Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 79/2015 du 28 mai 2015 Numéros du rôle : 5918 et 5921 En cause : les recours en annulation : - des articles 2, 43 et 44, 1° et 2°, de la loi du 1 er décembre 2013 portant réforme des arrondissements judiciai - des articles 44, 45, 115 et 158 de la même loi et de l'article 8 de la loi du 21 mars 2014 portan(...)"
Extrait de l'arrêt n° 79/2015 du 28 mai 2015 Numéros du rôle : 5918 et 5921 En cause : les recours en annulation : - des articles 2, 43 et 44, 1° et 2°, de la loi du 1 er décembre 2013 portant réforme des arrondissements judiciai - des articles 44, 45, 115 et 158 de la même loi et de l'article 8 de la loi du 21 mars 2014 portan(...) Uittreksel uit arrest nr. 79/2015 van 28 mei 2015 Rolnummers : 5918 en 5921 In zake : de beroepen tot vernietiging : - van de artikelen 2, 43 en 44, 1° en 2°, van de wet van 1 december 2013 tot hervorming van de gerechtelijke arrondissemen - van de artikelen 44, 45, 115 en 158 van dezelfde wet en van artikel 8 van de wet van 21 maart 201(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 79/2015 du 28 mai 2015 Uittreksel uit arrest nr. 79/2015 van 28 mei 2015
Numéros du rôle : 5918 et 5921 Rolnummers : 5918 en 5921
En cause : les recours en annulation : In zake : de beroepen tot vernietiging :
- des articles 2, 43 et 44, 1° et 2°, de la loi du 1er décembre 2013 - van de artikelen 2, 43 en 44, 1° en 2°, van de wet van 1 december
portant réforme des arrondissements judiciaires et modifiant le Code 2013 tot hervorming van de gerechtelijke arrondissementen en tot
wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met het oog op een grotere
judiciaire en vue de renforcer la mobilité des membres de l'ordre mobiliteit van de leden van de rechterlijke orde, ingesteld door de
judiciaire, introduit par l'ASBL « Fédération Nationale des greffiers vzw Nationale federatie van de griffiers bij de Hoven en Rechtbanken
près les Cours et Tribunaux » et autres; en anderen;
- des articles 44, 45, 115 et 158 de la même loi et de l'article 8 de - van de artikelen 44, 45, 115 en 158 van dezelfde wet en van artikel
la loi du 21 mars 2014 portant modification de la loi du 1er décembre 8 van de wet van 21 maart 2014 houdende wijziging van de wet van 1
2013 portant réforme des arrondissements judiciaires et modifiant le december 2013 tot hervorming van de gerechtelijke arrondissementen en
tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met het oog op een grotere
Code judiciaire en vue de renforcer la mobilité des membres de l'ordre mobiliteit van de leden van de rechterlijke orde, ingesteld door de
judiciaire, introduit par l'ASBL « Federatie van de Hoofdgriffiers van vzw « Federatie van de Hoofdgriffiers van de Vredegerechten en
de Vredegerechten en Politierechtbanken - Provincie Antwerpen » et autres. Politierechtbanken - Provincie Antwerpen » en anderen.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges J.-P. samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de
Snappe, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet et R. Leysen, assistée rechters J.-P. Snappe, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet en R.
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen, Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des recours et procédure I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging
a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 4 juni
4 juin 2014 et parvenue au greffe le 6 juin 2014, un recours en 2014 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 6 juni
annulation des articles 2, 43 et 44, 1° et 2°, de la loi du 1er 2014, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 2, 43 en
décembre 2013 portant réforme des arrondissements judiciaires et 44, 1° en 2°, van de wet van 1 december 2013 tot hervorming van de
modifiant le Code judiciaire en vue de renforcer la mobilité des gerechtelijke arrondissementen en tot wijziging van het Gerechtelijk
Wetboek met het oog op een grotere mobiliteit van de leden van de
membres de l'ordre judiciaire (publiée au Moniteur belge du 10 rechterlijke orde (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 10
décembre 2013, deuxième édition) a été introduit par l'ASBL « december 2013, tweede editie), door de vzw « Nationale federatie van
Fédération Nationale des greffiers près les Cours et Tribunaux », de griffiers bij de Hoven en Rechtbanken », Serge Dobbelaere, Geert
Serge Dobbelaere, Geert Van Nuffel et Franky Hulpia, assistés et Van Nuffel en Franky Hulpia, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr.
représentés par Me D. Matthys, avocat au barreau de Gand. D. Matthys, advocaat bij de balie te Gent.
b. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le b. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 10 juni
10 juin 2014 et parvenue au greffe le 11 juin 2014, un recours en 2014 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 11
juni 2014, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 44,
annulation des articles 44, 45, 115 et 158 de la loi précitée du 1er 45, 115 en 158 van de voormelde wet van 1 december 2013 en van artikel
décembre 2013 et de l'article 8 de la loi du 21 mars 2014 portant 8 van de wet van 21 maart 2014 houdende wijziging van de wet van 1
modification de la loi du 1er décembre 2013 portant réforme des december 2013 tot hervorming van de gerechtelijke arrondissementen en
arrondissements judiciaires et modifiant le Code judiciaire en vue de tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met het oog op een grotere
renforcer la mobilité des membres de l'ordre judiciaire (publiée au mobiliteit van de leden van de rechterlijke orde (bekendgemaakt in het
Moniteur belge du 24 mars 2014, deuxième édition), a été introduit par Belgisch Staatsblad van 24 maart 2014, tweede editie), door de vzw «
l'ASBL « Federatie van de Hoofdgriffiers van de Vredegerechten en Federatie van de Hoofdgriffiers van de Vredegerechten en
Politierechtbanken - Provincie Antwerpen », Mathilda Heylen, Willy Politierechtbanken - Provincie Antwerpen », Mathilda Heylen, Willy
Ooms, Dirk Poortmans, Johan Van Gasse, Herman Van Gils, Carlos Van Ooms, Dirk Poortmans, Johan Van Gasse, Herman Van Gils, Carlos Van
Hoeylandt, Sonja Verbeken et Lucas Winkelmans, assités et représentés Hoeylandt, Sonja Verbeken en Lucas Winkelmans, bijgestaan en
par Me J. Deridder, avocat au barreau d'Anvers. vertegenwoordigd door Mr. J. Deridder, advocaat bij de balie te
Ces affaires, inscrites sous les numéros 5918 et 5921 du rôle de la Antwerpen. Die zaken, ingeschreven onder de nummers 5918 en 5921 van de rol van
Cour, ont été jointes. het Hof, werden samengevoegd.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
B.1.1. Les parties requérantes dans l'affaire n° 5918 demandent B.1.1. De verzoekende partijen in de zaak nr. 5918 vorderen de
l'annulation des articles 2, 43 et 44, 1° et 2°, de la loi du 1er vernietiging van de artikelen 2, 43 en 44, 1° en 2°, van de wet van 1
décembre 2013 portant réforme des arrondissements judiciaires et december 2013 tot hervorming van de gerechtelijke arrondissementen en
modifiant le Code judiciaire en vue de renforcer la mobilité des tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met het oog op een grotere
membres de l'ordre judiciaire (ci-après : la loi du 1er décembre mobiliteit van de leden van de rechterlijke orde (hierna : de wet van
2013). Les parties requérantes dans l'affaire n° 5921 demandent 1 december 2013). De verzoekende partijen in de zaak nr. 5921 vorderen
l'annulation des articles 44, 45, 115 et 158 de la loi du 1er décembre de vernietiging van de artikelen 44, 45, 115 en 158 van de wet van 1
2013 et de l'article 8 de la loi du 21 mars 2014 portant modification december 2013 en van artikel 8 van de wet van 21 maart 2014 houdende
de la loi du 1er décembre 2013 portant réforme des arrondissements wijziging van de wet van 1 december 2013 tot hervorming van de
judiciaires et modifiant le Code judiciaire en vue de renforcer la gerechtelijke arrondissementen en tot wijziging van het Gerechtelijk
Wetboek met het oog op een grotere mobiliteit van de leden van de
mobilité des membres de l'ordre judiciaire (ci-après : la loi du 21 rechterlijke orde (hierna : de wet van 21 maart 2014).
mars 2014). B.1.2. Les articles attaqués de la loi du 1er décembre 2013 disposent B.1.2. De bestreden artikelen van de wet van 1 december 2013 bepalen :
: «

Art. 2.A l'article 58bis du Code judiciaire, inséré par la loi du

«

Art. 2.In artikel 58bis van het Gerechtelijk Wetboek, ingevoegd bij

22 décembre 1998 et modifié en dernier lieu par la loi du 19 juillet de wet van 22 december 1998 en laatstelijk gewijzigd bij de wet van 19
2012, les modifications suivantes sont apportées : juli 2012, worden volgende wijzigingen aangebracht :
a) dans le 1°, les mots ' juge de paix de complément ', ' juge de a) in de bepaling onder 1° worden de woorden ' toegevoegd vrederechter
complément au tribunal de police ', ' et juge de complément ', ' ', ' toegevoegd rechter in de politierechtbank ', ' en toegevoegd
substitut du procureur du Roi de complément ', ' et substitut de rechter ', ' toegevoegd substituut-procureur des Konings ', ' en
l'auditeur du travail de complément ' sont abrogés; toegevoegd substituut-arbeidsauditeur ' opgeheven;
b) dans le 2°, les mots ' président des juges de paix et des juges au b) in de bepaling onder 2° worden de woorden ' voorzitter van de
tribunal de police, ' sont insérés entre les mots ' de commerce, ' et vrederechters en rechters in de politierechtbank, ' ingevoegd tussen
les mots ' procureurs du Roi '; de woorden ' van koophandel, ' en de woorden ' procureur des Konings
c) dans le 3°, les mots ' président de division ou ' sont insérés '; c) in de bepaling onder 3° worden de woorden ' afdelingsvoorzitter of
entre les mots ' mandats de ' et le mot ' vice-président ' et les mots ' ingevoegd tussen de woorden ' mandaten van ' en het woord '
' vice-président des juges de paix et des juges au tribunal de police, ondervoorzitter ' en worden de woorden ' ondervoorzitter van de
vrederechters en rechters in de politierechtbank, afdelingsprocureur,
procureur de division, auditeur de division, ' sont insérés entre les afdelingsauditeur, ' ingevoegd tussen de woorden ' rechtbank van
mots ' de commerce, ' et les mots ' premier substitut du procureur du koophandel ' en de woorden ' eerste substituut-procureur des Konings '
Roi ' ». ».
«

Art. 43.L'article 159 du même Code, rétabli par la loi du 25 avril

«

Art. 43.Artikel 159 van hetzelfde Wetboek, hersteld bij de wet van

2007, est complété par trois alinéas rédigés comme suit : 25 april 2007, wordt aangevuld met drie leden, luidende :
' Sans préjudice des articles 164 et 173, le personnel judiciaire de ' Onverminderd de artikelen 164 en 173 wordt het gerechtspersoneel van
niveau A et B est nommé dans un arrondissement. Le personnel niveau A en B benoemd in een arrondissement. Het gerechtspersoneel van
judiciaire de niveau C et D est nommé dans l'arrondissement, ou dans niveau C en D wordt benoemd in het arrondissement, dan wel in een of
une ou deux divisions si le tribunal est composé de plusieurs twee afdelingen indien de rechtbank uit meerdere afdelingen bestaat.
divisions. Dans les justices de paix, le personnel judiciaire de In de vredegerechten wordt het gerechtspersoneel van niveau C en D
niveau C et D est nommé dans un canton. De par sa nomination dans un benoemd in een kanton. Door de benoeming in het arrondissement is het
arrondissement, le personnel judiciaire de niveau A et B des justices gerechtspersoneel van niveau A en B in de vredegerechten van
de paix est nommé d'office dans tous les cantons. rechtswege benoemd in alle kantons.
Le greffier en chef du tribunal de commerce et du tribunal du travail De hoofdgriffier van de rechtbank van koophandel en de
peut désigner un membre du personnel de niveau A et B, avec son arbeidsrechtbank kan een personeelslid van niveau A en B met zijn
consentement, dans un autre arrondissement. instemming aanwijzen in een ander arrondissement.
Le greffier en chef peut désigner un membre du personnel de niveau C De hoofdgriffier kan een personeelslid van niveau C of D met zijn
ou D, qui y consent, dans une autre division. Le greffier en chef des instemming aanwijzen in een andere afdeling. De hoofdgriffier van de
justices de paix et du tribunal de police de l'arrondissement peut vredegerechten en de politierechtbank van het arrondissement kan een
désigner un membre du personnel de niveau C ou D, qui y consent, dans personeelslid van niveau C of D, met zijn instemming, aanwijzen in een
un autre canton de l'arrondissement ou dans une division du tribunal ander kanton van het arrondissement of in een afdeling van de
de police. ' ». politierechtbank. ' ».
«

Art. 44.A l'article 164 du même Code, remplacé par la loi du 25

«

Art. 44.In artikel 164 van hetzelfde Wetboek, vervangen bij de wet

avril 2007, les modifications suivantes sont apportées : van 25 april 2007, worden de volgende wijzigingen aangebracht :
1° l'alinéa 1er est remplacé par ce qui suit : 1° het eerste lid wordt vervangen als volgt :
' Il y a un greffier en chef dans chaque cour ou tribunal et, à ' Er is een hoofdgriffier in elk hof of elke rechtbank en, met
l'exception de Bruxelles et d'Eupen, dans chaque arrondissement pour uitzondering in Brussel en Eupen in elk arrondissement voor de
le tribunal de police et les justices de paix. '; politierechtbank en vredegerechten. ';
2° dans l'alinéa 2, les mots ' du juge au tribunal de police le plus 2° in het tweede lid worden de woorden ' de oudst benoemde
ancien ou du juge de paix, ' sont abrogés; politierechter of de vrederechter ' opgeheven;
3° l'article est complété par deux alinéas rédigés comme suit : 3° het artikel wordt aangevuld met twee leden, luidende :
' Dans l'arrondissement de Bruxelles, il y a un greffier en chef dans ' In het arrondissement Brussel is er een hoofdgriffier, in elk
chaque justice de paix et dans chaque tribunal de police. vredegerecht en in elke politierechtbank.
Dans l'arrondissement d'Eupen, le greffier en chef du tribunal de In het arrondissement Eupen oefent de hoofdgriffier van de rechtbank
première instance exerce les compétences de greffier en chef du van eerste aanleg de bevoegdheden uit van hoofdgriffier bij de
tribunal du travail, du tribunal de commerce, du tribunal de police et arbeidsrechtbank, de rechtbank van koophandel, de politierechtbank en
des justices de paix. ' ». de vredegerechten. ' ».
«

Art. 45.L'article 167 du même Code, remplacé par la loi du 25 avril

«

Art. 45.Artikel 167 van hetzelfde Wetboek, vervangen bij de wet van

2007, est complété par la phrase suivante : 25 april 2007, wordt aangevuld met de volgende zin :
' Le greffier en chef peut désigner un ou plusieurs greffiers-chefs de ' De hoofdgriffier kan een of meer griffiers-hoofden van dienst
service comme greffier de division pour l'assister dans la direction aanwijzen als afdelingsgriffier om hem bij te staan bij de leiding van
d'une division, sans préjudice des tâches et de l'assistance visées à een afdeling, onverminderd de taken en bijstand bedoeld in artikel
l'article 168. ' ». 168. ' ».
«

Art. 115.Dans la même loi, il est inséré un article 2, rédigé comme suit :

«

Art. 115.In dezelfde wet wordt een artikel 2 ingevoegd, luidende :

'

Art. 2.Le cadre des mandats des présidents et vice-présidents des

'

Art. 2.De kaders van de mandaten van voorzitters en

juges de paix et des juges au tribunaux de police et le cadre des ondervoorzitters van de vrederechters en rechters in de
greffiers en chef des justices de paix et des tribunaux de police est politierechtbank, alsmede het kader van de hoofdgriffiers van de
établi comme suit : Arrondissement vredegerechten en de politierechtbanken, wordt als volgt bepaald :
Président des juges de paix et des juges au tribunal de police Vice-président des juges de paix et des juges au tribunal de police Greffier en chef des justices de paix et des tribunaux de police Greffiers chefs de service Anvers Voorzitter van de vrederechters en rechters in de politierechtbank Ondervoorzitter van de vrederechters en rechters in de politierechtbank Hoofdgriffier van de vredegerechten en de politierechtbanken Griffiers hoofden van dienst Arrondissement 1
1 1
1 1
3 3
Limbourg Antwerpen
1
1 1
1 1
2 2
Louvain Limburg
1 1
1 1
1 1
Brabant wallon 1 Leuven
1 1
1 1
1 1
Flandre orientale 1 Waals Brabant 1
1 1
1 1
3 Flandre occidentale ? ? ? Liège 3 Oost-Vlaanderen 1
1 1
1 1
2 2
Luxembourg West-Vlaanderen 1
1 1
1 1
2 Namur 2 Luik 1 1 1 1 Luxemburg
1 1
1 1
1 1
1
Hainaut Namen
1 1
1 1
1 1
3
Henegouwen
' ». ' ».
«

Art. 158.Lorsque plusieurs greffiers en chef sont présents dans un

«

Art. 158.Wanneer ingevolge de bepalingen van deze wet, door

tribunal élargi ou dans des justices de paix en vertu des dispositions samenvoeging van de arrondissementen, meerdere hoofdgriffiers aanwezig
de la présente loi et du fait de la fusion des arrondissements, un zijn in een uitgebreide rechtbank of in vredegerechten, wordt een
nouveau greffier en chef est nommé à ce tribunal ou dans nieuwe hoofdgriffier benoemd in die rechtbank of in het arrondissement
l'arrondissement en ce qui concerne les justices de paix et le wat betreft de vredegerechten en de politierechtbank via de
tribunal de police par le biais de la sélection comparative visée à vergelijkende selectie bedoeld in artikel 262, § 2, van het
l'article 262, § 2, du Code judiciaire. Les greffiers en chef en Gerechtelijk Wetboek. De hoofdgriffiers die in functie zijn op het
fonction au moment de l'entrée en vigueur de cette disposition ogenblik van de inwerkingtreding van deze bepaling, kunnen deelnemen
pourront participer à cette sélection. aan deze selectie.
Les autres greffiers en chef conservent leur traitement et portent le De overige hoofdgriffiers behouden hun loon en dragen de eretitel van
titre honorifique de leur ancienne fonction. Le nouveau greffier en hun vroegere functie. De nieuwe hoofdgriffier wijst hen aan als
chef les désigne en tant que greffier de division pour l'assister dans afdelingsgriffier om hem bij te staan bij de leiding van de afdelingen
la direction des divisions ou justices de paix ». of vredegerechten ».
B.1.3. L'article 8, attaqué, de la loi du 21 mars 2014, dispose : B.1.3. Het bestreden artikel 8 van de wet van 21 maart 2014 bepaalt :
« Dans l'article 158 de la même loi, l'alinéa 1er est remplacé par ce « In artikel 158 van dezelfde wet, wordt het eerste lid vervangen door
qui suit : wat volgt :
' Un nouveau greffier en chef est nommé dans chaque nouveau tribunal, ' Een nieuwe hoofdgriffier wordt benoemd in elke nieuwe rechtbank, bij
au tribunal de première instance d'Eupen, ainsi que dans de rechtbank van eerste aanleg te Eupen, alsook in het arrondissement
l'arrondissement pour ce qui est des justices de paix et du tribunal wat betreft de vredegerechten en de politierechtbank. In afwijking van
de police. Par dérogation à l'article 274 du Code judiciaire, il est artikel 274 van het Gerechtelijk Wetboek wordt in de vacante
pourvu au poste vacant en faisant appel au personnel judiciaire qui betrekking voorzien door een beroep te doen op het gerechtspersoneel
satisfait aux conditions réglementaires prévues pour la classe de dat voldoet aan de reglementaire voorwaarden voor de vakklasse A3 in
métiers A3 dans le niveau A et qui peut y prétendre par promotion, ou het niveau A en dat er aanspraak op kan maken door bevordering, of op
au personnel judiciaire déjà nommé dans la classe de métiers A3 avec het gerechtspersoneel dat reeds benoemd is in de vakklasse A3 met de
le titre de greffier en chef. ' ». titel van hoofdgriffier. ' ».
B.2. La loi du 1er décembre 2013 a pour objectif de redessiner B.2. De wet van 1 december 2013 heeft tot doel de rechterlijke
l'organisation judiciaire en vue d'une meilleure gestion et d'une plus organisatie te hertekenen om een beter bestuur en een grotere
grande efficacité, de l'élimination de l'arriéré, d'une justice rendue efficiëntie te bekomen, de achterstand weg te werken, sneller recht te
plus rapidement et de meilleurs services (Doc. parl., Chambre, spreken en kwaliteitsvolle rechtspraak en betere dienstverlening te
2012-2013, DOC 53-2858/001, pp. 6-7). Pour atteindre ces objectifs, la verzekeren (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2858/001, pp. 6-7). Om
loi prévoit tout d'abord un élargissement d'échelle et crée douze die doelstellingen te bereiken, voert de wet in de eerste plaats een
schaalvergroting door en worden twaalf arrondissementen gecreëerd door
arrondissements par une fusion des 27 arrondissements existants. Les middel van een fusie van de voorheen bestaande 27 arrondissementen. De
nouveaux arrondissements coïncident avec les provinces, à l'exception nieuwe arrondissementen vallen samen met de provincies, met
d'un arrondissement séparé pour Bruxelles et pour Eupen. Selon le uitzondering van een afzonderlijk arrondissement voor Brussel en voor
législateur, cet élargissement d'échelle offre l'opportunité de Eupen. Die schaalvergroting moet volgens de wetgever de kans bieden om
transférer les moyens et les compétences stratégiques du niveau middelen en beleidsbevoegdheden over te hevelen vanuit het centrale
central et doit contribuer à mettre un terme à la dispersion des niveau en moet mee een einde maken aan de versnippering van mensen en
ressources humaines et des moyens (ibid., p. 7). Cette réforme permet middelen (ibid., p. 7). In de tweede plaats worden de bestaande
ensuite de continuer à développer les possibilités existantes de
mobilité horizontale des magistrats et du personnel judiciaire. Grâce mogelijkheden van horizontale mobiliteit van magistraten en
à l'élargissement d'échelle et au développement des possibilités de gerechtspersoneel verder uitgebouwd. De schaalvergroting en de uitbouw
mobilité horizontale, les magistrats et le personnel judiciaire van horizontale mobiliteit zouden moeten toelaten dat magistraten en
pourraient être mieux affectés en fonction de la charge de travail et gerechtspersoneel beter kunnen worden ingezet naar gelang van de
de leur spécialisation (ibid., pp. 7-8). werklast en van hun specialisatie (ibid., pp. 7-8).
Les justices de paix restent organisées par canton. Leur gestion se De vredegerechten blijven georganiseerd per kanton. Het beheer ervan
fait toutefois au niveau de l'arrondissement, sauf pour Bruxelles et gebeurt evenwel, behalve voor Brussel en voor Eupen, op het niveau van
pour Eupen. Etant donné que le greffier en chef a dorénavant un rôle
de gestion plus important de par le soutien apporté aux chefs de corps het arrondissement. Aangezien de hoofdgriffier voortaan een grotere
pour la politique du personnel, la politique financière et rol in dat beheer heeft door ondersteuning te geven aan de korpschefs
l'informatique, le législateur a considéré qu'il n'était plus justifié voor het personeelsbeleid, het financieel beleid en de informatica,
de conserver un greffier en chef pour chaque justice de paix, sauf heeft de wetgever het niet langer aangewezen geacht om, behalve voor
pour Bruxelles et pour Eupen (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC Brussel en voor Eupen, een hoofdgriffier per vredegerecht te behouden
53-2855/001, p. 15). (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2855/001, p. 15).
B.3. Selon les parties requérantes dans l'affaire n° 5918, les B.3. Volgens de verzoekende partijen in de zaak nr. 5918 zou in de
articles 2 et 44, 2°, de la loi du 1er décembre 2013 confirmeraient artikelen 2 en 44, 2°, van de wet van 1 december 2013 een niet
une différence de traitement non raisonnablement justifiée entre, redelijk verantwoord verschil in behandeling worden bevestigd tussen,
d'une part, les magistrats du siège et du ministère public et, d'autre enerzijds, magistraten van de zetel en van het openbaar ministerie en,
part, les greffiers et greffiers en chef, alors qu'ils seraient tous anderzijds, griffiers en hoofdgriffiers, terwijl zij allen orgaan van
des organes du pouvoir judiciaire, membres de l'ordre judiciaire. de rechterlijke macht en lid van de rechterlijke orde zouden zijn. Zo
Ainsi, le greffier en chef resterait sous l'autorité d'un autre organe zou de hoofdgriffier nog steeds onder het gezag van een ander orgaan
du pouvoir judiciaire, c'est-à-dire sous l'autorité d'un « magistrat van de rechterlijke macht staan, namelijk onder het gezag van een «
chef de corps », alors que tel n'est pas le cas pour les magistrats. magistraat-korpschef », terwijl dit voor magistraten niet het geval
Les dispositions attaquées confirmeraient également une égalité de is. In de bestreden bepalingen zou tevens een niet redelijk
traitement non raisonnablement justifiée entre, d'une part, les verantwoorde gelijke behandeling worden bevestigd van, enerzijds, de
membres du personnel judiciaire et, d'autre part, les greffiers et leden van het gerechtspersoneel en, anderzijds, de griffiers en de
greffiers en chef, alors que seuls ces derniers seraient des organes hoofdgriffiers, terwijl uitsluitend die laatsten orgaan van de
du pouvoir judiciaire et membres de l'ordre judiciaire. rechterlijke macht en lid van de rechterlijke orde zouden zijn.
B.4. L'article 2, attaqué, de la loi du 1er décembre 2013 modifie B.4. Het bestreden artikel 2 van de wet van 1 december 2013 wijzigt
l'article 58bis, 2°, du Code judiciaire, qui énumère les mandats dont artikel 58bis, 2°, van het Gerechtelijk Wetboek, dat de mandaten
les titulaires sont chefs de corps au sein de la magistrature. Dans le opsomt waarvan de titularissen als korpschef in de magistratuur
prolongement de la réorganisation de la structure territoriale des optreden. Ingevolge de hertekening van de territoriale structuur van
tribunaux, la disposition attaquée ajoute à cette liste le titulaire de rechtbanken voegt de bestreden bepaling hier de titularis van het
du mandat de « président des juges de paix et des juges au tribunal de mandaat van « voorzitter van de vrederechters en rechters in de
police ». politierechtbank » aan toe.
Corrélativement, l'article 44, 2°, de la loi du 1er décembre 2013 Daarmee samenhangend heft het bestreden artikel 44, 2°, van de wet van
abroge les mots « du juge au tribunal de police le plus ancien ou du 1 december 2013 de woorden « de oudst benoemde politierechter of de
juge de paix » dans l'article 164, alinéa 2, du Code judiciaire, étant vrederechter » op in artikel 164, tweede lid, van het Gerechtelijk
donné que la loi attaquée instaure la nouvelle fonction de « président Wetboek, aangezien de bestreden wet de nieuwe functie « voorzitter van
des juges de paix et des juges au tribunal de police » et considère de vrederechters en rechters in de politierechtbank » invoert en deze
celle-ci comme une fonction de chef de corps. als een functie van korpschef beschouwt.
B.5.1. Le Conseil des ministres estime que le recours dans l'affaire B.5.1. De Ministerraad is van oordeel dat het beroep in de zaak nr.
n° 5918 est irrecevable pour cause de tardiveté et de défaut 5918 onontvankelijk is wegens laattijdigheid en gebrek aan belang, in
d'intérêt, en tant qu'il est dirigé contre l'article 2 attaqué de la zoverre het gericht is tegen het bestreden artikel 2 van de wet van 1
loi du 1er décembre 2013, étant donné que la fonction de chef de corps december 2013, aangezien de functie van korpschef reeds werd ingevoerd
a déjà été instaurée par une loi antérieure et que les dispositions door vroegere wetgeving, en de bestreden bepalingen geen betrekking
attaquées ne concernent pas la situation juridique des greffiers. hebben op de rechtssituatie van de griffiers.
B.5.2. Un recours dirigé contre une différence de traitement ne B.5.2. Een beroep dat gericht is tegen een verschil in behandeling dat
résultant pas de la loi attaquée mais déjà contenue dans une loi niet uit de bestreden wet voortvloeit, maar reeds is vervat in een
antérieure est irrecevable. vroegere wet, is niet ontvankelijk.
Toutefois, lorsque, dans une législation nouvelle, le législateur Wanneer de wetgever in een nieuwe wetgeving echter een oude bepaling
reprend une disposition ancienne et s'approprie de cette manière son overneemt en zich op die wijze de inhoud ervan toe-eigent, kan tegen
contenu, un recours peut être introduit contre la disposition reprise, de overgenomen bepaling een beroep worden ingesteld binnen zes maanden
dans les six mois de sa publication. na de bekendmaking ervan.
Il faut dès lors vérifier si le moyen est dirigé contre des Bijgevolg moet worden nagegaan of het middel tegen nieuwe bepalingen
dispositions nouvelles ou s'il concerne des dispositions non modifiées gericht is dan wel of het niet-gewijzigde bepalingen betreft en of de
et si les dispositions attaquées affectent les parties requérantes. bestreden bepalingen de verzoekende partijen ongunstig raken.
B.5.3. Le mandat de chef de corps, tel qu'il est visé à l'article B.5.3. Het mandaat van korpschef, zoals bedoeld in artikel 58bis, 2°,
58bis, 2°, du Code judiciaire, a été instauré par l'article 2 de la van het Gerechtelijk Wetboek, werd ingevoerd bij artikel 2 van de wet
loi du 22 décembre 1998 modifiant certaines dispositions de la van 22 december 1998 tot wijziging van sommige bepalingen van deel II
deuxième partie du Code judiciaire concernant le Conseil supérieur de van het Gerechtelijk Wetboek met betrekking tot de Hoge Raad voor de
la Justice, la nomination et la désignation de magistrats et Justitie, de benoeming en aanwijzing van magistraten en tot invoering
instaurant un système d'évaluation pour les magistrats. Depuis lors, van een evaluatiesysteem. Die bepaling werd sindsdien meermaals
cette disposition a été modifiée à plusieurs reprises. gewijzigd.
L'article 2, attaqué, de la loi du 1er décembre 2013 ne fait Het bestreden artikel 2 van de wet van 1 december 2013 beperkt zich
qu'ajouter le président des juges de paix et des juges au tribunal de ertoe om, ingevolge de gewijzigde territoriale bevoegdheid van de
police aux titulaires du mandat de chef de corps, à la suite de la rechtbanken, aan de titularissen van het mandaat van korpschef de
modification de la compétence territoriale des tribunaux. Cette voorzitter van de vrederechters en rechters in de politierechtbank toe
disposition ne règle donc en rien le statut juridique des greffiers, te voegen. Aldus is die bepaling vreemd aan de rechtspositie van de
tel qu'il est régi par les articles 163 et suivants du Code griffiers, zoals geregeld in de artikelen 163 en volgende van het
judiciaire. Gerechtelijk Wetboek.
B.5.4. La différence de traitement alléguée ne découle pas non plus de B.5.4. Het aangeklaagde verschil in behandeling vloeit evenmin voort
l'article 44, 2°, attaqué, de la loi du 1er décembre 2013 qui, combiné uit het bestreden artikel 44, 2°, van de wet van 1 december 2013 dat,
avec l'article 2 précité, vise à adapter la réglementation relative in samenhang met het vermelde artikel 2, een aanpassing beoogt van de
aux chefs de corps du pouvoir judiciaire, mais laisse intacte, pour le regeling inzake de korpschefs van de rechterlijke macht, doch voor het
surplus, la réglementation relative aux greffiers, telle qu'elle est overige de regeling met betrekking tot de griffiers, zoals vervat in
contenue dans l'article 164 du Code judiciaire. artikel 164 van het Gerechtelijk Wetboek, ongewijzigd laat.
B.5.5. Le grief formulé par les parties requérantes dans l'affaire n°
5918 quant au fait que le législateur aurait instauré, au sein de B.5.5. De kritiek van de verzoekende partijen in de zaak nr. 5918
l'organisation judiciaire, un modèle dual qui traite le greffier comme tegen het feit dat de wetgever een duaal model zou hebben ingevoerd
binnen de rechterlijke organisatie, waardoor de griffier wordt
un membre du personnel judiciaire et non comme un véritable troisième behandeld als lid van het gerechtspersoneel en niet als een volwaardig
organe de l'organisation judiciaire, aux côtés des juges et du derde orgaan van de rechterlijke organisatie, naast de rechters en het
ministère public, est dirigé contre la loi du 25 avril 2007 modifiant openbaar ministerie, is gericht tegen de wet van 25 april 2007 tot
le Code judiciaire, notamment les dispositions relatives au personnel wijziging van het Gerechtelijk Wetboek inzonderheid met betrekking tot
judiciaire de niveau A, aux greffiers et aux secrétaires ainsi que les bepalingen inzake het gerechtspersoneel van het niveau A, de griffiers
dispositions relatives à l'organisation judiciaire (ci-après : la loi en de secretarissen en inzake de rechterlijke organisatie (hierna : de
du 25 avril 2007) et non contre les dispositions attaquées. Par son wet van 25 april 2007) en niet tegen de bestreden bepalingen. Bij zijn
arrêt n° 150/2008, du 30 octobre 2008, la Cour a d'ailleurs rejeté le arrest nr. 150/2008 van 30 oktober 2008 heeft het Hof het beroep tot
recours en annulation du chapitre II de la loi précitée du 25 avril vernietiging van hoofdstuk II van de voormelde wet van 25 april 2007
2007. overigens verworpen.
B.6. Le recours dans l'affaire n° 5918 est dès lors irrecevable en B.6. Bijgevolg is het beroep in de zaak nr. 5918 niet ontvankelijk, in
tant qu'il est dirigé contre les articles 2 et 44, 2°, de la loi du 1er zoverre het gericht is tegen de artikelen 2 en 44, 2°, van de wet van
décembre 2013. 1 december 2013.
B.7. En ce qui concerne les articles 43 et 44, 1°, de la loi du 1er B.7. Ten aanzien van de artikelen 43 en 44, 1°, van de wet van 1
décembre 2013, les parties requérantes dans l'affaire n° 5918 font december 2013 voeren de verzoekende partijen in de zaak nr. 5918 aan
valoir que ces articles font naître une différence de traitement non dat zij een niet redelijk verantwoord verschil in behandeling invoeren
raisonnablement justifiée entre les greffes liés aux cours et tussen de griffies die verbonden zijn aan de hoven en rechtbanken op
tribunaux au niveau de l'arrondissement et les greffes liés aux arrondissementeel niveau en de griffies die verbonden zijn aan de
justices de paix, à l'exception de Bruxelles et Eupen. Ainsi, il vredegerechten, uitgezonderd voor Brussel en Eupen. Zo zou het niet
serait impossible de nommer un greffier en chef ou un greffier au sein mogelijk zijn om een hoofdgriffier of een griffier te benoemen bij een
d'une justice de paix, étant donné que ceux-ci doivent être nommés au vredegerecht, aangezien die dienen te worden benoemd bij een griffie
sein d'un greffe au niveau de l'arrondissement et qu'en ce qui op arrondissementeel niveau en er voor wat de vredegerechten betreft
concerne les justices de paix, il n'existe pas de greffe au niveau de op arrondissementeel niveau geen griffie bestaat, terwijl dit voor de
l'arrondissement, alors que tel est le cas pour les autres greffes des andere griffies bij de hoven en rechtbanken wel het geval is. Aldus
cours et tribunaux. Les dispositions attaquées seraient donc
contraires aux articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec zouden de bestreden bepalingen strijdig zijn met de artikelen 10 en 11
l'article 151 de la Constitution et avec l'article 6 de la Convention van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 151 van de Grondwet
européenne des droits de l'homme. en met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens.
B.8.1. Selon le Conseil des ministres, l'article 6 de la Convention B.8.1. Volgens de Ministerraad zou artikel 6 van het Europees Verdrag
européenne des droits de l'homme ne contiendrait aucune garantie quant voor de rechten van de mens geen waarborgen ten aanzien van de
à l'indépendance et à l'impartialité du greffier. Le greffier ne onafhankelijkheid en de onpartijdigheid van de griffier inhouden. De
participerait en aucune manière à la véritable fonction de juger. Par griffier zou op geen enkele wijze aan de eigenlijke rechtspraak
conséquent, l'article 6 de la Convention ne serait pas applicable en deelnemen. Bijgevolg zou dat artikel 6 te dezen niet van toepassing
l'espèce et cette disposition ne pourrait pas être combinée avec les zijn en zou die bepaling niet in samenhang kunnen worden gelezen met
articles 10 et 11 de la Constitution. Il en irait de même pour de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Hetzelfde zou gelden voor
l'article 151, § 1er, de la Constitution. artikel 151, § 1, van de Grondwet.
B.8.2. L'article 151, § 1er, alinéa 1er, de la Constitution dispose : B.8.2. Artikel 151, § 1, eerste lid, van de Grondwet bepaalt :
« Les juges sont indépendants dans l'exercice de leurs compétences « De rechters zijn onafhankelijk in de uitoefening van hun
juridictionnelles. Le ministère public est indépendant dans l'exercice rechtsprekende bevoegdheden. Het openbaar ministerie is onafhankelijk
des recherches et poursuites individuelles, sans préjudice du droit du in de individuele opsporing en vervolging onverminderd het recht van
ministre compétent d'ordonner des poursuites et d'arrêter des de bevoegde minister om de vervolging te bevelen en om de bindende
directives contraignantes de politique criminelle, y compris en richtlijnen van het strafrechtelijk beleid, inclusief die van het
matière de politique de recherche et de poursuite ». opsporings- en vervolgingsbeleid, vast te leggen ».
Cette disposition constitutionnelle garantit exclusivement Die grondwetsbepaling waarborgt uitsluitend de onafhankelijkheid van
l'indépendance des magistrats du siège et du ministère public. de magistraten van de zetel en van het openbaar ministerie. Artikel
L'article 151, § 1er, ne s'applique pas aux greffiers. 151, § 1, is niet van toepassing op de griffiers.
B.8.3. L'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme B.8.3. Artikel 6.1 van het Europees Verdrag van de rechten van de mens
dispose : bepaalt :
« Toute personne a droit à ce que sa cause soit entendue « Bij het vaststellen van zijn burgerlijke rechten en verplichtingen
équitablement, publiquement et dans un délai raisonnable, par un of bij het bepalen van de gegrondheid van een tegen hem ingestelde
tribunal indépendant et impartial, établi par la loi, qui décidera, strafvervolging heeft eenieder recht op een eerlijke en openbare
soit des contestations sur ses droits et obligations de caractère behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door een
civil, soit du bien-fondé de toute accusation en matière pénale onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke instantie welke bij de wet
dirigée contre elle. [...] ». is ingesteld. [...] ».
L'on ne saurait déduire de cette disposition conventionnelle que les Uit die verdragsbepaling kan niet worden afgeleid dat de daarin
garanties d'indépendance et d'impartialité de la justice qu'elle vermelde waarborgen van onafhankelijkheid en onpartijdigheid van het
mentionne concerneraient également l'indépendance et l'impartialité du gerecht ook betrekking zouden hebben op de onafhankelijkheid en de
greffier. S'il est vrai que le greffier est chargé d'importantes onpartijdigheid van de griffier. Weliswaar is de griffier met
missions dans le cadre d'une bonne administration de la justice, il ne belangrijke taken in het kader van een behoorlijke rechtsbedeling
participe pas - contrairement aux magistrats du siège et du ministère belast, doch neemt hij - in tegenstelling tot de magistraten van de
public - à la fonction de juger proprement dite ou à la mise en zetel en van het openbaar ministerie - niet deel aan de eigenlijke
mouvement effective des poursuites. rechtsprekende functie of het daadwerkelijk op gang brengen van een
B.8.4. En conséquence, la violation, par les dispositions attaquées, vervolging. B.8.4. Bijgevolg kan de schending, door de bestreden bepalingen, van
des articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec l'article 151, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met
§ 1er, de la Constitution et avec l'article 6 de la Convention artikel 151, § 1 ervan en met artikel 6 van het Europees Verdrag voor
européenne des droits de l'homme, ne peut pas utilement être invoquée. de rechten van de mens, niet dienstig worden aangevoerd.
La Cour limite son examen du moyen à la violation alléguée des Het Hof beperkt zijn onderzoek van het middel tot de aangevoerde
articles 10 et 11 de la Constitution. schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
B.9.1. Dans la réforme judiciaire, les justices de paix continuent B.9.1. De vredegerechten blijven in de gerechtelijke hervorming
d'être organisées par canton. La loi du 1er décembre 2013 marque une georganiseerd per kanton. De wet van 1 december 2013 zet de eerste
première étape vers une gestion autonome, en créant un comité de stappen naar hun eigen beheer door de inrichting van een eigen
direction propre aux justices de paix et au tribunal de police au directiecomité voor de vredegerechten en de politierechtbank op het
niveau de l'arrondissement. Siègent au sein de ce comité de direction niveau van het arrondissement. In dat directiecomité hebben de
le président, un vice-président ayant toujours une autre qualité que voorzitter, een ondervoorzitter, die steeds een andere hoedanigheid
le président et le greffier en chef (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, heeft als de voorzitter, en de hoofdgriffier zitting (Parl. St.,
DOC 53-2858/001, p. 15). Kamer, 2012-2013, DOC 53-2858/001, p. 15).
B.9.2. Selon le législateur, il n'est plus justifié de conserver un B.9.2. Volgens de wetgever is het niet langer verantwoord om een
greffier en chef pour chaque justice de paix, étant donné que la hoofdgriffier per vredegerecht te houden, aangezien in het beheer op
gestion a été prévue au niveau de l'arrondissement et que le greffier arrondissementeel niveau is voorzien, en de hoofdgriffier voortaan een
en chef a dorénavant un rôle de gestion plus important de par le grotere rol daarin heeft door ondersteuning te geven aan de korpschefs
soutien apporté aux chefs de corps pour la politique du personnel, la voor het personeelsbeleid, het financieel beleid en de informatica. Zo
politique financière et l'informatique. Les greffiers de la justice de kunnen de griffiers in de vredegerechten zich focussen op de
paix peuvent ainsi se concentrer sur les tâches juridictionnelles. jurisdictionele taken. Elke vrederechter behoudt een griffier voor die
Chaque juge de paix conserve un greffier pour ces tâches (ibid.). taken (ibid.).
Pour la gestion des greffes, répartis le cas échéant en plusieurs De hoofdgriffier van de vredegerechten en de politierechtbanken kan
divisions, le greffier en chef des justices de paix et des tribunaux zich in de leiding over de griffie, die mogelijk gespreid is over
de police peut se faire assister par des greffiers-chefs de service meerdere afdelingen, laten bijstaan door een griffier-hoofd van dienst
qu'il désigne (ibid., p. 36). Le nombre de greffiers-chefs de service die hij daartoe aanwijst (ibid., p. 36). Het aantal griffiers-hoofden
par arrondissement judiciaire est fixé à l'article 115 de la loi du 1er van dienst per gerechtelijk arrondissement wordt bepaald in artikel
décembre 2013. 115 van de wet van 1 december 2013.
B.10.1. Les parties requérantes dans l'affaire n° 5918 estiment à tort B.10.1. De verzoekende partijen in de zaak nr. 5918 menen ten onrechte
que, faute de greffe au niveau de l'arrondissement pour les justices dat, daar er op arrondissementeel niveau voor de vredegerechten geen
de paix, il ne pourrait être pourvu à des fonctions de greffier en griffie bestaat, niet zou kunnen worden voorzien in ambten van
chef des justices de paix et des tribunaux de police. En effet, la hoofdgriffier van de vredegerechten en de politierechtbanken. Het ambt
fonction de greffier en chef des justices de paix et des tribunaux de van hoofdgriffier van de vredegerechten en de politierechtbanken vindt
police trouve son fondement légal dans l'article 44, 1°, de la loi du zijn wettelijke basis immers in artikel 44, 1°, van de wet van 1
1er décembre 2013, qui modifie l'article 164 du Code judiciaire. december 2013, dat artikel 164 van het Gerechtelijk Wetboek wijzigt.
B.10.2. En outre, les greffiers peuvent toujours être nommés aux B.10.2. Daarenboven kunnen griffiers nog steeds worden benoemd bij de
greffes liés aux justices de paix. L'article 117 de la loi du 1er griffies die verbonden zijn aan de vredegerechten. Artikel 117 van de
décembre 2013, qui remplace l'article 1er de la loi du 20 juillet 1971 wet van 1 december 2013, dat artikel 1 van de wet van 20 juli 1971 tot
déterminant le cadre du personnel des justices de paix, fixe le nombre vaststelling van de personeelsformatie van de vredegerechten vervangt,
de greffiers par arrondissement. L'article 115 de la loi du 1er legt het aantal griffiers per arrondissement vast. Artikel 115 van de
décembre 2013, qui remplace l'article 2 de la loi du 16 juillet 1970 wet van 1 december 2013, dat artikel 2 van de wet van 16 juli 1970 tot
déterminant le cadre du personnel des tribunaux de police, fixe le vaststelling van de personeelsformatie van de politierechtbanken
nombre de greffiers en chef des justices de paix et des tribunaux de vervangt, bepaalt het aantal hoofdgriffiers van de vredegerechten en
police et le nombre de greffiers-chefs de service par arrondissement de politierechtbanken en griffiers-hoofden van dienst per gerechtelijk
judiciaire. arrondissement.
B.10.3. L'article 43, attaqué, de la loi du 1er décembre 2013, qui B.10.3. Het bestreden artikel 43 van de wet van 1 december 2013, dat
complète l'article 159 du Code judiciaire, précise que par la artikel 159 van het Gerechtelijk Wetboek aanvult, verduidelijkt dat
nomination dans un arrondissement, le personnel judiciaire de niveau A door de benoeming in het arrondissement het gerechtspersoneel van
- à savoir le greffier en chef et le greffier-chef de service - et B - niveau A, namelijk de hoofdgriffier of de griffier-hoofd van dienst,
à savoir le greffier - des justices de paix est nommé d'office dans en dat van niveau B, namelijk de griffier, in de vredegerechten van
tous les cantons. Cette disposition constitue un volet du rechtswege benoemd is in alle kantons. Die bepaling vormt een
développement de la mobilité horizontale du personnel. Grâce à cette onderdeel van de uitbouw van de horizontale mobiliteit van het
disposition, les greffiers des justices de paix peuvent exercer dans personeel. Hierdoor kunnen de griffiers van de vredegerechten in alle
tous les cantons de l'arrondissement (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, kantons van het arrondissement werkzaam zijn (Parl. St., Kamer,
DOC 53-2858/003, p. 45; Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 2012-2013, DOC 53-2858/003, p. 45; Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC
53-2858/007, pp. 99-100). 53-2858/007, pp. 99-100).
B.11. Dans la mesure où il est dirigé contre les articles 43 et 44, B.11. Het middel is niet gegrond, in zoverre het gericht is tegen de
1°, de la loi du 1er décembre 2013, le moyen n'est pas fondé. artikelen 43 en 44, 1°, van de wet van 1 december 2013.
B.12.1. Les parties requérantes dans l'affaire n° 5921 font valoir que B.12.1. De verzoekende partijen in de zaak nr. 5921 voeren aan dat de
les articles 44, 45, 115 et 158 de la loi du 1er décembre 2013 et artikelen 44, 45, 115 en 158 van de wet van 1 december 2013 en artikel
l'article 8 de la loi du 21 mars 2014 font naître une différence de 8 van de wet van 21 maart 2014 een niet redelijk verantwoord verschil
traitement non raisonnablement justifiée entre les greffiers en chef in behandeling invoeren tussen de hoofdgriffiers van de vredegerechten
des justices de paix qui étaient en fonction au moment de l'entrée en die in functie waren op het ogenblik van de inwerkingtreding van de
vigueur des dispositions précitées, selon qu'ils ont été nommés au vermelde bepalingen, al naargelang zij zijn benoemd binnen het
sein des arrondissements judiciaires de Bruxelles ou d'Eupen ou au gerechtelijk arrondissement Brussel of Eupen, dan wel binnen een ander
sein d'un autre arrondissement judiciaire. Les dispositions attaquées gerechtelijk arrondissement. Aldus zouden de bestreden bepalingen
seraient dès lors contraires aux articles 10 et 11 de la Constitution. strijdig zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
B.12.2. Les parties requérantes dénoncent le fait que les dispositions B.12.2. De verzoekende partijen verwijten de bestreden bepalingen dat
attaquées permettent aux personnes qui exerçaient la fonction de de personen die de functie van hoofdgriffier uitoefenden vóór de
greffier en chef à Bruxelles et à Eupen avant l'adoption des totstandkoming van de bestreden bepalingen in Brussel en in Eupen
dispositions attaquées de rester en fonction comme greffiers en chef kunnen blijven functioneren als autonome hoofdgriffier onder het gezag
autonomes, sous l'autorité d'un magistrat chef de corps, alors que van een magistraat-korpschef, terwijl zij in de andere
dans les autres arrondissements, ces personnes sont placées sous
l'autorité du nouveau greffier en chef, si bien qu'elles perdent arrondissementen onder het gezag en toezicht komen van de nieuwe
considérablement en autonomie et en responsabilité. Les parties hoofdgriffier, waardoor zij in aanzienlijke mate hun autonomie en
requérantes dénoncent également le fait que, contrairement à ce qui verantwoordelijkheid zouden verliezen. Ze bekritiseren ook het feit
est le cas à Bruxelles et à Eupen, ces personnes doivent entrer en dat zij, anders dan in Brussel en in Eupen, in concurrentie moeten
concurrence avec leurs collègues si elles souhaitent se porter treden met hun collega's indien zij zich kandidaat willen stellen voor
candidates à la fonction de greffier en chef pour le tribunal de de functie van hoofdgriffier voor de politierechtbank en
police et les justices de paix. Enfin, les parties requérantes font vredegerechten. Ten slotte voeren zij aan dat het niet zeker zou zijn
valoir qu'il ne serait pas certain que toutes les personnes qui
exerçaient la fonction de greffier en chef au moment de l'entrée en dat alle personen die de functie van hoofdgriffier uitoefenden bij de
vigueur des dispositions attaquées peuvent aussi être désignées comme inwerkingtreding van de bestreden bepalingen, ook kunnen worden
greffier de division. aangesteld als afdelingsgriffier.
B.13. En vertu de l'article 164 du Code judiciaire, tel qu'il a été B.13. Volgens artikel 164 van het Gerechtelijk Wetboek, zoals
modifié par l'article 44 attaqué, il y a désormais un greffier en chef gewijzigd bij het bestreden artikel 44, is er voortaan één
dans chaque cour ou tribunal et, à l'exception de Bruxelles et hoofdgriffier in elk hof of elke rechtbank en, met uitzondering in
d'Eupen, dans chaque arrondissement pour le tribunal de police et les Brussel en in Eupen, in elk arrondissement voor de politierechtbank en
justices de paix. Dans l'arrondissement de Bruxelles, il y a un de vredegerechten. In het arrondissement Brussel is er een
greffier en chef dans chaque justice de paix et dans chaque tribunal hoofdgriffier in elk vredegerecht en in elke politierechtbank. In het
de police. Dans l'arrondissement d'Eupen, le greffier en chef du arrondissement Eupen oefent de hoofdgriffier van de rechtbank van
tribunal de première instance exerce les compétences de greffier en eerste aanleg de bevoegdheden uit van hoofdgriffier bij de
chef du tribunal du travail, du tribunal de commerce, du tribunal de arbeidsrechtbank, de rechtbank van koophandel, de politierechtbank en
police et des justices de paix. de vredegerechten.
B.14.1. Il ressort de la genèse des dispositions attaquées que le B.14.1. Uit de totstandkoming van de bestreden bepalingen blijkt dat
législateur a jugé nécessaire d'instaurer un régime adapté pour de wetgever een aangepaste regeling voor het gerechtelijk
l'arrondissement judiciaire d'Eupen, en raison de la taille restreinte arrondissement Eupen noodzakelijk heeft geacht vanwege de
de ce dernier. La taille limitée de cet arrondissement et le souhait kleinschaligheid ervan. De beperkte omvang van dat arrondissement en
de la Communauté germanophone de disposer d'une structure propre ont de wens van de Duitstalige Gemeenschap om een eigen structuur te
amené le législateur à attribuer à Eupen un seul chef de corps pour hebben, hebben de wetgever ertoe gebracht om Eupen één korpschef te
tous les tribunaux, à savoir le président du tribunal de première geven voor alle rechtbanken, namelijk de voorzitter van de rechtbank
instance, et un greffier en chef de coordination pour tous les greffes van eerste aanleg, en één overkoepelende hoofdgriffier voor alle
(Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2858/001, pp. 24 et 36; Doc. griffies (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2858/001, pp. 24 en 36;
parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2858/007, p. 7). Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2858/007, p. 7).
B.14.2. Contrairement à ce que soutiennent les parties requérantes, il B.14.2. In tegenstelling tot wat de verzoekende partijen beweren, is
n'y a pas un greffier en chef par justice de paix dans er geen hoofdgriffier per vredegerecht in het arrondissement Eupen. De
l'arrondissement d'Eupen. Le greffier en chef du tribunal de première hoofdgriffier van de rechtbank van eerste aanleg van dat
instance de cet arrondissement exerce en effet les compétences du arrondissement oefent immers de bevoegdheden uit van hoofdgriffier
greffier en chef notamment auprès des justices de paix de cet bij, onder meer, de vredegerechten van dat arrondissement. Bijgevolg
arrondissement. Par conséquent, la différence de traitement dénoncée bestaat het aangeklaagde verschil in behandeling niet, in zoverre de
n'existe pas, en tant que la comparaison est faite avec cet vergelijking met dat arrondissement wordt gemaakt.
arrondissement.
B.15.1. Selon les travaux préparatoires relatifs à la loi attaquée, la B.15.1. Volgens de parlementaire voorbereiding van de bestreden wet
justification de la structure principale particulière des justices de moet de verantwoording voor de afwijkende hoofdstructuur van de
paix de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles se trouve dans la vredegerechten van het gerechtelijk arrondissement Brussel worden
réforme de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles-Hal-Vilvorde et gevonden in de hervorming van het gerechtelijk arrondissement
donc dans la loi du 19 juillet 2012 (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, Brussel-Halle-Vilvoorde en dus in de wet van 19 juli 2012 (Parl. St.,
DOC 53-2858/001, p. 24, et DOC 53-2858/007, p. 58). Kamer, 2012-2013, DOC 53-2858/001, p. 24, en DOC 53-2858/007, p. 58).
En vertu de cette loi, le tribunal de première instance, le tribunal Die wet heeft de rechtbank van eerste aanleg, de rechtbank van
de commerce, le tribunal du travail et le tribunal d'arrondissement de koophandel, de arbeidsrechtbank en de arrondissementsrechtbank van het
l'arrondissement judiciaire de Bruxelles sont dédoublés sur la base de gerechtelijk arrondissement Brussel ontdubbeld op basis van de taal,
la langue, de sorte que, pour chacune de ces juridictions, un tribunal zodat er voor elk van die rechtscolleges een Nederlandstalige en een
francophone et un tribunal néerlandophone sont compétents pour Franstalige rechtbank is die bevoegd zijn voor het ganse grondgebied
l'ensemble du territoire de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles. van het gerechtelijk arrondissement Brussel. Wat de politierechtbank
En ce qui concerne le tribunal de police, seul le tribunal de police betreft, is enkel de politierechtbank in het administratief
de l'arrondissement administratif de Bruxelles-Capitale est dédoublé. arrondissement Brussel-Hoofdstad ontdubbeld. De vredegerechten van het
Les justices de paix de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles ainsi gerechtelijk arrondissement Brussel alsook de politierechtbanken in
que les tribunaux de police dans l'arrondissement administratif de het administratief arrondissement Halle-Vilvoorde zijn niet
Hal-Vilvorde ne sont pas dédoublés. ontdubbeld.
B.15.2. L'exposé des motifs du projet devenu la loi du 1er décembre B.15.2. De memorie van toelichting bij het wetsontwerp dat de wet van
2013 font état de la situation spécifique de l'arrondissement 1 december 2013 is geworden, vermeldt over de specifieke situatie van
judiciaire de Bruxelles : het gerechtelijk arrondissement Brussel :
« Contrairement aux tribunaux, les juges de paix à Bruxelles ne sont « In tegenstelling tot de rechtbanken zijn de vrederechters in Brussel
pas dédoublés en juge de paix néerlandophones et francophones. S'il niet ontdubbeld in Nederlandstalige en Franstalige vrederechters.
fallait choisir entre un président francophone et néerlandophone pour Indien men zou kiezen voor een Nederlandstalige en een Franstalige
les juges de paix et les juges au tribunal de police, cela conduirait voorzitter van de vrederechters en politierechters zou die leiden tot
à deux chefs de corps compétents pour la direction des juges de paix twee korpschefs die beide gelijk bevoegd zijn voor het besturen van de
bilingues et pour les tribunaux de police unilingues. tweetalige vredegerechten en daarnaast voor de eentalige
Pour cette raison, à Bruxelles, le choix est fait de conserver le politierechtbanken.
régime de la loi portant réforme de l'arrondissement judiciaire de Daarom wordt in Brussel gekozen om de regeling van de wet van de
hervorming van het gerechtelijk arrondissement Brussel te behouden »
Bruxelles » (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2858/001, p. 24). (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2858/001, p. 24).
B.15.3. Faute de dédoublement total, les justices de paix de B.15.3. Wegens het gebrek aan een gehele ontdubbeling, krijgen de
l'arrondissement judiciaire de Bruxelles ne se voient pas attribuer un vrederechters in het gerechtelijk arrondissement Brussel niet hun
chef de corps propre, mais les présidents des deux tribunaux de eigen korpschef maar behouden de voorzitters van de twee rechtbanken
première instance conservent leurs compétences actuelles sur les juges van eerste aanleg hun huidige bevoegdheid over de vrederechters en de
de paix et les juges au tribunal de police (Doc. parl., Chambre, rechters in de politierechtbank (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC
2012-2013, DOC 53-2858/007, p. 7). 53-2858/007, p. 7).
Corrélativement, le législateur a opté pour le maintien, dans Daarmee samenhangend heeft de wetgever ervoor gekozen om in het
l'arrondissement judiciaire de Bruxelles, des greffiers en chef dans gerechtelijk arrondissement Brussel de hoofdgriffiers in de
les tribunaux de police et les justices de paix, parce qu'il n'y avait politierechtbanken en vredegerechten te behouden, omdat er geen
pas de direction couplée avec le président des juges de paix et des overkoepelend beheer met een voorzitter van de vrederechters en
juges au tribunal de police. (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC rechters in de politierechtbanken is (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC
53-2858/001, p. 36). 53-2858/001, p. 36).
B.15.4. L'objectif d'équilibre communautaire recherché dans le cadre B.15.4. Het doel bestaande in het communautaire evenwicht dat in het
de la loi du 19 juillet 2012 portant réforme de l'arrondissement kader van de wet van 19 juli 2012 betreffende de hervorming van het
gerechtelijk arrondissement Brussel is nagestreefd, kan verantwoorden
judiciaire de Bruxelles peut justifier qu'une distinction soit opérée dat inzake de organisatie van de griffies een onderscheid wordt
entre l'arrondissement judiciaire de Bruxelles et les autres gemaakt tussen het gerechtelijk arrondissement Brussel en de overige
arrondissements judiciaires. Toutefois, la Cour doit encore examiner gerechtelijke arrondissementen. Het Hof dient evenwel nog te
si les mesures attaquées ne produisent pas d'effets disproportionnés. onderzoeken of de bestreden maatregelen geen onevenredige gevolgen hebben.
B.16.1. La modification d'une loi implique nécessairement que la B.16.1. De wijziging van een wet impliceert noodzakelijkerwijze dat de
situation de ceux qui étaient soumis à la loi ancienne soit différente situatie van diegenen die waren onderworpen aan de vroegere wet,
de la situation de ceux qui sont soumis à la loi nouvelle. Une telle verschillend is van de situatie van diegenen die zijn onderworpen aan
différence de traitement n'est pas contraire en soi aux articles 10 et de nieuwe wet. Een dergelijk verschil in behandeling is op zich niet
11 de la Constitution. strijdig met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
B.16.2. Si le législateur estime un changement de politique B.16.2. Indien de wetgever een beleidswijziging noodzakelijk acht,
nécessaire, il peut juger que celui-ci s'applique immédiatement et il vermag hij te oordelen dat die onmiddellijk ingaat en is hij in
n'est en principe pas tenu de prévoir un régime transitoire. Les beginsel niet ertoe gehouden in een overgangsregeling te voorzien. De
articles 10 et 11 de la Constitution ne sont violés que si l'absence artikelen 10 en 11 van de Grondwet zijn slechts geschonden indien de
d'une mesure transitoire fait naître une différence de traitement non ontstentenis van een overgangsmaatregel tot een verschil in
raisonnablement justifiée ou s'il est porté une atteinte behandeling leidt waarvoor geen redelijke verantwoording bestaat of
disproportionnée au principe de confiance. indien aan het vertrouwensbeginsel op buitensporige wijze afbreuk
B.16.3. Bien que les justices de paix restent organisées par canton, wordt gedaan. B.16.3. Hoewel de vredegerechten georganiseerd blijven per kanton,
la loi attaquée vise à centraliser leur gestion au niveau des nouveaux beoogt de bestreden wet het beheer ervan te centraliseren op het
arrondissements judiciaires. Dans le prolongement de la réforme opérée niveau van de nieuwe gerechtelijke arrondissementen. In de lijn van de
par la loi du 25 avril 2007, le greffier en chef exerce une fonction hervorming die werd doorgevoerd door de wet van 25 april 2007 vervult
de management, axée sur le soutien à apporter au chef de corps en de hoofdgriffier in dat kader een managementfunctie, gericht op het
matière de politique du personnel, de politique financière et geven van ondersteuning aan de korpschef voor het personeelsbeleid,
d'informatique (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2858/001, p. het financieel beleid en de informatica (Parl. St., Kamer, 2012-2013,
15). Sans préjudice des tâches et de l'assistance visées à l'article DOC 53-2858/001, p. 15). Onverminderd de taken en de bijstand bedoeld
168 du Code judiciaire, le greffier en chef est chargé de diriger le in artikel 168 van het Gerechtelijk Wetboek is hij belast met de
greffe, sous l'autorité et la surveillance du chef de corps avec leiding van de griffie en staat daarbij onder toezicht van een
lequel il se concerte régulièrement. Il répartit les tâches entre les korpschef met wie hij regelmatig overleg dient te plegen. Hij verdeelt
membres et le personnel du greffe et désigne les greffiers qui de taken onder de leden en het personeel van de griffie en wijst de
assistent les magistrats (article 164 du Code judiciaire). Etant donné griffiers aan die de magistraten bijstaan (artikel 164 van het
que la gestion est désormais assurée au niveau de l'arrondissement, la Gerechtelijk Wetboek). Doordat het beheer voortaan op
loi attaquée ne prévoit plus qu'un seul greffier en chef dans chaque arrondissementeel niveau wordt gevoerd, voorziet de bestreden wet nog
arrondissement pour le tribunal de police et les justices de paix. in slechts één hoofdgriffier in elk arrondissement voor de
politierechtbank en vredegerechten.
B.16.4. L'article 158, alinéa 2, de la loi du 1er décembre 2013 B.16.4. Artikel 158, tweede lid, van de wet van 1 december 2013
prévoit que les greffiers en chef qui étaient en fonction à la date de bepaalt dat de hoofdgriffiers die in functie waren op de datum van
son entrée en vigueur conservent leur traitement et le titre haar inwerkingtreding, hun loon behouden en de eretitel van hun
honorifique de leur ancienne fonction. En outre, le nouveau greffier vroegere functie blijven voeren. Bovendien wijst de nieuwe
en chef les désigne comme greffier de division pour l'assister dans la hoofdgriffier hen aan als afdelingsgriffier om hem bij te staan bij de
direction des divisions ou justices de paix (Doc. parl., Chambre, leiding van de afdelingen of vredegerechten (Parl. St., Kamer,
2012-2013, DOC 53-2858/001, pp. 59 et 156). Ainsi, les greffiers en 2012-2013, DOC 53-2858/001, pp. 59 en 156). Aldus blijven de
chef qui étaient en fonction au moment de l'entrée en vigueur de la hoofdgriffiers die in functie waren op het ogenblik van de
loi du 1er décembre 2013 exercent leur fonction de greffier de inwerkingtreding van de wet van 1 december 2013 werkzaam als
division et conservent leurs droits acquis. Bien que les tâches de afdelingsgriffier en behouden zij hun verworven rechten. Hoewel de
gestion soient désormais principalement assumées par le greffier en beheerstaken voortaan in hoofdzaak worden waargenomen door de
chef au niveau de l'arrondissement, les greffiers des justices de paix hoofdgriffier op arrondissementeel niveau, blijven de griffiers bij de
continuent à exercer toutes les tâches qui leur sont confiées en vertu
de l'article 168 du Code judiciaire. Enfin, toutes les personnes qui vredegerechten alle taken uitoefenen die hun door artikel 168 van het
Gerechtelijk Wetboek worden toevertrouwd. Ten slotte kunnen alle
exerçaient la fonction de greffier en chef au moment de l'entrée en personen die de functie van hoofdgriffier uitoefenden bij de
vigueur de la loi attaquée peuvent se porter candidates à la nouvelle inwerkingtreding van de bestreden wet, zich kandidaat stellen voor de
fonction de greffier en chef via la sélection comparative visée à nieuwe functie van hoofdgriffier via de vergelijkende selectie bedoeld
l'article 262, § 2, du Code judiciaire, si elles satisfont aux in artikel 262, § 2, van het Gerechtelijk Wetboek, indien zij aan de
conditions prévues à cet effet. vereisten daartoe voldoen.
B.16.5. Compte tenu de ce qui précède, les effets des mesures B.16.5. Rekening houdend met het voorgaande zijn de gevolgen van de
attaquées ne sont pas disproportionnés aux objectifs poursuivis par le bestreden maatregelen niet onevenredig met de door de wetgever
législateur. nagestreefde doelstellingen.
B.17. Le moyen unique dans l'affaire n° 5921 n'est pas fondé. B.17. Het enige middel in de zaak nr. 5921 is niet gegrond.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
rejette les recours. verwerpt de beroepen.
Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits,
allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
1989 sur la Cour constitutionnelle, le 28 mai 2015. het Grondwettelijk Hof, op 28 mei 2015.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
A. Alen A. Alen
^