← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 169/2014 du 27 novembre 2014 Numéro du rôle : 5748 En cause
: les questions préjudicielles relatives à l'article 608 du Code judiciaire, à l'article 1(...)"
| Extrait de l'arrêt n° 169/2014 du 27 novembre 2014 Numéro du rôle : 5748 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 608 du Code judiciaire, à l'article 1(...) | Uittreksel uit arrest nr. 169/2014 van 27 november 2014 Rolnummer : 5748 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 608 van het Gerechtelijk Wetboek, artikel 1 van de wet van 14 april 1965 houdende goedkeuring van de Overeenkomst tu Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...) |
|---|---|
| COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
| Extrait de l'arrêt n° 169/2014 du 27 novembre 2014 | Uittreksel uit arrest nr. 169/2014 van 27 november 2014 |
| Numéro du rôle : 5748 | Rolnummer : 5748 |
| En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 608 du | In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 608 van het |
| Code judiciaire, à l'article 1er de la loi du 14 avril 1965 portant | Gerechtelijk Wetboek, artikel 1 van de wet van 14 april 1965 houdende |
| approbation de la Convention entre la Belgique et la France tendant à | goedkeuring van de Overeenkomst tussen België en Frankrijk tot |
| éviter les doubles impositions et à établir des règles d'assistance | voorkoming van dubbele belasting en tot regeling van wederzijdse |
| administrative et juridique réciproque en matière d'impôts sur les | administratieve en juridische bijstand inzake inkomstenbelastingen, |
| revenus, du protocole final et des lettres annexes, signés à | |
| Bruxelles, le 10 mars 1964, aux articles 10, §§ 1er et 2, et 11, § 2, | van het slotprotocol en van de bijgevoegde brieven, ondertekend op 10 |
| maart 1964 te Brussel, de artikelen 10, §§ 1 en 2, en 11, § 2, c), van | |
| c), de cette Convention et à l'article 2 de la loi du 9 juin 1999 | die Overeenkomst en artikel 2 van de wet van 9 juni 1999 houdende |
| portant assentiment à l'Avenant à cette Convention, fait à Bruxelles | instemming met het Avenant bij die Overeenkomst, gedaan te Brussel op |
| le 8 février 1999, posées par la Cour d'appel de Mons. | 8 februari 1999, gesteld door het Hof van Beroep te Bergen. |
| La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
| composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De | samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de |
| Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. | rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. |
| Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée | Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. |
| du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels, | Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet des questions préjudicielles et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging |
| Par arrêt du 15 novembre 2013 en cause de l'Etat belge contre | Bij arrest van 15 november 2013 in zake de Belgische Staat tegen |
| Dominique Jacquet, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour | Dominique Jacquet, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is |
| le 19 novembre 2013, la Cour d'appel de Mons a posé les questions | ingekomen op 19 november 2013, heeft het Hof van Beroep te Bergen de |
| préjudicielles suivantes : | volgende prejudiciële vragen gesteld : |
| 1. « L'article 608 du Code judiciaire, interprété dans le sens où un | 1. « Schendt artikel 608 van het Gerechtelijk Wetboek, in die zin |
| accord amiable commun des autorités compétentes des Etats belge et | geïnterpreteerd dat een gezamenlijk minnelijk akkoord van de bevoegde |
| français conclu, en application de l'article 24.2 de la convention | overheden van de Belgische en de Franse Staat dat met toepassing van |
| belgo-française préventive de double imposition du 10 mars 1964 entre | artikel 24, § 2, van de Belgisch-Franse Overeenkomst van 10 maart 1964 |
| la Belgique et la France tendant à éviter les doubles impositions et à | tussen België en Frankrijk tot voorkoming van dubbele belasting en tot |
| établir des règles d'assistance administrative et juridique en matière | regeling van wederzijdse administratieve en juridische bijstand inzake |
| d'impôt sur les revenus, à propos d'une difficulté ou d'un doute quant | inkomstenbelastingen is gesloten in verband met een moeilijkheid of |
| à l'exécution d'une disposition figurant dans cette Convention, est | twijfel over de uitvoering van een bepaling die in die Overeenkomst |
| une loi déniant au Pouvoir judiciaire toute compétence | voorkomt, een wet is, waardoor aan de rechterlijke macht elke |
| juridictionnelle d'interprétation du texte conventionnel par les | jurisdictionele bevoegdheid tot interpretatie van de verdragstekst |
| autorités nationales, viole-t-il l'article 170 de la Constitution, lu | door de nationale overheden wordt ontzegd, artikel 170 van de |
| en combinaison avec l'article 145 de la Constitution qui réserve toute | Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 145 van de Grondwet, dat |
| contestation en matière de droits politiques aux cours et tribunaux ? | elk geschil over politieke rechten voorbehoudt aan de hoven en |
| »; | rechtbanken ? »; |
| 2. « L'article I de la loi d'assentiment du 14 avril 1965 de la | 2. « Schenden artikel 1 van de instemmingswet van 14 april 1965 |
| Convention du 10 mars 1964 conclue à Bruxelles entre la Belgique et la | houdende goedkeuring van de Overeenkomst van 10 maart 1964 gesloten te |
| France tendant à éviter les doubles impositions et à établir des | Brussel tussen België en Frankrijk tot voorkoming van dubbele |
| règles d'assistance administrative et juridique réciproque en matière | belasting en tot regeling van wederzijdse administratieve en |
| d'impôts sur les revenus et à travers cette loi, les articles 10.1, | juridische bijstand inzake inkomstenbelastingen en, via die wet, de |
| 10.2 et 11, § 2, c) de la convention elle-même, et l'article 2 de la | artikelen 10, § 1, 10, § 2, en 11, § 2, c), van de Overeenkomst zelf, |
| loi du 9 juin 1999 portant assentiment à l'Avenant fait à Bruxelles le | en artikel 2 van de wet van 9 juni 1999 houdende instemming met het |
| 8 février 1999 à la même convention, violent-ils les articles 10, 11 | Avenant bij dezelfde Overeenkomst, gedaan te Brussel op 8 februari |
| et 172 de la Constitution, lu ou non en relation avec la Convention | 1999, de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet, al dan niet in |
| samenhang gelezen met het Europees Verdrag voor de rechten van de mens | |
| européenne des droits de l'homme et l'article 1er du Protocole n° 1 à | en met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat Verdrag, |
| cette convention, dans la mesure où ledit article 10 de la convention | in zoverre het genoemde artikel 10 van de Frans-Belgische Overeenkomst |
| franco-belge est interprété en sorte que les intercommunales | |
| hospitalières ne pourraient être considérées comme des entités ayant | in die zin wordt geïnterpreteerd dat de ziekenhuisintercommunales niet |
| des activités de nature industrielle ou commerciale, alors que cette | zouden kunnen worden beschouwd als entiteiten met activiteiten van |
| nature d'activité industrielle ou commerciale est reconnue par un | industriële of commerciële aard, terwijl die aard van industriële of |
| arrêté royal du 10 avril 1995 aux régies communales autonomes exerçant | commerciële activiteit bij een koninklijk besluit van 10 april 1995 |
| wordt toegekend aan de autonome gemeentebedrijven die verzorgende | |
| des activités de soins ? ». | activiteiten uitvoeren ? ». |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) | (...) |
| Quant aux dispositions en cause | Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen |
| B.1.1. L'article 608 du Code judicaire dispose : | B.1.1. Artikel 608 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : |
| « La Cour de cassation connaît des décisions rendues en dernier | « Het Hof van Cassatie neemt kennis van de beslissingen in laatste |
| ressort qui lui sont déférées pour contravention à la loi ou pour | aanleg die voor het hof worden gebracht wegens overtreding van de wet |
| violation des formes, soit substantielles, soit prescrites à peine de | of wegens schending van substantiële of op straffe van nietigheid |
| nullité ». | voorgeschreven vormen ». |
| B.1.2. L'article 10 de la Convention du 10 mars 1964 entre la Belgique | B.1.2. Artikel 10 van de Overeenkomst van 10 maart 1964 tussen België |
| et la France tendant à éviter les doubles impositions et à établir des | en Frankrijk tot voorkoming van dubbele belasting en tot regeling van |
| règles d'assistance administrative et juridique réciproque en matière | wederzijdse administratieve en juridische bijstand inzake |
| d'impôts sur les revenus dispose : | inkomstenbelastingen bepaalt : |
| « 1. Les rémunérations allouées sous forme de traitements, salaires, | « 1. De bezoldigingen in de vorm van salarissen, lonen, wedden, |
| appointements, soldes et pensions par l'un des Etats contractants ou | soldijen en pensioenen toegekend door één van de verdragsluitende |
| par une personne morale de droit public de cet Etat ne se livrant pas | Staten of door een publiekrechtelijke rechtspersoon van deze Staat, |
| à une activité industrielle ou commerciale, sont imposables | die geen nijverheids- of handelsactiviteit uitoefent, zijn uitsluitend |
| exclusivement dans ledit Etat. | in deze Staat belastbaar. |
| 2. Cette disposition pourra être étendue par accord de réciprocité aux | 2. Met wederzijds akkoord zal deze bepaling kunnen worden uitgebreid |
| rémunérations du personnel d'organismes ou établissements publics ou | tot de bezoldigingen van de personeelsleden van openbare lichamen of |
| d'établissements juridiquement autonomes constitués ou contrôlés par | instellingen of van juridisch zelfstandige instellingen, door een van |
| l'un des Etats contractants ou par les provinces et collectivités | de verdragsluitende Staten of door de politieke onderdelen van deze |
| locales de cet Etat, même si ces organismes ou établissements se | Staat opgericht of gecontroleerd, zelfs indien deze lichamen of |
| livrent à une activité industrielle ou commerciale. | instellingen een nijverheids- of handelsactiviteit uitoefenen. |
| 3. Toutefois, les dispositions qui précèdent ne trouvent pas à | 3. Nochtans vinden de voorafgaande bepalingen geen toepassing wanneer |
| s'appliquer lorsque les rémunérations sont allouées à des résidents de | de bezoldigingen worden betaald aan verblijfhouders van de andere |
| l'autre Etat possédant la nationalité de cet Etat ». | Staat, die de nationaliteit van deze Staat hebben ». |
| Tel qu'il était applicable au litige pendant devant le juge a quo, | Zoals het van toepassing was op het voor de verwijzende rechter |
| l'article 11 de la même Convention disposait : | hangende geschil, bepaalde artikel 11 van dezelfde Overeenkomst : |
| « 1. Sous réserve des dispositions des articles 9, 10 et 13 de la | « 1. Onder voorbehoud van de bepalingen van de artikelen 9, 10 en 13 |
| présente Convention, les traitements, salaires et autres rémunérations | van deze Overeenkomst, zijn de salarissen, lonen en andere |
| analogues ne sont imposables que dans l'Etat contractant sur le | soortgelijke bezoldigingen slechts belastbaar in de verdragsluitende |
| territoire duquel s'exerce l'activité personnelle source de ces | Staat op het grondgebied waarvan de persoonlijke activiteit, die de |
| revenus. | bron van deze inkomsten is, wordt uitgeoefend. |
| 2. Par dérogation au paragraphe 1er ci-dessus : | 2. In afwijking van paragraaf 1 hierboven : |
| a) Les traitements, salaires et autres rémunérations ne peuvent être | a) mogen de salarissen, lonen en andere bezoldigingen slechts worden |
| imposés que dans l'Etat contractant dont le salarié est résident, | belast in de verdragsluitende Staat waarvan de loontrekker |
| lorsque les trois conditions suivantes, sont réunies : 1° le bénéficiaire séjourne temporairement dans l'autre Etat contractant pendant une ou plusieurs périodes n'excédant pas cent quatre-vingt-trois jours au cours de l'année civile; 2° sa rémunération pour l'activité exercée pendant ce séjour est supportée par un employeur établi dans le premier Etat; 3° il n'exerce pas son activité à la charge d'un établissement stable ou d'une installation fixe de l'employeur, situé dans l'autre Etat; b) Les rémunérations afférentes à une activité exercée à bord d'un navire ou d'un aéronef en trafic international, ou à bord d'un bateau servant à la navigation intérieure sur le territoire des deux Etats contractants, ne sont imposables que dans celui de ces Etats où se trouve le siège de la direction effective de l'entreprise; si cet Etat ne perçoit pas l'impôt sur lesdites rémunérations, celles-ci sont imposables dans l'Etat contractant dont les bénéficiaires sont des résidents. Les rémunérations des personnes qui sont en service sur d'autres moyens de transport circulant sur le territoire des deux Etats contractants ne sont imposables que dans celui de ces Etats où est situé l'établissement stable dont ces personnes dépendent, ou, à défaut d'un tel établissement, dans l'Etat contractant dont ces personnes sont les résidentes; | verblijfhouder is, indien de volgende drie voorwaarden vervuld zijn : 1° de beneficiant verblijft tijdelijk in de andere verdragsluitende Staat voor een of meer tijdvakken welke gedurende het kalenderjaar 183 dagen niet te boven gaan; 2° zijn bezoldiging voor de tijdens dit verblijf uitgeoefende activiteit wordt ten laste genomen door een in eerstgenoemde Staat gevestigde werkgever; 3° hij oefent zijn activiteit niet uit ten laste van een in de andere Staat gelegen vaste inrichting of vaste installatie van de werkgever; b) zijn de bezoldigingen met betrekking tot de activiteit uitgeoefend aan boord van een schip of een luchtvaartuig in internationaal verkeer, of aan boord van een schip dienend tot het vervoer in de binnenwateren op het grondgebied van beide verdragsluitende Staten, slechts belastbaar in diegene van deze Staten, waar de zetel van de werkelijke leiding van de onderneming is gelegen; indien deze Staat geen belasting op bedoelde bezoldigingen heft, zijn deze belastbaar in de verdragsluitende Staat, waarvan de beneficianten verblijfhouders zijn. De bezoldigingen van personen die dienst doen op andere vervoermiddelen, welke het vervoer op het grondgebied van beide verdragsluitende Staten onderhouden, zijn slechts belastbaar in de Staat waar de vaste inrichting is gelegen waarvan deze personen afhangen of, indien dergelijke inrichting niet aanwezig is, in de verdragsluitende Staat waarvan deze personen verblijfhouders zijn; |
| c) Les travailleurs frontaliers qui justifient de cette qualité par la | c) zijn de grensarbeiders die deze hoedanigheid aantonen door het |
| production de la carte frontalière instituée par les conventions | overleggen van de grenskaart welke door de tussen de verdragsluitende |
| particulières intervenues entre les Etats contractants ne sont | Staten gesloten bijzondere overeenkomsten werd ingesteld, op hun |
| imposables sur les traitements, salaires et autres rémunérations | salarissen, lonen en andere bezoldigingen die zij als dusdanig |
| qu'ils perçoivent à ce titre que dans l'Etat contractant dont ils sont | ontvangen slechts belastbaar in de verdragsluitende Staat waarvan zij |
| les résidents. | verblijfhouders zijn. |
| [...] ». | [...] ». |
| L'article 24 de cette Convention dispose : | Artikel 24 van die Overeenkomst bepaalt : |
| « 1. Les autorités compétentes des deux Etats contractants se | « 1. De bevoegde autoriteiten van beide verdragsluitende Staten zullen |
| concerteront au sujet des mesures administratives nécessaires à | overleg plegen met betrekking tot de administratieve maatregelen die |
| l'exécution des dispositions de la présente Convention et notamment au sujet des justifications à fournir par les résidents de chaque Etat pour bénéficier dans l'autre Etat des exemptions ou réductions d'impôt prévues à la présente Convention. 2. Dans le cas où l'exécution de certaines dispositions de la présente Convention donnerait lieu à des difficultés ou à des doutes, les autorités compétentes des deux Etats contractants se concerteront pour appliquer ces dispositions dans l'esprit de la Convention. Dans des cas spéciaux, elles pourront d'un commun accord appliquer les règles prévues par la présente Convention à des personnes physiques ou morales qui ne sont pas résidentes de l'un des deux Etats contractants, mais qui possèdent dans l'un de ces Etats un établissement stable dont certains revenus ont leur source dans l'autre Etat. 3. Si un résident de l'un des Etats contractants estime que les impositions qui ont été établies ou qu'il est envisagé d'établir à sa charge ont entraîné ou doivent entraîner pour lui une double imposition dont le maintien serait incompatible avec les dispositions de la Convention, il peut, sans préjudice de l'exercice de ses droits de réclamation et de recours suivant la législation interne de chaque Etat, adresser aux autorités compétentes de l'Etat dont il est résident une demande écrite et motivée de révision desdites impositions. Cette demande doit être présentée avant l'expiration d'un | voor de uitvoering van de bepalingen van deze Overeenkomst nodig zijn en inzonderheid omtrent de rechtvaardigingen door de verblijfhouders van elke Staat te verstrekken om in de andere Staat de bij deze Overeenkomst bepaalde belastingvrijstellingen of -verminderingen te genieten. 2. Ingeval de uitvoering van sommige bepalingen van deze Overeenkomst tot moeilijkheden of twijfel aanleiding zou geven, zullen de bevoegde autoriteiten van beide verdragsluitende Staten overleg plegen om deze bepalingen in de geest van de Overeenkomst toe te passen. In bijzondere gevallen zullen zij in gemeen overleg de bij deze Overeenkomst bepaalde regelen kunnen toepassen op natuurlijke of rechtspersonen, die geen verblijfhouders van een van beide verdragsluitende Staten zijn, maar die in één van deze Staten een vaste inrichting bezitten waarvan sommige inkomsten hun bron in de andere Staat hebben. 3. Indien een verblijfhouder van een van beide verdragsluitende Staten oordeelt dat de aanslagen die te zijnen laste werden gevestigd of waarvan de vestiging te zijnen laste wordt overwogen, voor hem hebben geleid of moeten leiden tot een dubbele belastingheffing waarvan het in stand houden onverenigbaar zou zijn met de bepalingen van de Overeenkomst, kan hij, onverminderd het gebruik van zijn rechten inzake bezwaar en verhaal volgens de interne wetgeving van elke Staat, bij de bevoegde autoriteiten van de Staat waarvan hij verblijfhouder is een schriftelijk en met redenen omkleed verzoek tot herziening van deze aanslagen indienen. Dit verzoek moet worden ingediend vóór het verstrijken van een termijn van zes maanden ingaande op de datum van |
| délai de six mois à compter de la date de la notification ou de la | de betekening of van de heffing bij de bron van de tweede aanslag. |
| perception à la source de la seconde imposition. Si elles en | Indien zij de gegrondheid van dit verzoek erkennen, zullen de |
| reconnaissent le bien-fondé, les autorités saisies d'une telle demande | autoriteiten bij wie het verzoek aanhangig werd gemaakt, zich met de |
| s'entendront avec les autorités compétentes de l'autre Etat | bevoegde autoriteiten van de andere verdragsluitende Staat verstaan om |
| contractant pour éviter la double imposition. | dubbele belastingheffing te voorkomen. |
| 4. S'il apparaît que, pour parvenir à une entente, des pourparlers | 4. Indien blijkt dat, om tot overeenstemming te komen, besprekingen |
| soient opportuns, l'affaire sera déférée à une commission mixte dont | opportuun zijn, zal de aangelegenheid worden voorgelegd aan een |
| les membres seront désignés par les autorités compétentes des deux | gemengde commissie waarvan de leden door de bevoegde autoriteiten van |
| Etats contractants ». | de beide verdragsluitende Staten zullen worden aangeduid ». |
| Quant à la première question préjudicielle | Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag |
| B.2. Il ressort des éléments de la cause et des motifs de la décision | B.2. Uit de gegevens van de zaak en uit de motieven van de |
| de renvoi que le litige pendant devant le juge a quo concerne des | verwijzingsbeslissing blijkt dat het voor de verwijzende rechter |
| hangende geschil betrekking heeft op aanslagen in de belasting van | |
| cotisations à l'impôt des non-résidents - personnes physiques - et à | niet-inwoners - natuurlijke personen - en in de aanvullende |
| la taxe communale additionnelle établies à charge d'une résidente | gemeentebelasting die voor de aanslagjaren 1995, 1996 en 1997 zijn |
| fiscale en France qui travaille en Belgique pour l'Association | gevestigd ten laste van een fiscaal inwoner van Frankrijk die in |
| intercommunale des oeuvres médico-sociales des arrondissements d'Arlon | België voor de « Association intercommunale des oeuvres |
| et de Virton (A.I.O.M.S.), pour les exercices d'imposition 1995, 1996 | médico-sociales des arrondissements d'Arlon et de Virton » |
| et 1997. | (A.I.O.M.S.) werkt. |
| Selon le juge a quo, il n'est pas contesté que l'intimée a rempli | Volgens de verwijzende rechter wordt niet betwist dat de geïntimeerde |
| toutes les conditions légales pour être considérée comme « travailleur | aan alle wettelijke voorwaarden voldoet om als « grensarbeider » te |
| frontalier » et qu'elle a été antérieurement taxée en France en cette | worden beschouwd en dat zij vroeger gedurende een twintigtal jaar in |
| qualité pendant une vingtaine d'années sur la base de l'article 11, § | die hoedanigheid in Frankrijk is belast op grond van artikel 11, § 2, |
| 2, c), de la Convention du 10 mars 1964. En ce qui concerne les | c), van de Overeenkomst van 10 maart 1964. Met betrekking tot de in |
| exercices d'imposition en litige, l'Etat belge a revu sa position et | het geding zijnde aanslagjaren heeft de Belgische Staat zijn standpunt |
| taxé d'office l'intimée sur la base de l'article 10, § 1er, de la | herzien en de geïntimeerde op grond van artikel 10, § 1, van de |
| Convention du 10 mars 1964, à la suite d'une lettre adressée le 13 | Overeenkomst van 10 maart 1964 ambtshalve belast, ingevolge een brief |
| avril 2005 aux services centraux belges de l'Administration de la | die op 13 april 2005 door de Franse belastingadministratie naar de |
| fiscalité des entreprises et des revenus par l'administration fiscale | Belgische centrale diensten van de Administratie van de ondernemings- |
| française. Selon le juge a quo, cette lettre relève de la procédure de | en inkomensfiscaliteit is gestuurd. Volgens de verwijzende rechter |
| concertation visée à l'article 24, § 2, de cette Convention et un | maakt die brief deel uit van de in artikel 24, § 2, van die |
| accord administratif ainsi établi a un caractère contraignant même | Overeenkomst bedoelde overlegprocedure en heeft een aldus gesloten |
| s'il n'a pas été publié. Le juge a quo relève ensuite que, par arrêt | administratief akkoord een dwingend karakter, ook al is het niet |
| bekendgemaakt. De verwijzende rechter merkt vervolgens op dat het Hof | |
| du 9 mai 2008, la Cour de cassation a jugé que les dispositions d'un | van Cassatie, bij een arrest van 9 mei 2008, heeft geoordeeld dat de |
| accord conclu entre les administrations belge et française sur la base | bepalingen van een akkoord dat tussen de Belgische en de Franse |
| de l'article 24, § 1er, de la Convention du 10 mars 1964 précitée | administratie is gesloten op grond van artikel 24, § 1, van de |
| voormelde Overeenkomst van 10 maart 1964, een wet in de zin van | |
| constituent une loi au sens de l'article 608 du Code judiciaire. | artikel 608 van het Gerechtelijk Wetboek zijn. |
| Il interroge dès lors la Cour sur la compatibilité avec l'article 170 | Hij stelt het Hof dan ook een vraag over de bestaanbaarheid, met |
| de la Constitution, lu en combinaison avec l'article 145 de celle-ci, | artikel 170 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 145 |
| de l'article 608 du Code judiciaire, interprété dans le sens où un | ervan, van artikel 608 van het Gerechtelijk Wetboek, in die zin |
| accord amiable commun des autorités compétentes des Etats belge et | geïnterpreteerd dat een gezamenlijk minnelijk akkoord van de bevoegde |
| français conclu, en application de l'article 24, § 2, de la Convention | overheden van de Belgische en de Franse Staat dat met toepassing van |
| du 10 mars 1964 précitée, à propos d'une difficulté ou d'un doute | artikel 24, § 2, van de voormelde Overeenkomst van 10 maart 1964 is |
| quant à l'exécution d'une disposition figurant dans cette Convention, | gesloten in verband met een moeilijkheid of twijfel over de uitvoering |
| est une loi, « déniant au Pouvoir judiciaire toute compétence | van een bepaling die in die Overeenkomst voorkomt, een wet is, « |
| waardoor aan de rechterlijke macht elke jurisdictionele bevoegdheid | |
| juridictionnelle d'interprétation du texte conventionnel par les | tot interpretatie van de verdragstekst door de nationale overheden |
| autorités nationales ». | wordt ontzegd ». |
| B.3. Le pourvoi en cassation est une voie de recours extraordinaire | B.3. Het cassatieberoep is een buitengewoon rechtsmiddel waardoor een |
| permettant à une partie de demander l'annulation, pour contravention à | partij in de mogelijkheid wordt gesteld om, wegens schending van de |
| la loi ou pour violation des formes, soit substantielles soit | wet of wegens verzuim van substantiële of op straffe van nietigheid |
| prescrites à peine de nullité, de décisions rendues en dernier | voorgeschreven vormen, de vernietiging te vragen van een beslissing |
| ressort. A cet égard, la Cour de cassation ne connaît pas du fond des | gewezen in laatste aanleg. Het Hof van Cassatie treedt daarbij niet in |
| affaires. | de beoordeling van de zaken zelf. |
| B.4. L'article 608 du Code judiciaire détermine l'un des cas d'ouverture à cassation que prévoit ce Code. B.5. Cette disposition ne peut avoir pour portée de restreindre le pouvoir des cours et tribunaux d'interpréter les dispositions juridiques applicables au litige. B.6. La première question préjudicielle n'appelle dès lors pas de réponse. Quant à la seconde question préjudicielle B.7. La seconde question préjudicielle interroge la Cour sur la compatibilité avec les articles 10, 11 et 172 de la Constitution, combinés ou non avec la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à cette Convention, de l'article 1er de la loi du 14 avril 1965 « portant | B.4. Artikel 608 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt één van de in dat Wetboek bedoelde gevallen waarin cassatieberoep kan worden ingesteld. B.5. Die bepaling kan niet aldus worden begrepen dat zij de bevoegdheid van de hoven en rechtbanken om de op het geschil van toepassing zijnde rechtsbepalingen te interpreteren, zou beperken. B.6. De eerste prejudiciële vraag behoeft bijgevolg geen antwoord. Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag B.7. De tweede prejudiciële vraag strekt ertoe van het Hof te vernemen of artikel 1 van de wet van 14 april 1965 « houdende goedkeuring van |
| approbation de la Convention [du 10 mars 1964] entre la Belgique et la | de Overeenkomst [van 10 maart 1964] tussen België en Frankrijk tot |
| France tendant à éviter les doubles impositions et à établir des | voorkoming van dubbele belasting en tot regeling van wederzijdse |
| règles d'assistance administrative et juridique réciproque en matière | administratieve en juridische bijstand inzake inkomstenbelastingen, |
| d'impôts sur les revenus, du protocole final et des lettres annexes, | van het slotprotocol en van de bijgevoegde brieven, ondertekend op 10 |
| signés à Bruxelles, le 10 mars 1964 », plus particulièrement des | maart 1964 te Brussel », meer in het bijzonder de artikelen 10, §§ 1 |
| articles 10, §§ 1er et 2, et 11, § 2, c), de la Convention et de | en 2, en 11, § 2, c), van de Overeenkomst en artikel 2 van de wet van |
| l'article 2 de la loi du 9 juin 1999 portant assentiment à l'Avenant | 9 juni 1999 houdende instemming met het Avenant van 8 februari 1999 |
| bij dezelfde Overeenkomst, bestaanbaar zijn met de artikelen 10, 11 en | |
| du 8 février 1999 à la même Convention, dans la mesure où l'article 10 | 172 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met het Europees |
| de la Convention est interprété en ce sens que les intercommunales | Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 1 van het Eerste |
| hospitalières ne pourraient être considérées comme des entités ayant | Aanvullend Protocol bij dat Verdrag, in zoverre artikel 10 van de |
| des activités de nature industrielle ou commerciale, alors que cette | Overeenkomst in die zin wordt geïnterpreteerd dat de |
| ziekenhuisintercommunales niet zouden kunnen worden beschouwd als | |
| entiteiten met activiteiten van industriële of commerciële aard, | |
| nature d'activité industrielle ou commerciale est reconnue par un | terwijl die aard van industriële of commerciële activiteit bij een |
| arrêté royal du 10 avril 1995 aux régies communales autonomes exerçant | koninklijk besluit van 10 april 1995 wordt toegekend aan de autonome |
| gemeentebedrijven die verzorgende activiteiten uitvoeren. | |
| des activités de soins. | B.8. Uit de gegevens van de zaak en uit de motieven van de |
| B.8. Il ressort des éléments de la cause et des motifs de la décision | verwijzingsbeslissing, zoals zij in B.2 werden gepreciseerd, blijkt |
| de renvoi, tels qu'ils ont été précisés en B.2, que le litige pendant | dat het voor de verwijzende rechter hangende geschil betrekking heeft |
| devant le juge a quo concerne les exercices d'imposition 1995, 1996 et | op de aanslagjaren 1995, 1996 en 1997. Bijgevolg zijn enkel de |
| 1997. Seules sont dès lors en cause les dispositions de la Convention | bepalingen van de Overeenkomst van 10 maart 1964 vóór de wijziging |
| du 10 mars 1964 avant leur modification par l'Avenant du 8 février | ervan bij het Avenant van 8 februari 1999 in het geding. |
| 1999. Il ressort par ailleurs du libellé de la question préjudicielle que | Uit de bewoordingen van de prejudiciële vraag blijkt daarenboven dat |
| seul est en cause l'article 10, § 1er, de la Convention du 10 mars | enkel artikel 10, § 1, van de Overeenkomst van 10 maart 1964 in het |
| 1964. La Cour limite son examen à cette disposition. | geding is. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die bepaling. |
| B.9. Le contrôle de la Cour impliquant l'examen du contenu des | B.9. Daar de toetsing van het Hof het onderzoek van de inhoud van de |
| dispositions précitées de la Convention, la Cour doit tenir compte de | voormelde bepalingen van de Overeenkomst omvat, moet het Hof ermee |
| ce qu'il ne s'agit pas d'un acte de souveraineté unilatéral, mais | rekening houden dat het niet gaat om een eenzijdige |
| d'une norme conventionnelle par laquelle la Belgique a pris un | soevereiniteitsakte, maar om een verdragsnorm waartoe België zich ten |
| engagement de droit international à l'égard d'un autre Etat. | aanzien van een andere Staat volkenrechtelijk heeft verbonden. |
| De même que les autres conventions préventives de la double | Zoals de andere overeenkomsten tot het vermijden van de dubbele |
| imposition, la Convention franco-belge du 10 mars 1964 a pour objectif | belasting heeft de Frans-Belgische Overeenkomst van 10 maart 1964 in |
| premier de supprimer la double imposition internationale ou d'en | eerste instantie tot doel een einde te maken aan de internationale |
| atténuer les effets, ce qui implique que les Etats contractants | dubbele belasting of de gevolgen ervan te verzachten, wat inhoudt dat |
| renoncent, partiellement ou totalement, à exercer le droit que leur | de overeenkomstsluitende Staten gedeeltelijk of geheel ervan afzien |
| confère leur législation d'imposer un certain nombre de revenus. La | het recht uit te oefenen dat hun wetgeving aan hen toekent om bepaalde |
| Convention règle donc la répartition du pouvoir d'imposition entre | inkomsten te belasten. De Overeenkomst regelt dus de verdeling van de |
| l'Etat de résidence du contribuable et l'Etat de la source des | belastingbevoegdheid tussen de Staat van verblijf van de |
| revenus, et ne crée pas de nouvelles obligations fiscales par rapport | belastingplichtige en de bronstaat van de inkomsten, en voert geen |
| à leurs droits internes. | nieuwe fiscale verplichtingen in ten opzichte van hun interne rechten. |
| L'exposé des motifs du projet de loi portant approbation de la | De memorie van toelichting bij het wetsontwerp houdende goedkeuring |
| Convention précise que la Convention s'inspire des conventions-types | van de Overeenkomst preciseert dat de Overeenkomst is geïnspireerd op |
| établies au niveau international et adopte une méthode qui est | de type-overeenkomsten die op internationaal niveau werden opgesteld |
| préconisée dans une large mesure par le Comité fiscal de | en een methode volgt die in ruime mate wordt aanbevolen door het |
| l'Organisation de coopération et de développement économiques (OCDE) | Fiscaal Comité van de Organisatie voor Economische Samenwerking en |
| (Doc. parl., Chambre, 1964-1965, n° 970/1, p. 3). | Ontwikkeling (OESO) (Parl. St., Kamer, 1964-1965, nr. 970/1, p. 3). |
| B.10. De manière générale, l'établissement d'un régime fiscal | B.10. In het algemeen kan door het vaststellen van een specifieke |
| particulier pour les travailleurs frontaliers permet d'éviter que le | fiscale regeling voor de grensarbeiders worden vermeden dat de |
| recrutement soit handicapé par l'existence d'une frontière, | aanwerving wordt belemmerd door het bestaan van een grens, waarbij de |
| l'imposition dans l'Etat de résidence permettant au travailleur de | belastingheffing in de woonstaat de werknemer toelaat om in de fiscale |
| demeurer dans le régime fiscal qui lui serait applicable s'il | regeling te blijven die op hem van toepassing zou zijn indien hij zou |
| travaillait dans le pays où il réside. | werken in het land waar hij woont. |
| De manière générale également, l'imposition de l'agent public par | Eveneens in het algemeen werd het belasten van de overheidsambtenaar |
| l'Etat qui l'occupe a été justifiée par le lien fort qui les unit. Une | door de Staat die hem in dienst heeft, verantwoord door de sterke band |
| telle méthode de dévolution est inspirée par les « règles de la | tussen hen. Een dergelijke methode van overdracht is geïnspireerd op |
| courtoisie internationale » et « figure dans un si grand nombre de | de « regels van de internationale hoffelijkheid » en « is opgenomen in |
| conventions en vigueur entre des pays membres de l'OCDE que l'on peut | talrijke overeenkomsten die van kracht zijn onder de lidstaten van de |
| dire qu' [elle] est déjà internationalement acceptée » (Modèle de | OESO zodat kan worden verklaard dat die reeds internationaal aanvaard |
| convention fiscale concernant le revenu et la fortune, version | is » (Modelovereenkomst inzake belastingen naar het inkomen en naar |
| abrégée, OCDE, Paris, 2005, p. 254). | het vermogen, verkorte versie, OESO, Parijs, 2005, p. 254). |
| B.11. Compte tenu de la large marge d'appréciation du législateur en | B.11. Gelet op de ruime beoordelingsbevoegdheid van de wetgever in |
| fiscale zaken, heeft die laatste niet op onredelijke wijze gehandeld | |
| matière fiscale, ce dernier n'a pas agi de manière déraisonnable en | door in te stemmen met een overeenkomst tot voorkoming van een dubbele |
| approuvant une convention préventive de double imposition en vertu de | belasting op grond waarvan de Belgische werknemers, ambtenaren van een |
| laquelle les travailleurs belges, agents d'une autorité publique | Belgische overheid, die evenwel in Frankrijk verblijven, binnen het |
| belge, mais résidant en France, au sein de la zone frontalière, sont | grensgebied, zijn onderworpen aan de Belgische belastingregeling, |
| soumis au régime fiscal belge, alors que tel ne serait pas le cas si | terwijl dat niet het geval zou zijn indien hun werkgever een |
| leur employeur était une personne morale de droit privé. En effet, le | privaatrechtelijke rechtspersoon was. Immers, de band tussen de |
| lien qui unit les redevables à l'Etat où ils exercent leur activité | belastingschuldigen en de Staat waar zij hun beroepsactiviteit |
| professionnelle est plus important dans le premier cas que dans le | uitoefenen, is sterker in het eerste geval dan in het tweede. Het is |
| second. Par ailleurs, il est raisonnable de prendre en considération, | overigens redelijk om, in het kader van internationale overeenkomsten |
| dans le cadre d'accords internationaux visant à lutter contre la | inzake het voorkomen van dubbele belasting, rekening te houden met de |
| double imposition, les règles de courtoisie internationale entre Etats, d'autant plus lorsqu'elles sont codifiées au sein d'organisations internationales. La différence de traitement est d'autant moins injustifiée qu'existe un régime dérogatoire au profit du travailleur belge frontalier occupé, en Belgique, par une personne de droit public ayant des activités industrielles ou commerciales, lequel sera traité, compte tenu de la dimension économique des activités de la personne de droit public qui l'emploie, de la même manière qu'un travailleur belge frontalier employé par une personne morale de droit privé. | regels van de internationale hoffelijkheid tussen Staten, temeer daar die zijn gecodificeerd binnen internationale organisaties. Het verschil in behandeling is des te minder onverantwoord daar er een afwijkende regeling bestaat ten behoeve van de Belgische grensarbeider die in België wordt tewerkgesteld door een publiekrechtelijk persoon met nijverheids- of handelsactiviteiten, die, gelet op de economische dimensie van de activiteiten van de publiekrechtelijke persoon die hem tewerkstelt, op dezelfde wijze zal worden behandeld als een Belgische grensarbeider die wordt tewerkgesteld door een privaatrechtelijke rechtspersoon. |
| B.12. En ce qu'il dispose que les rémunérations allouées sous forme de | B.12. In zoverre het bepaalt dat de bezoldigingen in de vorm van |
| traitements, salaires, appointements, soldes et pensions par l'un des | salarissen, lonen, wedden, soldijen en pensioenen toegekend door een |
| Etats contractants ou par une personne morale de droit public de cet | van de verdragsluitende Staten of door een publiekrechtelijke |
| Etat ne se livrant pas à une activité industrielle ou commerciale, | rechtspersoon van die Staat, die geen nijverheids- of |
| sont imposables exclusivement dans ledit Etat, l'article 10, § 1er, de | handelsactiviteit uitoefent, uitsluitend in die Staat belastbaar zijn, |
| la Convention du 10 mars 1964 ne crée pas la différence de traitement | brengt artikel 10, § 1, van de Overeenkomst van 10 maart 1964 niet het |
| entre les intercommunales hospitalières et les régies communales | verschil in behandeling tussen de ziekenhuisintercommunales en de |
| autonomes exerçant des activités de soins qui fait l'objet de la | autonome gemeentebedrijven die verzorgende activiteiten uitvoeren |
| question préjudicielle. | teweeg dat het voorwerp van de prejudiciële vraag uitmaakt. |
| C'est au juge saisi du litige fiscal qu'il revient d'interpréter | Het komt de rechter bij wie het fiscale geschil aanhangig is gemaakt, |
| l'article 10, § 1er, précité, et plus particulièrement les termes « | toe het voormelde artikel 10, § 1, en meer in het bijzonder de woorden |
| personne morale de droit public de cet Etat » et les termes « ne se | « publiekrechtelijke rechtspersoon van deze Staat » en de woorden « |
| livrant pas à une activité industrielle ou commerciale », en prenant | die geen nijverheids- of handelsactiviteit uitoefent », te |
| interpreteren, door rekening te houden met de essentie van de | |
| en compte l'essentiel de l'activité réelle de la personne morale de | werkelijke activiteit van de publiekrechtelijke rechtspersoon die de |
| droit public qui alloue les rémunérations et en se fondant sur des | bezoldigingen toekent en door zich te baseren op criteria zoals de |
| critères tels que le financement de l'activité, le mode d'organisation | financiering van de activiteit, de wijze van organisatie en de aard |
| et la nature du service rendu. Un tel examen doit être opéré aussi | van de verleende dienst. Een dergelijk onderzoek moet zowel voor een |
| bien pour une intercommunale que pour une régie communale autonome, | intercommunale als voor een autonoom gemeentebedrijf worden verricht |
| dans le respect des règles constitutionnelles d'égalité et de | met inachtneming van de grondwettelijke regels van gelijkheid en |
| non-discrimination. | niet-discriminatie. |
| Par ailleurs, une éventuelle différence de traitement entre | Daarenboven houdt een eventueel verschil in behandeling tussen |
| travailleurs frontaliers selon que l'article 10, § 1er, leur est ou | grensarbeiders naargelang artikel 10, § 1, al dan niet op hen van |
| non applicable n'emporte, en toute hypothèse, pas d'effets | |
| disproportionnés dans la mesure où il n'est pas établi que la | toepassing is, in elk geval geen onevenredige gevolgen in, in zoverre |
| désignation de l'Etat redevable des rémunérations comme Etat compétent | het niet vaststaat dat de aanwijzing van de Staat die de bezoldigingen |
| en matière d'imposition sur les revenus perçus du secteur public | verschuldigd is als de Staat die bevoegd is belasting te heffen ter |
| puisse, par elle-même, avoir des répercussions négatives pour les | zake van overheidsbeloningen, op zichzelf negatieve gevolgen kan |
| contribuables concernés. Le caractère favorable ou défavorable du | hebben voor de betrokken belastingplichtigen. Strikt genomen is niet |
| traitement fiscal des contribuables concernés ne découle pas à | de gekozen aanknopingsfactor bepalend voor de vraag of de fiscale |
| proprement parler du choix du facteur de rattachement, mais bien du | behandeling van de betrokken belastingplichtigen al dan niet gunstig |
| niveau d'imposition de l'Etat compétent (voy., dans le même sens, | uitvalt, doch wel het belastingniveau in de bevoegde Staat (zie, in |
| CJCE, 12 mai 1998, C-336/96, Gilly, point 34). | dezelfde zin, HvJ, 12 mei 1998, C-336/96, Gilly, punt 34). |
| B.13. Le contrôle au regard de l'article 1er du Premier Protocole | B.13. De toetsing aan artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij |
| additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme ne | het Europees Verdrag voor de rechten van de mens leidt niet tot een |
| conduit pas à une autre conclusion. | andere conclusie. |
| B.14. La seconde question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.14. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
| Par ces motifs, | Om die redenen, |
| la Cour | het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| - La première question préjudicielle n'appelle pas de réponse. | - De eerste prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. |
| - L'article 1er de la loi du 14 avril 1965 « portant approbation de la | - Artikel 1 van de wet van 14 april 1965 « houdende goedkeuring van de |
| Convention entre la Belgique et la France tendant à éviter les doubles | Overeenkomst tussen België en Frankrijk tot voorkoming van dubbele |
| impositions et à établir des règles d'assistance administrative et | belasting en tot regeling van wederzijdse administratieve en |
| juridique réciproque en matière d'impôts sur les revenus, du protocole | juridische bijstand inzake inkomstenbelastingen, van het slotprotocol |
| final et des lettres annexes, signés à Bruxelles, le 10 mars 1964 » ne | en van de bijgevoegde brieven, ondertekend op 10 maart 1964 te Brussel |
| viole pas les articles 10, 11 et 172 de la Constitution, lus ou non en | » schendt niet de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet, al dan niet |
| combinaison avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la | in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol |
| Convention européenne des droits de l'homme. | bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. |
| Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
| la Cour constitutionnelle, le 27 novembre 2014. | op 27 november 2014. |
| Le greffier, | De griffier, |
| P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
| Le président, | De voorzitter, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |