Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 180/2021 du 9 décembre 2021 Numéro du rôle : 7462 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2.7.1.0.6 du Code flamand de la fiscalité du 13 décembre 2013, posée par le Tribunal de première instance de Fla La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges J.-P. (...)"
Extrait de l'arrêt n° 180/2021 du 9 décembre 2021 Numéro du rôle : 7462 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2.7.1.0.6 du Code flamand de la fiscalité du 13 décembre 2013, posée par le Tribunal de première instance de Fla La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges J.-P. (...) Uittreksel uit arrest nr. 180/2021 van 9 december 2021 Rolnummer 7462 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2.7.1.0.6 van de Vlaamse Codex Fiscaliteit van 13 december 2013, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaand Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 180/2021 du 9 décembre 2021 Uittreksel uit arrest nr. 180/2021 van 9 december 2021
Numéro du rôle : 7462 Rolnummer 7462
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2.7.1.0.6 du In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2.7.1.0.6 van de
Code flamand de la fiscalité du 13 décembre 2013, posée par le Vlaamse Codex Fiscaliteit van 13 december 2013, gesteld door de
Tribunal de première instance de Flandre orientale, division de Gand. Rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaanderen, afdeling Gent.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges J.-P. samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de
Moerman, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. rechters J.-P. Moerman, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, M. Pâques, Y.
Detienne et D. Pieters, assistée du greffier F. Meersschaut, présidée Kherbache, T. Detienne en D. Pieters, bijgestaan door de griffier F.
par le président L. Lavrysen, Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 19 octobre 2020, dont l'expédition est parvenue au Bij vonnis van 19 oktober 2020, waarvan de expeditie ter griffie van
greffe de la Cour le 9 novembre 2020, le Tribunal de première instance het Hof is ingekomen op 9 november 2020, heeft de Rechtbank van eerste
de Flandre orientale, division de Gand, a posé la question aanleg Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, de volgende prejudiciële vraag
préjudicielle suivante : gesteld :
« L'article 2.7.1.0.6 du Code flamand de la fiscalité viole-t-il les « Schendt artikel 2.7.1.0.6 van de Vlaamse Codex Fiscaliteit de
articles 10, 11 et 172 de la Constitution, notamment en ce qu'il crée artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet, met name in zoverre het een
discriminatie teweegbrengt tussen enerzijds de belastingplichtigen aan
une discrimination entre, d'une part, les contribuables auxquels il a wie (de rechten verbonden aan) een levensverzekeringsovereenkomst
été fait don d'un contrat d'assurance-vie (ou des droits liés à un tel werd(en) geschonken en die hierop de schenkbelasting hebben voldaan en
contrat), qui ont acquitté le droit de donation y afférent et qui, au die, bij het overlijden van de verzekerde-schenker erfbelasting
décès de l'assuré-donateur, sont redevables de l'impôt de succession verschuldigd zijn op de volledige uitkering op basis van deze
sur la totalité de l'indemnité versée sur la base de ce contrat levensverzekeringsovereenkomst, en anderzijds, de belastingplichtigen
d'assurance-vie et, d'autre part, les contribuables qui ont reçu die een schenking van andere goederen ontvingen en die hierop de
d'autres biens en donation, qui ont acquitté le droit de donation y schenkbelasting hebben voldaan en die bij het overlijden van de
afférent et qui, au décès du donateur, ne sont pas redevables d'un schenker geen erfbelasting verschuldigd zijn op deze geschonken
impôt de succession sur ces biens donnés ? ». goederen ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
Quant à la disposition en cause et à son contexte Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling en de context ervan
B.1.1. La question préjudicielle porte sur le caractère imposable, à B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de belastbaarheid, in
l'impôt successoral, du versement des prestations résultant d'un de erfbelasting, van de uitkering van de prestaties uit een
contrat d'assurance-vie, lorsque le de cujus-preneur d'assurance a levensverzekeringsovereenkomst, wanneer die overeenkomst door de
fait don de ce contrat au bénéficiaire et qu'un impôt sur les erflater-verzekeringnemer werd geschonken aan de begunstigde en daarop
donations a été payé sur cette donation. schenkbelasting werd betaald.
B.1.2. La Cour est plus précisément interrogée sur l'article 2.7.1.0.6 B.1.2. Het Hof wordt meer bepaald ondervraagd over artikel 2.7.1.0.6
du Code flamand de la fiscalité du 13 décembre 2013 (ci-après : le van de Vlaamse Codex Fiscaliteit van 13 december 2013 (hierna : de
Code flamand de la fiscalité), tel qu'il était applicable avant sa Vlaamse Codex Fiscaliteit), vóór de wijziging ervan bij artikel 34 van
modification par l'article 34 du décret flamand du 23 décembre 2016 « het Vlaamse decreet van 23 december 2016 « houdende diverse fiscale
portant des dispositions fiscales diverses et des dispositions
relatives au recouvrement de créances non fiscales » (ci-après : le bepalingen en bepalingen omtrent de invordering van niet-fiscale
décret du 23 décembre 2016). schuldvorderingen » (hierna : het decreet van 23 december 2016).
La disposition en cause énonce : « § 1er. Sont considérées comme recueillies à titre de legs les sommes, rentes ou valeurs qu'une personne est appelée à recevoir à titre gratuit au décès du défunt en vertu d'un contrat renfermant une stipulation à son profit par le défunt ou par un tiers. Sont de même considérées comme recueillies à titre de legs les sommes, rentes ou valeurs qu'une personne a été appelée à recevoir à titre gratuit dans les trois ans précédant le décès du défunt ou qu'elle est appelée à recevoir à titre gratuit à une date postérieure au décès, en vertu d'une stipulation faite à son profit dans un contrat conclu par le défunt. Lorsque le défunt était marié sous un régime de communauté, les dispositions du premier et du second alinéa sont également d'application pour les sommes, rentes ou valeurs que le conjoint survivant est appelé à recevoir à titre gratuit en vertu d'un contrat conclu par lui. § 2. Le présent article est applicable aux sommes ou valeurs qu'une personne est appelée à recevoir à titre gratuit au décès de celui qui a contracté une assurance sur la vie à ordre ou au porteur. La personne, mentionnée dans le présent article, est présumée recevoir à titre gratuit, sauf preuve contraire. Le présent article n'est pas applicable : De in het geding zijnde bepaling luidt : « § 1. De sommen, renten of waarden die kosteloos aan een persoon kunnen toekomen bij het overlijden van de erflater, ingevolge een contract dat een door de erflater of door een derde in het voordeel van die persoon gemaakt beding bevat, worden geacht als legaat te zijn verkregen door die persoon. Ook de sommen, renten of waarden die kosteloos aan een persoon kunnen toekomen, hetzij binnen drie jaar vóór het overlijden van de erflater, hetzij na het overlijden van de erflater, ingevolge een contract dat een door de erflater in het voordeel van die persoon gemaakt beding bevat, worden geacht als legaat te zijn verkregen door die persoon. Wanneer een overledene gehuwd was onder een stelsel van gemeenschap, gelden de bepalingen van het eerste en het tweede lid ook voor de sommen, renten of waarden die kosteloos aan de langstlevende echtgenoot toekomen ingevolge een contract dat door die langstlevende echtgenoot is gesloten. § 2. Dit artikel is van toepassing op de sommen of waarden die kosteloos aan een persoon kunnen toekomen bij het overlijden van degene die een levensverzekering aan order of aan toonder is aangegaan. De persoon, vermeld in dit artikel, wordt vermoed kosteloos te ontvangen, behoudens tegenbewijs. Dit artikel is niet van toepassing op :
1° aux sommes, rentes ou valeurs recueillies en vertu d'une 1° de sommen, renten of waarden die verkregen zijn ingevolge een
stipulation qui a été assujettie aux droits de donation ou au droit beding dat aan de schenkbelasting of het registratierecht op de
d'enregistrement établi pour les donations entre vifs; schenkingen onder de levenden is onderworpen;
2° aux rentes et capitaux constitués en exécution d'une obligation 2° de renten en kapitalen die gevestigd zijn ter uitvoering van een
légale; wettelijke verplichting;
3° aux capitaux et rentes constitués à l'intervention de l'employeur 3° de renten en kapitalen die door tussenkomst van de werkgever van de
du défunt au profit du conjoint survivant du défunt ou, à défaut, au erflater gevestigd zijn in het voordeel van de langstlevende
profit de ses enfants n'ayant pas atteint l'âge de vingt et un ans, en exécution soit d'un contrat d'assurance de groupe souscrit en vertu d'un règlement obligatoire de l'entreprise et répondant aux conditions déterminées par la réglementation relative au contrôle de ces contrats, soit du règlement obligatoire d'un fonds de prévoyance institué au profit du personnel de l'entreprise; 4° aux sommes, rentes ou valeurs recueillies au décès du défunt en vertu d'un contrat renfermant une stipulation faite par un tiers au profit du bénéficiaire, quand il est établi que ce tiers a stipulé à echtgenoot van de erflater of zijn kinderen die de leeftijd van eenentwintig jaar niet hebben bereikt, tot uitvoering van hetzij een groepsverzekeringscontract, onderschreven ingevolge een bindend reglement van de onderneming dat beantwoordt aan de voorwaarden, gesteld door de reglementering betreffende de controle van dergelijke contracten, hetzij het bindend reglement van een voorzorgsfonds, opgericht in het voordeel van het personeel van de onderneming; 4° de sommen, renten of waarden die bij het overlijden van de erflater worden verkregen ingevolge een contract dat een door een derde in het voordeel van de verkrijger gemaakt beding bevat, als er bewezen wordt dat die derde kosteloos in het voordeel van de verkrijger heeft
titre gratuit au profit du bénéficiaire ». bedongen ».
B.2.1. Le testateur peut arrêter par un acte, pour le temps où il B.2.1. Via een akte kan de erflater, voor de tijd dat hij niet meer in
n'existera plus, des dispositions de dernières volontés sous le titre leven zal zijn, een uiterste wilsbeschikking maken in de vorm van een
d'un legs, afin de disposer de tout ou partie de ses biens (articles legaat teneinde over het geheel of een deel van zijn goederen te
895 et 967 de l'ancien Code civil). Les biens ainsi recueillis par un beschikken (artikelen 895 en 967 van het oud Burgerlijk Wetboek). De
tiers bénéficiaire sont soumis à l'impôt successoral (article goederen die aldus door een derde-begunstigde worden verkregen, zijn
2.7.1.0.2 du Code flamand de la fiscalité). onderworpen aan de erfbelasting (artikel 2.7.1.0.2 van de Vlaamse
Codex Fiscaliteit).
B.2.2. Un contrat d'assurance-vie comprend différents rapports B.2.2. Een levensverzekeringsovereenkomst omvat verschillende
juridiques entre des acteurs distincts. rechtsverhoudingen tussen onderscheiden actoren.
Il ressort de ces rapports juridiques que l'assureur ne verse les Uit die rechtsverhoudingen blijkt dat de verzekeraar aan de
prestations d'assurance au bénéficiaire qu'au moment du décès et que begunstigde slechts verzekeringsprestaties uitkeert wegens het
ces prestations ne sont donc pas recueillies directement à partir de overlijden en dat die prestaties dus niet rechtstreeks uit de
la succession du preneur d'assurance. Afin que ces prestations nalatenschap van de verzekeringnemer worden verkregen. Opdat de
d'assurance-vie n'échappent pas aux droits de succession, il a été prestaties uit levensverzekeringen niet zouden ontsnappen aan de
successierechten werd voorzien in een regeling om zulke
prévu un régime permettant de soumettre de telles prestations levensverzekeringsprestaties aan de erfbelasting te kunnen
d'assurance-vie à l'impôt successoral. onderwerpen.
B.2.3. L'article 8 du Code des droits de succession a donc contenu une B.2.3. Zo bevatte artikel 8 van het Wetboek der successierechten een
fiction légale qui permettait de soumettre à l'impôt successoral les fictiebepaling om het op basis van een derdenbeding kosteloos laten
sommes recueillies gratuitement par un bénéficiaire en vertu d'une toekomen van sommen aan een begunstigde aan de erfbelasting te
stipulation pour autrui en assimilant leur versement à un legs onderwerpen door de uitkering ervan gelijk te stellen met een legaat
provenant de la succession du défunt. La fiction légale implique uit de nalatenschap van de erflater. De fictiebepaling houdt in dat
l'ajout de prestations à la succession du défunt s'il s'agit de prestaties aan de nalatenschap van de erflater worden toegevoegd,
sommes, rentes ou valeurs obtenues gratuitement d'un défunt en vertu indien zij de sommen, renten of waarden betreffen die ingevolge
de stipulations pour autrui. bedingen ten behoeve van derden kosteloos van een erflater worden verkregen.
Par le décret de la Région flamande du 19 décembre 2014 « portant Bij het decreet van het Vlaamse Gewest van 19 december 2014 « tot
modification du Code flamand de la fiscalité du 13 décembre 2013 », le wijziging van de Vlaamse Codex Fiscaliteit van 13 december 2013 »
législateur décrétal a codifié les règles existantes en matière de werden de bestaande regels inzake de successierechten door de
droits de succession, afin de mieux coordonner la structure du Code decreetgever gecodificeerd, met het oog op een betere stroomlijning
flamand de la fiscalité et d'y apporter des adaptations d'ordre van de structuur van de Vlaamse Codex Fiscaliteit en met het oog op
linguistique, sans modifier le contenu des dispositions de droit taalkundige aanpassingen, zonder dat de materieelrechtelijke
matériel. L'article 8 du Code des droits de succession a ainsi été bepalingen inhoudelijk werden gewijzigd. Zo werd artikel 8 van het
repris aux articles 2.7.1.0.6 et 2.7.3.2.8 du Code flamand de la fiscalité. Un contrat d'assurance-vie avec un assureur contient généralement une stipulation, par le preneur d'assurance en faveur d'un tiers bénéficiaire, qu'au décès du preneur d'assurance, le bénéficiaire percevra des fonds sans contrepartie d'aucune sorte. Les prestations d'assurance-vie sont donc en principe soumises à l'impôt successoral en vertu de la fiction légale. B.2.4. Pour échapper à ladite fiction légale, le bénéficiaire doit démontrer qu'il a recueilli les prestations d'assurance-vie à titre onéreux ou qu'il n'est nullement question d'une stipulation pour autrui. B.2.5. L'administration fiscale fédérale a considéré, par la lettre n° EE/105.349 du 9 avril 2013, qu'en cas de don de l'assurance-vie par le preneur d'assurance, les prestations que le bénéficiaire recueille au Wetboek der successierechten overgenomen in de artikelen 2.7.1.0.6 en 2.7.3.2.8 van de Vlaamse Codex Fiscaliteit. Een levensverzekeringsovereenkomst met een verzekeraar bevat doorgaans een door de verzekeringnemer gemaakt beding ten behoeve van een derde-begunstigde, dat bepaalt dat bij het overlijden van de verzekeringnemer de begunstigde zonder enige tegenprestatie gelden verkrijgt. Aldus worden levensverzekeringsprestaties krachtens de fictiebepaling in beginsel aan de erfbelasting onderworpen. B.2.4. Om aan de voormelde fictiebepaling te ontkomen, dient de begunstigde aan te tonen dat hij de levensverzekeringsprestaties onder bezwarende titel heeft verkregen of dat er geen sprake is van een beding ten behoeve van een derde. B.2.5. De federale belastingadministratie oordeelde bij brief nr. EE/105.349 van 9 april 2013 dat bij een schenking van de levensverzekering door de verzekeringnemer de prestaties die de begunstigde bij het overlijden van de schenker verkrijgt geen legaat
décès du donateur ne constituent pas un legs au sens de l'article 8 du zijn in de zin van artikel 8 van het Wetboek der successierechten
Code des droits de succession parce que, du fait du don de la police, omdat ingevolge de schenking van de polis het beding ten behoeve van
la stipulation pour autrui s'est mue en une stipulation pour soi-même. een derde werd omgezet in een beding ten behoeve van zichzelf. De
Le Service fédéral des décisions anticipées a confirmé ce point de vue federale rulingdienst bevestigde dat standpunt in zijn ruling nr.
dans sa décision anticipée n° 2016.813 du 6 juillet 2017. 2016.813 van 6 juli 2017.
B.2.6. L'administration fiscale flamande (Vlaamse Belastingdienst) n'a
pas partagé le point de vue mentionné en B.2.5 et a abouti à une B.2.6. De Vlaamse Belastingdienst deelde de in B.2.5 vermelde
appréciation différente dans ses positions nos 15133 du 12 octobre zienswijze niet en kwam in zijn standpunten nr. 15133 van 12 oktober
2015 et 15142 du 21 décembre 2015. Ainsi, le don d'un contrat 2015 en nr. 15142 van 21 december 2015 tot een ander oordeel. Zo zou
d'assurance-vie localisé fiscalement en Région flamande, nonobstant sa een in het Vlaamse Gewest fiscaal gelokaliseerde schenking van een
présentation à l'enregistrement et son assujettissement à l'impôt sur levensverzekeringovereenkomst, zelfs indien die ter registratie werd
les donations, ne permettrait pas d'éviter que les prestations aangeboden en aan een schenkbelasting werd onderworpen, niet
verhinderen dat de levensverzekeringsprestaties onder de toepassing
d'assurance-vie tombent sous l'application des fictions légales. De van de fictiebepalingen vallen. Een schenking zou evenmin afbreuk doen
même, la réalisation d'une donation n'enlèverait rien au fait qu'il aan het feit dat er nog steeds sprake is van een prestatie ingevolge
s'agit toujours d'une prestation à la suite de la stipulation het door de oorspronkelijke verzekeringnemer in het voordeel van de
effectuée par le preneur d'assurance initial en faveur du begunstigde gemaakte beding. De Vlaamse Belastingdienst is van oordeel
bénéficiaire. L'administration fiscale flamande estime que la donation dat de schenking buiten beschouwing dient te worden gelaten. Artikel
ne doit pas être prise en considération. L'article 2.7.1.0.6, § 2, 2.7.1.0.6, § 2, derde lid, 1°, van de Vlaamse Codex Fiscaliteit zou
alinéa 3, 1°, du Code flamand de la fiscalité ne serait pas applicable niet van toepassing zijn en de uitgekeerde verzekeringsprestaties
et les prestations d'assurance versées devraient également être zouden ook moeten worden toegevoegd aan de vererfde massa. Zij zouden
ajoutées à la masse héritée. Elles seraient dès lors soumises à derhalve zijn onderworpen aan de erfbelasting, zelfs indien er
l'impôt successoral, même si un impôt sur les donations a été perçu schenkbelasting op de schenking van de levensverzekeringsovereenkomst
sur le don du contrat d'assurance-vie. werd geheven.
B.2.7. Par l'article 34, 2°, du décret du 23 décembre 2016, le B.2.7. Bij artikel 34, 2°, van het decreet van 23 december 2016 heeft
législateur décrétal a ensuite précisé que « la personne, mentionnée de decreetgever vervolgens bepaald dat « de persoon, vermeld in dit
dans le présent article, est présumée recevoir à titre gratuit, sauf artikel, wordt vermoed kosteloos te ontvangen, behoudens tegenbewijs.
preuve contraire. Cette preuve du contraire ne peut être fournie en Dit tegenbewijs kan niet worden geleverd door aan te tonen dat het
démontrant qu'il a été fait don du contrat à cette personne » (article contract werd geschonken aan deze persoon » (artikel 2.7.1.0.6, § 2,
2.7.1.0.6, § 2, alinéa 2, du Code flamand de la fiscalité). Il a tweede lid, van de Vlaamse Codex Fiscaliteit). Hij heeft eveneens
également précisé, par l'article 35 du décret du 23 décembre 2016, que bepaald, bij artikel 35 van het decreet van 23 december 2016, dat de
les prestations d'assurance sont soumises à l'impôt successoral, même verzekeringsprestaties aan de erfbelasting worden onderworpen, ook als
si le don de l'assurance-vie a déjà été soumis à l'impôt sur les de schenking van de levensverzekering reeds werd onderworpen aan de
donations (article 2.7.3.2.8, § 2, du Code flamand de la fiscalité, lu schenkbelasting (artikel 2.7.3.2.8, § 2, van de Vlaamse Codex
en combinaison avec l'article 2.7.1.0.6 du même Code). Fiscaliteit, in samenhang gelezen met artikel 2.7.1.0.6 van dezelfde Codex).
Le législateur décrétal entendait ainsi mettre un terme aux De decreetgever beoogde aldus de discussies en de onzekerheid te
discussions et à l'incertitude survenues à la suite de la position, beëindigen die waren gerezen omtrent het in B.2.6 vermelde standpunt
mentionnée en B.2.6, adoptée par l'administration fiscale flamande, van de Vlaamse Belastingdienst dat door de begunstigde van de
qui estimait que le bénéficiaire de l'indemnité versée au décès du uitkering bij het overlijden van de verzekeringnemer in het geval van
preneur d'assurance, en cas de don d'une assurance-vie à ce een verzekeringsgift aan die begunstigde, nog steeds erfbelasting
bénéficiaire, avait encore à payer un impôt successoral, même si le diende te worden betaald, zelfs indien de gift eerder onderworpen is
don avait été précédemment soumis à l'impôt sur les donations (Doc. geweest aan de schenkbelasting (Parl. St., Vlaams Parlement,
parl., Parlement flamand, 2016-2017, n° 928/1, p. 19; ibid., n° 928/3, 2016-2017, nr. 928/1, p. 19; ibid., nr. 928/3, p. 8). Hij besloot het
p. 8). Il a décidé de confirmer ledit point de vue par voie décrétale voormelde standpunt decretaal te verankeren (artikel 34, 2°, van het
(article 34, 2°, du décret du 23 décembre 2016). Le législateur decreet van 23 december 2016). De decreetgever beoogde, gelet op
décrétal a également cherché, compte tenu de ce qui a été dit en hetgeen in B.2.5 is vermeld, ook te verhinderen dat aan de
B.2.5, à empêcher que l'on puisse échapper, par un don erfbelasting op levensverzekeringsprestaties zou kunnen worden
d'assurance-vie, à l'impôt successoral sur les prestations ontkomen via een levensverzekeringsgift. In dat opzicht wou hij alle
d'assurance-vie. Il voulait soumettre de manière égale à l'impôt belastingplichtigen-begunstigden met betrekking tot de
successoral tous les contribuables-bénéficiaires par rapport aux
prestations d'assurance, qu'il y ait eu ou non un don de verzekeringsprestaties, ongeacht of er een schenking van de
l'assurance-vie. Par souci d'équité et de justice, il a en même temps levensverzekering is geweest, op gelijke wijze aan de erfbelasting
cherché, par l'article 35 du décret du 23 décembre 2016, à éviter les onderwerpen. Met artikel 35 van het decreet van 23 december 2016
beoogde hij tegelijkertijd om redenen van billijkheid en redelijkheid
conséquences de l'éventuelle double imposition économique en ne de gevolgen van de eventuele economische dubbele belasting te
réclamant l'impôt successoral que sur la différence entre l'indemnité vermijden doordat slechts erfbelasting verschuldigd is op het verschil
en cas de décès et la valeur de la police d'assurance-vie au moment de tussen de uitkering bij overlijden en de waarde van de
levensverzekeringspolis op het ogenblik van de schenking (Parl. St.,
la donation (Doc. parl., Parlement flamand, 2016-2017, n° 928/3, pp. Vlaams Parlement, 2016-2017, nr. 928/3, pp. 8-9).
8-9). Un recours en annulation des articles 34 et 35 du décret du 23 Tegen de artikelen 34 en 35 van het decreet van 23 december 2016 werd
décembre 2016 avait été introduit devant la Cour. Cette dernière l'a een beroep tot vernietiging ingesteld. Bij het arrest nr. 34/2019 van
rejeté par son arrêt n° 34/2019 du 28 février 2019. 28 februari 2019 heeft het Hof dat beroep verworpen.
En vertu de l'article 60 du décret du 23 décembre 2016, l'article 34 Krachtens artikel 60 van het decreet van 23 december 2016 heeft
produit ses effets pour les décès survenus à partir du 1er janvier artikel 34 uitwerking voor overlijdens vanaf 1 januari 2017 en is
2017 et l'article 35 est entré en vigueur le 9 janvier 2017. Ces artikel 35 in werking getreden op 9 januari 2017. Die bepalingen
dispositions n'ont donc pas d'incidence directe sur le litige a quo, hebben dus geen rechtstreekse gevolgen voor het bodemgeschil,
dès lors que le défunt dans ce litige est décédé le 23 mars 2016. aangezien de overledene in dat geschil is overleden op 23 maart 2016.
Quant à la portée de la question préjudicielle Ten aanzien van de draagwijdte van de prejudiciële vraag
B.3.1. Il ressort des motifs de la décision de renvoi que la Cour est B.3.1. Uit de motieven van de verwijzingsbeslissing blijkt dat het Hof
interrogée sur l'article 2.7.1.0.6 du Code flamand de la fiscalité, wordt ondervraagd over artikel 2.7.1.0.6 van de Vlaamse Codex
tel qu'il était applicable avant sa modification par l'article 34 du Fiscaliteit, vóór de wijziging ervan bij artikel 34 van het decreet
décret du 23 décembre 2016, dans l'interprétation qui lui est donnée dans les positions de l'administration fiscale flamande mentionnées en B.2.6. Dans cette interprétation, les prestations résultant d'un contrat d'assurance-vie doivent être ajoutées à la masse héritée et sont donc intégralement soumises à l'impôt successoral, même s'il a été fait don du contrat d'assurance-vie au bénéficiaire et qu'un impôt sur les donations a été payé sur cette donation. La Cour souligne à cet égard que la question préjudicielle ne porte pas sur l'interprétation qu'il convient de donner à la disposition en cause, mais sur la compatibilité de cette disposition avec les van 23 december 2016, in de interpretatie die eraan is gegeven in de in B.2.6 vermelde standpunten van de Vlaamse Belastingdienst. Die interpretatie houdt in dat de prestaties uit een levensverzekeringsovereenkomst moeten worden toegevoegd aan de vererfde massa en derhalve integraal zijn onderworpen aan de erfbelasting, ook al heeft er een schenking van de levensverzekeringsovereenkomst aan de begunstigde plaatsgevonden en werd op die schenking schenkbelasting betaald. Het Hof wijst in dat opzicht erop dat de prejudiciële vraag geen betrekking heeft op de interpretatie die aan de in het geding zijnde bepaling dient te worden gegeven, maar op de bestaanbaarheid van die
articles 10, 11 et 172 de la Constitution en ce que, dans bepaling met de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet in zoverre
l'interprétation soumise à la Cour, elle « crée une discrimination zij, in de aan het Hof voorgelegde interpretatie, « een discriminatie
entre, d'une part, les contribuables auxquels il a été fait don d'un teweegbrengt tussen enerzijds de belastingplichtigen aan wie (de
contrat d'assurance-vie (ou des droits liés à un tel contrat), qui ont rechten verbonden aan) een levensverzekeringsovereenkomst werd(en)
acquitté le droit de donation y afférent et qui, au décès de geschonken en die hierop de schenkbelasting hebben voldaan en die, bij
l'assuré-donateur, sont redevables de l'impôt de succession sur la het overlijden van de verzekerde-schenker erfbelasting verschuldigd
zijn op de volledige uitkering op basis van deze
totalité de l'indemnité versée sur la base de ce contrat levensverzekeringsovereenkomst, en anderzijds, de belastingplichtigen
d'assurance-vie et, d'autre part, les contribuables qui ont reçu die een schenking van andere goederen ontvingen en die hierop de
d'autres biens en donation, qui ont acquitté le droit de donation y schenkbelasting hebben voldaan en die bij het overlijden van de
afférent et qui, au décès du donateur, ne sont pas redevables d'un schenker geen erfbelasting verschuldigd zijn op deze geschonken
impôt de succession sur ces biens donnés ». goederen ».
B.3.2. Pour autant que les parties demanderesses devant le juge a quo B.3.2. Voor zover de eisende partijen voor de verwijzende rechter in
soulèvent également, dans leurs mémoires, l'incompatibilité de la hun memories eveneens de niet-bestaanbaarheid aanvoeren van de in het
disposition en cause avec les principes de la légalité, de la geding zijnde bepaling met de beginselen van wettigheid,
prévisibilité, de la sécurité juridique et de la confiance, ainsi voorzienbaarheid, rechtszekerheid en vertrouwen, en met artikel 1 van
qu'avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de
européenne des droits de l'homme, la Cour observe que les parties ne rechten van de mens, merkt het Hof op dat de partijen de draagwijdte
peuvent modifier ou faire modifier la portée de la question van de door de verwijzende rechter gestelde prejudiciële vraag niet
préjudicielle posée par le juge a quo. C'est au juge a quo qu'il vermogen te wijzigen of te laten wijzigen. Het komt aan de verwijzende
appartient de décider quelles questions préjudicielles doivent être rechter toe te oordelen welke prejudiciële vragen hij aan het Hof
posées à la Cour et de déterminer ainsi l'étendue de la saisine. La dient te stellen en daarbij de omvang van de saisine te bepalen. Het
Cour limite son examen à la différence de traitement que la Hof beperkt zijn onderzoek tot het verschil in behandeling dat de in
disposition en cause, dans l'interprétation soumise à la Cour, crée het geding zijnde bepaling, in de aan het Hof voorgelegde
entre les catégories de contribuables mentionnées dans la question interpretatie, creëert tussen de in de prejudiciële vraag vermelde
préjudicielle. categorieën van belastingplichtigen.
Quant au fond Ten gronde
B.4.1. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas B.4.1. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet
qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen
personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium
qu'elle soit raisonnablement justifiée. berust en het redelijk verantwoord is.
L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van
non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat
de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de
et le but visé. aangewende middelen en het beoogde doel.
B.4.2. L'article 172, alinéa 1er, de la Constitution constitue une B.4.2. Artikel 172, eerste lid, van de Grondwet vormt, in fiscale
application particulière, en matière fiscale, du principe d'égalité et aangelegenheden, een bijzondere toepassing van het in de artikelen 10
de non-discrimination inscrit aux articles 10 et 11 de la en 11 van de Grondwet vervatte beginsel van gelijkheid en
Constitution. niet-discriminatie.
B.4.3. Ni les articles 10 et 11 ni l'article 172, alinéa 1er, de la B.4.3. Noch de artikelen 10 en 11, noch artikel 172, eerste lid, van
Constitution ne comportent une interdiction générale de la double de Grondwet bevatten een algemeen verbod op dubbele belasting.
imposition. B.5. Conformément à l'article 2.7.1.0.2, alinéa 1er, du Code flamand B.5. Krachtens artikel 2.7.1.0.2, eerste lid, van de Vlaamse Codex
de la fiscalité, un impôt successoral est en principe dû sur la Fiscaliteit is er in beginsel erfbelasting verschuldigd op de overgang
transmission de biens d'une succession, qu'ils aient été acquis par le van goederen uit een nalatenschap, ongeacht of ze door de
contribuable par dévolution légale, par legs ou par institution belastingplichtige worden verkregen via wettelijke devolutie, legaten
contractuelle. of contractuele erfstelling.
En ce qui concerne cette succession dans le cadre de l'impôt Wat die nalatenschap in het kader van de erfbelasting betreft, bepaalt
successoral, l'article 2.7.1.0.5, § 1er, du même Code dispose : artikel 2.7.1.0.5, § 1, van dezelfde Codex :
« Les biens dont l'entité compétente de l'administration flamande « De goederen waarvan de bevoegde entiteit van de Vlaamse
établit que le défunt a disposé à titre gratuit dans les trois années administratie het bewijs levert dat de erflater er kosteloos over
précédant son décès, sont considérés comme faisant partie de sa beschikte gedurende de drie jaar vóór zijn overlijden, worden geacht
succession si la libéralité n'a pas été assujettie aux droits de donation ou au droit d'enregistrement établi pour les donations entre vifs. Les héritiers ou légataires possèdent un droit de recours contre le donataire pour les droits de succession acquittés à raison desdits biens. Lorsque l'entité compétente de l'administration flamande ou les héritiers et légataires démontrent que la libéralisation [lire : libéralité] valait pour une personne particulière, celle-ci est considérée comme légataire de la donation. Pour l'application du présent paragraphe, une libéralisation [lire : libéralité] faisant l'objet d'une exonération du droit d'enregistrement est assimilée à une libéralisation [lire : libéralité] assujettie aux droits de donation ou au droit deel uit te maken van zijn nalatenschap, tenzij de bevoordeling onderworpen is aan de schenkbelasting of het registratierecht op de schenkingen onder de levenden. De erfgenamen of legatarissen hebben een verhaalsrecht ten aanzien van de begiftigde voor de successierechten die op die goederen voldaan zijn. Als door de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie of door de erfgenamen en legatarissen bewezen wordt dat de bevoordeling toekwam aan een bepaalde persoon, wordt die als legataris van de geschonken zaak beschouwd. Voor de toepassing van deze paragraaf wordt een bevoordeling waarvoor een vrijstelling van de schenkbelasting is toegepast, gelijkgesteld met een bevoordeling die aan de schenkbelasting of aan het
d'enregistrement établi pour les donations entre vifs ». registratierecht op de schenkingen onder de levenden is onderworpen ».
B.6.1. Il ressort de l'article 2.7.1.0.5 du Code flamand de la B.6.1. Uit artikel 2.7.1.0.5 van de Vlaamse Codex Fiscaliteit volgt
fiscalité qu'aucun impôt successoral n'est en principe dû sur une dat er bij een schenking van goederen (bijvoorbeeld geld, aandelen of
donation de biens (par exemple de l'argent, des actions ou un tableau) een schilderij) in beginsel geen erfbelasting verschuldigd is indien
si un impôt sur les donations a été payé sur cette donation, et op die schenking schenkbelasting werd betaald, en die belasting
qu'aucun impôt successoral n'est dû non plus sur l'accroissement de evenmin verschuldigd is op de aangroei van de waarde van het goed
valeur du bien entre le moment de la donation et celui du décès. tussen het moment van de schenking en van het overlijden.
B.6.2. Par contre, du fait de la disposition en cause, dans B.6.2. Ingevolge de in het geding zijnde bepaling, in de aan het Hof
l'interprétation soumise à la Cour, en cas de donation d'une voorgelegde interpretatie, zijn bij een schenking van een
assurance-vie, les prestations d'assurance recueillies sont levensverzekering de uitgekeerde verzekeringsprestaties daarentegen
intégralement soumises à un impôt successoral, même si un impôt sur integraal aan erfbelasting onderworpen, zelfs indien er
les donations a été payé sur la donation de l'assurance-vie. schenkbelasting werd betaald op de schenking van de levensverzekering.
B.7. Il faut tenir compte en l'espèce de la nature spécifique de B.7. De specifieke aard van het voorwerp van de schenking dient te
l'objet de la donation. La nature spécifique d'un contrat dezen in acht te worden genomen. De specifieke aard van een
d'assurance-vie comme produit d'investissement implique que, même levensverzekeringsovereenkomst als beleggingsproduct brengt met zich
après la donation, l'objet de la donation continue à procurer un mee dat het voorwerp van de schenking ook na de schenking nog een
avantage qui dépasse la valeur de rachat, même sans que le voordeel blijft opbrengen dat de afkoopwaarde overstijgt, zelfs zonder
bénéficiaire de la donation en tant que preneur d'assurance fournisse dat de begunstigde van de schenking als verzekeringnemer zelf enige
lui-même des prestations quelconques. prestaties levert.
Au moment de la donation, le bénéficiaire de celle-ci acquiert ainsi Zo verkrijgt de begiftigde van de schenking op het moment van de
les droits nés de la relation juridique du preneur d'assurance schenking de rechten uit de rechtsverhouding van de initiële
initial, dont le droit de rachat et le droit de désignation ou de verzekeringnemer waaronder het afkooprecht en het recht van aanwijzing
modification d'un bénéficiaire. Pour le transfert de ces droits of wijziging van een begunstigde. Voor de overdracht van die
d'assurance, si ceux-ci sont soumis à l'impôt sur les donations, l'on verzekeringsrechten wordt, indien die aan de schenkbelasting wordt
prend en compte la valeur de rachat du contrat d'assurance. Cette onderworpen, de afkoopwaarde van de verzekeringsovereenkomst in
aanmerking genomen. Die afkoopwaarde stemt overeen met het bedrag dat
valeur de rachat correspond au montant versé au preneur d'assurance en de verzekeringnemer wordt uitbetaald bij het vroegtijdig beëindigen
cas de résiliation anticipée du contrat. van de overeenkomst.
Le bénéficiaire du contrat d'assurance-vie ne recueille les De begunstigde van de levensverzekeringsovereenkomst verkrijgt pas bij
prestations qui résultent de la relation juridique avec l'assureur het overlijden van de erflater-verzekeringnemer de prestaties, die
qu'au moment du décès du de cujus-preneur d'assurance. voortvloeien uit de rechtsverhouding met de verzekeraar.
B.8.1. Par son arrêt n° 34/2019 du 28 février 2019, la Cour a jugé B.8.1. Bij het arrest nr. 34/2019 van 28 februari 2019 heeft het Hof
qu'il n'est pas sans justification raisonnable que l'accroissement de geoordeeld dat het niet zonder redelijke verantwoording is dat de
valeur, entre le moment de la donation et celui de l'enrichissement aangroei van de waarde tussen het ogenblik van de schenking en dat van
effectif du bénéficiaire des prestations d'assurance-vie soit soumis à de effectieve verrijking van de begunstigde van
l'impôt successoral, compte tenu des objectifs, mentionnés en B.2.7, levensverzekeringsprestaties wordt onderworpen aan de erfbelasting,
d'égalité, d'équité et de justice dans le cadre de l'assujettissement gelet op de in B.2.7 vermelde doelstellingen van gelijkheid,
billijkheid en redelijkheid bij het onderwerpen van
de prestations d'assurance-vie à l'impôt successoral. levensverzekeringsprestaties aan de erfbelasting.
B.8.2. Ces objectifs ne sauraient toutefois justifier que l'impôt B.8.2. Die doelstellingen kunnen evenwel niet verantwoorden dat de
successoral soit établi sur la base de la valeur totale des erfbelasting wordt vastgesteld op basis van de volledige waarde van de
prestations d'assurance versées, sans que l'impôt sur les donations uitgekeerde verzekeringsprestaties, zonder dat de reeds op de
déjà perçu sur la donation d'assurance soit pris en compte pour verzekeringsgift geheven schenkbelasting in aanmerking wordt genomen
l'établissement de l'impôt successoral. bij de vaststelling van de erfbelasting.
En ce qui concerne la donation d'une assurance-vie, l'impôt sur les De schenkbelasting inzake de gift van een levensverzekering wordt
donations est établi sur la base de la valeur de rachat de vastgesteld op basis van de afkoopwaarde ervan, met andere woorden de
l'assurance, c'est-à-dire de l'indemnité que le preneur d'assurance uitkering die de verzekeringnemer zou verkrijgen bij het vroegtijdig
percevrait en cas de résiliation anticipée de l'assurance-vie. En beëindigen van de levensverzekering. Te dezen wordt de
l'espèce, l'assurance-vie n'est pas résiliée anticipativement, mais levensverzekering niet vroegtijdig beëindigd, maar worden de
les prestations d'assurance sont versées au bénéficiaire au décès du verzekeringsprestaties uitgekeerd aan de begunstigde bij het
preneur d'assurance initial. A ce moment-là, selon l'interprétation de la disposition en cause soumise à la Cour, est également dû un impôt successoral, qui est établi sur la base de la valeur totale des prestations d'assurance versées. Il s'ensuit que le montant total de l'impôt dû peut être considérablement plus élevé que si aucune donation d'assurance-vie sur laquelle un impôt sur les donations aurait été perçu n'avait eu lieu. La disposition en cause, dans l'interprétation soumise à la Cour, produit dès lors des effets disproportionnés à l'égard des contribuables qui recueillent des prestations résultant d'un contrat d'assurance-vie, lorsqu'il leur a été fait don de ce contrat et qu'un overlijden van de oorspronkelijke verzekeringnemer. Op dat ogenblik wordt, volgens de aan het Hof voorgelegde interpretatie van de in het geding zijnde bepaling, eveneens erfbelasting verschuldigd, vastgesteld op basis van de volledige waarde van de uitgekeerde verzekeringsprestaties. Daaruit volgt dat de totale verschuldigde belasting aanzienlijk hoger kan liggen dan wanneer er geen levensverzekeringsgift zou hebben plaatsgevonden waarop schenkbelasting werd geheven. In de aan het Hof voorgelegde interpretatie brengt de in het geding zijnde bepaling derhalve onevenredige gevolgen met zich mee ten aanzien van de belastingplichtigen die prestaties ontvangen uit een levensverzekeringsovereenkomst, wanneer die overeenkomst aan hen werd
impôt sur les donations a été prélevé sur cette donation. Le fait que geschonken en daarop schenkbelasting werd geheven. Het feit dat het
l'objet de l'impôt sur les donations (le transfert des droits nés de voorwerp van de schenkbelasting (de overdracht van de rechten uit de
la relation juridique du preneur d'assurance initial) n'est en rechtsverhouding van de initiële verzekeringnemer), in beginsel, niet
principe pas le même que celui de l'impôt successoral (le versement hetzelfde is als dat van de erfbelasting (de uitkering van de
des prestations qui découlent de la relation juridique avec prestaties die voortvloeien uit de rechtsverhouding met de
l'assureur) ne conduit pas à une autre conclusion. verzekeraar), leidt niet tot een andere conclusie.
B.9. La disposition en cause, interprétée en ce sens qu'elle B.9. De in het geding zijnde bepaling, zo geïnterpreteerd dat zij van
s'applique à des prestations recueillies en vertu d'un contrat toepassing is op prestaties verkregen uit een
d'assurance-vie, lorsque ce contrat a fait l'objet d'une donation par levensverzekeringsovereenkomst wanneer die overeenkomst het voorwerp
le de cujus-preneur d'assurance au contribuable-bénéficiaire sur heeft uitgemaakt van een schenking door de erflater-verzekeringnemer
laquelle un impôt sur les donations a été prélevé, n'est par aan de belastingplichtige-begunstigde waarop schenkbelasting werd
conséquent pas compatible avec les articles 10, 11 et 172 de la geheven, is bijgevolg niet bestaanbaar met de artikelen 10, 11 en 172
Constitution, en ce que cette disposition aboutit, dans une telle van de Grondwet, voor zover die bepaling er in een dergelijke situatie
situation, à ce qu'un impôt successoral intégral est dû, établi sur la toe leidt dat een integrale erfbelasting verschuldigd is, vastgesteld
base de la valeur totale des prestations recueillies en vertu du op basis van de volledige waarde van de prestaties verkregen uit de
contrat d'assurance-vie. levensverzekeringsovereenkomst.
La question préjudicielle appelle une réponse affirmative. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord.
B.10.1. Il découle des articles 170, §§ 1er et 2, et 172, alinéa 2, de B.10.1. Uit de artikelen 170, §§ 1 en 2, en 172, tweede lid, van de
la Constitution qu'aucun impôt ne peut être levé et qu'aucune Grondwet volgt dat geen enkele belasting kan worden geheven en dat
exemption d'impôt ne peut être accordée sans qu'ait été recueilli le geen enkele vrijstelling van belasting kan worden verleend zonder
consentement des contribuables, exprimé par leurs représentants. La instemming van de belastingplichtigen, uitgedrukt door hun
matière fiscale est une compétence que la Constitution réserve à une vertegenwoordigers. De fiscale aangelegenheid is een bevoegdheid die
door de Grondwet aan een wetskrachtige norm wordt voorbehouden,
norme législative, le législateur compétent étant tenu de déterminer waarbij het aan de bevoegde wetgever staat de essentiële elementen
les éléments essentiels de l'impôt. Font partie des éléments ervan vast te stellen. Tot de essentiële elementen van de belasting
essentiels de l'impôt, la désignation des contribuables, la matière behoren de aanwijzing van de belastingplichtigen, de belastbare
imposable, la base d'imposition, le taux d'imposition et les materie, de heffingsgrondslag, de aanslagvoet en de eventuele
éventuelles exonérations d'impôt. belastingvrijstellingen.
Compte tenu de ce qui précède, il appartient exclusivement au Rekening houdend met hetgeen voorafgaat, staat het uitsluitend aan de
législateur décrétal d'adopter, dans le respect des articles 10, 11 et decreetgever om, met inachtneming van de artikelen 10, 11 en 172 van
172 de la Constitution, une réglementation visant à remédier à de Grondwet, een regelgeving aan te nemen die ertoe strekt de
l'inconstitutionnalité qui, dans l'interprétation soumise à la Cour, ongrondwettigheid te verhelpen waarmee de in het geding zijnde
affecte la disposition en cause. bepaling, in de aan het Hof voorgelegde interpretatie, is aangetast.
Comme le Gouvernement flamand l'observe, il existe effectivement Zoals de Vlaamse Regering opmerkt, zijn er om die ongrondwettigheid te
plusieurs possibilités pour remédier à cette inconstitutionnalité, verhelpen inderdaad verschillende mogelijkheden, waaronder een
parmi lesquelles une réduction de l'impôt successoral de l'impôt sur vermindering van de erfbelasting met de reeds betaalde schenkbelasting
les donations déjà acquitté ou une réduction de la base imposable de of een vermindering van de belastbare grondslag van de erfbelasting
l'impôt successoral du montant qui a servi de base imposable pour met het bedrag dat als belastbare grondslag heeft gediend van de
l'établissement de l'impôt sur les donations. schenkbelasting.
Entre-temps, dans le cadre de l'ancrage décrétal de la position de Inmiddels heeft de decreetgever, in het kader van de decretale
l'administration fiscale flamande mentionnée en B.2.6, le législateur verankering van het in B.2.6 vermelde standpunt van de Vlaamse
décrétal a opté pour cette dernière possibilité. Par l'article 35 du Belastingdienst, gekozen voor die laatste mogelijkheid. Bij artikel 35
décret du 23 décembre 2016, il a en effet été prévu que « dans le cas van het decreet van 23 december 2016 werd immers bepaald dat « in het
d'un contrat d'assurance-vie, la base imposable des sommes, rentes ou geval van een levensverzekeringscontract [...] de belastbare grondslag
van de sommen, renten of waarden, die aan de persoon, vermeld in
valeurs pouvant revenir à la personne visée à l'article 2.7.1.0.6 sont artikel 2.7.1.0.6, kunnen toekomen, [wordt] verminderd met het bedrag
diminuées du montant ayant servi de base imposable pour le prélèvement dat als belastbare grondslag heeft gediend voor de heffing van de
des droits de donation si le contrat a fait l'objet d'une donation à schenkbelasting indien het contract door de erflater aan die persoon
cette personne par le défunt » (article 2.7.3.2.8, § 2, du Code werd geschonken » (artikel 2.7.3.2.8, § 2, van de Vlaamse Codex
flamand de la fiscalité). Comme il est dit en B.2.7, la diminution de Fiscaliteit). Zoals vermeld in B.2.7, kan de aldus bepaalde
la base imposable ainsi prévue ne peut toutefois pas être appliquée vermindering van de belastbare grondslag echter niet worden toegepast
dans le litige a quo, puisque l'article 35 du décret du 23 décembre in het bodemgeschil, aangezien artikel 35 van het decreet van 23
2016 n'est entré en vigueur que le 9 janvier 2017. december 2016 pas in werking is getreden op 9 januari 2017.
B.10.2. L'inconstitutionnalité constatée porte exclusivement sur une B.10.2. De vastgestelde ongrondwettigheid heeft uitsluitend betrekking
situation telle que dans l'affaire soumise au juge a quo, dans op een situatie zoals in het bodemgeschil, waarin vóór de
laquelle, avant l'entrée en vigueur de l'article 35 du 23 décembre inwerkingtreding van artikel 35 van het decreet van 23 december 2016
2016, les prestations ont été recueillies en vertu d'un contrat prestaties werden verkregen uit een levensverzekeringsovereenkomst die
d'assurance-vie qui a fait l'objet d'une donation par le de het voorwerp heeft uitgemaakt van een schenking door de
cujus-preneur d'assurance au contribuable-bénéficiaire sur laquelle un erflater-verzekeringnemer aan de belastingplichtige-begunstigde waarop
impôt sur les donations a été prélevé. Cette inconstitutionnalité ne schenkbelasting is geheven. Die ongrondwettigheid doet geen afbreuk
porte pas atteinte à l'application de l'impôt successoral dans les
autres situations, dans lesquelles, avant l'entrée en vigueur de aan de toepassing van de erfbelasting in de overige situaties, waarin
l'article 35 du 23 décembre 2016, des sommes, rentes ou valeurs, y vóór de inwerkingtreding van artikel 35 van het decreet van 23
december 2016 sommen, renten of waarden, met inbegrip van
compris des prestations d'assurance-vie, ont été obtenues gratuitement levensverzekeringsprestaties, ingevolge een beding ten behoeve van
d'un défunt en vertu d'une stipulation pour autrui. Quant au maintien des effets B.11.1. Le Gouvernement flamand demande à titre subsidiaire le maintien des effets de la disposition en cause en cas de constat d'inconstitutionnalité. Il soutient que, si la disposition en cause est tout bonnement déclarée inconstitutionnelle, il en résultera que les contribuables-bénéficiaires ne seront plus redevables de la moindre forme d'impôt successoral. En cas de non-maintien des effets, le constat d'inconstitutionnalité aurait également des conséquences budgétaires et administratives indésirables. B.11.2. Le maintien des effets doit être considéré comme une exception à la nature déclaratoire de l'arrêt rendu au contentieux préjudiciel. Avant de décider de maintenir les effets de la disposition en cause, la Cour doit constater que l'avantage tiré de l'effet du constat d'inconstitutionnalité non modulé est disproportionné par rapport à la perturbation qu'il impliquerait pour l'ordre juridique. derden kosteloos van een erflater werden verkregen. Ten aanzien van de handhaving van de gevolgen B.11.1. De Vlaamse Regering vraagt in ondergeschikte orde dat in geval van een vaststelling van ongrondwettigheid, de gevolgen van de in het geding zijnde bepaling zouden worden gehandhaafd. Zij voert aan dat, indien de in het geding zijnde bepaling zonder meer ongrondwettig wordt verklaard, zulks ertoe zal leiden dat de belastingplichtigen-begunstigden geen enkele vorm van erfbelasting meer verschuldigd zijn. Bij gebrek aan handhaving zou de vaststelling van ongrondwettigheid ook ongewenste budgettaire en administratieve gevolgen creëren. B.11.2. De handhaving van de gevolgen dient als een uitzondering op de declaratoire aard van het in het prejudiciële contentieux gewezen arrest te worden beschouwd. Alvorens te beslissen de gevolgen van de in het geding zijnde bepaling te handhaven, moet het Hof vaststellen dat het voordeel dat uit de niet-gemoduleerde vaststelling van ongrondwettigheid voortvloeit, buiten verhouding staat tot de verstoring die zij voor de rechtsorde met zich zou meebrengen.
B.11.3. Le Gouvernement flamand ne démontre pas qu'un constat B.11.3. De Vlaamse Regering toont niet aan dat een niet-gemoduleerde
d'inconstitutionnalité non modulé pourrait à ce point compromettre la vaststelling van ongrondwettigheid de rechtszekerheid in die mate in
sécurité juridique ou engendrer des conséquences budgétaires ou het gedrang zou kunnen brengen dan wel dat de budgettaire of
administratives telles que, lorsqu'elle répond à la question administratieve gevolgen daarvan van die aard zijn, dat bij de
préjudicielle, la Cour doive décider de maintenir les effets de la beantwoording van de prejudiciële vraag tot een handhaving van de
disposition en cause. Par ailleurs, comme il est dit en B.10.1, il a gevolgen van de in het geding zijnde bepaling moet worden besloten.
entre-temps été remédié à l'inconstitutionnalité constatée, par le Overigens werd de vastgestelde ongrondwettigheid inmiddels verholpen
décret du 23 décembre 2016. bij het decreet van 23 december 2016, zoals vermeld in B.10.1.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 2.7.1.0.6 du Code flamand de la fiscalité du 13 décembre Artikel 2.7.1.0.6 van de Vlaamse Codex Fiscaliteit van 13 december
2013, tel qu'il était applicable avant sa modification par l'article 2013, vóór de wijziging ervan bij artikel 34 van het Vlaamse decreet
34 du décret flamand du 23 décembre 2016 « portant des dispositions van 23 december 2016 « houdende diverse fiscale bepalingen en
fiscales diverses et des dispositions relatives au recouvrement de bepalingen omtrent de invordering van niet-fiscale schuldvorderingen
créances non fiscales », interprété en ce sens qu'il s'applique à des », zo geïnterpreteerd dat het van toepassing is op prestaties
prestations recueillies en vertu d'un contrat d'assurance-vie, lorsque verkregen uit een levensverzekeringsovereenkomst wanneer die
ce contrat a fait l'objet d'une donation par le de cujus-preneur overeenkomst het voorwerp heeft uitgemaakt van een schenking door de
d'assurance au contribuable-bénéficiaire sur laquelle un impôt sur les erflater-verzekeringnemer aan de belastingplichtige-begunstigde waarop
donations a été prélevé, viole les articles 10, 11 et 172 de la schenkbelasting werd geheven, schendt de artikelen 10, 11 en 172 van
Constitution, en ce que cette disposition aboutit, dans une telle de Grondwet, voor zover die bepaling er in een dergelijke situatie toe
situation, à ce qu'un impôt successoral intégral est dû, établi sur la leidt dat een integrale erfbelasting verschuldigd is, vastgesteld op
base de la valeur totale des prestations recueillies en vertu du basis van de volledige waarde van de prestaties verkregen uit de
contrat d'assurance-vie. levensverzekeringsovereenkomst.
Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 9 décembre 2021. op 9 december 2021.
Le greffier, Le président, De griffier, De voorzitter,
F. Meersschaut L. Lavrysen F. Meersschaut L. Lavrysen
^