Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 90/2021 du 17 juin 2021 Numéro du rôle : 7370 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 416 du Code des impôts sur les revenus 1992, posée par la Cour d'appel de Gand. La Cour constitutionnelle, com après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procéd(...)"
Extrait de l'arrêt n° 90/2021 du 17 juin 2021 Numéro du rôle : 7370 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 416 du Code des impôts sur les revenus 1992, posée par la Cour d'appel de Gand. La Cour constitutionnelle, com après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procéd(...) Uittreksel uit arrest nr. 90/2021 van 17 juni 2021 Rolnummer 7370 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 416 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door het Hof van Beroep te Gent. Het Grondwettelijk Hof, I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 90/2021 du 17 juin 2021 Uittreksel uit arrest nr. 90/2021 van 17 juni 2021
Numéro du rôle : 7370 Rolnummer 7370
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 416 du Code In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 416 van het
des impôts sur les revenus 1992, posée par la Cour d'appel de Gand. Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door het Hof van
Beroep te Gent.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents L. Lavrysen et F. Daoût, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en F. Daoût, en de
Nihoul, T. Giet, Y. Kherbache, T. Detienne et D. Pieters, assistée du rechters P. Nihoul, T. Giet, Y. Kherbache, T. Detienne en D. Pieters,
greffier F. Meersschaut, présidée par le président L. Lavrysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 18 février 2020, dont l'expédition est parvenue au greffe Bij arrest van 18 februari 2020, waarvan de expeditie ter griffie van
de la Cour le 26 février 2020, la Cour d'appel de Gand a posé la het Hof is ingekomen op 26 februari 2020, heeft het Hof van Beroep te
question préjudicielle suivante : Gent de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 416 du CIR 1992 viole-t-il les articles 10 et 11 de la « Schendt artikel 416 WIB 92 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet
Constitution s'il est interprété en ce sens que : wanneer de bepaling zo wordt geïnterpreteerd dat :
- cette disposition est applicable lorsque la plus-value résultant du - het artikel van toepassing is wanneer de meerwaarde ingevolge het
non-respect des conditions prévues à l'article 47, § § 2 à 4, du CIR niet-respecteren van de voorwaarden vermeld in artikel 47, § § 2-4 WIB
1992 est réalisée et imposable au cours de la période imposable dans 92 wordt verwezenlijkt en belastbaar gesteld tijdens het belastbaar
laquelle le délai de remploi expire, tijdperk waarin de herbeleggingstermijn verstrijkt,
- alors que cette disposition n'est pas applicable lorsque cette - terwijl dit artikel niet van toepassing is wanneer deze meerwaarde
plus-value est réalisée et imposable au cours d'une période imposable wordt verwezenlijkt en belastbaar gesteld tijdens een belastbaar
qui précède celle dans laquelle le délai de remploi expire ? ». tijdperk dat voorafgaat aan dat waarin de herbeleggingstermijn verstrijkt ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. La question préjudicielle porte sur l'article 416 du Code des B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 416 van het
impôts sur les revenus 1992 (ci-après : le CIR 1992). Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (hierna : het WIB 1992).
B.1.2. Il ressort de la décision de renvoi que le litige au principal B.1.2. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt dat het bodemgeschil louter
porte uniquement sur l'application de la disposition en cause aux betrekking heeft op de toepassing van de in het geding zijnde bepaling
plus-values devenues imposables conformément à l'article 47, § 6, du op de overeenkomstig artikel 47, § 6, van het WIB 1992 belastbaar
CIR 1992. geworden meerwaarden.
La Cour limite son examen à cette hypothèse et inclut donc l'article Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die hypothese en betrekt derhalve
47, § 6, du CIR 1992 dans son examen. artikel 47, § 6, van het WIB 1992 in zijn onderzoek.
B.2.1. L'article 416 du CIR 1992, tel qu'il est applicable dans le B.2.1. Artikel 416 van het WIB 1992, zoals van toepassing in het
litige au fond, dispose : bodemgeschil, bepaalt :
« Par dérogation à l'article 414 et sans préjudice de l'application « In afwijking van artikel 414 en onverminderd de toepassing van de
des articles 444 et 445, il est dû sur la partie de l'impôt qui se artikelen 444 en 445, is op het gedeelte van de belasting dat
rapporte proportionnellement aux plus-values imposables en vertu de proportioneel verband houdt met de krachtens artikel 44bis, § 5,
l'article 44bis, § 5, 44ter, § 5 ou 47, § 6, ou à la réserve 44ter, § 5 of 47, § 6, belastbaar geworden meerwaarden of met de
d'investissement imposable en vertu de l'article 194quater, § 4, un krachtens artikel 194quater, § 4, belastbaar geworden
intérêt de retard, calculé conformément à l'article 414, à partir du 1er investeringsreserve een overeenkomstig artikel 414 berekende
janvier de l'année portant le millésime de l'exercice d'imposition nalatigheidsinterest verschuldigd vanaf 1 januari van het jaar
pour lequel l'immunité a été accordée. waarnaar het aanslagjaar wordt genoemd waarvoor de vrijstelling werd
Par dérogation à l'article 414 et sans préjudice de l'application des toegestaan. In afwijking van artikel 414 en onverminderd de toepassing van de
articles 444 et 445, il est dû sur la partie de l'impôt qui se artikelen 444 en 445, is op het gedeelte van de belasting dat
rapporte proportionnellement aux montants réservés qui deviennent proportioneel verband houdt met de gereserveerde sommen welke
imposables en vertu de l'article 194ter, § 4, alinéa 2, du fait du belastbaar worden overeenkomstig artikel 194ter, § 4, tweede lid,
tengevolge van het niet naleven van de voorwaarden als bedoeld in § 4,
non-respect des conditions visées au § 4, alinéa 1er, 3° à 7°bis, du eerste lid, 3° tot 7°bis, van hetzelfde artikel, een
même article, un intérêt de retard, calculé conformément à l'article nalatigheidsinterest verschuldigd, berekend overeenkomstig artikel
414, à partir du 1er janvier de l'année portant le millésime de 414, vanaf 1 januari van het jaar waarnaar het aanslagjaar wordt
l'exercice d'imposition pour lequel l'immunité a été accordée ». genoemd waarvoor de vrijstelling werd toegestaan ».
B.2.2. L'article 47 du CIR 1992, tel qu'il est applicable dans le B.2.2. Artikel 47 van het WIB 1992, zoals van toepassing in het
litige au fond, dispose : bodemgeschil, bepaalt :
« § 1er. Lorsqu'un montant égal à l'indemnité ou à la valeur de « § 1. Wanneer een bedrag gelijk aan de verkregen schadevergoeding of
réalisation est remployé de la manière et dans les délais indiqués de verkoopwaarde wordt herbelegd op de wijze en binnen de termijn als
ci-après, les plus-values qui ne sont pas exonérées en vertu des hierna gesteld, worden de meerwaarden op immateriële en materiële
articles 44, § 1er, 2°, et § 2, 44bis et 44ter, et qui sont réalisées vaste activa die niet zijn vrijgesteld ingevolge de artikelen 44, § 1,
sur les immobilisations incorporelles ou corporelles, 2° en § 2, 44bis en 44ter en die zijn verwezenlijkt,
1° à l'occasion d'un sinistre, d'une expropriation, d'une réquisition 1° naar aanleiding van een schadegeval, een onteigening, een opeising
en propriété ou d'un autre événement analogue, ou in eigendom of een andere gelijkaardige gebeurtenis, of
2° à l'occasion d'une aliénation non visée au 1°, d'immobilisations 2° bij een niet in het 1° vermelde vervreemding van immateriële vaste
incorporelles sur lesquelles des amortissements ont été admis activa waarop fiscaal afschrijvingen werden aangenomen of van
fiscalement ou d'immobilisations corporelles et pour autant que les materiële vaste activa en voor zover de vervreemde goederen sedert
biens aliénés aient la nature d'immobilisations depuis plus de 5 ans meer dan 5 jaar vóór hun vervreemding de aard van vaste activa hadden,
au moment de leur aliénation, aangemerkt als winst of baten van het belastbare tijdperk waarin de
sont considérées comme des bénéfices ou profits de la période herbelegde goederen zijn verkregen of tot stand gebracht en van ieder
imposable au cours de laquelle les biens en remploi sont acquis ou volgende belastbare tijdperk en zulks naar verhouding tot de
constitués et de chaque période imposable subséquente et ce, afschrijvingen op die goederen die respectievelijk op het einde van
proportionnellement aux amortissements afférents à ces biens qui sont het eerst vermelde belastbare tijdperk en voor elk volgende belastbare
admis à la fin, respectivement, de la première période imposable et de tijdperk in aanmerking worden genomen en, in voorkomend geval, tot het
chaque période imposable subséquente et, le cas échéant, à concurrence saldo op het ogenblik dat de goederen ophouden gebruikt te worden voor
du solde subsistant au moment où les biens cessent d'être affectés à het uitoefenen van de beroepswerkzaamheid en uiterlijk bij de
l'exercice de l'activité professionnelle et au plus tard à la stopzetting van de beroepswerkzaamheid.
cessation de l'activité professionnelle. Met materiële vaste activa worden gelijkgesteld, de terreinen en
Sont assimilés à des immobilisations corporelles, les terrains et gebouwen die voorkomen onder de actiefpost beleggingen, overeenkomstig
constructions figurant sous le poste placements de l'actif, de wetgeving betreffende de jaarrekening van
conformément à la législation relative aux comptes annuels des
entreprises d'assurances. verzekeringsondernemingen.
§ 2. Le remploi doit revêtir la forme d'immobilisations incorporelles § 2. De herbelegging moet gebeuren in afschrijfbare immateriële of
ou corporelles amortissables, utilisées en Belgique pour l'exercice de materiële vaste activa die in België voor het uitoefenen van de
l'activité professionnelle. beroepswerkzaamheid worden gebruikt.
§ 3. Le remploi doit être effectué au plus tard à la cessation de § 3. De herbelegging moet uiterlijk bij de stopzetting van de
l'activité professionnelle et dans un délai : beroepswerkzaamheid gebeuren en binnen een termijn :
1° expirant 3 ans après la fin de la période imposable de perception 1° die verstrijkt na 3 jaar volgend op het einde van het belastbare
de l'indemnité s'il s'agit de plus-values visées au § 1er, 1°; tijdperk waarin de schadeloosstelling is ontvangen, voor meerwaarden vermeld in § 1, 1°;
2° de 3 ans prenant cours le premier jour de la période imposable de 2° van 3 jaar vanaf de eerste dag van het belastbare tijdperk waarin
réalisation des plus-values visées au § 1er, 2°. de meerwaarden vermeld in § 1, 2°, zijn verwezenlijkt.
§ 4. Par dérogation au § 3, 2°, lorsque le remploi revêt la forme d'un § 4. Wanneer wordt herbelegd in een gebouwd onroerend goed, een
immeuble bâti, d'un navire ou d'un aéronef, le délai de remploi est vaartuig of een vliegtuig, wordt, in afwijking van § 3, 2°, de
porté à 5 ans prenant cours le premier jour de la période imposable de herbeleggingstermijn gebracht op 5 jaar vanaf de eerste dag van het
la réalisation de la plus-value ou le premier jour de la pénultième belastbare tijdperk waarin de meerwaarde is verwezenlijkt, of vanaf de
période imposable précédant celle de réalisation de la plus-value. eerste dag van het voorlaatste belastbare tijdperk dat de verwezenlijking van de meerwaarde voorafgaat.
Par dérogation au § 1er, dans les cas visés à l'alinéa premier, la In afwijking van § 1 wordt in gevallen als vermeld in het eerste lid,
plus-value est considérée, proportionnellement au montant des de meerwaarde in het belastbare tijdperk waarin de meerwaarde is
amortissements déjà admis sur l'élément acquis en remploi au moment de verwezenlijkt als winst of baten aangemerkt naar verhouding tot het
la réalisation de la plus-value, comme un bénéfice ou profit de la bedrag van de afschrijvingen op het door herbelegging verkregen goed
période imposable de réalisation de la plus-value. die op het ogenblik van verwezenlijking van de meerwaarde reeds in
aanmerking zijn genomen.
§ 5. Pour justifier du régime de taxation visé au § 1er, le § 5. Om het in § 1 vermelde belastingstelsel te rechtvaardigen moet de
contribuable est tenu de joindre un relevé conforme au modèle arrêté belastingplichtige bij zijn aangifte in de inkomstenbelastingen, voor
par le Ministre des Finances ou son délégué, à la déclaration aux het aanslagjaar van de verwezenlijking van de meerwaarde en de erop
impôts sur les revenus de l'exercice d'imposition afférent à la volgende aanslagjaren tot wanneer de verwezenlijkte meerwaarde
période imposable de réalisation de la plus-value et de chaque volledig belast is, een opgave voegen waarvan het model door de
exercice d'imposition ultérieur jusqu'à imposition complète de la Minister van Financiën of zijn afgevaardigde wordt vastgesteld.
plus-value réalisée. § 6. Indien niet wordt herbelegd op de wijze en binnen de termijnen
§ 6. A défaut de remploi dans les formes et délais prévus aux § § 2 à 4, la plus-value réalisée, ou la partie non encore imposée de celle-ci, est considérée comme un revenu de la période imposable pendant laquelle le délai de remploi est venu à expiration ». B.2.3. Lorsqu'un contribuable réalise une plus-value sur certains actifs, il peut, dans les conditions prévues à l'article 47 du CIR 1992, opter pour un régime fiscal favorable dans le cadre duquel la plus-value réalisée n'est comptabilisée comme bénéfices ou profits que progressivement. Cette manière de procéder équivaut à une exonération temporaire ou à un report d'imposition. gesteld in de § § 2 tot 4, wordt de verwezenlijkte meerwaarde, of het gedeelte ervan dat nog niet is belast, aangemerkt als een inkomen van het belastbare tijdperk waarin de herbeleggingstermijn verstreken is ». B.2.3. Wanneer een belastingplichtige een meerwaarde op bepaalde activa realiseert, kan hij onder de in artikel 47 van het WIB 1992 bepaalde voorwaarden, voor een gunstige fiscale regeling kiezen waarin de verwezenlijkte meerwaarde slechts geleidelijk aan als winst of baten in aanmerking wordt genomen. Die manier van werken komt neer op een tijdelijke vrijstelling of een uitstel van belasting.
Il ressort de l'article 47 du CIR 1992 que l'avantage de l'étalement Uit artikel 47 van het WIB 1992 volgt dat het voordeel van de
de l'imposition sur une plus-value ne peut être accordé que lorsque gespreide belasting op een meerwaarde enkel mogelijk is wanneer er een
cette plus-value est suivie d'un remploi effectif ( § 1er) et que le effectieve herbelegging volgt ( § 1) en de belastingplichtige daartoe
contribuable joint à cet effet un relevé annuel à sa déclaration ( § een jaarlijkse opgave in zijn aangifte doet ( § 5). Die gespreide
5). Cette comptabilisation étalée de la plus-value réalisée comme inaanmerkingneming van de gerealiseerde meerwaarde als winst of baten
bénéfices ou profits n'est donc acquise pour la première fois que lors volgt bijgevolg pas voor het eerst in het belastbaar tijdperk waarin
d'une période imposable au cours de laquelle le remploi effectif est de effectieve herbelegging geschiedt en in de navolgende belastbare
effectué et lors des périodes imposables subséquentes ( § 1er). Ce tijdperken ( § 1). Die herbelegging in bepaalde vaste activa ( § 2)
remploi dans certaines immobilisations ( § 2) doit par ailleurs avoir dient overigens te gebeuren binnen een wettelijke termijn, de
lieu dans un délai légal, le délai de remploi ( § § 3-4). Tant herbeleggingstermijn ( § § 3-4). Zolang er geen herbelegging geschiedt
qu'aucun remploi n'a lieu et que le délai de remploi court, le en de herbeleggingstermijn loopt, geniet de belastingplichtige in se
contribuable bénéficie en soi d'un report de l'imposition qui est due een uitstel van de verschuldigde belasting op de gerealiseerde
sur la plus-value réalisée. En vertu de cette mesure de faveur, meerwaarde. Ingevolge die gunstmaatregel kan naar gelang van de
l'imposition sur une plus-value réalisée peut, en fonction du délai de toepasselijke herbeleggingstermijn de belasting op een gerealiseerde
remploi applicable, être reportée jusqu'à un maximum de cinq ans. meerwaarde tot maximum vijf jaar worden uitgesteld.
A défaut de remploi dans le délai de remploi en cause, la plus-value Indien de herbelegging niet volgt en de in het geding zijnde
réalisée est considérée comme un revenu de la période imposable herbeleggingstermijn eveneens is verstreken, wordt de verwezenlijkte
meerwaarde aangemerkt als een inkomen van het belastbaar tijdperk
pendant laquelle le délai de remploi est venu à expiration ( § 6). waarin de herbeleggingstermijn is verstreken ( § 6). In dat geval is
Dans ce cas, le contribuable est redevable d'intérêts de retard à de belastingplichtige nalatigheidsinteresten verschuldigd vanaf het
partir de la période imposable pendant laquelle la plus-value a été belastbaar tijdperk waarin de meerwaarde werd verwezenlijkt.
réalisée. B.2.4. Le ministre des Finances a précisé l'application de la B.2.4. De minister van Financiën heeft de toepassing van de in het
disposition en cause, lue en combinaison avec l'article 47, § 6, du geding zijnde bepaling, in samenhang gelezen met artikel 47, § 6, van
CIR 1992, en ces termes : het WIB 1992, verduidelijkt als volgt :
« Compte tenu de la formulation explicite du Code, si la plus-value « Rekening houdend met de uitdrukkelijke bewoordingen in het wetboek,
is de beoogde nalatigheidintrest niet van toepassing indien de
réalisée a déjà été intégralement imposée avant la période imposable verwezenlijkte meerwaarde reeds volledig is belast vóór het belastbare
au cours de laquelle le délai de remploi expire, les intérêts de tijdperk waarin de herbeleggingstermijn verstrijkt » (Hand., Kamer
retard visés ne s'appliquent pas » (Ann., Chambre 2013-2014, CRIV 53 - 2013-2014, CRIV 53 - COM 910, p. 27).
COM 910, p. 27).
Dans cette interprétation de l'article 416 du CIR 1992, aucun intérêt In die interpretatie van artikel 416 van het WIB 1992 zijn er geen
de retard n'est dû si la plus-value réalisée est rendue imposable nalatigheidsinteresten verschuldigd indien de verwezenlijkte
meerwaarde belastbaar wordt gesteld in een belastbaar tijdperk dat
durant une période imposable qui précède celle au cours de laquelle le voorafgaat aan het belastbaar tijdperk waarin de herbeleggingstermijn
délai de remploi expire. verstrijkt.
B.3. Il ressort de la genèse de la disposition en cause qu'elle trouve B.3. Uit de wordingsgeschiedenis van de in het geding zijnde bepaling
sa source dans l'article 306bis de l'ancien Code des impôts sur les blijkt dat zij teruggaat op artikel 306bis van het oude Wetboek der
revenus. Par cette disposition, le législateur cherchait, d'une part, inkomstenbelastingen. Met die bepaling beoogde de wetgever, enerzijds,
à inciter un contribuable bénéficiant d'une exonération d'impôt à een belastingplichtige die een vrijstelling van belasting geniet, aan
respecter les conditions de la mesure de faveur en matière d'impôts te sporen om de voorwaarden voor de gunstmaatregel inzake belastingen
(Doc. parl., Chambre, 1980-1981, n° 716/8, p. 28) et, d'autre part, à na te leven (Parl. St., Kamer, 1980-1981, nr. 716/8, p. 28), en
empêcher que ce contribuable puisse reporter impunément l'impôt dont anderzijds, te verhinderen dat die belastingplichtige zonder sanctie
il est redevable (ibid.). de door hem verschuldigde belasting zou kunnen uitstellen (ibid.).
B.4.1. Le juge a quo compare le contribuable dont la plus-value, du B.4.1. De verwijzende rechter vergelijkt de belastingplichtige wiens
fait du non-respect des conditions énoncées à l'article 47, § § 2 à 4, meerwaarde ingevolge het niet-naleven van de in artikel 47, § § 2 tot
du CIR 1992, est réalisée et rendue imposable pendant la période 4, van het WIB 1992 vermelde voorwaarden wordt verwezenlijkt en
belastbaar gesteld tijdens het belastbaar tijdperk waarin de
imposable au cours de laquelle le délai de remploi vient à expiration, herbeleggingstermijn verstrijkt, met de belastingplichtige wiens
avec le contribuable dont la plus-value est réalisée et rendue meerwaarde wordt verwezenlijkt en belastbaar gesteld tijdens een
imposable pendant une période imposable qui précède celle au cours de belastbaar tijdperk dat voorafgaat aan dat waarin de
laquelle le délai de remploi vient à expiration. Dans le premier cas, herbeleggingstermijn verstrijkt. In het eerste geval wordt de
le contribuable est soumis à des intérêts de retard. Dans le second belastingplichtige onderworpen aan nalatigheidsinteresten. In het
cas, il ne l'est pas, ainsi qu'il ressort du B.2.4. tweede geval is dit, zoals uit B.2.4 blijkt, niet het geval.
B.4.2. Etant donné que les deux catégories de contribuables ont B.4.2. Aangezien beide categorieën van belastingplichtigen een beroep
invoqué le régime de faveur en matière d'impôts sur les revenus qui hebben gedaan op de gunstregeling inzake inkomstenbelastingen waardoor
permet de ne pas soumettre immédiatement à l'impôt les plus-values de gerealiseerde meerwaarden niet onmiddellijk aan de belasting zijn
réalisées, elles sont suffisamment comparables au regard de l'objectif onderworpen, zijn zij, in het licht van de met de in het geding zijnde
poursuivi par la disposition en cause. bepaling nagestreefde doelstelling, voldoende vergelijkbaar.
B.5. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas B.5. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit
qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt
personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust
qu'elle soit raisonnablement justifiée. en het redelijk verantwoord is.
L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. B.6. Il appartient au législateur d'établir les conditions et modalités d'un report de l'impôt sur les revenus, ainsi que les éventuelles compensations financières. Il dispose en la matière d'une large marge d'appréciation. En effet, les mesures fiscales constituent un élément essentiel de la politique socio-économique. Elles assurent non seulement une part substantielle des recettes qui doivent permettre la réalisation de cette politique, mais elles permettent également au législateur d'orienter certains comportements et d'adopter des mesures correctrices afin de donner corps à la politique sociale et économique. en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. B.6. Het komt de wetgever toe de voorwaarden en modaliteiten van een uitstel van de inkomstenbelasting vast te stellen, alsook eventuele financiële compensaties. Hij beschikt ter zake over een ruime beoordelingsbevoegdheid. Fiscale maatregelen maken immers een wezenlijk onderdeel uit van het sociaaleconomische beleid. Zij zorgen niet alleen voor een substantieel deel van de inkomsten die de verwezenlijking van dat beleid mogelijk moeten maken, maar zij laten de wetgever ook toe om sturend en corrigerend op te treden en op die manier het sociaaleconomische beleid vorm te geven. De maatschappelijke keuzen die bij het inzamelen en het inzetten van
Les choix sociaux qui doivent être réalisés lors de la collecte et de middelen moeten worden gemaakt, behoren tot de bevoegdheid van de
l'affectation des ressources relèvent de la compétence du législateur. wetgever. Het Hof vermag dergelijke beleidskeuzen, alsook de motieven
La Cour ne peut sanctionner de tels choix politiques ainsi que les die daaraan ten grondslag liggen, slechts af te keuren indien zij op
motifs qui les fondent que s'ils reposent sur une erreur manifeste ou een manifeste vergissing zouden berusten of indien zij kennelijk
s'ils sont manifestement déraisonnables. onredelijk zouden zijn.
B.7.1. La différence de traitement repose sur la période imposable B.7.1. Het verschil in behandeling berust op het belastbaar tijdperk
pendant laquelle le délai de remploi d'une plus-value réalisée vient à expiration. Aucun intérêt de retard n'est dû lorsque la plus-value est réalisée et rendue imposable avant le début de la période imposable au cours de laquelle le délai de remploi vient à expiration, tandis que des intérêts de retard sont dus lorsque la plus-value n'est réalisée et rendue imposable que pendant ou après la période imposable au cours de laquelle ce délai vient à échéance. Ce critère de distinction est objectif. B.7.2. Le critère de distinction est également pertinent à la lumière waarin de termijn voor het herbeleggen van een verwezenlijkte meerwaarde verstrijkt. Er zijn geen nalatigheidsinteresten verschuldigd wanneer de meerwaarde wordt verwezenlijkt en belastbaar gesteld vóór de aanvang van het belastbaar tijdperk waarin de herbeleggingstermijn verstrijkt, terwijl zij wel verschuldigd zijn wanneer de meerwaarde pas wordt verwezenlijkt en belastbaar gesteld tijdens of na het belastbaar tijdperk waarin die termijn verstrijkt. Dat criterium van onderscheid is objectief. B.7.2. Het criterium van onderscheid is tevens pertinent in het licht van de in B.3 vermelde doelstelling. Door pas vanaf het belastbaar
de l'objectif mentionné en B.3. En effet, en ne prévoyant des intérêts tijdperk waarin de herbeleggingstermijn afloopt, in
de retard qu'à partir de la période imposable pendant laquelle le nalatigheidsintresten te voorzien, zet de wetgever de
délai de remploi vient à expiration, le législateur incite le belastingplichtige er immers toe aan de voorwaarden die zijn verbonden
contribuable à respecter les conditions liées à l'avantage du report aan het door hem genoten voordeel van uitstel van belasting, na te
d'imposition dont il a bénéficié, et il empêche que le contribuable leven en verhindert hij dat de belastingplichtige de door hem
puisse continuer à reporter l'impôt dont il est redevable. verschuldigde belasting kan blijven uitstellen.
B.7.3. Le contribuable est libre d'informer le fisc dès avant le début B.7.3. Het staat de belastingplichtige vrij reeds vóór aanvang van het
de la période imposable pendant laquelle le délai de remploi vient à belastbaar tijdperk waarin de herbeleggingstermijn afloopt, de fiscus
expiration du fait que le remploi de la plus-value ne sera pas in te lichten over het feit dat de meerwaarde niet tijdig zal worden
effectué dans le délai de remploi. Dans ce cas, la plus-value réalisée herbelegd. In dat geval wordt de verwezenlijkte meerwaarde waarvoor
pour laquelle ce report d'impôt a été accordé est automatiquement dat uitstel van belasting is toegekend, automatisch toegevoegd aan de
ajoutée aux revenus de la période imposable durant laquelle il en inkomsten van het belastbaar tijdperk waarin hij de fiscus daarover
informe le fisc, puisque cette communication établit de façon inlicht, aangezien door die melding de niet-herbelegging definitief
définitive le défaut de remploi. komt vast te staan.
Lorsque le défaut de remploi est en revanche établi pendant la période Wanneer de niet-herbelegging daarentegen komt vast te staan tijdens
imposable durant laquelle le délai de remploi vient à expiration, la het belastbaar tijdperk waarin de herbeleggingstermijn verstrijkt,
plus-value réalisée est ajoutée aux revenus de cette période wordt de verwezenlijkte meerwaarde toegevoegd aan de inkomsten van dat
imposable. Dans ce cas, ces revenus ne sont rendus imposables qu'après belastbaar tijdperk. In dat geval worden die inkomsten pas belastbaar
que le délai maximum pour le remploi est venu à expiration. Le nadat de maximale termijn voor herbelegging is verstreken. Bijgevolg
législateur a donc pu raisonnablement considérer que des intérêts de vermocht de wetgever redelijkerwijs te oordelen dat in dat geval
retard sont dus dans ce cas. C'est en effet au contribuable qu'il nalatigheidsinteresten verschuldigd zijn. Het staat immers aan de
appartient d'informer le fisc à temps du fait qu'il n'effectuera pas à belastingplichtige de fiscus tijdig in te lichten over de niet-tijdige
temps le remploi de la plus-value pour laquelle le report a été accordé. herbelegging van de meerwaarde waarvoor het uitstel werd toegekend.
B.7.4. Le législateur n'a pas excédé le large pouvoir d'appréciation B.7.4. De wetgever heeft de ruime beoordelingsbevoegdheid waarover hij
dont il dispose en matière fiscale en appliquant également les in fiscale zaken beschikt, niet overschreden door de
intérêts de retard lorsque le remploi est encore effectué entre le nalatigheidsinteresten ook op te leggen indien de herbelegging alsnog
début de la période imposable pendant laquelle le délai de remploi plaatsvindt tussen het begin van het belastbaar tijdperk waarin de
vient à expiration et l'échéance proprement dite du délai de remploi. herbeleggingstermijn afloopt en het eigenlijke verstrijken van de
Ce choix est conforme à la nature particulière des impôts sur les beleggingstermijn. Die keuze sluit immers aan bij de eigen aard van de
revenus, qui sont calculés par périodes imposables. En outre, les inkomstenbelastingen, waarin met belastbare tijdperken wordt gewerkt.
articles 47 et 416 du CIR 1992 fixent de manière non équivoque les délais applicables et ces délais sont suffisamment longs pour permettre au contribuable de procéder au remploi. B.8.1. Le contribuable, même lorsqu'il n'effectue pas le remploi dans le délai de remploi et qu'il n'en informe pas le fisc à temps, n'est redevable d'intérêts de retard que pour autant qu'il enregistre un résultat fiscal positif dans la période imposable au cours de laquelle le délai de remploi vient à expiration. En outre, le contribuable, lorsqu'il ne peut plus effectuer le remploi Bovendien bepalen de artikelen 47 en 416 van het WIB 1992 de toepasselijke termijnen op ondubbelzinnige wijze en zijn die termijnen voldoende lang om de belastingplichtige de kans te geven om tot herbelegging over te gaan. B.8.1. De belastingplichtige is, zelfs wanneer hij niet tijdig de herbelegging realiseert, noch de fiscus daar tijdig van in kennis stelt, slechts nalatigheidsinteresten verschuldigd voor zover hij in het belastbaar tijdperk waarin de herbeleggingstermijn verstrijkt, een positief fiscaal resultaat optekent. Bovendien kan de belastingplichtige, wanneer hij wegens louter externe factoren of overmacht tijdens het belastbaar tijdperk voorafgaand aan
pendant la période imposable précédant celle au cours de laquelle le délai de remploi vient à expiration en raison de facteurs purement externes ou d'une situation de force majeure, peut demander l'exonération des intérêts de retard en vertu de l'article 417 du CIR 1992. Le contribuable dispose dès lors de suffisamment de possibilités pour éviter les intérêts de retard en cause, même s'il ne procède finalement pas au remploi. Les cas dans lesquels il est tenu de payer ces intérêts de retard sont en effet ceux dans lesquels sa propre négligence a conduit à la non-réalisation du motif économique pour lequel un report d'impôt a été accordé. B.8.2. Même dans ce cas, les intérêts de retard ne constituent pas une sanction pour le contribuable, mais visent uniquement à indemniser le Trésor pour le préjudice qu'il a subi en raison d'un report d'impôt infructueux. Dès lors que ces intérêts de retard sont calculés sur la base de la plus-value non réinvestie dans les délais, ils sont en outre raisonnablement proportionnés à l'avantage fiscal qui a été précédemment accordé au contribuable et dont ce dernier n'a pas respecté les conditions. B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour datgene waarin de herbeleggingstermijn verstrijkt, niet meer kan herbeleggen, krachtens artikel 417 van het WIB 1992 verzoeken de nalatigheidsinteresten kwijt te schelden. De belastingplichtige beschikt bijgevolg over voldoende mogelijkheden om de in het geding zijnde nalatigheidsinteresten te vermijden, zelfs indien hij uiteindelijk niet tot herbelegging overgaat. De gevallen waarin hij tot die nalatigheidsinteresten gehouden is, zijn immers de gevallen waarin zijn eigen nalatigheid ertoe heeft geleid dat de economische reden waarom een uitstel van belasting is toegekend, niet is gerealiseerd. B.8.2. De nalatigheidsinteresten vormen zelfs in dat geval geen straf voor de belastingplichtige, maar beogen slechts de Schatkist schadeloos te stellen voor de schade die zij heeft geleden als gevolg van een vruchteloos toegekend uitstel van belasting. Aangezien die nalatigheidsintresten worden berekend op basis van de niet tijdig herbelegde meerwaarde, staan zij bovendien in een redelijke verhouding tot het fiscale voordeel dat eerder aan de belastingplichtige is toegekend en waarvan hij de voorwaarden niet heeft nageleefd. B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 416 du Code des impôts sur les revenus 1992, lu en Artikel 416 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, in
combinaison avec l'article 47, § 6, du même Code, ne viole pas les samenhang gelezen met artikel 47, § 6, van hetzelfde Wetboek, schendt
articles 10 et 11 de la Constitution. de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 17 juin 2021. op 17 juni 2021.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président, De voorzitter,
L. Lavrysen L. Lavrysen
^