← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 47/2015 du 30 avril 2015 Numéro du rôle : 5831 En cause : le
recours en annulation partielle du décret de la Région flamande du 29 mars 2013 portant modification
de divers décrets relatifs au contrôle de la qualité du lo La Cour constitutionnelle, composée des présidents A.
Alen et J. Spreutels, et des juges E. De G(...)"
Extrait de l'arrêt n° 47/2015 du 30 avril 2015 Numéro du rôle : 5831 En cause : le recours en annulation partielle du décret de la Région flamande du 29 mars 2013 portant modification de divers décrets relatifs au contrôle de la qualité du lo La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De G(...) | Uittreksel uit arrest nr. 47/2015 van 30 april 2015 Rolnummer : 5831 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van 29 maart 2013 houdende wijziging van diverse decreten wat de woonkwaliteitsbew Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters (...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 47/2015 du 30 avril 2015 | Uittreksel uit arrest nr. 47/2015 van 30 april 2015 |
Numéro du rôle : 5831 | Rolnummer : 5831 |
En cause : le recours en annulation partielle du décret de la Région | In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van het decreet |
flamande du 29 mars 2013 portant modification de divers décrets | van het Vlaamse Gewest van 29 maart 2013 houdende wijziging van |
relatifs au contrôle de la qualité du logement (modification de | diverse decreten wat de woonkwaliteitsbewaking betreft (wijziging van |
diverses dispositions du décret de la Région flamande du 15 juillet | verschillende bepalingen van het decreet van het Vlaamse Gewest van 15 |
1997 contenant le Code flamand du logement), introduit par la SA « | juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode), ingesteld door de nv « Group |
Group Globiss ». | Globiss ». |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De | samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de |
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. | rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. |
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée | Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. |
du greffier F. Meersschaut, présidée par le président A. Alen, | Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours et procédure | I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 31 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 31 januari |
janvier 2014 et parvenue au greffe le 3 février 2014, la SA « Group | 2014 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 3 |
februari 2014, heeft de nv « Group Globiss », bijgestaan en | |
Globiss », assistée et représentée par Me K. De Puydt, avocat au | vertegenwoordigd door Mr. K. De Puydt, advocaat bij de balie te |
barreau d'Anvers, a introduit un recours en annulation partielle du | Brussel, beroep tot gedeeltelijke vernietiging ingesteld van het |
décret de la Région flamande du 29 mars 2013 portant modification de | decreet van het Vlaamse Gewest van 29 maart 2013 houdende wijziging |
divers décrets relatifs au contrôle de la qualité du logement | van diverse decreten wat de woonkwaliteitsbewaking betreft (wijziging |
(modification de diverses dispositions du décret de la Région flamande | van verschillende bepalingen van het decreet van het Vlaamse Gewest |
du 15 juillet 1997 contenant le Code flamand du logement), publié au | van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode), bekendgemaakt in het |
Moniteur belge du 1er août 2013. | Belgisch Staatsblad van 1 augustus 2013. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
Quant à la recevabilité du recours | |
B.1.1. Le Gouvernement flamand fait valoir qu'il n'apparaît pas que la | Ten aanzien van de ontvankelijkheid van het beroep |
décision d'introduire le recours a été prise par l'organe compétent | B.1.1 De Vlaamse Regering voert aan dat niet blijkt dat door het |
pour ce faire de la SA « Group Globiss », composé valablement. | daartoe bevoegde orgaan van de nv « Group Globiss », en in een |
regelmatige samenstelling, is beslist tot het instellen van het | |
B.1.2. L'article 7, alinéa 3, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | beroep. B.1.2. Artikel 7, derde lid, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 |
la Cour constitutionnelle prévoit que la preuve de la décision d'agir | op het Grondwettelijk Hof voorziet erin dat het bewijs van de |
en justice de l'organe compétent de la personne morale doit être | beslissing van het bevoegde orgaan van de rechtspersoon om in rechte |
produite « à la première demande ». Cette formulation permet à la | te treden « op het eerste verzoek » moet worden voorgelegd. Die |
Cour, comme elle l'a jugé par son arrêt n° 120/2014, du 17 septembre 2014, de renoncer à une telle demande, notamment lorsque la personne morale est représentée par un avocat, comme c'est le cas en l'espèce. Cette interprétation n'empêche pas qu'une partie ait le droit d'alléguer que la décision d'agir en justice n'a pas été prise par l'organe compétent de la personne morale, mais la preuve de son allégation, qu'elle peut apporter par toutes voies de droit, lui incombe. En ce qui concerne les recours introduits par une société anonyme, l'article 7, précité, doit être combiné avec l'article 522 du Code des sociétés, en vertu duquel le mandat conféré à un conseil par l'organe compétent pour représenter la société doit être réputé engager la société au même titre qu'une décision prise par l'organe doté de la capacité d'agir. | formulering laat het Hof toe, zoals het heeft geoordeeld bij zijn arrest nr. 120/2014 van 17 september 2014, om af te zien van een dergelijk verzoek, met name wanneer de rechtspersoon door een advocaat wordt vertegenwoordigd, zoals te dezen. Die interpretatie belet niet dat een partij gerechtigd is op te werpen dat de beslissing om in rechte op te treden niet is genomen door de bevoegde organen van de rechtspersoon, maar zij moet haar opwerping aannemelijk maken, wat kan met alle middelen van recht. Wat betreft de beroepen ingesteld door een naamloze vennootschap, moet het voormelde artikel 7 in samenhang worden gelezen met artikel 522 van het Wetboek van vennootschappen, op grond waarvan het door het vertegenwoordigingsbevoegde orgaan aan een raadsman verleende mandaat moet worden geacht de vennootschap te verbinden zoals een beslissing van het procesbevoegde orgaan. |
B.1.3. La partie requérante produit un extrait du procès-verbal de son | B.1.3. De verzoekende partij legt een uittreksel voor uit de notulen |
conseil d'administration, dont il ressort que le 30 janvier 2014, | van haar raad van bestuur, waaruit blijkt dat die op 30 januari 2014 |
celui-ci a désigné un conseil. | een raadsman heeft aangesteld. |
B.1.4. En dépit de l'affirmation du Gouvernement flamand, cet extrait | B.1.4. In weerwil van wat de Vlaamse Regering aanvoert, volstaat dat |
suffit pour prouver que le recours a été introduit régulièrement. | uittreksel als bewijs dat de vordering op rechtsgeldige wijze is ingesteld. |
B.1.5. L'exception est rejetée. | B.1.5. De exceptie wordt verworpen. |
Quant à l'objet du recours | Ten aanzien van het onderwerp van het beroep |
B.2.1. La partie requérante demande l'annulation des articles 6 à 27, | B.2.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van de artikelen |
34 et 35 du décret de la Région flamande du 29 mars 2013 portant | 6 tot 27 en de artikelen 34 en 35 van het decreet van het Vlaamse |
modification de divers décrets relatifs au contrôle de la qualité du | Gewest van 29 maart 2013 houdende wijziging van diverse decreten wat |
logement (ci-après : le décret du 29 mars 2013). | de woonkwaliteitsbewaking betreft (hierna : decreet van 29 maart |
B.2.2. Ainsi que le Gouvernement flamand le fait remarquer, les griefs | 2013). B.2.2. Zoals de Vlaamse Regering opmerkt, hebben de aangevoerde |
formulés concernent en réalité uniquement l'article 5, § § 1er et 2, | grieven in werkelijkheid enkel betrekking op artikel 5, § § 1 en 2, |
du décret du 15 juillet 1997 contenant le Code flamand du logement, | van het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode, zoals |
tel qu'il a été remplacé par l'article 7 du décret attaqué du 29 mars | vervangen bij artikel 7 van het bestreden decreet van 29 maart 2013. |
2013. La Cour limite dès lors son examen à ces dispositions. | |
B.3. L'article 5 précité dispose : | B.3. Het voormelde artikel 5 bepaalt : |
« Art. 5.§ 1er. Chaque habitation doit satisfaire aux normes |
« § 1. Elke woning moet op de volgende vlakken voldoen aan de |
élémentaires suivantes de sécurité, de salubrité et de qualité | elementaire veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten, die |
d'habitat, précisées par le Gouvernement flamand : | door de Vlaamse Regering nader bepaald worden : |
1° la superficie des parties habitables, compte tenu du type | 1° de oppervlakte van de woongedeelten, rekening houdend met het type |
d'habitation et de la fonction de la partie de la maison; | van woning en de functie van het woongedeelte; |
2° les équipements sanitaires et en particulier la présence d'une | 2° de sanitaire voorzieningen, vooral de aanwezigheid van een goed |
toilette en bon état de fonctionnement dans la maison ou y annexée et | functionerend toilet in of aansluitend bij de woning en een |
d'une salle d'eau avec eau courante reliée à une décharge sans | wasgelegenheid met stromend water, beide aangesloten op een |
occasionner de nuisance d'odeur dans la maison; | afvoerkanaal zonder geurhinder; |
3° l'étanchéité au vent, l'isolation thermique et les possibilités de | 3° de winddichtheid, de thermische isolatie en de |
chauffage, en particulier la présence de moyens de chauffage | verwarmingsmogelijkheden, vooral de aanwezigheid van voldoende veilige |
suffisamment sûrs permettant de chauffer à une température normale les | verwarmingsmiddelen om de woongedeelten met een woonfunctie tot een |
parties de maison destinées au logement, et de les réfrigérer, si | normale temperatuur te kunnen verwarmen en, indien nodig, te kunnen |
nécessaire, à un coût d'énergie abordable ou la possibilité de les | koelen tegen redelijke energiekosten of de mogelijkheid om die |
raccorder en toute sécurité; | middelen op een veilige manier aan te sluiten; |
4° les possibilités de ventilation, d'aération et d'éclairage, les | 4° de ventilatie-, verluchtings- en verlichtingsmogelijkheden, waarbij |
possibilités d'éclairage de parties du logement étant établies selon | de verlichtingsmogelijkheid van de woongedeelten wordt vastgesteld in |
la fonction, la situation et la superficie du sol, et les possibilités | relatie tot de functie, de ligging en de vloeroppervlakte ervan, en de |
de ventilation et d'aération selon la fonction et la situation de la | ventilatie- en verluchtingsmogelijkheid in relatie tot de functie en |
partie destinée au logement et la présence d'installation de cuisson, | de ligging van het woongedeelte en tot de aanwezigheid van kook-, |
de chauffage ou d'eau chaude produisant des gaz de combustion; | verwarmings- of warmwaterinstallaties die verbrandingsgassen |
5° la présence d'installations électriques sûres en nombre suffisant, | produceren; 5° de aanwezigheid van voldoende en veilige elektrische installaties |
destinées à l'éclairage de l'habitation et à une utilisation sûre | voor de verlichting van de woning en voor het veilige gebruik van |
d'appareils électriques; | elektrische apparaten; |
6° les installations de gaz offrant les garanties de sécurité | 6° de gasinstallaties, waarbij zowel de toestellen als de plaatsing en |
suffisantes tant pour les appareils que pour leur placement et | de aansluiting ervan de nodige veiligheidsgaranties bieden; |
raccordement; 7° la stabilité et la physique des constructions relatives aux | 7° de stabiliteit en de bouwfysica met betrekking tot de fundering, de |
fondations, aux toitures, aux murs intérieurs et extérieurs, aux dalles de support et à la menuiserie; | daken, de buiten- en binnenmuren, de draagvloeren en het timmerwerk; |
8° l'accessibilité et le [respect de] la vie privée; | 8° de toegankelijkheid en het respect voor de persoonlijke |
9° les performances énergétiques minimales; | levenssfeer; 9° de minimale energetische prestaties; |
10° la présen [c]e d'eau potable. | 10° de aanwezigheid van drinkbaar water. |
Chaque habitation doit remplir les conditions en matière de sécurité | Elke woning moet voldoen aan de vereisten van brandveiligheid, met |
d'incendie en ce compris les normes de sécurité spécifiques et | inbegrip van de specifieke en aanvullende veiligheidsnormen die de |
complémentaires fixées par le Gouvernement flamand. | Vlaamse Regering vaststelt. |
La dimension de l'habitation doit au moins correspondre à l'occupation | De omvang van de woning moet minstens beantwoorden aan de |
du logement. Le Gouvernement flamand fixe les normes en matière de | woningbezetting. De Vlaamse Regering stelt de normen voor de vereiste |
superficie minimale de l'habitation en fonction de la composition du | minimale omvang van de woning vast in relatie tot de |
ménage. | gezinssamenstelling. |
§ 2. Sans préjudice de l'application du paragraphe 1er, le | § 2. Met behoud van de toepassing van paragraaf 1 stelt de Vlaamse |
Gouvernement flamand fixe les exigences complémentaires et les normes | Regering aanvullende vereisten en normen vast voor kamers. De |
pour les chambres. Les dispositions de la présente section | bepalingen van deze titel zijn van toepassing op de kamers. |
s'appliquent aux chambres ». | [...] ». |
B.4. Selon l'exposé des motifs du projet de décret du 29 mars 2013 : | B.4. In de memorie van toelichting bij het ontwerp van het decreet van 29 maart 2013 is uiteengezet : |
« Les instruments de contrôle de la qualité de l'habitat en Région | « Het Vlaamse woonkwaliteitsinstrumentarium zit momenteel verankerd in |
flamande sont actuellement ancrés dans deux décrets : le Code flamand | |
du logement (décret du 15 juillet 1997 contenant le Code flamand du | twee decreten : de Vlaamse Wooncode (decreet van 15 juli 1997 houdende |
Logement) et le décret sur les chambres et chambres d'étudiants | |
(décret du 4 février 1997 portant les normes de qualité et de sécurité | de Vlaamse Wooncode) en het Kamerdecreet (decreet van 4 februari 1997 |
pour chambres et chambres d'étudiants ). Le Code flamand du logement | houdende de kwaliteits- en veiligheidsnormen voor kamers en |
fixe les conditions minimales de sécurité, de salubrité et de qualité | studentenkamers). De Vlaamse Wooncode bevat de minimale veiligheids-, |
de l'habitat en ce qui concerne les habitations, tandis que le décret | gezondheids- en woningkwaliteitsvereisten voor woningen, terwijl het |
du 4 février 1997 impose des conditions spécifiques en ce qui concerne | Kamerdecreet specifieke vereisten oplegt m.b.t. kamers. Dit maakt de |
les chambres. De ce fait, la réglementation relative à la qualité du | regelgeving inzake woningkwaliteit onvoldoende transparant voor |
logement manque de transparence pour les communes, les bailleurs et | gemeenten, verhuurders en bewoners en beperkt de coherentie van het |
les occupants et limite la cohérence de ces instruments. | instrumentarium. |
La note de politique du logement 2009-2014 (cf. point 6.3.2, p. 47) | In de beleidsnota Wonen 2009-2014 (cf. punt 6.3.2, p. 47) wordt het |
souligne l'importance d'une réglementation transparente et claire et | belang van een transparante en duidelijke regelgeving onderstreept en |
suggère de tendre vers une ' cohérence légale '. Pour optimiser le | het streven naar ' wetmatige coherentie ' vooropgesteld. Om de |
contrôle de la qualité du logement en Flandre, il est dès lors proposé | woonkwaliteitsbewaking in Vlaanderen te optimaliseren, wordt dan ook |
d'intégrer le décret du 4 février 1997 dans le Code flamand du | voorgesteld om het Kamerdecreet te integreren in de Vlaamse Wooncode. |
logement. A cette fin, le titre III (' contrôle de qualité ') du Code | Daartoe wordt titel III (' Kwaliteitsbewaking ') van de Vlaamse |
flamand du logement est en grande partie retravaillé. | Wooncode grotendeels herwerkt. |
L'exercice d'intégration exige avant tout un choix clair quant à la | De integratieoefening vereist eerst en vooral een duidelijke keuze |
manière de concevoir les normes décrétales. En ce qui concerne les | over de manier waarop de decretale normen geconcretiseerd worden. Voor |
chambres, les normes minimales sont en effet précisées actuellement | kamers zijn de minimumnormen momenteel immers in het decreet zelf |
dans le texte même du décret, alors que le Code flamand du logement | geconcretiseerd, terwijl de Vlaamse Wooncode ter zake enkel de |
n'expose que les grandes lignes en la matière et laisse au | hoofdlijnen uitzet en de concrete invulling aan de Vlaamse Regering |
Gouvernement flamand le soin de préciser concrètement ces normes. Dans | overlaat. In het ontwerp wordt voorgesteld om de aanpak uit de Vlaamse |
le projet, il est proposé de conserver l'approche adoptée dans le Code | Wooncode te behouden. Het volstaat dat de decreetgever het kader, en |
flamand du logement. Il suffit que le législateur expose le cadre et | dus de grote lijnen, uitzet. De Vlaamse Regering verzorgt vervolgens |
donc les grandes lignes. Le Gouvernement flamand veille ensuite au | de concrete invulling, uiteraard binnen de grenzen die decretaal |
contenu concret, évidemment dans les limites fixées par le décret et | worden aangegeven en rekening houdende met de veranderende |
compte tenu du contexte social changeant mais aussi du maintien du | maatschappelijke context maar ook met het behoud van het bestaande |
niveau de protection existant pour les groupes cibles spécifiques. | beschermingsniveau voor de specifieke doelgroepen. |
Ensuite, le rapport - et le lien - entre les notions clés d'' | Vervolgens wordt de verhouding van - en de relatie tussen - de |
habitation ' et de ' chambre ' est affiné. La définition de la notion | kernbegrippen ' woning ' en ' kamer ' scherp gesteld. De definitie van |
d'' habitation ' dans l'article 2, § 1er, 31°, du Code flamand du | het begrip ' woning ' in artikel 2, § 1, 31°, van de Vlaamse Wooncode |
logement est formulée comme suit : ' tout bien immobilier ou la partie | luidt als volgt : ' elk onroerend goed of deel ervan dat hoofdzakelijk |
de celui-ci destinés principalement au logement d'un ménage ou d'un | bestemd is voor de huisvesting van een gezin of alleenstaande '. Een |
isolé '. Conformément au décret du 4 février 1997, une chambre est un | |
' logement non équipé d'une ou de plusieurs installations (toilette, | kamer is conform het Kamerdecreet een ' woning waarin één of meer |
bain ou douche, cuisine) et dont les occupants dépendent pour ces installations de locaux communs dans le bâtiment ou annexés au bâtiment dont le logement fait partie '. En d'autres termes, une chambre est un logement non indépendant. Par conséquent, il est clair que la notion d'' habitation ' comprend à la fois les logements indépendants et les logements non indépendants. Dans le projet, les chambres sont dès lors considérées comme un type particulier de logement, pour lequel le Gouvernement flamand fixe des conditions et normes spécifiques. Le décret du 4 février 1997 comprend déjà de nombreuses dispositions parallèles à celles du Code flamand du logement ou qui y font référence. La plupart de ces dispositions peuvent donc être totalement | voorzieningen (wc, bad of douche, kookgelegenheid) ontbreken en waarvan de bewoners voor deze voorzieningen afhankelijk zijn van de gemeenschappelijke ruimte in of aansluitend bij het gebouw waarvan de woning deel uitmaakt '. Een kamer is met andere woorden een niet-zelfstandige woning. Het is bijgevolg duidelijk dat het begrip ' woning ' zowel zelfstandige als niet-zelfstandige woningen omvat. In het ontwerp worden kamers dan ook beschouwd als een bijzonder type woning, waarvoor de Vlaamse Regering specifieke vereisten en normen vaststelt. Het Kamerdecreet bevat nu al vele bepalingen die parallel lopen met bepalingen van de Vlaamse Wooncode of die ernaar verwijzen. De meeste |
supprimées. [...] | van die bepalingen kunnen dus integraal weggelaten worden. [...] |
[...] | [...] |
[...] L'intégration permet d'aller plus loin et de faire des choix | [...] De integratie laat toe om verder te gaan en duidelijke keuzes te |
clairs qui favorisent la cohésion et la transparence des instruments. | maken die de samenhang en de transparantie van het instrumentarium |
Une faiblesse importante à laquelle cette intégration remédie est | bevorderen. Een belangrijk knelpunt dat dankzij deze integratie |
l'impasse qui existe lorsque des logements indépendants sont | aangepakt wordt, is de patstelling die momenteel ontstaat als |
transformés en chambres et vice-versa. Du fait des bases décrétales | zelfstandige woningen omgevormd worden tot kamers, of omgekeerd. Door |
différentes, il faut actuellement mettre un terme à une procédure | de onderscheiden decretale basis moet een administratieve of |
administrative ou pénale lorsque la ' qualification ' d'un bâtiment | strafrechtelijke procedure thans stopgezet worden als de ' |
change, c'est-à-dire lorsque des logements indépendants inappropriés | kwalificatie ' van een gebouw wijzigt, dat wil zeggen als ongeschikte |
ou inhabitables sont transformés en chambres inappropriées ou | of onbewoonbare zelfstandige woningen omgevormd worden tot ongeschikte |
inhabitables, ou vice-versa. Et vu que pour les deux procédures, | of onbewoonbare kamers, of omgekeerd. En aangezien voor beide |
l'utilisation concrète est déterminante pour apprécier cette | procedures het feitelijk gebruik doorslaggevend is bij de beoordeling |
qualification (et non la situation autorisée), cette astuce est de | van die kwalificatie (en dus niet de vergunde toestand), wordt dit |
plus en plus utilisée par les propriétaires pour échapper aux effets | achterpoortje door eigenaars steeds meer gebruikt om de gevolgen van |
des procédures, sans véritablement améliorer la qualité du logement » | procedures te ontlopen zonder de woningkwaliteit echt te verbeteren » |
(Doc. parl., Parlement flamand, 2012-2013, doc. 1861, n° 1, pp. 3-4). | (Parl. St., Vlaams Parlement, 2012-2013, stuk 1861, nr. 1, pp. 3-4). |
B.5. En ce qui concerne plus particulièrement la disposition attaquée, | B.5. Wat meer bepaald de bestreden bepaling betreft, is in de |
les travaux préparatoires précisent : | parlementaire voorbereiding nader toegelicht : |
« Les normes minimales visées à l'article 5, § 1er, et les règles à | « De minimumnormen van artikel 5, § 1, en de regeling van de wijze |
suivre pour fixer ces normes ( § 2 actuel et § 4 en projet) restent en | waarop ze worden vastgesteld (huidige § 2 en ontworpen § 4) blijven |
grande partie inchangées, avec quelques clarifications de la | grotendeels ongewijzigd, met beperkte verduidelijkingen van de |
terminologie employée. A la suite de l'avis du Conseil flamand du | gehanteerde terminologie. Naar aanleiding van het advies van de |
logement, la condition minimale relative au respect de la vie privée, | Vlaamse Woonraad wordt de in het Kamerdecreet vermelde minimumvereiste |
mentionnée dans le décret du 4 février 1997, est intégrée dans la | over het respect voor de persoonlijke levenssfeer in de norm |
norme. | geïntegreerd. |
[...] | [...] |
Enfin, il est ajouté une condition relative à la présence d'eau | Ten slotte wordt een vereiste over de aanwezigheid van drinkbaar water |
potable. Ceci semble aller de soi mais doit aussi servir, à terme, de | toegevoegd. Die lijkt evident, maar moet op termijn ook de rechtsgrond |
fondement juridique pour inscrire également, dans l'arrêté | bieden om in het uitvoeringsbesluit ook bepalingen over de kwaliteit |
d'exécution, des dispositions relatives à la qualité de l'eau potable | van het drinkwater (bijvoorbeeld wat de loodproblematiek betreft) op |
(en ce qui concerne la problématique du plomb, par exemple). | te nemen. |
Dans son avis du 23 octobre 2012, le Conseil d'Etat a formulé une | De Raad van State formuleerde in zijn advies van 23 oktober 2012 een |
observation au sujet du paragraphe 1er, alinéa 1er, en projet, du Code | bedenking bij de ontworpen paragraaf 1, eerste lid, van de Vlaamse |
flamand du logement. Le Conseil d'Etat considère que le décret ' doit | Wooncode. Hij oordeelt dat het decreet ' minstens moet aangeven welke |
au moins préciser les " normes élémentaires de sécurité, de salubrité | de "elementaire veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten" |
et de qualité d'habitat " qu'il convient de respecter en tout temps '. | zijn die steeds moeten worden nageleefd '. Hij stelt voor om voor |
Il propose de vérifier si les normes ou règles de base applicables à | iedere vereiste na te gaan of de basisnormen die van toepassing zijn |
tous les logements sont définies de manière suffisamment précise dans | op alle woningen in het aan te nemen decreet voldoende duidelijk |
le décret à adopter. | worden vastgesteld. |
Le Code flamand du logement règle en effet uniquement les aspects | De Vlaamse Wooncode bevat inderdaad enkel de essentiële bestanddelen |
essentiels des normes de sécurité, de salubrité et de qualité des | voor de veiligheids-, gezondheids- en woningkwaliteitsnormering. |
logements. En raison du caractère technique des normes concrètes et de | Omwille van het technisch karakter van de concrete normen en de |
l'évolution constante des moyens techniques, le Gouvernement a été | veranderlijkheid volgens de stand van de techniek, werd aan de Vlaamse |
habilité à élaborer les normes spécifiques. | regering de bevoegdheid gegeven de specifieke normen uit te werken. |
Dans l'avant-projet de décret contenant le Code flamand du logement, | In het voorontwerp houdende de Vlaamse Wooncode werd artikel 5, § 1, |
l'article 5, § 1er, a été formulé comme suit : | als volgt geformuleerd : |
' § 1. Chaque habitation doit satisfaire aux normes élémentaires | ' § 1. Elke woning moet op de volgende vlakken voldoen aan de |
suivantes de sécurité, de salubrité et de qualité d'habitat, précisées | elementaire veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten, die |
par le Gouvernement flamand: | door de Vlaamse regering nader worden bepaald : |
1° la superficie des parties habitables; | 1° de oppervlakte van de woongedeelten; |
2° les équipements sanitaires; | 2° de sanitaire voorzieningen; |
3° les possibilités de chauffage; | 3° de verwarmingsmogelijkheden; |
4° les possibilités d'éclairage et d'aération; | 4° de verlichtings- en verluchtingsmogelijkheden; |
5° les installations électriques; | 5° de elektrische installaties; |
6° les installations de gaz; | 6° de gasinstallaties; |
7° la stabilité et la physique des constructions. | 7° de stabiliteit en de bouwfysica. |
L'habitation doit satisfaire à toutes les conditions en matière de | De woning moet voldoen aan alle vereisten van brandveiligheid, met |
sécurité d'incendie, en ce compris les normes de sécurité spécifiques | inbegrip van de specifieke en aanvullende veiligheidsnormen die door |
et complémentaires fixées par le Gouvernement flamand. | |
L'occupation de l'habitation doit correspondre à la dimension de | de Vlaamse regering worden vastgesteld. |
l'habitation. Le Gouvernement flamand fixe les normes en matière de | De woningbezetting moet beantwoorden aan de omvang van de woning. De |
dimension minimale de l'habitation en fonction de la composition du | Vlaamse regering stelt de normen inzake de vereiste omvang van de |
ménage. '. | woning vast in relatie tot de gezinssamenstelling. '. |
Après avis du Conseil d'Etat, les catégories ont été affinées et | Na advies van de Raad van State werden de categorieën verder |
précisées, de façon à donner des instructions plus claires au | uitgewerkt en gepreciseerd, waardoor een duidelijkere instructie werd |
Gouvernement flamand dans le cadre de l'élaboration de ces normes. Le | gegeven aan de Vlaamse Regering bij de uitwerking van deze normen. De |
texte, dans sa nouvelle formulation, est libellé comme suit : | tekst luidde voortaan : |
' § 1. Chaque habitation doit satisfaire aux normes élémentaires | ' § 1. Elke woning moet op de volgende vlakken voldoen aan de |
suivantes de sécurité, de salubrité et de qualité d'habitat, précisées | elementaire veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten, die |
par le Gouvernement flamand : | door de Vlaamse regering nader worden bepaald : |
1° la superficie des parties habitables, compte tenu du type | 1° de oppervlakte van de woongedeelten, rekening houdend met het type |
d'habitation et de la fonction de la partie de la maison; | van woning en de functie van het woongedeelte; |
2° les équipements sanitaires et en particulier la présence d'une | 2° de sanitaire voorzieningen, inzonderheid de aanwezigheid van een |
toilette en bon état de fonctionnement dans la maison ou y annexée et | goed functionerend toilet in of aansluitend bij de woning en een |
d'une salle d'eau avec eau courante reliée à une décharge sans | wasgelegenheid met stromend water, aangesloten op een afvoerkanaal |
occasionner de nuisance d'odeur dans la maison; | zonder geurhinder te veroorzaken in de woning; |
3° les possibilités de chauffage, en particulier la présence de moyens | 3° de verwarmingsmogelijkheden, inzonderheid de aanwezigheid van |
de chauffage suffisamment sûrs permettant de chauffer à une | voldoende veilige verwarmingsmiddelen om de woongedeelten met een |
température normale les parties de maison destinées au logement, ou la | woonfunctie tot een normale temperatuur te kunnen verwarmen of de |
possibilité de les raccorder en toute sécurité; | mogelijkheid deze op een veilige manier aan te sluiten; |
4° les possibilités d'éclairage et d'aération, les possibilités | 4° de verlichtings- en verluchtingsmogelijkheden, waarbij de |
d'éclairage de parties du logement étant établies selon la fonction, | verlichtingsmogelijkheid van een woongedeelte wordt vastgesteld in |
la situation et la superficie du sol, et les possibilités d'aération | relatie tot de functie, de ligging en de vloeroppervlakte van het |
selon la fonction et la situation de la partie destinée au logement et | woongedeelte, en de verluchtingsmogelijkheid in relatie tot de functie |
la présence d'installation de cuisson, de chauffage ou d'eau chaude | en de ligging van het woongedeelte en de aanwezigheid van kook-, |
produisant des gaz de combustion; | verwarmings- of warmwaterinstallaties die verbrandingsgassen |
5° la présence d'installations électriques sûres en nombre suffisant, | produceren; 5° de aanwezigheid van voldoende en veilige elektrische installaties |
destinées à l'éclairage de l'habitation et à une utilisation sûre | voor de verlichting van de woning en het veilig gebruik van |
d'appareils électriques; | elektrische apparaten; |
6° les installations de gaz offrant les garanties de sécurité | 6° de gasinstallaties, waarbij zowel de toestellen als de plaatsing en |
suffisantes tant pour les appareils que pour leur placement et | aansluiting ervan de nodige veiligheidsgaranties bieden; |
raccordement; 7° la stabilité et la physique des constructions relatives aux | 7° de stabiliteit en de bouwfysica met betrekking tot de fundering, de |
fondations, aux toitures, aux murs intérieurs et extérieurs, aux | daken, de buiten- en binnenmuren, de draagvloeren en het timmerwerk. |
dalles de support et à la menuiserie. | De woning moet voldoen aan alle vereisten van brandveiligheid, met |
Chaque habitation doit remplir toutes les conditions en matière de | inbegrip van de specifieke en aanvullende veiligheidsnormen die door |
sécurité d'incendie en ce compris les normes de sécurité spécifiques | de Vlaamse regering worden vastgesteld. |
et complémentaires fixées par le Gouvernement flamand. | |
La dimension de l'habitation doit au moins correspondre à l'occupation | De omvang van de woning moet ten minste beantwoorden aan de |
du logement. Le Gouvernement flamand fixe les normes en matière de | woningbezetting. De Vlaamse regering stelt de normen inzake de |
superficie minimale de l'habitation en fonction de la composition du | vereiste minimale omvang van de woning vast in relatie tot de |
ménage. | gezinssamenstelling. '. |
Le texte a été adopté dans cette formulation. Le texte est resté | In deze formulering werd de tekst aangenomen. De tekst bleef |
inchangé jusqu'au décret du 29 avril 2011. Les dispositions relatives | vervolgens ongewijzigd tot aan het decreet van 29 april 2011. De |
au chauffage et à la ventilation (3° et 4°) ont été modifiées et un | bepalingen inzake verwarming en ventilatie (3° en 4°) werden gewijzigd |
nouveau point a été ajouté (9°) : les performances énergétiques | en er werd een nieuw item toegevoegd (9°) : minimale energetische |
minimales auxquelles un logement doit satisfaire. En ce qui concerne | prestaties waaraan een woning dient te voldoen. Bij het ontwerp van |
le décret qui a conduit au décret du 29 avril 2011, le Conseil d'Etat | decreet dat leidde tot het decreet van 29 april 2011 werd geen |
n'a formulé aucune remarque laissant entendre que les dispositions en | opmerking gemaakt door de Raad van State dat de ontworpen bepalingen |
projet n'auraient pas été formulées de manière suffisamment précise. | niet specifiek genoeg geformuleerd zouden zijn. |
Du reste, le texte du Code flamand du logement comprend, en d'autres | De Vlaamse Wooncode bevat overigens ook op andere plaatsen delegaties |
endroits aussi, des délégations au Gouvernement flamand. Ainsi, la | aan de Vlaamse regering. Zo oordeelde het Grondwettelijk Hof dat |
Cour constitutionnelle a-t-elle jugé que l'article 23 de la | artikel 23 van de Grondwet ' (niet) verbiedt dat aan een regering |
Constitution ' n'interdit pas d'accorder des délégations à un | machtigingen worden verleend, voor zover die machtigingen betrekking |
gouvernement, pour autant qu'elles portent sur l'exécution de mesures | hebben op de tenuitvoerlegging van maatregelen waarvan het onderwerp |
dont l'objet a été déterminé par le législateur compétent ' » (ibid., | door de bevoegde wetgever is aangegeven. ' » (ibid., pp. 5-7). |
pp. 5-7). Quant au premier moyen | Ten aanzien van het eerste middel |
En ce qui concerne la première branche | Wat het eerste onderdeel betreft |
B.6. La première branche du premier moyen est prise de la violation | B.6. Een eerste onderdeel van het eerste middel is afgeleid uit de |
des articles 10 et 11 de la Constitution et du principe de légalité | schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet en het |
contenu dans l'article 23 de la Constitution, en ce qu'en adoptant la | wettigheidsbeginsel vervat in artikel 23 van de Grondwet, doordat de |
disposition attaquée, le législateur décrétal a conféré une délégation | decreetgever met de bestreden bepaling een te ruime delegatie heeft |
trop large au pouvoir exécutif pour définir le droit à un logement de | gegeven aan de uitvoerende macht voor het omschrijven van het recht op |
qualité, salubre et sûr, garanti par l'article 23 de la Constitution. | een kwaliteitsvolle, gezonde en veilige woning dat bij artikel 23 van |
de Grondwet is gewaarborgd. | |
B.7. L'article 23, alinéa 3, 3°, de la Constitution fait obligation | B.7. Artikel 23, derde lid, 3°, van de Grondwet legt de bevoegde |
wetgevers de verplichting op om het recht op een behoorlijke | |
aux législateurs compétents de garantir le droit à un logement décent | huisvesting te waarborgen en stelt hen in staat de voorwaarden te |
et leur permet de déterminer les conditions d'exercice de ce droit. | bepalen voor de uitoefening van dat recht. Dat artikel verbiedt niet |
Cet article n'interdit pas d'accorder des délégations à un | dat aan een regering machtigingen worden verleend, voor zover die |
gouvernement, pour autant qu'elles portent sur des mesures dont l'« | machtigingen betrekking hebben op maatregelen waarvan het « onderwerp |
objet » a été clairement défini par le législateur compétent. | » duidelijk is aangegeven door de bevoegde wetgever. |
B.8. En prévoyant que le contrôle de la qualité du logement en Région | B.8. Door te bepalen dat de kwaliteitsbewaking van woningen in het |
flamande doit porter sur les « normes élémentaires de sécurité, de | Vlaamse Gewest betrekking moet hebben op de « elementaire |
salubrité et de qualité d'habitat », le législateur décrétal a | veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten » heeft de |
suffisamment défini, dans le nouvel article 5 du Code flamand du | decreetgever met het nieuwe artikel 5 van de Vlaamse Wooncode |
logement, l'objet des mesures concernant le droit à un logement décent | voldoende het onderwerp aangegeven van de maatregelen die inzake het |
qui doivent être mises en oeuvre. | recht op een behoorlijke huisvesting ten uitvoer dienen te worden |
Cet article prévoit également que chaque habitation doit satisfaire | gelegd. Hij heeft daarin ook bepaald dat elke woning moet voldoen aan de |
aux normes de sécurité en matière d'incendie, y compris aux normes de | vereisten van brandveiligheid, met inbegrip van de specifieke en |
sécurité spécifiques et complémentaires fixées par le Gouvernement | aanvullende veiligheidsnormen die de Vlaamse Regering vaststelt, en |
flamand, et que la dimension de l'habitation doit au moins | dat de omvang van de woning minstens moet beantwoorden aan de |
correspondre à l'occupation du logement, de sorte que le Gouvernement | woningbezetting, waarbij de Vlaamse Regering de normen dient vast te |
flamand doit fixer les normes en matière de superficie minimale de | stellen voor de vereiste minimale omvang van de woning in relatie tot |
l'habitation en fonction de la composition du ménage. | de gezinssamenstelling. |
Pour le surplus, il peut être admis qu'en ce qui concerne les normes | Voor het overige kan worden aangenomen dat inzake veiligheids-, |
de sécurité, de salubrité et de qualité des habitations et chambres, | gezondheids- en kwaliteitsvereisten van woningen en kamers vaak |
il s'agit souvent de normes techniques qui évoluent constamment avec | technische normen gelden die voortdurend evolueren met de nieuwe |
les nouvelles technologies et les nouveaux matériaux de construction, | technieken en bouwmaterialen, en dat het derhalve niet aangewezen was |
et qu'il ne s'indiquait donc pas de spécifier ces normes dans le texte | in het decreet zelf dergelijke normen te specifiëren. |
même du décret. | |
B.9. Le premier moyen, en sa première branche, dans laquelle la partie | B.9. Het eerste onderdeel van het eerste middel, waarin voor het |
requérante n'expose pas, pour le surplus, en quoi il y aurait | overige niet wordt uiteenzet in welk opzicht er een schending zou zijn |
violation des articles 10 et 11 de la Constitution, n'est pas fondé. | van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, is niet gegrond. |
En ce qui concerne la deuxième branche | Wat het tweede onderdeel betreft |
B.10. Dans la deuxième branche du premier moyen, la partie requérante | B.10. In het tweede onderdeel van het eerste middel voert de |
dénonce la violation du principe de légalité contenu dans les articles | verzoekende partij de schending aan van het wettigheidsbeginsel vervat |
12 et 14 de la Constitution, combinés ou non avec l'article 7.1 de la | in de artikelen 12 en 14 van de Grondwet, al dan niet in samenhang |
gelezen met artikel 7.1 van het Europees Verdrag voor de rechten van | |
Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 15 du | de mens en met artikel 15 van het Internationaal Verdrag inzake |
Pacte international relatif aux droits civils et politiques, en ce que | burgerrechten en politieke rechten, doordat het bestreden artikel zich |
l'article attaqué se borne à déterminer les catégories de normes | ertoe beperkt de categorieën van voorwaarden voor de verhuur van |
relatives à la location d'habitations et laisse au pouvoir exécutif le | woningen te bepalen en de invulling van die categorieën aan de |
soin d'en préciser le contenu, alors que la location de chambres ne | uitvoerende macht overlaat, terwijl het verhuren van kamers die niet |
répondant pas aux normes visées à l'article 5, § 1er, du Code flamand | voldoen aan de in artikel 5, § 1, van de Vlaamse Wooncode bepaalde |
du logement est punie par l'article 20 du même Code. | vereisten bij artikel 20 van diezelfde Code strafbaar is gesteld. |
B.11. L'article 20, § 1er, du Code flamand du logement, modifié par le | B.11. Artikel 20, § 1, van de Vlaamse Wooncode, zoals gewijzigd bij |
décret attaqué, dispose : | het bestreden decreet, bepaalt : |
« Lorsqu'une habitation ou une forme spécifique de logement telle que | « Als een woning of een specifieke woonvorm als vermeld in artikel 5, |
visée à l'article 5, § 3, alinéa premier, qui ne répond pas aux | § 3, eerste lid, niet voldoet aan de vereisten en normen, vastgesteld |
exigences et normes, fixées en application de l'article 5, est mise en | met toepassing van artikel 5, rechtstreeks of via tussenpersoon wordt |
location, louée ou mise à disposition, directement ou par personne | verhuurd, te huur gesteld of ter beschikking gesteld met het oog op |
interposée, en vue de son occupation, le bailleur, l'éventuel | bewoning, wordt de verhuurder, de eventuele onderverhuurder of diegene |
sous-bailleur ou celui qui a mis l'habitation à disposition, est puni | die de woning ter beschikking stelt, gestraft met een gevangenisstraf |
d'un emprisonnement de six mois à trois ans et d'une amende de 500 à 25.000 euros ou d'une de ces [peines]. Lorsqu'un bien mobilier ou immobilier dont le logement n'est pas la destination principale, est mis en location ou mis à disposition, directement ou par personne interposée, en vue de son occupation tandis qu'il présente des défauts impliquant un risque de sécurité ou de santé ou que des équipements de base tels que l'électricité, le sanitaire, la cuisine et le chauffage font défaut ou ne fonctionnent pas proprement, le bailleur, l'éventuel sous-bailleur ou celui qui a mis l'habitation à disposition, est puni d'un emprisonnement de six | van zes maanden tot drie jaar en een geldboete van 500 tot 25.000 euro of met een van die straffen alleen. Wanneer een roerend of een onroerend goed dat niet hoofdzakelijk voor wonen bestemd is, rechtstreeks of via een tussenpersoon wordt verhuurd of ter beschikking gesteld met het oog op bewoning terwijl dit goed gebreken vertoont die een veiligheids- of gezondheidsrisico inhouden of terwijl in dit goed de basisnutsvoorzieningen zoals elektriciteit, sanitair, kookgelegenheid en verwarmingsmogelijkheid ontbreken of niet behoorlijk functioneren, wordt de verhuurder, de eventuele onderverhuurder of diegene die dat roerend of onroerend goed ter beschikking stelt, gestraft met een gevangenisstraf van zes maanden |
mois à trois ans et d'une amende de 500 à 25.000 euros ou d'une de ces | tot drie jaar en een geldboete van 500 tot 25.000 euro of met een van |
[peines]. | die straffen alleen. |
L'infraction, visée à l'alinéa 1er ou deux, est punie d'une amende de | Het misdrijf, bedoeld in het eerste of tweede lid, wordt gestraft met |
1.000 à 100.000 euros et d'un emprisonnement d'un an à cinq ans ou | een geldboete van 1.000 tot 100.000 euro en met een gevangenisstraf |
d'une de ces [peines] dans les cas suivants : | van één jaar tot vijf jaar of met een van die straffen alleen in volgende gevallen : |
1° si l'activité en question devient une habitude; | 1° als van de betrokken activiteit een gewoonte wordt gemaakt, |
2° s'il s'agit d'un acte de participation à l'activité principale ou | 2° als het een daad van deelneming aan de hoofd- of bijkomende |
secondaire d'une association, que le coupable revête ou non la qualité | bedrijvigheid van een vereniging betreft, ongeacht of de schuldige de |
de personne dirigeante ». | hoedanigheid van leidend persoon heeft ». |
B.12. La partie requérante ne formule aucun grief à l'encontre de | B.12. De verzoekende partij voert geen grieven aan tegen artikel 20, § |
l'article 20, § 1er, du Code flamand du logement mais dénonce que du | 1, van de Vlaamse Wooncode, maar klaagt aan dat de strafbaarstelling, |
fait qu'il est renvoyé à l'article 5 de ce Code, tel qu'il a été | doordat zij verwijst naar artikel 5 van die Code, zoals vervangen bij |
remplacé par l'article 7, attaqué, du décret du 29 mars 2013, le soin | het bestreden artikel 7 van het decreet van 29 maart 2013, op |
de définir l'incrimination sur des points essentiels est laissé au | essentiële punten aan de uitvoerende macht wordt overgelaten. |
pouvoir exécutif. | |
B.13. En attribuant au pouvoir législatif la compétence, d'une part, | B.13. Door aan de wetgevende macht de bevoegdheid te verlenen, |
de déterminer dans quels cas et sous quelle forme des poursuites | enerzijds, om te bepalen in welke gevallen en in welke vorm |
pénales sont possibles, et, d'autre part, d'adopter une loi en vertu | strafvervolging mogelijk is en, anderzijds, om een wet aan te nemen op |
de laquelle une peine peut être établie et appliquée, les articles 12, | grond waarvan een straf kan worden bepaald en toegepast, waarborgen de |
alinéa 2, et 14 de la Constitution garantissent à tout citoyen | artikelen 12, tweede lid, en 14 van de Grondwet aan elke burger dat |
qu'aucun comportement ne sera punissable et qu'aucune peine ne sera | geen enkele gedraging strafbaar zal worden gesteld en geen enkele |
infligée que sur la base de règles adoptées par une assemblée | straf zal worden opgelegd dan op grond van regels aangenomen door een |
délibérante, démocratiquement élue. | democratisch verkozen beraadslagende vergadering. |
B.14. Le principe de légalité en matière pénale ne va pas jusqu'à | B.14. Het wettigheidsbeginsel in strafzaken gaat niet zover dat het de |
obliger le législateur décrétal à régler lui-même chaque aspect de | decreetgever ertoe verplicht elk aspect van de strafbaarstelling zelf |
l'incrimination. Une délégation au pouvoir exécutif n'est pas | te regelen. Een delegatie aan de uitvoerende macht is niet in strijd |
contraire à ce principe, pour autant que l'habilitation soit définie | met dat beginsel voor zover de machtiging voldoende nauwkeurig is |
en des termes suffisamment précis et porte sur l'exécution de mesures | omschreven en betrekking heeft op de tenuitvoerlegging van maatregelen |
dont les éléments essentiels ont été fixés préalablement par le | waarvan de essentiële elementen voorafgaandelijk door de decreetgever |
législateur décrétal. | zijn vastgesteld. |
B.15. L'article 20, § 1er, du Code flamand du logement prévoit | B.15. In artikel 20, § 1, van de Vlaamse Wooncode wordt duidelijk |
explicitement les peines qui sanctionnent les comportements que le | bepaald welke straffen worden gesteld op de gedragingen die de |
législateur décrétal a voulu incriminer et qui ont un lien avec | decreetgever strafbaar heeft willen stellen en die verband houden met |
l'objectif d'interdire la location, la mise en location ou la mise à | de doelstelling om het verhuren, het te huur stellen, of ter |
disposition, en vue de leur habitation, de logements ne répondant pas | beschikking stellen met het oog op bewoning, te verbieden van woningen |
aux normes de qualité fixées en application de l'article 5. | die niet voldoen aan de met toepassing van artikel 5 vastgestelde |
kwaliteitsvereisten. | |
Certes, l'article 20 précité renvoie à l'article 5 du Code flamand du | Weliswaar verwijst het voormelde artikel 20 naar artikel 5 van de |
logement, qui comporte une série de délégations au Gouvernement | Vlaamse Wooncode, dat een reeks delegaties aan de Vlaamse Regering |
flamand, mais ces délégations concernent l'exécution de mesures dont | bevat, maar die hebben betrekking op de tenuitvoerlegging van |
les éléments essentiels ont été préalablement fixés par le législateur | maatregelen waarvan de essentiële elementen voorafgaandelijk door de |
décrétal. | decreetgever zijn vastgesteld. |
Ces éléments essentiels portent sur les « normes élémentaires de | Die essentiële elementen betreffen de « elementaire veiligheids-, |
sécurité, de salubrité et de qualité d'habitat » applicables aux | gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten » voor woningen, met het oog |
habitations en vue de garantir un logement décent à chacun. L'article | op een behoorlijke huisvesting van een ieder. In artikel 5, § 1, 1° |
5, § 1er, 1° à 10°, du Code flamand du logement, remplacé par | tot 10°, van de Vlaamse Wooncode, vervangen bij het bestreden artikel |
l'article 7, attaqué, définit les dix critères sur la base desquels, | 7, is omschreven op welke tien vlakken, en bovendien in welk opzicht, |
et surtout l'optique dans laquelle, ces normes de qualité de l'habitat | die woonkwaliteitsvereisten door de Vlaamse Regering nader dienen te |
doivent être précisées par le Gouvernement flamand. | worden bepaald. |
En vue d'une approche plus rationnelle et d'une plus grande cohérence | Met het oog op een meer rationele aanpak en een grotere coherentie |
entre le régime du Code flamand du logement applicable aux habitations | tussen de regeling van de Vlaamse Wooncode met betrekking tot woningen |
et celui de l'ancien décret du 4 février 1997 portant les normes de | en die van het vroegere decreet van 4 februari 1997 houdende de |
qualité et de sécurité pour les chambres et chambres d'étudiants, le | kwaliteits- en veiligheidsnormen voor kamers en studentenkamers heeft |
législateur décrétal a intégré ce second régime dans le Code flamand | de decreetgever de laatstgenoemde regeling geïntegreerd in de Vlaamse |
du logement et a prévu que les dispositions du titre III (« Contrôle | Wooncode en heeft hij bepaald dat de bepalingen in titel III (« |
de qualité ») sont également applicables aux chambres, de sorte que le | Kwaliteitsbewaking ») eveneens van toepassing zijn op kamers, waarbij |
Gouvernement flamand doit fixer les critères et normes complémentaires | de Vlaamse Regering de aanvullende vereisten en normen voor kamers |
pour les chambres, sans porter atteinte aux dispositions de l'article | dient vast te stellen, zonder afbreuk te doen aan de bepalingen van |
5, § 1er, du Code flamand du logement, telles qu'elles s'appliquent | artikel 5, § 1, van de Vlaamse Wooncode zoals die gelden voor |
aux habitations. | woningen. |
Bien que l'article 8, § 1er, du décret du 4 février 1997 portant les | Hoewel in artikel 8, § 1, van het decreet van 4 februari 1997 houdende |
normes de qualité et de sécurité pour les chambres et chambres | de kwaliteits- en veiligheidsnormen voor kamers en studentenkamers, |
d'étudiants, modifié par le décret du 29 avril 2011, prévoyait que les | gewijzigd bij het decreet van 29 april 2011, was bepaald dat |
chambres d'étudiants - en principe et sous réserve de mesures | studentenkamers - in beginsel en behoudens overgangsmaatregelen - een |
transitoires - devaient avoir une superficie minimale, il ne découle | minimale oppervlakte dienden te hebben, volgt uit het |
pas du principe de légalité en matière pénale que le législateur | wettigheidsbeginsel in strafzaken niet dat de decreetgever zelf de |
décrétal devait lui-même fixer la superficie minimale des habitations | minimale oppervlakte van woningen in het algemeen of van kamers in het |
en général ou des chambres en particulier, pour que la location de | bijzonder diende te bepalen opdat de verhuur van kleinere kamers |
chambres d'une superficie inférieure à cette superficie minimale | strafbaar zou kunnen zijn. Hij vermocht het bepalen van de minimale |
puisse être sanctionnée. Il pouvait confier au pouvoir exécutif le | oppervlakte van woningen aan de uitvoerende macht toe te vertrouwen, |
soin de déterminer la superficie minimale des habitations, sachant | waarbij hij heeft gepreciseerd dat die daarbij rekening dient te |
qu'il a précisé qu'il convient de tenir compte, à cet égard, du « type | houden met « het type van woning en de functie van het woongedeelte » |
d'habitation et de la fonction de partie de la maison » (article 5, § | (artikel 5, § 1, 1°, van de Vlaamse Wooncode), waarmee hij op dit punt |
1er, 1°, du Code flamand du logement), et qu'il a ainsi fixé | |
préalablement les éléments essentiels de ce critère. | de essentiële elementen voorafgaandelijk heeft vastgesteld. |
B.16. Le premier moyen, en sa deuxième branche, n'est pas fondé. | B.16. Het tweede onderdeel van het eerste middel is niet gegrond. |
En ce qui concerne la troisième branche | Wat het derde onderdeel betreft |
B.17. Dans la troisième branche du premier moyen, la partie requérante | B.17. In het derde onderdeel van het eerste middel voert de |
allègue la violation des articles 10 et 11 de la Constitution, dans la | verzoekende partij de schending aan van de artikelen 10 en 11 van de |
mesure où les dispositions attaquées, et plus particulièrement | Grondwet, in zoverre de bestreden bepalingen, en meer bepaald artikel |
l'article 7 du décret du 29 mars 2013, modifient le Code flamand du | 7 van het decreet van 29 maart 2013, de Vlaamse Wooncode wijzigen en, |
logement et font naître, en ce qui concerne les chambres d'étudiants | |
d'une superficie inférieure à 12 m2, une différence de traitement | voor studentenkamers met een oppervlakte van minder dan 12 m2, een |
entre les chambres pour lesquelles aucune attestation de conformité | verschil in behandeling invoeren tussen kamers waarvoor geen |
n'a été demandée et les chambres pour lesquelles une attestation de | conformiteitsattest werd aangevraagd en kamers waarvoor een |
conformité a été obtenue avant le 1er septembre 2001, mais dont la | conformiteitsattest werd verkregen vóór 1 september 2001, waarvan de |
durée de validité a expiré après 10 ans. | geldigheidsduur echter na tien jaar verstreek. |
B.18.1. Dans l'exposé de cette branche, la partie requérante renvoie à | B.18.1. In de uiteenzetting van dat onderdeel refereert de verzoekende |
l'article 8, § 1er, du décret du 4 février 1997 portant les normes de | partij aan artikel 8, § 1, van het decreet van 4 februari 1997 |
qualité et de sécurité pour chambres et chambres d'étudiants, modifié | houdende de kwaliteits- en veiligheidsnormen voor kamers en |
par le décret du 29 avril 2011, qui disposait : | studentenkamers, gewijzigd bij decreet van 29 april 2011, dat bepaalde : |
« Une chambre d'étudiant a une superficie d'au moins 12 m2. | « Een studentenkamer heeft een oppervlakte van minimaal 12 m2. |
In afwijking van het eerste lid geldt er een minimale oppervlakte van | |
Par dérogation à l'alinéa premier, une superficie minimale de 8 m2 est | 8 m2 voor een studentenkamer die voldoet aan de volgende voorwaarden : |
autorisée pour une chambre d'étudiant qui répond aux conditions suivantes : | |
1° elle a été construite ou réalisée avant le 1er septembre 1998; | 1° ze werd gebouwd of gerealiseerd voor 1 september 1998; |
2° une première attestation de conformité a été demandée avant le 1er | 2° er werd een eerste conformiteitsattest aangevraagd voor 1 september |
septembre 2001; | 2001; |
3° au cours de sa période de validité, visée à l'article 13, | 3° het conformiteitsattest dat werd toegekend is in de loop van de |
l'attestation de conformité accordée n'est pas échue ou n'a pas été | geldigheidsduur, vermeld in artikel 13, niet vervallen of ingetrokken |
retirée en application de l'article 14 ou 15 pour un critère autre que | met toepassing van artikel 14 of 15 omwille van een ander criterium |
la superficie ». | dan de oppervlakte ». |
Le décret du 4 février 1997 portant les normes de qualité et de | Het decreet van 4 februari 1997 houdende de kwaliteits- en |
sécurité pour chambres et chambres d'étudiants a été abrogé par | veiligheidsnormen voor kamers en studentenkamers is opgeheven bij |
l'article 34 du décret du 29 mars 2013. | artikel 34 van het decreet van 29 maart 2013. |
B.18.2. La partie requérante expose par ailleurs que l'arrêté du | B.18.2. De verzoekende partij zet voorts uiteen dat het besluit van de |
Gouvernement flamand du 12 juillet 2013 portant les normes de qualité | Vlaamse Regering van 12 juli 2013 betreffende de kwaliteits- en |
et de sécurité pour habitations prévoit le régime transitoire suivant : | veiligheidsnormen voor woningen volgende overgangsregeling bevat : |
« Art. 2 | « Art. 2. |
[...] | [...] |
§ 3. Une chambre a une superficie d'au moins 12 m2. Par dérogation à l'alinéa premier, une superficie minimale de 8 m2 est requise pour une chambre louée, mise en location ou à disposition en vue du logement d'un ou de plusieurs étudiants, et qui remplit les conditions suivantes : 1° elle a été construite ou réalisée avant le 1er septembre 1998; 2° sur la base d'une demande datant d'avant le 1er septembre 2001, une première attestation de conformité a été délivrée, qui a été prolongée sans interruption et n'a jamais été retirée ou n'a jamais échu pour un critère autre que la superficie. Pour l'application de la condition, visée à l'alinéa deux, 2°, une première attestation de conformité, dont la durée de validité normale a expirée, est considérée comme étant prolongée sans interruption, aux conditions suivantes : 1° lorsqu'une nouvelle attestation de conformité est délivrée qui est demandée avant l'expiration d'un délai de six mois après l'entrée en vigueur du présent arrêté; 2° tant que, après la nouvelle attestation de conformité, visée au point 1°, des attestations de conformité sont délivrées qui sont chaque fois demandées au moins trois mois avant l'expiration de la durée de validité, fixée en application de l'article 10, alinéa premier, 5°, ou alinéa deux, du Code flamand du Logement ». B.18.3. La partie requérante fait valoir qu'en prévoyant ces règles pour les chambres d'étudiants d'une superficie inférieure à 12 m2, le législateur décrétal a fait naître une différence de traitement entre les chambres pour lesquelles aucune attestation de conformité n'a été demandée et les chambres pour lesquelles une attestation de conformité a été obtenue avant le 1er septembre 2001 mais dont la durée de validité a expiré après dix ans. Bien que ces situations soient, selon la partie requérante, toutes deux illégales, une régularisation serait possible pour l'une mais pas pour l'autre. B.19. Les dispositions attaquées ne contiennent pas la différence de traitement alléguée par la partie requérante. B.20. Le premier moyen, en sa troisième branche, n'est pas fondé. Quant au second moyen B.21. Dans son second moyen, la partie requérante invoque la violation du principe de la sécurité juridique et du principe de confiance. La partie requérante renvoie, à cet égard, à ce qu'elle a exposé dans le cadre de la troisième branche du premier moyen. B.22. La Cour ne peut procéder à un contrôle direct au regard du principe de la sécurité juridique et du principe de confiance. B.23. Le second moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 30 avril 2015. Le greffier, F. Meersschaut Le président, | § 3. Een kamer heeft een oppervlakte van minimaal 12 m2. In afwijking van het eerste lid geldt er een minimale oppervlakte van 8 m2 voor een kamer die verhuurd wordt of te huur of ter beschikking gesteld wordt met het oog op de huisvesting van een of meer studenten en die voldoet aan de volgende voorwaarden : 1° ze is gebouwd of gerealiseerd voor 1 september 1998; 2° er werd op basis van een aanvraag van voor 1 september 2001 een eerste conformiteitsattest afgegeven dat zonder onderbreking verlengd werd en nooit ingetrokken of vervallen is vanwege een ander criterium dan de oppervlakte. Voor de toepassing van de voorwaarde, vermeld in het tweede lid, 2°, wordt een eerste conformiteitsattest waarvan de normale geldigheidsduur verstreken is onder de volgende voorwaarden beschouwd als zonder onderbreking verlengd : 1° als er een nieuw conformiteitsattest afgegeven is dat aangevraagd is voor het verstrijken van een termijn van zes maanden na de inwerkingtreding van dit besluit; 2° zolang er na het nieuwe conformiteitsattest, vermeld in punt 1°, conformiteitsattesten afgegeven worden die telkens minimaal drie maanden voor het verstrijken van de geldigheidsduur, vastgesteld met toepassing van artikel 10, eerste lid, 5°, of tweede lid, van de Vlaamse Wooncode, aangevraagd worden ». B.18.3. De verzoekende partij voert aan dat voor studentenkamers met een oppervlakte van minder dan 12 m2, een verschil in behandeling is ingevoerd tussen kamers waarvoor geen conformiteitsattest werd aangevraagd en kamers waarvoor een conformiteitsattest werd verkregen vóór 1 september 2001, waarvan de geldigheidsduur echter na tien jaar verstreek. Hoewel die beide situaties volgens de verzoekende partij onwettig zouden zijn, zou de ene kunnen worden geregulariseerd en de andere niet. B.19. De bestreden bepalingen bevatten niet het verschil in behandeling waarover de verzoekende partij zich beklaagt. B.20. Het derde onderdeel van het eerste middel is niet gegrond. Ten aanzien van het tweede middel B.21. In haar tweede middel voert de verzoekende partij de schending aan van het rechtszekerheids- en vertrouwensbeginsel. De verzoekende partij verwijst in dat verband naar wat zij heeft uiteengezet naar aanleiding van het derde onderdeel van het eerste middel. B.22. Het Hof vermag niet rechtstreeks te toetsen aan het rechtszekerheids- en vertrouwensbeginsel. B.23. Het tweede middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 30 april 2015. De griffier, F. Meersschaut De voorzitter, |
A. Alen | A. Alen |