Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 121/2019 du 26 septembre 2019 Numéro du rôle : 6682 En cause : le recours en annulation partielle des articles 3, 4 et 5 de la loi du 12 décembre 2016 « modifiant le code de droit économique, en ce qui concerne la compét La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...)"
Extrait de l'arrêt n° 121/2019 du 26 septembre 2019 Numéro du rôle : 6682 En cause : le recours en annulation partielle des articles 3, 4 et 5 de la loi du 12 décembre 2016 « modifiant le code de droit économique, en ce qui concerne la compét La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...) Uittreksel uit arrest nr. 121/2019 van 26 september 2019 Rolnummer 6682 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de artikelen 3, 4 en 5 van de wet van 12 december 2016 « tot wijziging van het wetboek van economisch recht, wat d Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 121/2019 du 26 septembre 2019 Uittreksel uit arrest nr. 121/2019 van 26 september 2019
Numéro du rôle : 6682 Rolnummer 6682
En cause : le recours en annulation partielle des articles 3, 4 et 5 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de artikelen
de la loi du 12 décembre 2016 « modifiant le code de droit économique, 3, 4 en 5 van de wet van 12 december 2016 « tot wijziging van het
en ce qui concerne la compétence de la commission des normes wetboek van economisch recht, wat de bevoegdheid van de commissie voor
comptables », introduit par Michel De Wolf. boekhoudkundige normen betreft », ingesteld door Michel De Wolf.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L.
J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Moerman et M. Pâques, assistée du Lavrysen, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Moerman en M. Pâques,
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 20 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 20 juni 2017
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 21 juni
juin 2017 et parvenue au greffe le 21 juin 2017, Michel De Wolf a 2017, heeft Michel De Wolf beroep tot gedeeltelijke vernietiging
introduit un recours en annulation partielle des articles 3, 4 et 5 de ingesteld van de artikelen 3, 4 en 5 van de wet van 12 december 2016 «
la loi du 12 décembre 2016 « modifiant le code de droit économique, en tot wijziging van het wetboek van economisch recht, wat de bevoegdheid
ce qui concerne la compétence de la commission des normes comptables » van de commissie voor boekhoudkundige normen betreft » (bekendgemaakt
(publiée au Moniteur belge du 20 décembre 2016, deuxième édition). in het Belgisch Staatsblad van 20 december 2016, tweede editie).
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant aux dispositions attaquées et à leur contexte Ten aanzien van de bestreden bepalingen en de context ervan
B.1. Instituée par le Roi, la Commission des normes comptables a B.1. Ingesteld door de Koning, heeft de Commissie voor boekhoudkundige
essentiellement pour mission de donner des avis au Parlement fédéral normen hoofzakelijk als opdracht het federale Parlement en de federale
Regering adviezen te verlenen, « door middel van adviezen en
et au Gouvernement fédéral, de « contribuer au développement de la aanbevelingen bij de dragen tot de ontwikkeling van de leer van het
doctrine comptable » et de « formuler les principes d'une comptabilité boekhouden » en « de beginselen te bepalen van een regelmatige
régulière, par la voie d'avis et de recommandations » (article III.93, boekhouding » (artikel III.93, § 1, van het Wetboek van economisch
§ 1er, du Code de droit économique, remplacé par l'article 2 de la loi recht, vervangen bij artikel 2 van de wet van 12 december 2016 « tot
du 12 décembre 2016 « modifiant le code de droit économique, en ce qui wijziging van het wetboek van economisch recht, wat de bevoegdheid van
concerne la compétence de la commission des normes comptables », de commissie voor boekhoudkundige normen betreft », hierna : de wet
ci-après : la loi du 12 décembre 2016). van 12 december 2016).
Au sein de cette Commission, le Roi institue un « Collège distinct Binnen die Commissie stelt de Koning een « afzonderlijk College in dat
tot taak heeft door middel van een Individuele Beslissing inzake
dont la mission est de répondre, par une Décision Individuelle Boekhoudrecht vragen te beantwoorden betreffende de toepassing van de
relevant du Droit Comptable, aux demandes concernant l'application des wettelijke bepalingen van het Belgisch Boekhoudrecht die onder de
dispositions légales de droit comptable belge qui relèvent de la bevoegdheid van de Commissie vallen en waarvoor het op formele wijze
compétence de la Commission, dont il est formellement saisi » (article wordt gevat » (artikel III.93, § 2, van hetzelfde Wetboek, vervangen
III.93, § 2, du même Code, remplacé par l'article 2 de la loi du 12 bij artikel 2 van de wet van 12 december 2016).
décembre 2016). B.2.1. L'article 3 de la loi du 12 décembre 2016 insère, dans le Code B.2.1. Artikel 3 van de wet van 12 december 2016 voegt, in het Wetboek
de droit économique, un article III.93/1, libellé comme suit : van economisch recht, een artikel III.93/1 in, dat bepaalt :
« § 1er. Par Décision Individuelle relevant du Droit Comptable, il y a « § 1. Onder Individuele Beslissing inzake Boekhoudrecht wordt
lieu d'entendre la réponse par laquelle le Collège détermine,
conformément aux dispositions en vigueur, son interprétation des verstaan het antwoord waarbij het College overeenkomstig de van kracht
modalités d'application de la loi dans le chef du demandeur à une zijnde bepalingen vaststelt hoe de wet in hoofde van de aanvrager
situation ou une opération spécifique jusque-là dépourvue d'effets au wordt toegepast op een bijzondere situatie of verrichting die op
niveau du droit des comptes annuels. jaarrekeningrechtelijk vlak nog geen uitwerking heeft gehad.
[...] [...]
§ 5. Le Roi détermine à qui il incombe de proposer les membres du § 5. De Koning bepaalt wie de leden van het College dient voor te
Collège, choisis parmi les membres de la Commission, comprenant au dragen, gekozen uit de leden van de Commissie waarbij minstens één lid
moins un membre siégeant également au sein du Collège chargé tevens deel uitmaakt van het College dat overeenkomstig artikel 26 van
conformément à l'article 26 de la loi du 24 décembre 2002 de la de wet van 24 december 2002 belast is met de leiding van de Dienst
direction du Service des Décisions Anticipées en matières fiscales du Voorafgaande Beslissingen in fiscale zaken bij de Federale
Service public fédéral Finances, nomme les membres du Collège, fixe Overheidsdienst Financiën, benoemt de leden van het College, bepaalt
les modalités de fonctionnement du Collège, fixe les matières et de werkingsmodaliteiten van het College, bepaalt de in paragraaf 4,
dispositions visées au paragraphe 4, alinéa 1er, 2°, détermine les eerste lid, 2°, bedoelde materies en bepalingen, stelt nadere regels
modalités relatives au délai dans lequel une Décision Individuelle op met betrekking tot de termijn waarvoor een individuele Beslissing
relevant du Droit Comptable peut être rendue et indique à quel moment inzake Boekhoudrecht kan worden gegeven en duidt aan wanneer een
une Décision Individuelle relevant du Droit Comptable cesse d'exister. Individuele Beslissing inzake Boekhoudrecht ophoudt te bestaan.
§ 6. Les Décisions Individuelles relevant du Droit Comptable sont § 6. De Individuele Beslissingen inzake Boekhoudrecht worden op
publiées sous forme anonyme sur le site web de la Commission. anonieme wijze gepubliceerd op de website van de Commissie.
§ 7. Le ministre de l'Economie communique chaque année à la Chambre § 7. De minister van Economie zendt elk jaar een verslag over de
des représentants un rapport sur l'application de l'article III.93, § toepassing van artikel III.93, § 2, van het Wetboek van economisch
2, du Code de droit économique. recht naar de Kamer van volksvertegenwoordigers.
Ni l'identité des demandeurs ni celle des membres du Collège et du De identiteit van de aanvragers, de leden van het College en de leden
secrétariat scientifique n'est dévoilée dans le rapport. van het wetenschappelijk secretariaat wordt niet in het verslag
Le rapport est publié par la Chambre des représentants ». vermeld. Het verslag wordt door de Kamer van volksvertegenwoordigers openbaar gemaakt ».
B.2.2. L'article 4 de la loi du 12 décembre 2016 insère, dans le Code B.2.2. Artikel 4 van de wet van 12 december 2016 voegt, in het Wetboek
de droit économique, un article III.93/2, libellé comme suit : van economisch recht, een artikel III.93/2 in, dat bepaalt :
« [...] « [...]
§ 2. Le président excepté, les membres de la Commission et du Collège § 2. Op de voorzitter na moeten de leden van de Commissie en van het
doivent à chaque fois se composer pour la moitié [de] personnes College telkens voor de helft bestaan uit natuurlijke personen
physiques appartenant au rôle linguistique néerlandais et l'autre behorend tot de Nederlandse taalrol en voor de helft uit natuurlijke
moitié au rôle linguistique français. personen van de Franstalige taalrol.
§ 3. Chaque membre de la Commission et du Collège ainsi que les § 3. Elk lid van de Commissie, elk lid van het College en de
collaborateurs de la Commission sont tenus, en dehors de l'exercice de medewerkers van de Commissie zijn, buiten het uitoefenen van hun
leur mission, à la plus stricte obligation de secret en ce qui opdracht, verplicht tot de meest volstrekte geheimhouding aangaande
concerne toutes les affaires dont ils ont connaissance en raison de alle zaken waarvan zij wegens de uitvoering van hun opdracht kennis
l'exercice de leurs fonctions. En ce qui concerne les dossiers hebben. Voor wat betreft de dossiers Individuele Beslissingen inzake
relatifs aux Décisions Individuelles relevant du Droit Comptable, les Boekhoudrecht oefenen de leden van het College en de medewerkers van
membres du Collège et les collaborateurs de la Commission restent dans de Commissie hun opdracht uit wanneer zij aan andere administratieve
l'exercice de leurs fonctions, lorsqu'ils communiquent aux autres diensten van de Staat, daaronder begrepen de parketten en de griffies
services administratifs de l'Etat, y compris les parquets et les van de hoven en van alle rechtsmachten, en van de Gemeenschappen en de
greffes des cours et de toutes les juridictions aux Communautés, aux Gewesten en de openbare instellingen of inrichtingen, inlichtingen
Régions et aux établissements ou organismes publics, les
renseignements qui sont nécessaires à ces services, établissements ou verstrekken welke voor die diensten, instellingen of inrichtingen
organismes pour assurer l'exécution des dispositions légales ou nodig zijn voor de hun opgedragen uitvoering van wettelijke of
réglementaires dont ils sont chargés ». reglementaire bepalingen ».
B.2.3. L'article 5 de la loi du 12 décembre 2016 dispose : B.2.3. Artikel 5 van de wet van 12 december 2016 bepaalt :
« Il est mis fin d'office aux mandats des membres de la Commission en « Aan de mandaten van de leden van de Commissie, die bij de
fonction au moment de l'entrée en vigueur de la présente loi. inwerkingtreding van deze wet in functie zijn, wordt van rechtswege
Les membres de la Commission continuent d'exercer leur mandat jusqu'à een einde gesteld. De leden van de Commissie oefenen hun mandaat verder uit tot in hun
ce qu'il soit pourvu à leur remplacement ». vervanging voorzien is ».
B.3. Les dispositions précitées, publiées au Moniteur belge du 20 B.3. De voormelde bepalingen, die werden bekendgemaakt in het Belgisch
décembre 2016, sont entrées en vigueur le 30 décembre 2016, en Staatsblad van 20 december 2016, zijn in werking getreden op 30
december 2016, met toepassing van artikel 4, tweede lid, van de wet
application de l'article 4, alinéa 2, de la loi du 31 mai 1961 « van 31 mei 1961 « betreffende het gebruik der talen in
relative à l'emploi des langues en matière législative, à la
présentation, à la publication et à l'entrée en vigueur des textes wetgevingszaken, het opmaken, bekendmaken en inwerkingtreden van
légaux et réglementaires ». wetten en verordeningen ».
Quant au désistement partiel relatif à l'article 3 de la loi du 12 Ten aanzien van de gedeeltelijke afstand met betrekking tot artikel 3
décembre 2016 van de wet van 12 december 2016
B.4. Michel De Wolf déclare se désister du recours en annulation en ce B.4. Michel De Wolf verklaart afstand te doen van het beroep tot
qu'il porte sur les mots « et du secrétariat scientifique » contenus vernietiging in zoverre het betrekking heeft op de woorden « en de
dans l'article III.93/1, § 7, alinéa 2, du Code de droit économique, leden van het wetenschappelijk secretariaat » in artikel III.93/1, §
7, tweede lid, van het Wetboek van economisch recht, ingevoegd bij
inséré par l'article 3 de la loi du 12 décembre 2016. artikel 3 van de wet van 12 december 2016.
B.5. Rien ne s'oppose, en l'espèce, à ce que la Cour décrète ce B.5. Niets verzet zich te dezen ertegen dat het Hof die afstand
désistement. toewijst.
Quant à la recevabilité du mémoire du Conseil des ministres Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de memorie van de Ministerraad
B.6. Par pli du 11 juillet 2017, le greffier de la Cour a notifié le B.6. Bij brief van 11 juli 2017 heeft de griffier van het Hof het
recours en annulation au Conseil des ministres, en application de beroep tot vernietiging ter kennis gebracht van de Ministerraad, met
l'article 76, § 4, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour toepassing van artikel 76, § 4, van de bijzondere wet van 6 januari
constitutionnelle. 1989 op het Grondwettelijk Hof.
Par une ordonnance du même jour, prise en application de l'article Bij beschikking van dezelfde dag, genomen met toepassing van artikel
89bis de la même loi, le président de la Cour a décidé de proroger 89bis van dezelfde wet, heeft de voorzitter van het Hof beslist de
jusqu'au 12 septembre 2017 le délai dans lequel il était loisible au termijn waarbinnen het de Ministerraad vrijstond een memorie bij het
Conseil des ministres d'adresser un mémoire à la Cour en application Hof in te dienen met toepassing van artikel 85 van de bijzondere wet
de l'article 85 de la loi spéciale du 6 janvier 1989. Cette ordonnance van 6 januari 1989, te verlengen tot 12 september 2017. Die
était jointe au pli précité du 11 juillet 2017. beschikking werd gevoegd bij de voormelde brief van 11 juli 2017.
Par pli recommandé à la poste le 8 septembre 2017, le Conseil des Bij een op 8 september 2017 ter post aangetekende brief heeft de
ministres a adressé son mémoire à la Cour. Ministerraad zijn memorie bij het Hof ingediend.
B.7. Ce mémoire ayant été adressé à la Cour dans le délai imparti, il B.7. Aangezien die memorie tijdig bij het Hof is ingediend, is zij
est recevable et ne doit pas être écarté des débats. ontvankelijk en moet zij niet uit de debatten worden geweerd.
Quant à la recevabilité du mémoire de Jan Verhoeye Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de memorie van Jan Verhoeye
B.8. Lorsque la Cour est saisie d'un recours en annulation, « toute B.8. Wanneer bij het Hof een beroep tot vernietiging wordt ingesteld,
personne justifiant d'un intérêt » peut adresser ses observations à la kan « ieder die van een belang doet blijken » zijn opmerkingen in een
Cour dans un mémoire (article 87, § 2, de la loi spéciale du 6 janvier 1989). memorie aan het Hof richten (artikel 87, § 2, van de bijzondere wet van 6 januari 1989).
Justifie d'un intérêt au sens de cette disposition la personne qui Doet blijken van een belang in de zin van die bepaling, de persoon die
montre que sa situation peut être directement affectée par l'arrêt que aantoont dat zijn situatie rechtstreeks kan worden geraakt door het
la Cour est appelée à rendre à propos du recours en annulation. arrest dat het Hof in verband met het beroep tot vernietiging dient te wijzen.
B.9. Dans les observations qu'il adresse à la Cour, Jan Verhoeye B.9. In de opmerkingen die hij aan het Hof richt, zet Jan Verhoeye
expose que les dispositions attaquées de la loi du 12 décembre 2016 uiteen dat de bestreden bepalingen van de wet van 12 december 2016 de
améliorent le fonctionnement de la Commission des normes comptables werking van de Commissie voor boekhoudkundige normen die hij voorzit
qu'il préside en application de l'article 5, alinéa 2, de cette loi, met toepassing van artikel 5, tweede lid, van die wet, in samenhang
lu en combinaison avec l'article 2 de l'arrêté royal du 25 avril 2013 gelezen met artikel 2 van het koninklijk besluit van 25 april 2013 «
« portant désignation des membres de la Commission des normes houdende aanstelling van de leden van de Commissie voor
comptables ». boekhoudkundige normen », verbeteren.
Il a de nouveau été nommé président de cette institution par l'article Hij werd opnieuw tot voorzitter van die instelling benoemd bij artikel
2 de l'arrêté royal du 21 décembre 2018 « portant nomination des 2 van het koninklijk besluit van 21 december 2018 « tot benoeming van
membres de la Commission des normes comptables ». de leden van de Commissie voor boekhoudkundige normen ».
Sa situation de président de cette institution pourrait dès lors être Zijn situatie van voorzitter van die instelling zou bijgevolg
directement affectée par une éventuelle annulation des dispositions rechtstreeks kunnen worden geraakt door een eventuele vernietiging van
attaquées. Il justifie donc de l'intérêt requis. de bestreden bepalingen. Hij doet dus blijken van het vereiste belang.
B.10.1. L'article 62 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 dispose : B.10.1. Artikel 62 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 bepaalt :
« Les affaires sont introduites devant la Cour constitutionnelle en « De zaken worden bij het Grondwettelijk Hof ingediend in het
français, en néerlandais ou en allemand. Nederlands, in het Frans of in het Duits.
Dans les actes et déclarations : In de akten en verklaringen :
[...] [...]
6° les personnes ayant à justifier d'un intérêt utilisent la langue de 6° gebruiken de personen die doen blijken van een belang, de taal die
leur choix, hormis le cas où elles sont soumises à la législation sur zij verkiezen behalve indien zij onderworpen zijn aan de wetgeving op
l'emploi des langues en matière administrative, auquel cas elles het gebruik der talen in bestuurszaken, in welk geval zij de taal
utilisent la langue qui est déterminée par les lois sur l'emploi des gebruiken die hen is opgelegd door de wetten op het gebruik der talen
langues en matière administrative, coordonnées le 18 juillet 1966; in bestuurszaken, gecoördineerd op 18 juli 1966;
[...] ». [...] ».
B.10.2. Il résulte de cette disposition que le mémoire adressé à la B.10.2. Uit die bepaling volgt dat de memorie die bij het Hof wordt
Cour par une « personne justifiant d'un intérêt » au sens de l'article ingediend door een persoon « die van een belang doet blijken » in de
87, § 2, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 peut être rédigé en zin van artikel 87, § 2, van de bijzondere wet van 6 januari 1989, kan
worden opgesteld in het Frans, in het Nederlands of in het Duits,
français, en néerlandais ou en allemand, sauf si cette personne est « behalve indien die persoon « onderworpen » is aan de toepassing van de
soumise » à l'application des lois sur l'emploi des langues en matière wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken, gecoördineerd op
administrative, coordonnées le 18 juillet 1966, auquel cas elle doit 18 juli 1966, in welk geval hij van de drie voormelde talen de taal
utiliser celle des trois langues précitées dont l'emploi est prescrit moet gebruiken waarvan het gebruik door die wetten is voorgeschreven.
par lesdites lois. Ce n'est ni au nom de la Commission des normes comptables, ni en sa Het is noch namens de Commissie voor boekhoudkundige normen, noch in
qualité de président de cette institution que Jan Verhoeye a adressé zijn hoedanigheid van voorzitter van die instelling dat Jan Verhoeye
ses observations à la Cour, de sorte qu'il ne peut être considéré zijn opmerkingen bij het Hof heeft ingediend, zodat niet ervan kan
comme étant soumis à l'application des lois coordonnées le 18 juillet worden uitgegaan dat hij onderworpen is aan de toepassing van de op 18
1966. juli 1966 gecoördineerde wetten.
Il était donc libre de formuler ces observations dans un mémoire Het stond hem dus vrij die opmerkingen te formuleren in een in het
rédigé en néerlandais. Nederlands opgestelde memorie.
B.11. Le mémoire de Jan Verhoeye est recevable. B.11. De memorie van Jan Verhoeye is ontvankelijk.
Quant à la recevabilité du recours en annulation Ten aanzien van de ontvankelijkheid van het beroep tot vernietiging
En ce qui concerne la compétence de la Cour Wat de bevoegdheid van het Hof betreft
B.12. Le moyen dirigé contre chacune des dispositions attaquées invite B.12. In het middel dat gericht is tegen elk van de bestreden
la Cour à examiner la manière dont l'« analyse d'impact » de bepalingen wordt het Hof verzocht de manier te onderzoeken waarop de «
l'avant-projet de loi qui est à l'origine de la loi du 12 décembre impactanalyse » van het voorontwerp van wet dat ten grondslag ligt aan
2016 a été présentée au Parlement fédéral par le membre compétent du de wet van 12 december 2016 aan het federale Parlement werd
Gouvernement fédéral. voorgesteld door het bevoegde lid van de federale Regering.
B.13.1. En vertu de l'article 142, alinéa 2, de la Constitution et de B.13.1. Krachtens artikel 142, tweede lid, van de Grondwet en artikel
l'article 1er de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour 1 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
constitutionnelle, la Cour est compétente pour statuer sur les recours is het Hof bevoegd om uitspraak te doen op de beroepen tot
en annulation d'une loi pour cause de violation des règles qui sont vernietiging van een wet wegens schending van de regels die door of
établies par la Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer krachtens de Grondwet zijn vastgesteld voor het bepalen van de
les compétences respectives de l'autorité fédérale, des communautés et onderscheiden bevoegdheid van de federale overheid, de gemeenschappen
des régions, et pour cause de violation des articles du titre II (« en de gewesten en wegens schending van de artikelen van titel II (« De
Des Belges et de leurs droits ») et des articles 143, § 1er, 170, 172 Belgen en hun rechten ») en van de artikelen 143, § 1, 170, 172 en 191
et 191 de la Constitution. van de Grondwet.
B.13.2. La Cour n'est compétente pour contrôler le processus B.13.2. Het Hof is enkel bevoegd om de wijze van totstandkoming van
d'élaboration des lois que lorsque les règles qui contribuent à wetten te toetsen wanneer de regels die die wijze van totstandkoming
définir ce processus sont considérées comme des règles qui déterminent mee bepalen, worden beschouwd als regels die de onderscheiden
les compétences respectives de l'autorité fédérale, des communautés et bevoegdheid bepalen van de federale overheid, de gemeenschappen en de
des régions, comme des règles qui contribuent au respect de la loyauté gewesten, als regels die bijdragen tot de inachtneming van de federale
fédérale ou comme des règles qui tendent à garantir les droits et loyaliteit of als regels die ertoe strekken de rechten en vrijheden te
libertés reconnus par le titre II ou par les articles 170, 172 et 191 waarborgen die zijn erkend door titel II of door de artikelen 170, 172
de la Constitution. en 191 van de Grondwet.
B.14. Une « analyse d'impact » d'un avant-projet de loi est une « B.14. Een « impactanalyse » van een voorontwerp van wet is een «
évaluation des effets potentiels » de cet avant-projet à laquelle evaluatie van de potentiële gevolgen » van dat voorontwerp die wordt
procède le membre compétent du Gouvernement fédéral (articles 5, § 1er, uitgevoerd door het bevoegde lid van de federale Regering (artikelen
et 6, de la loi du 15 décembre 2013 « portant des dispositions 5, § 1, en 6, van de wet van 15 december 2013 « houdende diverse
diverses concernant la simplification administrative »). bepalingen inzake administratieve vereenvoudiging »).
Elle relève du processus d'élaboration d'une loi. Zij maakt deel uit van de wijze van totstandkoming van een wet.
B.15. La Cour n'étant dès lors pas compétente pour connaître du moyen, B.15. Aangezien het Hof bijgevolg niet bevoegd is om kennis te nemen
celui-ci est irrecevable. van het middel, is dat middel onontvankelijk.
En ce qui concerne l'intérêt à demander l'annulation de l'article Wat betreft het belang om de vernietiging te vorderen van artikel
III.93/1, § 7, alinéa 2, du Code de droit économique III.93/1, § 7, tweede lid, van het Wetboek van economisch recht
B.16. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 imposent à B.16. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 vereisen dat
toute personne physique ou morale qui introduit un recours en elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep tot
annulation de justifier d'un intérêt. Ne justifient de l'intérêt vernietiging instelt, doet blijken van een belang. Van het vereiste
requis que les personnes dont la situation pourrait être affectée belang doen slechts blijken de personen wier situatie door de
directement et défavorablement par la norme attaquée; il s'ensuit que bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt;
l'action populaire n'est pas admissible. bijgevolg is de actio popularis niet toelaatbaar.
B.17. L'article III.93/1, § 7, alinéa 2, du Code de droit économique, B.17. Artikel III.93/1, § 7, tweede lid, van het Wetboek van
inséré par l'article 3 de la loi du 12 décembre 2016, interdit au economisch recht, ingevoegd bij artikel 3 van de wet van 12 december
ministre de l'Economie de mentionner l'identité des membres du Collège 2016, verbiedt de minister van Economie de identiteit van de leden van
institué en application de l'article III.93, § 2, du même Code, dans het College dat is ingesteld met toepassing van artikel III.93, § 2,
le rapport annuel qu'il doit communiquer à la Chambre des van hetzelfde Wetboek, te vermelden in het jaarverslag dat hij naar de
représentants. Kamer van volksvertegenwoordigers moet zenden.
Le requérant n'explique pas et il n'apparaît pas que l'absence de De verzoeker legt niet uit en het blijkt niet in welk opzicht het feit
mention de l'identité des membres de ce Collège est susceptible dat de identiteit van de leden van dat College niet wordt vermeld,
d'affecter défavorablement sa situation de membre de la Commission des zijn situatie van lid van de Commissie voor boekhoudkundige normen
normes comptables. ongunstig kan raken.
Il ne justifie donc pas d'un intérêt à demander l'annulation de Hij doet dus niet blijken van een belang om de vernietiging te
l'article III.93/1, § 7, alinéa 2, du Code de droit économique. vorderen van artikel III.93/1, § 7, tweede lid, van het Wetboek van
B.18. En ce qu'il vise cette disposition, le recours en annulation est economisch recht. B.18. In zoverre het die bepaling beoogt, is het beroep tot
irrecevable. vernietiging niet ontvankelijk.
En ce qui concerne la recevabilité du moyen relatif à l'article Wat betreft de ontvankelijkheid van het middel betreffende artikel
III.93/2, § 2, du Code de droit économique III.93/2, § 2, van het Wetboek van economisch recht
B.19. Pour satisfaire aux exigences de l'article 6 de la loi spéciale B.19. Om te voldoen aan de vereisten van artikel 6 van de bijzondere
du 6 janvier 1989, les moyens de la requête doivent faire connaître, parmi les règles dont la Cour garantit le respect, celles qui seraient violées ainsi que les dispositions qui violeraient ces règles et exposer en quoi ces règles auraient été transgressées par ces dispositions. Cette exigence n'est pas de pure forme. Elle vise à fournir à la Cour ainsi qu'aux institutions et aux personnes qui peuvent adresser un mémoire à la Cour un exposé clair et univoque des moyens. B.20. Le moyen dirigé contre l'article III.93/2, § 2, du Code de droit économique, inséré par l'article 4 de la loi du 12 décembre 2016, est wet van 6 januari 1989, moeten de middelen van het verzoekschrift te kennen geven welke van de regels waarvan het Hof de naleving waarborgt, zouden zijn geschonden, alsook welke de bepalingen zijn die deze regels zouden schenden, en uiteenzetten in welk opzicht die regels door de bedoelde bepalingen zouden zijn geschonden. Die vereiste is niet louter formeel. Zij strekt ertoe aan het Hof alsook aan de instellingen en personen die aan het Hof een memorie kunnen richten een duidelijke en ondubbelzinnige uiteenzetting van de middelen te geven. B.20. Het middel dat gericht is tegen artikel III.93/2, § 2, van het Wetboek van economisch recht, ingevoegd bij artikel 4 van de wet van 12 december 2016, is afgeleid, onder meer, uit de schending van de
pris, entre autres, de la violation des articles 10, 11 et 30 de la artikelen 10, 11 en 30 van de Grondwet, al dan niet in samenhang
Constitution, lus ou non en combinaison avec les articles 2,
paragraphe 1, 25, c), et 26 du Pacte international relatif aux droits gelezen met de artikelen 2, lid 1, 25, c), en 26 van het
Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en
civils et politiques et avec l'article 21 de la Charte des droits met artikel 21 van het Handvest van de grondrechten van de Europese
fondamentaux de l'Union européenne. B.21. Le moyen se borne à exposer que la disposition attaquée énonce, Unie. B.21. In het middel wordt enkel uiteengezet dat de bestreden bepaling,
sans justification pertinente et de manière disproportionnée, une zonder pertinente verantwoording en op onevenredige wijze, een
règle imprécise, en ce qu'elle ne définit pas les termes « rôle onduidelijke regel formuleert in zoverre zij de term « taalrol » niet
linguistique ». definieert.
Il n'expose donc pas en quoi la disposition attaquée violerait les Het zet dus niet uiteen in welk opzicht de bestreden bepaling de
dispositions précitées. voormelde bepalingen zou schenden.
B.22. En ce qu'il est pris de la violation de ces dispositions, le B.22. In zoverre het is afgeleid uit de schending van die bepalingen,
moyen est irrecevable. is het middel niet ontvankelijk.
En ce qui concerne la recevabilité du moyen relatif à l'article Wat betreft de ontvankelijkheid van het middel betreffende artikel
III.93/2, § 3, première phrase, du Code de droit économique III.93/2, § 3, eerste zin, van het Wetboek van economisch recht
B.23. Le moyen dirigé contre l'article III.93/2, § 3, du Code de droit B.23. Het middel dat gericht is tegen artikel III.93/2, § 3, van het
économique, inséré par l'article 4 de la loi du 12 décembre 2016, est Wetboek van economisch recht, ingevoegd bij artikel 4 van de wet van
pris de la violation des articles 10, 11 et 32 de la Constitution, lus 12 december 2016, is afgeleid uit de schending van de artikelen 10, 11
isolément, conjointement ou en combinaison avec l'article 15, en 32 van de Grondwet, al dan niet in onderlinge samenhang gelezen of
paragraphes 1, c), 2 et 3, du Pacte international relatif aux droits in samenhang met artikel 15, leden 1, c), 2 en 3, van het
économiques, sociaux et culturels. Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele
B.24. Le moyen se borne à exposer que, sans justification pertinente rechten. B.24. In het middel wordt enkel uiteengezet dat, zonder pertinente
et de manière disproportionnée, la disposition attaquée oblige les verantwoording en op onevenredige wijze, de bestreden bepaling de
membres de la Commission des normes comptables au secret, en ce qui leden van de Commissie voor boekhoudkundige normen verplicht tot
concerne les avis et recommandations formulés par cette institution en geheimhouding, wat betreft de adviezen en aanbevelingen die door die
application de l'article III.93, § 1er, du Code. instelling worden geformuleerd met toepassing van artikel III.93, § 1,
Il n'expose donc pas en quoi la disposition attaquée violerait les van het Wetboek. Het zet dus niet uiteen in welk opzicht de bestreden bepaling de
dispositions précitées. voormelde bepalingen zou schenden.
B.25. Le moyen est irrecevable. B.25. Het middel is niet ontvankelijk.
Quant au fond Ten gronde
En ce qui concerne l'article III.93/2, § 2, du Code de droit Wat artikel III.93/2, § 2, van het Wetboek van economisch recht
économique betreft
B.26. Par le moyen, la Cour est invitée à examiner la compatibilité de B.26. In het middel wordt het Hof verzocht de bestaanbaarheid te
l'article III.93/2, § 2, du Code de droit économique avec les articles onderzoeken van artikel III.93/2, § 2, van het Wetboek van economisch
10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec le principe de la recht met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen
sécurité juridique, en ce qu'en ne définissant pas ce qu'il y a lieu met het rechtszekerheidsbeginsel, in zoverre de bestreden bepaling,
d'entendre par « rôle linguistique », la disposition attaquée manque doordat zij niet definieert wat moet worden verstaan onder « taalrol
de précision et porte atteinte au droit à la sécurité juridique de », onvoldoende precies is en afbreuk doet aan het recht op
tout candidat à un mandat de membre de la Commission des normes rechtszekerheid van iedere kandidaat voor een mandaat van lid van de
comptables. Commissie voor boekhoudkundige normen.
B.27. L'article III.93/2, § 2, du Code de droit économique ne définit B.27. Artikel III.93/2, § 2, van het Wetboek van economisch recht
pas ce qu'il y a lieu d'entendre par « rôle linguistique ». definieert niet wat moet worden verstaan onder « taalrol ».
Le principe de la sécurité juridique n'exige pas du pouvoir législatif Het rechtszekerheidsbeginsel vereist niet van de wetgevende macht dat
qu'il définisse tous les termes qu'il utilise. zij alle door haar gebruikte termen definieert.
Au demeurant, il a été précisé lors des travaux préparatoires de la Overigens werd gepreciseerd, tijdens de parlementaire voorbereiding
disposition attaquée que celle-ci instaure une « parité linguistique van de bestreden bepaling, dat deze een « taalpariteit » invoert, wat
», ce qui signifie qu'à l'exception du président de la Commission des betekent dat, met uitzondering van de voorzitter van de Commissie voor
normes comptables et du Collège institué en son sein, la moitié des boekhoudkundige normen en het binnen die Commissie ingestelde College,
membres de chacune de ces deux institutions doit être « d'expression elk van die twee instellingen voor de helft moet bestaan uit «
néerlandaise » et l'autre moitié « d'expression française » (Doc. Nederlandstalige » leden en voor de helft uit « Franstalige » leden
parl., Chambre, 2016-2017, DOC 54-2090/003, p. 8). (Parl. St., Kamer, 2016-2017, DOC 54-2090/003, p. 8).
La disposition attaquée ne porte donc pas atteinte à l'intérêt qu'a un De bestreden bepaling doet dus geen afbreuk aan het belang van een
candidat à un mandat de membre de la Commission des normes comptables kandidaat voor een mandaat van lid van de Commissie voor
d'être en mesure de prévoir les conséquences juridiques de sa boekhoudkundige normen, om in staat te zijn de rechtsgevolgen van zijn
candidature. kandidaatstelling te voorzien.
B.28. En ce qu'il est pris de la violation des articles 10 et 11 de la B.28. In zoverre het is afgeleid uit de schending van de artikelen 10
Constitution, lus en combinaison avec le principe de la sécurité en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het
juridique, le moyen n'est pas fondé. rechtszekerheidsbeginsel, is het middel niet gegrond.
En ce qui concerne l'article 5, alinéa 1er, de la loi du 12 décembre Wat artikel 5, eerste lid, van de wet van 12 december 2016 betreft
2016 B.29. Le moyen dirigé contre l'article 5, alinéa 1er, de la loi du 12 B.29. Het middel dat gericht is tegen artikel 5, eerste lid, van de
décembre 2016 est pris, entre autres, de la violation des articles 10 wet van 12 december 2016 is afgeleid, onder meer, uit de schending van
et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec le principe de la de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het
sécurité juridique et avec le principe de la confiance légitime. rechtszekerheidsbeginsel en met het vertrouwensbeginsel.
B.30.1. Au moment de l'entrée en vigueur de la loi du 12 décembre B.30.1. Op het ogenblik van de inwerkingtreding van de wet van 12
2016, la Commission des normes comptables était composée de dix-sept december 2016, was de Commissie voor boekhoudkundige normen
personnes qui avaient été nommées membres de cette institution par un samengesteld uit zeventien personen die tot lid van die instelling
arrêté royal du 25 avril 2013, publié au Moniteur belge le 16 mai 2013 waren benoemd bij een koninklijk besluit van 25 april 2013,
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad op 16 mei 2013 en in werking
et entré en vigueur le dixième jour après sa publication, soit le 26 getreden op de tiende dag na de bekendmaking ervan, namelijk op 26 mei
mai 2013. 2013.
Cet arrêté royal avait été pris en application de l'article 3, alinéa Dat koninklijk besluit werd uitgevaardigd met toepassing van artikel
1er, première phrase, de l'arrêté royal du 21 octobre 1975 « portant 3, eerste lid, eerste zin, van het koninklijk besluit van 21 oktober
création de la Commission des normes comptables », qui dispose que les 1975 « houdende oprichting van een Commissie voor boekhoudkundige
membres de la Commission sont nommés « pour un terme de six ans ». normen », dat bepaalt dat de leden van de Commissie « voor een [...]
B.30.2. La disposition attaquée a pour effet de mettre fin au mandat periode van zes jaar » worden benoemd.
des personnes précitées à compter du 30 décembre 2016. B.30.2. De bestreden bepaling heeft tot gevolg dat vanaf 30 december
Avant l'adoption de cette disposition, ces personnes ne pouvaient 2016 een einde wordt gemaakt aan het mandaat van de voormelde personen.
prévoir que leur mandat prendrait officiellement fin avant terme, Vóór de aanneming van die bepaling konden die personen niet voorzien
c'est-à-dire avant le 26 mai 2019. dat hun mandaat vroegtijdig, dat wil zeggen vóór 26 mei 2019, van
rechtswege zou worden beëindigd.
B.31.1. La cessation anticipée des mandats conférés par l'arrêté royal B.31.1. De vroegtijdige beëindiging van de mandaten die zijn verleend
du 25 avril 2013 est justifiée par la profonde réforme de la bij het koninklijk besluit van 25 april 2013 wordt verantwoord door de
Commission des normes comptables et par l'attribution à cette grondige hervorming van de Commissie voor boekhoudkundige normen en
institution de la compétence visée à l'article III.93, § 2, du Code de door de toewijzing, aan die instelling, van de bevoegdheid bedoeld in
droit économique (Doc. parl., Chambre, 2016-2017, DOC 54-2090/001, p. artikel III.93, § 2, van het Wetboek van economisch recht (Parl. St.,
9; ibid., DOC 54-2090/003, p. 9). Kamer, 2016-2017, DOC 54-2090/001, p. 9; ibid., DOC 54-2090/003, p. 9).
Elle autorise aussi le Roi à rendre la composition de la Commission Zij laat eveneens de Koning toe de samenstelling van de Commissie in
conforme à la règle énoncée à l'article III.93/2, § 2, du Code de overeenstemming te brengen met de regel vermeld in artikel III.93/2, §
droit économique, sans qu'Il doive attendre l'expiration des mandats 2, van het Wetboek van economisch recht, zonder dat Hij moet wachten
conférés par l'arrêté royal du 25 avril 2013. totdat de mandaten die zijn verleend bij het koninklijk besluit van 25
april 2013, zijn geëindigd.
B.31.2. Enfin, l'article 5, alinéa 2, de la loi du 12 décembre 2016 B.31.2. Ten slotte bepaalt artikel 5, tweede lid, van de wet van 12
dispose que les membres de la Commission visés par la disposition december 2016 dat de door de bestreden bepaling beoogde leden van de
attaquée « continuent d'exercer leur mandat jusqu'à ce qu'il soit Commissie « hun mandaat verder [uitoefenen] tot in hun vervanging
pourvu à leur remplacement ». voorzien is ».
B.31.3. Il ressort de ce qui précède que la disposition attaquée ne B.31.3. Uit het voorgaande blijkt dat de bestreden bepaling niet
porte pas atteinte sans justification objective et raisonnable à zonder objectieve en redelijke verantwoording afbreuk doet aan het
l'intérêt qu'avaient les membres de la Commission des normes belang van de leden van de Commissie voor boekhoudkundige normen die
comptables nommés par arrêté royal du 25 avril 2013 à exercer leurs zijn benoemd bij koninklijk besluit van 25 april 2013, om hun functies
fonctions jusqu'au terme du mandat qui leur avait alors été conféré. uit te oefenen tot het einde van het mandaat dat hun toen werd verleend.
B.32. En ce qu'il est pris de la violation des articles 10 et 11 de la B.32. In zoverre het is afgeleid uit de schending van de artikelen 10
Constitution, lus en combinaison avec le principe de la sécurité en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het
juridique et avec le principe de la confiance légitime, le moyen n'est rechtszekerheidsbeginsel en met het vertrouwensbeginsel, is het middel
pas fondé. niet gegrond.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
- wijst de afstand toe in zoverre het beroep betrekking heeft op de
- décrète le désistement en ce que le recours porte sur les mots « et woorden « en de leden van het wetenschappelijk secretariaat » in
du secrétariat scientifique » contenus dans l'article III.93/1, § 7, artikel III.93/1, § 7, tweede lid, van het Wetboek van economisch
alinéa 2, du Code de droit économique, inséré par l'article 3 de la recht, ingevoegd bij artikel 3 van de wet van 12 december 2016 « tot
loi du 12 décembre 2016 « modifiant le code de droit économique, en ce wijziging van het wetboek van economisch recht, wat de bevoegdheid van
qui concerne la compétence de la commission des normes comptables »; de commissie voor boekhoudkundige normen betreft »;
- rejette le recours pour le surplus. - verwerpt het beroep voor het overige.
Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits,
allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
1989 sur la Cour constitutionnelle, le 26 septembre 2019. het Grondwettelijk Hof, op 26 september 2019.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
F. Daoût F. Daoût
^