← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 161/2021 du 18 novembre 2021 Numéro du rôle : 7332 En cause
: la question préjudicielle relative aux articles 29 à 32 de la loi du 24 juin 2013 « relative aux sanctions
administratives communales », posée par le Tribunal La
Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges J.-P. (...)"
Extrait de l'arrêt n° 161/2021 du 18 novembre 2021 Numéro du rôle : 7332 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 29 à 32 de la loi du 24 juin 2013 « relative aux sanctions administratives communales », posée par le Tribunal La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges J.-P. (...) | Uittreksel uit arrest nr. 161/2021 van 18 november 2021 Rolnummer 7332 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 29 tot 32 van de wet van 24 juni 2013 « betreffende de gemeentelijke administratieve sancties », gesteld door de Politier Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 161/2021 du 18 novembre 2021 | Uittreksel uit arrest nr. 161/2021 van 18 november 2021 |
Numéro du rôle : 7332 | Rolnummer 7332 |
En cause : la question préjudicielle relative aux articles 29 à 32 de | In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 29 tot 32 van de wet |
la loi du 24 juin 2013 « relative aux sanctions administratives | van 24 juni 2013 « betreffende de gemeentelijke administratieve |
communales », posée par le Tribunal de police de Liège, division de Liège. | sancties », gesteld door de Politierechtbank Luik, afdeling Luik. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges J.-P. | samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de |
Moerman, T. Giet, J. Moerman, M. Pâques et D. Pieters, assistée du | rechters J.-P. Moerman, T. Giet, J. Moerman, M. Pâques en D. Pieters, |
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président P. Nihoul, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par jugement du 13 décembre 2019, dont l'expédition est parvenue au | Bij vonnis van 13 december 2019, waarvan de expeditie ter griffie van |
greffe de la Cour le 19 décembre 2019, le Tribunal de police de Liège, | het Hof is ingekomen op 19 december 2019, heeft de Politierechtbank |
division de Liège, a posé la question préjudicielle suivante : | Luik, afdeling Luik, de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« Les articles 29, 30, 31 et 32 de la Loi du 24/6/2013 sur les | « Schenden de artikelen 29, 30, 31 en 32 van de wet van 24 juni 2013 |
sanctions administratives communales, violent-ils les articles 10, 11 | betreffende de gemeentelijke administratieve sancties de artikelen 10, |
et 13 de la Constitution, lus isolément ou en combinaison avec | 11 en 13 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel |
l'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme | 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in die |
interprété en ce sens : | zin geïnterpreteerd : |
- qu'en ce qui résulte de la combinaison de leur lecture que lorsque | - dat uit de gecombineerde lezing ervan volgt dat wanneer de |
le contrevenant a fait part de ses moyens de défense au fonctionnaire | overtreder zijn verweermiddelen buiten de termijn bepaald in artikel |
sanctionnateur en dehors du délai prévu à l'article 29, § 1 ou | 29, § 1, aan de sanctionerend ambtenaar heeft medegedeeld of wanneer |
lorsqu'il n'a pas fait parvenir de moyens de défense au dit | hij geen verweermiddelen aan die sanctionerend ambtenaar heeft |
fonctionnaire sanctionnateur, son appel auprès du tribunal de police | toegezonden, zijn hoger beroep bij de politierechtbank onontvankelijk |
serait irrecevable, ce qui aurait pour effet de le priver de l'accès à | zou zijn, hetgeen tot gevolg zou hebben dat hem de toegang tot een |
un juge impartial et indépendant ? ». | onpartijdige en onafhankelijke rechter wordt ontzegd ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. L'article 29 de la loi du 24 juin 2013 « relative aux sanctions | B.1. Artikel 29 van de wet van 24 juni 2013 « betreffende de |
administratives communales » (ci-après : la loi du 24 juin 2013), qui | gemeentelijke administratieve sancties » (hierna : de wet van 24 juni |
concerne entre autres la procédure en cas d'infraction relative au | 2013), dat onder meer betrekking heeft op de procedure in geval van |
stationnement visée à l'article 3, 3°, de la même loi, dispose : | een overtreding betreffende het parkeren bedoeld in artikel 3, 3°, van |
dezelfde wet, bepaalt : | |
« § 1er Le fonctionnaire sanctionnateur fait part au contrevenant, | « § 1. De sanctionerend ambtenaar deelt binnen de vijftien dagen na |
dans les quinze jours à compter de la réception de la constatation de | ontvangst van de vaststelling van de inbreuk, bij gewone zending, aan |
l'infraction, par envoi ordinaire, des données relatives aux faits | de overtreder de gegevens mee met betrekking tot de vastgestelde |
constatés et à l'infraction commise ainsi que du montant de l'amende | feiten en de begane inbreuk, alsmede het bedrag van de administratieve |
administrative. | geldboete. |
L'amende administrative est payée par le contrevenant dans les trente | De administratieve boete wordt betaald door de overtreder binnen |
jours de la notification de celle-ci, sauf si celui-ci fait connaître | dertig dagen na de kennisgeving ervan, tenzij de overtreder binnen |
par envoi ordinaire, dans ce délai, ses moyens de défense au | deze termijn zijn verweermiddelen bij gewone zending laat geworden aan |
fonctionnaire sanctionnateur. Le contrevenant peut être entendu dans | de sanctionerend ambtenaar. De overtreder kan binnen deze termijn op |
ce délai, à sa demande, lorsque le montant de l'amende administrative | zijn verzoek worden gehoord wanneer het bedrag van de administratieve |
est supérieur à 70 euros. | geldboete hoger ligt dan 70 euro. |
§ 2. Si le fonctionnaire sanctionnateur déclare les moyens de défense | § 2. Verklaart de sanctionerend ambtenaar de verweermiddelen niet |
non fondés, il en informe le contrevenant, de manière motivée, avec | gegrond, dan brengt hij de overtreder hiervan op een met redenen |
renvoi au paiement de l'amende administrative qui doit être payée dans | omklede wijze op de hoogte met verwijzing naar de te betalen |
un nouveau délai de trente jours à compter de cette notification. | administratieve geldboete die binnen een nieuwe termijn van dertig |
dagen na deze kennisgeving moet worden betaald. | |
§ 3. Si l'amende administrative n'est pas payée dans le premier délai | § 3. Wordt de administratieve geldboete niet betaald binnen de eerste |
termijn van dertig dagen, dan wordt, behoudens in geval van | |
de trente jours, excepté en cas de moyens de défense, un rappel est | verweermiddelen, een herinnering verstuurd met uitnodiging tot |
envoyé avec une invitation à payer dans un nouveau délai de trente | betaling binnen een nieuwe termijn van dertig dagen te rekenen vanaf |
jours à compter de la notification de ce rappel ». | de kennisgeving van die herinnering ». |
B.2.1. Les articles 30 à 32 de la loi du 24 juin 2013 règlent les | B.2.1. De artikelen 30 tot 32 van de wet van 24 juni 2013 regelen de |
recours introduits contre la décision d'imposer une amende | beroepen die kunnen worden ingesteld tegen de beslissing om een |
administrative. | administratieve geldboete op te leggen. |
B.2.2. L'article 30 dispose : | B.2.2. Artikel 30 bepaalt : |
« La décision d'imposer une amende administrative a force exécutoire à | « De beslissing tot het opleggen van een administratieve geldboete |
heeft uitvoerbare kracht na het verstrijken van één maand vanaf de dag | |
l'expiration du délai d'un mois à compter du jour de sa notification, | van de kennisgeving, behoudens wanneer hoger beroep wordt aangetekend |
sauf en cas d'appel conformément à l'article 31 ». | overeenkomstig artikel 31 ». |
B.2.3. L'article 31 dispose : | B.2.3. Artikel 31 bepaalt : |
« § 1er. La commune ou le contrevenant, en cas d'amende | « § 1. De gemeente of de overtreder, in geval van een administratieve |
administrative, peut introduire un recours par requête écrite auprès | geldboete, kan een beroep instellen bij geschreven verzoekschrift bij |
du tribunal de police, selon la procédure civile, dans le mois de la | de politierechtbank, volgens de burgerlijke procedure, binnen een |
notification de la décision. | maand na kennisgeving van de beslissing. |
Lorsque la décision du fonctionnaire sanctionnateur se rapporte aux | Wanneer de beslissing van de sanctionerend ambtenaar betrekking heeft |
mineurs, le recours est introduit par requête gratuite auprès du | op minderjarigen, wordt het beroep ingediend via kosteloos |
tribunal de la jeunesse. [...] | verzoekschrift bij de jeugdrechtbank. [...] |
Le tribunal de police ou le tribunal de la jeunesse statuent, dans le | De politierechtbank of de jeugdrechtbank beslissen in het kader van |
cadre d'un débat contradictoire et public, sur le recours introduit | een tegensprekelijk en openbaar debat, over het beroep ingesteld tegen |
contre la sanction administrative visée [à] l'article 4, § 1er, 1°. | de administratieve sanctie zoals bedoeld in artikel 4, § 1, 1°. Zij |
Ils jugent de la légalité et de la proportionnalité de l'amende | oordelen over de wettelijkheid en de proportionaliteit van de |
imposée. | opgelegde geldboete. |
Ils peuvent soit confirmer, soit réformer la décision prise par le | Zij kunnen de beslissing van de sanctionerend ambtenaar ofwel |
fonctionnaire sanctionnateur. | bevestigen ofwel herzien. |
[...] | [...] |
La décision du tribunal de police ou du tribunal de la jeunesse n'est | De beslissing van de politierechtbank of van de jeugdrechtbank is niet |
pas susceptible d'appel. | vatbaar voor hoger beroep. |
[...] | [...] |
Sans préjudice des alinéas 1er à 7 et de la loi précitée du 8 avril | Onverminderd het eerste tot het zevende lid en de voormelde wet van 8 |
1965, les dispositions du Code judiciaire s'appliquent au recours | april 1965, zijn de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek van |
auprès du tribunal de police et du tribunal de la jeunesse. | toepassing op het beroep bij de politierechtbank en de jeugdrechtbank. |
§ 2. Lorsqu'un recours est introduit contre la décision du | § 2. Wanneer een beroep wordt ingesteld tegen de beslissing van de |
fonctionnaire sanctionnateur, ce dernier ou son délégué peut | sanctionerend ambtenaar kan deze laatste of zijn afgevaardigde de |
représenter la commune dans le cadre de la procédure devant le | gemeente vertegenwoordigen in het kader van de procedure voor de |
tribunal de police ou le tribunal de la jeunesse ». | politierechtbank of de jeugdrechtbank ». |
B.2.4. L'article 32 dispose : | B.2.4. Artikel 32 bepaalt : |
« Par dérogation aux délais visés aux articles 30 et 31, la décision | « In afwijking van de in de artikelen 30 en 31 bedoelde termijnen kan |
du fonctionnaire sanctionnateur d'imposer une amende administrative en | de beslissing van de sanctionerend ambtenaar om een administratieve |
cas d'infractions visées à l'article 3, 3°, peut être exécutée de | geldboete op te leggen in geval van in artikel 3, 3°, bedoelde |
manière forcée, si cette amende administrative n'est pas payée dans le | inbreuken gedwongen worden uitgevoerd, indien deze administratieve |
délai visé à l'article 29, § 3, à moins que le contrevenant ait | geldboete niet binnen de termijn bedoeld in artikel 29, § 3, werd |
introduit un recours dans ce délai ». | betaald, tenzij de overtreder binnen deze termijn een beroep instelt |
B.3. Il ressort des motifs de la décision de renvoi que la Cour est | ». B.3. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt dat het Hof |
invitée à statuer sur la constitutionnalité des articles 29 à 32 de la | wordt verzocht zich uit te spreken over de grondwettigheid van de |
loi du 24 juin 2013, en ce que ces dispositions législatives | artikelen 29 tot 32 van de wet van 24 juni 2013, in zoverre die |
interdiraient au contrevenant qui n'a pas communiqué de moyens de | wetsbepalingen een overtreder die geen verweermiddelen heeft |
défense au fonctionnaire sanctionnateur qui lui a infligé une amende | medegedeeld aan de sanctionerend ambtenaar die hem een administratieve |
administrative pour une infraction aux règles de stationnement visée à | geldboete heeft opgelegd wegens een overtreding van de parkeerregels |
l'article 3, 3°, de cette loi d'introduire auprès du tribunal de | bedoeld in artikel 3, 3°, van die wet, zouden verbieden om bij de |
police un recours contre la décision de ce fonctionnaire. | politierechtbank een beroep in te stellen tegen de beslissing van die |
B.4.1. Il ressort des paragraphes 1er et 3 de l'article 29 de la loi | ambtenaar. B.4.1. Uit de paragrafen 1 en 3 van artikel 29 van de wet van 24 juni |
du 24 juin 2013 que, lorsque le contrevenant n'a pas communiqué de | 2013 blijkt dat, wanneer een overtreder geen verweermiddelen heeft |
moyens de défense au fonctionnaire sanctionnateur qui l'a informé du | medegedeeld aan de sanctionerend ambtenaar die hem in kennis heeft |
gesteld van het bedrag van de administratieve geldboete die | |
montant de l'amende administrative due pour une infraction aux règles | verschuldigd is wegens een overtreding van de parkeerregels bedoeld in |
de stationnement visée à l'article 3, 3°, de cette loi, et qu'il n'a | artikel 3, 3°, van die wet, en hij die geldboete niet heeft betaald |
pas payé cette amende dans les trente jours de cette information, le | binnen dertig dagen na die inkennisstelling, de overtreder een |
contrevenant doit recevoir un rappel avec une invitation à payer | herinnering moet ontvangen met uitnodiging tot betaling van die boete |
ladite amende dans les trente jours de la notification de ce rappel. | binnen dertig dagen na de kennisgeving van die herinnering. |
B.4.2. Il ressort des deux premières phrases de l'article 31 de la loi | B.4.2. Uit de eerste twee zinnen van artikel 31 van de wet van 24 juni |
du 24 juin 2013 que tout contrevenant majeur auquel un fonctionnaire | 2013 blijkt dat elke meerderjarige overtreder aan wie een |
sanctionnateur inflige une amende administrative en application de | sanctionerend ambtenaar een administratieve geldboete oplegt met |
cette loi peut introduire un recours contre cette décision | toepassing van die wet, tegen die administratieve beslissing een |
administrative auprès du tribunal de police. | beroep kan instellen bij de politierechtbank. |
B.4.3. Ni l'article 31 de la loi du 24 juin 2013 ni aucune des autres | B.4.3. Noch artikel 31 van de wet van 24 juni 2013, noch enige andere |
dispositions législatives en cause n'indiquent que ce recours n'est | in het geding zijnde wetsbepaling vermeldt dat dit beroep slechts |
recevable qu'à condition que le contrevenant ait, au préalable, | ontvankelijk is op voorwaarde dat de overtreder vooraf verweermiddelen |
communiqué des moyens de défense au fonctionnaire sanctionnateur. | heeft medegedeeld aan de sanctionerend ambtenaar. |
L'article 32 de la même loi prévoit d'ailleurs que le contrevenant | Artikel 32 van dezelfde wet bepaalt overigens dat een overtreder die, |
qui, faute d'avoir payé l'amende communiquée par le fonctionnaire ou | wegens niet-betaling van de door de ambtenaar meegedeelde geldboete of |
fait connaître ses moyens de défense dans le délai de trente jours | omdat hij zijn verweermiddelen niet kenbaar heeft gemaakt binnen de |
prévu à l'article 29, § 1er, de la loi du 24 juin 2013, a reçu le | termijn van dertig dagen bedoeld in artikel 29, § 1, van de wet van 24 |
rappel visé à l'article 29, § 3, de la même loi peut encore introduire | juni 2013, de herinnering bedoeld in artikel 29, § 3, van dezelfde wet |
un recours auprès du tribunal de police dans les trente jours de la | heeft ontvangen, nog steeds een beroep kan instellen bij de |
politierechtbank binnen dertig dagen na kennisgeving van die | |
notification de ce rappel, sans que la recevabilité de ce recours soit | herinnering, zonder dat de ontvankelijkheid van dat beroep afhankelijk |
subordonnée à la communication de moyens de défense dans ce dernier | wordt gesteld van de mededeling van verweermiddelen binnen die laatste |
délai. | termijn. |
B.4.4. Il ressort de ce qui précède que l'interprétation des | B.4.4. Uit het voorgaande blijkt dat de in B.3 vermelde interpretatie |
dispositions législatives mentionnée en B.3 est manifestement erronée. | van de wetsbepalingen kennelijk onjuist is. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
La question préjudicielle n'appelle pas de réponse. | De prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. |
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
la Cour constitutionnelle, le 18 novembre 2021. | op 18 november 2021. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
Le président, | De voorzitter, |
P. Nihoul | P. Nihoul |