Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 146/2016 du 17 novembre 2016 Numéro du rôle : 6461 En cause : le recours en annulation des articles 39 et 40 du décret de la Région wallonne du 17 décembre 2015 contenant le budget des recettes de la Région wallonne pour La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...)"
Extrait de l'arrêt n° 146/2016 du 17 novembre 2016 Numéro du rôle : 6461 En cause : le recours en annulation des articles 39 et 40 du décret de la Région wallonne du 17 décembre 2015 contenant le budget des recettes de la Région wallonne pour La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...) Uittreksel uit arrest nr. 146/2016 van 17 november 2016 Rolnummer : 6461 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 39 en 40 van het decreet van het Waalse Gewest van 17 december 2015 houdende de algemene ontvangstenbegroting van Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 146/2016 du 17 novembre 2016 Uittreksel uit arrest nr. 146/2016 van 17 november 2016
Numéro du rôle : 6461 Rolnummer : 6461
En cause : le recours en annulation des articles 39 et 40 du décret de In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 39 en 40 van
la Région wallonne du 17 décembre 2015 contenant le budget des het decreet van het Waalse Gewest van 17 december 2015 houdende de
recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire 2016 et de algemene ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het
l'article de base 36 01 90 de la Division organique 17 du Budget des begrotingsjaar 2016 en van basisartikel 36 01 90 van
recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire 2016 annexé à Organisatieafdeling 17 van de als bijlage bij dat decreet gevoegde
Ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het begrotingsjaar
ce décret, introduit par la SA de droit public « Proximus ». 2016, ingesteld door de nv van publiek recht « Proximus ».
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de
Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, F. Daoût et T. Giet, assistée du rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, F. Daoût en T. Giet,
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 28 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 28 juni 2016
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 30 juni
juin 2016 et parvenue au greffe le 30 juin 2016, la SA de droit public 2016, heeft de nv van publiek recht « Proximus », bijgestaan en
« Proximus », assistée et représentée par Me B. Lombaert, Me H. De vertegenwoordigd door Mr. B. Lombaert, Mr. H. De Bauw en Mr. B.
Bauw et Me B. Martel, avocats au barreau de Bruxelles, a introduit un Martel, advocaten bij de balie te Brussel, beroep tot vernietiging
recours en annulation des articles 39 et 40 du décret de la Région ingesteld van de artikelen 39 en 40 van het decreet van het Waalse
wallonne du 17 décembre 2015 contenant le budget des recettes de la Gewest van 17 december 2015 houdende de algemene ontvangstenbegroting
Région wallonne pour l'année budgétaire 2016 et de l'article de base van het Waalse Gewest voor het begrotingsjaar 2016 en van basisartikel
36 01 90 de la Division organique 17 du Budget des recettes de la 36 01 90 van Organisatieafdeling 17 van de als bijlage bij dat decreet
gevoegde Ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het
Région wallonne pour l'année budgétaire 2016 annexé à ce décret begrotingsjaar 2016 (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 30
(publié au Moniteur belge du 30 décembre 2015, deuxième édition). december 2015, tweede editie).
Le 13 juillet 2016, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la Op 13 juli 2016 hebben de rechters-verslaggevers J.-P. Moerman en L.
Lavrysen, ter vervanging van rechter A. Alen, wettig verhinderd op die
datum, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere
loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof ervan in
juges-rapporteurs J.-P. Moerman et L. Lavrysen, en remplacement du
juge A. Alen, légitimement empêché à cette date, ont informé la Cour kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te
qu'ils pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen de stellen het onderzoek van de zaak af te doen met een arrest gewezen op
l'affaire par un arrêt rendu sur procédure préliminaire. voorafgaande rechtspleging.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
B.1. La partie requérante, la SA de droit public « Proximus », demande B.1. De verzoekende partij, de nv van publiek recht « Proximus »,
l'annulation des articles 39 et 40 du décret de la Région wallonne du vordert de vernietiging van de artikelen 39 en 40 van het decreet van
17 décembre 2015 contenant le budget des recettes de la Région het Waalse Gewest van 17 december 2015 houdende de algemene
ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het begrotingsjaar
wallonne pour l'année budgétaire 2016 et de l'article de base 36 01 90 2016 en van het basisartikel 36 01 90 van Organisatieafdeling 17 van
de la Division organique 17 du Budget des recettes de la Région de als bijlage bij dat decreet gevoegde Ontvangstenbegroting van het
wallonne pour l'année budgétaire 2016 annexé à ce décret. Waalse Gewest voor het begrotingsjaar 2016.
B.2. L'article 39 du décret précité dispose : B.2. Artikel 39 van het voormelde decreet bepaalt :
« Dans le décret-programme du 12 décembre 2014 portant des mesures « In het programmadecreet van 12 december 2014 houdende verschillende
diverses liées au budget en matière de calamité naturelle, de sécurité maatregelen betreffende de begroting inzake natuurrampen,
routière, de travaux publics, d'énergie, de logement, d'environnement, verkeersveiligheid, openbare werken, energie, huisvesting, leefmilieu,
d'aménagement du territoire, de bien-être animal, d'agriculture et de ruimtelijke ordening, dierenwelzijn, landbouw en fiscaliteit, wordt
fiscalité, l'article 149 est abrogé ». artikel 149 opgeheven ».
L'article 40 du même décret dispose : Artikel 40 van hetzelfde decreet bepaalt :
« Dans le décret-programme du 12 décembre 2014 portant des mesures « In het programmadecreet van 12 december 2014 houdende verschillende
diverses liées au budget en matière de calamité naturelle, de sécurité maatregelen betreffende de begroting inzake natuurrampen,
routière, de travaux publics, d'énergie, de logement, d'environnement, verkeersveiligheid, openbare werken, energie, huisvesting, leefmilieu,
d'aménagement du territoire, de bien-être animal, d'agriculture et de ruimtelijke ordening, dierenwelzijn, landbouw en fiscaliteit, wordt
fiscalité, l'article 150 est remplacé par ce qui suit : artikel 150 vervangen door wat volgt :
' § 1er. Les communes peuvent établir une taxe additionnelle à la taxe ' § 1. De gemeenten kunnen een aanvullende belasting vestigen op de
établie à l'article 144 frappant les mâts, pylônes ou antennes établis belasting gevestigd in artikel 144 op de masten, pylonen of antennen
principalement sur leur territoire. die voornamelijk op hun grondgebied worden opgesteld.
§ 2. La taxe additionnelle ne peut être l'objet d'aucune réduction, § 2. De aanvullende belasting kan niet het voorwerp uitmaken van een
exemption ou exception. ' ». vermindering, vrijstelling of uitzondering. ' ».
Ces deux dispositions ont été publiées au Moniteur belge du 30 Die twee bepalingen zijn bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van
décembre 2015 et, en vertu de l'article 49 du décret attaqué du 17 30 december 2015 en zijn krachtens artikel 49 van het bestreden
décembre 2015, elles sont entrées en vigueur le 1er janvier 2016. decreet van 17 december 2015 op 1 januari 2016 in werking getreden.
Quant aux deux moyens réunis Ten aanzien van de beide middelen samen
B.3. La partie requérante prend deux moyens de la violation de B.3. De verzoekende partij leidt twee middelen af uit de schending van
l'article 170, §§ 2 et 4, de la Constitution (premier moyen) et des artikel 170, §§ 2 en 4, van de Grondwet (eerste middel) en van de
articles 10 et 11 de la Constitution combinés avec le principe de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het
sécurité juridique ainsi qu'avec l'article 6 de la Convention rechtszekerheidsbeginsel, alsook met artikel 6 van het Europees
européenne des droits de l'homme et le principe des droits de la Verdrag voor de rechten van de mens en het beginsel van de rechten van
défense (second moyen). Elle reproche en substance aux deux articles de verdediging (tweede middel). In essentie verwijt zij de twee
du décret qu'elle attaque, d'une part, de ne pas respecter les règles artikelen van het decreet dat zij aanvecht, enerzijds, dat zij de
répartitrices de compétence en matière fiscale entre l'Etat et les regels die de bevoegdheid in fiscale aangelegenheden verdelen tussen
régions et, d'autre part, de violer le principe d'égalité et de de Staat en de gewesten, niet in acht nemen, en, anderzijds, dat zij
non-discrimination, en laissant subsister et ce, dans la mesure où les het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie schenden, waarbij
zij regels die nochtans door het Hof werden vernietigd, laten
dispositions attaquées les modifient sans effet rétroactif, des règles voortbestaan en zulks in zoverre de bestreden bepalingen die regels
qui avaient pourtant été annulées par la Cour. zonder retroactieve werking wijzigen.
B.4. Par son arrêt n° 78/2016 du 25 mai 2016, la Cour a annulé les B.4. Bij zijn arrest nr. 78/2016 van 25 mei 2016 heeft het Hof de
articles 144 à 151 du décret-programme de la Région wallonne du 12 artikelen 144 tot 151 van het programmadecreet van het Waalse Gewest
décembre 2014 « portant des mesures diverses liées au budget en van 12 december 2014 « houdende verschillende maatregelen betreffende
matière de calamité naturelle, de sécurité routière, de travaux
publics, d'énergie, de logement, d'environnement, d'aménagement du de begroting inzake natuurrampen, verkeersveiligheid, openbare werken,
territoire, de bien-être animal, d'agriculture et de fiscalité » ainsi energie, huisvesting, leefmilieu, ruimtelijke ordening, dierenwelzijn,
que l'article de base 36 01 90 de la Division organique 17 du Budget landbouw en fiscaliteit » alsook basisartikel 36 01 90 van
des recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire 2015 annexé Organisatieafdeling 17 van de als bijlage bij het decreet van het
au décret de la Région wallonne du 11 décembre 2014 contenant le Waalse Gewest van 11 december 2014 houdende de algemene
ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het begrotingsjaar
budget des recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire 2015. 2015 gevoegde Algemene Ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor
het begrotingsjaar 2015, vernietigd.
B.5. Les articles du décret du 12 décembre 2014 précité annulés par la Cour disposaient : B.5. De door het Hof vernietigde artikelen van het voormelde decreet van 12 december 2014 bepaalden :
«

Art. 144.Il est établi par la Région wallonne une taxe annuelle sur

«

Art. 144.Er wordt in het Waalse Gewest een jaarlijkse belasting

les mâts, pylônes ou antennes affectés à la réalisation, directement gevestigd op masten, pylonen of antennen bestemd voor de uitvoering,
avec le public, d'une opération mobile de télécommunications par rechtstreeks met het publiek, van een mobiele
l'opérateur d'un réseau public de télécommunications. telecommunicatieverrichting door de operator van een openbaar
telecommunicatienet.

Art. 145.La taxe est due par l'opérateur du mât, pylône ou antenne au

Art. 145.De belasting is verschuldigd door de operator van de mast,

1er janvier de l'exercice d'imposition. de pyloon of de antenne op 1 januari van het aanslagjaar.
Si l'opérateur n'est pas le propriétaire du mât, pylône ou antenne, ce Als de operator niet eigenaar is van de mast, de pyloon of de antenne,
dernier est tenu solidairement au paiement de la taxe. wordt hij hoofdelijk gehouden tot de betaling van de belasting.

Art. 146.Le montant annuel de base de la taxe est fixé à 8.000 euros

Art. 146.Het jaarlijks basisbedrag van de belasting wordt vastgesteld

par site. Ce montant, est, à partir de l'exercice d'imposition 2015, op 8.000 euro per site. Dit bedrag wordt, vanaf het aanslagjaar 2015,
indexé selon la formule suivante : geïndexeerd volgens de volgende formule :
Montant indexé = montant de base * (indice des prix à la consommation Geïndexeerd bedrag = Basisbedrag * (indexcijfer van de
de janvier de l'exercice d'imposition/indice des prix à la consumptieprijzen van de maand januari van het aanslagjaar/indexcijfer
consommation de janvier 2014). van de consumptieprijzen van de maand januari van 2014).
On entend par site l'ensemble, indissociable sans travaux Onder site wordt verstaan het geheel, onlosmakelijk verbonden zonder
substantiels, formé par le mât, pylône ou antenne(s) et leurs substantiële werkzaamheden, gevormd door de mast, de pyloon of de
équipements connexes, qu'un ou plusieurs opérateurs ont installé. Les opérateurs qui partagent un site visé par la présente taxe sont tenus solidairement au paiement de la taxe. Le montant de la taxe est annulé pour un site installé, mais non exploité effectivement.

Art. 147.Tout redevable de la taxe est tenu de déposer chaque année auprès de l'organe de taxation établi par le Gouvernement wallon, une déclaration établissant le nombre de sites installés, exploités, seul ou de manière partagée, par commune.

antenne(n) en bijbehorende uitrustingen, die door één of verschillende operatoren zijn geïnstalleerd. De operatoren die een site bedoeld bij deze belasting gezamenlijk gebruiken, worden hoofdelijk gehouden tot de betaling van de belasting. Het bedrag van de belasting wordt geannuleerd in geval van een ingerichte site die effectief niet wordt gebruikt.

Art. 147.Elke belastingplichtige moet jaarlijks aangifte doen bij het belastingsorgaan opgericht door de Waalse Regering, van het aantal sites die per gemeente alleen of gezamenlijk worden ingericht of gebruikt.

Art. 148.La déclaration, la procédure de taxation, les délais

Art. 148.De aangifte, de procedure tot aanslag, de aanslag- en

d'imposition et d'exigibilité, le recouvrement et les voies de recours opeisbaarheidstermijnen, de vordering en de beroepsmiddelen worden
sont établis conformément au décret du 6 mai 1999 relatif à opgesteld overeenkomstig het decreet van 6 mei 1999 betreffende de
l'établissement, au recouvrement et au contentieux en matière de taxes régionales directes et à ses arrêtés d'exécution.

Art. 149.Il est fait interdiction aux communes de lever une taxe ayant le même objet. Les règlements communaux portant sur une taxe ayant le même objet sont abrogés.

Art. 150.§ 1er. Par dérogation à l'article 150, les communes peuvent établir une taxe additionnelle de maximum cent centimes additionnels à la taxe établie à l'article 145 frappant les mâts, pylônes ou antennes visés à l'article 145 établis principalement sur leur territoire. § 2. La taxe additionnelle ne peut être l'objet d'aucune réduction, exemption ou exception.

vestiging, de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke belastingen en de uitvoeringsbesluiten ervan.

Art. 149.De gemeenten mogen geen belasting heffen met eenzelfde voorwerp. De gemeentelijke reglementen met betrekking tot een belasting met hetzelfde voorwerp worden opgeheven.

Art. 150.§ 1. In afwijking van artikel 150 kunnen de gemeenten een aanvullende belasting vestigen van hoogstens honderd opcentiemen op de belasting gevestigd in artikel 0 op de masten, pylonen of antennen bedoeld in artikel 0 die voornamelijk op hun grondgebied worden opgesteld. § 2. De aanvullende belasting kan niet het voorwerp uitmaken van een vermindering, vrijstelling of uitzondering.

Art. 151.§ 1er. Un pour cent du produit de la taxe additionnelle est

Art. 151.§ 1. Een procent van de opbrengst van de aanvullende

retenu à titre de frais administratifs avant attribution du solde aux belasting wordt afgehouden voor administratieve kosten vóór de
communes. toewijzing van het saldo aan de gemeenten.
§ 2. Le Gouvernement détermine les modalités particulières § 2. De Regering bepaalt de bijzondere modaliteiten voor de toewijzing
d'attribution du produit de la taxe additionnelle aux communes ». van de opbrengst van de aanvullende belasting aan de gemeenten ».
B.6. Par son arrêt n° 78/2016 précité, la Cour a jugé : B.6. Bij zijn voormelde arrest nr. 78/2016 heeft het Hof geoordeeld :
« B.2. Il ressort des travaux préparatoires du décret-programme du 12 « B.2. Uit de parlementaire voorbereiding van het programmadecreet van
décembre 2014 que les dispositions attaquées visent à ' pérenniser ' 12 december 2014 blijkt dat de bestreden bepalingen ertoe strekken de
la taxe sur les mâts, pylônes et antennes. belasting op masten, pylonen en antennen te ' bestendigen '.
Selon l'exposé des motifs : In de memorie van toelichting is uiteengezet :
' Les mesures envisagées consistent à effectuer certaines ' De geplande maatregelen bestaan erin bepaalde technische wijzigingen
modifications techniques suite à la sixième réforme de l'Etat, à uit te voeren ingevolge de zesde Staatshervorming, de ecomalus voor de
supprimer l'éco malus pour les véhicules des personnes physiques et à voertuigen van natuurlijke personen af te schaffen en sommige
pérenniser certains régimes mis en place lors d'exercices budgétaires regelingen die tijdens voorgaande begrotingsjaren zijn ingevoerd, te
antérieurs ' (Doc. parl., Parlement wallon, 2014-2015, n° 63/1, p. 2). bestendigen ' (Parl. St., Waals Parlement, 2014-2015, nr. 63/1, p. 2).
' Ces dispositions pérennisent [le] régime mis en place en matière de ' Die bepalingen bestendigen [de] regeling die inzake belastingen op
taxes sur les mâts, pylônes et antennes par le décret du 11 décembre masten, pylonen en antennen is ingevoerd bij het decreet van 11
2013 contenant le budget des recettes de la Région wallonne pour december 2013 houdende de algemene ontvangstenbegroting van het Waalse
l'année budgétaire 2014 ' (ibid., p. 22). Gewest voor het begrotingsjaar 2014 ' (ibid., p. 22).
B.3.1. Les dispositions attaquées sont, en effet, identiques aux B.3.1. De bestreden bepalingen zijn immers identiek aan de artikelen
articles 37 à 44 du décret de la Région wallonne du 11 décembre 2013 37 tot 44 van het decreet van het Waalse Gewest van 11 december 2013
contenant le budget des recettes de la Région wallonne pour l'année houdende de algemene ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor
budgétaire 2014. het begrotingsjaar 2014.
B.3.2. Il ressort des travaux préparatoires de ce décret que les B.3.2. Uit de parlementaire voorbereiding van dat decreet volgt dat de
articles 37 à 44 avaient pour objectif de faire bénéficier les artikelen 37 tot 44 tot doel hadden de gemeenten het bedrag te laten
communes du montant de la taxe régionale sur les mâts, pylônes ou genieten van de gewestbelasting op masten, pylonen of antennen bestemd
antennes affectés à la réalisation, directement avec le public, d'une voor de uitvoering, rechtstreeks met het publiek, van een mobiele
opération mobile de télécommunications par l'opérateur d'un réseau telecommunicatieverrichting door de operator van een openbaar
public de télécommunications. telecommunicatienet.
Dans son exposé, le ministre des Pouvoirs locaux et de la Ville In zijn uiteenzetting preciseerde de minister van Plaatselijke
précisait, en effet : Besturen en de Stad immers :
' A partir de 2014, l'enveloppe octroyée au Fonds des communes sera ' Vanaf 2014 zullen de aan het Gemeentefonds toegekende kredieten
complétée d'une part communale de la recette liée à la taxation worden aangevuld met een gemeentelijk deel van de ontvangsten
annuelle, par la Région wallonne, des éoliennes et des mâts, pylônes verbonden met de jaarlijkse belasting, door het Waalse Gewest, van
ou antennes affectés à la réalisation, directement avec le public, windmolens en masten, pylonen of antennen bestemd voor de uitvoering,
d'une opération mobile de télécommunications par l'opérateur d'un rechtstreeks met het publiek, van een mobiele
réseau public de télécommunications. Pour rappel, conformément au principe de l'autonomie fiscale reconnue aux communes par l'article 170, § 4 de la Constitution, qui dispose que '' l'agglomération, la fédération des communes et la commune disposent d'une compétence fiscale autonome, sauf lorsque la loi a déterminé ou détermine ultérieurement les exceptions dont la nécessité est démontrée '', les communes lèvent aujourd'hui une taxe sur les mâts, pylônes affectés à un système global de communication mobile (G.S.M) ou tout autre système d'émission et/ou de réception de signaux de communication mobile. Cette taxe est par ailleurs reprise dans la nomenclature des taxes autorisées par la circulaire budgétaire et un taux maximum recommandé y est renseigné. Cependant, un contentieux important s'est développé au fil des années; on dénombre en effet de nombreux dossiers de contentieux en la matière, tant devant les juridictions civiles qu'administratives et les décisions qui en découlent sont majoritairement défavorables aux pouvoirs locaux. Cette situation n'est partant pas favorable aux finances communales (charges financières pour traitement des réclamations et contentieux judiciaire, dégrèvement, charges d'intérêts lors du remboursement des taxes,...). telecommunicatieverrichting door de operator van een openbaar telecommunicatienet. Ter herinnering : overeenkomstig het beginsel van de fiscale autonomie die aan de gemeenten is toegekend bij artikel 170, § 4, van de Grondwet, dat bepaalt dat de agglomeratie, de federatie van gemeenten en de gemeente over een autonome fiscale bevoegdheid beschikken, behoudens wanneer de wet uitzonderingen heeft bepaald of nadien bepaalt waarvan de noodzakelijkheid wordt aangetoond, heffen de gemeenten thans een belasting op masten, pylonen bestemd voor een globaal systeem van mobiele communicatie (G.S.M.) of elk ander systeem van uitzending en/of ontvangst van mobielecommunicatiesignalen. Die belasting is daarenboven opgenomen in de inventaris van de belastingen die zijn toegestaan bij de omzendbrief over de begroting en een aanbevolen maximumtarief is daarin vermeld. In de loop der jaren heeft zich echter een belangrijk contentieux ontwikkeld; men telt in die aangelegenheid immers talrijke geschillendossiers, zowel voor de burgerlijke als de administratieve rechtscolleges, en de meerderheid van de beslissingen die eruit voortvloeien, zijn nadelig voor de lokale besturen. Die situatie is bijgevolg niet gunstig voor de gemeentelijke financiën (financiële lasten voor de behandeling van de bezwaarschriften en het gerechtelijk contentieux, ontheffing, intrestlasten bij de terugbetaling van de belastingen,...).
Quant à la Région wallonne, en vertu de l'article 170, § 2 de la Krachtens artikel 170, § 2, van de Grondwet beschikt het Waalse Gewest
Constitution, elle dispose d'une compétence fiscale propre identique. over een identieke eigen fiscale bevoegdheid. Het is dus, los van zijn
Elle est donc compétente, indépendamment de sa compétence matérielle, materiële bevoegdheid, bevoegd om elke belasting in te stellen, onder
pour instaurer toute taxe, sous réserve des restrictions établies par voorbehoud van de beperkingen ingesteld bij de Grondwet, de bijzondere
la Constitution, la loi spéciale de financement des communautés et des wet betreffende de financiering van de gemeenschappen en de gewesten,
régions et les lois prises en application de celles-ci. en de met toepassing daarvan aangenomen wetten.
Jusque récemment, une incertitude subsistait quant à la possibilité Tot voor kort bleef er een onzekerheid bestaan over de mogelijkheid
que laissaient les articles 97 et 98 de la loi du 21 mars 1991 portant die de artikelen 97 en 98 van de wet van 21 maart 1991 betreffende de
réforme de certaines entreprises publiques économiques, qui instaurent hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, die precies een
précisément une telle restriction en matière de télécommunications, de dergelijke beperking inzake telecommunicatie instellen, lieten om de
taxer les antennes utilisées par les opérateurs de réseau de antennen te belasten die worden gebruikt door de operatoren van
téléphonie mobile. La Cour constitutionnelle, dans son arrêt 2011/189, mobilofonienetten. Het Grondwettelijk Hof heeft, in zijn arrest
a néanmoins dit pour droit que l'article 98, § 2, de la loi du 21 mars 2011/189, niettemin gezegd voor recht dat artikel 98, § 2, van de wet
1991 portant réforme de certaines entreprises publiques économiques '' van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische
n'interdit pas aux communes de taxer, pour des motifs budgétaires ou overheidsbedrijven " de gemeenten niet verbiedt de economische
autres, l'activité économique des opérateurs de télécommunications qui activiteit van de telecomoperatoren die op het grondgebied van de
se matérialise sur le territoire de la commune par la présence sur le gemeente verwezenlijkt wordt door de aanwezigheid op publiek of
domaine public ou privé de pylônes, mâts ou antennes GSM affectés à cette activité. ''. Les communes peuvent donc en principe établir de telles taxes. La Cour de cassation a dans quatre arrêts du 30 mars 2012 fait sien l'enseignement de l'arrêt de la Cour constitutionnelle. Ces arrêts s'appliquent par analogie à la Région wallonne. Soucieux de garantir des recettes stables en faveur des Communes, le Gouvernement s'est prononcé au cours de ses travaux budgétaires quant à l'avenir de cette taxation contestée. Dès l'année budgétaire 2014, privaat domein van gsm-masten, -pylonen of -antennes die voor die activiteit worden aangewend, te belasten om budgettaire of andere redenen ". De gemeenten kunnen in beginsel dus dergelijke belastingen vestigen. Het Hof van Cassatie heeft de lering van het arrest van het Grondwettelijk Hof in vier arresten van 30 maart 2012 tot de zijne gemaakt. Die arresten zijn bij analogie van toepassing op het Waalse Gewest. De Regering, die stabiele ontvangsten ten gunste van de gemeenten wil waarborgen, heeft zich in de loop van haar begrotingswerkzaamheden uitgesproken over de toekomst van die betwiste belastingheffing. Vanaf het begrotingsjaar 2014 zal het bijgevolg erom gaan een gewestelijke
il s'agira dès lors de lever une taxe régionale sur les mâts, pylônes belasting te heffen op masten, pylonen of antennen bestemd voor de
ou antennes affectés à la réalisation d'une opération mobile de uitvoering van een mobiele telecommunicatieverrichting door de
télécommunications par l'opérateur d'un réseau public de operator van een openbaar telecommunicatienet waarvan de opbrengst,
télécommunications dont le bénéfice reviendra en partie à l'ensemble dankzij specifieke dotaties en verhogingen van het Gemeentefonds,
des communes grâce à des dotations spécifiques et des majorations du gedeeltelijk aan alle gemeenten zal toekomen.
Fonds des communes. Les communes, qui abandonneront la taxation locale des antennes GSM, De gemeenten, die van de plaatselijke belastingheffing op gsm-antennen
ne subiront ainsi aucune perte de recettes à la suite de cet abandon afstand zullen doen, zullen aldus geen verlies van ontvangsten lijden
de la taxe communale. ingevolge die afstand van de gemeentelijke belasting.
Le présent projet de décret instaure une taxe sur les mâts, pylônes ou Het onderhavige ontwerp van decreet stelt een belasting in op masten,
antennes affectés à la réalisation d'une opération mobile de pylonen of antennen bestemd voor de uitvoering van een mobiele
télécommunications par l'opérateur d'un réseau public de telecommunicatieverrichting door de operator van een openbaar
télécommunications, qui en constituent la matière imposable. telecommunicatienet, die de belastbare materie ervan vormen.
[...] [...]
Enfin, les communes pourront établir une taxe additionnelle à la taxe Ten slotte zullen de gemeenten een aanvullende belasting op de
régionale, de sorte que les taxes similaires qu'elles lèvent gewestelijke belasting kunnen vestigen, zodat de soortgelijke
actuellement seront abolies. belastingen die zij thans heffen, zullen worden afgeschaft.
Het aantal zendplaatsen dat aan de belasting is onderworpen, wordt in
Le nombre de sites d'émissions soumis à la taxe est estimé à 3 000 en het Waalse Gewest op 3 000 geschat, zodat de decreetgever een initiële
Région wallonne, de sorte que le législateur escompte une recette
initiale de 24 000 000 euros, qui rend possible, dès 2014, la ontvangst van 24 000 000 euro verwacht, die vanaf 2014 de verhoging
majoration du Fonds des communes telle que prévue par ce projet de van het Gemeentefonds zoals gepland in dit ontwerp van decreet,
décret ' (Doc. parl., Parlement wallon, 2013-2014, Doc. 4 - V a, Doc. mogelijk maakt ' (Parl. St., Waals Parlement, 2013-2014, Doc. 4 - V a,
4 - V bcd, n° 1, Annexe 5, pp. 3 à 5). Doc. 4 - V bcd, nr. 1, Bijlage 5, pp. 3 tot 5).
Lors de la séance plénière, le ministre des Pouvoirs locaux avait Tijdens de plenaire vergadering had de minister van Plaatselijke
justifié la taxe litigieuse comme suit : Besturen de betwiste belasting als volgt verantwoord :
' Je conclurai en vous parlant - et j'espère ne pas avoir été trop ' Tot besluit zal ik u spreken - en ik hoop niet te lang aan het woord
long - de cette fameuse taxe sur les pylônes GSM. D'abord, un mot de te zijn geweest - over die fameuze belasting op de gsm-pylonen. Eerst
contexte. A l'heure actuelle, je n'ai rien inventé, les communes een beetje context. Thans, ik heb niets uitgevonden, heffen de
prélèvent des taxes sur les mâts, pylônes GSM. Cette taxe est gemeenten belastingen op gsm-masten, -pylonen. Die belasting is
d'ailleurs reprise, et vous le savez, dans la nomenclature des taxes trouwens opgenomen, dat weet u, in de inventaris van de belastingen
autorisées par la circulaire budgétaire. die zijn toegestaan bij de omzendbrief over de begroting.
On dénombre aujourd'hui 186 communes, [...] qui ont adopté un Men telt thans 186 gemeenten [...] die een belastingreglement hebben
règlement taxe. Le budget estimé pour 2013 s'élève à un peu plus de 4 millions d'euros, tant les communes sont fatiguées d'aller en contentieux - ce qui coûte très cher - pour réclamer leur dû et tant les opérateurs, même parfois condamnés à payer, ne s'exécutent pas. Je vous l'ai dit, il est apparu, au fil des années, un contentieux important en la matière, tant devant les juridictions civiles qu'administratives. Ces décisions sont largement ou majoritairement défavorables aux communes. Cette situation n'est pas favorable aux finances communales. Parce qu'elles ne perçoivent pas leurs recettes et parce qu'il y a des charges financières de traitement de réclamations, des contentieux judiciaires, des dégrèvements, des charges d'intérêts. Pourtant, la Cour constitutionnelle, dans un arrêt aangenomen. Het geraamde budget voor 2013 bedraagt iets meer dan 4 miljoen euro, zozeer zijn de gemeenten het moe om geschillenprocedures op te starten - hetgeen zeer veel kost - om te eisen wat hun verschuldigd is en zozeer voldoen de operatoren, die soms zelfs ertoe veroordeeld zijn te betalen, niet aan hun betalingsverplichtingen. Ik heb het u gezegd, er is in de loop der jaren een belangrijk contentieux ter zake ontstaan, zowel voor de burgerlijke als de administratieve rechtscolleges. Die beslissingen zijn ruimschoots of in meerderheid ongunstig voor de gemeenten. Die situatie is niet gunstig voor de gemeentefinanciën. Omdat zij hun ontvangsten niet innen en omdat er financiële lasten zijn voor de behandeling van bezwaarschriften, gerechtelijk contentieux, ontheffingen, intrestlasten. Nochtans heeft het Grondwettelijk Hof, in een beroemd
célèbre de 2011 - c'est l'arrêt 189 - a dit, pour droit, que les arrest van 2011 - dat is het arrest nr. 189 -, voor recht gezegd dat
communes pouvaient légitimement percevoir cette taxe. La Cour de de gemeenten op rechtmatige wijze die belasting kunnen innen. Het Hof
cassation a même confirmé cet enseignement de la Cour van Cassatie heeft, in vier arresten, die lering van het
constitutionnelle, dans quatre arrêts. Grondwettelijk Hof zelfs bevestigd.
De son côté, la Région wallonne, en vertu de l'article 170 de la Het Waalse Gewest van zijn kant beschikt, krachtens artikel 170 van de
Grondwet, wel degelijk over een bevoegdheid ter zake. Dus,
Constitution, dispose bien d'une compétence en la matière. Donc, tegelijkertijd bezorgd het evenwicht van zijn eigen begroting te
soucieuse à la fois de garantir - parce qu'il y a 10 millions d'euros waarborgen - omdat er 10 miljoen euro wordt afgehouden door de grote
prélevés par la grande caisse, ne nous en cachons pas - l'équilibre de kas, laten we daar geen geheim van maken -, maar ook met de wil de
son propre budget, mais voulant aussi donner un avenir aux finances gemeentefinanciën een toekomst te geven, heeft het Waalse Gewest de
communales, a repris la perception de cette taxe. inning van die belasting overgenomen.
Pour lever toute équivoque, cette taxe fait aujourd'hui partie du Om elk misverstand uit de weg te ruimen, maakt die belasting thans
décret budgétaire que nous vous proposons au vote; elle sera ensuite deel uit van het begrotingsdecreet dat wij u ter stemming voorleggen;
finalisée, pour les années à venir, dans un décret pérenne qui vous zij zal vervolgens, voor de komende jaren, worden gefinaliseerd in een
sera présenté dans quelques semaines. voortdurend decreet dat u binnen enkele weken zal worden voorgelegd.
[...] [...]
Il est fait interdiction aux communes de lever une taxe similaire. Het wordt de gemeenten verboden een soortgelijke belasting te heffen.
Vous avez dit que, à juste titre, nous n'en avions aucun droit et il y U hebt gezegd dat wij terecht daartoe geen recht hebben en er zijn
a eu des jugements devant le Conseil d'Etat qui ont plaidé en votre voor de Raad van State arresten geweest die in uw voordeel hebben
faveur lorsqu'une commune - étonnamment, je crois que c'est la Commune gepleit wanneer een gemeente - ik geloof dat het, vreemd genoeg, de
de Huy - avait querellé la circulaire budgétaire. La circulaire gemeente Hoei is - de omzendbrief over de begroting had aangevochten.
Elk jaar keuren wij de omzendbrief over de begroting goed en sturen
budgétaire, chaque année, nous la votons, nous l'envoyons aux wij die naar de gemeenten. Geloof mij, ik zou het belang van de
communes. Croyez-moi, je ne verrais pas l'intérêt des communes d'aller gemeenten niet inzien om in beroep te gaan tegen een mechanisme dat
en recours contre un mécanisme, qui leur garantit une recette, qui hun een ontvangst waarborgt, dat hun opcentiemen waarborgt voor een
leur garantit un additionnel pour une recette qui est aujourd'hui, ontvangst die thans, enerzijds, onzeker is en, anderzijds, niet geïnd
d'une part, incertaine et, d'autre [part], non perçue ' (Parlement wordt ' (Waals Parlement, 2013-2014, C.R.I. nr. 7, plenaire
wallon, 2013-2014, C.R.I. n° 7, séance plénière du 11 décembre 2013, pp. 95-96). vergadering van 11 december 2013, pp. 95-96).
[...] [...]
B.5. Le quatrième moyen dans l'affaire n° 6214 est pris de la B.5. Het vierde middel in de zaak nr. 6214 is afgeleid uit de
violation, par les articles 144 à 151 du décret-programme attaqué schending, door de artikelen 144 tot 151 van het bestreden
ainsi que par l'article de base 36 01 90 de la Division organique 17 programmadecreet alsook door basisartikel 36 01 90 van
du Budget des recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire Organisatieafdeling 17 van de als bijlage bij het decreet van het
2015 annexé au décret de la Région wallonne du 11 décembre 2014, des Waalse Gewest van 11 december 2014 gevoegde Algemene
Ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het begrotingsjaar
articles 41, 162 et 170, §§ 2 et 4, de la Constitution. Selon la 2015, van de artikelen 41, 162 en 170, §§ 2 en 4, van de Grondwet.
partie requérante, il ressort clairement des travaux préparatoires du Volgens de verzoekende partij blijkt uit de parlementaire
décret de la Région wallonne du 11 décembre 2013, auxquels le voorbereiding van het decreet van het Waalse Gewest van 11 december
législateur décrétal s'est référé pour adopter les décrets attaqués, 2013, waarnaar de decreetgever heeft verwezen om de bestreden decreten
que la finalité poursuivie par le législateur décrétal est de aan te nemen, duidelijk dat het door de decreetgever nagestreefde
consolider en une taxe régionale des taxes qui étaient auparavant oogmerk erin bestaat belastingen die voordien gemeentelijk waren, in
communales, afin de garantir aux communes, par le biais d'une een gewestelijke belasting te consolideren, teneinde aan de gemeenten,
redistribution via le Fonds des communes, des recettes stables que ne door middel van een herverdeling via het Gemeentefonds, stabiele
garantissaient pas les règlements-taxes communaux qui étaient ontvangsten te waarborgen die de gemeentelijke belastingreglementen,
majoritairement censurés par les juridictions civiles et die in meerderheid door de burgerlijke en administratieve
administratives. Selon la partie requérante, ce moyen est de nature à rechtscolleges werden afgekeurd, niet waarborgden. Volgens de
entraîner l'annulation de l'ensemble des dispositions attaquées. verzoekende partij kan dat middel de vernietiging van alle bestreden
bepalingen met zich meebrengen.
B.6.1. Les articles 41, alinéa 1er, première phrase, 162, alinéas 1er, B.6.1. De artikelen 41, eerste lid, eerste zin, 162, eerste lid,
2, 2° et 6°, et 4, et 170, §§ 2 et 4, de la Constitution disposent : tweede lid, 2° en 6°, en vierde lid, en 170, §§ 2 en 4, van de Grondwet bepalen :
'

Art. 41.Les intérêts exclusivement communaux ou provinciaux sont

'

Art. 41.De uitsluitend gemeentelijke of provinciale belangen worden

réglés par les conseils communaux ou provinciaux, d'après les door de gemeenteraden of de provincieraden geregeld volgens de
principes établis par la Constitution '. beginselen bij de Grondwet vastgesteld '.
'

Art. 162.Les institutions provinciales et communales sont réglées

'

Art. 162.De provinciale en gemeentelijke instellingen worden bij de

par la loi. wet geregeld.
La loi consacre l'application des principes suivants : De wet verzekert de toepassing van de volgende beginselen :
[...] [...]
2° l'attribution aux conseils provinciaux et communaux de tout ce qui 2° de bevoegdheid van de provincieraden en van de gemeenteraden voor
est d'intérêt provincial et communal, sans préjudice de l'approbation alles wat van provinciaal en van gemeentelijk belang is, behoudens
de leurs actes, dans les cas et suivant le mode que la loi détermine; goedkeuring van hun handelingen in de gevallen en op de wijze bij de wet bepaald;
[...] [...]
6° l'intervention de l'autorité de tutelle ou du pouvoir législatif 6° het optreden van de toezichthoudende overheid of van de federale
fédéral, pour empêcher que la loi ne soit violée ou l'intérêt général wetgevende macht om te beletten dat de wet wordt geschonden of het
blessé. algemeen belang geschaad.
[...] [...]
En exécution d'une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, Ter uitvoering van een wet, aangenomen met de in artikel 4, laatste
dernier alinéa, le décret ou la règle visée à l'article 134 règle les lid, bepaalde meerderheid, regelt het decreet of de in artikel 134
bedoelde regel de voorwaarden waaronder en de wijze waarop
conditions et le mode suivant lesquels plusieurs provinces, plusieurs verscheidene provincies, verscheidene bovengemeentelijke besturen of
collectivités supracommunales ou plusieurs communes peuvent s'entendre verscheidene gemeenten zich met elkaar kunnen verstaan of zich kunnen
ou s'associer. Toutefois, il ne peut être permis à plusieurs conseils verenigen. Evenwel kan aan verscheidene provincieraden, aan
provinciaux, à plusieurs conseils de collectivités supracommunales ou verscheidene raden van bovengemeentelijke besturen of aan verscheidene
à plusieurs conseils communaux de délibérer en commun '. gemeenteraden niet worden toegestaan samen te beraadslagen '.
'

Art. 170.[...]

'

Art. 170.[...]

§ 2. Aucun impôt au profit de la communauté ou de la région ne peut § 2. Geen belasting ten behoeve van de gemeenschap of het gewest kan
être établi que par un décret ou une règle visée à l'article 134. worden ingevoerd dan door een decreet of een in artikel 134 bedoelde
La loi détermine, relativement aux impositions visées à l'alinéa 1er, regel. De wet bepaalt ten aanzien van de in het eerste lid bedoelde
les exceptions dont la nécessité est démontrée. belastingen, de uitzonderingen waarvan de noodzakelijkheid blijkt.
[...] [...]
§ 4. Aucune charge, aucune imposition ne peut être établie par § 4. Geen last of belasting kan door de agglomeratie, de federatie van
l'agglomération, par la fédération de communes et par la commune que gemeenten en de gemeente worden ingevoerd dan door een beslissing van hun raad.
par une décision de leur conseil. La loi détermine, relativement aux impositions visées à l'alinéa 1er, De wet bepaalt ten aanzien van de in het eerste lid bedoelde
les exceptions dont la nécessité est démontrée '. belastingen, de uitzonderingen waarvan de noodzakelijkheid blijkt '.
B.6.2. La Cour n'est pas compétente pour contrôler les dispositions B.6.2. Het Hof is niet bevoegd om de bestreden bepalingen rechtstreeks
attaquées directement au regard des articles 41, alinéa 1er, première te toetsen aan de artikelen 41, eerste lid, eerste zin, en 162, eerste
phrase, et 162, alinéas 1er, 2, 2° et 6°, et 4, de la Constitution. lid, tweede lid, 2° en 6°, en vierde lid, van de Grondwet. Het
Elle n'examine dès lors le moyen qu'en ce qu'il est pris de la onderzoekt het middel derhalve slechts in zoverre het is afgeleid uit
violation de l'article 170 de la Constitution. de schending van artikel 170 van de Grondwet.
B.7. En vertu de l'article 170, § 2, de la Constitution, les régions B.7. Krachtens artikel 170, § 2, van de Grondwet beschikken de
disposent d'une compétence fiscale propre, sauf les exceptions que la gewesten over een eigen fiscale bevoegdheid, behoudens wanneer de wet
loi a prévues ou qu'elle prévoit ultérieurement lorsque la nécessité uitzonderingen heeft bepaald of nadien bepaalt waarvan de
est démontrée. noodzakelijkheid wordt aangetoond.
B.8. En vertu de l'article 170, § 4, alinéa 2, de la Constitution, la B.8. Krachtens artikel 170, § 4, tweede lid, van de Grondwet kan de
loi peut ' [déterminer] les exceptions dont la nécessité est démontrée wet, ten aanzien van de belastingen die ten behoeve van een gemeente
' à l'égard des impositions qui sont établies pour les besoins d'une worden ingevoerd ' de uitzonderingen [bepalen] waarvan de
commune. noodzakelijkheid blijkt '.
Conformément à cette disposition, l'agglomération, la fédération des Overeenkomstig die bepaling beschikken de agglomeratie, de federatie
communes et la commune disposent d'une compétence fiscale autonome, van gemeenten en de gemeente over een autonome fiscale bevoegdheid,
sauf lorsque la loi a déterminé ou détermine ultérieurement les behoudens wanneer de wet uitzonderingen heeft bepaald of nadien
exceptions dont la nécessité est démontrée. bepaalt waarvan de noodzakelijkheid wordt aangetoond.
B.9.1. L'on peut déduire des travaux préparatoires de l'article 170 de B.9.1. Uit de parlementaire voorbereiding van artikel 170 van de
la Constitution que le Constituant entendait, en adoptant la règle Grondwet kan worden afgeleid dat de Grondwetgever met de in het tweede
contenue à l'alinéa 2 de l'article 170, § 4, prévoir une ' sorte de lid van artikel 170, § 4, vervatte regel wou voorzien in een ' soort
mécanisme de défense ' de l'Etat ' à l'égard des autres niveaux de verdedigingsmechanisme ' voor de Staat ' t.o.v. de verschillende
pouvoir, de manière à se réserver une matière fiscale propre ' (Doc. andere bestuurslagen, om een eigen fiscale materie te behouden '
parl., Chambre, S.E. 1979, n° 10-8/4°, p. 4). (Parl. St., Kamer, B.Z. 1979, nr. 10-8/4°, p. 4).
Cette règle a également été décrite par le Premier ministre comme un ' Die regel werd door de Eerste Minister eveneens omschreven als een '
mécanisme régulateur ' : regulerend mechanisme ' :
' La loi doit être ce mécanisme régulateur et doit pouvoir déterminer ' De wet moet dat regulerend mechanisme zijn en moet kunnen zeggen
quelle matière imposable est réservée à l'Etat. Si on ne le faisait welke belastbare materie wordt voorbehouden aan de Staat. Indien men
pas, ce serait le chaos et cet imbroglio n'aurait plus aucun rapport dat niet zou doen komt men in een chaos en in alle mogelijke
avec un Etat fédéral bien organisé ou avec un Etat bien organisé tout verwikkelingen terecht, die niets meer te maken hebben met een goed
georganiseerde federale Staat of goed georganiseerde Staat ' (Hand.,
court ' (Ann., Chambre, 22 juillet 1980, p. 2707. Voy. également : Kamer, 22 juli 1980, p. 2707. Zie ook : ibid., p. 2708; Hand., Senaat,
ibid., p. 2708; Ann., Sénat, 28 juillet 1980, pp. 2650-2651). 28 juli 1980, pp. 2650-2651).
' Je tiens à souligner [...] que, dans ce nouveau système de ' [Ik zou] willen stellen [...] dat in dit nieuw systeem van
répartition des compétences fiscales entre l'Etat, les communautés et bevoegdheidsverdeling op fiscaal vlak tussen de Staat, de
les régions et institutions du même niveau, les provinces et les gemeenschappen en de gewesten en de nevengeschikte instellingen, de
communes, c'est l'Etat qui a le dernier mot. C'est ce que j'appelle le provincies en de gemeenten, het laatste woord bij de Staat ligt. Het
mécanisme régulateur ' (Ann., Sénat, 28 juillet 1980, p. 2661). is wat ik heb genoemd het reguleringsmechanisme ' (Hand., Senaat, 28
juli 1980, p. 2661).
B.9.2. Il découle de l'article 170, § 4, alinéa 2, de la Constitution B.9.2. Uit artikel 170, § 4, tweede lid, van de Grondwet volgt dat dat
que celui-ci réserve au législateur fédéral, en ce qui concerne les artikel aan de federale wetgever, wat de gemeentebelastingen betreft,
impôts communaux, les exceptions dont la nécessité est démontrée, de de uitzonderingen voorbehoudt waarvan de noodzakelijkheid blijkt,
sorte que les régions ne peuvent adopter une réglementation qui aurait zodat de gewesten slechts een regeling mogen aannemen die de
pour effet de restreindre le pouvoir des communes d'instaurer une taxe bevoegdheid van de gemeenten tot het invoeren van een belasting zou
que si les conditions d'application de l'article 10 de la loi spéciale beperken indien de voorwaarden voor de toepassing van artikel 10 van
du 8 août 1980 de réformes institutionnelles sont réunies. de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen
Il est requis, à cette fin, que la réglementation adoptée soit zijn vervuld. Daartoe is vereist dat die regeling noodzakelijk is voor de
nécessaire à l'exercice des compétences de la région, que la matière uitoefening van de bevoegdheden van het gewest, dat de aangelegenheid
se prête à un régime différencié et que l'incidence des dispositions zich tot een gedifferentieerde regeling leent en dat de weerslag van
en cause sur cette matière ne soit que marginale. de in het geding zijnde bepalingen op die aangelegenheid slechts
B.10.1. L'article 149 du décret-programme attaqué ' fait interdiction marginaal is. B.10.1. Krachtens artikel 149 van het bestreden programmadecreet '
aux communes de lever une taxe ayant le même objet ' et prévoit que ' [mogen] de gemeenten [...] geen belasting heffen met eenzelfde
les règlements communaux portant sur une taxe ayant le même objet sont voorwerp ' en ' [worden] de gemeentelijke reglementen met betrekking
abrogés '. tot een belasting met hetzelfde voorwerp [...] opgeheven '.
Cette disposition a ainsi pour objet et pour effet de supprimer en Die bepaling heeft aldus tot doel en tot gevolg in het Waalse Gewest
Région wallonne le pouvoir des communes de maintenir ou d'instaurer de bevoegdheid van de gemeenten om een belasting te handhaven of in te
une taxe sur les mâts, pylônes ou antennes affectés à la réalisation, stellen op masten, pylonen of antennen bestemd voor de uitvoering,
directement avec le public, d'une opération mobile de rechtstreeks met het publiek, van een mobiele
télécommunications par l'opérateur d'un réseau public de telecommunicatieverrichting door de operator van een openbaar
télécommunications. telecommunicatienet, op te heffen.
B.10.2. Il ressort par ailleurs des travaux préparatoires cités en B.2 B.10.2. Uit de in B.2 en in B.3.2 aangehaalde parlementaire
et en B.3.2 que par les dispositions attaquées, le législateur voorbereiding blijkt daarenboven dat de decreetgever met de bestreden
décrétal entendait ' lever une taxe régionale sur les mâts, pylônes ou bepalingen ' een gewestelijke belasting ' wenste ' te heffen op
antennes affectés à la réalisation d'une opération mobile de masten, pylonen of antennen bestemd voor de uitvoering van een mobiele
télécommunications par l'opérateur d'un réseau public de telecommunicatieverrichting door de operator van een openbaar
télécommunications dont le bénéfice reviendra en partie à l'ensemble telecommunicatienet waarvan de opbrengst, dankzij specifieke dotaties
des communes grâce à des dotations spécifiques et des majorations du en verhogingen van het Gemeentefonds, gedeeltelijk aan alle gemeenten
Fonds des communes ' en vue ' de garantir des recettes stables en zal toekomen ' teneinde ' stabiele ontvangsten ten gunste van de
faveur des communes '. Cette nouvelle taxe régionale remplace donc les gemeenten [te] waarborgen '. Die nieuwe gewestbelasting vervangt dus
taxes communales qui, selon les mêmes travaux préparatoires, donnent de gemeentebelastingen die, volgens dezelfde parlementaire
lieu à un contentieux important qui n'est pas favorable aux finances voorbereiding, aanleiding geven tot een belangrijk contentieux dat
communales. La taxe régionale est ainsi indissociablement liée à la niet gunstig is voor de gemeentelijke financiën. De gewestbelasting is
suppression des taxes communales similaires et au versement d'une aldus onlosmakelijk verbonden met de afschaffing van de soortgelijke
partie importante du produit de cette taxe aux communes. Les articles gemeentebelastingen en met de storting van een aanzienlijk deel van de
144 à 151 du décret-programme attaqué forment donc un ensemble opbrengst van die belasting aan de gemeenten. De artikelen 144 tot 151
indivisible. van het bestreden programmadecreet vormen dus een ondeelbaar geheel.
B.10.3. Par ces dispositions qui forment un ensemble indivisible, la B.10.3. Met die bepalingen, die een ondeelbaar geheel vormen, wenst
Région wallonne entend dès lors substituer à des taxes communales het Waalse Gewest derhalve bestaande gemeentebelastingen te vervangen
existantes une taxe régionale ayant le même objet et rétrocéder door een gewestbelasting met hetzelfde voorwerp en vervolgens de
ensuite le produit de cette taxe régionale aux communes via une opbrengst van die gewestbelasting, via een verhoging van de
majoration des recettes du Fonds des communes. ontvangsten van het Gemeentefonds, weer aan de gemeenten af te staan.
Compte tenu du système mis en place par les dispositions attaquées, Gelet op het systeem dat door de bestreden bepalingen werd ingevoerd,
les communes ne disposent plus de la possibilité de lever une taxe sur beschikken de gemeenten niet meer over de mogelijkheid om een
les mâts, pylônes ou antennes affectés à la réalisation d'une belasting te heffen op masten, pylonen of antennen bestemd voor de
opération mobile de télécommunications par l'opérateur d'un réseau uitvoering van een mobiele telecommunicatieverrichting door de
public de télécommunications. En limitant l'autonomie fiscale operator van een openbaar telecommunicatienet. Door de gemeentelijke
communale, le législateur décrétal porte atteinte à une compétence fiscale autonomie te beperken, tast de decreetgever een bevoegdheid
réservée au législateur fédéral par l'article 170, § 4, alinéa 2, de aan die door artikel 170, § 4, tweede lid, van de Grondwet aan de
la Constitution. federale wetgever is voorbehouden.
B.11. La Cour doit encore examiner si les conditions d'application de B.11. Het Hof moet nog onderzoeken of de voorwaarden voor de
l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes toepassing van artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980
institutionnelles sont remplies. tot hervorming der instellingen zijn vervuld.
Abstraction faite de la question de savoir s'il existe un lien de Nog afgezien van de vraag of een aanknopingspunt met een
rattachement avec une compétence régionale, le Gouvernement wallon gewestbevoegdheid voorhanden is, zet de Waalse Regering niet uiteen en
n'expose pas, et il n'apparaît pas que les articles attaqués soient blijkt niet dat de bestreden artikelen noodzakelijk zijn voor de
nécessaires à l'exercice d'une compétence régionale. uitoefening van een gewestbevoegdheid.
B.12. Il s'ensuit que le quatrième moyen dans l'affaire n° 6214 est B.12. Daaruit volgt dat het vierde middel in de zaak nr. 6214 gegrond
fondé et que les articles 144 à 151 du décret-programme attaqué ainsi is en dat de artikelen 144 tot 151 van het bestreden programmadecreet
que l'article de base 36 01 90 de la Division organique 17 du Budget alsook basisartikel 36 01 90 van Organisatieafdeling 17 van de als
des recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire 2015 annexé
au décret de la Région wallonne du 11 décembre 2014 qui sont bijlage bij het decreet van het Waalse Gewest van 11 december 2014
gevoegde Algemene Ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het
indissociablement liés doivent être annulés ». begrotingsjaar 2015, die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, moeten worden vernietigd ».
B.7. L'article 39 attaqué abroge l'article 149 du décret du 12 B.7. Bij het bestreden artikel 39 wordt artikel 149 van het decreet
décembre 2014 qui a été annulé par la Cour par son arrêt n° 78/2016. van 12 december 2014, dat door het Hof bij zijn arrest nr. 78/2016 is
L'article 40 attaqué remplace, dans les termes cités en B.2, l'article vernietigd, opgeheven. Bij het bestreden artikel 40 wordt artikel 150
150 du même décret qui a lui aussi été annulé par le même arrêt. van hetzelfde decreet, dat eveneens bij hetzelfde arrest is
vernietigd, vervangen in de in B.2 vermelde bewoordingen.
Les dispositions attaquées forment un tout indivisible avec les De bestreden bepalingen vormen een onlosmakelijk geheel met de
dispositions du décret-programme du 12 décembre 2014 annulées par la bepalingen van het programmadecreet van 12 december 2014 die door het
Cour par son arrêt précité. Hof bij zijn voormelde arrest zijn vernietigd.
B.8. Il s'ensuit que pour les mêmes motifs que ceux qui ont justifié B.8. Daaruit volgt dat om dezelfde redenen als die welke de
l'annulation des articles 144 à 151 du décret de la Région wallonne du vernietiging van de artikelen 144 tot 151 van het decreet van het
12 décembre 2014, les moyens invoqués sont fondés et que les articles Waalse Gewest van 12 december 2014 hebben verantwoord, de aangevoerde
39 et 40 du décret de la Région wallonne du 17 décembre 2015 contenant middelen gegrond zijn en dat de artikelen 39 en 40 van het decreet van
le budget des recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire het Waalse Gewest van 17 december 2015 houdende de algemene
ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het begrotingsjaar
2016 ainsi que l'article de base 36 01 90 de la Division organique 17 2016 alsook basisartikel 36 01 90 van Organisatieafdeling 17 van de
du Budget des recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire als bijlage bij dat decreet gevoegde Ontvangstenbegroting van het
2016 annexé à ce décret doivent être annulés. Waalse Gewest voor het begrotingsjaar 2016, moeten worden vernietigd.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
annule les articles 39 et 40 du décret de la Région wallonne du 17 vernietigt de artikelen 39 en 40 van het decreet van het Waalse Gewest
décembre 2015 contenant le budget des recettes de la Région wallonne van 17 december 2015 houdende de algemene ontvangstenbegroting van het
pour l'année budgétaire 2016 et l'article de base 36 01 90 de la Waalse Gewest voor het begrotingsjaar 2016 en basisartikel 36 01 90
Division organique 17 du Budget des recettes de la Région wallonne van Organisatieafdeling 17 van de als bijlage bij dat decreet gevoegde
pour l'année budgétaire 2016 annexé à ce décret. Ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het begrotingsjaar
Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue 2016. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits,
allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
1989 sur la Cour constitutionnelle, le 17 novembre 2016. het Grondwettelijk Hof, op 17 november 2016.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
J. Spreutels J. Spreutels
^