← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 22/2023 du 9 février 2023 Numéro du rôle : 7770 En cause : la
question préjudicielle concernant l'article 21, § 3, alinéas 2 et 3, de la loi du 13 juin 1966
« relative à la pension de retraite et de survie des ouvri La
Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges T. Gie(...)"
Extrait de l'arrêt n° 22/2023 du 9 février 2023 Numéro du rôle : 7770 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 21, § 3, alinéas 2 et 3, de la loi du 13 juin 1966 « relative à la pension de retraite et de survie des ouvri La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges T. Gie(...) | Uittreksel uit arrest nr. 22/2023 van 9 februari 2023 Rolnummer 7770 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 21, § 3, tweede en derde lid, van de wet van 13 juni 1966 « betreffende de rust- en overlevingspensioenen voor arbeiders, b Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 22/2023 du 9 février 2023 | Uittreksel uit arrest nr. 22/2023 van 9 februari 2023 |
Numéro du rôle : 7770 | Rolnummer 7770 |
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 21, § 3, | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 21, § 3, tweede en derde |
alinéas 2 et 3, de la loi du 13 juin 1966 « relative à la pension de | lid, van de wet van 13 juni 1966 « betreffende de rust- en |
retraite et de survie des ouvriers, des employés, des marins naviguant | overlevingspensioenen voor arbeiders, bedienden, zeevarenden onder |
sous pavillon belge, des ouvriers mineurs et des assurés libres », tel | Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig verzekerden », zoals |
qu'il a été modifié par l'article 3, 3°, de l'arrêté royal n° 205 du | gewijzigd bij artikel 3, 3°, van het koninklijk besluit nr. 205 van 29 |
29 août 1983, posée par le Tribunal du travail francophone de | augustus 1983, gesteld door de Franstalige Arbeidsrechtbank te |
Bruxelles. | Brussel. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges T. | samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de |
Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S. | rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. |
de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt et K. Jadin, assistée du greffier | Pieters, S. de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt en K. Jadin, |
F. Meersschaut, présidée par le président P. Nihoul, | bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par jugement du 28 février 2022, dont l'expédition est parvenue au | Bij vonnis van 28 februari 2022, waarvan de expeditie ter griffie van |
greffe de la Cour le 8 mars 2022, le Tribunal du travail francophone | het Hof is ingekomen op 8 maart 2022, heeft de Franstalige |
de Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante : | Arbeidsrechtbank te Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 21 § 3 alinéas 2 et 3 de la loi du 13 juin 1966 relative à | « Schendt artikel 21, § 3, tweede en derde lid, van de wet van 13 juni |
la pension de retraite et de survie des ouvriers, des employés, des | 1966 betreffende de rust- en overlevingspensioenen voor arbeiders, |
marins naviguant sous pavillon belge, des ouvriers mineurs et des | bedienden, zeevarenden onder Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig |
assurés libres, tel que modifié par l'article 3, 3° de l'arrêté royal | verzekerden, zoals gewijzigd bij artikel 3, 3°, van het koninklijk |
n° 205 du 29 août 1983, viole-t-il les articles 10 et 11 de la | besluit nr. 205 van 29 augustus 1983, de artikelen 10 en 11 van de |
Constitution en ce qu'il est interprété comme permettant au Service | Grondwet in zoverre het wordt geïnterpreteerd in die zin dat het de |
Fédéral des Pensions de pouvoir récupérer l'intégralité des sommes | Federale Pensioendienst de mogelijkheid biedt om de bedragen die ten |
indûment perçues par un assuré social qui n'a pas déclaré un avantage | onrechte werden geïnd door een sociaal verzekerde die een buitenlands |
voordeel niet heeft aangegeven volledig terug te vorderen, terwijl een | |
accordé par un organisme étranger alors que l'assuré social, qui n'a | sociaal verzekerde die een ander voordeel dan een buitenlands voordeel |
pas déclaré un avantage autre que celui accordé par un organisme | niet heeft aangegeven, in voorkomend geval, op het ogenblik van de |
étranger pourra le cas échéant, au moment de la récupération de | terugvordering van de onverschuldigd betaalde bedragen, aan de |
l'indu, opposer au Service Fédéral des Pensions un délai de | Federale Pensioendienst een verjaringstermijn van zes maanden of drie |
prescription de six mois ou trois ans selon le cas ? Le fait de | jaar, naar gelang van het geval, kan tegenwerpen ? Vormt het feit dat |
traiter de manière différente ces deux catégories d'assurés sociaux | die twee categorieën van sociaal verzekerden die zich nochtans in |
pourtant placés dans des situations fondamentalement comparables ne | fundamenteel vergelijkbare situaties bevinden verschillend worden |
constitue-t-il pas une discrimination injustifiée objectivement et | behandeld, een objectief onverantwoorde discriminatie die onevenredig |
hors de proportion avec l'objectif poursuivi ? | is met de nagestreefde doelstelling ? |
ou, posée autrement : | of, anders gesteld : |
L'article 21 § 3 alinéas 2 et 3 de la loi du 13 juin 1966 relative à | Schendt artikel 21, § 3, tweede en derde lid, van de wet van 13 juni |
la pension de retraite et de survie des ouvriers, des employés, des | 1966 betreffende de rust- en overlevingspensioenen voor arbeiders, |
marins naviguant sous pavillon belge, des ouvriers mineurs et des | bedienden, zeevarenden onder Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig |
assurés libres, tel que modifié par l'article 3, 3° de l'arrêté royal | verzekerden, zoals gewijzigd bij artikel 3, 3°, van het koninklijk |
n° 205 du 29 août 1983, viole-t-il les articles 10 et 11 de la | besluit nr. 205 van 29 augustus 1983, de artikelen 10 en 11 van de |
Constitution en ce qu'il est interprété comme permettant au Service | Grondwet in zoverre het wordt geïnterpreteerd in die zin dat het de |
Fédéral des Pensions de récupérer l'intégralité d'un indu qui trouve | Federale Pensioendienst de mogelijkheid biedt om onverschuldigd |
son origine dans un avantage émanant d'un organisme étranger, sans | betaalde bedragen die hun oorsprong vinden in een buitenlands voordeel |
volledig terug te vorderen, zonder toepassing van een | |
application d'un délai de prescription, pourvu que la demande de | verjaringstermijn, op voorwaarde dat de vordering tot terugbetaling |
répétition soit effectuée dans un délai de six mois (ou trois ans) à | wordt ingesteld binnen een termijn van zes maanden (of drie jaar) te |
compter de la notification de la décision étrangère par l'organisme | rekenen vanaf de kennisgeving van de buitenlandse beslissing, door de |
étranger à l'organisme payeur, alors que l'assuré social qui n'a pas | buitenlandse instelling, aan de uitbetalingsinstelling, terwijl een |
déclaré un avantage autre que celui accordé par un organisme étranger | sociaal verzekerde die een ander dan een buitenlands voordeel niet |
pourra opposer un délai de prescription de six mois (ou trois ans) au | heeft aangegeven, aan de Federale Pensioendienst een verjaringstermijn |
Service Fédéral des Pensions ? ». | van zes maanden (of drie jaar) kan tegenwerpen ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
Quant à la disposition en cause | Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling |
B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 21, § 3, alinéas 2 | B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 21, § 3, tweede |
et 3, de la loi du 13 juin 1966 « relative à la pension de retraite et | en derde lid, van de wet van 13 juni 1966 « betreffende de rust- en |
de survie des ouvriers, des employés, des marins naviguant sous | overlevingspensioenen voor arbeiders, bedienden, zeevarenden onder |
pavillon belge, des ouvriers mineurs et des assurés libres » (ci-après | Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig verzekerden » (hierna : de |
: la loi du 13 juin 1966). | wet van 13 juni 1966). |
B.2. L'article 21 de la loi du 13 juin 1966 régit, notamment en | B.2. Artikel 21 van de wet van 13 juni 1966 regelt, onder meer inzake |
matière de garantie de revenus aux personnes âgées (ci-après : la | de inkomensgarantie voor ouderen (hierna : de IGO), de verjaring van |
GRAPA), la prescription de l'action en répétition des prestations qui | de terugvordering van prestaties die ten onrechte zijn uitbetaald. Het |
ont été payées indûment. Il dispose : | bepaalt : |
« § 1er. Pour l'application du présent article, on entend : | « § 1. Voor de toepassing van dit artikel wordt verstaan : |
1° par prestations : | 1° onder prestaties : |
[...] | [...] |
h) la garantie de revenus prévue par la loi instituant la garantie de | h) de inkomensgarantie bepaald bij de wet tot instelling van een |
revenus aux personnes âgées; | inkomensgarantie voor ouderen; |
[...] | [...] |
§ 2. En cas de paiement indu d'une prestation, l'organisme payeur est | § 2. Wanneer een prestatie onverschuldigd werd betaald, is enkel het |
seul compétent, d'une part, pour récupérer l'indu et, d'autre part, pour renoncer, soit d'initiative, soit à la demande du bénéficiaire, en tout ou en partie à la récupération. L'organisme payeur doit notifier sa décision de récupération au bénéficiaire; il ne peut exécuter cette décision qu'après expiration d'un délai d'un mois. Si le bénéficiaire introduit sa demande de renonciation avant l'expiration de ce mois, cette requête suspend la récupération jusqu'à ce que le Conseil pour le paiement des prestations ou le Comité de gestion de l'organisme payeur statue sur cette demande. § 3. L'action en répétition de prestations payées indûment se prescrit par six mois à compter de la date à laquelle le paiement a été effectué. Lorsque le paiement indu trouve son origine dans l'octroi ou la majoration d'un avantage accordé par un pays étranger ou d'un avantage dans un autre régime que celui visé au § 1er, l'action en répétition se prescrit par six mois à compter de la date de la décision octroyant ou majorant les avantages précités. Le délai fixé aux alinéas 1er et 2 est porté à trois ans lorsque les sommes indues ont été obtenues par des manoeuvres frauduleuses ou par des déclarations fausses ou sciemment incomplètes. Il en est de même en ce qui concerne les sommes payées indûment par suite de l'abstention du débiteur de produire une déclaration prescrite par une disposition légale ou réglementaire ou résultant d'un engagement souscrit antérieurement. Par dérogation aux délais mentionnés aux premier, deuxième et troisième alinéas, le délai pour l'action en répétition de prestations payées indûment par suite de l'exercice d'une activité professionnelle dont les revenus dépassent les montants limites fixés ou par suite du bénéfice de prestations sociales, est porté à trois ans. Toutefois, la | betaalorgaan bevoegd om, enerzijds, het onverschuldigde terug te vorderen en anderzijds, hetzij op eigen initiatief, hetzij op aanvraag van de gerechtigde, geheel of gedeeltelijk af te zien van de terugvordering. Het betaalorgaan moet zijn beslissing tot terugvordering betekenen aan de gerechtigde; het kan deze beslissing enkel uitvoeren na het verstrijken van een termijn van een maand. Indien de gerechtigde zijn aanvraag tot verzaking indient voor het verstrijken van die maand, dan schorst zijn verzoek de terugvordering tot de Raad voor uitbetaling van de voordelen of het Beheerscomité van het betaalorgaan uitspraak doet over die aanvraag. § 3. De terugvordering van de ten onrechte uitbetaalde prestaties verjaart door verloop van zes maanden te rekenen vanaf de datum waarop de uitbetaling is gebeurd. Wanneer de onverschuldigde uitbetaling haar oorsprong vindt in de toekenning of de verhoging van een buitenlands voordeel of van een voordeel in een andere regeling dan deze bedoeld in § 1, verjaart de terugvordering door verloop van zes maanden te rekenen vanaf de datum van de beslissing die de voornoemde voordelen toekent of verhoogt. De in het eerste en in het tweede lid vastgestelde termijn wordt op drie jaar gebracht, wanneer de onverschuldigde sommen werden verkregen door bedrieglijke handelingen of door valse of welbewust onvolledige verklaringen. Dit geldt eveneens ten aanzien van de sommen die ten onrechte werden uitbetaald wegens het niet afleggen, door de schuldenaar, van een verklaring die is voorgeschreven door een wets- of verordenende bepaling of die volgt uit een vroeger aangegane verbintenis. In afwijking van de in het eerste, tweede en derde lid vermelde termijnen wordt de termijn voor de terugvordering van ten onrechte uitbetaalde prestaties ingevolge de uitoefening van een beroepsbezigheid waarvan de inkomsten de vastgestelde grensbedragen overschrijden of ingevolge het genot van sociale uitkeringen, op drie jaar gebracht. De verjaringstermijn begint, in geval van |
prescription ne prend cours, en cas de dépassement des montants | overschrijding van de vastgestelde grensbedragen echter slechts te |
limites fixés, qu'à compter du 1er juin de l'année civile suivant | lopen vanaf de eerste juni van het kalenderjaar dat volgt op dit |
celle où ce dépassement s'est produit. | waarin deze overschrijding heeft plaatsgevonden. |
Toutefois, les dispositions du § 2, alinéa 2, et du présent paragraphe, alinéas 1er à 4, ne font pas obstacle à la récupération de l'indu sur les sommes échues au sens de l'article 1410, § 4, du Code judiciaire, qui ne sont pas payées au bénéficiaire et à son conjoint, non séparé au moment de la naissance de la dette. § 4. Outre les cas prévus au Code civil, la prescription est interrompue par la réclamation des paiements indus notifiée au débiteur par lettre recommandée à la poste ou par la décision rectificative dûment notifiée à l'intéressé par l'autorité administrative chargée de la fixation des droits ou par l'exécution des retenues d'office en application de l'article 1410, § 4, du Code judiciaire. La prescription doit être interrompue à nouveau dans les six mois s'écoulant après le dernier acte de récupération. | De bepalingen van § 2, tweede lid, en van het eerste tot het vierde lid van onderhavige paragraaf vormen echter geen beletsel voor de terugvordering van het onverschuldigd uitbetaalde op de vervallen bedragen in de zin van artikel 1410, § 4, van het Gerechtelijk Wetboek, die niet uitbetaald worden aan de gerechtigde, noch aan zijn op het ogenblik van het ontstaan van de schuld niet gescheiden echtgenoot. § 4. Buiten de gevallen waarin is voorzien in het Burgerlijk Wetboek, wordt de verjaring gestuit door de terugvordering van het onverschuldigd uitbetaalde, door middel van een ter post aangetekend aan de schuldenaar betekend schrijven of door de behoorlijk gedane betekening van de verbeterde beslissing aan de betrokkene door de administratieve overheid belast met het vaststellen van de rechten of door het verrichten van ambtshalve inhoudingen in toepassing van het artikel 1410, § 4, van het Gerechtelijk Wetboek. De verjaring moet binnen een termijn van zes maanden na de laatste daad tot terugvordering opnieuw gestuit worden. |
[...] | [...] |
§ 7. Toutes les administrations publiques, tous les organismes chargés | § 7. Alle overheidsdiensten, alle instellingen die belast zijn met de |
de l'application d'une législation sur la sécurité sociale, les | toepassing van een wetgeving betreffende de sociale zekerheid, de |
accidents du travail et les maladies professionnelles, ainsi que les | arbeidsongevallen en de beroepsziekten, alsook de gerechtigden op |
bénéficiaires de prestations, leurs mandataires, leurs héritiers ou | verstrekkingen, hun lasthebbers, hun erfgenamen of rechtverkrijgenden |
ayants-droit sont tenus de communiquer aux organismes payeurs, sur | zijn verplicht aan de uitbetalingsinstellingen, op eenvoudig verzoek |
simple réquisition et sans déplacement, tout document dont la tenue | en zonder verplaatsing, alle stukken voor te leggen die krachtens de |
est imposée par la législation sociale en vigueur et à leur fournir | geldende wetgeving inzake sociale zekerheid moeten worden bijgehouden |
tous renseignements utiles à l'accomplissement de leur mission. | en aan deze instellingen alle voor de uitoefening van hun opdracht |
nuttige inlichtingen te verschaffen. | |
[...] ». | [...] ». |
B.3. Selon la Cour de cassation, l'article 21, § 3, alinéa 2, de la | B.3. Volgens het Hof van Cassatie moet artikel 21, § 3, tweede lid, |
loi du 13 juin 1966 doit être interprété en ce sens que, lorsque le | van de wet van 13 juni 1966 worden geïnterpreteerd in die zin dat, |
paiement indu trouve son origine dans l'octroi ou la majoration d'un | wanneer de onverschuldigde uitbetaling haar oorsprong vindt in de |
toekenning of verhoging van een buitenlands voordeel of van een | |
avantage accordé par un pays étranger ou d'un avantage dans un autre | voordeel in een andere regeling dan die welke is bedoeld in artikel |
régime que celui qui est visé à l'article 21, § 1er, le point de | 21, § 1, het aanvangspunt van de verjaringstermijn van de |
départ du délai de prescription de l'action en répétition de l'indu | terugvordering van ten onrechte uitbetaalde prestaties de kennisgeving |
est la notification à l'organisme payeur de la décision octroyant ou | is, aan de uitbetalingsinstelling, van de beslissing waarbij dat |
majorant cet avantage. Elle a également jugé que ce point de départ | voordeel wordt toegekend of verhoogd. Het oordeelde eveneens dat dit |
spécifique du délai de prescription s'applique uniquement aux | specifieke aanvangspunt van de verjaringstermijn enkel van toepassing |
paiements indus qui sont antérieurs à cette notification et que la | is op de onverschuldigde betalingen die plaatsvonden vóór die |
règle selon laquelle le délai de prescription commence à courir à | kennisgeving en dat de regel volgens welke de verjaringstermijn ingaat |
compter du paiement de la prestation indue reste applicable aux | vanaf de uitbetaling van de onverschuldigde prestatie van toepassing |
paiements indus qui sont postérieurs à cette notification. La Cour de | blijft op de onverschuldigde betalingen die plaatsvonden na die |
cassation a ainsi jugé : | kennisgeving. Het Hof van Cassatie oordeelde aldus : |
« L'article 21, § 3, alinéa 2, de la loi du 13 juin 1966 relative à la | « Artikel 21, § 3, tweede lid, van de wet van 13 juni 1966 betreffende |
pension de retraite et de survie des ouvriers, des employés, des | de rust- en overlevingspensioenen voor arbeiders, bedienden, |
zeevarenden onder Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig | |
marins naviguant sous pavillon belge, des ouvriers mineurs et des | verzekerden, voorziet voor de terugvordering van de in de eerste |
assurés libres prévoit pour l'action en répétition des prestations | paragraaf van dit artikel bedoelde prestaties in een bijzonder |
visées au premier paragraphe de cet article un point de départ spécial | beginpunt voor de verjaringstermijn, wanneer de onverschuldigde |
du délai de prescription lorsque le paiement indu trouve son origine dans l'octroi ou la majoration d'un avantage accordé dans un pays étranger ou d'un avantage dans un autre régime que celui visé audit paragraphe premier. Aux termes de cette disposition légale, le délai de prescription commence à courir à compter de la date de la décision octroyant ou majorant les avantages précités. En prévoyant ce point de départ spécial, le législateur a entendu éviter que l'action en répétition des prestations indues puisse être prescrite avant que l'organisme payeur n'ait pu constater le caractère indu des prestations octroyées. Lors de l'octroi ou de la majoration d'un avantage dans un autre régime que celui visé au paragraphe premier dudit article 21, l'organisme payeur ne peut constater le caractère indu des prestations déjà octroyées qu'après que la décision accordant ou majorant cet avantage lui a été notifiée. | uitbetaling haar oorsprong vindt in de toekenning of de verhoging van een buitenlands voordeel of van een voordeel in een andere regeling dan deze bedoeld in de voormelde eerste paragraaf. Luidens die wetsbepaling begint de verjaringstermijn te lopen vanaf de datum van de beslissing die de voormelde voordelen toekent of verhoogt. Met dit bijzonder beginpunt heeft de wetgever willen voorkomen dat de terugvordering van de onverschuldigde prestaties [zou] verjaren voordat de uitbetalingsinstelling kon vaststellen dat de toegekende prestaties niet verschuldigd waren. Bij het toekennen of verhogen van een voordeel in een andere regeling dan die bedoeld in de eerste paragraaf van dat artikel 21, kan de uitbetalingsinstelling het onverschuldigd karakter van de reeds toegekende prestaties pas vaststellen nadat zij kennisgenomen heeft van de beslissing die dat voordeel toekent of verhoogt. |
Par les termes ` à compter de la date de la décision ', cette | Met de bewoordingen ` vanaf de datum van de beslissing ', bedoelt die |
disposition entend que le délai de prescription commence à courir à | bepaling dat de verjaringstermijn begint te lopen vanaf de |
compter de la notification de la décision à l'organisme payeur. | kennisgeving van de beslissing aan de uitbetalingsinstelling. |
Tant la date de cette décision que celle de sa notification au | Zowel de datum van die beslissing als de datum van haar kennisgeving |
bénéficiaire sont sans incidence sur la prise de cours du délai de | aan de begunstigde hebben geen enkele weerslag op het ingaan van de |
prescription de l'action en répétition de l'indu de l'organisme payeur | verjaringstermijn van de rechtsvordering van de uitbetalingsinstelling |
» (Cass., 6 novembre 2006, S.06.0007.F, | tot terugvordering van het onverschuldigd betaalde » (Cass., 6 |
ECLI:BE:CASS:2006:ARR.20061106.6; dans le même sens : Cass., 7 mars | november 2006, S.06.0007.F, ECLI:BE:CASS:2006:ARR.20061106.6; in dezelfde zin : Cass., 7 maart 2016, S.14.0073.N, |
2016, S.14.0073.N, ECLI:BE:CASS:2016:ARR.20160307.1; 8 mai 2006, | ECLI:BE:CASS:2016:ARR.20160307.1; 8 mei 2006, S.05.0092.F, |
S.05.0092.F, ECLI:BE:CASS:2006:ARR.20060508.6; 3 novembre 2003, | ECLI:BE:CASS:2006:ARR.20060508.6; 3 november 2003, S.03.0045.N; 14 |
S.03.0045.N; 14 décembre 1998, S980002N, ECLI:BE:CASS:1998:ARR.19981214.7). | december 1998, S980002N, ECLI:BE:CASS:1998:ARR.19981214.7). |
« [Attendu] que le législateur n'a prévu ce point de départ spécial du | « [Overwegende] dat de wetgever deze bijzondere aanvangsdatum van de |
verjaringstermijn uitsluitend bepaald heeft ten aanzien van | |
délai de prescription que pour les paiements indus antérieurs à la | onverschuldigde betalingen daterend van voor de voormelde kennisgeving |
notification de la décision faite à l'organisme payeur; | van de bedoelde beslissing aan het betalend organisme; |
Que la règle générale de l'article 21, § 3, alinéa 1er, de la loi du | Dat voor latere onverschuldigde betalingen de algemene regel van het |
13 juin 1966, à savoir que l'action en répétition des prestations | eerste lid van artikel 21, § 3, van de wet van 13 juni 1966 van |
indûment payées se prescrit par six mois à compter de la date à | toepassing blijft, luidens welke de terugvordering van ten onrechte |
laquelle le paiement a été effectué, reste applicable aux paiements | uitbetaalde prestaties verjaart door verloop van zes maanden, te |
indus ultérieurs; » (Cass., 21 novembre 2005, S.05.0076.N, | rekenen vanaf de datum waarop de uitbetaling is geschied; » (Cass., 21 |
ECLI:BE:CASS:2005:ARR.20051121.16). | november 2005, S.05.0076.N, ECLI:BE:CASS:2005:ARR.20051121.16). |
B.4. Ainsi, en matière de GRAPA, l'action en répétition des | B.4. Zo is, inzake de IGO, de terugvordering van onverschuldigde |
prestations indues est en principe soumise à un délai de prescription | prestaties in principe onderworpen aan een verjaringstermijn van zes |
de six mois qui commence à courir à compter du paiement de la | maanden die ingaat vanaf de uitbetaling van de onverschuldigde |
prestation indue (article 21, § 3, alinéa 1er). | prestatie (artikel 21, § 3, eerste lid). |
Lorsque les sommes indues ont été obtenues par des manoeuvres | Wanneer de onverschuldigde sommen werden verkregen door bedrieglijke |
frauduleuses, par des déclarations fausses ou sciemment incomplètes, | handelingen, door valse of welbewust onvolledige verklaringen, of |
ou par suite de l'abstention du débiteur de produire une déclaration | wegens het niet-afleggen, door de schuldenaar, van een verklaring die |
prescrite par une disposition légale ou réglementaire ou résultant | is voorgeschreven door een wets- of verordenende bepaling of die volgt |
d'un engagement souscrit antérieurement, l'action en répétition est | uit een vroeger aangegane verbintenis, is de terugvordering evenwel |
toutefois soumise à un délai de prescription de trois ans qui commence | onderworpen aan een verjaringstermijn van drie jaar die in principe |
en principe à courir à compter du paiement de la prestation indue | ingaat vanaf de uitbetaling van de onverschuldigde prestatie (artikel |
(article 21, § 3, alinéa 3). | 21, § 3, derde lid). |
Par dérogation au principe selon lequel le délai de prescription de | In afwijking van het beginsel volgens hetwelk de verjaringstermijn van |
six mois ou de trois ans prend cours à compter du paiement, l'article | zes maanden of drie jaar ingaat vanaf de uitbetaling, voorziet artikel |
21, § 3, alinéa 2, de la loi du 13 juin 1966 prévoit un point de | 21, § 3, tweede lid, van de wet van 13 juni 1966 in een specifiek |
départ spécifique lorsque le paiement indu trouve son origine dans | aanvangspunt wanneer de onverschuldigde uitbetaling haar oorsprong |
l'octroi ou la majoration d'un avantage accordé par un pays étranger | vindt in de toekenning of de verhoging van een buitenlands voordeel of |
ou d'un avantage dans un autre régime que celui qui est visé à | van een voordeel in een andere regeling dan deze bedoeld in artikel |
l'article 21, § 1er. L'article 21, § 3, alinéa 2, dispose que le délai | 21, § 1. Artikel 21, § 3, tweede lid, bepaalt dat de verjaringstermijn |
de prescription commence à courir « à compter de la date de la | ingaat « te rekenen vanaf de datum van de beslissing die de voornoemde |
décision octroyant ou majorant les avantages précités ». La Cour de | voordelen toekent of verhoogt ». Het Hof van Cassatie interpreteert |
cassation interprète cette disposition en ce sens que le délai de | die bepaling in die zin dat de verjaringstermijn ingaat vanaf de |
prescription commence à courir à compter de la notification à | kennisgeving, aan de uitbetalingsinstelling, van de beslissing waarbij |
l'organisme payeur de la décision octroyant ou majorant les avantages | de voormelde voordelen worden toegekend of verhoogd, en dat wat |
précités, et ce, en ce qui concerne les paiements indus antérieurs à | betreft de onverschuldigde betalingen die plaatsvonden vóór die |
cette notification. | kennisgeving. |
Quant à la question préjudicielle | Ten aanzien van de prejudiciële vraag |
B.5. La question préjudicielle invite la Cour à comparer les | B.5. Met de prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht de categorieën |
van personen te vergelijken van wie een terugbetaling van | |
catégories des personnes auxquelles le remboursement de prestations | onverschuldigde prestaties wordt gevorderd naargelang de |
indues est réclamé, selon que le paiement indu trouve son origine dans | onverschuldigde uitbetaling haar oorsprong vindt in de toekenning of |
l'octroi ou la majoration d'un avantage accordé par un pays étranger | verhoging van een buitenlands voordeel dan wel haar oorsprong vindt in |
ou qu'il trouve son origine dans un avantage autre que ceux qui sont | een ander voordeel dan die bedoeld in artikel 21, § 3, tweede lid, van |
visés à l'article 21, § 3, alinéa 2, de la loi du 13 juin 1966. Dans | de wet van 13 juni 1966. In de eerste situatie biedt de in het geding |
la première situation, la disposition en cause, telle qu'elle est | zijnde bepaling, zoals zij door het verwijzende rechtscollege wordt |
interprétée par la juridiction a quo, permet à l'organisme payeur de | geïnterpreteerd, aan de uitbetalingsinstelling de mogelijkheid om het |
récupérer l'intégralité des prestations indues, pour autant que la | geheel van de onverschuldigde prestaties terug te vorderen, op |
demande de répétition soit effectuée dans un délai de six mois ou de | voorwaarde dat de terugvordering plaatsvindt binnen een termijn van |
trois ans à compter de la notification de la décision étrangère à | zes maanden of drie jaar te rekenen vanaf de kennisgeving van de |
l'organisme payeur. Dans la seconde situation, l'organisme payeur peut | buitenlandse beslissing aan de uitbetalingsinstelling. In de tweede |
seulement récupérer les prestations qui ont été indûment payées au | situatie kan de uitbetalingsinstelling enkel de prestaties |
cours des six mois ou des trois années qui précèdent la demande de | terugvorderen die ten onrechte zijn uitbetaald gedurende de zes |
répétition, dès lors que le délai de prescription de six mois ou de | maanden of drie jaren die aan de vordering tot terugbetaling |
trois ans commence à courir dès le paiement de la prestation indue. | voorafgaan, aangezien de verjaringstermijn van zes maanden of drie |
La Cour est interrogée sur la compatibilité de cette différence de | jaar ingaat vanaf de uitbetaling van de onverschuldigde prestatie. |
Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid van dat | |
traitement avec les articles 10 et 11 de la Constitution. | verschil in behandeling met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
B.6. Il ressort de la décision de renvoi que la prestation sur | B.6. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt dat de prestatie waarop het |
laquelle porte le litige au fond est la GRAPA. La Cour limite son | bodemgeschil betrekking heeft, de IGO is. Het Hof beperkt zijn |
examen à ce régime d'assistance sociale. | onderzoek tot die regeling van sociale bijstand. |
En ce qui concerne les exceptions soulevées par le Conseil des | Wat betreft de door de Ministerraad opgeworpen excepties |
ministres B.7.1. Le Conseil des ministres fait valoir que la question | B.7.1. De Ministerraad doet gelden dat de prejudiciële vraag niet |
préjudicielle n'est pas utile à la solution du litige au fond en ce | nuttig is voor de oplossing van het bodemgeschil wat de |
qui concerne le délai de prescription de six mois. Selon lui, il | verjaringstermijn van zes maanden betreft. Volgens hem blijkt uit de |
ressort de la décision de renvoi que c'est le délai de prescription de | verwijzingsbeslissing dat het de verjaringstermijn van drie jaar is |
trois ans qui est applicable au litige au fond. | die op het bodemgeschil van toepassing is. |
B.7.2. C'est en règle à la juridiction a quo qu'il appartient | B.7.2. In de regel komt het het verwijzende rechtscollege toe te |
d'apprécier si la réponse à la question préjudicielle est utile à la | oordelen of het antwoord op de prejudiciële vraag nuttig is voor het |
solution du litige. Ce n'est que lorsque tel n'est manifestement pas | oplossen van het geschil. Alleen indien dat klaarblijkelijk niet het |
le cas que la Cour peut décider que la question n'appelle pas de réponse. | geval is, kan het Hof beslissen dat de vraag geen antwoord behoeft. |
B.7.3. Il ne ressort pas de la décision de renvoi que la juridiction a | B.7.3. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt niet dat het verwijzende |
quo aurait déjà déterminé, entre le délai de prescription de six mois | rechtscollege reeds zou hebben bepaald welke verjaringstermijn - die |
ou celui de trois ans, celui qui est applicable en l'espèce. De plus, | van zes maanden of die van drie jaar - te dezen van toepassing is. |
la question préjudicielle porte sur le fait que, lorsque le paiement | Bovendien heeft de prejudiciële vraag betrekking op het feit dat, |
indu trouve son origine dans l'octroi ou la majoration d'un avantage | wanneer de onverschuldigde uitbetaling haar oorsprong vindt in de |
accordé par un pays étranger, la disposition en cause, dans | toekenning of de verhoging van een buitenlands voordeel, de in het |
l'interprétation de la juridiction a quo, permet à l'organisme payeur | geding zijnde bepaling, in de interpretatie van het verwijzende |
de récupérer l'intégralité des prestations de GRAPA indues, et ce, que | rechtscollege, de uitbetalingsinstelling toestaat om het geheel van de |
onverschuldigde IGO-prestaties terug te vorderen, en dat ongeacht of | |
le délai de prescription applicable soit celui de six mois ou celui de | de toepasselijke verjaringstermijn die van zes maanden of die van drie |
trois ans. | jaar is. |
B.7.4. L'exception est rejetée. | B.7.4. De exceptie wordt verworpen. |
B.8.1. Le Conseil des ministres fait aussi valoir que la question | B.8.1. De Ministerraad doet ook gelden dat de prejudiciële vraag niet |
préjudicielle n'est pas utile à la solution du litige au fond en ce | nuttig is voor de oplossing van het bodemgeschil wat de |
qui concerne le délai de prescription de trois ans, dès lors que, dans | verjaringstermijn van drie jaar betreft, aangezien, in de situaties |
les situations visées à l'article 21, § 3, alinéa 3, de la loi du 13 | bedoeld in artikel 21, § 3, derde lid, van de wet van 13 juni 1966, de |
juin 1966, l'application de l'article 26 du titre préliminaire du Code | toepassing van artikel 26 van de voorafgaande titel van het Wetboek |
de procédure pénale permet à l'organisme payeur de récupérer | van strafvordering de uitbetalingsinstelling de mogelijkheid biedt om |
l'intégralité des sommes indues. | het geheel van de onverschuldigde sommen terug te vorderen. |
B.8.2. La règle, contenue dans l'article 26 du titre préliminaire du | B.8.2. De regel, vervat in artikel 26 van de voorafgaande titel van |
Code de procédure pénale, selon laquelle l'action civile résultant | het Wetboek van strafvordering, volgens welke de burgerlijke vordering |
d'une infraction ne peut se prescrire avant l'action publique suppose | die voortvloeit uit een misdrijf niet kan verjaren vóór de |
que le juge saisi de l'action civile constate l'existence d'une | strafvordering, veronderstelt dat de rechter bij wie de burgerlijke |
vordering is ingesteld, het bestaan van een misdrijf vaststelt (Cass., | |
infraction (Cass., 9 février 2009, S.08.0067.F, | 9 februari 2009, S.08.0067.F, ECLI:BE:CASS:2009:ARR.20090209.10), |
ECLI:BE:CASS:2009:ARR.20090209.10), ce que n'a pas fait la juridiction | hetgeen het verwijzende rechtscollege te dezen niet heeft gedaan. |
a quo en l'espèce. | |
B.8.3. L'exception est rejetée. | B.8.3. De exceptie wordt verworpen. |
En ce qui concerne le fond | Wat de grond van de zaak betreft |
B.9. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas | B.9. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit |
qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de | dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt |
personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et | ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust |
qu'elle soit raisonnablement justifiée. | en het redelijk verantwoord is. |
L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant | Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld |
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la | rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel |
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de | en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van |
non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas | gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat |
de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés | er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de |
et le but visé. | aangewende middelen en het beoogde doel. |
B.10. Les catégories de personnes mentionnées en B.5 sont comparables | B.10. De in B.5 vermelde categorieën van personen zijn vergelijkbaar |
au regard de la mesure en cause, dès lors qu'il s'agit, dans l'un et | in het licht van de in het geding zijnde maatregel, omdat het in beide |
l'autre cas, de personnes auxquelles le remboursement de prestations de GRAPA indues est réclamé. B.11. La différence de traitement repose sur un critère de distinction objectif, à savoir l'origine de l'avantage dont l'octroi ou la majoration est à la base du paiement indu. B.12. En matière de prescription, la diversité des situations est telle que des règles uniformes ne seraient généralement pas praticables et que le législateur doit pouvoir disposer d'un large pouvoir d'appréciation lorsqu'il règle cette matière. La différence de traitement entre certaines catégories de personnes qui découle de l'application de régimes de prescription différents dans des circonstances différentes n'est pas discriminatoire en soi. Il ne pourrait être question de discrimination que si la différence de | gevallen gaat om personen van wie de terugbetaling van onverschuldigde IGO-prestaties wordt gevorderd. B.11. Het verschil in behandeling berust op een objectief criterium van onderscheid, namelijk de oorsprong van het voordeel waarvan de toekenning of de verhoging ten grondslag ligt aan de onverschuldigde uitbetaling. B.12. Inzake verjaring is er een zodanige verscheidenheid aan situaties dat uniforme regels in het algemeen niet haalbaar zouden zijn en dat de wetgever over een ruime beoordelingsbevoegdheid moet kunnen beschikken wanneer hij die aangelegenheid regelt. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende verjaringsregelingen in verschillende omstandigheden, houdt op zich geen discriminatie in. Van discriminatie zou slechts sprake zijn indien het verschil in behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die |
traitement qui découle de l'application de ces régimes de prescription | verjaringsregelingen, een onevenredige beperking van de rechten van de |
entraînait une limitation disproportionnée des droits des personnes | daarbij betrokken personen met zich zou meebrengen. |
concernées. B.13. Comme le souligne la Cour de cassation dans ses arrêts | B.13. Zoals het Hof van Cassatie in zijn in B.3 vermelde arresten |
mentionnés en B.3, l'objectif du législateur est d'éviter que l'action | onderstreept, heeft de wetgever willen voorkomen dat de vordering tot |
en répétition des prestations de GRAPA indues puisse être prescrite | terugbetaling van de onverschuldigde IGO-prestaties verjaard zou zijn |
avant que l'organisme payeur ait pu constater leur caractère indu. | vooraleer de uitbetalingsinstelling het onverschuldigd karakter ervan |
heeft kunnen vaststellen. | |
Dès lors qu'en cas d'octroi ou de majoration d'un avantage étranger, | Aangezien, in geval van toekenning of verhoging van een buitenlands |
l'organisme payeur ne peut constater le caractère indu des prestations | voordeel, de uitbetalingsinstelling het onverschuldigde karakter van |
de GRAPA déjà octroyées qu'à la suite de la notification de la | de reeds toegekende IGO-prestaties pas kan vaststellen na de |
décision étrangère, il est pertinent, au regard de l'objectif précité, | kennisgeving van de buitenlandse beslissing, is het, in het licht van |
que le délai de prescription de six mois ou de trois ans commence à | het voormelde doel, pertinent dat de verjaringstermijn van zes maanden |
courir à compter de la notification de la décision étrangère à | of drie jaar ingaat vanaf de kennisgeving van de buitenlandse |
l'organisme payeur. | beslissing aan de uitbetalingsinstelling. |
B.14. Dans l'interprétation de la juridiction a quo, selon laquelle | B.14. In de interpretatie van het verwijzende rechtscollege, volgens |
l'intégralité des prestations de GRAPA indues peuvent être récupérées | welke het geheel van de onverschuldigde IGO-prestaties kan worden |
par l'organisme payeur pour autant qu'il effectue la demande de | teruggevorderd door de uitbetalingsinstelling voor zover zij de |
répétition dans un délai de six mois ou de trois ans à compter de la | vordering tot terugbetaling instelt binnen een termijn van zes maanden |
notification qui lui est faite de la décision octroyant ou majorant | of drie jaar te rekenen vanaf de kennisgeving die haar wordt gedaan |
l'avantage étranger, la disposition en cause produit toutefois des | van de beslissing tot toekenning of verhoging van het buitenlands |
effets disproportionnés. En effet, dans cette interprétation, la | voordeel, heeft de in het geding zijnde bepaling evenwel onevenredige |
disposition en cause a pour effet que les personnes concernées ne sont | gevolgen. In die interpretatie heeft de in het geding zijnde bepaling |
pas protégées contre la récupération d'une accumulation de prestations | immers tot gevolg dat de betrokkenen niet beschermd zijn tegen de |
de GRAPA indues qui, dans la durée, pourraient se transformer en une | terugvordering van een opeenstapeling van onverschuldigde |
IGO-prestaties die, na verloop van tijd, een aanzienlijke | |
dette de capital importante. | kapitaalschuld zouden kunnen worden. |
En outre, le fait que l'organisme payeur puisse, en vertu de l'article | Bovendien kan het feit dat de uitbetalingsinstelling, krachtens |
21, § 2, de la loi du 13 juin 1966, renoncer à la récupération des | artikel 21, § 2, van de wet van 13 juni 1966, kan afzien van de |
prestations de GRAPA indues ne permet pas d'aboutir à une autre | terugvordering van de onverschuldigde IGO-prestaties, niet leiden tot |
conclusion, dès lors qu'une telle renonciation est une décision | een andere conclusie, aangezien een dergelijke verzaking een |
discrétionnaire de l'organisme payeur et qu'en ce qui concerne la | discretionaire beslissing van de uitbetalingsinstelling is en omdat, |
longueur du délai, les principes en cause imposent au législateur | wat de duur van de termijn betreft, de in het geding zijnde beginselen |
d'encadrer le pouvoir de l'organisme payeur en mettant lui-même en | de wetgever ertoe verplichten om voor de bevoegdheid van de |
balance les exigences de la légalité, de la sécurité juridique et de | uitbetalingsinstelling te voorzien in een kader door zelf de vereisten |
van wettigheid, rechtszekerheid en billijkheid tegen elkaar af te | |
l'équité. | wegen. |
B.15. Dans l'interprétation selon laquelle l'intégralité des | B.15. In de interpretatie volgens welke het geheel van de |
prestations de GRAPA indues peuvent être récupérées par l'organisme | onverschuldigde IGO-prestaties kan worden teruggevorderd door de |
payeur pour autant qu'il effectue la demande de répétition dans un | uitbetalingsinstelling voor zover zij de vordering tot terugbetaling |
instelt binnen een termijn van zes maanden of drie jaar te rekenen | |
délai de six mois ou de trois ans à compter de la notification qui lui | vanaf de kennisgeving die haar wordt gedaan van de beslissing tot |
est faite de la décision octroyant ou majorant l'avantage étranger, | toekenning of verhoging van het buitenlands voordeel, is artikel 21, § |
l'article 21, § 3, alinéas 2 et 3, de la loi du 13 juin 1966 n'est pas | 3, tweede en derde lid, van de wet van 13 juni 1966 niet bestaanbaar |
compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution. | met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
B.16. La disposition en cause peut toutefois faire l'objet d'une autre | B.16. De in het geding zijnde bepaling kan echter anders worden |
interprétation. | geïnterpreteerd. |
B.17. La disposition en cause peut en effet être interprétée en ce | B.17. De in het geding zijnde bepaling kan immers worden |
sens que, quand l'organisme payeur effectue la demande de répétition | geïnterpreteerd in die zin dat, wanneer de uitbetalingsinstelling de |
dans les six mois ou les trois ans suivant la notification qui lui est | vordering tot terugbetaling instelt binnen zes maanden of drie jaar |
faite de la décision octroyant ou majorant l'avantage étranger, | volgend op de kennisgeving die haar wordt gedaan van de beslissing |
l'organisme payeur ne peut pas réclamer les prestations de GRAPA qui | waarbij het buitenlandse voordeel wordt toegekend of verhoogd, de |
ont été indûment payées plus de six mois ou plus de trois ans avant cette notification. Dans cette interprétation, la disposition en cause ne produit pas d'effets disproportionnés. B.18. Dans l'interprétation selon laquelle, quand l'organisme payeur effectue la demande de répétition dans les six mois ou dans les trois ans suivant la notification qui lui est faite de la décision octroyant ou majorant l'avantage étranger, l'organisme payeur ne peut pas réclamer les prestations de GRAPA qui ont été indûment payées plus de | uitbetalingsinstelling de IGO-prestaties die meer dan zes maanden of meer dan drie jaar vóór die kennisgeving ten onrechte zijn uitbetaald niet kan terugvorderen. In die interpretatie heeft de in het geding zijnde bepaling geen onevenredige gevolgen. B.18 In de interpretatie volgens welke, wanneer de uitbetalingsinstelling de vordering tot terugbetaling instelt binnen zes maanden of binnen drie jaar volgend op de kennisgeving die haar wordt gedaan van de beslissing waarbij het buitenlandse voordeel wordt toegekend of verhoogd, de uitbetalingsinstelling de IGO-prestaties die meer dan zes maanden of meer dan drie jaar vóór die kennisgeving ten |
six mois ou plus de trois ans avant cette notification, l'article 21, | onrechte zijn uitbetaald niet kan terugvorderen, is artikel 21, § 3, |
§ 3, alinéas 2 et 3, de la loi du 13 juin 1966 est compatible avec les | tweede en derde lid, van de wet van 13 juni 1966 bestaanbaar met de |
articles 10 et 11 de la Constitution. | artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
Quant au maintien des effets | Ten aanzien van de handhaving van de gevolgen |
B.19.1. Le Conseil des ministres demande qu'en cas de constat | B.19.1. De Ministerraad vraagt dat, in geval van een vaststelling van |
d'inconstitutionnalité, les effets de la disposition en cause soient | ongrondwettigheid, de gevolgen van de in het geding zijnde bepaling |
maintenus jusqu'à un an après le prononcé de l'arrêt de la Cour. Selon | zouden worden gehandhaafd tot een jaar na de uitspraak van het arrest |
lui, l'absence de maintien des effets compromettrait la situation | van het Hof. Volgens hem, zou een niet-handhaving van de gevolgen de |
administrative et financière des régimes de pension et de GRAPA. | administratieve en financiële situatie van de pensioen- en |
IGO-regelingen schaden. | |
B.19.2. Le maintien des effets doit être considéré comme une exception | B.19.2. De handhaving van de gevolgen dient als een uitzondering op de |
à la nature déclaratoire de l'arrêt rendu au contentieux préjudiciel. | declaratoire aard van het in het prejudiciële contentieux gewezen |
Avant de décider de maintenir les effets de la disposition en cause, la Cour doit constater que l'avantage tiré de l'effet du constat d'inconstitutionnalité non modulé est disproportionné par rapport à la perturbation qu'il impliquerait pour l'ordre juridique. B.19.3. Le Conseil des ministres ne démontre pas qu'un constat d'inconstitutionnalité non modulé pourrait à ce point compromettre la sécurité juridique ou engendrer des conséquences budgétaires ou administratives telles que, lorsqu'elle répond à la question préjudicielle, la Cour doive décider de maintenir les effets de la disposition en cause. | arrest te worden beschouwd. Alvorens te beslissen de gevolgen van de in het geding zijnde bepaling te handhaven, moet het Hof vaststellen dat het voordeel dat uit de niet-gemoduleerde vaststelling van ongrondwettigheid voortvloeit, buiten verhouding staat tot de verstoring die zij voor de rechtsorde met zich zou meebrengen. B.19.3. De Ministerraad toont niet aan dat een niet-gemoduleerde vaststelling van ongrondwettigheid de rechtszekerheid in die mate in het gedrang zou kunnen brengen dan wel dat de budgettaire of administratieve gevolgen daarvan van die aard zijn dat, bij de beantwoording van de prejudiciële vraag, tot een handhaving van de gevolgen van de in het geding zijnde bepaling moet worden besloten. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
- Dans l'interprétation selon laquelle l'intégralité des prestations | - In de interpretatie volgens welke het geheel van de onverschuldigde |
de GRAPA indues peuvent être récupérées par l'organisme payeur pour | IGO-prestaties kan worden teruggevorderd door de |
autant qu'il effectue la demande de répétition dans un délai de six | uitbetalingsinstelling voor zover zij de vordering tot terugbetaling |
instelt binnen een termijn van zes maanden of drie jaar te rekenen | |
mois ou de trois ans à compter de la notification qui lui est faite de | vanaf de kennisgeving die haar wordt gedaan van de beslissing waarbij |
la décision octroyant ou majorant l'avantage étranger, l'article 21, § | het buitenlands voordeel wordt toegekend of verhoogd, schendt artikel |
3, alinéas 2 et 3, de la loi du 13 juin 1966 « relative à la pension | 21, § 3, tweede en derde lid, van de wet van 13 juni 1966 « |
de retraite et de survie des ouvriers, des employés, des marins | betreffende de rust- en overlevingspensioenen voor arbeiders, |
naviguant sous pavillon belge, des ouvriers mineurs et des assurés | bedienden, zeevarenden onder Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig |
libres » viole les articles 10 et 11 de la Constitution. | verzekerden » de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
- Dans l'interprétation selon laquelle, quand l'organisme payeur | - In de interpretatie volgens welke, wanneer de uitbetalingsinstelling |
effectue la demande de répétition dans les six mois ou dans les trois | de vordering tot terugbetaling instelt binnen zes maanden of binnen |
ans suivant la notification qui lui est faite de la décision octroyant | drie jaar volgend op de kennisgeving die haar wordt gedaan van de |
ou majorant l'avantage étranger, l'organisme payeur ne peut pas | beslissing waarbij het buitenlandse voordeel wordt toegekend of |
réclamer les prestations de GRAPA qui ont été indûment payées plus de | verhoogd, de uitbetalingsinstelling de IGO-prestaties die meer dan zes |
maanden of meer dan drie jaar vóór die kennisgeving ten onrechte zijn | |
six mois ou plus de trois ans avant cette notification, la même | uitbetaald niet kan terugvorderen, schendt dezelfde bepaling de |
disposition ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. | artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. |
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
la Cour constitutionnelle, le 9 février 2023. | op 9 februari 2023. |
Le greffier, | De griffier, |
F. Meersschaut | F. Meersschaut |
Le président, | De voorzitter, |
P. Nihoul | P. Nihoul |