oog op de controle van de kandidaat-specialist. Indien de stagedienst is verspreid over verschillende vestigingsplaatsen, is het toezicht zoals vastgesteld in deze paragraaf verzekerd voor elke vestigingsplaats. § 2. De stagemeester toont met een organogram aan dat er sprake is van een permanent toezicht van de kandidaat-specialist door hemzelf of bedoelde gemandateerde arts-specialisten.

Art. 37.Le maître de stage ne confie au candidat spécialiste que les responsabilités qui correspondent à l'état de sa formation, en particulier pour ce qui est des urgences et des gardes.

Art. 38.Le maître de stage ne permet au candidat d'entamer sa formation qu'après s'être assuré qu'une assurance appropriée en responsabilité professionnelle a été contractée dans le chef du candidat spécialiste par une université, un maître de stage agréé ou un hôpital. Cette assurance couvre tous les actes posés par le candidat pendant sa formation, y compris a priori et a posteriori. Les maîtres de stage du candidat concluent des accords financiers

Art. 37.De stagemeester vertrouwt aan de kandidaat-specialist slechts die verantwoordelijkheid toe welke met de stand van zijn opleiding overeenstemt, inzonderheid voor wat betreft spoedgevallen en wachtbeurten.

Art. 38.De stagemeester laat de kandidaat niet tot de opleiding toe dan nadat hij zich ervan vergewist heeft dat er een gepaste verzekering voor beroepsaansprakelijkheid werd afgesloten, in hoofde van de kandidaat-specialist, door een universiteit, een erkende stagemeester of een ziekenhuis. Bedoelde verzekering dekt alle handelingen die de kandidaat tijdens de opleiding stelt met inbegrip van de anterioriteit en de posterioriteit. De stagemeesters van de kandidaat maken financiële afspraken met

concernant l'assurance en question. betrekking tot bedoelde verzekering
CHAPITRE 4. - Critères généraux d'agrément des services de stage HOOFDSTUK 4. - Algemene criteria voor de erkenning van stagediensten

Art. 39.Le service de stage, en plus de respecter les critères

Art. 39.De stagedienst beantwoordt naast de hierna bepaalde algemene

généraux définis ci-après, satisfait aux critères spécifiques fixés criteria, aan de specifieke criteria voor het betrokken specialisme.
pour la spécialité concernée.
L'agrément du service de stage peut être accordé pour la durée totale De erkenning van de stagedienst kan worden verleend voor de volledige
de la formation ou pour une partie de la formation. duur van de opleiding of een gedeelte van de opleiding.

Art. 40.Le service de stage est placé sous la direction ou la

Art. 40.De stagedienst staat onder de leiding of de

responsabilité d'un maître de stage. verantwoordelijkheid van één stagemeester.

Art. 41.Les activités du service de stage sont suffisamment

Art. 41.De activiteiten van de stagedienst zijn voldoende omvangrijk

importantes et variées, compte tenu de la durée de la formation, pour en verscheiden, rekening houdend met de duur van de opleiding, zodat
permette au candidat spécialiste d'acquérir une large expérience de kandidaat-specialist een ruime ervaring kan opdoen, zowel
quantitative et qualitative. kwantitatief als kwalitatief.
Dans le cadre de l'appréciation des activités du service de stage, il Bij het evalueren van de activiteiten van de stagedienst kan onder
peut notamment être tenu compte du nombre de lits, d'admissions et de meer rekening worden gehouden met het aantal bedden, het aantal
consultations annuelles, ainsi que de la diversité des cas opnames en het jaarlijks aantal raadplegingen, alsook met de
pathologiques, de l'activité en hospitalisation de jour, du type et du verscheidenheid van de pathologische gevallen, de activiteit in
nombre d'interventions diagnostiques et thérapeutiques. daghospitalisatie, de soort en het aantal diagnostische en
therapeutische ingrepen.
A cette fin, le pouvoir organisateur du service de stage met toutes Hiervoor stelt de inrichtende macht van de stagedienst alle nuttige
les données utiles à la disposition du ministre qui a la santé gegevens ter beschikking van de Minister tot wiens bevoegdheid de
publique dans ses attributions. Volksgezondheid behoort.

Art. 42.Le service de stage dispose d'un local pour les séminaires ou

Art. 42.De stagedienst beschikt over een ruimte voor seminaria of

pour les réunions du personnel médical et d'infrastructures pour la voor vergaderingen van de medische staf alsook over faciliteiten voor
consultation, par le candidat spécialiste, d'une bibliothèque het raadplegen van een medische bibliotheek door de
médicale. kandidaat-specialist.

Art. 43.Le service de stage dispose d'un logement adéquat pour le

Art. 43.De stagedienst beschikt over een gepast logement voor de

candidat spécialiste pendant les gardes dormantes. kandidaat-specialist tijdens de slapende wachtdienst.

Art. 44.Si le service de stage fait partie d'un hôpital, les

Art. 44.Indien de stagedienst deel uitmaakt van een ziekenhuis,

conditions suivantes sont respectées : worden volgende voorwaarden nageleefd :
1° l'agrément en tant que service de stage porte sur l'ensemble, sur 1° de erkenning als stagedienst heeft betrekking op het geheel, een
une section ou sur un groupe de sections d'un service hospitalier, afdeling of een groep van afdelingen van een ziekenhuisdienst, een
d'un service médico-technique ou d'un service médico-social; medisch-technische dienst of een medisch-sociale dienst;
2° si le service de stage est réparti sur plusieurs sites d'un même 2° indien de stagedienst gespreid is over meerdere vestigingsplaatsen
hôpital, d'une association ou d'un groupement d'hôpitaux, chacun de van eenzelfde ziekenhuis, een associatie of een ziekenhuisgroepering
ces sites répond à toutes les conditions fixées, excepté pour ce qui voldoet elke vestigingsplaats aan alle vastgestelde vereisten behalve
est du nombre requis de lits. Le nombre requis de lits doit être voor wat betreft het vereist aantal bedden. Binnen het geheel van de
atteint dans l'ensemble du service de stage; stagedienst moet het vereist aantal bedden worden bereikt;
3° si le service de stage est réparti sur plusieurs sites d'un même 3° indien de stagedienst gespreid is over meerdere vestigingsplaatsen
van eenzelfde ziekenhuis, een associatie of van een
hôpital, d'une association ou d'un groupement d'hôpitaux, une ziekenhuisgroepering, wordt een permanentie ten minste verzekerd door
permanence est assurée par au moins un candidat spécialiste en een kandidaat-specialist in de heelkunde en door een
chirurgie et par un candidat spécialiste soit en médecine interne, kandidaat-specialist in ofwel de inwendige geneeskunde ofwel de
soit en anesthésiologie-réanimation. Tous deux doivent avoir achevé anesthesiologie-reanimatie. Beiden moeten reeds twee opleidingsjaren
deux années de formation; volbracht hebben;
4° la supervision de tous les candidats spécialistes doit être assurée 4° de supervisie van elke kandidaat-specialist moet ten allen tijde
à tout moment par un médecin spécialiste dans la spécialité pratiquée verzekerd worden door een arts-specialist van de in de desbetreffende
dans le service de stage concerné, physiquement présent dans le stagedienst beoefende specialisme, die tijdens de normale diensturen
service de stage pendant les heures normales de service, appelable fysiek aanwezig is in de stagedienst en buiten de normale diensturen
vingt-quatre heures sur vingt-quatre en dehors de ces heures et vierentwintig uur op vierentwintig kan worden opgeroepen en
immédiatement disponible. Pendant les week-ends et les jours fériés, onmiddellijk ter beschikking is. Tijdens weekenden en op feestdagen
le médecin spécialiste en question effectue des visites; legt bedoelde arts-specialist bezoeken af;
5° l'hôpital doit disposer d'un laboratoire agréé de biologie clinique 5° het ziekenhuis moet beschikken over een erkend laboratorium voor
auquel le candidat spécialiste peut rapidement faire appel à tout klinische biologie waarop de kandidaat-specialist ten allen tijde vlot
moment. Le laboratoire en question assure une permanence vingt-quatre een beroep kan doen. Er wordt door bedoelde laboratoria een permanente
heures sur vingt-quatre. wachtdienst verzekerd van vierentwintig uur op vierentwintig.
CHAPITRE 5. - Disposition abrogatoire et dispositions transitoires HOOFDSTUK 5. - Opheffingsbepaling en overgangsbepalingen

Art. 45.L'arrêté ministériel du 30 avril 1999 fixant les critères

Art. 45.Het ministerieel besluit van 30 april 1999 tot vaststelling

généraux d'agréation des médecins spécialistes, des maîtres de stage van de algemene criteria voor de erkenning van
et des services de stage, modifié par les arrêtés ministériels des 12 geneesheren-specialisten, stagemeesters en stagediensten, gewijzigd
mars 2003 et 19 août 2008, est abrogé. bij de ministeriële besluiten van 12 maart 2003 en 19 augustus 2008,
wordt opgeheven.

Art. 46.§ 1er. Le candidat spécialiste qui, à la date d'entrée en

Art. 46.§ 1.De kandidaat-specialist die op de datum van inwerking

vigueur du présent arrêté, a entamé sur la base d'un plan de stage treden van dit besluit een opleiding voor het bekomen van een titel
approuvé une formation en vue de l'obtention d'un titre de niveau 2 ou van niveau 2 of niveau 3 zoals bedoeld in voornoemd koninklijk besluit
de niveau 3 tel que visé dans l'arrêté royal précité du 25 novembre van 25 november 1991, heeft aangevat op basis van een goedgekeurd
1991, est autorisé à poursuivre sa formation en application de stageplan, mag zijn opleiding verder zetten met toepassing van
l'arrêté ministériel précité du 30 avril 1999. voornoemd ministerieel besluit van 30 april 1999.
§ 2. Op de stagemeester en de stagedienst die op de datum van
inwerking treden van dit besluit een erkenningsaanvraag hebben
§ 2. L'arrêté ministériel précité du 30 avril 1999 reste applicable au ingediend, blijft voornoemd ministerieel besluit van 30 april 1999 van
maître de stage et au service de stage qui, à la date d'entrée en toepassing voor wat betreft bedoelde erkenningsaanvraag.
vigueur du présent arrêté, ont introduit une demande d'agrément pour
ce qui concerne cette demande d' agrément .

Art. 47.Le maître de stage et le service de stage qui, à la date

Art. 47.De stagemeester en stagedienst die op de datum van inwerking

d'entrée en vigueur du présent arrêté, disposent d'un agrément, treden van dit besluit een erkenning hebben, blijven voor wat betreft
restent soumis à l'arrêté ministériel précité du 30 avril 1999 pour ce deze erkenning onderworpen aan voornoemd ministerieel besluit van 30
qui concerne cet agrément. april 1999.
Bruxelles, le 23 avril 2014. Brussel, 23 april 2014.
Mme L. ONKELINX Mevr. L. ONKELINX
^