← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 115/2020 du 24 septembre 2020 Numéro du rôle : 7032 En cause
: la question préjudicielle relative à l'article 22 de la loi du 15 juin 1935 « concernant(...)"
Extrait de l'arrêt n° 115/2020 du 24 septembre 2020 Numéro du rôle : 7032 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 22 de la loi du 15 juin 1935 « concernant(...) | Uittreksel uit arrest nr. 115/2020 van 24 september 2020 Rolnummer 7032 In zake: de prejudiciële vraag betreffende artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in gerechtszaken », zoals van kracht vóór 1 juni 2017, gestel Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 115/2020 du 24 septembre 2020 | Uittreksel uit arrest nr. 115/2020 van 24 september 2020 |
Numéro du rôle : 7032 | Rolnummer 7032 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 22 de la loi | In zake: de prejudiciële vraag betreffende artikel 22 van de wet van |
du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des langues en matière | 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in gerechtszaken », zoals van |
judiciaire », tel qu'il était en vigueur avant le 1er juin 2017, posée | kracht vóór 1 juni 2017, gesteld door het Hof van Beroep te Luik. |
par la Cour d'appel de Liège. | |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, | samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. |
J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. | Lavrysen, J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. |
Moerman et M. Pâques, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée | Leysen, J. Moerman en M. Pâques, bijgestaan door de griffier P.-Y. |
par le président F. Daoût, | Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par arrêt du 18 octobre 2018, dont l'expédition est parvenue au greffe | Bij arrest van 18 oktober 2018, waarvan de expeditie ter griffie van |
de la Cour le 24 octobre 2018, la Cour d'appel de Liège a posé la | het Hof is ingekomen op 24 oktober 2018, heeft het Hof van Beroep te |
question préjudicielle suivante : | Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 22 de la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des | « Schond artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der |
langues en matière judiciaire, tel qu'il était en vigueur avant le 1er | talen in gerechtszaken, zoals het van kracht was vóór 1 juni 2017, de |
juin 2017, violait-il les articles 10, 11, 12 et 13 de la | artikelen 10, 11, 12 en 13 van de Grondwet, al dan niet in samenhang |
Constitution, combinés ou non avec les articles 6 et 13 de la | gelezen met de artikelen 6 en 13 van het Europees Verdrag voor de |
Convention européenne des droits de l'homme, les articles 47 et 48, | rechten van de mens, de artikelen 47 en 48, lid 2, van het Handvest |
paragraphe 2 de la Charte des droits fondamentaux de l'Union | van de grondrechten van de Europese Unie, artikel 5, leden 3 en 5, van |
européenne, l'article 5, paragraphes 3 et 5 de la Directive 2010/64/UE | de richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 |
du Parlement européen et du Conseil du 20 octobre 2010 relative au | oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in |
droit à l'interprétation et à la traduction dans le cadre des | strafprocedures, in zoverre, in het kader van een gerechtelijk |
procédures pénales, en ce que, dans le cadre d'une instruction, | onderzoek, de inverdenkinggestelde die om een vertaling van het |
l'inculpé qui demandait une traduction du dossier ou de certaines | dossier of van bepaalde stukken ervan in een andere landstaal dan die |
pièces de ce dossier dans une langue nationale autre que celle de | van het gerechtelijk onderzoek verzocht, ertoe verplicht was dat |
l'instruction, était obligé d'adresser cette demande au ministère | verzoek te richten aan het openbaar ministerie, dat, in het verdere |
public, qui assumait, dans la suite de la procédure pénale, le rôle de | verloop van de strafprocedure, de rol van vervolgende partij op zich |
la partie poursuivante, sans qu'une décision de refus du ministère | nam, zonder dat een beslissing vanwege het openbaar ministerie tot |
public de la traduction sollicitée ait pu faire l'objet d'un contrôle | weigering van de aangevraagde vertaling, het voorwerp kon uitmaken van |
juridictionnel effectif ? ». | een daadwerkelijke jurisdictionele controle ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1.1. La question préjudicielle porte sur l'article 22 de la loi du | B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 22 van de wet |
15 juin 1935 « concernant l'emploi des langues en matière judiciaire » | van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in gerechtszaken » (hierna |
(ci-après : la loi du 15 juin 1935), tel qu'il était en vigueur avant | : de wet van 15 juni 1935), zoals van kracht vóór 1 juni 2017, in de |
le 1er juin 2017, dans sa version avant son remplacement par l'article | versie vóór de vervanging ervan bij artikel 16 van de wet van 28 |
16 de la loi du 28 octobre 2016 « complétant la transposition de la | oktober 2016 « houdende verdere omzetting van de Richtlijn 2010/64/EU |
Directive 2010/64/UE du Parlement européen et du Conseil du 20 octobre | van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende |
2010 relative au droit à l'interprétation et à la traduction dans le | |
cadre des procédures pénales et de la Directive 2012/29/UE du | het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures en van de |
Parlement européen et du Conseil du 25 octobre 2012 établissant des | Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 |
normes minimales concernant les droits, le soutien et la protection | oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de |
des victimes de la criminalité et remplaçant la décision-cadre | ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, |
2001/220/JAI ». | en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ ». |
B.1.2. Situé dans le chapitre II, intitulé « Emploi des langues à | B.1.2. Gesitueerd in hoofdstuk II, met als opschrift « Gebruik der |
l'information et à l'instruction en matière répressive ainsi que | talen bij het vooronderzoek en het onderzoek in strafzaken, alsmede |
devant les juridictions répressives de première instance et devant les | voor de strafgerechten in eersten aanleg en voor de Hoven van Assisen |
Cours d'assises », l'article 22 de la loi du 15 juin 1935, tel qu'il a | », bepaalde artikel 22 van de wet van 15 juni 1935, zoals het is |
été modifié par l'article 4 de la loi du 24 mars 1980 « modifiant les | gewijzigd bij artikel 4 van de wet van 24 maart 1980 « tot wijziging |
articles 19, 20, 21, 22 et 43bis de la loi du 15 juin 1935 concernant | van de artikelen 19, 20, 21, 22 en 43bis van de wet van 15 juni 1935 |
l'emploi des langues en matière judiciaire et les articles 121, 166, | op het gebruik der talen in gerechtszaken en van de artikelen 121, |
223, 226 et 229 du Code judiciaire », par l'article 14 de la loi du 23 | 166, 223, 226 en 229 van het Gerechtelijk Wetboek », bij artikel 14 |
septembre 1985 « relative à l'emploi de la langue allemande en matière | van de wet van 23 september 1985 « betreffende het gebruik van het |
judiciaire et à l'organisation judiciaire » et par l'article 101 de la | Duits in gerechtszaken en betreffende de rechterlijke organisatie » en |
loi du 10 avril 2003 « réglant la suppression des juridictions | bij artikel 101 van de wet van 10 april 2003 « tot regeling van de |
militaires en temps de paix ainsi que leur maintien en temps de guerre | afschaffing van de militaire rechtscolleges in vredestijd alsmede van |
», disposait : « Tout inculpé qui ne comprend que le néerlandais et l'allemand ou une de ces langues peut demander que soit jointe au dossier une traduction néerlandaise ou allemande des procès-verbaux, des déclarations de témoins ou plaignants et des rapports d'experts rédigés en français. Tout inculpé qui ne comprend que le français et l'allemand ou une de ces langues peut demander que soit jointe au dossier une traduction française ou allemande des prédites pièces rédigées en néerlandais. De même, tout inculpé qui ne comprend que le français et le néerlandais ou une de ces langues peut demander que soit jointe au dossier une traduction française ou néerlandaise des prédites pièces rédigées en allemand. L'inculpé adresse sa requête à l'officier du ministère public par la voie du greffe; elle n'est plus recevable après les huit jours qui suivront la signification soit de l'arrêt de renvoi devant la Cour d'assises, soit de la citation à comparaître à l'audience du tribunal de police, du tribunal militaire ou du tribunal correctionnel siégeant en premier degré. Le même droit est reconnu à l'inculpé devant les juridictions d'appel pour les pièces nouvelles produites. Les frais de traduction sont à charge du Trésor ». | het behoud ervan in oorlogstijd » : « Ieder verdachte die alleen Nederlands en Duits of een van die talen verstaat, kan vorderen dat bij zijn dossier een Nederlandse of een Duitse vertaling wordt gevoegd van de processen-verbaal, de verklaringen van getuigen of klagers en de verslagen van deskundigen die in het Frans zijn gesteld. Iedere verdachte die alleen Frans en Duits of een van die talen verstaat, kan vorderen dat bij zijn dossier een Franse of een Duitse vertaling wordt gevoegd van genoemde stukken die in het Nederlands zijn gesteld. Eveneens kan iedere verdachte die alleen Frans en Nederlands of een van die talen verstaat, vorderen dat bij zijn dossier een Franse of een Nederlandse vertaling wordt gevoegd van genoemde stukken die in het Duits zijn gesteld. De verdachte zal, langs de griffie, zijn verzoekschrift aan de ambtenaar van het openbaar ministerie overmaken; het zal niet meer ontvankelijk zijn, na verloop van acht dagen volgende op de betekening, hetzij van het bevelschrift tot verwijzing naar het Hof van Assisen, hetzij van de dagvaarding om te verschijnen ter terechtzitting van de politierechtbank, van de militaire rechtbank of van de correctionele rechtbank zitting houdend in eerste aanleg. Hetzelfde recht wordt erkend aan de verdachte, voor de rechtscolleges in hoger beroep, wat betreft de nieuwe over te leggen stukken. De kosten van vertaling zijn ten laste der Schatkist ». |
B.2.1. La Cour est interrogée sur la compatibilité de l'article 22 de | B.2.1. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid van |
la loi du 15 juin 1935 avec les articles 10, 11, 12 et 13 de la | artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 met de artikelen 10, 11, 12 en |
13 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen | |
Constitution, lus ou non en combinaison avec les articles 6 et 13 de | 6 en 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, met de |
la Convention européenne des droits de l'homme, avec les articles 47 | artikelen 47 en 48, lid 2, van het Handvest van de grondrechten van de |
et 48, paragraphe 2, de la Charte des droits fondamentaux de l'Union | |
européenne et avec l'article 5, paragraphes 3 et 5, de la directive | Europese Unie en met artikel 5, leden 3 en 5, van de richtlijn |
2010/64/UE du Parlement européen et du Conseil du 20 octobre 2010 « | 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 « |
relative au droit à l'interprétation et à la traduction dans le cadre | betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures » |
des procédures pénales » (ci-après : la directive 2010/64/UE), en ce | (hierna : de richtlijn 2010/64/EU), in zoverre, in het kader van een |
que, dans le cadre d'une instruction, l'inculpé qui demandait une | gerechtelijk onderzoek, de verdachte die om een vertaling van bepaalde |
traduction de certaines pièces du dossier dans une langue nationale | stukken van het dossier in een andere landstaal dan die van het |
autre que celle de l'instruction, était obligé d'adresser cette | gerechtelijk onderzoek verzocht, ertoe verplicht was dat verzoek te |
demande au ministère public, sans que la décision de refus du | richten aan het openbaar ministerie, zonder dat de beslissing van het |
ministère public de la traduction sollicitée ait pu faire l'objet d'un | openbaar ministerie tot weigering van de aangevraagde vertaling, het |
contrôle juridictionnel effectif. | voorwerp kon uitmaken van een daadwerkelijke jurisdictionele controle. |
B.2.2. La question préjudicielle porte notamment sur la compatibilité | B.2.2. De prejudiciële vraag heeft onder meer betrekking op de |
de la disposition en cause avec « l'article 5, paragraphes 3 et 5, » de la directive 2010/64/UE. | bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepaling met « artikel 5, leden 3 en 5, » van de richtlijn 2010/64/EU. |
Il ressort néanmoins du contenu de la question préjudicielle et de la | Uit de inhoud van de prejudiciële vraag en uit de |
décision de renvoi qu'il s'agit d'une erreur matérielle et que le juge | verwijzingsbeslissing blijkt evenwel dat het om een materiële |
a quo visait l'article 3, paragraphes 3 et 5, de cette même directive. | vergissing gaat en dat de verwijzende rechter artikel 3, leden 3 en 5, |
Cette erreur matérielle n'a pas empêché le Conseil des ministres de | van diezelfde richtlijn bedoelt. Die materiële vergissing heeft de |
développer ses arguments de manière pertinente. | Ministerraad niet verhinderd om zijn argumenten op pertinente wijze |
uiteen te zetten. | |
B.3. Il ressort des faits soumis au juge a quo que la Cour est invitée | B.3. Uit de aan de verwijzende rechter voorgelegde feiten blijkt dat |
à examiner la situation d'un « inculpé », poursuivi pour plusieurs | het Hof wordt verzocht om de situatie te onderzoeken van een « |
infractions commises en région de langue allemande, qui a introduit | verdachte » die wordt vervolgd wegens verschillende misdrijven die in |
une demande de traduction en langue française portant sur des pièces | het Duitse taalgebied zijn gepleegd, die een verzoek om vertaling in |
de son dossier, établies en langue allemande, après avoir sollicité en | het Frans van in het Duits opgestelde stukken van zijn dossier heeft |
décembre 2014 l'accomplissement d'actes d'instruction complémentaires | ingediend, nadat hij in december 2014 heeft verzocht om bijkomende |
et interjeté appel, devant la chambre des mises en accusation, de | onderzoekshandelingen te verrichten en voor de kamer van |
inbeschuldigingstelling hoger beroep heeft ingesteld tegen de | |
l'ordonnance du juge d'instruction refusant d'accomplir ces actes | beschikking van de onderzoeksrechter waarbij wordt geweigerd om die |
bijkomende handelingen te verrichten. Het verzoek om vertaling werd in | |
complémentaires. La demande de traduction a été rejetée en août 2015 | augustus 2015 verworpen door het openbaar ministerie omdat uit de |
par le ministère public parce que les procès-verbaux établis dans le | |
cadre d'autres dossiers démontrent que le prévenu dispose d'une | processen-verbaal die in het kader van andere dossiers zijn opgesteld, |
connaissance suffisante de la langue allemande. | blijkt dat de beklaagde over voldoende kennis van het Duits beschikt. |
Après le renvoi devant le tribunal correctionnel par la chambre du | Na de verwijzing naar de correctionele rechtbank door de raadkamer |
conseil, le tribunal correctionnel d'Eupen a décidé, le 2 mai 2016, à | heeft de correctionele rechtbank te Eupen op 2 mei 2016, op verzoek |
la demande du prévenu, de poursuivre la procédure en français. Le | van de beklaagde, beslist om de procedure voort te zetten in het |
prévenu a ensuite réitéré sa demande de traduction le 29 mai 2017, qui | Frans. De beklaagde heeft zijn verzoek om vertaling vervolgens |
a été acceptée par jugement du 14 juin 2017, et la traduction | herhaald op 29 mei 2017, dat bij vonnis van 14 juni 2017 is |
française des pièces essentielles fondant l'accusation a été déposée | ingewilligd, en de Franse vertaling van de essentiële stukken waarop |
au greffe du tribunal correctionnel le 5 septembre 2017. | de beschuldiging is gebaseerd, werd op 5 september 2017 ter griffie |
van de correctionele rechtbank neergelegd. | |
La Cour limite son examen à cette situation et à la législation | Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die situatie en tot de wetgeving |
applicable avant le 1er juin 2017. | die van toepassing was vóór 1 juni 2017. |
B.4.1.1. Les articles 10 et 11 de la Constitution garantissent le | B.4.1.1. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet waarborgen het beginsel |
principe d'égalité et de non-discrimination. | van gelijkheid en niet-discriminatie. |
L'article 12 de la Constitution dispose : | Artikel 12 van de Grondwet bepaalt : |
« La liberté individuelle est garantie. | « De vrijheid van de persoon is gewaarborgd. |
Nul ne peut être poursuivi que dans les cas prévus par la loi, et dans | Niemand kan worden vervolgd dan in de gevallen die de wet bepaalt en |
la forme qu'elle prescrit. | in de vorm die zij voorschrijft. |
Hors le cas de flagrant délit, nul ne peut être arrêté qu'en vertu | Behalve bij ontdekking op heterdaad kan niemand worden aangehouden dan |
d'une ordonnance motivée du juge qui doit être signifiée au plus tard | krachtens een met redenen omkleed bevel van de rechter dat uiterlijk |
dans les quarante-huit heures de la privation de liberté et ne peut | binnen achtenveertig uren te rekenen van de vrijheidsberoving moet |
emporter qu'une mise en détention préventive ». | worden betekend en enkel tot voorlopige inhechtenisneming kan strekken |
L'article 13 de la Constitution dispose : | ». Artikel 13 van de Grondwet bepaalt : |
« Nul ne peut être distrait, contre son gré, du juge que la loi lui | « Niemand kan tegen zijn wil worden afgetrokken van de rechter die de |
assigne ». | wet hem toekent ». |
B.4.1.2. Ni le libellé de la question préjudicielle ni les motifs de | B.4.1.2. Daar noch de bewoordingen van de prejudiciële vraag, noch de |
la décision de renvoi n'indiquant en quoi la disposition en cause | motieven van de verwijzingsbeslissing aangeven hoe de in het geding |
violerait l'article 12 de la Constitution, la question n'appelle pas | zijnde bepaling artikel 12 van de Grondwet zou schenden, dient de |
de réponse sur ce point. | vraag wat dat betreft niet te worden beantwoord. |
B.4.2. L'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme | B.4.2. Artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens |
dispose : | bepaalt : |
« 1. Toute personne a droit à ce que sa cause soit entendue | « 1. Bij het vaststellen van zijn burgerlijke rechten en |
équitablement, publiquement et dans un délai raisonnable, par un | verplichtingen of bij het bepalen van de gegrondheid van een tegen hem |
tribunal indépendant et impartial, établi par la loi, qui décidera, | ingestelde strafvervolging heeft eenieder recht op een eerlijke en |
soit des contestations sur ses droits et obligations de caractère | openbare behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door |
civil, soit du bien-fondé de toute accusation en matière pénale | een onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke instantie welke bij de |
dirigée contre elle. Le jugement doit être rendu publiquement, mais | wet is ingesteld. Het vonnis moet in het openbaar worden gewezen maar |
l'accès de la salle d'audience peut être interdit à la presse et au | de toegang tot de rechtszaal kan aan de pers en het publiek worden |
public pendant la totalité ou une partie du procès dans l'intérêt de | ontzegd gedurende het gehele proces of een deel daarvan, in het belang |
la moralité, de l'ordre public ou de la sécurité nationale dans une | van de goede zeden, van de openbare orde of 's lands veiligheid in een |
société démocratique, lorsque les intérêts des mineurs ou la | democratische samenleving, wanneer de belangen van minderjarigen of de |
protection de la vie privée des parties au procès l'exigent, ou dans | bescherming van het privéleven van partijen bij het proces dit eisen |
la mesure jugée strictement nécessaire par le tribunal, lorsque dans | of, in die mate als door de rechter onder bepaalde omstandigheden |
des circonstances spéciales la publicité serait de nature à porter | strikt noodzakelijk wordt geoordeeld, wanneer openbaarmaking de |
atteinte aux intérêts de la justice. | belangen van de rechtspraak zou schaden. |
2. Toute personne accusée d'une infraction est présumée innocente | 2. Eenieder, die wegens een strafbaar feit wordt vervolgd wordt voor |
onschuldig gehouden totdat zijn schuld volgens de wet bewezen wordt. | |
jusqu'à ce que sa culpabilité ait été légalement établie. | 3. Eenieder, die wegens een strafbaar feit wordt vervolgd, heeft ten |
3. Tout accusé a droit notamment à : | minste de volgende rechten : |
a) être informé, dans le plus court délai, dans une langue qu'il | a) onverwijld, in een taal welke hij verstaat, en in bijzonderheden, |
comprend et d'une manière détaillée, de la nature et de la cause de | op de hoogte te worden gesteld van de aard en de reden van de tegen |
l'accusation portée contre lui; | hem ingebrachte beschuldiging; |
b) disposer du temps et des facilités nécessaires à la préparation de | b) te beschikken over voldoende tijd en faciliteiten welke nodig zijn |
sa défense; | voor de voorbereiding van zijn verdediging; |
c) se défendre lui-même ou avoir l'assistance d'un défenseur de son | c) zichzelf te verdedigen of de bijstand te hebben van een raadsman |
choix et, s'il n'a pas les moyens de rémunérer un défenseur, pouvoir | naar zijn keuze, of, indien hij niet over voldoende middelen beschikt |
être assisté gratuitement par un avocat d'office, lorsque les intérêts | om een raadsman te bekostigen, kosteloos door een toegevoegd advocaat |
de la justice l'exigent; | te kunnen worden bijgestaan, indien het belang van de rechtspraak dit |
d) interroger ou faire interroger les témoins à charge et obtenir la | eist; d) de getuigen à charge te ondervragen of doen ondervragen en het |
convocation et l'interrogation des témoins à décharge dans les mêmes | oproepen en de ondervraging van getuigen à décharge te doen geschieden |
conditions que les témoins à charge; | op dezelfde voorwaarden als het geval is met de getuigen à charge; |
e) se faire assister gratuitement d'un interprète, s'il ne comprend | e) zich kosteloos te doen bijstaan door een tolk, indien hij de taal |
pas ou ne parle pas la langue employée à l'audience ». | welke ter zitting wordt gebezigd niet verstaat of niet spreekt ». |
L'article 13 de la Convention européenne des droits de l'homme dispose | Artikel 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens |
: | bepaalt : |
« Toute personne dont les droits et libertés reconnus dans la présente | « Eenieder wiens rechten en vrijheden, welke in dit Verdrag zijn |
Convention ont été violés, a droit à l'octroi d'un recours effectif | vermeld, zijn geschonden, heeft recht op daadwerkelijke rechtshulp |
devant une instance nationale, alors même que la violation aurait été | voor een nationale instantie, zelfs indien deze schending zou zijn |
commise par des personnes agissant dans l'exercice de leurs fonctions | begaan door personen in de uitoefening van hun ambtelijke functie ». |
officielles ». | |
B.4.3.1. L'article 47 de la Charte des droits fondamentaux de l'Union | B.4.3.1. Artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de |
européenne dispose : « Toute personne dont les droits et libertés garantis par le droit de l'Union ont été violés a droit à un recours effectif devant un tribunal dans le respect des conditions prévues au présent article. Toute personne a droit à ce que sa cause soit entendue équitablement, publiquement et dans un délai raisonnable par un tribunal indépendant et impartial, établi préalablement par la loi. Toute personne a la possibilité de se faire conseiller, défendre et représenter. Une aide juridictionnelle est accordée à ceux qui ne disposent pas de ressources suffisantes, dans la mesure où cette aide serait nécessaire pour assurer l'effectivité de l'accès à la justice ». | Europese Unie bepaalt : « Eenieder wiens door het recht van de Unie gewaarborgde rechten en vrijheden zijn geschonden, heeft recht op een doeltreffende voorziening in rechte, met inachtneming van de in dit artikel gestelde voorwaarden. Eenieder heeft recht op een eerlijke en openbare behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door een onafhankelijk en onpartijdig gerecht dat vooraf bij wet is ingesteld. Eenieder heeft de mogelijkheid zich te laten adviseren, verdedigen en vertegenwoordigen. Rechtsbijstand wordt verleend aan degenen die niet over toereikende financiële middelen beschikken, voor zover die bijstand noodzakelijk is om de daadwerkelijke toegang tot de rechter te waarborgen ». |
L'article 48, paragraphe 2, de la même Charte dispose : | Artikel 48, lid 2, van hetzelfde Handvest bepaalt : |
« Aan eenieder tegen wie een vervolging is ingesteld, wordt de | |
« Le respect des droits de la défense est garanti à tout accusé ». | eerbiediging van de rechten van de verdediging gegarandeerd ». |
B.4.3.2. De bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepaling met | |
B.4.3.2. La compatibilité de la disposition en cause avec l'article 47 | artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, |
de la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne, lu en | |
combinaison avec les articles 10 à 13 de la Constitution, ne peut être | in samenhang gelezen met de artikelen 10 tot 13 van de Grondwet, kan |
examinée par la Cour qu'en ce que la disposition en cause met en | slechts door het Hof worden onderzocht in zoverre de in het geding |
oeuvre le droit de l'Union conformément à l'article 51, paragraphe 1, | zijnde bepaling het Unierecht ten uitvoer brengt overeenkomstig |
de la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne (CJUE, | artikel 51, lid 1, van het Handvest van de grondrechten van de |
grande chambre, 26 février 2013, C-617/10, Aklagaren, points 17 et | Europese Unie (HvJ, grote kamer, 26 februari 2013, C-617/10, |
suivants). | Aklagaren, punten 17 e.v.). |
Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité de la disposition | De verwijzende rechter vraagt het Hof of de in het geding zijnde |
en cause avec les articles 10 à 13 de la Constitution, lus ou non en | bepaling bestaanbaar is met de artikelen 10 tot 13 van de Grondwet, al |
combinaison notamment avec l'article 3, paragraphes 3 et 5, de la | dan niet in samenhang gelezen met onder meer artikel 3, leden 3 en 5, |
directive 2010/64/UE. | van de richtlijn 2010/64/EU. |
En vertu de l'article 9 de la directive 2010/64/UE, les Etats membres | Krachtens artikel 9 van de richtlijn 2010/64/EU doen de lidstaten de |
mettent en vigueur les dispositions législatives, réglementaires et | nodige wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in werking treden |
administratives nécessaires pour se conformer à ladite directive au | om uiterlijk op 27 oktober 2013 aan die richtlijn te voldoen. Vanaf |
plus tard le 27 octobre 2013. A partir de cette date, la directive | die datum had de richtlijn tot gevolg dat de in het geding zijnde |
avait pour effet que la disposition en cause, qui traite une matière | bepaling, die een materie behandelt die onder die richtlijn valt, |
relevant de cette directive, entre dans le champ d'application du | binnen de werkingssfeer van het recht van de Unie valt (HvJ, grote |
droit de l'Union (CJUE, grande chambre, 19 janvier 2010, C-555/07, | kamer, 19 januari 2010, C-555/07, Kücükdeveci, punt 25). Aldus dient |
Kücükdeveci, point 25). Ainsi, lors de l'examen de la disposition en | bij de beoordeling van de bestreden bepaling ook rekening te worden |
cause, il convient aussi de tenir compte de l'article 47 de la Charte | gehouden met artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. |
des droits fondamentaux de l'Union européenne. | B.4.3.3. Het Hof van Justitie brengt in dat verband in herinnering dat |
B.4.3.3. La Cour de justice rappelle à cet égard que l'article 48 de | artikel 48 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie |
la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne correspond à | |
l'article 6, paragraphes 2 et 3, de la Convention européenne des | overeenstemt met artikel 6, leden 2 en 3, van het Europees Verdrag |
droits de l'homme (CJUE, 5 septembre 2019, C-377/18, A.H. e.a., point | voor de rechten van de mens (HvJ, 5 september 2019, C-377/18, A.H. |
41) et que les premier et deuxième alinéas de l'article 47 de la | e.a., punt 41) en dat de eerste en de tweede alinea van artikel 47 van |
Charte correspondent à l'article 6, paragraphe 1, et à l'article 13 de | het Handvest overeenstemmen met artikel 6, lid 1, en met artikel 13 |
la Convention européenne des droits de l'homme (CJUE, grande chambre, | van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens (HvJ, grote |
19 novembre 2019, C-585/18, C-624/18 et C-625/18, A.K., point 117). La | kamer, 19 november 2019, C-585/18, C-624/18 en C-625/18, A.K. e.a., |
Cour de justice doit, dès lors, conformément à l'article 52, | punt 117). Overeenkomstig artikel 52, lid 3, van het Handvest dient |
paragraphe 3, de la Charte, veiller à ce que l'interprétation qu'elle | het Hof van Justitie bijgevolg erop toe te zien dat de uitlegging die |
effectue des articles 47 et 48 de la Charte « assure un niveau de | het aan de artikelen 47 en 48 van het Handvest geeft, « zodanig is dat |
het daardoor geboden beschermingsniveau niet in strijd komt met | |
protection qui ne méconnaît pas celui garanti à l'article 6 de la | datgene wat wordt geboden door artikel 6 EVRM, zoals uitgelegd door |
CEDH, tel qu'interprété par la Cour européenne des droits de l'homme » | |
(CJUE, 29 juillet 2019, C-38/18, Gambino et Hyka, point 39). | het Europees Hof voor de Rechten van de Mens » (HvJ, 29 juli 2019, |
B.4.4. La directive 2010/64/UE « établit des règles minimales communes | C-38/18, Gambino en Hyka, punt 39). B.4.4. In de richtlijn 2010/64/EU « worden gemeenschappelijke |
à appliquer dans les domaines de l'interprétation et de la traduction | minimumregels [...] vastgesteld die op het gebied van vertolking en |
dans le cadre des procédures pénales afin de renforcer la confiance | vertaling in strafprocedures moeten gelden, om het wederzijdse |
mutuelle entre les Etats membres » (considérant 12). Cette directive | vertrouwen tussen de lidstaten te vergroten » (overweging 12). Die |
respecte les droits garantis par l'article 6 de la Convention | richtlijn eerbiedigt de rechten die worden gewaarborgd door artikel 6 |
van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en door de | |
européenne des droits de l'homme et par les articles 47 et 48, | artikelen 47 en 48, lid 2, van het Handvest van de grondrechten van de |
paragraphe 2, de la Charte des droits fondamentaux de l'Union | |
européenne (considérant 5). | Europese Unie (overweging 5). |
L'article 3 de la directive 2010/64/UE, intitulé « Droit à la | Artikel 3 van de richtlijn 2010/64/EU, met als opschrift « Recht op |
traduction des documents essentiels », dispose : | vertaling van essentiële processtukken », bepaalt : |
« 1. Les Etats membres veillent à ce que les suspects ou les personnes | « 1. De lidstaten zorgen ervoor dat een verdachte of beklaagde die de |
poursuivies qui ne comprennent pas la langue de la procédure pénale | taal van de strafprocedure niet verstaat, binnen een redelijke termijn |
concernée bénéficient, dans un délai raisonnable, de la traduction | een schriftelijke vertaling ontvangt van alle processtukken die |
écrite de tous les documents essentiels pour leur permettre d'exercer | essentieel zijn om te garanderen dat hij zijn recht van verdediging |
leurs droits de défense et pour garantir le caractère équitable de la | kan uitoefenen en om het eerlijke verloop van de procedure te |
procédure. 2. Parmi ces documents essentiels figurent toute décision privative de liberté, toutes charges ou tout acte d'accusation, et tout jugement. 3. Les autorités compétentes décident cas par cas si tout autre document est essentiel. Les suspects ou les personnes poursuivies, ou leur conseil juridique, peuvent présenter une demande motivée à cet effet. 4. Il n'est pas obligatoire de traduire les passages des documents essentiels qui ne sont pas pertinents pour permettre aux suspects ou aux personnes poursuivies d'avoir connaissance des faits qui leur sont reprochés. 5. Les Etats membres veillent à ce que, conformément aux procédures prévues par le droit national, les suspects ou les personnes poursuivies aient le droit de contester la décision concluant à l'inutilité de traduire des documents ou des passages de ces documents et que, lorsqu'une traduction est fournie, ils aient la possibilité de | waarborgen. 2. De essentiële processtukken omvatten beslissingen tot vrijheidsbeneming, de tenlastelegging of dagvaarding en vonnissen. 3. De bevoegde autoriteiten besluiten per geval of andere processtukken essentieel zijn. De verdachte of beklaagde of zijn raadsman kan een met redenen omkleed verzoek met deze strekking indienen. 4. Onderdelen van essentiële processtukken die niet relevant zijn om de verdachte of beklaagde in staat te stellen van de zaak tegen hem kennis te laten nemen, hoeven niet te worden vertaald. 5. De lidstaten zorgen ervoor dat de verdachte of beklaagde, overeenkomstig de procedures in het nationale recht, het recht heeft een besluit aan te vechten waarbij wordt vastgesteld dat er geen vertaling van processtukken of onderdelen daarvan nodig is en, wanneer een vertaling is verstrekt, de mogelijkheid om een klacht te |
se plaindre de ce que la qualité de la traduction ne permet pas de | formuleren dat de kwaliteit ervan onvoldoende is om het eerlijke |
garantir le caractère équitable de la procédure. | verloop van de procedure te garanderen. |
6. Dans les procédures relatives à l'exécution d'un mandat d'arrêt | 6. In procedures voor de tenuitvoerlegging van een Europees |
européen, l'Etat membre d'exécution veille à ce que ses autorités compétentes fournissent à toute personne visée par une telle procédure qui ne comprend pas la langue dans laquelle le mandat d'arrêt européen est établi, ou dans laquelle il a été traduit par l'Etat membre d'émission, une traduction écrite de celui-ci. 7. A titre d'exception aux règles générales fixées aux paragraphes 1, 2, 3 et 6, une traduction orale ou un résumé oral des documents essentiels peuvent être fournis à la place d'une traduction écrite, à condition que cette traduction orale ou ce résumé oral ne portent pas atteinte au caractère équitable de la procédure. 8. En cas de renonciation au droit à la traduction des documents visés au présent article, les suspects ou les personnes poursuivies doivent avoir préalablement été conseillés juridiquement ou informés pleinement par tout autre moyen des conséquences de cette renonciation, et celle-ci doit être sans équivoque et formulée de plein gré. 9. La traduction prévue par le présent article est d'une qualité | aanhoudingsbevel zorgt de lidstaat van tenuitvoerlegging ervoor dat zijn bevoegde autoriteiten aan eenieder tegen wie die procedure wordt gevoerd en die de taal waarin het Europese aanhoudingsbevel is gesteld of waarin het door de uitvaardigende lidstaat is vertaald niet verstaat, een schriftelijke vertaling van dat stuk verstrekken. 7. Als uitzondering op de in de leden 1, 2, 3 en 6 opgenomen algemene regels kan, in plaats van een schriftelijke vertaling een mondelinge vertaling of mondelinge samenvatting van de essentiële processtukken worden verstrekt, op voorwaarde dat deze mondelinge vertaling of mondelinge samenvatting het eerlijke verloop van de procedure onverlet laat. 8. Van het in dit artikel bedoelde recht op vertaling van processtukken kan alleen afstand worden gedaan, als de verdachte of beklaagde vooraf juridisch advies heeft gekregen of anderszins volledig is geïnformeerd over de gevolgen van deze afstand en als de afstand op ondubbelzinnige wijze en vrijwillig is gedaan. 9. Vertaling die overeenkomstig dit artikel wordt verstrekt, is van |
suffisante pour garantir le caractère équitable de la procédure, | voldoende kwaliteit om het eerlijke verloop van de procedure te |
notamment en veillant à ce que les suspects ou les personnes | waarborgen, met name door ervoor te zorgen dat de verdachte of |
poursuivies aient connaissance des faits qui leur sont reprochés et | beklaagde geïnformeerd is over de zaak tegen hem en in staat is zijn |
soient en mesure d'exercer leurs droits de défense ». | recht van verdediging uit te oefenen ». |
B.5. Comme il est dit en B.3, la question préjudicielle concerne la | B.5. Zoals in B.3 is vermeld, heeft de prejudiciële vraag betrekking |
situation d'un « inculpé » qui a pu solliciter l'accomplissement | op de situatie van een « verdachte » die heeft kunnen verzoeken om |
bijkomende onderzoekshandelingen te verrichten alvorens de vertaling | |
d'actes d'instruction complémentaires avant de solliciter la | van de stukken aan te vragen, overeenkomstig de in het geding zijnde |
traduction des pièces, conformément à la disposition en cause, et qui | bepaling, en die zijn verzoek om vertaling enkel heeft herhaald voor |
n'a réitéré sa demande de traduction que devant la juridiction de | het vonnisgerecht waarbij de zaak door verwijzing van de raadkamer |
aanhangig is gemaakt. | |
jugement saisie par renvoi de la chambre du conseil. | Het Hof dient te onderzoeken of de in het geding zijnde bepaling, in |
La Cour doit examiner si la disposition en cause, en ce qu'elle | zoverre zij erin voorziet dat het verzoek om vertaling van de |
prévoit que la demande de traduction de l'inculpé qui ne comprend pas | verdachte die de taal van de rechtspleging niet begrijpt, in het |
la langue de la procédure doit être adressée, au stade de | stadium van het gerechtelijk onderzoek moet worden gericht aan het |
l'instruction, au ministère public, alors qu'elle n'organise pas de recours contre la décision de refus du ministère public, est compatible avec le droit à un procès équitable, avec les droits de la défense et avec le droit à un recours effectif garantis par les dispositions précitées, en ce qu'elle priverait ainsi, sans justification raisonnable, une certaine catégorie de personnes de ces droits, garantis à tous. B.6.1. La disposition en cause garantit un droit à la traduction gratuite pour tout inculpé qui ne comprend que le néerlandais, le français ou l'allemand et qui peut demander que soit jointe au dossier une traduction néerlandaise, française ou allemande des procès-verbaux, des déclarations de témoins ou plaignants et des rapports d'experts rédigés en néerlandais, en français ou en allemand. L'inculpé qui ne comprend pas la langue nationale dans laquelle sont rédigées les pièces essentielles du dossier peut donc, aux conditions | openbaar ministerie terwijl zij niet voorziet in een beroep tegen de weigeringsbeslissing van het openbaar ministerie, bestaanbaar is met het recht op een eerlijk proces, met de rechten van verdediging en met het recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel, die door de voormelde bepalingen zijn gewaarborgd, in zoverre zij die rechten, die aan alle personen worden gewaarborgd, aldus, zonder redelijke verantwoording, aan een bepaalde categorie van personen zou ontzeggen. B.6.1. Bij de in het geding zijnde bepaling wordt een recht op een kosteloze vertaling gewaarborgd voor iedere verdachte die alleen Nederlands, Frans of Duits begrijpt, die kan vorderen dat bij zijn dossier een Nederlandse, Franse of Duitse vertaling wordt gevoegd van de processen-verbaal, de verklaringen van getuigen of klagers en de verslagen van deskundigen die in het Nederlands, het Frans of het Duits zijn opgesteld. De verdachte die de landstaal niet begrijpt waarin de essentiële stukken van het dossier zijn opgesteld, kan dus, onder de in het in |
mentionnées à l'article 22 de la loi du 15 juin 1935, en cause, | het geding zijnde artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 vermelde |
demander qu'une traduction gratuite de ces pièces dans une langue | voorwaarden, vorderen dat bij dat dossier een kosteloze vertaling van |
nationale qu'il comprend soit jointe à ce dossier. | die stukken wordt gevoegd in een landstaal die hij begrijpt. |
B.6.2. Par son arrêt n° 1/2006 du 11 janvier 2006, la Cour a jugé que | B.6.2. Bij zijn arrest nr. 1/2006 van 11 januari 2006 heeft het Hof |
l'article 22 de la loi du 15 juin 1935 ne violait pas les articles 10 | geoordeeld dat artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik |
et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 6, | der talen in gerechtszaken » de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in |
paragraphe 3, a) et b), de la Convention européenne des droits de | samenhang gelezen met artikel 6, lid 3, a) en b), van het Europees |
l'homme, en ce qu'il privait de ce droit à la traduction gratuite | Verdrag voor de rechten van de mens, niet schond in zoverre het aan de |
l'inculpé qui ne comprend pas la langue nationale dans laquelle sont | verdachte, die de landstaal niet begrijpt waarin de stukken van het |
rédigées les pièces du dossier, autres que celles qui sont visées par | dossier zijn opgesteld, het recht op een kosteloze vertaling van de |
l'article 22 précité. | stukken die niet zijn bedoeld in het voormelde artikel 22, ontzegde. |
B.7.1. Selon la Cour européenne des droits de l'homme, les garanties | B.7.1. Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens zijn de |
de l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme sont | waarborgen van artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van |
applicables dès qu'il existe une « accusation en matière pénale » au | de mens van toepassing zodra er een « strafvervolging » in de zin van |
sens de la jurisprudence de la Cour, et elles peuvent donc jouer un | de rechtspraak van het Hof bestaat, en kunnen zij dus een rol spelen |
rôle au stade antérieur à la phase de jugement si et dans la mesure où | in het stadium vóór de vonnisfase indien en voor zover de initiële |
leur inobservation initiale risque de compromettre gravement l'équité | niet-naleving ervan de eerlijkheid van het proces ernstig in het |
du procès (CEDH, grande chambre, 13 septembre 2016, Ibrahim e.a. c. | gedrang dreigt te brengen (EHRM, grote kamer, 13 september 2016, |
Royaume-Uni, § 253). | Ibrahim e.a. t. Verenigd Koninkrijk, § 253). |
Le respect des exigences du procès équitable s'apprécie toutefois à | De inachtneming van de vereisten van een eerlijk proces wordt evenwel |
l'aune de la conduite de la procédure dans son ensemble et non en se | beoordeeld in het licht van de procesvoering in haar geheel en niet |
door zich te baseren op het alleenstaand onderzoek van een of ander | |
fondant sur l'examen isolé de tel ou tel point ou incident, bien que | punt of incident, hoewel niet kan worden uitgesloten dat een bepaald |
l'on ne puisse exclure qu'un élément déterminé soit à ce point décisif | element dermate doorslaggevend is dat het de mogelijkheid biedt om in |
qu'il permette de juger de l'équité du procès à un stade précoce | een vroeg stadium te oordelen over de eerlijkheid van het proces |
(ibid., § 251). L'équité globale d'un procès s'apprécie en tenant | (ibid., § 251). De eerlijkheid van een proces in zijn geheel wordt |
compte, s'il y a lieu, des droits minimaux énumérés à l'article 6, | beoordeeld door, indien daar reden toe is, rekening te houden met de |
paragraphe 3, de la Convention européenne des droits de l'homme | in artikel 6, lid 3, van het Europees Verdrag voor de rechten van de |
(ibid.). | mens opgesomde minimumrechten (ibid.). |
Les exigences de l'article 6, paragraphe 3, doivent être considérées | De vereisten van artikel 6, lid 3, moeten worden beschouwd als |
comme des aspects particuliers du droit à un procès équitable garanti | bijzondere aspecten van het recht op een eerlijk proces dat door |
par l'article 6, paragraphe 1, de la Convention (CEDH, grande chambre, | artikel 6, lid 1, van het Verdrag wordt gewaarborgd (EHRM, grote |
2 novembre 2010, Sakhnovskiy c. Russie, § 94). | kamer, 2 november 2010, Sakhnovskiy t. Rusland, § 94). |
B.7.2.1. L'article 6, paragraphe 3, a), exige que la notification de | B.7.2.1. Artikel 6, lid 3, a), vereist dat de kennisgeving van de « |
l'« accusation » à l'intéressé soit faite avec « un soin extrême » | beschuldiging » aan de betrokkene « zeer zorgvuldig » gebeurt (EHRM, |
(CEDH, grande chambre, 1er mars 2006, Sejdovic c. Italie, § 89). | grote kamer, 1 maart 2006, Sejdovic t. Italië, § 89). De informatie |
L'information à laquelle l'accusé au sens de cette disposition a droit | waarop de strafrechtelijk vervolgde, in de zin van die bepaling, op |
sur cette base comprend, d'une part, les faits matériels qui sont mis | die grond recht heeft, omvat, enerzijds, de materiële feiten die hem |
à sa charge et sur lesquels se fonde l'accusation (la « cause » de | ten laste worden gelegd en waarop de beschuldiging is gebaseerd (de « |
l'accusation) et, d'autre part, la qualification juridique donnée à | reden » van de beschuldiging), en, anderzijds, de aan die feiten |
ces faits (la « nature » de l'accusation). Une information précise et | gegeven juridische kwalificatie (de « aard » van de beschuldiging). |
Precieze en volledige informatie over de beschuldiging die tegen een | |
complète des charges pesant contre un accusé est une condition | strafrechtelijk vervolgde wordt ingebracht, vormt een essentiële |
essentielle de l'équité de la procédure. | voorwaarde voor een billijke rechtspleging. |
La Cour européenne des droits de l'homme considère qu'un accusé à qui | Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is van oordeel dat een |
la langue employée par le tribunal n'est pas familière peut en | strafrechtelijk vervolgde die niet vertrouwd is met de door de |
pratique se trouver désavantagé si on ne lui délivre pas aussi une | rechtbank gebruikte taal, in de praktijk kan worden benadeeld indien |
traduction de l'acte d'accusation (CEDH, grande chambre, 18 octobre | hem ook geen vertaling van de akte van beschuldiging wordt overhandigd |
2006, Hermi c. Italie, § 68; CEDH, 28 août 2018, Vizgirda c. Slovénie, | (EHRM, grote kamer, 18 oktober 2006, Hermi t. Italië, § 68; EHRM, 28 |
§ 75). Les autorités auxquelles une telle demande de traduction est | augustus 2018, Vizgirda t. Slovenië, § 75). De instanties aan wie een |
adressée doivent y donner suite, afin de respecter les exigences de | dergelijk verzoek om vertaling wordt gericht, moeten gevolg eraan |
l'article 6, paragraphe 3, a), sauf à établir que le demandeur possède | geven, teneinde de vereisten van artikel 6, lid 3, a), in acht te |
nemen, tenzij wordt aangetoond dat de eiser de taal van de | |
assez la maîtrise de la langue de la procédure pour saisir la portée | rechtspleging voldoende beheerst om de draagwijdte te begrijpen van de |
de l'acte lui notifiant les accusations formulées contre lui (CEDH, | akte waarbij hem kennis wordt gegeven van de tegen hem geuite |
plén., 19 décembre 1989, Brozicek c. Italie, § 41). | beschuldigingen (EHRM, voltallig, 19 december 1989, Brozicek t. |
B.7.2.2. L'information - dont le caractère plus ou moins détaillé est | Italië, § 41). B.7.2.2. De informatie - waarvan het minder of meer gedetailleerde |
fonction des circonstances de la cause - de l'accusé doit en tout cas | karakter afhankelijk is van de omstandigheden van de zaak - van de |
contenir les éléments suffisants pour comprendre pleinement les | strafrechtelijk vervolgde dient in elk geval voldoende elementen te |
charges précitées en vue de lui permettre de préparer convenablement | bevatten om de voormelde beschuldiging ten volle te begrijpen teneinde |
hem in staat te stellen zijn verdediging behoorlijk voor te bereiden. | |
sa défense. A cet égard, le caractère adéquat des informations doit | In dat opzicht moet het adequate karakter van de informatie worden |
s'apprécier en relation avec le littera b) de l'article 6, paragraphe | beoordeeld in het licht van littera b) van het voormelde artikel 6, |
3, précité (CEDH, 25 juillet 2000, Mattoccia c. Italie, § § 59-60; 17 | lid 3 (EHRM, 25 juli 2000, Mattoccia t. Italië, § § 59-60; 17 juli |
juillet 2001, Sadak et autres c. Turquie, § § 48-50). | 2001, Sadak e.a. t. Turkije, § § 48-50). |
L'article 6, paragraphe 3, a), n'impose toutefois aucune forme | Artikel 6, lid 3, a), legt evenwel geen enkele bijzondere vorm op wat |
particulière quant à la manière dont l'accusé doit être informé de la | betreft de wijze waarop de vervolgde op de hoogte moet worden gesteld |
nature et de la cause de l'accusation portée contre lui (CEDH, 25 mars | van de aard en de reden van de tegen hem ingebrachte beschuldiging |
1999, Pélissier et Sassi c. France, § 53). | (EHRM, 25 maart 1999, Pélissier en Sassi t. Frankrijk, § 53). |
B.7.3. Compte tenu du lien entre les litterae a) et b) de l'article 6, | B.7.3. Rekening houdend met het verband tussen de litterae a) en b) |
paragraphe 3, le droit d'être informé sur la nature et la cause de | van artikel 6, lid 3, moet het recht om op de hoogte te worden gesteld |
l'accusation doit être envisagé à la lumière du droit pour l'accusé de | over de aard en de reden van de beschuldiging worden gezien in het |
licht van het recht van de vervolgde om zijn verdediging voor te | |
préparer sa défense (ibid., § 54). | bereiden (ibid., § 54). |
De rechten van verdediging waarvan in die bepaling een | |
Les droits de la défense dont cette disposition donne une liste non | niet-exhaustieve lijst wordt gegeven, strekken in de eerste plaats |
exhaustive visent avant tout à instaurer, autant que possible, | ertoe zoveel mogelijk de vervolging en verdediging op gelijke voet te |
l'égalité entre l'accusation et la défense. Les facilités qui doivent | plaatsen. De faciliteiten die moeten worden toegekend aan de vervolgde |
être octroyées à l'accusé sont celles qui sont nécessaires à la | worden beperkt tot die welke nodig zijn voor de voorbereiding van zijn |
préparation de sa défense (CEDH, 20 janvier 2005, Mayzit c. Russie, § | verdediging (EHRM, 20 januari 2005, Mayzit t. Rusland, § § 78-79). |
§ 78-79). B.7.4. L'article 6, paragraphe 3, e), de la Convention européenne des | B.7.4. Artikel 6, lid 3, e), van het Europees Verdrag voor de rechten |
droits de l'homme garantit le droit à l'assistance gratuite d'un | van de mens waarborgt het recht op kosteloze bijstand van een tolk. |
interprète. Ce droit ne vaut pas uniquement pour les déclarations | Dat recht geldt niet enkel voor de mondelinge verklaringen ter |
orales à l'audience, il vaut aussi pour les pièces écrites et pour | terechtzitting, het geldt ook voor de schriftelijke stukken en voor |
l'instruction préparatoire (CEDH, grande chambre, 18 octobre 2006, | het vooronderzoek (EHRM, grote kamer, 18 oktober 2006, Hermi t. |
Hermi c. Italie, § 69; CEDH, 28 août 2018, Vizgirda c. Slovénie, § | Italië, § 69; EHRM, 28 augustus 2018, Vizgirda t. Slovenië, § 76). Die |
76). Cette disposition ne va pourtant pas jusqu'à exiger une | bepaling gaat evenwel niet zover dat zij een schriftelijke vertaling |
traduction écrite de toute preuve documentaire ou pièce officielle du | vereist van elk documentair bewijs of officieel stuk van het dossier |
dossier (CEDH, 19 décembre 1989, Kamasinski c. Autriche, § 74), de | (EHRM, 19 december 1989, Kamasinski t. Oostenrijk, § 74), zodat |
sorte qu'une assistance linguistique orale peut satisfaire aux | mondelinge taalkundige bijstand kan voldoen aan de vereisten van het |
exigences de la Convention (CEDH, Hermi c. Italie, précité, § 70). | Verdrag (EHRM, Hermi t. Italië, voormeld, § 70). |
Selon la Cour européenne des droits de l'homme, la question des | Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is de kwestie van |
connaissances linguistiques du requérant est primordiale et les | de taalkennis van de verzoeker primordiaal en zijn het de interne |
tribunaux internes sont les ultimes garants de l'équité de la | rechtbanken die de eerlijkheid van de procedure in laatste instantie |
procédure, y compris en ce qui concerne l'absence éventuelle de | waarborgen, ook met betrekking tot het eventueel ontbreken van een |
traduction ou d'interprétation en faveur d'un accusé (ibid., § § | vertaling of vertolking voor een vervolgde (ibid., § § 71-72). De |
71-72). Toutefois, les Etats contractants disposent d'une grande | verdragsluitende Staten beschikken evenwel over een grote vrijheid bij |
liberté dans le choix des moyens propres à permettre à leurs systèmes | de keuze van de middelen die geschikt zijn om het hun gerechtelijke |
judiciaires de répondre aux exigences de l'article 6, et notamment | systemen mogelijk te maken te beantwoorden aan de vereisten van |
pour établir les besoins d'assistance linguistique de l'accusé (CEDH, | artikel 6, en met name om de behoeften inzake taalkundige bijstand van |
Vizgirda c. Slovénie, précité, § 84). | de vervolgde vast te stellen (EHRM, Vizgirda t. Slovenië, voormeld, § |
B.8.1. La directive 2010/64/UE vise également à faciliter l'exercice | 84). B.8.1. De richtlijn 2010/64/EU strekt eveneens ertoe de toepassing van |
du « droit à l'interprétation et à la traduction, accordé aux | het « recht op vertolking en vertaling ten behoeve van personen die de |
personnes qui ne parlent pas ou ne comprennent pas la langue de la | taal van de procedure niet spreken of verstaan, [...] vastgelegd in |
procédure, [...] consacré à l'article 6 de la CEDH, tel qu'interprété | artikel 6 van het EVRM, zoals uitgelegd in de rechtspraak van het |
par la jurisprudence de la Cour européenne des droits de l'homme » | Europees Hof voor de rechten van de mens » te vergemakkelijken |
(considérant 14). Les règles minimales que cette directive établit | (overweging 14). De minimumregels die bij die richtlijn worden |
devraient garantir une assistance linguistique gratuite et appropriée | vastgesteld, dienen kosteloze en toereikende taalkundige |
afin de « permettre aux suspects ou aux personnes poursuivies qui ne | bijstandsverlening te waarborgen, zodat « verdachten of beklaagden die |
parlent pas ou ne comprennent pas la langue de la procédure pénale | de taal van de strafprocedure niet spreken of verstaan, hun recht van |
d'exercer pleinement leurs droits de la défense » et de « garantir le | verdediging volledig kunnen uitoefenen » en « het eerlijke verloop van |
caractère équitable de la procédure » (considérant 17). Le droit à la | de procedure wordt gewaarborgd » (overweging 17). Met het recht op |
traduction, dans un délai raisonnable, des documents essentiels, | vertaling, binnen een redelijke termijn, van de essentiële |
consacré par l'article 3 de la directive 2010/64/UE poursuit ces | processtukken, dat is vastgelegd in artikel 3 van de richtlijn |
objectifs (CJUE, 15 octobre 2015, C-216/14, Covaci, point 43; 12 | 2010/64/EU, worden die doelstellingen nagestreefd (HvJ, 15 oktober |
octobre 2017, C-278/16, Sleutjes, point 32). | 2015, C-216/14, Covaci, punt 43; 12 oktober 2017, C-278/16, Sleutjes, punt 32). |
B.8.2. Ainsi, la directive 2010/64/UE exige des Etats membres qu'ils | B.8.2. Aldus vereist de richtlijn 2010/64/EU van de lidstaten dat zij |
veillent à la mise en place d'une procédure ou d'un mécanisme | ervoor zorgen dat er een procedure of mechanisme bestaat om te bepalen |
permettant de déterminer si les suspects ou les personnes poursuivies | of de verdachte of beklaagde de taal van de strafprocedure spreekt en |
parlent et comprennent la langue de la procédure pénale et s'ils ont | begrijpt en of hij de bijstand van een tolk nodig heeft (artikel 2, |
besoin de l'assistance d'un interprète (article 2, paragraphe 4) et | lid 4) en dat zij ervoor zorgen dat een verdachte of beklaagde die de |
qu'ils veillent à ce que les suspects et les personnes poursuivies qui | |
ne comprennent pas la langue de la procédure pénale bénéficient, dans | taal van de strafprocedure niet begrijpt, binnen een redelijke termijn |
un délai raisonnable, de la traduction écrite de tous les documents | een schriftelijke vertaling ontvangt van alle processtukken die |
essentiels pour leur permettre d'exercer leurs droits de défense et | essentieel zijn om te waarborgen dat hij zijn recht van verdediging |
pour garantir le caractère équitable de la procédure (article 3, | kan uitoefenen en om het eerlijke verloop van de procedure te |
paragraphe 1). Le considérant 21 de la directive 2010/64/UE laisse | waarborgen (artikel 3, lid 1). In overweging 21 van de richtlijn |
toutefois à la discrétion des autorités le choix des moyens de | 2010/64/EU wordt de keuze van de meest adequate wijzen van |
vérification les plus appropriés, notamment la consultation des | verificatie, met name het raadplegen van de verdachte of beklaagde, |
suspects ou des personnes poursuivies. De même, l'article 3, | evenwel aan het oordeel van de autoriteiten overgelaten. Evenzo wordt |
paragraphe 3, de la directive 2010/64/UE laisse le soin aux « | het bij artikel 3, lid 3, van de richtlijn 2010/64/EU aan de « |
autorités compétentes » de décider au cas par cas quels documents sont | bevoegde autoriteiten » overgelaten om per geval te besluiten welke |
essentiels, l'obligation de traduction ne visant que les passages des | processtukken essentieel zijn, waarbij de verplichting tot vertaling |
documents essentiels qui sont « pertinents pour permettre aux suspects | enkel betrekking heeft op de onderdelen van essentiële processtukken |
ou aux personnes poursuivies d'avoir connaissance des faits qui leur | die « relevant zijn om de verdachte of beklaagde in staat te stellen |
sont reprochés » (article 3, paragraphe 4). | van de zaak tegen hem kennis te laten nemen » (artikel 3, lid 4). |
L'article 3, paragraphe 5, de la directive 2010/64/UE prévoit par | Artikel 3, lid 5, van de richtlijn 2010/64/EU bepaalt daarenboven dat |
ailleurs que les suspects ou les personnes poursuivies devraient avoir | |
le droit de contester la conclusion selon laquelle une traduction | de verdachte of beklaagde het recht zou moeten hebben de vaststelling |
n'est pas nécessaire, conformément aux procédures prévues par la | dat er geen vertaling nodig is, aan te vechten, overeenkomstig |
législation nationale. Il ne peut toutefois pas être déduit de cette | procedures in het nationale recht. Uit die bepaling kan evenwel niet |
disposition que les Etats membres sont obligés de prévoir une | worden afgeleid dat de lidstaten verplicht zijn te voorzien in een |
procédure de réclamation ou un mécanisme séparé permettant de | afzonderlijk mechanisme of een afzonderlijke klachtenprocedure om die |
contester cette conclusion. | vaststelling aan te vechten. |
Enfin, l'article 3, paragraphe 7, de la directive 2010/64/UE permet | Ten slotte maakt artikel 3, lid 7, van de richtlijn 2010/64/EU het |
qu'une traduction orale ou un résumé oral des documents essentiels | mogelijk dat in plaats van een schriftelijke vertaling een mondelinge |
soient fournis à la place d'une traduction écrite. | vertaling of mondelinge samenvatting van de essentiële processtukken |
wordt verstrekt. | |
B.9. La Cour doit dès lors examiner si, compte tenu de la procédure | B.9. Het Hof dient bijgevolg te onderzoeken of de in het geding zijnde |
dans son ensemble, la disposition en cause ne porte pas une atteinte | bepaling, rekening houdend met de procedure in haar geheel, niet op |
discriminatoire aux droits de la défense de l'inculpé, tels qu'ils | discriminerende wijze afbreuk doet aan de rechten van verdediging van |
sont garantis par les dispositions conventionnelles précitées. | de verdachte, zoals zij door de voormelde verdragsbepalingen worden |
B.10.1. La loi du 15 juin 1935 règle de manière contraignante l'emploi | gewaarborgd. B.10.1. De wet van 15 juni 1935 regelt op dwingende wijze het |
des langues en matière judiciaire en Belgique et se fonde à cet égard | taalgebruik in gerechtszaken in België en hanteert daarbij als |
sur l'unilinguisme des actes judiciaires et de la procédure, sans | uitgangspunt de eentaligheid van de gerechtelijke akten en van de |
préjudice des exceptions prévues par la loi et de la possibilité | rechtspleging, onverminderd de uitzonderingen waarin de wet voorziet |
d'introduire, dans certaines conditions, une demande de renvoi ou de | en de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden een verzoek tot |
changement de langue. | verwijzing of tot verandering van taal in te dienen. |
Il découle des articles 1er à 4 de la loi précitée, que l'ensemble de | Uit de artikelen 1 tot 4 van de voormelde wet volgt dat de gehele |
la procédure en matière contentieuse est menée entièrement dans une | rechtspleging in betwiste zaken volledig eentalig wordt gevoerd in |
seule langue, soit le français, le néerlandais ou l'allemand, selon le | hetzij het Frans, het Nederlands of het Duits, naar gelang van de |
lieu dans lequel est établi le siège du tribunal concerné. | plaats waar de zetel van de betrokken rechtbank is gevestigd. |
La loi du 15 juin 1935 distingue quatre régions linguistiques : la | De wet van 15 juni 1935 onderscheidt vier taalgebieden : het |
région de langue néerlandaise, la région de langue française, la | Nederlandse taalgebied, het Franse taalgebied, het tweetalige gebied |
région bilingue de Bruxelles-Capitale et la région de langue allemande | Brussel-Hoofdstad en het Duitse taalgebied (artikel 42; Hand., Kamer, |
(article 42; Ann., Chambre, 1933-1934, 15 mai 1934, p. 1455). Elle | 1933-1934, 15 mei 1934, (p. 1455). Zij stemt aldus overeen met de |
correspond donc à la répartition en régions linguistiques, telle | |
qu'elle est fixée dans l'article 4 de la Constitution. | indeling in taalgebieden zoals vastgelegd in artikel 4 van de |
B.10.2. En matière pénale, la langue de la procédure est en principe | Grondwet. B.10.2. In strafzaken is de taal van de rechtspleging in beginsel het |
l'allemand dans l'arrondissement judiciaire d'Eupen (article 14, | Duits in het gerechtelijk arrondissement Eupen (artikel 14, eerste |
alinéa 1er, de la loi du 15 juin 1935, renvoyant à l'article 2bis de | lid, van de wet van 15 juni 1935, verwijzend naar artikel 2bis van |
la même loi). | dezelfde wet). |
Les procès-verbaux relatifs à la recherche et à la constatation de | De processen-verbaal betreffende de opsporing en de vaststelling van |
crimes, de délits et de contraventions sont rédigés en allemand dans | misdaden, wanbedrijven en overtredingen worden in het Duitse |
la région de langue allemande (article 11, alinéa 1er, de la loi du 15 juin 1935). | taalgebied in het Duits opgesteld (artikel 11, eerste lid, van de wet van 15 juni 1935). |
Les officiers du ministère public et le juge d'instruction font usage, | De ambtenaren van het openbaar ministerie en de onderzoeksrechter |
pour leurs actes de poursuite et d'instruction, de la langue prévue en | maken voor hun daden van vervolging en van onderzoek gebruik van de |
matière répressive pour le tribunal près duquel ils sont établis | taal waarin in strafzaken is voorzien voor de rechtbank waartoe zij |
(article 12 de la loi du 15 juin 1935). Devant la chambre du conseil | behoren (artikel 12 van de wet van 15 juni 1935). Voor de raadkamer |
siégeant en matière répressive et la chambre des mises en accusation, | zitting houdend in strafzaken en voor de kamer van |
inbeschuldigingstelling wordt geheel de rechtspleging gevoerd in de | |
toute la procédure est faite dans la langue employée pour les actes | taal die voor de daden van het gerechtelijk onderzoek wordt gebruikt |
d'instruction (article 13 de la même loi). | (artikel 13 van dezelfde wet). |
De adviezen en vorderingen van het openbaar ministerie worden | |
Les avis et réquisitoires du ministère public sont prononcés dans la | uitgesproken in de taal van de rechtspleging (artikel 35, eerste lid, |
langue de la procédure (article 35, alinéa 1er, de la loi du 15 juin | van de wet van 15 juni 1935). |
1935). B.10.3. Toutefois, la loi du 15 juin 1935 permet de demander un | B.10.3. De wet van 15 juni 1935 maakt het evenwel mogelijk om een |
changement de la langue de la procédure. Ainsi, « l'inculpé peut | wijziging van de taal van de rechtspleging te vragen. Aldus « [kan] de |
demander que la procédure ait lieu en français, auquel cas elle est | verdachte [...] vragen dat de rechtspleging in het Frans wordt |
poursuivie en français devant la même juridiction » (Doc. parl., | gevoerd, in welk geval zij voor hetzelfde gerecht in het Frans wordt |
Chambre, 1984-1985, n° 1136/1, p. 2, et n° 1136/6, p. 7). Cette | voortgezet » (Parl. St., Kamer, 1984-1985, nr. 1136/1, p. 2, en nr. |
possibilité est organisée par l'article 23, alinéa 5, de la loi du 15 | 1136/6, p. 7). Die mogelijkheid wordt geregeld bij artikel 23, vijfde |
juin 1935 au bénéfice du « prévenu qui ne connaît que le français ou | lid, van de wet van 15 juni 1935 ten behoeve van de « beklaagde die |
s'exprime plus facilement dans cette langue », lorsqu'il est, comme en | alleen Frans kent of zich gemakkelijker in die taal uitdrukt », |
l'espèce, attrait devant un tribunal correctionnel où la procédure est | wanneer hij, zoals te dezen, terechtstaat voor een correctionele |
en allemand. | rechtbank waar de rechtspleging in het Duits wordt gevoerd. |
B.10.4. Par ailleurs, l'article 31 de la loi du 15 juin 1935 garantit | B.10.4. Daarenboven waarborgt artikel 31 van de wet van 15 juni 1935 |
que, dans tous les interrogatoires de l'information et de | |
l'instruction ainsi que devant les juridictions d'instruction et les | dat, in alle ondervragingen in het kader van het opsporingsonderzoek |
juridictions de jugement, les parties qui comparaissent en personne | en van het gerechtelijk onderzoek, alsmede voor de onderzoeks- en |
font usage de la langue de leur choix pour toutes leurs déclarations | vonnisgerechten, de partijen die persoonlijk verschijnen, de taal van |
hun keuze gebruiken voor al hun mondelinge verklaringen (artikel 31, | |
verbales (article 31, alinéa 1er, de la loi du 15 juin 1935). En | eerste lid, van de wet van 15 juni 1935). Bovendien worden de partijen |
outre, les parties qui ne comprennent pas la langue de la procédure | die de taal van de rechtspleging niet begrijpen, bijgestaan door een |
sont assistées par un interprète juré qui traduit l'ensemble des | beëdigd tolk die alle mondelinge verklaringen vertaalt (artikel 31, |
déclarations verbales (article 31, alinéa 3, de la loi du 15 juin | derde lid, van de wet van 15 juni 1935). |
1935). Le ministère public peut, en outre, si un ou plusieurs des inculpés ou | Het openbaar ministerie kan, bovendien, indien een of meer verdachten |
leurs conseils ne comprennent pas la langue de la procédure, faire un | of hun raadslieden de taal van de rechtspleging niet begrijpen, een |
résumé de son réquisitoire en français, en néerlandais ou en allemand | samenvatting van zijn vordering geven in het Frans, in het Nederlands |
(article 35, alinéa 3, de la loi du 15 juin 1935). | of in het Duits (artikel 35, derde lid, van de wet van 15 juni 1935). |
B.10.5. Bovendien heeft de vervolgde, volgens artikel 38, tiende lid, | |
B.10.5. En outre, selon l'article 38, alinéa 10, de la loi du 15 juin | van de wet van 15 juni 1935, steeds het recht om, op zijn kosten, een |
1935, l'inculpé a toujours le droit de demander, à ses frais, une | vertaling te vragen van elke akte van rechtspleging die niet in de in |
traduction de tout acte de procédure qui n'est pas visé par la | het geding zijnde bepaling wordt beoogd. De persoon die niet over de |
disposition en cause. La personne qui ne disposerait pas des revenus | nodige inkomsten zou beschikken om die kosten te dragen, kan om |
nécessaires pour faire face à ces frais peut demander l'assistance | rechtsbijstand verzoeken teneinde de diensten van een vertaler te |
judiciaire en vue d'obtenir les services d'un traducteur (article 664 | verkrijgen (artikel 664 van het Gerechtelijk Wetboek). |
du Code judiciaire). | |
B.11.1. La disposition en cause garantit à l'inculpé qui ne comprend | B.11.1. De in het geding zijnde bepaling waarborgt de verdachte die de |
pas la langue de la procédure le droit à la traduction gratuite des | taal van de rechtspleging niet begrijpt, het recht op de kosteloze |
pièces essentielles du dossier pénal (Doc. parl., Chambre, 1932-1933, | vertaling van de essentiële stukken van het strafdossier (Parl. St., |
n° 136, p. 13). | Kamer, 1932-1933, nr. 136, p. 13). |
Het recht op de kosteloze vertaling van de essentiële stukken van het | |
Le droit à la traduction gratuite des pièces essentielles du dossier, | dossier, dat door de in het geding zijnde bepaling wordt gewaarborgd, |
garanti par la disposition en cause, vise à assurer le respect des | strekt ertoe de eerbiediging te verzekeren van de rechten van |
droits de la défense du prévenu (Doc. parl., Sénat, 1934-1935, n° 86, | verdediging van de vervolgde (Parl. St., Senaat, 1934-1935, nr. 86, p. |
p. 21), qui pourra comprendre ce qu'il doit réellement savoir (Doc. | 21), die zal kunnen begrijpen wat hij werkelijk moet weten (Parl. St., |
parl., Chambre, 1932-1933, n° 136, p. 18). | Kamer, 1932-1933, nr. 136, p. 18). |
La commission de la Justice chargée de l'examen du projet de loi | De Commissie van Justitie, belast met het onderzoek van het |
concernant l'emploi des langues en matière judiciaire visait toutefois | wetsontwerp op het gebruik der talen in gerechtszaken, beoogde echter |
également à éviter des moyens dilatoires, de sorte que le texte de | eveneens vertragingsmiddelen te vermijden, zodat de tekst van artikel |
l'article 22, alinéa 5, de la loi du 15 juin 1935 a été ajouté afin | 22, vijfde lid, van de wet van 15 juni 1935 werd toegevoegd teneinde |
d'éviter que, « pour la première fois en appel, un inculpé demande la | te vermijden dat « voor de eerste maal in beroep een verdachte de |
traduction des documents déjà produits en première instance » (Doc. | vertaling vraagt van de stukken die werden overgelegd in eersten |
parl., Sénat, 1934-1935, n° 86, p. 21) : la commission précitée « | aanleg » (Parl. St., Senaat, 1934-1935, nr. 86, p. 21) : de voormelde |
craint que ce ne soit là un moyen trop facile pour gagner du temps, | Commissie « vreest dat dit een al te gemakkelijk middel zou zijn om |
retarder le prononcé de l'arrêt ou même atteindre une prescription » | tijd te winnen, de uitspraak van het arrest te vertragen of zelfs |
(ibid., pp. 21-22). | verjaring te bereiken » (ibid., pp. 21-22). |
B.11.2. Ainsi, le législateur voulait trouver un équilibre entre, | B.11.2. Aldus beoogde de wetgever een evenwicht te vinden tussen, |
d'une part, les droits de l'inculpé et, d'autre part, une lutte | enerzijds, de rechten van de verdachte en, anderzijds, een efficiënte |
efficace contre les infractions dans l'intérêt de la société et des | bestrijding van misdrijven in het belang van de samenleving en van de |
victimes, ce qui nécessite de combattre les procédures dilatoires. | slachtoffers, wat vereist dat dilatoire procedures worden tegengegaan. |
B.12.1. Comme il est dit en B.8, ni l'article 6 de la Convention | B.12.1. Zoals in B.8 is vermeld, leggen noch artikel 6 van het |
européenne des droits de l'homme, ni la directive 2010/64/UE | Europees Verdrag voor de rechten van de mens, noch de richtlijn |
n'imposent que la demande de traduction soit examinée par une | 2010/64/EU de verplichting op dat het verzoek om vertaling moet worden |
juridiction, ni que soit organisé un recours séparé permettant de | onderzocht door een rechtscollege, noch dat moet worden voorzien in |
contester le refus de traduction en raison d'une connaissance | een afzonderlijk beroep dat het mogelijk maakt om de weigering tot |
suffisante de la langue de la procédure. | vertaling wegens voldoende kennis van de taal van de rechtspleging te betwisten. |
B.12.2. La Cour doit, en l'espèce, se prononcer sur une demande de | B.12.2. Het Hof dient zich te dezen uit te spreken over een verzoek om |
traduction faite au cours d'une instruction. | vertaling dat wordt gedaan in de loop van een gerechtelijk onderzoek. |
B.12.3. Lors du règlement de la procédure, la chambre du conseil | B.12.3. Bij de regeling van de rechtspleging beslist de raadkamer over |
het afsluiten van het gerechtelijk onderzoek. De raadkamer doet | |
décide de la clôture de l'instruction. La chambre du conseil statue | uitspraak op verslag van de onderzoeksrechter na de procureur des |
sur le rapport du juge d'instruction, le procureur du Roi, la partie | Konings, de burgerlijke partij en de verdachte gehoord te hebben. De |
civile et l'inculpé entendus. L'inculpé peut se faire assister, le cas | verdachte kan zich in voorkomend geval laten bijstaan door een tolk |
échéant, d'un interprète (article 31 de la loi du 15 juin 1935). | (artikel 31 van de wet van 15 juni 1935). De inverdenkinggestelde kan |
L'inculpé peut se faire assister d'un conseil ou être représenté par | worden bijgestaan of vertegenwoordigd door een raadsman, en het |
lui, et le dossier est mis à la disposition de l'inculpé et de son | dossier wordt ter beschikking gesteld van de inverdenkinggestelde en |
conseil, qui peuvent en prendre connaissance et en lever copie | van zijn raadsman, die inzage ervan kunnen hebben en kopie ervan |
(article 127 du Code d'instruction criminelle). Lors du règlement de | kunnen opvragen (artikel 127 van het Wetboek van strafvordering). Bij |
la procédure devant la chambre du conseil, les parties déposent leurs | de regeling van de rechtspleging voor de raadkamer leggen de partijen |
conclusions à l'audience. La chambre du conseil examine la régularité | hun conclusie neer ter terechtzitting. De raadkamer onderzoekt de |
de la procédure et elle peut annuler un acte d'instruction ou toute la | regelmatigheid van de rechtspleging en zij kan een onderzoekshandeling |
procédure lorsqu'elle constate une irrégularité, omission ou une cause | of de gehele rechtspleging nietig verklaren wanneer zij een |
de nullité (l'article 131 du Code d'instruction criminelle). | onregelmatigheid, verzuim of nietigheid vaststelt (artikel 131 van het |
Wetboek van strafvordering). | |
Dans le cadre du règlement de la procédure, la chambre du conseil peut | In het kader van de regeling van de rechtspleging kan de raadkamer |
donc tenir compte, d'une part, de l'intérêt public et du souci d'une | aldus rekening houden met, enerzijds, het openbaar belang en de zorg |
bonne administration de la justice dans un délai raisonnable et, | voor een goede rechtsbedeling binnen een redelijke termijn en, |
d'autre part, du droit des parties en cause à un débat contradictoire, | anderzijds, het recht van de procespartijen op een debat op |
en respectant l'égalité des armes. | tegenspraak, met eerbiediging van de wapengelijkheid. |
Par ailleurs, la chambre des mises en accusation peut, en appel, | De kamer van inbeschuldigingstelling kan overigens, in hoger beroep, |
exercer tous les pouvoirs de la chambre du conseil, comme l'examen de | alle bevoegdheden van de raadkamer uitoefenen, zoals onder meer het |
la régularité de la procédure, auquel il peut même être procédé | onderzoek van de regelmatigheid van de procedure, waartoe zij zelfs |
d'office, en ce compris la purge d'éventuelles nullités du dossier | ambtshalve kan overgaan, met inbegrip van het zuiveren van het dossier |
(articles 135, 223 et 235bis du Code d'instruction criminelle). | van eventuele nietigheden (artikelen 135, 223 en 235bis van het |
Wetboek van strafvordering). | |
B.12.4. Het Hof van Cassatie is in dat verband van oordeel dat, « | |
B.12.4. La Cour de cassation considère à cet égard qu'« en règle, si | indien een inverdenkinggestelde ter gelegenheid van de regeling van de |
un inculpé a demandé à l'occasion du règlement de la procédure la | rechtspleging de schriftelijke vertaling heeft gevraagd van stukken |
traduction écrite de pièces du dossier répressif, la juridiction | van het strafdossier, het onderzoeksgerecht in de regel de |
d'instruction ne peut régler la procédure qu'après que la traduction | rechtspleging slechts kan regelen nadat de schriftelijke vertaling van |
écrite de ces pièces a été jointe au dossier et que l'inculpé a pu en | die stukken bij het dossier werd gevoegd en de inverdenkinggestelde |
prendre connaissance, pour autant que l'on considère qu'il s'agit de | ervan heeft kunnen kennis nemen, voor zover wordt geoordeeld dat het |
pièces qui sont essentielles à l'exercice de ses droits de défense | gaat om stukken die essentieel zijn voor de uitoefening van zijn recht |
devant la juridiction d'instruction » (Cass., 15 juillet 2014, | van verdediging voor het onderzoeksgerecht » (Cass., 15 juli 2014, |
P.14.1029.N). | P.14.1029.N). |
B.13.1. Ainsi, l'inculpé, à qui une traduction a été refusée pendant | B.13.1. Aldus beschikt de verdachte aan wie tijdens het gerechtelijk |
l'instruction, dispose de la possibilité de solliciter devant les | onderzoek een vertaling werd geweigerd, over de mogelijkheid om voor |
juridictions d'instruction, conformément à la disposition en cause, la | de onderzoeksgerechten, overeenkomstig de in het geding zijnde |
traduction des pièces essentielles du dossier. C'est alors à la | bepaling, de vertaling van de essentiële stukken van het dossier te |
juridiction d'instruction d'évaluer la nécessité d'une traduction et | verzoeken. Het staat dan aan het onderzoeksgerecht om de noodzaak van |
d'apprécier souverainement, en tenant compte des circonstances | een vertaling te beoordelen en om soeverein, rekening houdend met de |
particulières de l'espèce, si le refus de traduction méconnaît ou non | voorliggende bijzondere omstandigheden, te oordelen of de weigering |
l'exercice des droits de la défense de l'inculpé devant la juridiction | tot vertaling de uitoefening van de rechten van verdediging van de |
d'instruction. La juridiction d'instruction peut, à cet égard, dans le | verdachte voor het onderzoeksgerecht al dan niet schendt. Het |
souci de garantir les droits de la défense, prendre en considération | onderzoeksgerecht kan daarbij alle relevante omstandigheden van het |
toutes les circonstances pertinentes de la cause, tel notamment le | geding in aanmerking nemen ter vrijwaring van het recht van |
fait que la personne concernée a déjà demandé ou aurait déjà pu | verdediging, zoals onder meer het gegeven dat de betrokkene op grond |
demander la traduction des pièces sur la base de l'article 22 de la | van artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 reeds om de vertaling van |
loi du 15 juin 1935 (Cass., 23 septembre 2014, P.14.0024.N). Une | de stukken heeft verzocht of dat had kunnen doen (Cass., 23 september |
violation des droits de la défense à la suite du refus par le | 2014, P.14.0024.N). Een schending van het recht van verdediging |
ministère public de la traduction demandée peut donner lieu à | ingevolge de weigering door het openbaar ministerie van de gevraagde |
l'irrecevabilité de l'action publique. | vertaling kan tot de onontvankelijkheid van de strafvordering leiden. |
B.13.2. Cette possibilité de solliciter la traduction des pièces | B.13.2. Die mogelijkheid om voor de onderzoeksgerechten om de |
essentielles de la procédure devant les juridictions d'instruction | vertaling van de essentiële processtukken te verzoeken, biedt de |
permet dès lors à l'inculpé de contester devant un juge indépendant et | verdachte derhalve de mogelijkheid om de weigering van het openbaar |
ministerie om dat verzoek in te willigen, aan te vechten voor een | |
impartial le refus du ministère public d'accéder à cette demande avant | onafhankelijke en onpartijdige rechter alvorens kan worden overgegaan |
de pouvoir procéder au règlement de la procédure. Il n'y a, partant, | tot de regeling van de rechtspleging. Er wordt bijgevolg geen afbreuk |
pas d'atteinte au droit à un recours effectif. | gedaan aan het recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel. |
Rekening houdend met het bestaan van die jurisdictionele controle voor | |
Compte tenu de l'existence de ce contrôle juridictionnel devant les | de onderzoeksgerechten, is de bevoegdheid van het openbaar ministerie |
juridictions d'instruction, la compétence du ministère public pour | om zich uit te spreken over het verzoek om vertaling in het stadium |
statuer sur la demande de traduction au stade de l'instruction, prévue | van het gerechtelijk onderzoek, bedoeld in de in het geding zijnde |
par la disposition en cause, n'est pas incompatible avec les droits de | bepaling, niet onbestaanbaar met de rechten van verdediging en het |
la défense et avec le caractère équitable de la procédure. | eerlijke karakter van de procedure. |
B.14. Enfin, il convient de souligner que la personne poursuivie | B.14. Ten slotte dient erop te worden gewezen dat de vervolgde, op |
pouvait, sur la base de la disposition en cause, encore demander dans | grond van de in het geding zijnde bepaling, ook nog in de procedure |
la procédure au fond devant la juridiction de jugement une traduction | ten gronde voor het vonnisgerecht, om een vertaling van de essentiële |
des pièces essentielles de la procédure afin d'exercer ses droits de | processtukken kon verzoeken teneinde zijn recht van verdediging uit te |
la défense. | oefenen. |
B.15. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.15. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 22 de la loi du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des | Artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in |
langues en matière judiciaire », tel qu'il était en vigueur avant le 1er | gerechtszaken », zoals het van kracht was vóór 1 juni 2017, schendt |
juin 2017, ne viole pas les articles 10, 11 et 13 de la Constitution, | niet de artikelen 10, 11 en 13 van de Grondwet, al dan niet in |
lus ou non en combinaison avec les articles 6 et 13 de la Convention | samenhang gelezen met de artikelen 6 en 13 van het Europees Verdrag |
européenne des droits de l'homme, avec les articles 47 et 48, | voor de rechten van de mens, met de artikelen 47 en 48, lid 2, van het |
paragraphe 2, de la Charte des droits fondamentaux de l'Union | Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en met artikel 3, |
européenne et avec l'article 3, paragraphe 5, de la directive | lid 5, van de richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de |
2010/64/UE du Parlement européen et du Conseil du 20 octobre 2010 « | Raad van 20 oktober 2010 « betreffende het recht op vertolking en |
relative au droit à l'interprétation et à la traduction dans le cadre | |
des procédures pénales ». | vertaling in strafprocedures ». |
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
la Cour constitutionnelle, le 24 septembre 2020. | op 24 september 2020. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
Le président, | De voorzitter, |
F. Daoût | F. Daoût |