Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 149/2017 du 21 décembre 2017 Numéro du rôle : 6521 En cause : le recours en annulation des articles 3 et 4 de la loi du 16 août 2016 « modifiant les lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, en vue de l La Cour constitutionnelle, composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L. (...)"
Extrait de l'arrêt n° 149/2017 du 21 décembre 2017 Numéro du rôle : 6521 En cause : le recours en annulation des articles 3 et 4 de la loi du 16 août 2016 « modifiant les lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, en vue de l La Cour constitutionnelle, composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L. (...) Uittreksel uit arrest nr. 149/2017 van 21 december 2017 Rolnummer 6521 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 3 en 4 van de wet van 16 augustus 2016 « tot wijziging van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 janua Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 149/2017 du 21 décembre 2017 Uittreksel uit arrest nr. 149/2017 van 21 december 2017
Numéro du rôle : 6521 Rolnummer 6521
En cause : le recours en annulation des articles 3 et 4 de la loi du In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 3 en 4 van de
16 août 2016 « modifiant les lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées wet van 16 augustus 2016 « tot wijziging van de wetten op de Raad van
le 12 janvier 1973, en vue de la publication des avis de la section de State, gecoördineerd op 12 januari 1973, met het oog op de
législation », dans la mesure où ils concernent les articles 5/2, bekendmaking van de adviezen van de afdeling wetgeving », in zoverre
alinéa 3, et 5/3 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, introduit zij betrekking hebben op de artikelen 5/2, derde lid, en 5/3 van de
par H.B. et autres. gecoördineerde wetten op de Raad van State, ingesteld door H.B. en
La Cour constitutionnelle, anderen. Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L. samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de
Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E.
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R.
du greffier F. Meersschaut, présidée par le président E. De Groot, Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter E. De Groot,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 3 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 3 oktober
octobre 2016 et parvenue au greffe le 4 octobre 2016, un recours en 2016 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 4
oktober 2016, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 3
annulation des articles 3 et 4 de la loi du 16 août 2016 modifiant les en 4 van de wet van 16 augustus 2016 tot wijziging van de wetten op de
lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, en vue de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, met het oog op de
la publication des avis de la section de législation (publiée au bekendmaking van de adviezen van de afdeling wetgeving (bekendgemaakt
Moniteur belge du 14 septembre 2016, deuxième édition), dans la mesure in het Belgisch Staatsblad van 14 september 2016, tweede editie), in
où ils concernent les articles 5/2, alinéa 3, et 5/3 des lois zoverre zij betrekking hebben op de artikelen 5/2, derde lid, en 5/3
coordonnées sur le Conseil d'Etat, a été introduit par H.B., J.C., van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, door H.B., J.C.,
D.M., E.N., A.M., J.S., A.C., P.M., l'ASBL « Ademloos », l'ASBL « D.M., E.N., A.M., J.S., A.C., P.M., de vzw « Ademloos », de vzw «
Straatego » et l'ASBL « Aktiekomitee Red de Voorkempen », assistés et Straatego » en de vzw « Aktiekomitee Red de Voorkempen », bijgestaan
représentés par Me P. Vande Casteele, avocat au barreau d'Anvers. en vertegenwoordigd door Mr. P. Vande Casteele, advocaat bij de balie te Antwerpen.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant aux dispositions attaquées Ten aanzien van de bestreden bepalingen
B.1.1. L'article 5/1 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, B.1.1. Artikel 5/1 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State,
inséré par l'article 2 de la loi du 16 août 2016 « modifiant les lois ingevoegd bij artikel 2 van de wet van 16 augustus 2016 « tot
sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, en vue de la wijziging van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12
publication des avis de la section de législation » (ci-après : la loi januari 1973, met het oog op de bekendmaking van de adviezen van de
du 16 août 2016), prévoit la publication des avis de la section de afdeling wetgeving » (hierna : wet van 16 augustus 2016), voorziet in
législation du Conseil d'Etat. Le Conseil d'Etat assure celle-ci par de bekendmaking van de adviezen van de afdeling wetgeving van de Raad
la voie d'un « réseau d'information électronique accessible au public van State. De Raad van State zorgt daarvoor via een « voor het publiek
». A l'instar des arrêts de la section du contentieux administratif toegankelijk elektronisch netwerk ». Zoals de arresten van de afdeling
(voir l'article 28 des mêmes lois coordonnées et l'arrêté royal du 7 bestuursrechtspraak (zie artikel 28 van dezelfde gecoördineerde wetten
juillet 1997), les avis de la section de législation sont publiés sur en het koninklijk besluit van 7 juli 1997), worden de adviezen van de
le site internet du Conseil d'Etat. Cette publication doit s'effectuer afdeling wetgeving bekendgemaakt op de website van de Raad van State.
« sans délai ». Die bekendmaking dient « onverwijld » te gebeuren.
B.1.2. Les parties requérantes demandent l'annulation de certaines B.1.2. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van bepaalde
dérogations à l'obligation de publication sans délai, prévues par le afwijkingen van de onverwijlde bekendmakingsplicht waarin de wetgever
législateur. heeft voorzien.
L'article 5/2 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, inséré par Artikel 5/2 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State,
l'article 3 de la loi du 16 août 2016, dispose : « Par dérogation à l'article 5/1, si l'avis se rapporte à un avant-projet de loi, de décret ou d'ordonnance, la publication n'intervient qu'au dépôt du projet qui en résulte. Si l'avis se rapporte à des amendements à un projet ou à une proposition, la publication intervient au dépôt de ceux-ci ou, si l'avis est demandé postérieurement au dépôt, lorsque l'avis est remis à l'assemblée qui l'a demandé. S'il se rapporte à un projet d'arrêté ou à un projet d'arrêté rendant obligatoire une convention collective de travail, elle n'intervient que si [celui-ci] est publié au Moniteur belge ». Les griefs des parties requérantes visent uniquement l'alinéa 3 de la disposition précitée. ingevoegd bij artikel 3 van de wet van 16 augustus 2016, bepaalt : « In afwijking van artikel 5/1 vindt de bekendmaking, wanneer het advies betrekking heeft op een voorontwerp van wet, van decreet of van ordonnantie, pas plaats bij de indiening van het daaruit resulterende ontwerp. Indien het advies betrekking heeft op amendementen op een ontwerp of op een voorstel, vindt de bekendmaking pas bij de indiening daarvan plaats of, indien na de indiening om het advies wordt verzocht, wanneer het advies wordt bezorgd aan de assemblee die erom heft verzocht. Indien het advies betrekking heeft op een ontwerpbesluit of op een ontwerpbesluit tot algemeen verbindend-verklaring van een collectieve arbeidsovereenkomst, vindt de bekendmaking slechts plaats indien dat besluit wordt bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad ». De grieven van de verzoekende partijen zijn enkel gericht tegen het derde lid van de voormelde bepaling.
B.1.3. L'article 5/3 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, B.1.3. Artikel 5/3 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State,
inséré par l'article 4 de la loi du 16 août 2016, dispose : ingevoegd bij artikel 4 van de wet van 16 augustus 2016, bepaalt :
« § 1er. Les avis qui portent sur des avant-projets de loi qui n'ont « § 1. De adviezen aangaande voorontwerpen van wet die niet zijn
pas été déposés, sur des amendements à ceux-ci et sur des projets ingediend, de amendementen erop, en aangaande federale
d'arrêtés fédéraux qui n'ont pas été publiés au Moniteur belge, ainsi ontwerpbesluiten die niet zijn bekendgemaakt in het Belgisch
que les textes de ces avant-projets, amendements et projets d'arrêtés Staatsblad, alsook de teksten van die voorontwerpen, amendementen en
sont publiés après la dissolution de la Chambre des représentants. § 2. Les avis qui portent sur des avant-projets de décret ou d'ordonnance non déposés, sur des amendements à ceux-ci et sur des projets d'arrêtés communautaires et régionaux qui n'ont pas été publiés au Moniteur belge, ainsi que les textes de ces avant-projets, amendements et projets d'arrêtés ne peuvent être publiés qu'avec l'accord de la région ou communauté concernée ». Les griefs des parties requérantes concernent les deux paragraphes de la disposition précitée. ontwerpbesluiten, worden bekendgemaakt na de ontbinding van de Kamer van volksvertegenwoordigers. § 2. De adviezen aangaande voorontwerpen van decreet of ordonnantie die niet zijn ingediend, de amendementen erop, en aangaande ontwerpen van besluiten van gemeenschappen en gewesten die niet zijn bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad, alsook de teksten van die voorontwerpen, amendementen en ontwerpbesluiten, worden slechts bekendgemaakt met de instemming van de betrokken gemeenschap of het betrokken gewest ». De grieven van de verzoekende partijen hebben betrekking op beide paragrafen van de voormelde bepaling.
B.1.4. L'obligation de publication est entrée en vigueur le 1er B.1.4. De bekendmakingsplicht is op 1 januari 2017 in werking getreden
janvier 2017 (article 7 de la loi du 16 août 2016). Les avis rendus (artikel 7 van de wet van 16 augustus 2016). De vóór de
inwerkingtreding door de Raad van State uitgebrachte adviezen worden
par le Conseil d'Etat antérieurement à l'entrée en vigueur sont uiterlijk op 1 januari 2019 bekendgemaakt volgens de nadere regels
publiés, au plus tard le 1er janvier 2019, selon les modalités vastgesteld bij besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad
définies par arrêté royal délibéré en Conseil des ministres (article 6 (artikel 6 van dezelfde wet).
de la même loi). Les griefs des parties requérantes ne portent pas sur ces De grieven van de verzoekende partijen hebben geen betrekking op die
dispositions. bepalingen.
B.2.1. En instaurant l'obligation de publicité des avis, la loi du 16 B.2.1. De wet van 16 augustus 2016 strekt ertoe « door het instellen
août 2016 « vise à rendre la législation plus transparente et à van de openbaarheidsplicht voor adviezen, meer transparantie in de
stimuler la science juridique » (Doc. parl., Chambre, 2014-2015, DOC wetgeving [te] bewerkstelligen en de juridische wetenschap [te]
54-0682/001, p. 4). stimuleren » (Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-0682/001, p. 4).
Comme la section de législation du Conseil d'Etat l'a observé dans son Zoals de afdeling wetgeving van de Raad van State opmerkte in haar
avis sur la proposition de loi ayant abouti à la loi du 16 août 2016, advies bij het wetsvoorstel dat tot de wet van 16 augustus 2016 heeft
cette loi instaure « une modalité supplémentaire, en vertu de laquelle geleid, voorziet die wet in « een bijkomende wijze waarop de adviezen
les avis du Conseil d'Etat sont portés à la connaissance du public par van de Raad van State ter kennis worden gebracht van het publiek,
le Conseil d'Etat lui-même et non par le demandeur d'avis ». La namelijk door de Raad van State zelf en niet door de adviesaanvrager
section de législation a observé en particulier que « conformément à ». De afdeling wetgeving merkte inzonderheid op dat « de meeste van
l'article 32 de la Constitution et aux textes législatifs relatifs à [de] adviesaanvragers overeenkomstig artikel 32 van de Grondwet en de
la publicité de l'administration qui ont été adoptés en exécution de ter uitvoering van deze grondwetsbepaling aangenomen wetgevende
cette disposition constitutionnelle, la plupart des demandeurs d'avis regeling inzake de openbaarheid van bestuur in beginsel reeds ertoe
sont en principe déjà tenus de permettre la consultation de l'avis du gehouden zijn om inzage te verlenen in of een afschrift te bezorgen
Conseil d'Etat et, éventuellement, du texte en projet auquel l'avis se van het advies van de Raad van State en eventueel van de ontwerptekst
rapporte, ou d'en fournir une copie » (Doc. parl., Chambre, 2015-2016, waarop dat advies betrekking heeft » (Parl. St., Kamer, 2015-2016, DOC
DOC 54-0682/002, p. 5). 54-0682/002, p. 5).
B.2.2. Dans son avis, la section de législation du Conseil d'Etat a B.2.2. De afdeling wetgeving van de Raad van State maakte in haar
opéré une distinction entre la publication de textes « aboutis » et de advies het onderscheid tussen de bekendmaking van teksten die «
doorgang hebben gevonden » en die van teksten die « geen doorgang
textes « non aboutis » : hebben gevonden » :
« Par textes ' aboutis ', on entend, d'une part, les propositions de « Onder teksten ' die doorgang hebben gevonden ' moeten worden
verstaan enerzijds de voorstellen van wetgevende regels die in de
norme législative publiées dans les documents parlementaires, les parlementaire stukken zijn bekendgemaakt, de voorontwerpen van
avant-projets de norme législative déposés sous la forme de projets, wetgevende regels die zijn ingediend in de vorm van ontwerpen, de
les projets de loi adoptés par une des assemblées du Parlement wetsontwerpen die zijn aangenomen door één van de kamers van het
fédéral, ainsi que les amendements - d'initiative parlementaire ou federaal parlement, alsook de amendementen - uitgaande van het
gouvernementale - et, d'autre part, les textes réglementaires adoptés parlement of van de regering -, en anderzijds de aangenomen en
et publiés. A l'inverse, les textes ' non aboutis ' concernent, d'une bekendgemaakte reglementaire teksten. De teksten ' die geen doorgang
part, les propositions de norme législative non publiées dans les hebben gevonden ' betreffen daarentegen enerzijds de voorstellen van
documents parlementaires, les avant-projets de norme législative non déposés sous la forme de projets ainsi que les projets d'amendement non déposés sous la forme d'amendements et, d'autre part, les textes réglementaires non adoptés ni publiés » (ibid., p. 16). Cette distinction se retrouve dans les articles 5/2 et 5/3 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat. L'article 5/2 concerne le moment auquel a lieu la publication des avis et des textes sur lesquels ils portent lorsque ces textes « ont abouti » avant la fin de la législature en cours. L'article 5/3 concerne le wetgevende regels die niet zijn bekendgemaakt in de parlementaire stukken, de voorontwerpen van wetgevende regels die niet zijn ingediend in de vorm van ontwerpen, alsook de ontwerpen van amendement die niet zijn ingediend in de vorm van amendementen, en anderzijds de niet-aangenomen en niet-bekendgemaakte reglementaire teksten » (ibid., p. 16). Dat onderscheid vindt zijn neerslag in de artikelen 5/2 en 5/3 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State. Artikel 5/2 heeft betrekking op het tijdstip van bekendmaking van de adviezen en van de teksten waarop zij betrekking hebben wanneer die teksten « doorgang hebben gevonden » vóór het einde van de lopende zittingsperiode. Artikel 5/3 betreft het tijdstip van bekendmaking van
moment auquel a lieu la publication des avis et des textes sur de adviezen en van de teksten waarop zij betrekking hebben wanneer die
lesquels ils portent lorsque ces textes « n'ont pas abouti » à la fin teksten « geen doorgang hebben gevonden » op het einde van de lopende
de la législature en cours. zittingsperiode.
Quant à l'intérêt Ten aanzien van het belang
B.3.1. Le Conseil des ministres conteste l'intérêt des parties B.3.1. De Ministerraad betwist het belang van de verzoekende partijen
requérantes à l'annulation des dispositions attaquées. bij de vernietiging van de bestreden bepalingen.
B.3.2. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la B.3.2. De Grondwet en de bijzondere wet op het Grondwettelijk Hof
Cour constitutionnelle imposent à toute personne physique ou morale vereisen dat elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep
qui introduit un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Ne tot vernietiging instelt, doet blijken van een belang. Van het
justifient de l'intérêt requis que les personnes dont la situation vereiste belang doen slechts blijken de personen wier situatie door de
pourrait être affectée directement et défavorablement par la norme bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt;
attaquée; il s'ensuit que l'action populaire n'est pas admissible. bijgevolg is de actio popularis niet toelaatbaar.
B.3.3. Pour étayer leur intérêt, les parties requérantes invoquent en B.3.3. Ter staving van hun belang voeren de verzoekende partijen
particulier le fait que la possibilité de consulter les avis de la inzonderheid aan dat de mogelijkheid tot raadpleging van de adviezen
section de législation du Conseil d'Etat influence le statut de tous van de afdeling wetgeving van de Raad van State de rechtspositie van
les justiciables et que la publicité de l'administration est un droit alle rechtsonderhorigen beïnvloedt en dat de openbaarheid van bestuur
fondamental qui est accordé à toute personne en vertu de l'article 32 een grondrecht is dat krachtens artikel 32 van de Grondwet aan
de la Constitution. eenieder toekomt.
B.3.4. Comme la Cour l'a jugé par son arrêt n° 106/2004 du 16 juin B.3.4. Zoals het Hof bij zijn arrest nr. 106/2004 van 16 juni 2004
2004, la faculté pour chaque personne de prendre connaissance en tout heeft geoordeeld, is de mogelijkheid voor elke persoon om te allen
temps des règles édictées est un droit inhérent à l'Etat de droit tijde kennis te nemen van de uitgevaardigde regels een recht dat
puisque c'est cette connaissance qui permettra à chacun de s'y inherent is aan de rechtsstaat, omdat het die kennisneming is die
conformer. La Cour en a déduit que toute personne, physique ou morale, iedereen in staat zal stellen zich naar die teksten te gedragen. Het
dispose d'un intérêt à contester les dispositions d'une loi qui Hof heeft daaruit afgeleid dat elke persoon, natuurlijke of
rechtspersoon, over een belang beschikt om de bepalingen te betwisten
modifie le mode de publication de textes susceptibles d'affecter sa van een wet die de wijze van bekendmaking wijzigt van teksten die zijn
situation. situatie kunnen raken.
B.3.5. L'avis de la section de législation du Conseil d'Etat constitue B.3.5. Het advies van de afdeling wetgeving van de Raad van State
en principe une composante intrinsèque de l'élaboration des règles maakt in principe een inherent onderdeel uit van de totstandkoming van
concernées. Il fait par conséquent partie des documents qui de betrokken regels. Het behoort derhalve tot de documenten die in
permettent, le cas échéant, de préciser le contenu et la portée des voorkomend geval de inhoud en de draagwijdte van de na te leven
règles juridiques à respecter. rechtsregels kunnen verduidelijken.
Dans la mesure où les avis de la section de législation du Conseil In zoverre de adviezen van de afdeling wetgeving van de Raad van State
d'Etat portent sur des textes qui ont été promulgués et publiés, toute betrekking hebben op teksten die zijn uitgevaardigd en bekendgemaakt,
personne possède un intérêt à contester les dispositions d'une loi qui beschikt eenieder over een belang om de bepalingen te betwisten van
règle le mode de publication de ces avis. een wet die de wijze van bekendmaking van die adviezen regelt.
En revanche, dans la mesure où les avis portent sur des textes qui In zoverre daarentegen de adviezen betrekking hebben op teksten die
n'ont pas abouti ou sur des textes qui n'ont pas encore donné lieu à geen doorgang hebben gevonden of op teksten die nog niet tot een
une règle publiée, les dispositions attaquées ne portent pas bekendgemaakte regel hebben geleid, blijkt niet dat de bestreden
directement atteinte à un aspect de l'Etat de droit démocratique qui bepalingen rechtstreeks raken aan een aspect van de democratische
est à ce point essentiel que sa protection intéresse tous les rechtsstaat dat dermate essentieel is dat de vrijwaring ervan alle
citoyens. De plus, ces dispositions ne portent pas atteinte à la burgers aanbelangt. Die bepalingen doen daarenboven geen afbreuk aan
législation sur la publicité qui donne exécution à l'article 32 de la Constitution. B.3.6. Par conséquent, les parties requérantes ne justifient pas de l'intérêt requis à l'annulation de l'article 5/3 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, inséré par l'article 4 attaqué. Elles justifient par contre de l'intérêt requis à l'annulation de l'article 5/2 des mêmes lois coordonnées, inséré par l'article 3 attaqué, dans la mesure où les avis concernent des textes qui ont été promulgués et publiés. Quant à la recevabilité des moyens de openbaarheidswetgeving die uitvoering geeft aan artikel 32 van de Grondwet. B.3.6. De verzoekende partijen doen derhalve niet blijken van het vereiste belang bij de vernietiging van artikel 5/3 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, zoals ingevoegd bij het bestreden artikel 4. Zij doen echter blijken van het vereiste belang bij de vernietiging van artikel 5/2 van dezelfde gecoördineerde wetten, zoals ingevoegd bij het bestreden artikel 3, in zoverre de adviezen betrekking hebben op teksten die zijn uitgevaardigd en bekendgemaakt. Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de middelen
B.4.1. Le Conseil des ministres conteste la recevabilité de certains B.4.1. De Ministerraad betwist de ontvankelijkheid van sommige
moyens. middelen.
B.4.2. Bien que la Cour ne soit pas compétente pour exercer un B.4.2. Hoewel het Hof niet bevoegd is om rechtstreeks te toetsen aan
contrôle direct au regard de la Convention d'Aarhus, de la directive het Verdrag van Aarhus, de richtlijn 2003/4/EG en het Europees Verdrag
2003/4/CE et de la Convention européenne des droits de l'homme, elle voor de rechten van de mens, is het wel bevoegd om artikel 3 van de
est compétente pour contrôler l'article 3 de la loi du 16 août 2016 au wet van 16 augustus 2016 te toetsen aan de artikelen 10 en 11 van de
regard des articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec les Grondwet, in samenhang gelezen met de voormelde internationale
dispositions internationales précitées. bepalingen.
B.4.3. En ce qui concerne le contrôle au regard de l'article 23 de la B.4.3. Wat de toetsing aan artikel 23 van de Grondwet betreft, kan de
Constitution, il convient de constater que la simple mention de cet loutere vermelding van artikel 23 van de Grondwet, zonder enige
article, sans qu'il soit exposé en quoi la disposition attaquée uiteenzetting over hoe die grondwetsbepaling door de bestreden
violerait cette disposition constitutionnelle, ne peut pas suffire bepaling zou zijn geschonden, niet volstaan om aan de vereisten van
pour satisfaire aux exigences de l'article 6 de la loi spéciale du 6 artikel 6 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle. Grondwettelijk Hof te voldoen.
B.4.4. Les moyens ne sont pas recevables en tant qu'ils sont pris de B.4.4. De middelen zijn niet ontvankelijk in zoverre zij uit de
la violation de l'article 23 de la Constitution. schending van artikel 23 van de Grondwet zijn afgeleid.
B.5. Etant donné que les premier, deuxième, troisième et cinquième B.5. Aangezien het eerste, het tweede, het derde en het vijfde middel
moyens sont uniquement dirigés contre l'article 5/3 des lois enkel gericht zijn tegen artikel 5/3 van de gecoördineerde wetten op
coordonnées sur le Conseil d'Etat et que les parties requérantes n'ont de Raad van State en de verzoekende partijen geen belang hebben bij de
pas d'intérêt à l'annulation de cette disposition, ces moyens sont vernietiging van die bepaling, zijn die middelen niet ontvankelijk.
irrecevables. Quant au quatrième moyen Ten aanzien van het vierde middel
B.6. Le quatrième moyen est pris de la violation des articles 10, 11, B.6. Het vierde middel is afgeleid uit de schending van de artikelen
23 et 32 de la Constitution, combinés ou non avec la Convention 10, 11, 23 en 32 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met
d'Aarhus, avec la directive 2003/4/CE et avec l'article 160 de la het Verdrag van Aarhus, met de richtlijn 2003/4/EG en met artikel 160
Constitution, au motif que les articles 5/2, alinéa 3, et 5/3 des lois van de Grondwet, omdat de artikelen 5/2, derde lid, en 5/3 van de
coordonnées sur le Conseil d'Etat traiteraient différemment des gecoördineerde wetten op de Raad van State gelijke situaties op een
situations égales. verschillende manier zouden behandelen.
B.7. Comme il est dit en B.4.4, le moyen n'est pas recevable dans la B.7. Zoals vermeld in B.4.4 is het middel niet ontvankelijk in zoverre
mesure où il est pris de la violation de l'article 23 de la Constitution. Eu égard à la portée limitée de l'intérêt des parties requérantes à l'annulation des dispositions attaquées, ainsi qu'il est dit en B.3.6, le moyen est irrecevable dans la mesure où il porte sur l'article 5/3 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat. B.8. En vertu de l'article 5/2, alinéa 3, des mêmes lois coordonnées, la publication d'un avis qui concerne un projet d'arrêté n'intervient que si cet arrêté est publié au Moniteur belge. Les parties requérantes allèguent notamment que s'il est vrai qu'une norme ne devient obligatoire qu'après sa publication, les citoyens peuvent toutefois déjà puiser des droits dans une norme qui n'a pas encore été publiée. Il n'existerait aucune justification raisonnable pour priver de la publication de l'avis la catégorie de citoyens qui puisent des droits dans une norme déjà adoptée mais non encore publiée. B.9. Le choix du législateur, de prévoir que la publication des avis concernant des arrêtés ayant abouti a lieu au moment de la publication het uit een schending van artikel 23 van de Grondwet is afgeleid. Gelet op de beperkte draagwijdte van het belang van de verzoekende partijen bij de vernietiging van de bestreden bepalingen, vermeld in B.3.6, is het middel niet ontvankelijk in zoverre het betrekking heeft op artikel 5/3 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State. B.8. Op grond van artikel 5/2, derde lid, van dezelfde gecoördineerde wetten vindt de bekendmaking van een advies dat betrekking heeft op een ontwerpbesluit slechts plaats indien dat besluit wordt bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. De verzoekende partijen voeren met name aan dat een norm weliswaar pas verbindend is na de bekendmaking ervan, maar dat burgers reeds rechten kunnen ontlenen aan een nog niet bekendgemaakte norm. Er zou geen redelijke verantwoording bestaan om de bekendmaking van het advies te ontzeggen aan de categorie van burgers die rechten ontlenen aan een reeds aangenomen maar nog niet bekendgemaakte norm. B.9. De keuze van de wetgever om de bekendmaking van de adviezen over besluiten die doorgang vinden, vast te leggen op het ogenblik van de bekendmaking van het reglementair besluit in het Belgisch Staatsblad,
de l'arrêté réglementaire au Moniteur belge, est lié à l'article 190 houdt verband met artikel 190 van de Grondwet, dat bepaalt dat een
de la Constitution, qui dispose qu'une norme n'est obligatoire qu'à norm pas verbindend wordt zodra hij is bekendgemaakt.
partir du moment où elle a été publiée.
Par conséquent, il est raisonnablement justifié que le justiciable Het is redelijk verantwoord de rechtsonderhorige inzage te verlenen in
puisse consulter l'avis dès que l'arrêté devient obligatoire. het advies zodra het besluit verbindend wordt.
B.10. Dans la mesure où les avis et les textes sur lesquels portent B.10. In zoverre de in de bestreden bepaling bedoelde adviezen en
ces avis, visés dans la disposition attaquée, seraient qualifiés teksten waarop die adviezen betrekking hebben, zouden worden
d'information environnementale au sens de l'article 2, paragraphe 1, gekwalificeerd als milieu-informatie in de zin van artikel 2, lid 1,
de la directive 2003/4/CE du Parlement européen et du Conseil du 28 van de richtlijn 2003/4/EG van het Europees Parlement en de Raad van
janvier 2003 concernant l'accès du public à l'information en matière 28 januari 2003 inzake de toegang van het publiek tot
d'environnement ou au sens de l'article 3, paragraphe 3, de la milieu-informatie of in de zin van artikel 3, lid 3, van het Verdrag
Convention d'Aarhus du 25 juin 1998 sur l'accès à l'information, la van Aarhus van 25 juni 1998 betreffende toegang tot informatie,
participation du public au processus décisionnel et l'accès à la inspraak in besluitvorming en toegang tot de rechter inzake
justice en matière d'environnement, ni l'article 7 de la directive milieuaangelegenheden, nopen noch artikel 7 van voormelde richtlijn,
précitée, ni l'article 5 de la Convention susdite, seules dispositions de cette directive et de cette Convention traitant de l'accès actif à l'information, n'exigent une publication plus rapide des avis et textes en question. B.11. Le quatrième moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 21 décembre 2017. Le greffier, F. Meersschaut Le président, noch artikel 5 van dat Verdrag, de enige bepalingen van die richtlijn en dat Verdrag die betrekking hebben op de actieve toegang tot informatie, tot een snellere bekendmaking van de bedoelde adviezen en teksten. B.11. Het vierde middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 21 december 2017. De griffier, F. Meersschaut De voorzitter,
E. De Groot E. De Groot
^