← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 166/2022 du 15 décembre 2022 Numéro du rôle : 7782 En cause
: les questions préjudicielles relatives aux articles 23 et 23quater de la loi du 15 juin 1935 « concernant
l'emploi des langues en matière judiciaire », posée La
Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T. Gie(...)"
Extrait de l'arrêt n° 166/2022 du 15 décembre 2022 Numéro du rôle : 7782 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 23 et 23quater de la loi du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des langues en matière judiciaire », posée La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T. Gie(...) | Uittreksel uit arrest nr. 166/2022 van 15 december 2022 Rolnummer 7782 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 23 en 23quater van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in gerechtszaken », gesteld door de Politie Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 166/2022 du 15 décembre 2022 | Uittreksel uit arrest nr. 166/2022 van 15 december 2022 |
Numéro du rôle : 7782 | Rolnummer 7782 |
En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 23 et | In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 23 en |
23quater de la loi du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des langues | 23quater van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in |
en matière judiciaire », posées par le Tribunal de police de Vilvorde. | gerechtszaken », gesteld door de Politierechtbank te Vilvoorde. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T. | samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de |
Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S. | rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. |
de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt et K. Jadin, assistée du greffier | Pieters, S. de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt en K. Jadin, |
F. Meersschaut, présidée par le président L. Lavrysen, | bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet des questions préjudicielles et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging |
Par jugement du 28 mars 2022, dont l'expédition est parvenue au greffe | Bij vonnis van 28 maart 2022, waarvan de expeditie ter griffie van het |
de la Cour le 30 mars 2022, le Tribunal de police de Vilvorde a posé | Hof is ingekomen op 30 maart 2022, heeft de Politierechtbank te |
les questions préjudicielles suivantes : | Vilvoorde de volgende prejudiciële vragen gesteld : |
« 1. L'article 23 de la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des | « 1. Schendt artikel 23 van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der |
langues en matière judiciaire viole-t-il les dispositions relatives | talen in gerechtszaken de bepalingen over de fundamentele rechten en |
aux droits et libertés fondamentaux garantis par le titre II de la | vrijheden gewaarborgd in titel II van de Grondwet, (met name de |
Constitution (notamment les articles 10, 11 et 13 de la Constitution), | artikelen 10, 11 en 13 van de Grondwet), in samenhang gelezen met |
lu en combinaison avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 14, paragraphe 3, a) et f), du Pacte international relatif aux droits civils et politiques, en ce qu'un prévenu qui ne connaît que le français ou s'exprime plus facilement dans cette langue et qui est traduit devant un tribunal de police où la procédure est faite en néerlandais, peut refuser l'assistance d'un interprète néerlandais/français - français/néerlandais et demander que la procédure ait lieu en français, alors qu'un prévenu qui, bien qu'étant aussi de nationalité belge, ne connaît ni le néerlandais ni le français ne dispose pas de cette faculté ? | artikel 6 EVRM en artikel 14.3 a en f IVBPR, in de mate dat een beklaagde die alleen Frans kent of zich gemakkelijker in die taal uitdrukt, wanneer hij terecht staat voor een politierechtbank waarvan de taal van rechtspleging het Nederlands is, de bijstand van een tolk Nederlands/Frans - Frans/Nederlands mag weigeren en kan vragen dat de rechtspleging in het Frans zou geschieden, terwijl een beklaagde, hoewel ook van Belgische nationaliteit, die geen Nederlands of Frans kent, die mogelijkheid niet heeft ? |
2. L'article 23quater de la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi | 2. Schendt artikel 23quater van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik |
des langues en matière judiciaire viole-t-il les dispositions | |
relatives aux droits et libertés fondamentaux garantis par le titre II | |
de la Constitution (notamment les articles 10, 11 et 13 de la | ter talen in gerechtszaken de bepalingen over de fundamentele rechten |
Constitution), lu en combinaison avec l'article 6 de la Convention | en vrijheden gewaarborgd in titel II van de Grondwet, (met name de |
européenne des droits de l'homme et avec l'article 14, paragraphe 3, | artikelen 10, 11 en 13 van de Grondwet), in samenhang met artikel 6 |
a) et f), du Pacte international relatif aux droits civils et | |
politiques, en ce qu'en cas de rejet d'une demande de changement de | EVRM en artikel 14.3 a en f IVBPR, in de mate dat het een |
langue par un tribunal de police situé dans l'arrondissement | politierechtbank gelegen in het gerechtelijk arrondissement Brussel |
judiciaire de Bruxelles, il empêcherait ce dernier de statuer dans le | zou verhinderen bij het afwijzen van een vraag tot taalwijziging, |
même temps sur le fond de l'affaire, alors qu'un tribunal de police | meteen ook uitspraak te doen over de grond van de zaak, terwijl een |
situé en dehors de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles dispose de | politierechtbank gelegen buiten het gerechtelijk arrondissement |
cette faculté ? ». | Brussel wel die mogelijkheid heeft ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
Quant aux dispositions en cause et à leur contexte | Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen en de context ervan |
B.1. Les questions préjudicielles portent sur la possibilité pour un | B.1. De prejudiciële vragen houden verband met de mogelijkheid voor |
prévenu de demander un changement de langue lorsqu'il est traduit | een beklaagde om, wanneer hij terechtstaat voor een politierechtbank |
devant un tribunal de police de l'arrondissement judiciaire de | van het gerechtelijk arrondissement Brussel, een taalwijziging te |
Bruxelles. | vragen. |
B.2. La première question préjudicielle porte sur l'article 23 de la | B.2. De eerste prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 23 van |
loi du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des langues en matière | de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in gerechtszaken » |
judiciaire » (ci-après : la loi du 15 juin 1935). Cette disposition | (hierna : de wet van 15 juni 1935). Die bepaling regelt de wijziging |
règle le changement de la langue de la procédure devant le tribunal de | van de taal van de rechtspleging bij de politierechtbank en de |
police et devant le tribunal correctionnel, à la demande du prévenu : « Le prévenu qui ne connaît que le néerlandais ou s'exprime plus facilement dans cette langue et qui est traduit devant un tribunal de police ou un tribunal correctionnel où la procédure est faite en français ou en allemand, peut demander que celle-ci ait lieu en néerlandais. Le prévenu qui ne connaît que le français ou s'exprime plus facilement dans cette langue et qui est traduit devant un tribunal de police ou un tribunal correctionnel où la procédure est faite en néerlandais, peut demander que celle-ci ait lieu en français. Le prévenu qui ne connaît que l'allemand ou s'exprime plus facilement dans cette langue et qui est traduit devant un tribunal de police ou un tribunal correctionnel où la procédure est faite en néerlandais ou en français, peut demander que celle-ci ait lieu en allemand. Dans les cas visés aux alinéas 1er à 3, le tribunal ordonne le renvoi à la juridiction de même ordre la plus rapprochée où la procédure est faite dans la langue demandée par le prévenu. Toutefois le tribunal peut décider qu'il ne peut faire droit à la demande du prévenu à raison des circonstances de la cause. Le prévenu qui ne connaît que le français ou s'exprime plus facilement dans cette langue et qui est traduit devant un tribunal de police ou un tribunal correctionnel où la procédure est faite en allemand, peut demander que celle-ci ait lieu en français. Dans ce cas, la procédure est poursuivie dans la langue demandée par le prévenu devant cette même juridiction. Lorsque, dans le ressort de la cour d'appel de Liège, aucun juge au | correctionele rechtbank, op verzoek van de beklaagde : « De beklaagde die alleen Nederlands kent of zich gemakkelijker in die taal uitdrukt kan, wanneer hij terechtstaat voor een politierechtbank of een correctionele rechtbank waarvan de taal van rechtspleging het Frans of het Duits is, vragen dat de rechtspleging in het Nederlands geschiedt. De beklaagde die alleen Frans kent of zich gemakkelijker in die taal uitdrukt kan, wanneer hij terechtstaat voor een politierechtbank of een correctionele rechtbank waarvan de taal van rechtspleging het Nederlands is, vragen dat de rechtspleging in het Frans geschiedt. De beklaagde die alleen Duits kent of zich gemakkelijker in die taal uitdrukt kan, wanneer hij terechtstaat voor een politierechtbank of een correctionele rechtbank waarvan de taal van rechtspleging het Nederlands of het Frans is, vragen dat de rechtspleging in het Duits geschiedt. In de gevallen bedoeld in de leden 1 tot 3, gelast de rechtbank de verwijzing naar het dichtstbij gelegen gerecht van dezelfde rang, waarvan de taal van rechtspleging de taal is die door de beklaagde is gevraagd. De rechtbank kan evenwel beslissen wegens de omstandigheden van de zaak niet op de aanvraag van de beklaagde te kunnen ingaan. De beklaagde die alleen Frans kent of zich gemakkelijker in die taal uitdrukt, kan, wanneer hij terechtstaat voor een politierechtbank of een correctionele rechtbank waarvan de taal van rechtspleging het Duits is, vragen dat de rechtspleging in het Frans geschiedt. In dat geval wordt de rechtspleging voor datzelfde gerecht voortgezet in de taal die door de beklaagde is gevraagd. Ingeval in het rechtsgebied van het hof van beroep te Luik geen enkele |
tribunal de l'application des peines ou substitut du procureur du Roi | rechter in strafuitvoeringszaken of substituut-procureur des Konings |
spécialisé en application des peines ne justifie de la connaissance de | gespecialiseerd in strafuitvoeringszaken het bewijs levert van de |
la langue allemande, il est fait appel à un interprète. | kennis van de Duitse taal, wordt een beroep gedaan op een tolk. |
La prescription de l'action publique est suspendue pour un délai de | De verjaring van de strafvordering wordt geschorst voor een termijn |
maximum un an à partir de la demande de renvoi jusqu'au jour de la | van maximum één jaar vanaf het moment van de vraag tot verwijzing tot |
première audience où l'affaire sera reprise de nouveau par le tribunal | op de dag van de eerste terechtzitting waarop de behandeling van de |
qui poursuivra la procédure au fond ». | zaak ten gronde, opnieuw door de rechtbank zal worden hervat ». |
B.3.1. La seconde question préjudicielle porte sur l'article 23quater | B.3.1. De tweede prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel |
de la loi du 15 juin 1935, qui prévoit une voie de recours spécifique | 23quater van de wet van 15 juni 1935, dat voorziet in een specifiek |
en ce qui concerne les décisions relatives aux demandes de changement | rechtsmiddel voor beslissingen over verzoeken tot taalwijziging die |
de langue introduites devant les tribunaux de l'arrondissement | voor de rechtbanken van het gerechtelijk arrondissement Brussel worden |
judiciaire de Bruxelles : | ingediend : |
« Les tribunaux d'arrondissement francophone et néerlandophone visés à | « Bij de in artikel 73, tweede lid, en in artikel 75bis van het |
l'article 73, alinéa 2, et à l'article 75bis, du Code judiciaire, sont | Gerechtelijk Wetboek bedoelde Franstalige en Nederlandstalige |
seuls compétents pour connaître conjointement, au contentieux de | arrondissementsrechtbanken, die gezamenlijk bij uitsluiting bevoegd |
pleine juridiction et selon une procédure comme en référé, des recours | zijn in volle rechtsmacht, worden volgens een procedure zoals in kort |
formés par les parties en cas de violation, par les juridictions | geding, beroepen ingesteld door de partijen in geval van schending |
civiles ou les tribunaux de police de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles, des articles 3 à 7, 7bis, 7ter, 15 et 23. A peine d'irrecevabilité, le recours est motivé et est introduit par recommandé et télécopie dans les quinze jours de la réception de la décision ayant statué sur la demande de changement de langue. Une copie du recours est envoyée au tribunal initialement saisi et aux parties dans le même délai par courrier ou par télécopie. La partie qui introduit le recours indique expressément l'adresse et le numéro de télécopie où la décision pourra lui être notifiée. Lorsqu'un recours est intenté dans le respect des formes qui précèdent, la procédure devant le juge initialement saisi, et quand il s'agit du tribunal de police, la prescription de l'action originale, est suspendue jusqu'à la notification de la décision du tribunal d'arrondissement. Le tribunal d'arrondissement notifie sa décision à toutes les parties ainsi qu'au juge initialement saisi par courrier ou par télécopie. | door de burgerlijke rechtscolleges of de politierechtbanken van het gerechtelijk arrondissement Brussel van de artikelen 3 tot 7, 7bis, 7ter, 15 en 23. Het beroep wordt, op straffe van onontvankelijkheid, met redenen omkleed en binnen vijftien dagen na ontvangst van de beslissing over het verzoek tot taalwijziging per aangetekende brief en fax ingesteld. Een kopie van het beroep wordt binnen dezelfde termijn per brief of fax aan de oorspronkelijk gevatte rechtbank en aan de partijen overgemaakt. De partij die het beroep instelt, vermeldt expliciet het adres en het faxnummer waarop de beslissing haar kan worden ter kennis gegeven. Wanneer een beroep wordt ingesteld met inachtneming van de voorgaande vormen, wordt de procedure voor de rechter bij wie de vordering oorspronkelijk aanhangig is gemaakt en, wanneer het gaat om de politierechtbank, de verjaring van de oorspronkelijke rechtsvordering opgeschort totdat de beslissing van de arrondissementsrechtbank ter kennis gegeven wordt. De arrondissementsrechtbank geeft kennis van zijn beslissing per brief of fax aan alle partijen alsook aan de rechter bij wie de zaak aanvankelijk aanhangig werd gemaakt. |
Cette décision n'est susceptible ni d'opposition ni d'appel ». | Deze beslissing is niet vatbaar voor verzet of beroep ». |
B.3.2. Cette voie de recours a été instaurée par la loi du 19 juillet | B.3.2. Dat rechtsmiddel werd ingevoerd bij de wet van 19 juli 2012 « |
2012 « portant réforme de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles ». | betreffende de hervorming van het gerechtelijk arrondissement Brussel ». |
L'exposé des motifs de cette loi mentionne à ce sujet : | De memorie van toelichting bij die wet vermeldt daaromtrent : |
« Selon l'accord du 11 octobre 2011, un droit de recours direct et de | « Het akkoord van 11 oktober 2011 bepaalt dat een onmiddellijk |
pleine juridiction devant les tribunaux d'arrondissement francophone | beroepsrecht en met volle rechtsmacht voor de verenigde |
et néerlandophone réunis sera mis en place. En cas de parité, la voix | Nederlandstalige en Franstalige arrondissementsrechtbanken zal worden |
du président est prépondérante. La présidence de cette juridiction est | ingesteld. Bij staking van stemmen geeft de stem van de voorzitter de |
assurée alternativement par un magistrat francophone et un magistrat | doorslag. Het voorzitterschap van dit rechtscollege wordt alternerend |
néerlandophone en fonction de l'inscription au rôle. | waargenomen door een Franstalige en een Nederlandstalige magistraat, |
in functie van de inschrijving op de rol. | |
La procédure sera une procédure comme en référé. | De procedure zal een procedure zoals in kort geding zijn. |
Cette procédure de recours suspend la procédure devant le juge dont la | Die beroepsprocedure schorst de procedure voor de rechter op waarvan |
décision en est l'objet. La procédure étant menée comme en référé et | de beslissing het voorwerp ervan is. Aangezien het een procedure in |
ne pouvant en tant que telle retarder l'issue du procès voire même | kort geding betreft die het verloop van het proces als dusdanig niet |
aboutir à ce que la demande originale soit prescrite, il est prévu que | mag vertragen of ertoe toe leiden dat het originele verzoek verjaart, |
les notifications sont faites par recommandé et par télécopie, et que | is bepaald dat de kennisgeving per aangetekend schrijven en fax |
la prescription de l'action originale est suspendue jusqu'à la | gebeurt en dat de verjaring van de originele actie wordt opgeschort |
communication de la décision du tribunal d'arrondissement par courrier | tot aan de mededeling van de beslissing van de rechtbank per post en |
et télécopie. A cette fin, les parties indiquent leurs coordonnées précises. | fax. Daartoe delen de partijen hun specifieke contactgegevens mee. |
Le délai de 15 jours commence à courir le lendemain de la réception du | De termijn van 15 dagen begint te lopen de dag na de ontvangst van de |
jugement se prononçant sur la demande de changement de langue. | uitspraak over de vraag tot verandering van taal. |
Les décisions prises par les tribunaux d'arrondissement francophone et | De door de verenigde Nederlandstalige en Franstalige |
néerlandophone réunis ne sont susceptibles ni d'opposition ni d'appel. | arrondissementsrechtbanken genomen beslissingen zijn niet vatbaar voor |
verzet of beroep. | |
Ce recours porte sur les décisions des différentes juridictions de | Dit beroep heeft betrekking op de beslissingen van de verschillende |
rechtscolleges van het gerechtelijke arrondissement van Brussel die | |
l'arrondissement judiciaire de Bruxelles prises en application des | genomen worden in toepassing van de artikelen 3, 4, 5, 6, 7, 7bis, |
articles 3, 4, 5, 6, 7, 7bis, 7ter, 15 et 23 de la loi. Cela signifie | 7ter, 15 en 23 van de wet. Dit betekent dat op strafrechtelijk vlak |
qu'au plan pénal, seules les décisions des tribunaux de police sont | alleen de beslissingen van de politierechtbanken het voorwerp van dit |
susceptibles de faire l'objet de ce recours. | beroep kunnen uitmaken. |
La limitation de ce mécanisme de recours aux seules juridictions de | De beperking van dit beroepsmechanisme tot de rechtscolleges van het |
l'arrondissement judiciaire de Bruxelles est justifiée par le choix | gerechtelijk arrondissement Brussel wordt gemotiveerd door de |
opéré par le Constituant de ne plus permettre de modifier qu'à une | beslissing van de grondwetgever om enkel nog bij een bijzondere |
majorité spéciale un certain nombre d'éléments essentiels de la | meerderheid wijzigingen toe te staan aan een bepaald aantal |
réforme de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles au nombre desquels | kernelementen van de hervorming van het gerechtelijke arrondissement |
figurent ce recours et les droits qu'il est destiné à préserver. | Brussel, waaronder dit beroep en de rechten dat het moet beschermen, |
C'est le constat que la réforme de l'arrondissement judiciaire de | vallen. De vaststelling dat de hervorming van het gerechtelijk arrondissement |
Bruxelles dans son ensemble et l'instauration de ce recours en | van Brussel in zijn geheel en de invoering van dit beroep in het |
particulier touchent au coeur des grands équilibres qui oeuvrent à la | bijzonder raakt aan de kern van de grote evenwichten die bijdragen aan |
paix communautaire qui justifie le choix opéré par le Constituant et | de communautaire vrede, rechtvaardigt de keuze van de grondwetgever en |
la limitation du recours aux décisions des seules juridictions de cet | de beperking van het beroep tot de beslissingen van de rechtscolleges |
arrondissement » (Doc. parl., Chambre, 2011-2012, DOC 53-2140/001, pp. | van dit arrondissement » (Parl. St., Kamer, 2011-2012, DOC |
23-24). | 53-2140/001, pp. 23-24). |
Quant à la première question préjudicielle | Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag |
B.4. La première question préjudicielle traite de la compatibilité de | B.4. De eerste prejudiciële vraag handelt over de bestaanbaarheid van |
l'article 23 de la loi du 15 juin 1935 avec les articles 10, 11 et 13 | artikel 23 van de wet van 15 juni 1935 met de artikelen 10, 11 en 13 |
de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 6 de la | van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees |
Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 14, | Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 14, lid 3, a) en |
paragraphe 3, a) et f), du Pacte international relatif aux droits | f), van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke |
civils et politiques. | rechten. |
La question préjudicielle porte plus précisément sur la différence de | De prejudiciële vraag heeft meer bepaald betrekking op het verschil in |
traitement que l'article 23 de la loi du 15 juin 1935 fait naître | behandeling dat artikel 23 van de wet van 15 juni 1935 in het leven |
entre, d'une part, les prévenus qui sont traduits devant un tribunal | roept tussen, enerzijds, beklaagden die terechtstaan voor een |
de police néerlandophone et qui ne connaissent que le français ou qui | Nederlandstalige politierechtbank en die alleen het Frans kennen of |
s'expriment plus facilement dans cette langue et, d'autre part, les | zich daarin gemakkelijker uitdrukken en, anderzijds, beklaagden die |
prévenus qui sont traduits devant un tribunal de police néerlandophone | terechtstaan voor een Nederlandstalige politierechtbank en die noch |
et qui ne connaissent ni le français ni le néerlandais. Les prévenus | het Frans, noch het Nederlands kennen. De eerstgenoemde categorie van |
qui relèvent de la première catégorie ont la possibilité de demander que la procédure ait lieu en français et donc que l'affaire soit renvoyée à la juridiction francophone la plus rapprochée, alors que les prévenus qui relèvent de la seconde catégorie ne peuvent pas demander un tel changement de langue et n'ont donc pas d'autre choix que de faire appel à l'assistance d'un interprète. B.5. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant | beklaagden beschikt over de mogelijkheid om te vragen dat de rechtspleging in het Frans geschiedt en dus dat de zaak wordt verwezen naar het dichtstbij gelegen Franstalige gerecht, terwijl de laatstgenoemde categorie van beklaagden niet kan verzoeken om een dergelijke taalwijziging en bijgevolg is aangewezen op de bijstand van een tolk. B.5. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld |
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la | rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel |
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de | en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van |
non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas | gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat |
de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés | er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de |
et le but visé. | aangewende middelen en het beoogde doel. |
B.6. La différence de traitement entre les catégories de prévenus | B.6. Het verschil in behandeling tussen de in de prejudiciële vraag |
mentionnées dans la question préjudicielle repose sur un critère | vermelde categorieën van beklaagden berust op een objectief criterium, |
objectif, à savoir celui de la seule langue que connaît ou dans | namelijk dat van de taal die de beklaagde die voor een |
laquelle s'exprime plus facilement le prévenu qui est traduit devant | |
un tribunal de police néerlandophone. Ce n'est que si cette langue est | Nederlandstalige politierechtbank verschijnt, alleen kent of waarin |
une langue nationale officielle, en l'occurrence le français, que les | hij zich gemakkelijker uitdrukt. Enkel wanneer die taal een officiële |
prévenus peuvent demander un changement de langue conformément à | landstaal is, te dezen het Frans, kunnen de beklaagden overeenkomstig |
l'article 23 de la loi du 15 juin 1935. | artikel 23 van de wet van 15 juni 1935 verzoeken om een taalwijziging. |
B.7.1. Lorsqu'il règle l'emploi des langues en matière judiciaire, le | B.7.1. Bij de regeling van het taalgebruik in gerechtszaken dient de |
législateur doit concilier la liberté individuelle qu'a le justiciable | wetgever de individuele vrijheid van de rechtsonderhorige om zich van |
d'utiliser la langue de son choix et le bon fonctionnement de | de taal van zijn keuze te bedienen, te verzoenen met de goede werking |
l'administration de la justice. | van de rechtsbedeling. |
Ce faisant, le législateur doit en outre tenir compte de la diversité | Bovendien dient de wetgever daarbij rekening te houden met de |
linguistique consacrée par l'article 4 de la Constitution, qui établit | taalverscheidenheid die verankerd is in artikel 4 van de Grondwet, dat |
quatre régions linguistiques, dont trois sont unilingues et une est | vier taalgebieden vastlegt, waarvan drie eentalige taalgebieden en één |
bilingue. L'article 4 constitue la garantie constitutionnelle de la | tweetalig taalgebied. Artikel 4 vormt de grondwettelijke waarborg van |
primauté de la langue de la région unilingue ou du caractère bilingue | de voorrang van de taal van het eentalige gebied of van het tweetalige |
de la région. | karakter van het gebied. |
B.7.2. La loi du 15 juin 1935 règle de manière contraignante l'emploi | B.7.2. De wet van 15 juni 1935 regelt op dwingende wijze het |
des langues en matière judiciaire en Belgique et se fonde à cet égard | taalgebruik in gerechtszaken in België en hanteert daarbij als |
sur l'unilinguisme des actes judiciaires et de la procédure, sans | uitgangspunt de eentaligheid van de gerechtelijke akten en van de |
préjudice des exceptions prévues par la loi et de la possibilité | rechtspleging, onverminderd de uitzonderingen waarin de wet voorziet |
d'introduire, dans certaines conditions, une demande de renvoi ou de | en de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden een verzoek tot |
changement de langue. | verwijzing of tot verandering van taal in te dienen. |
L'unilinguisme des actes judiciaires et de la procédure et le | De eentaligheid van de gerechtelijke akten en van de rechtspleging en |
caractère impératif des prescriptions de la loi ont été considérés | het dwingend karakter van de voorschriften van de wet werden als |
comme des principes fondamentaux de la loi du 15 juin 1935. | grondbeginselen van de wet van 15 juni 1935 beschouwd. |
Il découle de l'article 14 de la loi précitée que toute la procédure | Uit artikel 14 van de voormelde wet volgt dat de gehele rechtspleging |
en matière pénale devant les tribunaux de police et devant les | in strafzaken voor de politierechtbanken en de correctionele |
tribunaux correctionnels statuant en première instance est faite dans | rechtbanken in eerste aanleg eentalig wordt gevoerd in hetzij het |
une seule langue, soit en français, soit en néerlandais, soit en | Frans, het Nederlands of het Duits, naar gelang van de plaats waar de |
allemand, selon l'endroit où est établi le tribunal concerné. Devant | betrokken rechtbank is gevestigd. Voor de politierechtbanken van het |
les tribunaux de police de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles | gerechtelijk arrondissement Brussel waarvan het rechtsgebied |
dont le ressort est composé exclusivement de communes de la région de | uitsluitend bestaat uit gemeenten van het Nederlandse taalgebied, |
langue néerlandaise, comme c'est le cas de la juridiction a quo, toute | zoals dat het geval is voor het verwijzende rechtscollege, wordt in |
la procédure est en principe faite en néerlandais (article 15, § 1er, | beginsel de gehele rechtspleging in het Nederlands gevoerd (artikel |
de la loi du 15 juin 1935). Devant les autres tribunaux de police de | 15, § 1, van de wet van 15 juni 1935). Voor de andere |
politierechtbanken van het gerechtelijk arrondissement Brussel en voor | |
l'arrondissement judiciaire de Bruxelles et devant les tribunaux | de correctionele rechtbanken van dat gerechtelijk arrondissement wordt |
correctionnels de cet arrondissement judiciaire, la procédure est | de rechtspleging in het Frans of in het Nederlands gevoerd, waarbij in |
faite en français ou en néerlandais, compte tenu en premier lieu du | de eerste plaats rekening wordt gehouden met de woonplaats van de |
domicile du prévenu (article 16 de la loi du 15 juin 1935). | verdachte (artikel 16 van de wet van 15 juni 1935). |
B.7.3. La loi du 15 juin 1935 distingue quatre régions linguistiques : | B.7.3. De wet van 15 juni 1935 onderscheidt vier taalgebieden : het |
la région de langue néerlandaise, la région de langue française, la | Nederlandse taalgebied, het Franse taalgebied, het tweetalige gebied |
région bilingue de Bruxelles-Capitale et la région de langue allemande | Brussel-Hoofdstad en het Duitse taalgebied (artikel 42; Hand., Kamer, |
(article 42; Ann., Chambre, 1933-1934, 15 mai 1934, p. 1455). Elle | 1933-1934, 15 mei 1934, p. 1455). Zij stemt aldus overeen met de |
correspond donc à la répartition en régions linguistiques, telle | |
qu'elle est fixée dans l'article 4 de la Constitution. | indeling in taalgebieden zoals vastgelegd in artikel 4 van de |
Grondwet. De politierechtbanken en correctionele rechtbanken worden door de | |
Les articles 14 à 16 de la loi du 15 juin 1935 classent les tribunaux | artikelen 14 tot 16 van de wet van 15 juni 1935 ingedeeld in |
de police et les tribunaux correctionnels en groupes linguistiques, ce | taalgroepen. Die indeling heeft tot gevolg dat de rechtspleging in |
qui a pour effet que la procédure sera menée, en principe, dans la | beginsel geschiedt in de taal of in een van de talen die overeenstemt |
langue ou dans une des langues qui correspond à ce groupe | |
linguistique. Les magistrats et les agents judiciaires qui sont | met die taalgroep. Voorts moeten de magistraten en gerechtelijke |
rattachés à cette juridiction ou qui exercent leur office dans son | ambtenaren die verbonden zijn aan dat rechtscollege of in zijn |
ressort doivent par ailleurs connaître la langue de ce groupe | rechtsgebied hun ambt uitoefenen, de taal van die taalgroep kennen, en |
linguistique et, dans le cas où la juridiction relève d'un groupe | in het geval waarin het rechtscollege behoort tot een meertalige |
plurilingue, ils doivent également prouver dans une mesure déterminée | groep, moeten zij in een bepaalde mate ook hun kennis van een andere |
leur connaissance d'une autre langue nationale (articles 43 à 54ter). | landstaal bewijzen (artikelen 43 tot 54ter). De indeling in |
Le classement des juridictions en groupes linguistiques est important | taalgroepen is ook van belang om het rechtscollege te bepalen dat in |
également pour déterminer, à la suite d'une demande de renvoi qui a | aanmerking komt om kennis te nemen van een zaak in de taal of in een |
été accueillie, la juridiction qui entre en considération pour | van de talen van die taalgroep, naar aanleiding van een toegekend |
connaître de l'affaire dans la langue ou dans une des langues de ce | verzoek tot verwijzing. B.7.4. Rekening houdend met de in B.7.1 |
groupe linguistique. | |
B.7.4. Compte tenu des objectifs mentionnés en B.7.1, il est | vermelde doelstellingen is het redelijk verantwoord dat de |
raisonnablement justifié que la possibilité d'un changement de langue | mogelijkheid van een taalwijziging wordt voorbehouden aan de beklaagde |
soit réservée au prévenu qui ne connaît qu'une des autres langues | die alleen een van de andere landstalen kent of zich gemakkelijker in |
nationales ou qui s'exprime plus facilement dans cette langue. A | die taal uitdrukt. Zelfs al zou, zoals het verwijzende rechtscollege |
supposer même que, comme l'indique la juridiction a quo, la | aangeeft, de samenstelling van de bevolking op taalkundig vlak |
composition linguistique de la population soit sujette à certaines | onderhevig zijn aan bepaalde evoluties waardoor de beklaagden die voor |
évolutions qui font que les prévenus qui sont traduits devant cette | dat rechtscollege terechtstaan vaak geen enkele landstaal machtig |
juridiction ne maîtrisent souvent aucune langue nationale, les | zijn, dan nog zou het zeer ingrijpende gevolgen hebben voor de |
conséquences sur l'organisation de la justice en général et sur les | gerechtelijke organisatie in het algemeen en de taalkennis van de |
connaissances linguistiques des magistrats et des agents judiciaires | |
en particulier seraient considérables si un prévenu pouvait demander | magistraten en de gerechtelijke ambtenaren in het bijzonder, indien |
que toute la procédure soit menée dans n'importe quelle langue autre | een beklaagde erom kon verzoeken dat de gehele rechtspleging wordt |
que le français, le néerlandais ou l'allemand. Il en résulterait une | gevoerd in om het even welke andere taal dan het Frans, het Nederlands |
atteinte fondamentale aux principes, précités, sur lesquels repose le | of het Duits. Zulks zou op fundamentele wijze afbreuk doen aan de |
régime linguistique de la loi du 15 juin 1935, et notamment au | voormelde beginselen waarop de taalregeling van de wet van 15 juni |
principe de l'unilinguisme de la procédure conformément à la | 1935 steunt, en met name aan het beginsel van de eentaligheid van de |
répartition en régions linguistiques ancrée dans la Constitution. | rechtspleging in overeenstemming met de in de Grondwet verankerde |
indeling in taalgebieden. | |
B.7.5. Comme le relèvent également la juridiction a quo et le Conseil | B.7.5. Zoals ook het verwijzende rechtscollege en de Ministerraad |
des ministres, chaque prévenu dispose en outre, lorsqu'il ne connaît | opmerken, beschikt elke beklaagde bovendien, wanneer hij alleen een |
qu'une langue autre que celle de la procédure ou qu'il s'exprime plus | andere taal dan die van de rechtspleging kent of zich daarin |
facilement dans cette langue, de suffisamment de possibilités pour | gemakkelijker uitdrukt, over voldoende mogelijkheden om de |
comprendre la procédure pénale et pour y participer. | strafprocedure te begrijpen en daaraan deel te nemen. |
Ainsi, en vertu de l'article 152bis du Code d'instruction criminelle, | Zo benoemt de rechtbank, krachtens artikel 152bis van het Wetboek van |
le tribunal nomme d'office un interprète assermenté si le prévenu ou | strafvordering, ambtshalve een beëdigd tolk indien de beklaagde of de |
la partie civile ne comprend pas ou ne parle pas la langue de la | burgerlijke partij de taal van de procedure niet verstaat of spreekt, |
procédure, les frais de l'interprétation étant à charge de l'Etat. Les | waarbij de kosten van vertolking ten laste worden genomen door de |
articles 145, alinéa 5, et 164, § 1er, du Code d'instruction | Staat. De artikelen 145, vijfde lid, en 164, § 1, van het Wetboek van |
criminelle confèrent en principe au prévenu le droit de demander, aux | strafvordering kennen de beklaagde in beginsel het recht toe om, op |
frais de l'Etat, la traduction, dans une langue qu'il comprend, des | kosten van de Staat, de vertaling te vragen in een taal die hij |
passages pertinents, respectivement, de la citation et du jugement, | verstaat van de relevante passages van respectievelijk de dagvaarding |
pour lui permettre d'avoir connaissance des faits qui lui sont | en het vonnis, zodanig dat hij geïnformeerd is over de feiten die hem |
reprochés ou pour lesquels il est condamné et de se défendre de | ten laste worden gelegd dan wel waarvoor hij veroordeeld is en hij |
manière effective. Conformément à l'article 22 de la loi du 15 juin | zich effectief kan verdedigen. Overeenkomstig artikel 22 van de wet |
1935, le prévenu qui ne comprend pas la langue de la procédure peut | van 15 juni 1935 kan de beklaagde die de taal van de procedure niet |
demander au juge d'instruction ou au ministère public, en fonction de | verstaat de onderzoeksrechter of het openbaar ministerie, naar gelang |
l'état de la procédure, la traduction dans une langue comprise | van de stand van de procedure, verzoeken om de vertaling naar een taal |
d'autres documents que ceux dont la traduction est déjà prévue dans le | die hij verstaat van andere documenten dan die waarvan reeds in de |
Code d'instruction criminelle, également aux frais de l'Etat. De plus, | vertaling wordt voorzien in het Wetboek van strafvordering, eveneens |
l'article 31, alinéa 1er, de la même loi dispose que les parties qui | op kosten van de Staat. Voorts bepaalt artikel 31, eerste lid, van |
comparaissent en personne font usage de la langue de leur choix dans | dezelfde wet dat de partijen die persoonlijk verschijnen in al de |
tous les interrogatoires de l'information et de l'instruction, ainsi | ondervragingen van het opsporingsonderzoek en van het gerechtelijk |
que devant les juridictions d'instruction et les juridictions de | onderzoek, alsmede voor de onderzoeks- en vonnisgerechten, de taal van |
jugement. En vertu de l'alinéa 4 de cette disposition, les parties qui | hun keuze gebruiken. Krachtens het vierde lid van die bepaling worden |
ne comprennent pas la langue de la procédure sont assistées par un | de partijen die de taal van de procedure niet verstaan, bijgestaan |
interprète juré qui traduit l'ensemble des déclarations verbales, la | door een beëdigd tolk die alle mondelinge verklaringen vertaalt, |
nécessité de l'interprétation étant évaluée par l'autorité compétente | waarbij de noodzaak van de vertolking wordt geëvalueerd door de |
selon la phase de la procédure. | bevoegde overheid volgens de fase van de procedure. |
L'impossibilité pour les prévenus qui ne comprennent aucune des | De onmogelijkheid om een taalwijziging te vragen, voor de beklaagden |
langues nationales de demander un changement de langue ne limite donc | die geen van de landstalen machtig zijn, beperkt de individuele |
pas de manière disproportionnée la liberté individuelle de ces | vrijheid van zulke beklaagden om zich van de taal van hun keuze te |
prévenus d'utiliser la langue de leur choix. | bedienen bijgevolg niet op onevenredige wijze. |
B.8. Il résulte de ce qui précède que l'article 23 de la loi du 15 | B.8. Uit het bovenstaande volgt dat artikel 23 van de wet van 15 juni |
juin 1935 ne limite pas la liberté d'emploi des langues plus qu'il | 1935 de vrijheid van taalgebruik, rekening houdend met het bestaan van |
n'est nécessaire pour une bonne administration de la justice, compte | vier taalgebieden, niet meer beperkt dan voor een goede rechtsbedeling nodig is. |
tenu de l'existence de quatre régions linguistiques. | B.9.1. De omstandigheid dat in het bodemgeschil de strafprocedure zou |
B.9.1. La circonstance que, dans le litige au fond, la procédure | worden vertraagd door de verwijzing naar het dichtstbij gelegen |
pénale serait ralentie par le renvoi à la juridiction de même ordre la | gerecht van dezelfde rang waarvan de taal van rechtspleging de taal is |
plus rapprochée dont la langue est celle demandée par le prévenu ne | die door de beklaagde is gevraagd, leidt niet tot een andere |
conduit pas à une autre conclusion. | conclusie. |
En vertu de l'article 23, alinéa 4, de la loi du 15 juin 1935, le | Krachtens artikel 23, vierde lid, van de wet van 15 juni 1935 kan de |
tribunal peut en effet décider qu'il ne peut faire droit à la demande | rechtbank immers beslissen wegens de omstandigheden van de zaak niet |
du prévenu en raison des circonstances de la cause. Il va de soi que | op de aanvraag van de beklaagde in te gaan. Het spreekt voor zich dat |
lesdites circonstances doivent être en rapport avec une bonne | de bedoelde omstandigheden verband dienen te houden met het vereiste |
administration de la justice, ce que confirment les exemples donnés au | van een goede rechtsbedeling, wat bevestigd wordt in de voorbeelden |
cours des travaux préparatoires de l'article 23 (Doc. parl., Sénat, | die in de loop van de parlementaire voorbereiding van artikel 23 |
1934-1935, n° 86, p. 22; Doc. parl., Chambre, 1934-1935, n° 135; Ann., | werden gegeven (Parl. St., Senaat, 1934-1935, nr. 86, p. 22; Parl. |
Chambre, 4 juin 1935, p. 1290). | St., Kamer, 1934-1935, nr. 135; Hand., Kamer, 4 juni 1935, p. 1290). |
A cet égard, la Cour de cassation a jugé que « le juge peut [...] | Het Hof van Cassatie is in dat verband van oordeel dat « de rechter |
rejeter la demande de changement de langue s'il existe des | [...] het verzoek om taalwijziging [mag] afwijzen indien er |
circonstances objectives, propres à la cause, justifiant qu'il examine | objectiveerbare omstandigheden zijn eigen aan de zaak die maken dat |
celle-ci lui-même », « le juge [appréciant] souverainement l'existence | het aangewezen is dat hijzelf de zaak beoordeelt », waarbij « de |
rechter [...] onaantastbaar [oordeelt] over het voorhanden zijn van | |
de telles circonstances ». Il résulte de la même jurisprudence de | dergelijke omstandigheden ». Uit diezelfde cassatierechtspraak volgt |
cassation qu'une demande de changement de langue peut être rejetée | dat een verzoek tot taalwijziging kan worden afgewezen wanneer de |
lorsque le renvoi corrélatif devant une autre juridiction fait naître | daarmee gepaard gaande verwijzing naar een ander rechtscollege het |
le risque que « les demandeurs [ne puissent plus] être jugés dans un | risico doet ontstaan « dat de eisers niet meer berecht kunnen worden |
délai raisonnable », à condition que le juge qui rejette la demande « | binnen een redelijke termijn », op voorwaarde dat de rechter die het |
indique [...] concrètement en quoi consiste ce risque de dépassement | verzoek afwijst « concreet [aangeeft] waarin dit risico op miskenning |
du délai raisonnable » (Cass., 10 novembre 2015, P.15.0714.N). Selon | van de redelijke termijn-vereiste bestaat » (Cass., 10 november 2015, |
la Cour de cassation, outre un « risque de dépassement du délai | P.15.0714.N). Naast een « dreigende overschrijding van de redelijke |
termijn » kan volgens het Hof van Cassatie ook een « dreigende | |
raisonnable », un « risque de prescription de l'action publique » peut | verjaring van de strafvordering » de afwijzing van een verzoek tot |
justifier le rejet d'une demande de changement de langue (Cass., 9 | taalwijziging verantwoorden (Cass., 9 juni 2020, P.20.0501.N). |
juin 2020, P.20.0501.N; traduction libre). De plus, la prescription de | |
l'action publique est, en vertu de l'article 23, alinéa 7, de la loi | Daarenboven wordt de verjaring van de strafvordering, krachtens |
du 15 juin 1935, suspendue pour un délai de maximum un an à partir de | artikel 23, zevende lid, van de wet van 15 juni 1935, geschorst voor |
een termijn van maximum één jaar vanaf het moment van de vraag tot | |
la demande de renvoi jusqu'au jour de la première audience où | verwijzing tot op de dag van de eerste terechtzitting waarop de |
l'affaire sera reprise de nouveau par le tribunal qui poursuivra la | behandeling van de zaak ten gronde, opnieuw door de rechtbank zal |
procédure au fond. | worden hervat. |
B.9.2. Les caractéristiques spécifiques des infractions de roulage, | B.9.2. De specifieke kenmerken van verkeersmisdrijven, die volgens het |
qui selon la juridiction a quo auraient pour effet que le juge du lieu | verwijzende rechtscollege ertoe zouden leiden dat de rechter van de |
où les faits se sont produits est le mieux placé pour en juger, ne | plaats waar de feiten zich hebben voorgedaan het best geplaatst is om |
suffisent pas non plus pour conclure qu'en ce qui concerne le jugement | daarover te oordelen, volstaan evenmin om te besluiten dat, wat de |
de telles infractions, la possibilité, en cause, d'obtenir un | berechting van zulke misdrijven betreft, de in het geding zijnde |
changement de langue compromettrait la bonne administration de la | mogelijkheid om een taalwijziging te verkrijgen de goede |
justice. | rechtsbedeling in het gedrang zou brengen. |
Du reste, l'affaire doit, conformément à l'article 23, alinéa 4, de la | Overigens dient de zaak overeenkomstig artikel 23, vierde lid, van de |
loi du 15 juin 1935, si le changement de langue est autorisé, être | wet van 15 juni 1935, indien de taalwijziging wordt toegestaan, te |
renvoyée devant la juridiction de même ordre « la plus rapprochée » où | worden verwezen naar het anderstalige gerecht van dezelfde rang dat |
la procédure est faite dans l'autre langue. Comme il est dit en B.9.1, | het « dichtstbij gelegen » is. Zoals is vermeld in B.9.1, staat het |
le juge est par ailleurs libre de rejeter la demande de changement de | daarnaast de rechter vrij het verzoek tot taalwijziging af te wijzen, |
langue s'il existe des circonstances objectives, propres à la cause, | in zoverre er objectiveerbare omstandigheden zijn eigen aan de zaak |
justifiant qu'il examine celle-ci lui-même. | die maken dat het aangewezen is dat hij de zaak zelf beoordeelt. |
B.10. Il résulte de ce qui précède que l'article 23 de la loi du 15 | B.10. Uit het bovenstaande volgt dat artikel 23 van de wet van 15 juni |
juin 1935 est compatible avec les articles 10 et 11 de la | 1935 bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. De |
Constitution. L'examen au regard de l'article 13 de la Constitution, | toetsing aan artikel 13 van de Grondwet, in samenhang gelezen met |
lu en combinaison avec l'article 6, paragraphe 1, de la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 14, paragraphe 3, a) et f), du Pacte international relatif aux droits civils et politiques ne conduit pas à une autre conclusion. Quant à la seconde question préjudicielle B.11. Par la seconde question préjudicielle, la Cour est interrogée au sujet de la différence de traitement entre des prévenus dont la demande de changement de langue est rejetée, selon qu'ils sont traduits devant un tribunal de police de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles ou devant un tribunal de police d'un autre arrondissement judiciaire. Si une telle demande est rejetée par un tribunal de police de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles, l'article 23quater de la | artikel 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 14, lid 3, a) en f), van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, leidt niet tot een andere conclusie. Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag B.11. Met de tweede prejudiciële vraag wordt het Hof ondervraagd over het verschil in behandeling tussen beklaagden van wie het verzoek tot een taalwijziging wordt afgewezen, naargelang zij terechtstaan voor een politierechtbank van het gerechtelijk arrondissement Brussel dan wel voor een politierechtbank van een ander gerechtelijk arrondissement. Indien een dergelijk verzoek wordt afgewezen door een politierechtbank van het gerechtelijk arrondissement Brussel, dan zou |
loi du 15 juin 1935 empêcherait, selon la juridiction a quo, qu'il | artikel 23quater van de wet van 15 juni 1935 volgens het verwijzende |
soit dans le même temps statué au fond en ce qui concerne l'action | rechtscollege verhinderen dat onmiddellijk een beslissing ten gronde |
publique intentée contre le prévenu, alors qu'un tribunal de police | wordt genomen over de tegen de beklaagde ingestelde strafvordering, |
terwijl een politierechtbank die elders is gevestigd meteen na het | |
établi ailleurs pourrait, après avoir rejeté la demande de changement | afwijzen van het verzoek tot taalwijziging uitspraak zou kunnen doen |
de langue, statuer dans le même temps sur le fond de l'affaire. | over de grond van de zaak. |
B.12. En vertu de l'article 23quater de la loi du 15 juin 1935, les | B.12. Krachtens artikel 23quater van de wet van 15 juni 1935 staat |
prévenus peuvent introduire un recours direct, selon une procédure | voor de beklaagden een rechtstreeks beroep open, volgens een procedure |
comme en référé, contre les décisions prises par les tribunaux de | zoals in kort geding, tegen de beslissingen van de politierechtbanken |
police de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles concernant les | van het gerechtelijk arrondissement Brussel over de verzoeken tot |
demandes de changement de langue fondées sur l'article 23 de la même | taalwijziging op grond van artikel 23 van diezelfde wet. Dat beroep |
loi. Ce recours doit, dans les quinze jours de la réception de la | dient binnen de vijftien dagen na ontvangst van de beslissing over het |
décision ayant statué sur la demande de changement de langue, être | verzoek tot taalwijziging te worden ingesteld bij de Franstalige en |
introduit auprès des tribunaux d'arrondissement francophone et | Nederlandstalige arrondissementsrechtbanken in verenigde vergadering, |
néerlandophone en assemblée réunie, qui sont seuls compétents pour en | die gezamenlijk bij uitsluiting bevoegd zijn in volle rechtsmacht |
connaître conjointement, au contentieux de pleine juridiction (article | (artikel 23quater, eerste lid). Het instellen van een dergelijk beroep |
23quater, alinéa 1er). L'introduction d'un tel recours a pour effet | leidt ertoe dat de procedure voor de politierechtbank waarbij de |
que la procédure devant le tribunal de police initialement saisi et la | vordering oorspronkelijk aanhangig is gemaakt en de verjaring van de |
prescription de l'action originale sont suspendues jusqu'à la | oorspronkelijke rechtsvordering worden opgeschort totdat de beslissing |
notification de la décision des tribunaux d'arrondissement réunis | van de verenigde arrondissementsrechtbanken ter kennis wordt gegeven |
(article 23quater, alinéa 3). Cette notification est faite à toutes | (artikel 23quater, derde lid). Die kennisgeving wordt gedaan aan alle |
partijen alsook aan de rechter bij wie de zaak aanvankelijk aanhangig | |
les parties ainsi qu'au juge initialement saisi (article 23quater, | werd gemaakt (artikel 23quater, vierde lid). De beslissing van de |
alinéa 4). La décision des tribunaux d'arrondissement réunis n'est | verenigde arrondissementsrechtbanken is niet vatbaar voor verzet of |
susceptible ni d'opposition ni d'appel (article 23quater, alinéa 5). | beroep (artikel 23quater, vijfde lid). |
Les prévenus dont la demande de changement de langue est rejetée par | De beklaagden van wie het verzoek tot taalwijziging wordt afgewezen |
un tribunal de police d'un autre arrondissement judiciaire peuvent | door een politierechtbank van een ander gerechtelijk arrondissement, |
interjeter un appel de droit commun contre cette décision auprès du | kunnen tegen die beslissing een gemeenrechtelijk hoger beroep |
tribunal correctionnel, conformément à l'article 172 du Code | instellen bij de correctionele rechtbank, overeenkomstig artikel 172 |
d'instruction criminelle (voy. aussi Cass. 26 mai 2020, P.19.1338.N; | van het Wetboek van strafvordering (zie ook Cass., 26 mei 2020, |
Cass., 29 septembre 2015, P.15.0123.N). | P.19.1338.N; Cass., 29 september 2015, P.15.0123.N). |
B.13. Il appartient en règle à la juridiction a quo d'interpréter les | B.13. Het staat in de regel aan het verwijzende rechtscollege om de |
dispositions qu'elle applique, sous réserve d'une lecture | bepalingen die het toepast te interpreteren, onder voorbehoud van een |
manifestement erronée de la disposition en cause. | kennelijk verkeerde lezing van de in het geding zijnde bepaling. |
B.14.1. Ni l'article 23quater en cause ni une quelconque autre | B.14.1. Noch het in het geding zijnde artikel 23quater, noch enige |
disposition de la loi du 15 juin 1935 n'interdisent à un tribunal de | andere bepaling van de wet van 15 juni 1935 bevat een verbod voor een |
politierechtbank gevestigd in het gerechtelijk arrondissement Brussel | |
police établi dans l'arrondissement judiciaire de Bruxelles qui | om, wanneer zij een verzoek tot taalwijziging afwijst, onmiddellijk |
rejette une demande de changement de langue de statuer dans le même | uitspraak te doen over de grond van de zaak. De procedure voor de |
temps sur le fond de l'affaire. Aux termes du troisième alinéa de | oorspronkelijk geadieerde rechter wordt krachtens het derde lid van |
l'article 23quater, la procédure devant le juge initialement saisi | artikel 23quater slechts opgeschort vanaf het ogenblik waarop het in |
n'est suspendue qu'à partir du moment où le recours auprès des | die bepaling bedoelde beroep bij de verenigde Nederlandstalige en |
tribunaux d'arrondissement néerlandophone et francophone réunis visé | Franstalige arrondissementsrechtbanken effectief wordt ingesteld. Er |
dans cette disposition est effectivement intenté. Il n'est donc pas | is bijgevolg geen sprake van een automatische opschorting van de |
question d'une suspension automatique de la procédure dans le délai de | procedure gedurende de termijn van vijftien dagen waarbinnen dat |
quinze jours au cours duquel ce recours doit être introduit, | beroep, overeenkomstig artikel 23quater, tweede lid, dient te worden |
conformément à l'article 23quater, alinéa 2, de sorte que le juge | ingesteld, zodat het de rechter in de regel vrijstaat om, zolang er |
reste en règle libre, tant qu'un tel recours n'a pas été introduit, de | geen dergelijk beroep is ingesteld, de behandeling van de zaak voort |
continuer à examiner l'affaire et, le cas échéant, de déjà statuer sur | te zetten en in voorkomend geval reeds een uitspraak ten gronde te |
le fond. | doen. |
B.14.2. Si, toutefois, les tribunaux d'arrondissement néerlandophone | B.14.2. Wanneer de verenigde Nederlandstalige en Franstalige |
et francophone réunis font droit au recours dirigé contre la décision | arrondissementsrechtbanken evenwel het beroep inwilligen tegen de |
de rejet de la demande de changement de langue et contre le refus de | beslissing houdende afwijzing van het verzoek tot taalwijziging en |
renvoyer l'affaire devant un tribunal d'une autre langue, cela | tegen de weigering om de zaak naar een anderstalig gerecht te |
implique également l'annulation de la procédure subséquente, y compris | verwijzen, impliceert dat ook de vernietiging van de daaropvolgende |
de l'éventuelle décision quant au fond qui aurait été prise concernant | rechtspleging, met inbegrip van de eventuele beslissing ten gronde die |
l'action publique intentée contre le prévenu (voy. aussi Cass. 19 | zou zijn genomen over de tegen de beklaagde ingestelde strafvordering |
novembre 2019, P.19.0758.N; Cass., 15 octobre 2019, P.19.0615.N; | (zie ook Cass., 19 november 2019, P.19.0758.N; Cass., 15 oktober 2019, |
Cass., 1er octobre 2019, P.19.0414.N; Cass., 16 octobre 2018, | P.19.0615.N; Cass., 1 oktober 2019, P.19.0414.N; Cass., 16 oktober |
P.18.0389.N). | 2018, P.18.0389.N). |
B.15. Il résulte de ce qui précède que la seconde question | B.15. Uit het bovenstaande volgt dat de tweede prejudiciële vraag, in |
préjudicielle, en ce que la juridiction a quo considère que l'article | zoverre het verwijzende rechtscollege ervan uitgaat dat artikel |
23quater de la loi du 15 juin 1935, « en cas de rejet d'une demande de | 23quater van de wet van 15 juni 1935 « een politierechtbank gelegen in |
changement de langue par un tribunal de police situé dans | het gerechtelijk arrondissement Brussel zou verhinderen bij het |
l'arrondissement judiciaire de Bruxelles, [...] empêcherait ce dernier | afwijzen van een vraag tot taalwijziging, meteen ook uitspraak te doen |
de statuer dans le même temps sur le fond de l'affaire », repose sur | over de grond van de zaak », berust op een kennelijk verkeerde lezing |
une lecture manifestement erronée de cette disposition. | van die bepaling. |
B.16. La seconde question préjudicielle n'appelle pas de réponse. | B.16. De tweede prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
- L'article 23 de la loi du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des | - Artikel 23 van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in |
langues en matière judiciaire » ne viole pas les articles 10, 11 et 13 | gerechtszaken » schendt niet de artikelen 10, 11 en 13 van de |
de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 6, paragraphe 1, | Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6, lid 1, van het Europees |
de la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article | Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 14, lid 3, a) en |
14, paragraphe 3, a) et f), du Pacte international relatif aux droits | f), van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke |
civils et politiques. | rechten. |
- La seconde question préjudicielle n'appelle pas de réponse. | - De tweede prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. |
Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
la Cour constitutionnelle, le 15 décembre 2022. | op 15 december 2022. |
Le greffier, | De griffier, |
F. Meersschaut | F. Meersschaut |
Le président, | De voorzitter, |
L. Lavrysen | L. Lavrysen |