← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 126/2021 du 30 septembre 2021 Numéro du rôle : 7562 En cause
: la question préjudicielle relative à l'article 57 de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres
publics d'action sociale, posée par le Tribunal de premi La
Cour constitutionnelle, composée du président L. Lavrysen, des juges M. Pâques, Y. Kherbache,(...)"
| Extrait de l'arrêt n° 126/2021 du 30 septembre 2021 Numéro du rôle : 7562 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 57 de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action sociale, posée par le Tribunal de premi La Cour constitutionnelle, composée du président L. Lavrysen, des juges M. Pâques, Y. Kherbache,(...) | Uittreksel uit arrest nr. 126/2021 van 30 september 2021 Rolnummer 7562 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 57 van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, gesteld door de Rechtban Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter L. Lavrysen, de rechters M. Pâques, Y. Kherb(...) |
|---|---|
| COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
| Extrait de l'arrêt n° 126/2021 du 30 septembre 2021 | Uittreksel uit arrest nr. 126/2021 van 30 september 2021 |
| Numéro du rôle : 7562 | Rolnummer 7562 |
| En cause : la question préjudicielle relative à l'article 57 de la loi | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 57 van de organieke wet |
| du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action sociale, | van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk |
| posée par le Tribunal de première instance de Namur, division Namur. | welzijn, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Namen, afdeling |
| La Cour constitutionnelle, | Namen. Het Grondwettelijk Hof, |
| composée du président L. Lavrysen, des juges M. Pâques, Y. Kherbache, | samengesteld uit voorzitter L. Lavrysen, de rechters M. Pâques, Y. |
| T. Detienne et D. Pieters, et, conformément à l'article 60bis de la | Kherbache, T. Detienne en D. Pieters, en, overeenkomstig artikel 60bis |
| loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, du | van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
| président émérite F. Daoût et de la juge émérite T. Merckx-Van Goey, | emeritus voorzitter F. Daoût en emeritus rechter T. Merckx-Van Goey, |
| assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van |
| émérite F. Daoût, | emeritus voorzitter F. Daoût, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
| Par jugement du 2 avril 2021, dont l'expédition est parvenue au greffe | Bij vonnis van 2 april 2021, waarvan de expeditie ter griffie van het |
| de la Cour le 21 avril 2021, le Tribunal de première instance de | Hof is ingekomen op 21 april 2021, heeft de Rechtbank van eerste |
| Namur, division Namur, a posé la question préjudicielle suivante : | aanleg Namen, afdeling Namen, de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
| « L'article 57 de la loi organique du 8 juillet 1976 relative aux | « Schendt artikel 57 van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende |
| centres publics d'action sociale en ce qu'il semble exclure, de par la | de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, in zoverre het, |
| mission publique qu'il institue, l'existence d'une relation fondée sur | vanwege de openbare opdracht die het instelt, het bestaan lijkt uit te |
| sluiten van een relatie die berust op een contract tussen een | |
| un contrat entre un hôpital - au sein duquel il est associé | ziekenhuis - waarmee het centrum een vereniging tot stand heeft |
| conformément à l'article 118 de la même loi - et un patient, lue ou | gebracht overeenkomstig artikel 118 van dezelfde wet - en een patiënt, |
| non en combinaison avec l'article 5 de la loi du 22 août 2002 relative | al dan niet in samenhang gelezen met artikel 5 van de wet van 22 |
| aux droits du patient ou avec toute autre disposition que la Cour | augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt of met elke andere |
| jugerait pertinente pour l'application du présent litige, ne | bepaling die het Hof relevant zou achten voor de toepassing van het |
| viole-t-il pas notamment les articles 10 et 11 de la Constitution, | onderhavige geschil, niet met name de artikelen 10 en 11 van de |
| combinés ou non avec d'autres dispositions légales supranationales, | Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met andere, supranationale |
| constituant de ce fait une entrave au droit du patient d'accéder et de | wetsbepalingen, waardoor het recht van de patiënt wordt belemmerd om |
| recevoir des soins de qualité, sans distinction aucune, notamment au | toegang te hebben tot een kwaliteitsvolle zorgverlening of om die te |
| genieten, zonder enig onderscheid, met name op het vlak van het | |
| niveau du régime de responsabilité et de ses conséquences (notamment | aansprakelijkheidsstelsel en de gevolgen daarvan (onder meer het |
| le régime de prescription) que de tels soins impliquent, dans le | verjaringsstelsel) die een dergelijke zorgverlening impliceert, in de |
| contexte factuel précis du patient qui s'adresse aux urgences d'un | precieze feitelijke context van de patiënt die zich begeeft naar de |
| hôpital public sans faire choix d'un médecin particulier mais avec la | spoeddienst van een openbaar ziekenhuis zonder een bepaalde arts te |
| capacité d'entrer en relation consentie avec l'institution | kiezen, maar met de mogelijkheid om een toegestane relatie aan te gaan |
| hospitalière ? ». | met de ziekenhuisinstelling ? ». |
| Le 12 mai 2021, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi | Op 12 mei 2021 hebben de rechters-verslaggevers M. Pâques en Y. |
| Kherbache, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de | |
| spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les | bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof |
| juges-rapporteurs M. Pâques et Y. Kherbache ont informé la Cour qu'ils | ervan in kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht |
| pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen de | voor te stellen het onderzoek van de zaak af te doen met een arrest |
| l'affaire par un arrêt rendu sur procédure préliminaire. | gewezen op voorafgaande rechtspleging. |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) | (...) |
| B.1. L'article 57 de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres | B.1. Artikel 57 van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de |
| publics d'action sociale dispose : | openbare centra voor maatschappelijk welzijn bepaalt : |
| « § 1er. Sans préjudice des dispositions de l'article 57ter, le centre | « § 1. Onverminderd het bepaalde in artikel 57ter, heeft het openbaar |
| public d'action sociale a pour mission d'assurer aux personnes et aux | centrum voor maatschappelijk welzijn tot taak aan personen en gezinnen |
| familles l'aide due par la collectivité. | de dienstverlening te verzekeren waartoe de gemeenschap gehouden is. |
| Il assure non seulement une aide palliative ou curative, mais encore | Het verzekert niet alleen lenigende of curatieve doch ook preventieve |
| une aide préventive. Il encourage la participation sociale des | hulp. Het bevordert de maatschappelijke participatie van de |
| usagers. | gebruikers. |
| Cette aide peut être matérielle, sociale, médicale, médico-sociale ou | Deze dienstverlening kan van materiële, sociale, geneeskundige, |
| psychologique. | sociaal-geneeskundige of psychologische aard zijn. |
| § 2. Par dérogation aux autres dispositions de la présente loi, la | § 2. In afwijking van de andere bepalingen van deze wet, is de taak |
| mission du centre public d'action sociale se limite à : | van het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn beperkt tot : |
| 1° l'octroi de l'aide médicale urgente, à l'égard d'un étranger qui | 1° het verlenen van dringende medische hulp, wanneer het gaat om een |
| séjourne illégalement dans le Royaume; | vreemdeling die illegaal in het Rijk verblijft; |
| 2° constater l'état de besoin suite au fait que les parents n'assument | 2° het vaststellen van de staat van behoeftigheid doordat de ouders |
| pas ou ne sont pas en mesure d'assumer leur devoir d'entretien, à | hun onderhoudsplicht niet nakomen of niet in staat zijn die na te |
| l'égard d'un étranger de moins de 18 ans qui séjourne, avec ses parents, illégalement dans le Royaume. Dans le cas visé sous 2°, l'aide sociale est limitée à l'aide matérielle indispensable pour le développement de l'enfant et est exclusivement octroyée dans un centre fédéral d'accueil conformément aux conditions et modalités fixées par le Roi. La présence dans le centre d'accueil des parents ou personnes qui exercent effectivement l'autorité parentale est garantie. Le Roi peut déterminer ce qu'il y a lieu d'entendre par aide médicale urgente. Un étranger qui s'est déclaré réfugié et a demandé à être reconnu comme tel, séjourne illégalement dans le Royaume lorsque la demande d'asile a été rejetée et qu'un ordre de quitter le territoire [...] a été notifié à l'étranger concerné. L'aide sociale accordée à un étranger qui était en fait bénéficiaire au moment où un ordre de quitter le territoire [...] lui a été notifié, est arrêtée, à l'exception de l'aide médicale urgente, le jour où l'étranger quitte effectivement le territoire et, au plus tard, le jour de l'expiration du délai de l'ordre de quitter le territoire. Il est dérogé aux dispositions de l'alinéa précédent pendant le délai strictement nécessaire pour permettre à l'étranger de quitter le territoire, pour autant qu'il ait signé une déclaration attestant son | komen, wanneer het gaat om een vreemdeling jonger dan 18 jaar die met zijn ouders illegaal in het Rijk verblijft. In het geval bedoeld in 2°, wordt de maatschappelijke hulp beperkt tot de materiële hulp die onontbeerlijk is voor de ontwikkeling van het kind en wordt [zij] uitsluitend verstrekt in een federaal opvangcentrum overeenkomstig de voorwaarden en nadere regels bepaald door de Koning. De aanwezigheid in het opvangcentrum van de ouders of van de personen die het ouderlijk gezag over het kind daadwerkelijk uitoefenen, wordt gewaarborgd. De Koning kan bepalen wat onder dringende medische hulp begrepen moet worden. Een vreemdeling die zich vluchteling heeft verklaard en heeft gevraagd om als dusdanig te worden erkend, verblijft illegaal in het Rijk wanneer de asielaanvraag is geweigerd en aan de betrokken vreemdeling een [...] bevel om het grondgebied te verlaten is betekend. De maatschappelijke dienstverlening aan een vreemdeling die werkelijk steuntrekkende was op het ogenblik dat hem een [...] bevel om het grondgebied te verlaten werd betekend, wordt, met uitzondering van de dringende medische hulpverlening, stopgezet de dag dat de vreemdeling daadwerkelijk het grondgebied verlaat, en ten laatste de dag van het verstrijken van de termijn van het bevel om het grondgebied te verlaten. Van het bepaalde in het voorgaande lid wordt afgeweken gedurende de termijn die strikt noodzakelijk is om de vreemdeling in staat te stellen het grondgebied te verlaten, voor zover hij een verklaring heeft ondertekend die zijn uitdrukkelijke intentie het grondgebied zo |
| intention explicite de quitter le plus vite possible le territoire, | snel mogelijk te willen verlaten, weergeeft; deze termijn mag in geen |
| sans que ce délai ne puisse en aucun cas excéder celui qui est fixé à | geval de termijn welke vastgelegd is door artikel 7, 4°, van de wet |
| l'article 7, 4°, de la loi du 12 janvier 2007 sur l'accueil des | van 12 januari 2007 betreffende de opvang van asielzoekers en van |
| demandeurs d'asile et de certaines autres catégories d'étrangers. | bepaalde andere categorieën van vreemdelingen overschrijden. |
| La déclaration d'intention précitée ne peut être signée qu'une seule | De hierboven vermelde intentieverklaring kan slechts eenmaal worden |
| fois. Le centre informe sans retard le Ministre qui a l'accès au | ondertekend. Het centrum verwittigt zonder verwijl de Minister die |
| territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers | bevoegd is voor de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de |
| dans ses compétences, ainsi que la commune concernée, de la signature | vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, evenals de betrokken |
| de la déclaration d'intention. | gemeente, van de ondertekening van de intentieverklaring. |
| S'il s'agit d'un étranger qui est devenu sans abri suite à | Indien het gaat om een vreemdeling die dakloos is geworden ingevolge |
| l'application de l'article 433quaterdecies du Code pénal, l'aide | de toepassing van artikel 433quaterdecies van het Strafwetboek, kan de |
| in het vierde en vijfde lid bedoelde maatschappelijke dienstverlening | |
| sociale visé à l'alinéa quatre et cinq peut être fournie dans un | verstrekt worden in een onthaalcentrum, zoals bedoeld in artikel |
| centre d'accueil tel que visé à l'article 57ter. | 57ter. |
| § 3. Le centre exerce la tutelle ou a tout le moins assure la garde, | § 3. Het centrum oefent de voogdij uit over of verzekert althans de |
| l'entretien et l'éducation des enfants mineurs d'âge lorsqu'ils lui | bewaring, het onderhoud en de opvoeding van de minderjarige kinderen |
| sont confiés par la loi, les parents ou les organismes publics. | die door de wet, de ouders of overheidsorganen aan het centrum zijn |
| § 4. Le centre effectue les tâches qui lui sont confiées par la loi, | toevertrouwd. § 4. Het centrum voert de taken uit die hem door de wet, de Koning of |
| le Roi ou l'autorité communale ». | de gemeenteoverheid zijn toevertrouwd ». |
| Les articles 118 à 135 de la même loi concernent la possibilité pour | De artikelen 118 tot 135 van dezelfde wet hebben betrekking op de |
| les centres publics d'action sociale (CPAS) de former une association | mogelijkheid voor de openbare centra voor maatschappelijk welzijn |
| (OCMW) om een vereniging tot stand te brengen met andere openbare | |
| avec d'autres pouvoirs publics et/ou avec des personnes morales autres | besturen en/of met andere rechtspersonen dan die welke winstoogmerken |
| que celles qui ont un but lucratif, pour réaliser une des tâches | hebben, teneinde een van de opdrachten uit te voeren die bij dezelfde |
| confiées aux centres par la même loi, ainsi que les modalités d'une | wet aan de centra zijn toevertrouwd, alsook op de nadere regels van |
| telle association. | een dergelijke vereniging. |
| L'article 5 de la loi du 22 août 2002 « relative aux droits du patient | Artikel 5 van de wet van 22 augustus 2002 « betreffende de rechten van |
| » dispose : | de patiënt » bepaalt : |
| « Le patient a droit, de la part du praticien professionnel, à des | « De patiënt heeft, met eerbiediging van zijn menselijke waardigheid |
| prestations de qualité répondant à ses besoins et ce, dans le respect | en zijn zelfbeschikking en zonder enig onderscheid op welke grond ook, |
| de sa dignité humaine et de son autonomie et sans qu'une distinction | tegenover de beroepsbeoefenaar recht op kwaliteitsvolle |
| d'aucune sorte ne soit faite ». | dienstverstrekking die beantwoordt aan zijn behoeften ». |
| B.2. Il ressort de la motivation du jugement de renvoi que le juge a quo considère que l'ensemble des dispositions précitées implique qu'un régime de prescription différent serait applicable à la relation entre l'hôpital et le patient selon qu'il s'agit d'un hôpital privé ou d'un hôpital public, relevant d'une association créée en vertu des articles 118 et suivants de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action sociale. Le juge a quo interroge la Cour sur la différence de traitement qui en résulterait entre les patients, selon qu'ils sont admis aux urgences d'un hôpital public relevant d'une association de CPAS ou d'un hôpital privé. B.3. Il n'apparaît pas que le grief soulevé dans la question préjudicielle, qui critique le fait que le régime de prescription applicable aux actions en responsabilité introduites contre un hôpital public relevant d'une association de CPAS serait différent de celui qui s'applique aux actions en responsabilité introduites contre un hôpital privé, découle directement des dispositions en cause, précitées, qui n'ont pas pour objet de régler la prescription applicable à une action en responsabilité introduite contre un hôpital public. A cet égard, il y a lieu de constater que le jugement de renvoi ne contient aucune indication relative aux règles juridiques qui seraient applicables à la prescription relative aux actions en responsabilité introduites contre un hôpital public relevant d'une association de CPAS. Il ne précise pas davantage les comparaisons et les différences de traitement qui en résulteraient et qui sont pertinentes pour le traitement du litige qui est soumis au juge a quo. Enfin, il ne ressort pas du jugement de renvoi en quoi la question préjudicielle serait utile pour la solution du litige, à défaut pour | B.2. Uit de motivering van het verwijzingsvonnis blijkt dat de verwijzende rechter van oordeel is dat alle voormelde bepalingen inhouden dat een verschillende verjaringsregeling van toepassing zou zijn op de relatie tussen het ziekenhuis en de patiënt, naargelang het een privaat ziekenhuis betreft, dan wel een openbaar ziekenhuis dat behoort tot een vereniging die is opgericht krachtens de artikelen 118 en volgende van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. De verwijzende rechter stelt het Hof een vraag over het verschil in behandeling dat daaruit zou voortvloeien onder de patiënten, naargelang zij worden opgenomen op de spoeddienst van een openbaar ziekenhuis dat tot een OCMW-vereniging behoort, dan wel van een privaat ziekenhuis. B.3. Het blijkt niet dat de in de prejudiciële vraag opgeworpen grief, waarin het feit wordt bekritiseerd dat de verjaringsregeling die van toepassing is op de aansprakelijkheidsvorderingen die zijn ingesteld tegen een openbaar ziekenhuis dat tot een OCMW-vereniging behoort, zou verschillen van die welke van toepassing is op de aansprakelijkheidsvorderingen die zijn ingesteld tegen een privaat ziekenhuis, rechtstreeks voortvloeit uit de voormelde in het geding zijnde bepalingen, die niet ertoe strekken de verjaring te regelen die van toepassing is op een aansprakelijkheidsvordering die is ingesteld tegen een openbaar ziekenhuis. In dat verband dient te worden vastgesteld dat het verwijzingsvonnis geen enkele aanwijzing bevat over de rechtsregels die van toepassing zouden zijn op de verjaring van de aansprakelijkheidsvorderingen die zijn ingesteld tegen een openbaar ziekenhuis dat tot een OCMW-vereniging behoort. Het preciseert evenmin de vergelijkingen en de verschillen in behandeling die daaruit zouden voortvloeien en die relevant zijn voor de behandeling van het geschil dat aan de verwijzende rechter is voorgelegd. Ten slotte blijkt niet duidelijk uit het verwijzingsvonnis in welk opzicht de prejudiciële vraag nuttig zou zijn voor de oplossing van |
| le juge a quo de fournir les éléments précités et de conclure | het geschil, aangezien de verwijzende rechter de voormelde elementen |
| concrètement que l'application du régime de prescription applicable en | niet verstrekt en niet besluit dat de toepassing van de te dezen van |
| l'espèce aboutit à ce que l'action des parties demanderesses devant | toepassing zijnde verjaringsregeling ertoe leidt dat de vordering van |
| lui est irrecevable. | de eisende partijen voor hem onontvankelijk is. |
| B.4. La question préjudicielle n'appelle pas de réponse. | B.4. De prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. |
| Par ces motifs, | Om die redenen, |
| la Cour | het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| La question préjudicielle n'appelle pas de réponse. | De prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. |
| Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
| la Cour constitutionnelle, le 30 septembre 2021. | op 30 september 2021. |
| Le greffier, Le président, | De griffier, De voorzitter, |
| P.-Y. Dutilleux F. Daoût | P.-Y. Dutilleux F. Daoût |