Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 161/2021 du 18 novembre 2021 Numéro du rôle : 7332 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 29 à 32 de la loi du 24 juin 2013 « relative aux sanctions administratives communales », posée par le Tribunal La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges J.-P. (...)"
Extrait de l'arrêt n° 161/2021 du 18 novembre 2021 Numéro du rôle : 7332 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 29 à 32 de la loi du 24 juin 2013 « relative aux sanctions administratives communales », posée par le Tribunal La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges J.-P. (...) Uittreksel uit arrest nr. 161/2021 van 18 november 2021 Rolnummer 7332 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 29 tot 32 van de wet van 24 juni 2013 « betreffende de gemeentelijke administratieve sancties », gesteld door de Politier Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 161/2021 du 18 novembre 2021 Uittreksel uit arrest nr. 161/2021 van 18 november 2021
Numéro du rôle : 7332 Rolnummer 7332
En cause : la question préjudicielle relative aux articles 29 à 32 de In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 29 tot 32 van de wet
la loi du 24 juin 2013 « relative aux sanctions administratives van 24 juni 2013 « betreffende de gemeentelijke administratieve
communales », posée par le Tribunal de police de Liège, division de Liège. sancties », gesteld door de Politierechtbank Luik, afdeling Luik.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges J.-P. samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de
Moerman, T. Giet, J. Moerman, M. Pâques et D. Pieters, assistée du rechters J.-P. Moerman, T. Giet, J. Moerman, M. Pâques en D. Pieters,
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président P. Nihoul, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 13 décembre 2019, dont l'expédition est parvenue au Bij vonnis van 13 december 2019, waarvan de expeditie ter griffie van
greffe de la Cour le 19 décembre 2019, le Tribunal de police de Liège, het Hof is ingekomen op 19 december 2019, heeft de Politierechtbank
division de Liège, a posé la question préjudicielle suivante : Luik, afdeling Luik, de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« Les articles 29, 30, 31 et 32 de la Loi du 24/6/2013 sur les « Schenden de artikelen 29, 30, 31 en 32 van de wet van 24 juni 2013
sanctions administratives communales, violent-ils les articles 10, 11 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties de artikelen 10,
et 13 de la Constitution, lus isolément ou en combinaison avec 11 en 13 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel
l'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in die
interprété en ce sens : zin geïnterpreteerd :
- qu'en ce qui résulte de la combinaison de leur lecture que lorsque - dat uit de gecombineerde lezing ervan volgt dat wanneer de
le contrevenant a fait part de ses moyens de défense au fonctionnaire overtreder zijn verweermiddelen buiten de termijn bepaald in artikel
sanctionnateur en dehors du délai prévu à l'article 29, § 1 ou 29, § 1, aan de sanctionerend ambtenaar heeft medegedeeld of wanneer
lorsqu'il n'a pas fait parvenir de moyens de défense au dit hij geen verweermiddelen aan die sanctionerend ambtenaar heeft
fonctionnaire sanctionnateur, son appel auprès du tribunal de police toegezonden, zijn hoger beroep bij de politierechtbank onontvankelijk
serait irrecevable, ce qui aurait pour effet de le priver de l'accès à zou zijn, hetgeen tot gevolg zou hebben dat hem de toegang tot een
un juge impartial et indépendant ? ». onpartijdige en onafhankelijke rechter wordt ontzegd ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. L'article 29 de la loi du 24 juin 2013 « relative aux sanctions B.1. Artikel 29 van de wet van 24 juni 2013 « betreffende de
administratives communales » (ci-après : la loi du 24 juin 2013), qui gemeentelijke administratieve sancties » (hierna : de wet van 24 juni
concerne entre autres la procédure en cas d'infraction relative au 2013), dat onder meer betrekking heeft op de procedure in geval van
stationnement visée à l'article 3, 3°, de la même loi, dispose : een overtreding betreffende het parkeren bedoeld in artikel 3, 3°, van
dezelfde wet, bepaalt :
« § 1er Le fonctionnaire sanctionnateur fait part au contrevenant, « § 1. De sanctionerend ambtenaar deelt binnen de vijftien dagen na
dans les quinze jours à compter de la réception de la constatation de ontvangst van de vaststelling van de inbreuk, bij gewone zending, aan
l'infraction, par envoi ordinaire, des données relatives aux faits de overtreder de gegevens mee met betrekking tot de vastgestelde
constatés et à l'infraction commise ainsi que du montant de l'amende feiten en de begane inbreuk, alsmede het bedrag van de administratieve
administrative. geldboete.
L'amende administrative est payée par le contrevenant dans les trente De administratieve boete wordt betaald door de overtreder binnen
jours de la notification de celle-ci, sauf si celui-ci fait connaître dertig dagen na de kennisgeving ervan, tenzij de overtreder binnen
par envoi ordinaire, dans ce délai, ses moyens de défense au deze termijn zijn verweermiddelen bij gewone zending laat geworden aan
fonctionnaire sanctionnateur. Le contrevenant peut être entendu dans de sanctionerend ambtenaar. De overtreder kan binnen deze termijn op
ce délai, à sa demande, lorsque le montant de l'amende administrative zijn verzoek worden gehoord wanneer het bedrag van de administratieve
est supérieur à 70 euros. geldboete hoger ligt dan 70 euro.
§ 2. Si le fonctionnaire sanctionnateur déclare les moyens de défense § 2. Verklaart de sanctionerend ambtenaar de verweermiddelen niet
non fondés, il en informe le contrevenant, de manière motivée, avec gegrond, dan brengt hij de overtreder hiervan op een met redenen
renvoi au paiement de l'amende administrative qui doit être payée dans omklede wijze op de hoogte met verwijzing naar de te betalen
un nouveau délai de trente jours à compter de cette notification. administratieve geldboete die binnen een nieuwe termijn van dertig
dagen na deze kennisgeving moet worden betaald.
§ 3. Si l'amende administrative n'est pas payée dans le premier délai § 3. Wordt de administratieve geldboete niet betaald binnen de eerste
termijn van dertig dagen, dan wordt, behoudens in geval van
de trente jours, excepté en cas de moyens de défense, un rappel est verweermiddelen, een herinnering verstuurd met uitnodiging tot
envoyé avec une invitation à payer dans un nouveau délai de trente betaling binnen een nieuwe termijn van dertig dagen te rekenen vanaf
jours à compter de la notification de ce rappel ». de kennisgeving van die herinnering ».
B.2.1. Les articles 30 à 32 de la loi du 24 juin 2013 règlent les B.2.1. De artikelen 30 tot 32 van de wet van 24 juni 2013 regelen de
recours introduits contre la décision d'imposer une amende beroepen die kunnen worden ingesteld tegen de beslissing om een
administrative. administratieve geldboete op te leggen.
B.2.2. L'article 30 dispose : B.2.2. Artikel 30 bepaalt :
« La décision d'imposer une amende administrative a force exécutoire à « De beslissing tot het opleggen van een administratieve geldboete
heeft uitvoerbare kracht na het verstrijken van één maand vanaf de dag
l'expiration du délai d'un mois à compter du jour de sa notification, van de kennisgeving, behoudens wanneer hoger beroep wordt aangetekend
sauf en cas d'appel conformément à l'article 31 ». overeenkomstig artikel 31 ».
B.2.3. L'article 31 dispose : B.2.3. Artikel 31 bepaalt :
« § 1er. La commune ou le contrevenant, en cas d'amende « § 1. De gemeente of de overtreder, in geval van een administratieve
administrative, peut introduire un recours par requête écrite auprès geldboete, kan een beroep instellen bij geschreven verzoekschrift bij
du tribunal de police, selon la procédure civile, dans le mois de la de politierechtbank, volgens de burgerlijke procedure, binnen een
notification de la décision. maand na kennisgeving van de beslissing.
Lorsque la décision du fonctionnaire sanctionnateur se rapporte aux Wanneer de beslissing van de sanctionerend ambtenaar betrekking heeft
mineurs, le recours est introduit par requête gratuite auprès du op minderjarigen, wordt het beroep ingediend via kosteloos
tribunal de la jeunesse. [...] verzoekschrift bij de jeugdrechtbank. [...]
Le tribunal de police ou le tribunal de la jeunesse statuent, dans le De politierechtbank of de jeugdrechtbank beslissen in het kader van
cadre d'un débat contradictoire et public, sur le recours introduit een tegensprekelijk en openbaar debat, over het beroep ingesteld tegen
contre la sanction administrative visée [à] l'article 4, § 1er, 1°. de administratieve sanctie zoals bedoeld in artikel 4, § 1, 1°. Zij
Ils jugent de la légalité et de la proportionnalité de l'amende oordelen over de wettelijkheid en de proportionaliteit van de
imposée. opgelegde geldboete.
Ils peuvent soit confirmer, soit réformer la décision prise par le Zij kunnen de beslissing van de sanctionerend ambtenaar ofwel
fonctionnaire sanctionnateur. bevestigen ofwel herzien.
[...] [...]
La décision du tribunal de police ou du tribunal de la jeunesse n'est De beslissing van de politierechtbank of van de jeugdrechtbank is niet
pas susceptible d'appel. vatbaar voor hoger beroep.
[...] [...]
Sans préjudice des alinéas 1er à 7 et de la loi précitée du 8 avril Onverminderd het eerste tot het zevende lid en de voormelde wet van 8
1965, les dispositions du Code judiciaire s'appliquent au recours april 1965, zijn de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek van
auprès du tribunal de police et du tribunal de la jeunesse. toepassing op het beroep bij de politierechtbank en de jeugdrechtbank.
§ 2. Lorsqu'un recours est introduit contre la décision du § 2. Wanneer een beroep wordt ingesteld tegen de beslissing van de
fonctionnaire sanctionnateur, ce dernier ou son délégué peut sanctionerend ambtenaar kan deze laatste of zijn afgevaardigde de
représenter la commune dans le cadre de la procédure devant le gemeente vertegenwoordigen in het kader van de procedure voor de
tribunal de police ou le tribunal de la jeunesse ». politierechtbank of de jeugdrechtbank ».
B.2.4. L'article 32 dispose : B.2.4. Artikel 32 bepaalt :
« Par dérogation aux délais visés aux articles 30 et 31, la décision « In afwijking van de in de artikelen 30 en 31 bedoelde termijnen kan
du fonctionnaire sanctionnateur d'imposer une amende administrative en de beslissing van de sanctionerend ambtenaar om een administratieve
cas d'infractions visées à l'article 3, 3°, peut être exécutée de geldboete op te leggen in geval van in artikel 3, 3°, bedoelde
manière forcée, si cette amende administrative n'est pas payée dans le inbreuken gedwongen worden uitgevoerd, indien deze administratieve
délai visé à l'article 29, § 3, à moins que le contrevenant ait geldboete niet binnen de termijn bedoeld in artikel 29, § 3, werd
introduit un recours dans ce délai ». betaald, tenzij de overtreder binnen deze termijn een beroep instelt
B.3. Il ressort des motifs de la décision de renvoi que la Cour est ». B.3. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt dat het Hof
invitée à statuer sur la constitutionnalité des articles 29 à 32 de la wordt verzocht zich uit te spreken over de grondwettigheid van de
loi du 24 juin 2013, en ce que ces dispositions législatives artikelen 29 tot 32 van de wet van 24 juni 2013, in zoverre die
interdiraient au contrevenant qui n'a pas communiqué de moyens de wetsbepalingen een overtreder die geen verweermiddelen heeft
défense au fonctionnaire sanctionnateur qui lui a infligé une amende medegedeeld aan de sanctionerend ambtenaar die hem een administratieve
administrative pour une infraction aux règles de stationnement visée à geldboete heeft opgelegd wegens een overtreding van de parkeerregels
l'article 3, 3°, de cette loi d'introduire auprès du tribunal de bedoeld in artikel 3, 3°, van die wet, zouden verbieden om bij de
police un recours contre la décision de ce fonctionnaire. politierechtbank een beroep in te stellen tegen de beslissing van die
B.4.1. Il ressort des paragraphes 1er et 3 de l'article 29 de la loi ambtenaar. B.4.1. Uit de paragrafen 1 en 3 van artikel 29 van de wet van 24 juni
du 24 juin 2013 que, lorsque le contrevenant n'a pas communiqué de 2013 blijkt dat, wanneer een overtreder geen verweermiddelen heeft
moyens de défense au fonctionnaire sanctionnateur qui l'a informé du medegedeeld aan de sanctionerend ambtenaar die hem in kennis heeft
gesteld van het bedrag van de administratieve geldboete die
montant de l'amende administrative due pour une infraction aux règles verschuldigd is wegens een overtreding van de parkeerregels bedoeld in
de stationnement visée à l'article 3, 3°, de cette loi, et qu'il n'a artikel 3, 3°, van die wet, en hij die geldboete niet heeft betaald
pas payé cette amende dans les trente jours de cette information, le binnen dertig dagen na die inkennisstelling, de overtreder een
contrevenant doit recevoir un rappel avec une invitation à payer herinnering moet ontvangen met uitnodiging tot betaling van die boete
ladite amende dans les trente jours de la notification de ce rappel. binnen dertig dagen na de kennisgeving van die herinnering.
B.4.2. Il ressort des deux premières phrases de l'article 31 de la loi B.4.2. Uit de eerste twee zinnen van artikel 31 van de wet van 24 juni
du 24 juin 2013 que tout contrevenant majeur auquel un fonctionnaire 2013 blijkt dat elke meerderjarige overtreder aan wie een
sanctionnateur inflige une amende administrative en application de sanctionerend ambtenaar een administratieve geldboete oplegt met
cette loi peut introduire un recours contre cette décision toepassing van die wet, tegen die administratieve beslissing een
administrative auprès du tribunal de police. beroep kan instellen bij de politierechtbank.
B.4.3. Ni l'article 31 de la loi du 24 juin 2013 ni aucune des autres B.4.3. Noch artikel 31 van de wet van 24 juni 2013, noch enige andere
dispositions législatives en cause n'indiquent que ce recours n'est in het geding zijnde wetsbepaling vermeldt dat dit beroep slechts
recevable qu'à condition que le contrevenant ait, au préalable, ontvankelijk is op voorwaarde dat de overtreder vooraf verweermiddelen
communiqué des moyens de défense au fonctionnaire sanctionnateur. heeft medegedeeld aan de sanctionerend ambtenaar.
L'article 32 de la même loi prévoit d'ailleurs que le contrevenant Artikel 32 van dezelfde wet bepaalt overigens dat een overtreder die,
qui, faute d'avoir payé l'amende communiquée par le fonctionnaire ou wegens niet-betaling van de door de ambtenaar meegedeelde geldboete of
fait connaître ses moyens de défense dans le délai de trente jours omdat hij zijn verweermiddelen niet kenbaar heeft gemaakt binnen de
prévu à l'article 29, § 1er, de la loi du 24 juin 2013, a reçu le termijn van dertig dagen bedoeld in artikel 29, § 1, van de wet van 24
rappel visé à l'article 29, § 3, de la même loi peut encore introduire juni 2013, de herinnering bedoeld in artikel 29, § 3, van dezelfde wet
un recours auprès du tribunal de police dans les trente jours de la heeft ontvangen, nog steeds een beroep kan instellen bij de
politierechtbank binnen dertig dagen na kennisgeving van die
notification de ce rappel, sans que la recevabilité de ce recours soit herinnering, zonder dat de ontvankelijkheid van dat beroep afhankelijk
subordonnée à la communication de moyens de défense dans ce dernier wordt gesteld van de mededeling van verweermiddelen binnen die laatste
délai. termijn.
B.4.4. Il ressort de ce qui précède que l'interprétation des B.4.4. Uit het voorgaande blijkt dat de in B.3 vermelde interpretatie
dispositions législatives mentionnée en B.3 est manifestement erronée. van de wetsbepalingen kennelijk onjuist is.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
La question préjudicielle n'appelle pas de réponse. De prejudiciële vraag behoeft geen antwoord.
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 18 novembre 2021. op 18 november 2021.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
P. Nihoul P. Nihoul
^