← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 83/2022 du 23 juin 2022 Numéro du rôle : 7600 En cause : la
question préjudicielle relative à l'article 2.1.5.0.1, § 1 er , 2°, du Code flamand
de la fiscalité, posée par le Tribunal de première instance de La
Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges J.-P. (...)"
Extrait de l'arrêt n° 83/2022 du 23 juin 2022 Numéro du rôle : 7600 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2.1.5.0.1, § 1 er , 2°, du Code flamand de la fiscalité, posée par le Tribunal de première instance de La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges J.-P. (...) | Uittreksel uit arrest nr. 83/2022 van 23 juni 2022 Rolnummer 7600 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2.1.5.0.1, § 1, 2°, van de Vlaamse Codex Fiscaliteit, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaanderen, afde Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 83/2022 du 23 juin 2022 | Uittreksel uit arrest nr. 83/2022 van 23 juni 2022 |
Numéro du rôle : 7600 | Rolnummer 7600 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2.1.5.0.1, § | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2.1.5.0.1, § 1, |
1er, 2°, du Code flamand de la fiscalité, posée par le Tribunal de | 2°, van de Vlaamse Codex Fiscaliteit, gesteld door de Rechtbank van |
première instance de Flandre orientale, division de Gand. | eerste aanleg Oost-Vlaanderen, afdeling Gent. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges J.-P. | samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de |
Moerman, Y. Kherbache, T. Detienne, S. de Bethune et W. Verrijdt, | rechters J.-P. Moerman, Y. Kherbache, T. Detienne, S. de Bethune en W. |
assistée du greffier F. Meersschaut, présidée par le président L. | Verrijdt, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder |
Lavrysen, | voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par jugement du 8 juin 2021, dont l'expédition est parvenue au greffe | Bij vonnis van 8 juni 2021, waarvan de expeditie ter griffie van het |
de la Cour le 15 juin 2021, le Tribunal de première instance de | Hof is ingekomen op 15 juni 2021, heeft de Rechtbank van eerste aanleg |
Flandre orientale, division de Gand, a posé la question préjudicielle | Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, de volgende prejudiciële vraag gesteld |
suivante : | : |
« L'article 2.1.5.0.1, § 1er, 2°, du Code flamand de la fiscalité, | « Schendt artikel 2.1.5.0.1, § 1, 2° VCF, in die zin geïnterpreteerd |
interprété en ce sens qu'il est en tout état de cause exclu que, sur | dat het hoe dan ook uitgesloten is dat de kinderen van gescheiden |
le plan fiscal, les enfants de parents séparés aient leur domicile | ouders op fiscaal vlak volgens het bevolkingsregister hun woonplaats |
simultanément chez les deux parents selon le registre de la | |
population, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, et | tegelijkertijd hebben bij beide ouders, de artikelen 10 en 11 van de |
plus particulièrement le principe d'égalité des Belges, en ce qu'il | Grondwet en meer in het bijzonder het beginsel van gelijkheid van de |
traite de manière différente des personnes qui se trouvent dans une | Belgen, in zoverre het personen die zich in een vergelijkbare situatie |
situation comparable, à savoir, d'une part, le parent qui héberge | bevinden verschillend behandelt, zijnde de ouder die zijn kinderen |
effectivement ses enfants et chez qui ceux-ci sont domiciliés et, | daadwerkelijk huisvest en bij wie ze zijn gedomicilieerd en de ouder |
d'autre part, le parent qui héberge effectivement ses enfants et chez | die zijn kinderen daadwerkelijk huisvest en bij wie ze niet zijn |
qui ceux-ci ne sont pas domiciliés ? ». | gedomicilieerd ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. La juridiction a quo demande à la Cour si l'article 2.1.5.0.1, § | B.1. Het verwijzende rechtscollege wenst van het Hof te vernemen of |
1er, 2°, du Code flamand de la fiscalité est compatible avec les | artikel 2.1.5.0.1, § 1, 2°, van de Vlaamse Codex Fiscaliteit |
articles 10 et 11 de la Constitution, en ce que, dans le cadre d'un | bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre |
régime de coparentalité, seul le parent chez qui les enfants sont | in het kader van een co-ouderschapsregeling enkel de ouder bij wie de |
domiciliés peut bénéficier d'une réduction du précompte immobilier, | kinderen zijn gedomicilieerd, een vermindering van de onroerende |
alors que le parentchez qui les enfants ne sont pas domiciliés mais | voorheffing kan genieten, terwijl de ouder bij wie de kinderen niet |
qui les héberge aussi effectivement ne peut pas bénéficier de cette | zijn gedomicilieerd maar die ze eveneens daadwerkelijk huisvest, die |
réduction. | vermindering niet kan genieten. |
B.2. L'article 2.1.5.0.1, § 1er, 2°, alinéa 1er, du Code flamand de la | B.2. Artikel 2.1.5.0.1, § 1, 2°, eerste lid, van de Vlaamse Codex |
fiscalité, dans sa version applicable dans le litige au fond, dispose | Fiscaliteit, zoals van toepassing in het bodemgeschil, bepaalt : |
: « Il est accordé une réduction : | « Er wordt een vermindering verleend van : |
[...] | [...] |
2° du précompte immobilier calculé selon le tableau suivant pour les | 2° de onroerende voorheffing berekend volgens de volgende tabel voor |
enfants qui entrent en ligne de compte pour une allocation familiale, | de kinderen die in aanmerking komen voor een kinderbijslag, voor de |
pour l'habitation qui est occupée, le 1er janvier de l'année | woning die op 1 januari van het aanslagjaar wordt betrokken door een |
d'imposition, par une famille ayant aux moins deux enfants, qui y ont | gezin met ten minste twee kinderen die daar volgens het |
leur domicile selon le registre de la population et qui entrent en | bevolkingsregister hun woonplaats hebben en die in aanmerking komen |
ligne de compte pour l'allocation familiale. Dans ce contexte, un | voor kinderbijslag. Daarbij wordt een gehandicapt kind voor twee |
enfant handicapé est compté pour deux ». | gerekend ». |
B.3. La disposition en cause prévoit une réduction du précompte | B.3. De in het geding zijnde bepaling voorziet in een vermindering van |
immobilier pour l'habitation qui est occupée, le 1er janvier de | de onroerende voorheffing voor de woning die op 1 januari van het |
l'année d'imposition, par une famille ayant au moins deux enfants qui | aanslagjaar wordt betrokken door een gezin met ten minste twee |
y ont leur domicile selon le registre de la population et qui entrent | kinderen die daar volgens het bevolkingsregister hun woonplaats hebben |
en ligne de compte pour l'allocation familiale. | en die in aanmerking komen voor kinderbijslag. |
B.4. Il ressort de la décision de renvoi que le litige a quo porte sur | B.4. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt dat het bodemgeschil |
le refus de l'administration fiscale flamande d'octroyer la réduction | betrekking heeft op de weigering van de Vlaamse belastingadministratie |
du précompte immobilier en vertu de l'article 2.1.5.0.1, § 1er, 2°, du | om de vermindering van de onroerende voorheffing op grond van artikel |
Code flamand de la fiscalité, au motif que la partie demanderesse ne | 2.1.5.0.1, § 1, 2°, van de Vlaamse Codex Fiscaliteit toe te kennen, |
satisfait pas à la condition selon laquelle au moins deux enfants | omdat de eisende partij niet voldoet aan de voorwaarde dat ten minste |
doivent avoir leur domicile dans l'habitation familiale selon le | twee kinderen volgens het bevolkingsregister hun woonplaats in de |
registre de la population. Les enfants de la partie demanderesse sont | gezinswoning moeten hebben. De kinderen van de eisende partij zijn |
en effet inscrits au registre de la population à l'adresse de l'autre | immers ingeschreven in het bevolkingsregister bij de andere co-ouder, |
coparent, alors que les deux parents exercent ensemble l'autorité | terwijl beide ouders samen het ouderlijk gezag uitoefenen en hun |
parentale et qu'ils hébergent égalitairement leurs enfants. La Cour | kinderen op gelijkmatig verdeelde wijze huisvesten. Het Hof beperkt |
limite son examen de la question préjudicielle à cette situation. | zijn onderzoek van de prejudiciële vraag tot die situatie. |
B.5.1. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas | B.5.1. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet |
qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de | uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen |
personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et | wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium |
qu'elle soit raisonnablement justifiée. | berust en het redelijk verantwoord is. |
L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant | Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld |
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la | rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel |
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de | en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van |
non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. B.5.2. Il relève du pouvoir d'appréciation du législateur décrétal de déterminer, lorsqu'il lève un impôt, les exonérations et les modalités de celui-ci. Le législateur ne pourrait cependant, sans violer le principe d'égalité et de non-discrimination, accorder des exonérations ou des réductions de l'impôt à certains redevables et les refuser à d'autres qui leur seraient comparables, si cette différence de traitement n'est pas objectivement et raisonnablement justifiée. B.6.1. La réduction du précompte immobilier pour le domicile d'une | gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. B.5.2. Het behoort tot de beoordelingsbevoegdheid van de decreetgever om, wanneer hij een belasting heft, de vrijstellingen en de modaliteiten daarvan te bepalen. De decreetgever kan evenwel, zonder het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie te schenden, geen vrijstellingen of verminderingen van belasting verlenen aan sommige belastingplichtigen en ze weigeren aan anderen die met hen vergelijkbaar zijn, indien dat verschil in behandeling niet objectief en redelijk verantwoord is. B.6.1. De vermindering van de onroerende voorheffing voor de |
famille ayant au moins deux enfants trouve son origine dans l'article | woonplaats van een gezin met ten minste twee kinderen vindt haar |
41, § 4, de la loi du 20 novembre 1962 « portant réforme des impôts | oorsprong in artikel 41, § 4, van de wet van 20 november 1962 « |
sur les revenus ». Au cours des travaux préparatoires de cette loi, il | houdende hervorming van de inkomstenbelastingen ». Tijdens de |
fut précisé que « dès la présence d'un deuxième enfant, les charges | parlementaire voorbereiding van die wet werd verduidelijkt dat « de |
deviennent beaucoup plus importantes » (Doc. parl., Chambre, | last [...] veel zwaarder [wordt] vanaf het tweede kind » (Parl. St., |
1961-1962, n° 264/42, p. 180). | Kamer, 1961-1962, nr. 264/42, p. 180). |
B.6.2. Par l'article 3 du décret de la Région flamande du 9 juin 1998 | B.6.2. Bij artikel 3 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 9 juni |
« contenant les dispositions modifiant le Code des impôts sur les | 1998 « houdende bepalingen tot wijziging van het Wetboek van de |
revenus pour ce qui concerne le précompte immobilier », le critère | inkomstenbelastingen voor wat betreft de onroerende voorheffing » werd |
d'une domiciliation au registre de la population, qui est en cause, a | het in het geding zijnde criterium van woonplaats vermeld in het |
été inséré et justifié comme suit : | bevolkingsregister ingevoegd en als volgt verantwoord : |
« La réduction actuelle pour charge d'enfant requiert un contrôle | « De huidige vermindering wegens kindslast vereist een specifieke |
spécifique. Il est décidé de lier cette réduction au fait d'avoir | controle. Er wordt geopteerd om deze vermindering te koppelen aan het |
droit ou non aux allocations familiales. L'article 257, § 1er, 3°, | al/dan niet recht hebben van kindergeld. Het nieuwe artikel 257, § 1, |
nouveau, du CIR 1992 a pour principe de base la notion de ménage. Il | 3° W.I.B./92 heeft als vertrekpunt het begrip gezin weerhouden. Er |
est ajouté que les enfants concernés doivent avoir comme domicile | wordt aan toegevoegd dat de betreffende kinderen de woning waarvoor |
l'habitation pour laquelle la réduction est obtenue ou demandée » | vermindering verkregen of gevraagd wordt als woonplaats moeten hebben |
(Doc. parl., Parlement flamand, 1997-1998, nr. 927/1, p. 3). | » (Parl. St., Vlaams Parlement, 1997-1998, nr. 927/1, p. 3). |
B.6.3. Dans leur réponse aux questions parlementaires relatives à la | B.6.3. In hun antwoord op parlementaire vragen met betrekking tot de |
réduction du précompte immobilier dans le cadre de la coparentalité, | vermindering van de onroerende voorheffing bij co-ouderschap hebben de |
les ministres compétents ont relevé que l'octroi automatique de la | bevoegde ministers erop gewezen dat de automatische toekenning van de |
réduction sur la base de sources authentiques de données entrave une | vermindering op basis van authentieke gegevensbronnen een verdeling |
répartition de la réduction entre les deux coparents : | van de vermindering tussen beide co-ouders bemoeilijkt : |
« Tout d'abord, je tiens à souligner une fois de plus que je reconnais | « Vooreerst wens ik nogmaals op te merken dat ik de nieuwe |
l'existence des nouvelles situations de cohabitation et la | |
problématique de la coparentalité et que j'envisage, en collaboration | samenlevingssituaties en de problematiek van het co-ouderschap |
avec de nombreuses personnes, une solution fiscale et viable sur le | onderken, en dat ik samen met vele anderen een fiscale en operationeel |
plan opérationnel. | uitvoerbare oplossing tegemoet kijk. |
La circonstance que la réduction du précompte immobilier ne peut | Dat de vermindering van onroerende voorheffing momenteel niet in |
actuellement pas être répartie entre les parents d'enfants communs, | aanmerking komt voor verrekening tussen de ouders van |
qui, pour quelque raison que ce soit, ne vivent plus ensemble et ne | gemeenschappelijke kinderen die om welke reden dan ook niet meer |
sont donc plus imposés globalement, et qui répartissent égalitairement | samenleven en dus niet langer gezamenlijk belast worden, en die de |
entre eux l'hébergement des enfants, est une conséquence de la | huisvesting van kinderen gelijkmatig onder elkaar verdelen, is een |
législation actuelle. Le Code flamand de la fiscalité prévoit en | gevolg van de huidige wetgeving. De Vlaamse Codex Fiscaliteit bepaalt |
effet, à l'article 2.1.5.0.1, § 1er, 2°, que la réduction est octroyée | immers in artikel 2.1.5.0.1, § 1, 2° dat de vermindering wordt |
pour l'habitation dans laquelle, le 1er janvier de l'année | toegekend voor de woning waar op 1 januari van het aanslagjaar minimum |
d'imposition, au moins deux enfants bénéficiaires des allocations | twee kinderbijslaggerechtigde kinderen gedomicilieerd zijn in het |
familiales sont domiciliés selon le registre de la population. | bevolkingsregister. Iemand kan echter maar op één plaats |
Toutefois, une personne ne peut être domiciliée qu'à un seul endroit. | gedomicilieerd zijn. In het Waalse Gewest daarentegen wordt de |
En Région wallonne, en revanche, la réduction est accordée ' pour chaque enfant à charge soumis à un régime d'autorité parentale conjointe et dont l'hébergement est réparti de manière égalitaire entre les deux contribuables ' (article 257, 3°, du CIR 1992 (Région wallonne)). En Région flamande, la réduction fiscale est donc intrinsèquement liée à un immeuble spécifique et à la domiciliation de l'enfant dans cet immeuble, alors qu'en Région wallonne, le critère est celui de la charge d'enfant. Nous examinerons à court terme dans quelle mesure une adaptation selon le modèle de la Région wallonne est possible, d'un point de vue tant juridique qu'exécutif. D'après ce que j'ai compris, la réduction en Région wallonne n'est accordée que sur demande expresse et après la présentation des pièces justificatives et il est difficile d'actualiser une situation familiale. La Région flamande cherche, comme toujours, à octroyer automatiquement la réduction. Les données relatives à la coparentalité et aux modalités d'hébergement doivent donc aussi, pour ce faire, être fournies par voie électronique par des | vermindering toegekend ' voor elk kind ten laste onderworpen aan het gezamenlijk ouderlijk gezag waarvan de huisvesting gelijkmatig is verdeeld over de beide belastingplichtigen ' (art. 257, 3° van het WIB92 (Waals Gewest)). De belastingvermindering is in het Vlaamse Gewest dus intrinsiek verbonden met een specifiek onroerend goed én met de domiciliëring van het kind in dit goed terwijl in het Waalse Gewest het ten laste zijn van het kind het criterium is. We zullen op korte termijn onderzoeken in welke mate een aanpassing naar het voorbeeld van het Waalse Gewest mogelijk is, zowel op juridisch als uitvoerend vlak. Naar ik heb begrepen wordt de vermindering in het Waalse Gewest enkel verleend op uitdrukkelijke aanvraag en na voorlegging van de bewijsstukken en is het moeilijk om een actuele gezinssituatie bij te houden. Het Vlaamse Gewest streeft er zoals steeds naar om de vermindering automatisch toe te kennen. De gegevens over co-ouderschap en verblijfsregelingen dienen in dat geval dus ook volledig elektronisch aangeleverd te worden door authentieke |
sources authentiques de données » (Parlement flamand, 2016-2017, | gegevensbronnen » (Vlaams Parlement, 2016-2017, schriftelijke vraag |
question écrite n° 75 du 15 novembre 2016), | nr. 75 van 15 november 2016), |
et | en |
« Je tiens aussi à souligner qu'en Région flamande, le processus | « Ik wil er ook op wijzen dat in het Vlaamse Gewest het |
d'enrôlement du précompte immobilier est un processus fortement | inkohieringsproces voor de onroerende voorheffing een zeer sterk |
automatisé. La réduction en faveur des enfants bénéficiaires des | geautomatiseerd proces is. De vermindering voor |
allocations familiales est accordée automatiquement grâce au | kinderbijslaggerechtigde kinderen wordt automatisch toegekend door het |
croisement de sources authentiques de données de l'Administration générale de la documentation patrimoniale, de la Banque-carrefour de la sécurité sociale et du registre national. Aucune intervention du contribuable n'est requise pour qu'il obtienne la réduction. En ce qui concerne les données relatives à la coparentalité et aux modalités d'hébergement, il n'existe toutefois à l'heure actuelle aucune source authentique valable. Sans vouloir entrer dans les détails en ce qui concerne les primes visées par la question, l'octroi automatique d'une réduction est malgré tout très différent d'une prime accordée à la demande, pour laquelle l'intéressé peut joindre les pièces justificatives ou la déclaration nécessaires. Il convient aussi de tenir compte de la variabilité, de la dynamique et de la complexité des possibilités pour régler la coparentalité. Les modalités d'hébergement peuvent être différentes, même s'il s'agit d'enfants issus d'un ménage commun. Les régimes sont aussi variables en raison de modifications qui sont intervenues dans la situation personnelle des parents (nouvel emploi, nouvelle relation,...). Il convient également de tenir compte des enfants communs d'un des coparents et du nouveau partenaire ou des enfants de ce nouveau partenaire qui sont issus d'une relation précédente. Cela aura donc indéniablement un impact sur les frais de gestion. Sur la base d'une mise en balance de tous les éléments précités, je n'aperçois pas de solution simple sur le plan fiscal pour résoudre cette problématique » (Parlement flamand, 2020-2021, question écrite, | koppelen van authentieke gegevensbronnen van de Algemene Administratie Patrimoniumdocumentatie, de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en het Rijksregister. Er is geen interventie van de belastingplichtige nodig om de vermindering te verkrijgen. Voor wat betreft gegevens over co-ouderschap en verblijfsregelingen is er op dit ogenblik echter geen afdoende authentieke bron. Zonder in detail te willen treden over de premies waarnaar in de vraagstelling wordt verwezen, is de automatische toekenning van een vermindering toch een groot verschil met een premie op aanvraag waar de betrokkene de nodige stavingstukken of verklaring kan toevoegen. Er dient ook rekening gehouden te worden met de variabiliteit, de dynamiek en de complexiteit van de mogelijkheden tot regeling van co-ouderschap. De verblijfsregelingen zijn niet altijd hetzelfde, ook al gaat het om kinderen uit eenzelfde gezin. De regelingen zijn ook veranderlijk door wijzigingen in de persoonlijke situatie van de ouders (nieuwe job, nieuwe relatie,...). Er moet ook rekening worden gehouden met de gemeenschappelijke kinderen van één van de co-ouders en de nieuwe partner of de kinderen van deze nieuwe partner uit een vorige relatie. Dit zal onmiskenbaar dan ook een weerslag hebben op de beheerskosten. Op basis van een afweging van alle hogervermelde elementen zie ik hiervoor binnen de fiscaliteit geen eenvoudige oplossing » (Vlaams |
n° 76 du 3 novembre 2020), et « Je souhaite donc répondre à cette problématique [de la réduction du précompte immobilier dans le cadre de la coparentalité]. Nous voulons y remédier. L'administration fiscale flamande (VLABEL) réfléchit déjà à la façon dont nous pouvons organiser cela au mieux dans la pratique, car c'est principalement à ce niveau-là que se situent les plus gros problèmes. Cela prend beaucoup de temps, mais je voudrais comprendre pourquoi cela prend tant de temps. Premièrement, contrairement aux systèmes qui existent en Wallonie et à Bruxelles, le système du précompte immobilier en Flandre est complètement automatisé, y compris en ce qui concerne l'octroi automatique de réductions. Cette situation évite aussi aux parents propriétaires d'être confrontés à une lourde charge administrative. | Parlement, 2020-2021, schriftelijke vraag nr. 76 van 3 november 2020), en « Ik wil dan ook tegemoetkomen aan die problematiek [van de vermindering van de onroerende voorheffing bij co-ouderschap]. We willen daar een oplossing voor vinden. De Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) is al een onderzoek gestart naar hoe we dat op de meest praktische manier kunnen implementeren, want het is voornamelijk daar dat het grote probleem zit. Dat neemt wat tijd in beslag, en ik wil toch even kaderen waarom dat zoveel tijd in beslag neemt. Eerst en vooral : in tegenstelling tot Wallonië en Brussel is het systeem van de onroerende voorheffing in Vlaanderen volledig geautomatiseerd, inclusief de automatische toekenning van |
Concrètement, grâce au croisement des données du registre national et | verminderingen. Dat bespaart ook de eigenaars-ouders veel |
de la Banque-carrefour de la sécurité sociale, VLABEL dispose | administratieve last. Concreet heeft VLABEL nu via de koppeling aan |
désormais immédiatement de toutes les informations exactes pour | het Rijksregister en de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid meteen |
appliquer cette réduction fiscale. Il s'agit donc d'un octroi de droits automatique. Mais, dès lors que les données et informations nécessaires en ce qui concerne les modalités d'hébergement des enfants dans le cadre de la coparentalité ne sont pas disponibles par le biais d'une source authentique, il faudra, en tout état de cause, dans le cadre de cette réduction ventilée, recréer un système de déclaration à traiter manuellement dans la banque de données de référence de VLABEL. C'est la première difficulté purement pratique. En outre, l'application de la coparentalité dans la pratique connaît des formes très diverses. En effet, il existe des régimes en vertu desquels c'est une semaine sur deux pour les deux parents, mais il existe aussi d'autres régimes en vertu desquels les deux parents n'hébergent leurs enfants qu'un week-end toutes les deux semaines ou en vertu desquels les enfants passent la semaine chez un des parents à cause de l'école, puis passent alternativement le week-end chez l'un ou chez l'autre parent. Ainsi, l'on dénombrera certainement l'existence d'encore au moins dix ou vingt autres formules d'hébergement. Il y a aussi la situation des familles recomposées. La question se pose de savoir comment la répartition entre ces enfants doit se faire. Au vu de ce qui précède, je souhaite uniquement démontrer que, dans le cas qui nous occupe, nous ne pouvons pas changer les règles en un claquement de doigts et que nous devons examiner la situation en détail. Il en va de l'intérêt du contribuable comme de l'administration. Dès que nous recevrons les résultats de l'étude menée par VLABEL, nous poursuivrons notre travail pour aboutir à l'élaboration d'une solution définitive et opérationnelle. En résumé, nous sommes d'accord sur le principe que nous devons | alle juiste informatie om die belastingvermindering toe te passen. Dat is dus een automatische rechtentoekenning. Maar aangezien de nodige data en informatie over de verblijfsregeling van kinderen in geval van co-ouderschap niet beschikbaar is via een authentieke bron, zul je voor deze uitgesplitste vermindering sowieso opnieuw een aangiftesysteem moeten creëren dat dan manueel verwerkt wordt in de referentiedatabank van VLABEL. Dat is de eerste puur praktische moeilijkheid. Bovendien is co-ouderschap in de praktijk zeer divers in zijn toepassing. Je hebt inderdaad regelingen waarbij het voor beide ouders week om week is, maar er bestaan evengoed regelingen van slechts één weekend om de twee weken of in de week bij een van de ouders vanwege school en dan afwisselend in het weekend bij de ene of de andere ouder. En zo zullen er ongetwijfeld nog minstens tien of twintig varianten op verblijfsregelingen bestaan. Ook heb je de situatie van de nieuw samengestelde gezinnen. De vraag rijst daar hoe de verdeling onder die kinderen moet gebeuren. Door het bovenstaande wil ik enkel aantonen dat we hier niet met een vingerknip de regels kunnen veranderen en dat we hier grondig onderzoek naar moeten doen. Dat is zowel in het belang van de belastingplichtige als van de administratie. Maar zodra we de resultaten krijgen van het onderzoek van VLABEL gaan we hier dus verder mee aan de slag om tot een sluitende en werkbare oplossing te komen. Ik vat het even samen. We zijn het principieel eens dat er zo'n |
disposer d'un tel système. Toutefois - et je pense que l'on peut | regeling moet komen. Maar - en ik denk dat je dat de wet van de |
appeler cela la loi de l'avance modératrice - puisque tout est | remmende voorsprong mag noemen - door het feit dat in Vlaanderen alles |
automatisé en Flandre, il ne sera pas si facile de l'appliquer dans la | geautomatiseerd is, is de toepassing daarvan niet zo evident in de |
pratique. Alors que, dans les autres régions du pays, tout est traité | |
de manière bien plus manuelle, tel n'est pas le cas dans notre Région. | praktijk. Terwijl men in de andere gewesten in het land alles veel |
Une telle situation engendre plusieurs défis supplémentaires. Mais il | meer manueel gaat behandelen, is dat hier niet het geval. En dat zorgt |
n'en reste pas moins, évidemment, que nous devons relever ces défis et | voor een paar extra uitdagingen. Maar dat neemt natuurlijk niet weg |
trouver des solutions » (Parlement flamand, 2021-2022, question écrite | dat we die moeten aangaan en er een oplossing voor moeten vinden » |
n° 149 du 21 octobre 2021). B.7. La différence de traitement en cause entre les coparents qui exercent conjointement l'autorité parentale et qui hébergent égalitairement leurs enfants repose sur un critère objectif, à savoir celui du parent à l'adresse duquel les enfants sont inscrits au registre de la population. Il convient encore d'examiner si le critère de distinction est pertinent à la lumière des objectifs poursuivis par le législateur décrétal. B.8.1. Par ses arrêts nos 63/2011, 153/2012, et 23/2018, la Cour s'est déjà prononcée sur une différence de traitement analogue au sujet de la réduction du précompte immobilier dans le cadre de la coparentalité, telle qu'elle était alors applicable en Région wallonne | (Vlaams Parlement, 2021-2022, schriftelijke vraag nr. 149 van 21 oktober 2021). B.7. Het in het geding zijnde verschil in behandeling tussen co-ouders die samen het ouderlijke gezag uitoefenen en hun kinderen op gelijkmatig verdeelde wijze huisvesten, berust op een objectief criterium, namelijk bij welke ouder de kinderen in het bevolkingsregister zijn ingeschreven. Onderzocht dient nog te worden of het criterium van onderscheid pertinent is in het licht van de doelstellingen die de decreetgever nastreeft. B.8.1. Het Hof heeft zich reeds uitgesproken over een soortgelijk verschil in behandeling ten aanzien van de vermindering van de onroerende voorheffing bij co-ouderschap zoals het destijds van toepassing was in het Waalse Gewest en in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, bij zijn arresten nrs. 63/2011, 153/2012 en 23/2018. |
et dans la Région de Bruxelles-Capitale. | B.8.2. In het kader van de Waalse wetgeving diende het Hof zich |
B.8.2. Dans le cadre de la législation wallonne, la Cour devait | eveneens uit te spreken over de bestaanbaarheid van het verschil in |
également se prononcer sur la compatibilité de la différence de | behandeling met betrekking tot de vermindering van de onroerende |
traitement relative à la réduction du précompte immobilier entre | voorheffing tussen co-ouders naargelang de kinderen al dan niet bij |
coparents, selon que les enfants étaient domiciliés chez eux ou non | hen waren gedomicilieerd (zie overwegingen B.2.1 en B.2.2 van het |
(voy. les considérants B.2.1 et B.2.2 de l'arrêt n° 63/2011 du 5 mai | arrest nr. 63/2011 van 5 mei 2011). Het Hof oordeelde bij dat arrest |
2011). Par cet arrêt, la Cour a jugé que, dès lors que la réduction du | dat aangezien de vermindering van de onroerende voorheffing voor |
précompte immobilier pour les enfants à charge vise à aider les | kinderen ten laste tot doel heeft de belastingplichtigen te helpen die |
contribuables qui supportent la charge financière de leurs enfants, la | de financiële last van hun kinderen dragen, het loutere gegeven dat |
simple circonstance que ces derniers ne feraient pas partie du ménage | die laatsten geen deel zouden uitmaken van het gezin van een |
d'un contribuable isolé au motif qu'ils ne seraient pas domiciliés | alleenstaande belastingplichtige omdat zij niet bij hem zouden zijn |
chez lui ne justifie pas que cet avantage ne puisse, à aucune | gedomicilieerd, niet verantwoordt dat dat voordeel die |
condition, profiter partiellement à ce contribuable, lorsque la charge | belastingplichtige onder geen enkele voorwaarde gedeeltelijk ten goede |
des enfants est supportée d'une manière égale par chaque parent, | kan komen, wanneer beide ouders op gelijke wijze instaan voor de last |
chacun d'eux hébergeant réellement et de manière égalitaire ses | van de kinderen, waarbij beiden hun kinderen werkelijk en op |
enfants (voy. le considérant B.4.2). | gelijkmatig verdeelde wijze huisvesten (zie overweging B.4.2). |
Par l'arrêt précité, la Cour a dit pour droit : | Bij het voormelde arrest heeft het Hof voor recht gezegd : |
« L'article 136 du Code des impôts sur les revenus 1992, lu en | « Artikel 136 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, in |
combinaison avec ses articles 257 et 258 tels qu'ils sont applicables | samenhang gelezen met de artikelen 257 en 258 ervan zoals zij in het |
en Région wallonne, viole les articles 10 et 11 de la Constitution en | Waalse Gewest van toepassing zijn, schendt de artikelen 10 en 11 van |
de Grondwet in zoverre het de alleenstaande belastingplichtige, die | |
ce qu'il ne permet à aucune condition au contribuable isolé, | zijn kinderen op gelijkmatig gedeelde wijze huisvest, onder geen |
hébergeant égalitairement ses enfants, de bénéficier d'une réduction | enkele voorwaarde de mogelijkheid biedt om een gedeeltelijke |
partielle du précompte immobilier afférent à l'immeuble qu'il occupe | vermindering van de onroerende voorheffing te genieten in verband met |
». | het onroerend goed dat hij betrekt ». |
B.8.3. Dans le cadre d'un recours en annulation qui, en application de | B.8.3. In het kader van een beroep tot vernietiging dat met toepassing |
l'article 4, alinéa 2, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la | van artikel 4, tweede lid, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op |
Cour constitutionnelle, a été introduit à la suite de l'arrêt n° | het Grondwettelijk Hof was ingesteld ingevolge het voormelde arrest |
63/2011 précité, la Cour, par son arrêt n° 153/2012 du 13 décembre | nr. 63/2011, heeft het Hof bij zijn arrest nr. 153/2012 van 13 |
2012, a annulé « l'article 136 du Code des impôts sur les revenus | december 2012 « artikel 136 van het Wetboek van de |
1992, lu en combinaison avec ses articles 257 et 258 tels qu'ils sont | inkomstenbelastingen 1992, in samenhang gelezen met de artikelen 257 |
applicables en Région wallonne, en ce qu'il ne permet à aucune | en 258 ervan zoals zij in het Waalse Gewest van toepassing zijn, |
[vernietigd] in zoverre het de belastingplichtige die zijn kinderen op | |
condition au contribuable hébergeant égalitairement ses enfants de | gelijkmatig gedeelde wijze huisvest, onder geen enkele voorwaarde de |
bénéficier d'une réduction partielle du précompte immobilier afférent | mogelijkheid biedt om een gedeeltelijke vermindering van de onroerende |
à l'immeuble qu'il occupe ». | voorheffing te genieten in verband met het onroerend goed dat hij betrekt ». |
B.8.4. Pour les mêmes motifs que ceux qui sont mentionnés dans l'arrêt | B.8.4. Om dezelfde redenen als die welke in het voormelde arrest nr. |
n° 63/2011 précité, la Cour, par son arrêt n° 23/2018 du 22 février | 63/2011 zijn vermeld, heeft het Hof bij zijn arrest nr. 23/2018 van 22 |
2018, a dit pour droit que l'article 136 du Code des impôts sur les | februari 2018 voor recht gezegd dat artikel 136 van het Wetboek van de |
revenus 1992, lu en combinaison avec l'article 257 du même Code, tels | inkomstenbelastingen 1992, in samenhang gelezen met artikel 257 van |
qu'ils sont applicables en Région de Bruxelles-Capitale, viole les | hetzelfde Wetboek, zoals zij in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest |
articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il ne permet à aucune condition au contribuable isolé hébergeant égalitairement ses enfants de bénéficier d'une réduction partielle du précompte immobilier afférent à l'immeuble qu'il occupe. B.9. Contrairement à ce que soutient le Gouvernement flamand, la différence de traitement en cause ne découle pas du choix des coparents de convenir ou non de règles concernant la répartition de la réduction du précompte immobilier. Tout comme c'était le cas en ce qui concerne les anciennes règles applicables en Région wallonne et dans la Région de Bruxelles-Capitale, sur lesquelles la Cour s'est | van toepassing zijn, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt in zoverre het de alleenstaande belastingplichtige die zijn kinderen op gelijkmatig gedeelde wijze huisvest, onder geen enkele voorwaarde de mogelijkheid biedt om een gedeeltelijke vermindering van de onroerende voorheffing te genieten in verband met het onroerend goed dat hij betrekt. B.9. In tegenstelling tot wat de Vlaamse Regering beweert, vloeit het in het geding zijnde verschil in behandeling niet voort uit het keuze van de co-ouders om al dan niet een overeenkomst te sluiten over de verdeling van de vermindering van de onroerende voorheffing. Net zoals de voormalige regeling in het Waalse Gewest en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, waarover het Hof zich heeft uitgesproken bij |
prononcée dans les arrêts nos 63/2011, 153/2012 et 23/2018, la | de arresten nrs. 63/2011, 153/2012 en 23/2018, ligt het thans in het |
différence de traitement en cause réside en effet dans | geding zijnde verschil in behandeling immers besloten in de |
l'impossibilité, inhérente à la disposition en cause, d'accorder au | onmogelijkheid die uit de in het geding zijnde bepaling voortvloeit om |
coparent chez qui les enfants ne sont pas domiciliés le bénéfice | het voordeel van de vermindering van de onroerende voorheffing |
partiel de la réduction du précompte immobilier. Comme le ministre | gedeeltelijk ten goede te doen komen aan de co-ouder waarbij de |
compétent l'a indiqué dans une réponse à une question parlementaire, | kinderen niet gedomicilieerd zijn. Zoals de bevoegde minister heeft |
cette « réduction fiscale en Région flamande est intrinsèquement liée | aangegeven in een antwoord op een parlementaire vraag, is die « |
belastingvermindering [...] in het Vlaamse Gewest [...] intrinsiek | |
à un immeuble spécifique et à la domiciliation de l'enfant » | verbonden met een specifiek onroerend goed én met de domiciliëring van |
(Parlement flamand, 2016-2017, question écrite n° 75 du 15 novembre | het kind » (Vlaams Parlement, 2016-2017, schriftelijke vraag nr. 75 |
2016). On ne peut pas non plus supposer que les parents qui optent | van 15 november 2016). Evenmin kan worden aangenomen dat ouders die |
pour un régime de coparentalité dans le cadre duquel les enfants sont | kiezen voor een co-ouderschapsregeling waarbij de kinderen op |
hébergés égalitairement renonceraient de leur plein gré à certains | gelijkmatig gedeelde wijze worden gehuisvest, uit vrije wil afstand |
avantages fiscaux. | zouden doen van bepaalde fiscale voordelen. |
B.10.1. Comme il est dit en B.6.2 et en B.6.3, la condition selon | B.10.1. Zoals is vermeld in B.6.2 en B.6.3, is de voorwaarde dat ten |
laquelle au moins deux enfants doivent être domiciliés dans | minste twee kinderen volgens het bevolkingsregister hun woonplaats |
l'habitation familiale selon le registre de la population pour que la | moeten hebben in de gezinswoning om de vermindering van de onroerende |
réduction du précompte immobilier puisse être accordée est notamment | voorheffing te genieten, mede ingegeven door de bezorgdheid van de |
dictée par le souci du législateur décrétal flamand de pouvoir exercer | Vlaamse decreetgever om een effectieve controle te kunnen uitoefenen |
un contrôle effectif et d'appliquer l'octroi automatique de la | en de automatische toekenning van de vermindering toe te passen aan de |
réduction au moyen d'une source de données authentique. | hand van een authentieke gegevensbron. |
B.10.2. Bien que le législateur décrétal fiscal puisse faire usage de catégories qui, nécessairement, n'appréhendent la diversité des situations qu'avec un certain degré d'approximation, le taux d'imposition et ses modalités doivent être appliqués de manière égale pour toutes les personnes qui se trouvent dans une situation équivalente au regard de la mesure et du but poursuivi. B.10.3. Un tel degré d'approximation ne peut pas avoir pour effet d'exclure du bénéfice de cet avantage les coparents qui hébergent égalitairement leurs enfants et qui se trouvent donc dans une situation équivalente au regard de la mesure et du but poursuivi, au | B.10.2. Hoewel de decreetgever in fiscale zaken de verscheidenheid aan situaties kan opvangen in categorieën die, noodzakelijkerwijze, slechts bij benadering met de werkelijkheid overeenstemmen, moeten het belastingtarief en de modaliteiten ervan op gelijke wijze worden toegepast ten aanzien van eenieder die zich ten opzichte van de maatregel en het nagestreefde doel in een soortgelijke positie bevindt. B.10.3. Een dergelijke benadering van de werkelijkheid mag niet ertoe leiden dat co-ouders die hun kinderen op gelijkmatig gedeelde wijze huisvesten en zich dus ten opzichte van de maatregel en het nagestreefde doel in een soortgelijke positie bevinden, van dat |
seul motif que cela compliquerait l'octroi automatique de la réduction | voordeel worden uitgesloten louter omdat dit de automatische |
au moyen d'une source de données authentique. Le souci de réduire la | toekenning van de vermindering aan de hand van een authentieke |
charge administrative des contribuables par le recours à | gegevensbron zou bemoeilijken. De bezorgdheid om de administratieve |
l'automatisation ne peut pas avoir pour effet qu'une catégorie de | last van belastingplichtigen te verminderen aan de hand van |
contribuables comparable ne puisse pas bénéficier de ce système. | automatisering, mag niet tot gevolg hebben dat een vergelijkbare |
B.10.4. Par ailleurs, comme il est dit en B.6.3, il n'apparaît | categorie van belastingplichtigen niet dat systeem kan genieten. |
nullement des réponses aux questions parlementaires fournies par les | B.10.4. Overigens blijkt geenszins uit de antwoorden op de |
ministres compétents que la mise en oeuvre d'un régime de | parlementaire vragen door de bevoegde ministers, zoals weergegeven in |
coparentalité aurait pour effet que l'automatisation actuelle serait | B.6.3, dat de implementatie van een co-ouderschapsregeling tot gevolg |
vidée de sa substance. | zou hebben dat de huidige automatisering uitgehold zou worden. |
B.10.5. Le critère de domiciliation en cause n'est pas non plus | B.10.5. Evenmin is het in het geding zijnde domiciliëringscriterium |
nécessaire pour garantir le contrôle effectif de l'octroi de la | noodzakelijk om de effectieve controle op de toekenning van de |
vermindering te waarborgen bij co-ouders die de kinderen op | |
réduction aux coparents qui hébergent égalitairement leurs enfants. | gelijkmatig gedeelde wijze huisvesten. Het bestaan van het gezamenlijk |
L'existence de l'autorité parentale conjointe et l'hébergement | ouderlijk gezag en de gelijkmatige huisvesting kan onder meer worden |
égalitaire peuvent notamment être démontrés au moyen d'une convention | aangetoond aan de hand van een geregistreerde of door een rechter |
ou d'une décision judiciaire enregistrée ou homologuée par un juge. | gehomologeerde overeenkomst of een rechterlijke beslising. |
B.11. Le souci du législateur décrétal flamand de pouvoir exercer un | B.11. De bezorgdheid van de Vlaamse decreetgever om een effectieve |
contrôle effectif et d'assurer l'octroi automatique de la réduction au | controle te kunnen uitoefenen en de automatische toekenning van de |
moyen d'une source de données authentique ne justifie donc pas que | vermindering te verzekeren aan de hand van een authentieke |
gegevensbron, verantwoordt dan ook niet dat het voordeel van de | |
l'avantage de la réduction du précompte immobilier ne puisse, à aucune | vermindering van de onroerende voorheffing de co-ouder waarbij de |
condition, profiter partiellement au coparent chez qui les enfants ne | kinderen niet gedomicilieerd zijn, onder geen enkele voorwaarde |
sont pas domiciliés, lorsque la charge des enfants est supportée de | gedeeltelijk ten goede kan komen, wanneer beide ouders op gelijke |
manière égale par chaque parent et que chacun d'eux les héberge de | wijze instaan voor de last van de kinderen en hen op gelijkmatig |
manière égalitaire. Un tel critère de distinction n'est pas pertinent | verdeelde wijze huisvesten. Een dergelijk criterium van onderscheid is |
au regard de l'objectif, poursuivi, d'aider les contribuables qui | niet pertinent in het licht van de nagestreefde doelstelling om de |
supportent la charge financière de leurs enfants. | belastingplichtigen bij te staan die de financiële last van hun |
kinderen dragen. | |
B.12. L'article 2.1.5.0.1, § 1er, 2°, du Code flamand de la fiscalité | B.12. Artikel 2.1.5.0.1, § 1, 2°, van de Vlaamse Codex Fiscaliteit is |
n'est pas compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution en | niet bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre |
ce qu'il ne permet à aucune condition au coparent qui héberge | het de co-ouder die de kinderen op gelijkmatig gedeelde wijze |
égalitairement ses enfants de bénéficier d'une réduction partielle du | huisvest, onder geen enkele voorwaarde de mogelijkheid biedt om een |
précompte immobilier afférent à l'immeuble qu'il occupe. | gedeeltelijke vermindering van de onroerende voorheffing te genieten |
voor het onroerend goed dat hij betrekt. | |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 2.1.5.0.1, § 1er, 2°, du Code flamand de la fiscalité viole | Artikel 2.1.5.0.1, § 1, 2°, van de Vlaamse Codex Fiscaliteit schendt |
les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il ne permet à | de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het de co-ouder die |
aucune condition au coparent qui héberge égalitairement ses enfants de | de kinderen op gelijkmatig gedeelde wijze huisvest, onder geen enkele |
bénéficier d'une réduction partielle du précompte immobilier afférent | voorwaarde de mogelijkheid biedt om een gedeeltelijke vermindering van |
à l'immeuble qu'il occupe. | de onroerende voorheffing te genieten voor het onroerend goed dat hij betrekt. |
Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
la Cour constitutionnelle, le 23 juin 2022. | op 23 juni 2022. |
Le greffier, Le président, | De griffier, De voorzitter, |
F. Meersschaut L. Lavrysen | F. Meersschaut L. Lavrysen |