Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 6/2021 du 21 janvier 2021 Numéro du rôle : 7030 En cause : le recours en annulation des articles 108 à 130, 232, 4°, 233, 7°, et 325, 1°, de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 30 novembre 2017 « réformant La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, et des juges T. Merc(...)"
Extrait de l'arrêt n° 6/2021 du 21 janvier 2021 Numéro du rôle : 7030 En cause : le recours en annulation des articles 108 à 130, 232, 4°, 233, 7°, et 325, 1°, de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 30 novembre 2017 « réformant La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, et des juges T. Merc(...) Uittreksel uit arrest nr. 6/2021 van 21 januari 2021 Rolnummer 7030 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 108 tot 130, 232, 4°, 233, 7°, en 325, 1°, van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 30 november Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, en de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 6/2021 du 21 janvier 2021 Uittreksel uit arrest nr. 6/2021 van 21 januari 2021
Numéro du rôle : 7030 Rolnummer 7030
En cause : le recours en annulation des articles 108 à 130, 232, 4°, In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 108 tot 130,
233, 7°, et 325, 1°, de l'ordonnance de la Région de 232, 4°, 233, 7°, en 325, 1°, van de ordonnantie van het Brusselse
Bruxelles-Capitale du 30 novembre 2017 « réformant le Code bruxellois Hoofdstedelijke Gewest van 30 november 2017 « tot hervorming van het
de l'aménagement du territoire et l'ordonnance du 5 juin 1997 relative Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening en van de ordonnantie van 5
aux permis d'environnement et modifiant certaines législations juni 1997 betreffende de milieuvergunningen en tot wijziging van
connexes », introduit par Pierre Goblet. aanverwante wetgevingen », ingesteld door Pierre Goblet.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, et des juges T. samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, en de
Merckx-Van Goey, R. Leysen, M. Pâques, Y. Kherbache et T. Detienne, rechters T. Merckx-Van Goey, R. Leysen, M. Pâques, Y. Kherbache en T.
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. Detienne, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Daoût, voorzitterschap van voorzitter F. Daoût,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 19 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 19 oktober
octobre 2018 et parvenue au greffe le 22 octobre 2018, Pierre Goblet a 2018 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 22
oktober 2018, heeft Pierre Goblet beroep tot vernietiging ingesteld
introduit un recours en annulation des articles 108 à 130, 232, 4°, van de artikelen 108 tot 130, 232, 4°, 233, 7°, en 325, 1°, van de
233, 7°, et 325, 1°, de l'ordonnance de la Région de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 30 november
Bruxelles-Capitale du 30 novembre 2017 « réformant le Code bruxellois 2017 « tot hervorming van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke
de l'aménagement du territoire et l'ordonnance du 5 juin 1997 relative Ordening en van de ordonnantie van 5 juni 1997 betreffende de
aux permis d'environnement et modifiant certaines législations milieuvergunningen en tot wijziging van aanverwante wetgevingen »
connexes » (publiée au Moniteur belge du 20 avril 2018, deuxième (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 20 april 2018, tweede
édition). editie).
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant au premier moyen Ten aanzien van het eerste middel
B.1.1. Le premier moyen concerne l'article 325, 1°, de l'ordonnance de B.1.1. Het eerste middel heeft betrekking op artikel 325, 1°, van de
ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 30 november
la Région de Bruxelles-Capitale du 30 novembre 2017 « réformant le 2017 « tot hervorming van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke
Code bruxellois de l'aménagement du territoire et l'ordonnance du 5 Ordening en van de ordonnantie van 5 juni 1997 betreffende de
juin 1997 relative aux permis d'environnement et modifiant certaines milieuvergunningen en tot wijziging van aanverwante wetgevingen »
législations connexes » (ci-après : l'ordonnance du 30 novembre 2017), qui dispose : (hierna : de ordonnantie van 30 november 2017), dat bepaalt :
« L'article 80, § 1er, de l'OPE [ordonnance du 5 juin 1997 ' relative « Artikel 80, § 1, van de OMV [ordonnantie van 5 juni 1997 '
aux permis d'environnement '], est modifié comme suit : betreffende de milieuvergunningen '], wordt als volgt gewijzigd :
1° le nombre ' 67 ' est inséré entre le nombre ' 65 ' et le nombre ' 1° het getal ' 67 ' wordt ingevoegd tussen het getal ' 65 ' en het
68 '; ». getal ' 68 '; ».
Cette disposition instaure un recours auprès du Collège Bij die bepaling wordt een beroep bij het Milieucollege ingevoerd
d'environnement contre les décisions, fussent-elles tacites, qui tegen de beslissingen, ook al zijn zij stilzwijgend genomen, die
résultent de l'application de l'article 67 de la même ordonnance. Cet voortvloeien uit de toepassing van artikel 67 van dezelfde
article 67, en son paragraphe 1er, autorise l'exploitation, le ordonnantie. Bij dat artikel 67 worden, in paragraaf 1 ervan, de
déplacement, la remise en exploitation, la transformation ou uitbating, de verplaatsing, de heropstarting van de uitbating, de
l'extension d'installations de classe I.C ou III dès la réception de verbouwing of de uitbreiding van inrichtingen van klasse I.C of III
l'accusé de réception prenant acte de la déclaration par le demandeur, toegestaan na ontvangst van het ontvangstbewijs dat akte neemt van de
et, en son paragraphe 2, interdit ces mêmes activités en cas d'absence aangifte door de aanvrager en worden, in paragraaf 2 ervan, diezelfde
d'accusé de réception. activiteiten verboden bij gebrek aan een ontvangstbewijs.
B.1.2. Le moyen est pris de la violation de l'article 23, alinéa 3, B.1.2. Het middel is afgeleid uit de schending van artikel 23, derde
4°, de la Constitution, lu en combinaison avec l'article 9, lid, 4°, van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 9, leden 2
paragraphes 2 et 4, de la Convention du 25 juin 1998 « sur l'accès à en 4, van het Verdrag van 25 juni 1998 « betreffende toegang tot
l'information, la participation du public au processus décisionnel et informatie, inspraak in besluitvorming en toegang tot de rechter
l'accès à la justice en matière d'environnement » (ci-après : la inzake milieuaangelegenheden » (hierna : het Verdrag van Aarhus), met
Convention d'Aarhus), avec l'article 11 de la directive 2011/92/UE du artikel 11 van de richtlijn 2011/92/EU van het Europees Parlement en
Parlement européen et du Conseil du 13 décembre 2011 « concernant de Raad van 13 december 2011 « betreffende de milieueffectbeoordeling
l'évaluation des incidences de certains projets publics et privés sur
l'environnement » (ci-après : la directive 2011/92/UE) et avec le van bepaalde openbare en particuliere projecten » (hierna : de
principe de proportionnalité. richtlijn 2011/92/EU) en met het evenredigheidsbeginsel.
B.2.1. Pour satisfaire aux exigences de l'article 6 de la loi spéciale B.2.1. Om te voldoen aan de vereisten van artikel 6 van de bijzondere
du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les moyens de la wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, moeten de middelen
requête doivent faire connaître, parmi les règles dont la Cour van het verzoekschrift te kennen geven welke van de regels waarvan het
garantit le respect, celles qui seraient violées ainsi que les Hof de naleving waarborgt, zouden zijn geschonden, alsook welke de
dispositions qui violeraient ces règles et exposer en quoi ces règles bepalingen zijn die deze regels zouden schenden, en uiteenzetten in
auraient été transgressées par ces dispositions. welk opzicht die regels door de bedoelde bepalingen zouden zijn
B.2.2. L'exposé du moyen ne fait pas apparaître en quoi la disposition geschonden. B.2.2. Uit de uiteenzetting van het middel blijkt niet in welk opzicht
attaquée violerait l'article 23, alinéa 3, 4°, de la Constitution, lu de bestreden bepaling artikel 23, derde lid, 4°, van de Grondwet, in
en combinaison avec les normes de droit international et de droit samenhang gelezen met de aangevoerde internationaalrechtelijke en
européen invoquées. La partie requérante demande à la Cour de « Europeesrechtelijke normen, zou schenden. De verzoekende partij vraagt
confirmer la constitutionnalité de son interprétation » de la het Hof om « de grondwettigheid te bevestigen van haar interpretatie »
disposition attaquée, selon laquelle l'accusé de réception « vaut van de bestreden bepaling, volgens welke het ontvangstbewijs « geldt
décision de recevabilité de la déclaration de chantier introduite par als beslissing over de ontvankelijkheid van de werfmelding door de
l'administré ». La Cour n'est pas compétente pour « confirmer la bestuurde ». Het Hof is niet bevoegd om « de grondwettigheid te
constitutionnalité » d'une interprétation qu'une partie requérante bevestigen » van een interpretatie die een verzoekende partij geeft
donne à une disposition ordonnancielle, lorsque cette partie n'expose aan een ordonnantiebepaling, wanneer door die partij niet wordt
pas en quoi ladite disposition, interprétée autrement, violerait les uiteengezet in welk opzicht die bepaling, die anders wordt
normes de référence invoquées. geïnterpreteerd, de aangevoerde referentienormen zou schenden.
B.2.3. Le premier moyen est irrecevable. B.2.3. Het eerste middel is onontvankelijk.
Quant aux deuxième et troisième moyens Ten aanzien van het tweede en het derde middel
B.3.1. Les deuxième et troisième moyens sont pris de la violation de B.3.1. Het tweede en het derde middel zijn afgeleid uit de schending
l'article 23, alinéa 3, 4°, de la Constitution, lu en combinaison ou van artikel 23, derde lid, 4°, van de Grondwet, al dan niet in
non avec, selon le cas, l'article 6 de la Convention d'Aarhus, les samenhang gelezen met, naar gelang van het geval, artikel 6 van het
articles 3 à 5 de la directive 2011/92/UE et les principes généraux de Verdrag van Aarhus, de artikelen 3 tot 5 van de richtlijn 2011/92/EU
précaution et de proportionnalité. en de algemene beginselen van voorzorg en evenredigheid.
B.3.2. Le Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale soulève une B.3.2. De Brusselse Hoofdstedelijke Regering werpt een exceptie van
exception d'irrecevabilité de ces moyens, en ce qu'ils sont pris de la onontvankelijkheid van die middelen op, in zoverre zij zijn afgeleid
violation de l'article 23, alinéa 3, 4°, lu en combinaison avec la uit de schending van artikel 23, derde lid, 4°, in samenhang gelezen
Convention d'Aarhus et avec la directive 2011/92/UE. Il fait valoir met het Verdrag van Aarhus en met de richtlijn 2011/92/EU. Zij doet
que ces dispositions ne constituent pas un « ensemble indissociable » gelden dat die bepalingen geen « onlosmakelijk geheel » vormen met
avec l'article 23 de la Constitution, de sorte qu'elles ne pourraient artikel 23 van de Grondwet, zodat zij geen deel zouden kunnen uitmaken
faire partie des normes de référence dont le respect peut être van de referentienormen waarvan de inachtneming enkel door het Hof kan
contrôlé par la Cour que si elles étaient combinées avec les articles worden getoetst indien zij in samenhang worden gelezen met de
10 et 11 de la Constitution. artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
B.4.1. L'article 23 de la Constitution dispose : B.4.1. Artikel 23 van de Grondwet bepaalt :
« Chacun a le droit de mener une vie conforme à la dignité humaine. « Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden.
A cette fin, la loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde
garantissent, en tenant compte des obligations correspondantes, les regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de
droits économiques, sociaux et culturels, et déterminent les economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden
conditions de leur exercice. voor de uitoefening bepalen.
Ces droits comprennent notamment : Die rechten omvatten inzonderheid :
[...] [...]
4° le droit à la protection d'un environnement sain; 4° het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu;
[...] ». [...] ».
B.4.2. L'article 23, alinéa 3, 4°, de la Constitution contient, en ce B.4.2. Artikel 23, derde lid, 4°, van de Grondwet bevat, met
qui concerne le droit à la protection d'un environnement sain, une betrekking tot het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu,
obligation de standstill qui interdit au législateur compétent de een standstill-verplichting die eraan in de weg staat dat de bevoegde
réduire significativement le degré de protection offert par la wetgever het beschermingsniveau dat wordt geboden door de van
législation applicable, sans que des motifs d'intérêt général existent toepassing zijnde wetgeving, in aanzienlijke mate vermindert zonder
pour ce faire. dat daarvoor redenen zijn die verband houden met het algemeen belang.
B.5.1. Les dispositions mentionnées en B.3.1 contiennent des B.5.1. De in B.3.1 vermelde bepalingen bevatten verplichtingen tot de
obligations relatives à l'élaboration d'une évaluation des incidences opmaak van een milieueffectbeoordeling van projecten, dan wel tot
environnementales de projets ou à la participation du public. inspraak van het publiek.
La directive 2011/92/UE concerne l'évaluation environnementale des De richtlijn 2011/92/EU betreft de milieubeoordeling van plannen en
plans et programmes susceptibles d'avoir des incidences notables sur programma's die aanzienlijke effecten op het milieu kunnen hebben. In
l'environnement. Les articles 3 à 5 de cette directive déterminent les de artikelen 3 tot 5 van die richtlijn worden de projecten die aan de
projets qui sont soumis à l'évaluation des incidences sur milieueffectbeoordeling worden onderworpen, de inhoud van die
l'environnement, le contenu de cette évaluation et les obligations des beoordeling en de verplichtingen van de lidstaten in dat verband
Etats membres à cet égard. bepaald.
L'article 6 de la Convention d'Aarhus impose de soumettre à une Artikel 6 van het Verdrag van Aarhus legt de verplichting op om de
procédure de participation du public, dont il fixe certaines besluiten over « specifieke activiteiten » die zijn opgesomd in
modalités, les décisions relatives à des « activités particulières » bijlage I van dat Verdrag of over activiteiten « die een aanzienlijk
énumérées à l'annexe I de cette Convention ou à des activités « qui effect op het milieu kunnen hebben », te onderwerpen aan een
peuvent avoir un effet important sur l'environnement ». Plus inspraakprocedure waarvan het bepaalde modaliteiten vastlegt. Meer
précisément, des dispositions pratiques ou autres, adéquates, doivent bepaald dienen passende praktische of andere voorzieningen voor
être prises, en vue de la participation du public, dans un cadre inspraak van het publiek te worden getroffen, binnen een transparant
transparent et équitable, après la communication à ce public des en eerlijk kader, na het publiek de benodigde informatie te hebben
informations nécessaires. verstrekt.
B.5.2. La Cour est notamment compétente pour vérifier si le B.5.2. Het Hof is met name bevoegd om na te gaan of de
législateur ordonnanciel a méconnu l'obligation de standstill contenue ordonnantiegever de standstill-verplichting heeft geschonden die is
dans l'article 23, alinéa 3, 4°, de la Constitution, qui reconnaît le vervat in artikel 23, derde lid, 4°, van de Grondwet, dat het recht op
droit à la protection d'un environnement sain. La possibilité de de bescherming van een gezond leefmilieu erkent. De mogelijkheid tot
participation du public offre une garantie pour la sauvegarde du droit inspraak van het publiek biedt een waarborg voor de vrijwaring van het
à la protection d'un environnement sain. Il s'ensuit que lorsqu'elle recht op de bescherming van een gezond leefmilieu. Daaruit volgt dat
examine les moyens pris de la violation de l'article 23, alinéa 3, 4°, het Hof, wanneer het de middelen onderzoekt die zijn afgeleid uit de
de la Constitution, la Cour tient compte des normes de droit schending van artikel 23, derde lid, 4°, van de Grondwet, rekening
international et de droit européen qui imposent à la Belgique le houdt met de internationaalrechtelijke en Europeesrechtelijke normen
respect de certaines obligations concernant la participation du public die België verplichten om een aantal verplichtingen betreffende de
et dont la violation est invoquée en combinaison avec l'article 23, inspraak van het publiek na te leven en waarvan de schending in
alinéa 3, 4°, de la Constitution, comme, en l'espèce, la directive samenhang met artikel 23, derde lid, 4°, van de Grondwet wordt
2011/92/UE et la Convention d'Aarhus. aangevoerd, zoals, te dezen, de richtlijn 2011/92/EU en het Verdrag van Aarhus.
La Cour examine les deuxième et troisième moyens en ce sens. Het Hof onderzoekt het tweede en het derde middel in die zin.
B.6.1. Les deuxième et troisième moyens sont également pris de la B.6.1. Het tweede en het derde middel zijn eveneens afgeleid uit de
violation de l'article 23, alinéa 3, 4°, de la Constitution, lu en schending van artikel 23, derde lid, 4°, van de Grondwet, in samenhang
gelezen met het algemene voorzorgsbeginsel.
combinaison avec le principe général de précaution. B.6.2. De verzoekende partij toont niet aan in welk opzicht de
B.6.2. La partie requérante ne démontre pas en quoi les dispositions bepalingen die zij aanvecht, strijdig zouden zijn met het
qu'elle attaque seraient contraires au principe de précaution. En ce voorzorgsbeginsel. In zoverre zij zijn afgeleid uit de schending van
qu'ils sont pris de la violation de l'article 23, alinéa 3, 4°, de la artikel 23, derde lid, 4°, van de Grondwet, in samenhang gelezen met
Constitution, lu en combinaison avec le principe de précaution, les het voorzorgsbeginsel, zijn het tweede en het derde middel niet
deuxième et troisième moyens ne sont pas recevables. ontvankelijk.
B.7.1. Le deuxième moyen concerne les articles 232, 4°, et, 233, 7°, B.7.1. Het tweede middel heeft betrekking op de artikelen 232, 4°, en
de l'ordonnance du 30 novembre 2017. 233, 7°, van de ordonnantie van 30 november 2017.
L'article 232, 4°, modifie l'annexe A du Code bruxellois de Bij artikel 232, 4°, wordt bijlage A van het Brussels Wetboek van
l'aménagement du territoire (ci-après : le CoBAT), en remplaçant la rubrique 17 par ce qui suit : Ruimtelijke Ordening (hierna : het BWRO) gewijzigd door rubriek 17 te
« 17) espaces de stationnement situés en dehors de la voie publique et vervangen door hetgeen volgt :
comptant plus de 400 emplacements pour véhicules à moteur; ». « 17) parkeerplaatsen buiten de openbare weg waar meer dan 400
plaatsen zijn voor motorvoertuigen; ».
L'article 233, 7°, modifie l'annexe B du même Code, en remplaçant la Bij artikel 233, 7°, wordt bijlage B van hetzelfde Wetboek gewijzigd
rubrique 25 par ce qui suit : « 25) espaces de stationnement situés en dehors de la voie publique et door rubriek 25 te vervangen door hetgeen volgt :
comptant de 50 à 400 emplacements pour véhicules à moteur; ». « 25) parkeerruimte buiten de openbare weg, waar 50 tot 400 plaatsen
zijn voor motorvoertuigen; ».
B.7.2. En vertu de l'article 175/2, § 1er, du CoBAT, l'annexe A de ce B.7.2. Krachtens artikel 175/2, § 1, van het BWRO worden in bijlage A
Code énumère les projets qui sont soumis à l'établissement d'une étude van dat Wetboek de aan een effectenstudie onderworpen projecten
d'incidences. En vertu de l'article 175/15, § 1er, du même Code, son opgesomd. Krachtens artikel 175/15, § 1, van hetzelfde Wetboek worden
annexe B énumère les projets qui sont soumis à l'établissement d'un in bijlage B ervan de aan een effectenrapport onderworpen projecten
rapport d'incidences. opgesomd.
B.7.3. La partie requérante critique les dispositions attaquées en ce B.7.3. De verzoekende partij bekritiseert de bestreden bepalingen in
que, pour les projets de parkings, elles fixent le seuil au-delà zoverre zij de drempel waarboven een effectenstudie vereist is voor
duquel une étude d'incidences est requise à 400 emplacements pour projecten voor parkings, vaststellen op 400 plaatsen voor
véhicules à moteur, alors qu'avant leur entrée en vigueur, ce seuil motorvoertuigen, terwijl die drempel vóór de inwerkingtreding ervan
était fixé à 200 emplacements. was vastgesteld op 200 plaatsen.
B.8. L'exposé des motifs indique : B.8. In de memorie van toelichting wordt aangegeven :
« Actuellement, le seuil de 200 emplacements a pour effet de soumettre « De huidige drempel van slechts 200 plaatsen heeft voor gevolg dat
à études d'incidences un nombre relativement important de projets pour een relatief groot aantal projecten waarvoor alleen de parkeerplaats
lesquels seul le parking est un motif d'étude. Or, la procédure een reden tot studie is aan een effectenstudie wordt onderworpen. De
d'étude d'incidences est longue et coûteuse, tant pour le demandeur procedure van de effectenstudie is nochtans tijdrovend en duur, zowel
voor de aanvrager als voor de overheden die belast zijn met het
que pour les autorités qui sont chargées de l'encadrer. Par ailleurs, begeleiden ervan. Bovendien kan de impact van een parkeerplaats op het
sauf cas exceptionnels, l'impact d'un parking sur un milieu urbain stedelijke milieu, zoals dat van het Brusselse Gewest, behoudens
comme celui de la Région bruxelloise peut être adéquatement appréhendé uitzonderlijke gevallen doeltreffend worden beoordeeld door middel van
par un rapport d'incidences (outil moins long à réaliser, moins een effectenrapport, hetgeen een minder tijdrovend en duur instrument
coûteux et qui, comme l'étude, répond à toutes les exigences de la is en net als de studie beantwoordt aan alle vereisten van de
directive 2011/92/UE du Parlement européen et du Conseil du 13 Richtlijn 2011/92/EU van het Europees Parlement en van de Raad van 13
décembre 2011 concernant l'évaluation des incidences de certains december 2011 met betrekking tot de beoordeling van de effecten van
projets publics et privés sur l'environnement). C'est pour ces raisons bepaalde openbare en privéprojecten op het milieu. Om die redenen
qu'il est proposé de ne plus imposer d'étude d'incidences en matière wordt voorgesteld om de effectenstudie bij parkeerplaatsen nog enkel
de parking que pour les projets présentant une ampleur exceptionnelle. op te leggen voor projecten van uitzonderlijke omvang. Bij het
Pour fixer le nouveau seuil, il a été tenu compte du fait vastleggen van de nieuwe drempel is rekening gehouden met het feit dat
qu'actuellement, les rubriques 17 et 18 étant distinctes, les places à momenteel, vanwege het onderscheid tussen de rubrieken 17 en 18, de
l'air libre et couvertes ne peuvent pas être additionnées, de telle plaatsen in open lucht en de overdekte niet kunnen worden opgeteld,
manière qu'un projet comprenant 200 places couvertes et 200 places à zodanig dat een project dat 200 overdekte plaatsen omvat en 200
l'air libre, soit un total de 400 places, n'est pas soumis à étude plaatsen in open lucht, dus samen een totaal van 400 plaatsen, niet
aan de effectenstudie is onderworpen. De nieuwe algemene drempel wordt
d'incidences. Le nouveau seuil général est donc fixé à 400 places » daarom vastgesteld op 400 plaatsen » (Parl. St., Brussels
(Doc. parl., Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale, 2016-2017, Hoofdstedelijk Parlement, 2016-2017, nr. A-451/1, pp. 167-168).
n° A-451/1, p. 167).
B.9. Avant l'entrée en vigueur des dispositions attaquées, les projets B.9. Vóór de inwerkingtreding van de bestreden bepalingen waren
de parkings de plus de 200 places de stationnement étaient soumis à projecten voor parkings met meer dan 200 parkeerplaatsen onderworpen
l'établissement d'une étude d'incidences. Les dispositions attaquées aan een effectenstudie. Bij de bestreden bepalingen worden de
soumettent les projets de parkings de 201 à 400 places de projecten voor parkings met 201 tot 400 parkeerplaatsen onderworpen
stationnement à l'établissement d'un rapport d'incidences. Pour aan een effectenrapport. Om te bepalen of de bestreden bepalingen een
déterminer si les dispositions attaquées entraînent un recul aanzienlijke achteruitgang van het recht op de bescherming van een
significatif du droit à la protection d'un environnement sain pour le gezond leefmilieu met zich meebrengen voor het publiek op wie
public concerné par les projets de parkings de 201 à 400 places de projecten voor parkings met 201 tot 400 parkeerplaatsen betrekking
hebben, is het dus noodzakelijk om het beschermingsniveau dat was
stationnement, il est donc nécessaire de comparer le niveau de geboden door de effectenstudie zoals zij vóór de bestreden
protection qui était offert par l'étude d'incidences telle qu'elle ordonnantiewijziging van toepassing was, te vergelijken met het
était applicable avant la modification ordonnancielle attaquée et le beschermingsniveau dat wordt geboden door het effectenrapport sedert
niveau de protection qui est offert par le rapport d'incidences depuis diezelfde wijziging. Het Hof houdt in dat verband rekening met de
cette même modification. La Cour tient compte, à cet égard, des bepalingen betreffende de inhoud en de procedure van het
dispositions relatives au contenu et à la procédure du rapport effectenrapport, zoals zij zijn gewijzigd bij de bestreden
d'incidences, telles qu'elles ont été modifiées par l'ordonnance
attaquée, puisque les projets de parkings de 201 à 400 emplacements ordonnantie, aangezien de projecten voor parkings met 201 tot 400
sont désormais soumis à cette réglementation. plaatsen voortaan aan die regelgeving worden onderworpen.
B.10.1. La procédure relative à l'étude d'incidences était décrite aux B.10.1. De procedure betreffende de effectenstudie was beschreven in
articles 129 et suivants du CoBAT, avant leur modification par de artikelen 129 en volgende van het BWRO, vóór de wijziging ervan bij
l'ordonnance attaquée (articles 175/3 à 175/14 du CoBAT après de bestreden ordonnantie (artikelen 175/3 tot 175/14 van het BWRO na
modification par l'ordonnance attaquée). La demande de permis relative wijziging bij de bestreden ordonnantie). Bij de vergunningsaanvraag
à un projet soumis à étude d'incidences devait être accompagnée d'une voor een aan een effectenstudie onderworpen project moest een
note préparatoire contenant au moins les sept éléments énumérés à voorbereidende nota worden gevoegd die ten minste de in het vroegere
l'ancien article 129, § 1er. L'étude d'incidences était réalisée par artikel 129, § 1, opgesomde zeven elementen bevatte. De effectenstudie
un chargé d'études, sous la supervision d'un comité d'accompagnement werd uitgevoerd door een opdrachthouder, onder supervisie van een
composé au moins d'un représentant de chaque commune sur le territoire begeleidingscomité dat bestond uit minstens één vertegenwoordiger van
de laquelle le projet devait être exécuté, d'un représentant de iedere gemeente op wier grondgebied het project moest worden
l'Institut bruxellois pour la gestion de l'environnement et d'un uitgevoerd, één vertegenwoordiger van het Brussels Instituut voor
représentant de l'administration. Le chargé d'études proposé par le Milieubeheer en één vertegenwoordiger van het bestuur. De door de
demandeur de permis devait être titulaire d'un agrément délivré par le vergunningsaanvrager voorgedragen opdrachthouder moest houder zijn van
Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale et il devait être een erkenning die is afgegeven door de Brusselse Hoofdstedelijke
accepté par le comité d'accompagnement. L'étude d'incidences devait Regering en hij moest worden aanvaard door het begeleidingscomité. De
comporter au moins les huit éléments énumérés à l'article 135 (article effectenstudie moest minstens de in artikel 135 (het nieuwe artikel
175/8 nouveau) du CoBAT. Le comité d'accompagnement arrêtait, à la 175/8) van het BWRO opgesomde acht elementen bevatten. Bij het sluiten
clôture de l'étude d'incidences, la liste des communes de la Région van de effectenstudie legde het begeleidingscomité de lijst vast van
de gemeenten van het Gewest die waren betrokken bij de gevolgen van
qui étaient concernées par les incidences du projet et dans lesquelles het project en waarin het openbaar onderzoek diende plaats te vinden
l'enquête publique devait se dérouler (article 137 ancien, article (het vroegere artikel 137, het nieuwe artikel 175/10). Het aan het
175/10 nouveau). Le dossier soumis à l'enquête publique comprenait openbaar onderzoek onderworpen dossier bestond uit de effectenstudie
l'étude d'incidences et la décision de clôture de l'étude prise par le en de beslissing tot afsluiting van de studie die was genomen door het
comité d'accompagnement (article 140 ancien, article 175/13 nouveau). begeleidingscomité (het vroegere artikel 140, het nieuwe artikel
L'enquête publique se déroulait ensuite durant trente jours dans 175/13). Het openbaar onderzoek vond vervolgens plaats in elke
chaque commune concernée (article 141 ancien, article 175/14 nouveau). betrokken gemeente gedurende 30 dagen (het vroegere artikel 141, het
La commission de concertation remettait son avis à l'administration en nieuwe artikel 175/14). De overlegcommissie bracht haar advies uit bij
charge de l'urbanisme et au collège des bourgmestre et échevins dans het bestuur belast met stedenbouw en bij het college van burgermeester
les quarante-cinq jours de la fin de l'enquête publique. L'ordonnance en schepenen binnen 45 dagen na de beëindiging van het openbaar
attaquée n'a pratiquement pas modifié les caractéristiques et la onderzoek. De kenmerken en de procedure van de effectenstudie werden
procédure de l'étude d'incidences. nagenoeg niet gewijzigd bij de bestreden ordonnantie.
B.10.2. La procédure relative au rapport d'incidences est décrite aux B.10.2. De procedure betreffende het effectenrapport wordt beschreven
articles 175/15 à 175/21, nouveaux, du CoBAT. Le rapport d'incidences in de nieuwe artikelen 175/15 tot 175/21 van het BWRO. Het
comprend au moins les neuf éléments énumérés à l'article 175/16 du effectenrapport bevat minstens de in artikel 175/16 van het BWRO
CoBAT. Le fonctionnaire délégué procède à l'examen de la complétude du opgesomde negen elementen. De gemachtigde ambtenaar controleert de
volledigheid van het effectenrapport in het kader van zijn onderzoek
rapport d'incidences dans le cadre de son examen de la complétude du van de volledigheid van het dossier (artikel 175/17) en hij legt de
dossier (article 175/17) et il arrête la liste des communes de la lijst vast van de gemeenten van het Gewest die betrokken zijn bij de
Région qui sont concernées par les incidences du projet et dans effecten van het project en waarin het openbaar onderzoek moet
lesquelles l'enquête publique doit se dérouler (article 175/18). Le plaatsvinden (artikel 175/18). Het college van burgermeester en
collège des bourgmestre et échevins de chaque commune concernée soumet schepenen van elke betrokken gemeente onderwerpt het dossier aan de
le dossier aux mesures particulières de publicité. L'enquête publique speciale regelen van openbaarmaking. Het openbaar onderzoek wordt in
se déroule dans chacune des communes durant 30 jours (article 175/20, elke gemeente gehouden gedurende 30 dagen (artikel 175/20, § 1). Het
§ 1er). Le collège des bourgmestre et échevins de la commune sur le college van burgemeester en schepenen van de gemeente op wier
grondgebied het belangrijkste gedeelte van het project moet worden
territoire de laquelle le projet doit être exécuté pour sa partie la uitgevoerd, maakt binnen vijftien dagen na de sluiting van het
plus importante saisit la commission de concertation élargie aux openbaar onderzoek het dossier aanhangig bij de overlegcommissie die
représentants de chaque commune concernée par les incidences du uitgebreid wordt met de vertegenwoordigers van elke gemeente die
projet, dans les quinze jours de la clôture de l'enquête publique. La betrokken is bij de effecten van het project. De overlegcommissie
commission de concertation émet son avis dans les 45 jours de la fin brengt haar advies uit binnen 45 dagen na het beëindigen van het
openbaar onderzoek en zendt het over aan het college van burgemeester
de l'enquête publique et le transmet au collège des bourgmestre et en schepenen. De gemeente bezorgt de gemachtigde ambtenaar hiervan een
échevins. La commune en adresse une copie au fonctionnaire délégué et afschrift en publiceert het tegelijkertijd op haar website (artikel
le publie simultanément sur son site internet (article 175/20, § 2). 175/20, § 2).
En application de l'article 175/21, § 1er, en cas de circonstances Met toepassing van artikel 175/21, § 1, kan de overlegcommissie, in
exceptionnelles, la commission de concertation peut, par avis geval van uitzonderlijke omstandigheden, in een bijzonder met redenen
spécialement motivé, recommander au Gouvernement de faire réaliser une omkleed advies de Regering aanbevelen een effectenstudie te laten
étude d'incidences. Cette disposition forme l'objet du troisième moyen verrichten. Die bepaling vormt het onderwerp van het derde middel en
et est examinée ci-après. wordt hierna onderzocht.
B.10.3. Les éléments qui doivent figurer dans le rapport d'incidences B.10.3. De elementen die in het effectenrapport moeten voorkomen, zijn
sont en grande partie les mêmes que ceux qui devaient figurer dans grotendeels dezelfde als die welke in de effectenstudie moesten
l'étude d'incidences. Il n'y a donc pas de différence significative voorkomen. Er is dus geen significant verschil tussen de
entre l'étude d'incidences et le rapport d'incidences, en ce qui effectenstudie en het effectenrapport, wat de inhoud ervan betreft.
concerne leur contenu. Dès lors que l'article 129 de l'ordonnance Aangezien artikel 129 van de bestreden ordonnantie de termijn van het
attaquée a allongé le délai de l'enquête publique pour les projets openbaar onderzoek voor de aan een effectenrapport onderworpen
soumis à rapport d'incidences, il n'y a pas non plus de différence en projecten heeft verlengd, is er evenmin een verschil met betrekking
ce qui concerne les modalités et les délais de l'enquête publique ultérieure. En revanche, il existe une différence importante entre l'étude d'incidences et le rapport d'incidences, quant aux exigences relatives à l'auteur. L'étude d'incidences doit être réalisée par un chargé d'études, personne physique ou morale, ayant obtenu un agrément du Gouvernement régional à cette fin, et sa désignation par le maître d'ouvrage doit être approuvée par le comité d'accompagnement. Il réalise l'étude d'incidences sous la supervision du comité d'accompagnement et c'est ce dernier qui décide quand l'étude est complète. Le rapport d'incidences, lui, doit être réalisé par un « tot de nadere regels en de termijnen van het latere openbaar onderzoek. Er bestaat daarentegen een belangrijk verschil tussen de effectenstudie en het effectenrapport, wat de vereisten ten aanzien van de auteurs betreft. De effectenstudie moet worden verricht door een opdrachthouder, natuurlijke persoon of rechtspersoon die daartoe een erkenning van de Gewestregering heeft verkregen, en zijn aanwijzing door de opdrachtgever moet worden goedgekeurd door het begeleidingscomité. Hij voert de effectenstudie uit onder supervisie van het begeleidingscomité en het is dat comité dat beslist wanneer de studie voltooid is. Het effectenrapport moet daarentegen worden
expert compétent », ce qui doit être attesté par des « éléments » opgesteld door een « bevoegd expert », hetgeen moet blijken uit «
figurant dans le rapport (article 175/16, 9°). L'ordonnance ne précise elementen » in het rapport (artikel 175/16, 9°). In de ordonnantie
pas quelles sont les compétences attendues de cet expert, ni quels wordt niet gepreciseerd welke de verwachte bekwaamheden van die expert
éléments constituent la preuve de ces compétences. Cet expert n'est zijn, noch welke elementen het bewijs ervan vormen. Die expert wordt
pas supervisé par un comité d'accompagnement. Par ailleurs, rien ne niet gesuperviseerd door een begeleidingscomité. Niets waarborgt
garantit son indépendance par rapport au maître de l'ouvrage. daarenboven zijn onafhankelijkheid ten opzichte van de opdrachtgever.
B.11.1. L'information correcte et complète du public quant aux B.11.1. Het correct en volledig informeren van het publiek over de
incidences du projet sur l'environnement constitue un élément gevolgen van het project voor het leefmilieu is een essentieel element
essentiel pour permettre à ce public de participer à l'enquête om dat publiek de mogelijkheid te bieden om met kennis van zaken deel
publique en connaissance de cause. L'établissement de l'étude te nemen aan het openbaar onderzoek. Het opmaken van de effectenstudie
d'incidences ou du rapport d'incidences est un élément central de of van het effectenrapport is een centraal element van die informatie.
cette information. La circonstance que l'étude d'incidences est De omstandigheid dat de effectenstudie wordt verricht door een persoon
réalisée par une personne dont l'indépendance ne peut être mise en wiens onafhankelijkheid niet in twijfel kan worden getrokken, onder
doute, sous la supervision d'un comité d'accompagnement également supervisie van een begeleidingscomité dat eveneens onafhankelijk is
indépendant par rapport au maître de l'ouvrage projeté, constitue une ten opzichte van de opdrachtgever van het geplande werk, vormt een
garantie essentielle quant à la qualité et à la complétude de essentiële waarborg met betrekking tot de kwaliteit en de volledigheid
l'information mise à la disposition du public. La procédure du rapport van de informatie die ter beschikking wordt gesteld van het publiek.
d'incidences ne présente pas les mêmes garanties à cet égard. B.11.2. En outre, ne sont plus soumis désormais à étude d'incidences les projets de parkings qui présentent une capacité doublée par rapport aux projets de parkings qui ne devaient pas y être soumis avant l'entrée en vigueur des dispositions attaquées. La réglementation découlant des dispositions attaquées présente donc une différence importante par rapport à la réglementation antérieure, en ce qui concerne l'ampleur des projets concernés. B.12. Il découle de ce qui précède que les dispositions attaquées De procedure van het effectenrapport biedt in dat verband niet dezelfde waarborgen. B.11.2. Bovendien worden projecten voor parkings met een dubbele capaciteit ten opzichte van de projecten voor parkings die vóór de inwerkingtreding van de bestreden bepalingen niet aan een effectenstudie moesten worden onderworpen, voortaan niet langer eraan onderworpen. De regelgeving die uit de bestreden bepalingen voortvloeit, vertoont dus een belangrijk verschil ten opzichte van de vroegere regelgeving, wat de omvang van de betrokken projecten betreft.
entraînent, pour le public concerné par la réalisation de parkings de B.12. Uit het voorgaande vloeit voort dat de bestreden bepalingen,
201 à 400 places de stationnement - lesquels étaient anciennement voor het publiek op wie de aanleg van parkings met 201 tot 400
soumis à étude d'incidences et sont désormais soumis à rapport parkeerplaatsen betrekking heeft, die vroeger aan een effectenstudie
d'incidences -, un recul significatif du droit à la protection d'un waren onderworpen en voortaan aan een effectenrapport worden
environnement sain. onderworpen, een aanzienlijke achteruitgang van het recht op de
B.13.1. Pour répondre au deuxième moyen, il n'y a pas lieu d'examiner bescherming van een gezond leefmilieu met zich meebrengt.
en outre la compatibilité de la procédure de rapport d'incidences avec B.13.1. Er bestaat geen aanleiding om bovendien te onderzoeken,
les exigences qui découlent de la directive 2011/92/UE. En effet, pour teneinde het tweede middel te beantwoorden, of de procedure inzake het
contrôler le respect de l'obligation de standstill contenue dans effectenrapport bestaanbaar is met de vereisten die voortvloeien uit
l'article 23 de la Constitution, la Cour tient compte du recul observé de richtlijn 2011/92/EU. Teneinde de inachtneming van de in artikel 23
entre le niveau de garantie qui était offert par la législation avant van de Grondwet vervatte standstill-verplichting te toetsen, houdt het
les modifications ordonnancielles attaquées et le niveau de garantie Hof immers rekening met de achteruitgang die is waargenomen tussen het
waarborgniveau dat werd geboden door de wetgeving vóór de bestreden
qui est offert depuis l'entrée en vigueur de ces mêmes modifications. ordonnantiewijzigingen en het waarborgniveau dat wordt geboden sedert
Ce recul peut être significatif, indépendamment de la question de de inwerkingtreding van diezelfde wijzigingen. Die achteruitgang kan
savoir si la législation offrant un degré de protection inférieur est aanzienlijk zijn, los van de vraag of de wetgeving die een lagere mate
conforme aux exigences minimales européennes en la matière. van bescherming biedt, in overeenstemming is met de Europese
minimumvereisten ter zake.
B.13.2. Au surplus, contrairement à ce que le Gouvernement de la B.13.2. Voor het overige, in tegenstelling tot hetgeen de Brusselse
Région de Bruxelles-Capitale allègue, la circonstance que, sous Hoofdstedelijke Regering aanvoert, wijzigt de omstandigheid dat de
l'empire de la législation antérieure, les projets de parkings projecten voor overdekte parkings en de projecten voor parkings in
couverts et les projets de parkings à l'air libre relevaient de deux open lucht, onder de gelding van de vroegere wetgeving, tot twee
rubriques différentes dans les annexes A et B du CoBAT, de sorte que verschillende rubrieken in de bijlagen A en B van het BWRO behoorden,
les emplacements de stationnement couverts et les emplacements à l'air zodat de overdekte parkeerplaatsen en de plaatsen in open lucht niet
libre ne pouvaient être cumulés et que les projets comprenant des
emplacements des deux types, pouvaient comporter, au total, jusqu'à konden worden gecumuleerd en zodat de projecten met plaatsen van beide
400 emplacements sans devoir être soumis à étude d'incidences ne types in totaal tot 400 plaatsen konden omvatten zonder aan een
modifie pas la conclusion qui précède. En effet, tous les projets de effectenstudie te moeten worden onderworpen, de conclusie die
parkings soumis à évaluation des incidences ne sauraient être voorafgaat, niet. Niet alle projecten voor parkings die aan een
effectbeoordeling zijn onderworpen, kunnen immers worden voorgesteld
présentés sous la forme de parkings dont une partie est couverte et in de vorm van parkings waarvan het ene gedeelte overdekt is en het
l'autre à l'air libre. Le fait que le législateur ordonnanciel ait mis andere in open lucht. Het feit dat de ordonnantiegever bij het
fin, à l'occasion de l'adoption des dispositions attaquées, à la aannemen van de bestreden bepalingen een einde heeft gemaakt aan de
possibilité de contourner la procédure de l'étude d'incidences en mogelijkheid om de procedure van de effectenstudie te omzeilen door
concevant le projet de parking de cette manière ne porte pas atteinte het project voor een parking op die manier te concipiëren, doet geen
au fait que les dispositions attaquées ont pour effet de doubler le afbreuk aan het feit dat de bestreden bepalingen tot gevolg hebben dat
seuil du nombre d'emplacements pour tous les projets de parkings de drempel van het aantal plaatsen voor alle projecten voor parkings
soumis à étude d'incidences. die aan een effectenstudie zijn onderworpen, wordt verdubbeld.
B.14.1. La Cour doit encore examiner si le recul significatif constaté B.14.1. Het Hof dient nog te onderzoeken of de in B.12 vastgestelde
aanzienlijke achteruitgang verantwoord wordt door een reden van
en B.12 est justifié par un motif d'intérêt général. D'après l'exposé algemeen belang. Volgens de memorie van toelichting bij de ordonnantie
des motifs de l'ordonnance du 30 novembre 2017, cité en B.8, les van 30 november 2017, die in B.8 is aangehaald, beantwoorden de
dispositions attaquées répondent à la volonté du législateur bestreden bepalingen aan de wil van de ordonnantiegever om het aantal
ordonnanciel de diminuer le nombre de projets devant être soumis à projecten dat aan een effectenstudie moet worden onderworpen, te
étude d'incidences, celle-ci étant longue et coûteuse, tant pour le verminderen, aangezien die veel tijd in beslag neemt en duur is, zowel
promoteur du projet que pour l'administration. Le législateur voor de projectontwikkelaar als voor het bestuur. De ordonnantiegever
ordonnanciel a considéré, en vue d'atteindre cette diminution du heeft geoordeeld, teneinde die vermindering van het aantal
nombre d'études d'incidences, que les incidences causées par les effectenstudies te bereiken, dat de milieugevolgen die worden
parkings comptant de 201 à 400 emplacements sur l'environnement veroorzaakt door parkings met 201 tot 400 plaatsen, op adequate wijze
pouvaient être adéquatement appréhendées par le biais d'un rapport aan bod konden komen via een effectenrapport.
d'incidences. B.14.2. Bien qu'il puisse être admis, en principe, que l'objectif de B.14.2. Hoewel in beginsel kan worden aangenomen dat het doel dat erin
réduire le nombre de projets soumis à étude d'incidences, eu égard à bestaat het aantal aan een effectenstudie onderworpen projecten te
la longueur et au coût de celle-ci, constitue un motif d'intérêt verminderen gelet op de lange tijdsduur en op de kostprijs ervan, een
général, rien ne permet de comprendre, en l'espèce, en quoi il serait reden van algemeen belang uitmaakt valt niet in te zien in welk
justifié de réaliser cet objectif en excluant les projets de parkings opzicht het verantwoord zou zijn om dat doel te verwezenlijken door de
comprenant de 201 à 400 emplacements des garanties que représente la projecten voor parkings met 201 tot 400 plaatsen uit te sluiten van de
procédure d'étude d'incidences, alors que le public concerné par la waarborgen die de procedure inzake de effectenstudie inhoudt, terwijl
het publiek op wie het uitvoeren van dat soort van projecten
réalisation de ce type de projets bénéficiait, jusqu'à l'entrée en betrekking heeft, tot de inwerkingtreding van de bestreden bepalingen
vigueur des dispositions attaquées, de ces garanties et qu'il n'est die waarborgen genoot en terwijl niet wordt aangetoond dat die
pas établi que celles-ci seraient désormais moins utiles. voortaan minder nuttig zouden zijn.
B.14.3. En relevant de 200 à 400 le nombre d'emplacements pour B.14.3. Door het aantal plaatsen voor voertuigen die moet worden
véhicules à partir duquel le projet de parking doit faire l'objet bereikt opdat het project voor een parking het voorwerp van een
d'une étude d'incidences, sans qu'existe un motif d'intérêt général effectenstudie dient uit te maken, te verhogen van 200 naar 400,
pour ce faire, le législateur ordonnanciel a violé l'obligation de zonder dat daartoe een reden van algemeen belang bestaat, heeft de
standstill en matière de droit à la protection d'un environnement sain ordonnantiegever de standstill-verplichting inzake het recht op de
bescherming van een gezond leefmilieu geschonden die is vervat in
contenue dans l'article 23, alinéa 3, 4°, de la Constitution, lu en artikel 23, derde lid, 4°, van de Grondwet, in samenhang gelezen met
combinaison avec l'article 6 de la Convention d'Aarhus et avec les artikel 6 van het Verdrag van Aarhus en met de artikelen 3 tot 5 van
articles 3 à 5 de la directive 2011/92/UE. de richtlijn 2011/92/EU.
B.15. Le deuxième moyen est fondé. Il y a lieu d'annuler les articles B.15. Het tweede middel is gegrond. De artikelen 232, 4°, en 233, 7°,
232, 4°, et, 233, 7°, de l'ordonnance du 30 novembre 2017. Il y a lieu van de ordonnantie van 30 november 2017 dienen te worden vernietigd.
d'annuler également les articles 232, 5°, et, 233, 8°, de la même De artikelen 232, 5°, en 233, 8°, van dezelfde ordonnantie, die
ordonnance, qui sont indissociablement liés aux dispositions annulées. onlosmakelijk verbonden zijn met de vernietigde bepalingen, dienen
eveneens te worden vernietigd.
B.16.1. Le troisième moyen concerne les articles 108 à 130 de B.16.1. Het derde middel heeft betrekking op de artikelen 108 tot 130
l'ordonnance du 30 novembre 2017. La Cour limite son examen aux van de ordonnantie van 30 november 2017. Het Hof beperkt zijn
dispositions de l'ordonnance attaquée contre lesquelles des griefs onderzoek tot de bepalingen van de bestreden ordonnantie waartegen
sont effectivement formulés. daadwerkelijk grieven worden geformuleerd.
B.16.2. La partie requérante formule deux griefs. D'une part, elle B.16.2. De verzoekende partij formuleert twee grieven. Enerzijds
conteste la suppression, par le législateur ordonnanciel, de l'enquête betwist zij de schrapping, door de ordonnantiegever, van het openbaar
publique portant sur le projet de cahier des charges de l'étude onderzoek met betrekking tot het ontwerpbestek van de effectenstudie,
d'incidences, lorsque celle-ci est exigée. D'autre part, elle critique wanneer die vereist is. Anderzijds bekritiseert zij de definitie van
la définition des circonstances exceptionnelles qui, lorsqu'elles sont de uitzonderlijke omstandigheden die, wanneer zij aanwezig zijn, het
réunies, permettent à la commission de concertation de formuler un de overlegcommissie mogelijk maken om een met redenen omkleed advies
avis motivé recommandant la réalisation d'une étude d'incidences te formuleren waarbij het verrichten van een effectenstudie wordt
concernant un projet en principe soumis à rapport d'incidences. aanbevolen met betrekking tot een project dat in beginsel aan een
effectenrapport is onderworpen.
B.16.3. Il en résulte que le troisième moyen, en sa première branche, B.16.3. Daaruit vloeit voort dat het eerste onderdeel van het derde
vise l'article 112 de l'ordonnance attaquée, qui abroge l'article 130 middel betrekking heeft op artikel 112 van de bestreden ordonnantie,
waarbij artikel 130 van het BWRO wordt opgeheven, en dat het tweede
du CoBAT, et en sa seconde branche, vise l'article 130 de l'ordonnance onderdeel betrekking heeft op artikel 130 van de bestreden
attaquée, qui ajoute un nouvel alinéa 2 dans le paragraphe 1er de ordonnantie, waarbij een nieuw tweede lid in paragraaf 1 van artikel
l'article 148 (renuméroté 175/21) du CoBAT. 148 (vernummerd tot artikel 175/21) van het BWRO wordt toegevoegd.
B.17.1. Avant son abrogation par l'article 112 de l'ordonnance B.17.1. Vóór de opheffing ervan bij artikel 112 van de bestreden
attaquée, l'article 130 du CoBAT chargeait l'administration d'établir, ordonnantie belastte artikel 130 van het BWRO het bestuur met het
en concertation avec le comité d'accompagnement, le projet de cahier opstellen van het ontwerpbestek van de effectenstudie, in overleg met
des charges de l'étude d'incidences. Ce projet, accompagné du dossier het begeleidingscomité. Dat ontwerp, samen met het dossier van de
de demande de permis, était ensuite soumis à une enquête publique vergunningsaanvraag, werd vervolgens gedurende vijftien dagen aan een
durant quinze jours. La nouvelle procédure concernant les dossiers openbaar onderzoek onderworpen. De nieuwe procedure met betrekking tot
soumis à étude d'incidences ne prévoit plus d'enquête publique sur le de aan een effectenstudie onderworpen dossiers voorziet niet langer in
projet de cahier des charges, ce dernier étant désormais établi een openbaar onderzoek over het ontwerpbestek, dat voortaan
conformément à un modèle-type de cahier des charges élaboré par le overeenkomstig een door de Regering uitgewerkt typebestek wordt
Gouvernement. Le comité d'accompagnement détermine l'aire géographique opgesteld. Het begeleidingscomité bepaalt het geografische gebied
qui est à prendre en compte pour chaque facteur devant être évalué. waarmee rekening moet worden gehouden voor elke factor die moet worden beoordeeld.
B.17.2. La suppression de la phase préparatoire, qui comprenait la B.17.2. De schrapping van de voorbereidende fase, die het opstellen
rédaction d'un avant-projet de cahier des charges de l'étude van een voorontwerp van bestek van de effectenstudie, de onderwerping
d'incidences, la soumission de celui-ci à enquête publique et l'avis ervan aan een openbaar onderzoek en het advies van de overlegcommissie
de la commission de concertation, a pour objectif de raccourcir de omvatte, heeft tot doel de procedure voor het uitreiken van de
trois à quatre mois la procédure de délivrance des permis relatifs à vergunningen met betrekking tot in bijlage A van het BWRO vermelde
des projets repris à l'annexe A du CoBAT (Doc. parl., Parlement de la projecten met drie tot vier maanden in te korten (Parl. St., Brussels
Région de Bruxelles-Capitale, 2016-2017, n° A-451/1, p. 13). Hoofdstedelijk Parlement, 2016-2017, nr. A-451/1, p. 13).
Le commentaire de l'article 112 attaqué indique : In de commentaar bij het bestreden artikel 112 wordt vermeld :
« Dans le but de raccourcir les délais de délivrance des permis, sans « Met het oog op verkorting van de afleveringstermijnen voor
toucher à la phase d'évaluation des incidences de ceux-ci, il est vergunningen, zonder te raken aan hun effectenbeoordelingsfase, wordt
proposé de supprimer les étapes préalables à cette évaluation que sont voorgesteld de voorafgaande stappen voor deze beoordeling te
la rédaction d'un projet de cahier des charges de l'étude d'incidences schrappen, namelijk het opstellen van een ontwerp van bestek voor de
et la soumission de ce projet de cahier des charges à une enquête publique de quinze jours et à l'avis de la commission de concertation. S'il est proposé de supprimer ces étapes, c'est parce que l'expérience montre qu'elles sont d'une utilité très relative. Les cahiers des charges de toutes les études d'incidences sont élaborés sur la base d'un modèle commun établi par l'administration, qui n'est bien souvent modifié que pour délimiter l'aire géographique exacte de l'étude à mener et pour définir les alternatives à étudier, seules caractéristiques propres à chaque projet. Quant à l'enquête publique, elle est souvent source de confusion pour le public concerné, qui concentre ses observations non sur le projet de cahier des charges de effectenstudie en de onderwerping van dit ontwerp van bestek aan een openbaar onderzoek van vijftien dagen en aan het advies van de overlegcommissie. Het voorstel om deze stappen te schrappen steunt op de ervaring die leert dat hun nut zeer relatief is. De bestekken van alle effectenstudies worden uitgewerkt op basis van een gemeenschappelijk model, opgesteld door het bestuur, dat vaak enkel wordt gewijzigd wat de afbakening van het precieze geografische gebied van de te voeren studie en de definiëring van te onderzoeken alternatieven betreft. Dit zijn de enige eigen kenmerken van elk project. Wat het openbaar onderzoek aangaat : dit is vaak bron van verwarring voor het betrokken publiek dat zijn opmerkingen niet op het ontwerp van bestek van de
l'étude d'incidences, mais déjà sur la demande de permis soumise à effectenstudie concentreert, maar reeds op de vergunningsaanvraag die
cette étude, alors que cet aspect fait l'objet d'une seconde enquête onderworpen is aan dit onderzoek, terwijl dat aspect het voorwerp is
publique, plus longue (trente jours au lieu de quinze pour le projet van een tweede en langer openbaar onderzoek (dertig dagen in plaats
van vijftien voor het ontwerp van bestek) dat wordt georganiseerd na
de cahier des charges), qui est organisée après la clôture de l'étude de afsluiting van de effectenstudie en de eventuele wijziging van het
d'incidences et la modification éventuelle du projet étudié. onderzochte project.
[...] [...]
Cette suppression ne constitue, par ailleurs, pas un recul en termes Deze schrapping vormt overigens geen achteruitgang wat
de participation du public, puisque l'enquête publique portant sur le publieksparticipatie betreft, vermits het openbaar onderzoek aangaande
projet étudié et sur l'étude d'incidences dont il a fait l'objet est het onderzochte project en de daartoe verrichte effectenstudie
maintenue, que la pratique démontre que l'enquête publique préalable gehandhaafd blijft, vermits de praktijk leert dat het voorafgaande
organisée sur le projet de cahier des charges de l'étude d'incidences openbaar onderzoek, georganiseerd voor het ontwerp van bestek voor de
ne donne que rarement lieu à des observations portant sur le projet de effectenstudie, zelden leidt tot opmerkingen over het ontwerp van
cahier des charges (et non sur le projet soumis à évaluation de ses bestek (en niet over het project dat onderworpen is aan een
incidences) et que, parmi ces observations, il est encore plus rare effectenbeoordeling), en vermits het zelfs nog uitzonderlijker is dat
d'en trouver qui relèvent des éléments pertinents qui n'auraient pas tussen deze opmerkingen een relevant element opduikt dat niet werd
déjà été relevés par le comité d'accompagnement de l'étude » (ibid., opgemerkt door het begeleidingscomité van de studie » (ibid., pp.
pp. 96-97). 96-97).
B.18.1. Ainsi qu'il est dit en B.5.2, la possibilité de participation B.18.1. Zoals in B.5.2 is vermeld, biedt de mogelijkheid tot inspraak
du public offre une garantie pour la sauvegarde du droit à la van het publiek een waarborg voor het vrijwaren van het recht op de
protection d'un environnement sain. Il peut en être déduit que la bescherming van een gezond leefmilieu. Daaruit kan worden afgeleid dat
suppression d'une phase d'enquête publique au cours de la procédure de schrapping van een fase van openbaar onderzoek tijdens de procedure
d'évaluation des incidences environnementales d'un projet repris à van milieueffectbeoordeling van een in bijlage A van het BWRO vermeld
l'annexe A du CoBAT constitue un recul du droit à la protection d'un project een achteruitgang van het recht op de bescherming van een
environnement sain. gezond leefmilieu uitmaakt.
B.18.2. L'enquête publique supprimée portait sur la rédaction du B.18.2. Het geschrapte openbaar onderzoek had betrekking op het
cahier des charges de l'étude d'incidences à réaliser. Ce cahier des opstellen van het bestek van de te verrichten effectenstudie. Dat
charges fait par ailleurs l'objet d'une approbation, par le comité d'accompagnement, qui détermine, pour chaque facteur à étudier, l'aire géographique à prendre en considération et toute information supplémentaire qui pourrait devoir être fournie. Le projet en soi, accompagné de l'étude d'incidences, est par ailleurs soumis à enquête publique ultérieurement. Le législateur ordonnanciel a constaté qu'en pratique, les deux enquêtes publiques successives au sujet du même projet créaient une certaine confusion et que la première de ces enquêtes, portant sur le projet de cahier des charges, ne représentait pas une réelle plus-value pour la procédure, en termes de participation du public. bestek wordt daarenboven goedgekeurd door het begeleidingscomité dat, voor elke te bestuderen factor, het in aanmerking te nemen geografische gebied en alle aanvullende informatie die zou kunnen moeten worden verstrekt, bepaalt. Het project op zich, samen met de effectenstudie, wordt daarenboven later aan een openbaar onderzoek onderworpen. De ordonnantiegever heeft vastgesteld dat de twee opeenvolgende openbare onderzoeken over hetzelfde project in de praktijk een zekere verwarring creëerden en dat het eerste van die onderzoeken, met betrekking tot het ontwerpbestek, geen echte meerwaarde voor de procedure inhield in termen van inspraak van het publiek.
Il résulte de ce qui précède qu'en l'espèce, la suppression de Uit het voorgaande vloeit voort dat de schrapping van het openbaar
l'enquête publique portant sur le cahier des charges de l'étude onderzoek over het bestek van de effectenstudie te dezen geen
d'incidences ne constitue pas un recul significatif du droit à la aanzienlijke achteruitgang van het recht op de bescherming van een
protection d'un environnement sain. L'article 112 de l'ordonnance du gezond leefmilieu uitmaakt. Artikel 112 van de ordonnantie van 30
30 novembre 2017 ne viole donc pas l'article 23, alinéa 3, 4°, de la november 2017 schendt dus niet artikel 23, derde lid, 4°, van de
Constitution. Grondwet.
B.19.1. L'article 175/21, § 1er, du CoBAT (ancien article 148) prévoit B.19.1. Artikel 175/21, § 1, van het BWRO (het vroegere artikel 148)
que, « dans des circonstances exceptionnelles la commission de bepaalt dat, « in uitzonderlijke omstandigheden [...] de
concertation peut, dans un avis spécialement motivé, recommander au overlegcommissie in een bijzonder met redenen omkleed advies, de
Gouvernement de faire réaliser une étude d'incidences » à propos d'un Regering [kan] aanbevelen een effectenstudie te laten verrichten » in
projet en principe soumis à rapport d'incidences. Sur la base de cette verband met een project dat in beginsel aan een effectenrapport is
recommandation, le Gouvernement prend une décision motivée quant à onderworpen. Op basis van die aanbeveling neemt de Regering een met
l'opportunité de faire réaliser une étude d'incidences relative au redenen omklede beslissing over de opportuniteit om een effectenstudie
projet. betreffende het project te laten verrichten.
L'article 130 de l'ordonnance du 30 novembre 2017 introduit, dans ce Bij artikel 130 van de ordonnantie van 30 november 2017 wordt in die
paragraphe 1er de l'article 175/21 du CoBAT, un second alinéa ainsi paragraaf 1 van artikel 175/21 van het BWRO een tweede lid ingevoerd
rédigé : dat aldus is opgesteld :
« Par circonstances exceptionnelles, il y a lieu d'entendre toute « Onder uitzonderlijke omstandigheden moet worden begrepen elk
incidence négative notable qu'un projet repris à l'annexe B est aanzienlijk negatief effect dat een project, opgenomen in bijlage B,
susceptible d'avoir sur un ou plusieurs des facteurs listés à kan hebben op een of meer van de factoren, opgenomen in artikel 175/1,
l'article 175/1, § 2, et dont l'importance présumée est telle qu'elle § 2, en waarvan de vermoedelijke omvang van dien aard is dat het
justifie de faire réaliser l'évaluation des incidences de ce projet gerechtvaardigd is om een effectenbeoordeling van het project te laten
par un chargé d'étude d'incidences agréé et de faire superviser le opmaken door een erkende opdrachthouder voor effectenstudies, onder
travail de celui-ci par un comité d'accompagnement ». toezicht van een begeleidingscomité ».
B.19.2. L'exposé des motifs relatif à cette disposition indique : B.19.2. In de memorie van toelichting over die bepaling wordt aangegeven :
« [La modification proposée vise] à répondre à la critique formulée « [De voorgestelde wijziging beoogt te] antwoorden op de kritiek van
par la Cour constitutionnelle dans son arrêt 46/2012 du 15 mars 2012, het Grondwettelijk Hof in zijn arrest 46/2012 van 15 maart 2012,
dans lequel la Cour a estimé potentiellement discriminatoire le waarin het Hof oordeelt dat het gelijkheidsbeginsel mogelijk wordt
recours à la notion de ' circonstances exceptionnelles ' en l'absence geschonden wanneer het begrip ' uitzonderlijke omstandigheden ' wordt
de définition de celle-ci. Une définition est donc ajoutée dans le gehanteerd zonder definitie ervan. Er wordt dus een definitie
Code pour encadrer les décisions à prendre à ce sujet, mais en toegevoegd aan het Wetboek als baken voor te nemen beslissingen in dit
veillant à laisser au Gouvernement, seule autorité compétente en la verband. Er wordt echter op toegezien dat de Regering, de enige
matière, la marge d'appréciation sans laquelle le recours à la notion bevoegde autoriteit terzake, de beoordelingsmarge behoudt zonder
de circonstances exceptionnelles perdrait sa raison d'être, qui est de dewelke het gebruik van het begrip uitzonderlijke omstandigheden zijn
ne pas empêcher la réalisation d'une étude d'incidences pour un projet bestaansreden zou verliezen, namelijk de realisatie van een
relevant d'une catégorie pour laquelle, a priori, le rapport effectenstudie niet beletten voor een project uit een categorie
d'incidences a été jugé suffisant mais dont certaines caractéristiques waarvoor een effectenrapport a priori voldoende wordt geacht, maar
particulières invitent, exceptionnellement, à pousser plus en détails waarbij bepaalde bijzondere kenmerken ertoe aanzetten om,
l'évaluation. Il s'agit d'assurer le respect du principe d'égalité en uitzonderlijk, de beoordeling op meer gedetailleerde wijze door te
ne soumettant pas à un régime d'évaluation des incidences moins strict voeren. Bedoeling is om het gelijkheidsbeginsel te respecteren, door
que celui applicable aux projets relevant de l'annexe A les projets projecten die vormelijk vallen onder bijlage B maar waarvan de
relevant, formellement, de l'annexe B mais dont les incidences vermoedelijke effecten hen in de praktijk sterk doen lijken op
présumées les rapprochent, en pratique, des projets de l'annexe A et projecten van bijlage A, en dus op dezelfde manier zouden moeten
worden beoordeeld, niet te onderwerpen aan een minder [strenge]
conduisent donc à les évaluer de la même manière que ceux-ci » (ibid., effectenbeoordeling dan deze die van toepassing is op de projecten van
p. 105). bijlage A » (ibid., p. 105).
B.20.1. La partie requérante fait valoir que la définition des B.20.1. De verzoekende partij doet gelden dat de bij de bestreden
circonstances exceptionnelles introduite par la disposition attaquée bepaling ingevoerde definitie van de uitzonderlijke omstandigheden een
constituerait une « régression sensible » du droit à la protection « aanzienlijke achteruitgang » van het door artikel 23, derde lid, 4°,
d'un environnement sain, garanti par l'article 23, alinéa 3, 4°, de la van de Grondwet gewaarborgde recht op de bescherming van een gezond
Constitution. leefmilieu zou uitmaken.
B.20.2. La disposition attaquée ne fait que définir les circonstances B.20.2. Bij de bestreden bepaling worden de uitzonderlijke
exceptionnelles, comme toute incidence négative notable sur les omstandigheden enkel gedefinieerd, als elk aanzienlijk negatief effect
facteurs analysés pour les projets qui font l'objet d'une évaluation op de geanalyseerde factoren voor de projecten die het voorwerp van
des incidences environnementales et dont l'importance est telle een milieueffectbeoordeling uitmaken en waarvan de omvang van dien
qu'elle justifierait la réalisation d'une étude d'incidences plutôt aard is dat hij het opmaken van een effectenstudie in plaats van een
que d'un rapport d'incidences. Elle ne contient aucun élément effectenrapport zou rechtvaardigen. Zij bevat geen enkel element
permettant de déterminer des hypothèses dans lesquelles la commission waardoor gevallen kunnen worden bepaald waarin de overlegcommissie het
de concertation ne pourrait proposer la réalisation d'une étude verrichten van een effectenstudie in verband met een project dat
d'incidences à propos d'un projet normalement soumis à rapport normaliter aan een effectenrapport is onderworpen, niet zou kunnen
d'incidences. Cette définition n'est donc pas, en soi, de nature à voorstellen. Die definitie is op zich dus niet van dien aard dat zij
limiter le pouvoir de la commission de concertation qui consiste à de bevoegdheid van de overlegcommissie die erin bestaat de Regering
recommander au Gouvernement la réalisation d'une étude d'incidences. aan te bevelen om een effectenstudie te verrichten, beperkt. Zij vormt
Elle ne constitue dès lors pas un recul du droit à la protection d'un bijgevolg geen achteruitgang van het recht op de bescherming van een
environnement sain par rapport à la situation antérieure à l'entrée en gezond leefmilieu ten opzichte van de situatie van vóór de
vigueur de l'ordonnance attaquée, dans laquelle les circonstances inwerkingtreding van de bestreden ordonnantie, waarin de
exceptionnelles n'étaient pas définies. uitzonderlijke omstandigheden niet waren gedefinieerd.
B.21. Pour le surplus, les griefs formulés par la partie intervenante B.21. Voor het overige vormen de door de tussenkomende partij
quant au fait que le régime mis en place ne répondrait pas à l'arrêt geformuleerde grieven met betrekking tot het feit dat de ingevoerde
regeling niet zou tegemoetkomen aan het arrest van het Hof nr.
de la Cour n° 46/2012, en ce que, d'une part, dans des circonstances 46/2012, in zoverre, enerzijds, de overlegcommissie, wanneer er
exceptionnelles, la commission de concertation a simplement la faculté uitzonderlijke omstandigheden bestaan, eenvoudigweg de mogelijkheid
de proposer la réalisation d'une étude d'incidences et que, d'autre heeft om het verrichten van een effectenstudie voor te stellen en,
part, le Gouvernement dispose d'une marge d'appréciation totale pour anderzijds, de Regering over een volledige beoordelingsmarge beschikt
décider de la faire réaliser ou non, constituent des griefs nouveaux om te beslissen om ze al dan niet te laten verrichten, nieuwe grieven
par rapport au troisième moyen pris par la partie requérante, de sorte ten opzichte van het door de verzoekende partij aangevoerde derde
qu'ils ne doivent pas être examinés. Du reste, ces griefs visent des middel, zodat zij niet moeten worden onderzocht. Die grieven beogen
parties de l'article 175/21 du CoBAT (ancien article 148) qui ne sont overigens delen van artikel 175/21 van het BWRO (het vroegere artikel
pas modifiées par l'article 130 de l'ordonnance attaquée. 148) die niet zijn gewijzigd bij artikel 130 van de bestreden
ordonnantie.
B.22. Le troisième moyen n'est pas fondé. B.22. Het derde middel is niet gegrond.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
- annule l'article 232, 4° et 5°, et l'article 233, 7° et 8°, de - vernietigt artikel 232, 4° en 5°, en artikel 233, 7° en 8°, van de
l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 30 novembre 2017 « ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 30 november
réformant le Code bruxellois de l'aménagement du territoire et 2017 « tot hervorming van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke
l'ordonnance du 5 juin 1997 relative aux permis d'environnement et Ordening en van de ordonnantie van 5 juni 1997 betreffende de
modifiant certaines législations connexes »; milieuvergunningen en tot wijziging van aanverwante wetgevingen »;
- rejette le recours pour le surplus. - verwerpt het beroep voor het overige.
Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits,
allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
1989 sur la Cour constitutionnelle, le 21 janvier 2021. het Grondwettelijk Hof, op 21 januari 2021.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
F. Daoût F. Daoût
^