Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 83/2013 du 13 juin 2013 Numéros du rôle : 5441 et 5445 En cause : les recours en annulation de l'article 39 de la loi du 28 décembre 2011 portant des dispositions diverses et de l'article 143 de la loi-programme du 2(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...)"
Extrait de l'arrêt n° 83/2013 du 13 juin 2013 Numéros du rôle : 5441 et 5445 En cause : les recours en annulation de l'article 39 de la loi du 28 décembre 2011 portant des dispositions diverses et de l'article 143 de la loi-programme du 2(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...) Uittreksel uit arrest nr. 83/2013 van 13 juni 2013 Rolnummers 5441 en 5445 In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 39 van de wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen en van artikel 143 van de programmawet van 29 ma(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 83/2013 du 13 juin 2013 Uittreksel uit arrest nr. 83/2013 van 13 juni 2013
Numéros du rôle : 5441 et 5445 Rolnummers 5441 en 5445
En cause : les recours en annulation de l'article 39 de la loi du 28 In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 39 van de wet van
décembre 2011 portant des dispositions diverses et de l'article 143 de 28 december 2011 houdende diverse bepalingen en van artikel 143 van de
la loi-programme (I) du 29 mars 2012, introduits par E.V. et par la programmawet (I) van 29 maart 2012, ingesteld door E.V. en door de
SPRL « Salens Motors ». bvba « Salens Motors ».
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, P. Nihoul en F.
greffier F. Meersschaut, présidée par le président R. Henneuse, Daoût, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter R. Henneuse,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des recours et procédure I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging
Par requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la poste Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 29 juni
le 29 juin 2012 et parvenues au greffe le 2 juillet 2012, des recours 2012 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn ingekomen op 2
juli 2012, zijn beroepen tot vernietiging ingesteld van artikel 39 van
en annulation de l'article 39 de la loi du 28 décembre 2011 portant de wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen (bekendgemaakt
des dispositions diverses (publiée au Moniteur belge du 30 décembre in het Belgisch Staatsblad van 30 december 2011, vierde editie) en van
2011, quatrième édition) et de l'article 143 de la loi-programme (I) artikel 143 van de programmawet (I) van 29 maart 2012 (bekendgemaakt
du 29 mars 2012 (publiée au Moniteur belge du 6 avril 2012, troisième in het Belgisch Staatsblad van 6 april 2012, derde editie)
édition) ont été introduits respectivement par E.V. et par la SPRL « respectievelijk door E.V. en door de bvba « Salens Motors », met zetel
Salens Motors », dont le siège est établi 8200 Bruges, Koningin te 8200 Brugge, Koningin Astridlaan 97.
Astridlaan 97. Ces affaires, inscrites sous les numéros 5441 et 5445 du rôle de la Die zaken, ingeschreven onder de nummers 5441 en 5445 van de rol van
Cour, ont été jointes. het Hof, werden samengevoegd.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant aux dispositions attaquées Ten aanzien van de bestreden bepalingen
B.1.1. Les recours joints visent l'article 39 de la loi du 28 décembre B.1.1. De samengevoegde beroepen zijn gericht tegen artikel 39 van de
2011 portant des dispositions diverses et l'article 143 de la wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen en tegen artikel
loi-programme (I) du 29 mars 2012. L'article 39 de la loi du 28 143 van de programmawet (I) van 29 maart 2012. Artikel 39 van de
décembre 2011 précitée remplace l'article 36 du Code des impôts sur voormelde wet van 28 december 2011 vervangt artikel 36 van het Wetboek
les revenus 1992 (ci-après : CIR 1992). L'article 143 de la van de inkomstenbelastingen 1992 (hierna : WIB 1992). Artikel 143 van
loi-programme (I) du 29 mars 2012 remplace l'alinéa 2 du paragraphe 2 de programmawet (I) van 29 maart 2012 vervangt het tweede lid van
de cette disposition et y insère un nouvel alinéa 3. paragraaf 2 van die bepaling en voegt daarin een nieuw derde lid in.
Il ressort de l'exposé des moyens dans les deux affaires que les Uit de uiteenzetting van de middelen in beide zaken blijkt dat de
parties requérantes demandent l'annulation de l'article 36, § 2, du verzoekende partijen de vernietiging vorderen van artikel 36, § 2, van
CIR 1992, tel qu'il a été inséré par la première et modifié par la het WIB 1992, zoals ingevoegd door de eerste en gewijzigd door de
seconde des lois précitées. tweede van de voormelde wetten.
B.1.2. L'article 36 du CIR 1992, tel qu'il résulte des modifications B.1.2. Artikel 36 van het WIB 1992, zoals het voortvloeit uit de
précitées, dispose : voormelde wijzigingen, bepaalt :
« § 1er. Les avantages de toute nature qui sont obtenus autrement « § 1. Anders dan in geld verkregen voordelen van alle aard gelden
qu'en espèces sont comptés pour la valeur réelle qu'ils ont dans le voor de werkelijke waarde bij de verkrijger.
chef du bénéficiaire. Dans les cas qu'Il détermine, le Roi peut fixer des règles In de gevallen die Hij bepaalt kan de Koning regels stellen om die
d'évaluation forfaitaire de ces avantages. voordelen op een vast bedrag te ramen.
§ 2. L'avantage de toute nature résultant de l'utilisation à des fins § 2. Het voordeel van alle aard voor het persoonlijk gebruik van een
personnelles d'un véhicule mis gratuitement à disposition visé à l'article 65 est calculé en appliquant un pourcentage-CO2 à 6/7 de la valeur catalogue du véhicule mis gratuitement à disposition. Par valeur catalogue, il faut entendre le prix catalogue du véhicule à l'état neuf lors d'une vente à un particulier, options et taxe sur la valeur ajoutée réellement payée comprises, sans tenir compte des réductions, diminutions, rabais ou ristournes. La valeur catalogue est multipliée par un pourcentage qui est déterminé dans le tableau ci-dessous, afin de tenir compte de la période écoulée à partir de la date de la première immatriculation du véhicule : kosteloos ter beschikking gesteld voertuig als bedoeld in artikel 65 wordt berekend door een CO2-percentage toe te passen op zes zevenden van de cataloguswaarde van het kosteloos ter beschikking gestelde voertuig. Onder cataloguswaarde wordt verstaan de catalogusprijs van het voertuig in nieuwe staat bij verkoop aan een particulier, inclusief opties en werkelijk betaalde belasting over de toegevoegde waarde, zonder rekening te houden met enige korting, vermindering, rabat of restorno. De cataloguswaarde wordt vermenigvuldigd met een percentage dat is bepaald in de onderstaande tabel, teneinde rekening te houden met de periode die is verstreken vanaf de datum van eerste inschrijving van het voertuig :
Période écoulée depuis la première immatriculation du véhicule (un Periode verstreken sinds de eerste inschrijving van het voertuig (een
mois commencé compte pour un mois entier) begonnen maand telt voor een volledige maand)
Pourcentage de la valeur catalogue à prendre en considération lors du Bij de berekening van het voordeel in aanmerking te nemen percentage
calcul de l'avantage van de cataloguswaarde
De 0 à 12 mois Van 0 tot 12 maanden
100 % 100 %
De 13 à 24 mois Van 13 tot 24 maanden
94 % 94 %
De 25 à 36 mois Van 25 tot 36 maanden
88 % 88 %
De 37 à 48 mois Van 37 tot 48 maanden
82 % 82 %
De 49 à 60 mois Van 49 tot 60 maanden
76 % 76 %
A partir de 61 mois Vanaf 61 maanden
70 % 70 %
Le pourcentage de base CO2 s'élève à 5,5 p.c. pour une émission de Het CO2-basispercentage bedraagt 5,5 pct. voor een referentie-CO2-uitstoot
référence-CO2 de 115 g/km pour les véhicules à moteur alimenté à van 115 g/km voor voertuigen met een benzine-, LPG- of aardgasmotor,
l'essence, au LPG ou au gaz naturel et pour une émission de
référence-CO2 de 95 g/km pour les véhicules à moteur alimenté au en voor een referentie-CO2-uitstoot van 95 g/km voor voertuigen met
diesel. dieselmotor.
Le Roi détermine chaque année l'émission de référence-CO2 en fonction De Koning bepaalt jaarlijks de referentie-CO2-uitstoot in functie van
de l'émission CO2 moyenne de l'année qui précède la période imposable de gemiddelde CO2-uitstoot van het jaar voorafgaand aan het belastbaar
tijdperk ten opzichte van de gemiddelde CO2-uitstoot van het
par rapport à l'émission CO2 moyenne de l'année de référence 2011 referentiejaar 2011 volgens de modaliteiten die Hij vastlegt. De
selon les modalités qu'Il fixe. L'émission CO2 moyenne est calculée gemiddelde CO2-uitstoot wordt berekend op basis van de CO2-uitstoot
sur la base de l'émission CO2 des véhicules visés à l'article 65 qui van de voertuigen bedoeld in artikel 65 die als nieuw zijn
sont nouvellement immatriculés. ingeschreven.
Lorsque l'émission du véhicule concerné dépasse l'émission de Wanneer de uitstoot van het betrokken voertuig hoger ligt dan de
référence précitée, le pourcentage de base est augmenté de 0,1 p.c. voormelde referentie-uitstoot wordt het basispercentage met 0,1 pct.
par gramme de CO2, avec un maximum de 18 p.c. per CO2-gram vermeerderd, tot maximum 18 pct.
Lorsque l'émission du véhicule concerné est inférieure à l'émission de Wanneer de uitstoot van het betrokken voertuig lager ligt dan de
référence précitée, le pourcentage de base est réduit de 0,1 p.c. par voormelde referentie-uitstoot wordt het basispercentage met 0,1 pct.
gramme de CO2, avec un minimum de 4 p.c. per CO2-gram verminderd, tot minimum 4 pct.
Les véhicules pour lesquels aucune donnée relative à l'émission de CO2 De voertuigen waarvoor geen gegevens met betrekking tot de CO2-uitstootgehaltes
n'est disponible au sein de la direction de l'immatriculation des beschikbaar zijn bij de dienst voor inschrijving van de voertuigen,
véhicules sont assimilés, s'ils sont propulsés par un moteur à worden, indien ze worden aangedreven door een benzine-, LPG- of
essence, au LPG ou au gaz naturel, aux véhicules émettant un taux de aardgasmotor, gelijkgesteld met de voertuigen met een CO2-uitstootgehalte
CO2 de 205 g/km et, s'ils sont propulsés par un moteur au diesel, aux van 205 g/km, en, indien ze worden aangedreven door een dieselmotor,
véhicules émettant un taux de CO2 de 195 g/km. met de voertuigen met een CO2-uitstootgehalte van 195 g/km.
L'avantage ne peut jamais être inférieur à 820 euros par an. Het voordeel mag nooit minder bedragen dan 820 euro per jaar.
Lorsque l'avantage n'est pas consenti à titre gratuit, l'avantage à Wanneer het voordeel niet kosteloos wordt toegestaan, is het in
prendre en considération est celui qui est déterminé conformément aux aanmerking te nemen voordeel datgene wat overeenkomstig de vorige
alinéas précédents, diminué de l'intervention du bénéficiaire de cet leden is vastgesteld, verminderd met de bijdrage van de verkrijger van
avantage ». dat voordeel ».
B.1.3. La disposition attaquée, y compris la modification réalisée par B.1.3. De bestreden bepaling, met inbegrip van de wijziging bij
l'article 143 de la loi-programme (I) du 29 mars 2012, entre en artikel 143 van de programmawet (I) van 29 maart 2012, treedt in
vigueur à partir de l'exercice d'imposition 2013 et porte sur les werking vanaf het aanslagjaar 2013 en heeft betrekking op de vanaf het
revenus recueillis à partir de l'année 2012. jaar 2012 ontvangen inkomsten.
Quant à l'ordre d'examen des moyens Ten aanzien van de volgorde van het onderzoek van de middelen
B.2. La Cour examine les moyens dans l'ordre suivant : B.2. Het Hof onderzoekt de middelen in onderstaande volgorde :
- le moyen pris de la violation des règles répartitrices de - het middel afgeleid uit de schending van de regels inzake de
compétences entre l'Etat, les communautés et les régions (1er moyen verdeling van de bevoegdheden tussen de Staat, de gemeenschappen en de
dans l'affaire n° 5445); gewesten (eerste middel in de zaak nr. 5445);
- les moyens pris de la violation des articles 10 et 11, - de middelen afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11,
éventuellement combinés avec l'article 172, de la Constitution (1er, eventueel in samenhang gelezen met artikel 172, van de Grondwet
2ème et 3ème moyens, 1ère branche, dans l'affaire n° 5441, 3ème moyen (eerste en tweede middel, en derde middel, eerste onderdeel, in de
dans l'affaire n° 5445); zaak nr. 5441; derde middel in de zaak nr. 5445);
- le moyen pris de la violation des articles 10 et 11 de la - het middel afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van
Constitution, combinés avec les articles 28 et 29 du Traité sur le de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 28 en 29 van het
fonctionnement de l'Union européenne (TFUE) (3ème moyen, 2ème branche, Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) (derde
dans l'affaire n° 5441); middel, tweede onderdeel, in de zaak nr. 5441);
- le moyen pris de la violation de l'article 23 de la Constitution - het middel afgeleid uit de schending van artikel 23 van de Grondwet
(4ème moyen dans l'affaire n° 5441); (vierde middel in de zaak nr. 5441);
- le moyen pris de la violation de l'article 170 de la Constitution - het middel afgeleid uit de schending van artikel 170 van de Grondwet
(2ème moyen dans l'affaire n° 5445). (tweede middel in de zaak nr. 5445).
Quant aux règles répartitrices de compétence Ten aanzien van de bevoegdheidverdelende regels
B.3.1. Le premier moyen dans l'affaire n° 5445 est pris de la B.3.1. Het eerste middel in de zaak nr. 5445 is afgeleid uit de
violation des articles 39 et 134 de la Constitution, combinés avec schending van de artikelen 39 en 134 van de Grondwet, in samenhang
l'article 6, § 1er, II, alinéa 1er, 1°, de la loi spéciale du 8 août gelezen met artikel 6, § 1, II, eerste lid, 1°, van de bijzondere wet
1980 de réformes institutionnelles, avec le principe de van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, met het
proportionnalité, avec le principe de loyauté fédérale énoncé par evenredigheidsbeginsel, met het beginsel van de federale loyauteit
l'article 143, § 1er, de la Constitution et avec l'obligation de vervat in artikel 143, § 1, van de Grondwet en met de verplichting tot
concertation. overleg.
La partie requérante estime qu'en faisant intervenir, dans le calcul De verzoekende partij is van mening dat de federale wetgever, door in
de l'avantage de toute nature constitué par la mise à disposition d'un de berekening van het voordeel van alle aard bestaande in het ter
véhicule par l'employeur, les émissions de CO2 occasionnées par le beschikking stellen van een voertuig door de werkgever, rekening te
véhicule concerné, le législateur fédéral a violé le principe de houden met de CO2-uitstoot van het betrokken voertuig, het
proportionnalité inhérent à la mise en oeuvre de leurs compétences par evenredigheidsbeginsel heeft geschonden dat inherent is aan de
les différents législateurs et qu'à tout le moins, il aurait dû uitoefening van de bevoegdheden van de verschillende wetgevers en dat
organiser avec les législateurs régionaux, compétents en matière de hij op zijn minst overleg had moeten plegen met de gewestwetgevers,
protection de l'environnement et, plus particulièrement, de protection die bevoegd zijn inzake de bescherming van het leefmilieu en in het
de l'air contre la pollution, une concertation. bijzonder inzake de bescherming van de lucht tegen verontreiniging.
B.3.2. La disposition attaquée poursuit principalement un objectif B.3.2. De bestreden bepaling streeft in hoofdzaak een budgettair en
budgétaire et fiscal. Elle complète d'autres dispositions relatives au fiscaal doel na. Zij vervolledigt andere bepalingen met betrekking tot
calcul des dépenses non admises à l'impôt des sociétés. En modifiant de berekening van de verworpen uitgaven in de vennootschapsbelasting.
le mode de calcul de l'avantage de toute nature constitué par la mise Door het voordeel van alle aard bestaande in de
à disposition, par un employeur, d'un véhicule que l'employé peut terbeschikkingstelling, door een werkgever, van een voertuig dat de
utiliser pour ses déplacements privés, le législateur fédéral werknemer voor zijn privéverplaatsingen mag gebruiken, anders te
entendait en premier lieu assurer des recettes fiscales produites par berekenen, wilde de federale wetgever in de eerste plaats fiscale
cette partie de l'impôt des personnes physiques (Doc. parl., Chambre, inkomsten verzekeren die worden voortgebracht door dat deel van de
2011-2012, DOC 53 1952/004, p. 25). personenbelasting (Parl. St., Kamer, 2011-2012, DOC 53-1952/004, p. 25).
B.3.3. Lors de l'adoption d'une mesure fiscale, le législateur peut B.3.3. Bij de aanneming van een fiscale maatregel vermag de wetgever
également viser à encourager ou au contraire à décourager certains eveneens ernaar te streven bepaalde gedragingen aan te moedigen of,
comportements. La circonstance que, ce faisant, il contribuerait à la integendeel, te ontmoedigen. Het gegeven dat hij daarmee zou bijdragen
réalisation d'un objectif relevant de la compétence d'un autre tot het bereiken van een doel dat valt onder de bevoegdheid van een
législateur ne saurait avoir pour conséquence que la mesure fiscale andere wetgever, zou niet ertoe kunnen leiden dat de betrokken fiscale
concernée serait contraire aux règles répartitrices de compétences maatregel in strijd zou zijn met de regels inzake de verdeling van de
entre l'autorité fédérale, les communautés et les régions. Il en irait bevoegdheden tussen de federale Staat, de gemeenschappen en de
autrement si le législateur fédéral, par l'adoption de la disposition gewesten. Anders zou het zijn indien de federale wetgever, met het
fiscale concernée, rendait impossible ou exagérément difficile aannemen van de betrokken fiscale bepaling, de uitoefening, door de
l'exercice, par les autres législateurs, des compétences qui leur andere wetgevers, van de bevoegdheden die hun toekomen, onmogelijk of
reviennent. overdreven moeilijk zou maken.
B.3.4. En l'espèce, la mesure attaquée pourrait avoir pour effet B.3.4. Te dezen zou de bestreden maatregel tot gevolg kunnen hebben de
d'inciter les travailleurs bénéficiant d'un véhicule de société et les werknemers die een bedrijfsvoertuig genieten en de werkgevers die
employeurs offrant la disposition de tels véhicules à faire porter dergelijke voertuigen ter beschikking stellen, ertoe aan te zetten te
leur choix sur un véhicule dont les émissions de CO2 sont inférieures kiezen voor een voertuig waarvan de CO2-uitstoot lager is dan
à la moyenne. Si la disposition fiscale entraînait cette conséquence, gemiddeld. Indien de fiscale bepaling dat gevolg met zich zou
il n'en résulterait pas que les régions se trouveraient empêchées meebrengen, zou hieruit niet voortvloeien dat de gewesten zouden
d'exercer leur compétence en matière de protection de l'air contre la worden verhinderd hun bevoegdheid inzake de bescherming van de lucht
pollution, puisqu'un tel effet irait précisément dans le sens d'une tegen verontreiniging uit te oefenen, vermits een dergelijk gevolg
réduction de cette pollution. precies zou gaan in de richting van een vermindering van die
B.3.5. La partie requérante soutient également qu'en prenant pour base verontreiniging. B.3.5. De verzoekende partij voert eveneens aan dat de federale
de la taxation de l'avantage de toute nature le prix catalogue du wetgever, door de catalogusprijs van het voertuig, opties inbegrepen,
véhicule, options comprises, le législateur fédéral rendrait als basis te nemen voor de belasting van het voordeel van alle aard,
impossible la mise en oeuvre par les régions de leurs compétences en de gewesten zou beletten hun bevoegdheden inzake de bescherming van de
matière de protection de l'air dès lors que le prix des options ayant lucht uit te oefenen, aangezien de prijs van de opties die ertoe
pour fonction de diminuer la pollution provoquée par le véhicule est strekken de door het voertuig veroorzaakte verontreiniging te
compris dans ce prix catalogue et augmente dès lors la valeur de verminderen, in die catalogusprijs is inbegrepen en derhalve de waarde
l'avantage taxé, ce qui rendrait moins attractif l'achat de véhicules van het belaste voordeel verhoogt, waardoor de aankoop van met
équipés de ce type d'options. dergelijke opties uitgeruste voertuigen minder aantrekkelijk zou zijn.
B.3.6. Toute mesure fiscale est susceptible d'avoir une influence sur B.3.6. Elke fiscale maatregel kan een invloed hebben op het gedrag van
le comportement des contribuables. Il ne s'ensuit pas que le de belastingplichtigen. Hieruit vloeit niet voort dat de federale
législateur fédéral devrait, dans l'exercice de sa compétence fiscale, wetgever, bij de uitoefening van zijn fiscale bevoegdheid, zou moeten
renoncer à toute disposition qui pourrait éventuellement influencer le afzien van elke bepaling die eventueel een invloed zou kunnen hebben
comportement des contribuables dans un sens différent de celui que les op het gedrag van de belastingplichtigen in een andere zin dan die
régions, dans l'exercice de leur compétence en matière d'environnement, pourraient vouloir encourager. Tel ne serait le cas que si le législateur fiscal rendait à cette occasion impossible ou exagérément difficile l'exercice, par les régions, de leur compétence. B.3.7. En l'espèce, l'incidence du prix des options, inclus dans le prix catalogue du véhicule, sur le montant de l'impôt dû n'est pas à ce point importante, compte tenu des autres éléments influençant ce montant, qu'elle rendrait la mise en oeuvre, par les régions, d'une politique de lutte contre la pollution de l'air par les véhicules automoteurs impossible ou exagérément difficile. La disposition attaquée n'est en conséquence pas contraire au principe de proportionnalité dans l'exercice des compétences. welke de gewesten, bij de uitoefening van hun bevoegdheid inzake leefmilieu, mogelijk zouden willen aanmoedigen. Dat zou alleen het geval zijn indien de fiscale wetgever bij die gelegenheid de uitoefening, door de gewesten, van hun bevoegdheid onmogelijk of overdreven moeilijk zou maken. B.3.7. Te dezen is de invloed van de prijs van de opties, die zijn inbegrepen in de catalogusprijs van het voertuig, op het bedrag van de verschuldigde belasting, gelet op de andere elementen die dat bedrag beïnvloeden, niet dermate groot dat die de uitvoering, door de gewesten, van een beleid inzake het bestrijden van luchtverontreiniging door motorvoertuigen onmogelijk of overdreven moeilijk zou maken. De bestreden bepaling is bijgevolg niet in strijd met het evenredigheidsbeginsel bij de uitoefening van de bevoegdheden.
B.3.8. Enfin, en règle, l'absence de concertation lors de l'exercice B.3.8. Ten slotte houdt de ontstentenis van overleg tijdens de
de compétences dans une matière dans laquelle le législateur spécial uitoefening van bevoegdheden in een aangelegenheid waarin de
n'a pas prévu d'obligation à cette fin n'est pas constitutive d'une bijzondere wetgever niet heeft voorzien in enige verplichting daartoe,
violation des règles répartitrices de compétences. En l'espèce, l'on in de regel geen schending in van de bevoegdheidverdelende regels. Te
ne saurait considérer que les compétences concernées sont à ce point dezen zou niet kunnen worden geoordeeld dat de betrokken bevoegdheden
imbriquées qu'elles ne pourraient être exercées qu'après la mise en dermate met elkaar zijn verbonden dat zij pas zouden kunnen worden
oeuvre d'une forme de collaboration ou de coopération entre les uitgeoefend na de invoering van een vorm van medewerking of
législateurs compétents. samenwerking tussen de bevoegde wetgevers.
B.3.9. Le premier moyen dans l'affaire n° 5445 n'est pas fondé. B.3.9. Het eerste middel in de zaak nr. 5445 is niet gegrond.
Quant au principe d'égalité et de non-discrimination Ten aanzien van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie
En ce qui concerne le critère de la valeur catalogue du véhicule Wat het criterium van de cataloguswaarde van het voertuig betreft
B.4.1. Par le troisième moyen dans l'affaire n° 5445, la partie B.4.1. Met het derde middel in de zaak nr. 5445 verwijt de verzoekende
requérante fait grief au législateur d'avoir créé une différence de partij de wetgever een niet te verantwoorden verschil in behandeling
traitement injustifiable entre les contribuables taxés sur l'avantage te hebben ingevoerd tussen de belastingplichtigen die worden belast op
de toute nature constitué par la mise à leur disposition d'un véhicule het voordeel van alle aard bestaande in de terbeschikkingstelling van
de société par l'employeur et les contribuables taxés sur un autre een bedrijfsvoertuig door de werkgever en de belastingplichtigen die
worden belast op een ander voordeel van alle aard. Zij is van mening
avantage de toute nature. Elle considère qu'alors que la valeur de dat, terwijl de waarde van alle andere voordelen van alle aard bepaald
tous les autres avantages de toute nature fixée pour le calcul de voor de berekening van de belasting op zodanige wijze wordt berekend
l'impôt est calculée de façon à en déterminer la valeur réelle pour le dat de werkelijke waarde ervan voor de verkrijger wordt vastgesteld,
bénéficiaire, la valeur calculée pour la mise à disposition d'une de waarde die wordt berekend voor de terbeschikkingstelling van een
voiture de société ne correspond plus, depuis l'entrée en vigueur des bedrijfsvoertuig sinds de inwerkingtreding van de bestreden bepalingen
dispositions attaquées, à la valeur réelle de l'avantage pour le niet langer overeenstemt met de werkelijke waarde van het voordeel
bénéficiaire. voor de verkrijger.
B.4.2. Avant son remplacement par les dispositions attaquées, B.4.2. Vóór de vervanging ervan door de bestreden bepalingen belastte
l'article 36 du CIR 1992 chargeait le Roi de fixer les règles artikel 36 van het WIB 1992 de Koning ermee de regels vast te stellen
d'évaluation forfaitaire de l'avantage de toute nature résultant de la voor de forfaitaire waardering van het voordeel van alle aard dat
mise à disposition d'un véhicule de société en tenant compte « du voortvloeit uit de terbeschikkingstelling van een bedrijfsvoertuig
rekening houdend met « het aantal voor persoonlijk gebruik afgelegde
nombre de kilomètres parcourus à des fins personnelles, du type kilometers, het type van brandstofvoorziening van de motor en het CO2-uitstootgehalte
d'alimentation du moteur et de l'émission de CO2 du véhicule ». van het voertuig ».
Le nouveau mode de calcul du même avantage, tel qu'il est fixé par De nieuwe wijze van berekening van hetzelfde voordeel, zoals
l'article 36 du CIR 1992 attaqué, fait intervenir le prix catalogue du vastgesteld bij het bestreden artikel 36 van het WIB 1992, houdt
véhicule et les émissions de CO2 en fonction du type d'alimentation du rekening met de catalogusprijs van het voertuig en met de CO2-uitstoot
moteur. Le nombre de kilomètres parcourus à titre privé grâce au volgens het type van brandstofvoorziening van de motor. Het aantal met
véhicule de société n'est en revanche plus pris en considération pour het bedrijfsvoertuig voor privégebruik afgelegde kilometers wordt
le calcul de la valeur de l'avantage dans le chef du bénéficiaire. daarentegen niet meer in aanmerking genomen voor de berekening van de
B.4.3. Il appartient au législateur d'établir la base de l'impôt. Il dispose en la matière d'une large liberté d'appréciation. En effet, les mesures fiscales constituent un élément essentiel de la politique socioéconomique. Elles assurent non seulement une part substantielle des recettes qui doivent permettre la réalisation de cette politique, mais elles permettent également au législateur d'orienter certains comportements et d'adopter des mesures correctrices afin de donner corps à la politique sociale et économique. Les choix sociaux qui doivent être réalisés lors de la collecte et de l'affectation des ressources relèvent par conséquent du pouvoir d'appréciation du législateur. La Cour ne peut sanctionner un tel choix politique et les motifs qui le fondent que s'ils reposent sur une erreur manifeste ou s'ils sont clairement déraisonnables. B.4.4. La détermination de la valeur d'un avantage de toute nature obtenu autrement qu'en espèces a, par la force des choses, un caractère au moins partiellement forfaitaire. Il revient au législateur d'effectuer le choix des variables permettant d'établir le calcul de ce forfait en fonction de l'objectif budgétaire et, le cas échéant, d'autres objectifs qu'il entend poursuivre. waarde van het voordeel voor de verkrijger. B.4.3. Het komt de wetgever toe de grondslag van de belasting vast te stellen. Hij beschikt ter zake over een ruime beoordelingsmarge. Fiscale maatregelen maken immers een wezenlijk onderdeel uit van het sociaaleconomische beleid. Zij zorgen niet alleen voor een substantieel deel van de inkomsten die de verwezenlijking van dat beleid mogelijk moeten maken, maar zij laten de wetgever ook toe om sturend en corrigerend op te treden en op die manier het sociale en economische beleid vorm te geven. De maatschappelijke keuzen die bij het inzamelen en het inzetten van middelen moeten worden gemaakt, behoren derhalve tot de beoordelingsvrijheid van de wetgever. Het Hof vermag een dergelijke beleidskeuze, alsook de motieven die daaraan ten grondslag liggen, slechts af te keuren indien zij op een manifeste vergissing zouden berusten of indien zij kennelijk onredelijk zouden zijn. B.4.4. De vaststelling van de waarde van een anders dan in geld verkregen voordeel van alle aard heeft noodgedwongen een minstens gedeeltelijk forfaitair karakter. Het staat aan de wetgever de variabelen te kiezen die het mogelijk maken dat forfait te berekenen volgens het budgettaire doel en, in voorkomend geval, volgens andere doelen die hij wenst na te streven.
Un tableau transmis par le ministre des Finances le 21 décembre 2011 à Uit een tabel die de minister van Financiën op 21 december 2011 aan de
la commission de la Chambre montre que dans la plupart des cas, le Kamercommissie heeft bezorgd, blijkt dat, in de meeste gevallen, de
nouveau calcul de l'avantage de toute nature est favorable aux nieuwe berekening van het voordeel van alle aard gunstig is voor de
contribuables. Seuls les employés bénéficiant d'un véhicule de société belastingplichtigen. Alleen de werknemers die een bedrijfsvoertuig
genieten dat als luxueus of prestigieus kan worden beschouwd,
pouvant être qualifié de luxe ou de prestige voient augmenter l'impôt ondergaan een verhoging van de belasting met betrekking tot dat
relatif à cet avantage de toute nature dont ils sont redevables (Doc. voordeel van alle aard dat zij verschuldigd zijn (Parl. St., Kamer,
parl., Chambre, 2011-2012, DOC 53 1952/010, p. 47). 2011-2012, DOC 53-1952/010, p. 47).
B.4.5. S'il est exact que le nombre de kilomètres parcourus à titre B.4.5. Hoewel het juist is dat het aantal met het bedrijfsvoertuig
privé avec le véhicule de société représente une part de l'avantage voor privégebruik afgelegde kilometers een deel vertegenwoordigt van
recueilli par le bénéficiaire, la valeur du véhicule est également un het voordeel dat de verkrijger geniet, is de waarde van het voertuig
élément de l'avantage de toute nature octroyé à l'employé. Tel est eveneens een bestanddeel van het voordeel van alle aard dat aan de
particulièrement le cas lorsqu'il s'agit d'une voiture de luxe ou de werknemer wordt toegekend. Dat is in het bijzonder het geval wanneer
prestige. C'est en conséquence un élément dont il peut être tenu het gaat om een luxueuze of prestigieuze wagen. Met dat bestanddeel
compte dans la détermination de la valeur de l'avantage de toute kan bijgevolg rekening worden gehouden voor het vaststellen van de
nature dont bénéficie un travailleur. waarde van het voordeel van alle aard dat een werknemer geniet.
B.4.6. Par ailleurs, il ne peut être reproché au législateur de ne pas B.4.6. De wetgever kan overigens niet worden verweten dat hij, bij het
avoir distingué, lors de la prise en compte du prix catalogue du in aanmerking nemen van de catalogusprijs van het voertuig, onder de
véhicule, les options équipant celui-ci selon qu'elles ont ou non un opties waarmee het voertuig is uitgerust geen onderscheid heeft
impact favorable sur la pollution occasionnée. En effet, dans une gemaakt naargelang zij al dan niet een gunstige invloed hebben op de
matière à ce point technique, le législateur doit forcément veroorzaakte verontreiniging. In een dermate technische materie moet
appréhender la diversité des situations de manière simplifiée et de wetgever immers de diversiteit van de situaties noodgedwongen op
vereenvoudigde wijze en bij benadering opvangen. Gelet op het
approximative. Compte tenu de l'objet budgétaire et fiscal de la budgettaire en fiscale doel van de maatregel, alsook met de relatief
mesure ainsi que de l'effet relativement limité du prix des options beperkte invloed van de prijs van de opties op het bedrag van de
sur le montant de l'impôt dû, la mesure consistant à intégrer dans le prix catalogue le coût de toutes les options dont le véhicule est équipé, quels que soient leur nature ou leur effet sur la pollution de l'air occasionnée, n'entraîne pas d'effets disproportionnés. B.4.7. En adoptant un nouveau mode de calcul de l'avantage de toute nature qui privilégie le facteur du prix catalogue du véhicule et qui a en conséquence pour effet d'augmenter la charge fiscale relative aux véhicules de luxe ou de prestige, le législateur n'a pas pris une mesure manifestement déraisonnable. verschuldigde belasting, heeft de maatregel bestaande in het opnemen van de kostprijs van alle opties waarmee het voertuig is uitgerust, ongeacht de aard ervan of hun effect op de veroorzaakte luchtverontreiniging, in de catalogusprijs, geen onevenredige gevolgen. B.4.7. Met het aannemen van een nieuwe wijze van berekening van het voordeel van alle aard waarbij voorrang wordt gegeven aan de factor van de catalogusprijs van het voertuig en die bijgevolg ertoe leidt de fiscale last met betrekking tot de luxueuze of prestigieuze voertuigen te verhogen, heeft de wetgever geen kennelijk onredelijke maatregel genomen.
B.4.8. Le troisième moyen dans l'affaire n° 5445 n'est pas fondé. B.4.8. Het derde middel in de zaak nr. 5445 is niet gegrond.
B.5.1. Le troisième moyen dans l'affaire n° 5441, en sa première B.5.1. Het derde middel in de zaak nr. 5441, eerste onderdeel, verwijt
branche, fait grief au législateur de retenir le prix catalogue du de wetgever te kiezen voor de catalogusprijs van het voertuig als
véhicule comme base du calcul de la valeur de l'avantage de toute basis voor de berekening van de waarde van het voordeel van alle aard,
nature, sans avoir égard aux réductions, diminutions, rabais ou zonder rekening te houden met de kortingen, verminderingen, rabatten
ristournes accordés par le vendeur du véhicule. of restorno's die de verkoper van het voertuig heeft toegekend.
B.5.2. En ne tenant pas compte des réductions sur le prix catalogue B.5.2. Door geen rekening te houden met de verminderingen die de
offertes par le vendeur lors de l'achat du véhicule, le législateur a verkoper bij de aankoop van het voertuig op de catalogusprijs toekent,
voulu garantir l'égalité de traitement entre les bénéficiaires d'un heeft de wetgever de gelijke behandeling onder de verkrijgers van een
véhicule de société en évitant que, pour un véhicule identique, bedrijfsvoertuig willen waarborgen, door te voorkomen dat, voor een
l'avantage soit calculé de façon différente selon que l'employeur ou identiek voertuig, het voordeel op verschillende wijze wordt berekend
la société de leasing a pu ou non négocier un prix d'achat plus ou naargelang de werkgever of de leasingmaatschappij al dan niet heeft
kunnen onderhandelen over een meer of minder voordelige aankoopprijs,
moins avantageux, notamment en fonction de la taille de l'entreprise met name volgens de omvang van de betrokken onderneming en de omvang
concernée et de l'importance de la flotte de véhicules mis à la van het wagenpark dat ter beschikking van haar personeel wordt
disposition de son personnel. Il a dès lors estimé que « la valeur gesteld. Hij heeft bijgevolg gesteld dat « de cataloguswaarde [...]
catalogue [était] un critère logique, objectif » (Doc. parl., Chambre, een logisch, objectief criterium [was] » (Parl. St., Kamer, 2011-2012,
2011-2012, DOC 53-1952/010, p. 29). DOC 53-1952/010, p. 29).
Compte tenu de cet objectif, le législateur a pu raisonnablement Gelet op die doelstelling vermocht de wetgever redelijkerwijs ervan
considérer que le « prix catalogue » d'un véhicule représente la uit te gaan dat de catalogusprijs van een voertuig de waarde ervan
valeur de celui-ci, quel que soit le prix effectivement payé pour vertegenwoordigt, ongeacht de prijs die daadwerkelijk voor de aankoop
l'acquérir, et constitue donc un facteur de calcul pertinent pour ervan is betaald, en derhalve een relevante berekeningsfactor is om
évaluer l'avantage de toute nature que ce véhicule représente pour son het voordeel van alle aard dat voor de verkrijger uit dat voertuig
bénéficiaire. voortvloeit te waarderen.
B.5.3. Le troisième moyen dans l'affaire n° 5441, en sa première B.5.3. Het derde middel in de zaak nr. 5441, eerste onderdeel, is niet
branche, n'est pas fondé. gegrond.
En ce qui concerne le traitement identique de tous les bénéficiaires Wat de identieke behandeling van alle verkrijgers van een
d'un véhicule de société bedrijfsvoertuig betreft
B.6.1. Les premier et deuxième moyens dans l'affaire n° 5441 B.6.1. Het eerste en het tweede middel in de zaak nr. 5441 verwijten
reprochent au législateur d'avoir prévu le même calcul de l'avantage de wetgever te hebben voorzien in dezelfde berekening van het voordeel
de toute nature constitué par la mise à disposition d'un véhicule de van alle aard bestaande in de terbeschikkingstelling van een
société pour tous les contribuables qui en bénéficient, sans établir bedrijfsvoertuig voor alle belastingplichtigen die dat voordeel
de distinction entre les bénéficiaires de cet avantage, d'une part, genieten, zonder een onderscheid te maken onder de verkrijgers van dat
selon qu'ils sont totalement libres de choisir le véhicule et ses voordeel naargelang zij, enerzijds, het voertuig en de opties ervan
options ou qu'ils sont tenus par des directives imposées par helemaal vrij kunnen kiezen dan wel de door de werkgever opgelegde
l'employeur (1er moyen) et, d'autre part, selon qu'ils se voient ou richtlijnen moeten volgen (eerste middel) en naargelang hun,
non imposer des conditions ou des restrictions d'utilisation du anderzijds, al dan niet voorwaarden of beperkingen inzake het
véhicule pour leur usage privé (2ème moyen). privégebruik van het voertuig worden opgelegd (tweede middel).
B.6.2. La circonstance que le modèle du véhicule mis à la disposition B.6.2. Het gegeven dat het model van het voertuig dat ter beschikking
du travailleur et/ou une partie des options l'équipant aient été wordt gesteld van de werknemer en/of een deel van de opties waarmee
imposés par l'employeur, par exemple pour des motifs d'uniformité de het is uitgerust, door de werkgever zijn opgelegd, bijvoorbeeld
la flotte de l'entreprise ou encore pour des motifs d'équité entre les omwille van een zekere uniformiteit van het wagenpark van de
travailleurs, n'a aucune incidence sur la valeur de l'avantage de onderneming, of nog, om redenen van billijkheid onder de werknemers,
toute nature dans le chef du bénéficiaire. Il ne saurait dès lors être heeft geen enkel gevolg voor de waarde van het voordeel van alle aard
reproché au législateur de ne pas avoir tenu compte de tels facteurs voor de verkrijger. De wetgever zou bijgevolg niet kunnen worden
verweten geen rekening te hebben gehouden met dergelijke factoren bij
dans le calcul de la valeur de l'avantage de toute nature en vue de de berekening van de waarde van het voordeel van alle aard met het oog
son imposition. op de belasting ervan.
Au surplus, la prise en considération des directives de chaque Bovendien zou de inaanmerkingneming van de richtlijnen van elke
employeur offrant des voitures de société aux membres de son personnel werkgever die aan de leden van zijn personeel bedrijfsvoertuigen
poserait d'insurmontables problèmes pratiques lors du calcul de la aanbiedt, zorgen voor onoverkomelijke praktische problemen bij de
valeur du véhicule et créerait des différences de traitement berekening van de waarde van het voertuig en leiden tot niet te
injustifiables entre bénéficiaires de véhicules identiques imposés verantwoorden verschillen in behandeling onder de verkrijgers van
identieke voertuigen die verschillend worden belast volgens hun eigen
différemment en fonction de leurs souhaits propres et des critères wensen en de door de werkgevers vastgestelde criteria.
fixés par les employeurs. B.6.3. De même, il ne peut être reproché au législateur de ne pas B.6.3. Evenzo kan de wetgever niet worden verweten bij de berekening
avoir tenu compte, dans le calcul de l'avantage de toute nature van het voordeel van alle aard dat voortvloeit uit de
résultant de la mise à disposition d'un véhicule pour les déplacements terbeschikkingstelling van een voertuig voor privéverplaatsingen, geen
privés, des conditions d'utilisation de ce véhicule imposées par rekening te hebben gehouden met de door iedere werkgever opgelegde
chaque employeur. Ainsi que le requérant l'expose lui-même, la voorwaarden inzake het gebruik van dat voertuig. Zoals de verzoeker
diversité de ces conditions et les particularités de chaque zelf uiteenzet, zijn de diversiteit van die voorwaarden en de
réglementation adoptée par les employeurs offrant des véhicules de bijzonderheden van elke reglementering die de werkgevers aannemen die
société aux membres de leur personnel sont telles qu'il paraît bedrijfsvoertuigen aan de leden van hun personeel aanbieden, van die
impossible d'en tenir compte dans le cadre d'une réglementation aard dat het onmogelijk lijkt daarmee rekening te houden in het kader
générale visant à établir le calcul forfaitaire de la valeur de l'avantage en vue de son imposition. Pour le surplus, le fait que le législateur ait prévu que lorsque l'avantage n'est pas consenti à titre gratuit, l'avantage à prendre en considération est diminué de l'intervention du bénéficiaire de cet avantage garantit que la mesure n'a pas d'effets disproportionnés. Enfin, les considérations formulées par la partie requérante dans son mémoire en réponse relatives à la notion d'intervention du bénéficiaire dans l'avantage s'apparentent à un moyen nouveau et ne doivent, pour cette raison, pas être examinées. van een algemene reglementering met het oog op de vaststelling van de forfaitaire berekening van de waarde van het voordeel voor de belasting ervan. Het feit dat de wetgever heeft bepaald dat, wanneer het voordeel niet kosteloos wordt toegekend, het in aanmerking te nemen voordeel wordt verminderd met de bijdrage van de verkrijger van dat voordeel, biedt overigens de garantie dat de maatregel geen onevenredige gevolgen heeft. Ten slotte komen de overwegingen die de verzoekende partij in haar memorie van antwoord formuleert in verband met het begrip van de bijdrage van de verkrijger in het voordeel, neer op een nieuw middel en dienen zij om die reden niet te worden onderzocht.
B.6.4. Les premier et deuxième moyens dans l'affaire n° 5441 ne sont B.6.4. Het eerste en het tweede middel in de zaak nr. 5441 zijn niet
pas fondés. gegrond.
Quant à la libre circulation des marchandises Ten aanzien van het vrije verkeer van goederen
B.7.1. Le troisième moyen dans l'affaire n° 5441, en sa deuxième B.7.1. Het tweede onderdeel van het derde middel in de zaak nr. 5441
branche, est pris de la violation des articles 10 et 11 de la is afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de
Constitution, combinés avec les articles 28 et 29 du TFUE. La partie Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 28 en 29 van het VWEU.
requérante reproche à la disposition attaquée de ne retenir que le « De verzoekende partij verwijt de bestreden bepaling alleen rekening te
prix catalogue » publié en Belgique pour la détermination de la valeur houden met de in België bekendgemaakte catalogusprijs voor de
de l'avantage de toute nature résultant de la mise à disposition d'un vaststelling van de waarde van het voordeel van alle aard dat
véhicule de société. Elle en déduit que cette disposition crée une voortvloeit uit de terbeschikkingstelling van een bedrijfsvoertuig.
Zij leidt hieruit af dat die bepaling onder belastingplichtigen een
discrimination entre contribuables contraire au droit de l'Union discriminatie invoert die strijdig is met het recht van de Europese
européenne. Unie.
B.7.2. L'article 28 du TFUE dispose : B.7.2. Artikel 28 van het VWEU bepaalt :
« 1. L'Union comprend une union douanière qui s'étend à l'ensemble des « 1. De Unie omvat een douane-unie welke zich uitstrekt over het
échanges de marchandises et qui comporte l'interdiction, entre les gehele goederenverkeer en welke zowel het verbod medebrengt van in- en
Etats membres, des droits de douane à l'importation et à l'exportation uitvoerrechten en van alle heffingen van gelijke werking in het
et de toutes taxes d'effet équivalent, ainsi que l'adoption d'un tarif verkeer tussen de lidstaten onderling als de invoering van een
douanier commun dans leurs relations avec les pays tiers. gemeenschappelijk douanetarief voor hun betrekkingen met derde landen.
2. Les dispositions de l'article 30 et du chapitre 3 du présent titre 2. De bepalingen van artikel 30 en van hoofdstuk 3 van deze titel zijn
s'appliquent aux produits qui sont originaires des Etats membres, van toepassing op de producten welke van oorsprong zijn uit de
ainsi qu'aux produits en provenance de pays tiers qui se trouvent en lidstaten alsook op de producten uit derde landen welke zich in de
libre pratique dans les Etats membres ». lidstaten in het vrije verkeer bevinden ».
L'article 29 du TFUE dispose : Artikel 29 van het VWEU bepaalt :
« Sont considérés comme étant en libre pratique dans un Etat membre « Als zich bevindend in het vrije verkeer in een lidstaat worden
les produits en provenance de pays tiers pour lesquels les formalités beschouwd : de producten uit derde landen waarvoor in genoemde staat
d'importation ont été accomplies et les droits de douane et taxes de invoerformaliteiten zijn verricht en de verschuldigde douanerechten
d'effet équivalent exigibles ont été perçus dans cet Etat membre, et en heffingen van gelijke werking zijn voldaan en waarvoor geen gehele
qui n'ont pas bénéficié d'une ristourne totale ou partielle de ces droits et taxes ». of gedeeltelijke teruggave van die rechten en heffingen is verleend ».
B.7.3. Les dispositions attaquées n'ont ni pour objet ni pour effet B.7.3. De bestreden bepalingen hebben niet tot doel, noch tot gevolg
d'empêcher les employeurs ou les membres de leur personnel de werkgevers of de leden van hun personeel die een bedrijfsvoertuig
bénéficiaires d'un véhicule de société d'acquérir celui-ci dans un verkrijgen, te beletten om dat voertuig te verwerven in een ander land
autre pays de l'Union européenne que la Belgique. Elles ne créent ni van de Europese Unie dan België. Zij voeren geen douanerecht, noch een
un droit de douane ni une taxe d'effet équivalent sur l'importation heffing van gelijke werking in op de invoer van de voertuigen. Voor
des véhicules. Pour le surplus, la partie requérante n'expose pas en het overige zet de verzoekende partij niet uiteen hoe de omstandigheid
quoi la circonstance que la valeur de l'avantage de toute nature dat de waarde van het voordeel van alle aard dat voortvloeit uit de
résultant de la mise à disposition d'un véhicule de société est terbeschikkingstelling van een bedrijfsvoertuig, wordt berekend op
calculée sur la base du « prix catalogue » tel qu'il est fixé pour le basis van de catalogusprijs zoals die is vastgesteld voor de Belgische
marché belge aurait pour effet de dissuader l'achat du véhicule dans markt, tot gevolg zou hebben de aankoop van het voertuig in een ander
un autre pays. land te ontmoedigen.
B.7.4. Enfin, la valeur de l'avantage de toute nature calculée B.7.4. Ten slotte wordt de waarde van het voordeel van alle aard die
forfaitairement dans le chef du contribuable qui dispose d'un véhicule forfaitair wordt berekend voor de belastingplichtige die over een
de société n'est influencée ni par le fait que le « prix catalogue » bedrijfsvoertuig beschikt, niet beïnvloed door het feit dat de
catalogusprijs van dat voertuig varieert van het ene land tot het
de ce véhicule varie d'un pays à l'autre au sein de l'Union, ni par la andere binnen de Europese Unie, noch door het gegeven dat, in
circonstance que, le cas échéant, ce véhicule aurait été acquis dans voorkomend geval, dat voertuig zou zijn aangekocht in een ander land
un autre pays que la Belgique, de sorte que le législateur pouvait dan België, zodat de wetgever redelijkerwijs kon kiezen voor de voor
raisonnablement retenir le « prix catalogue » fixé pour le marché de Belgische markt vastgestelde catalogusprijs met het oog op de
belge en vue du calcul de cet avantage. berekening van dat voordeel.
B.7.5. Le troisième moyen dans l'affaire n° 5441, en sa deuxième B.7.5. Het tweede onderdeel van het derde middel in de zaak nr. 5441
branche, n'est pas fondé. is niet gegrond.
Quant au droit à la protection d'un environnement sain Ten aanzien van het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu
B.8.1. Le quatrième moyen dans l'affaire n° 5441 est pris de la B.8.1. Het vierde middel in de zaak nr. 5441 is afgeleid uit de
violation de l'article 23 de la Constitution, qui dispose : schending van artikel 23 van de Grondwet, dat bepaalt :
« Chacun a le droit de mener une vie conforme à la dignité humaine. « Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden.
A cette fin, la loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde
garantissent, en tenant compte des obligations correspondantes, les regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de
droits économiques, sociaux et culturels, et déterminent les economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden
conditions de leur exercice. voor de uitoefening bepalen.
Ces droits comprennent notamment : Die rechten omvatten inzonderheid :
[...] [...]
4° le droit à la protection d'un environnement sain; 4° het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu;
[...] ». [...] ».
B.8.2. Dans la première branche de ce moyen, la partie requérante B.8.2. In het eerste onderdeel van dat middel voert de verzoekende
soutient que les dispositions attaquées favorisent les véhicules dont
le moteur est alimenté au diesel parce que le taux de l'émission de partij aan dat de bestreden bepalingen de voertuigen met een
référence-CO2 est moins élevé pour ces véhicules que pour ceux dont le dieselmotor bevoordelen, omdat het referentie-CO2-uitstootpercentage
moteur est alimenté à l'essence. Elle estime que cette faveur accordée minder hoog ligt voor die voertuigen dan voor die met een
aux véhicules propulsés au diesel est contraire au droit à la benzinemotor. Zij is van mening dat dat aan de dieselvoertuigen
protection d'un environnement sain dès lors qu'il est confirmé par toegekende voordeel in strijd is met het recht op de bescherming van
l'Organisation mondiale de la santé que les particules fines rejetées een gezond leefmilieu, aangezien de Wereldgezondheidsorganisatie heeft
par les moteurs alimentés au diesel sont cancérigènes. bevestigd dat de door dieselmotoren uitgestoten fijne stofdeeltjes
kankerverwekkend zijn.
B.8.3. L'article 36 du CIR 1992 fixe l'émission de référence-CO2 à 115 B.8.3. Artikel 36 van het WIB 1992 stelt de referentie-CO2-uitstoot
g/km pour les véhicules à moteur alimenté à l'essence, au LPG ou au vast op 115 g/km voor de voertuigen met een benzine-, LPG- of
gaz naturel et à 95 g/km pour les véhicules à moteur alimenté au aardgasmotor en op 95 g/km voor de voertuigen met een dieselmotor. Het
diesel. Le pourcentage de base utilisé pour le calcul de la valeur de basispercentage voor de berekening van de waarde van het voordeel van
l'avantage de toute nature constitué par la mise à disposition d'un alle aard bestaande in de terbeschikkingstelling van een
véhicule de société est augmenté ou diminué de 0,1 p.c. par gramme de bedrijfsvoertuig wordt verhoogd of verlaagd met 0,1 pct. per gram
CO2 émis en plus ou en moins par le véhicule concerné par rapport au uitgestoten CO2 die het betrokken voertuig meer of minder uitstoot ten
taux d'émission de référence. opzichte van het referentie-uitstootpercentage.
B.8.4. L'émission de référence-CO2 est déterminée annuellement par le B.8.4. De referentie-CO2-uitstoot wordt jaarlijks vastgesteld door de
Roi en fonction de l'émission CO2 moyenne de l'année qui précède la Koning volgens de gemiddelde CO2-uitstoot van het jaar dat voorafgaat
période imposable. L'émission CO2 moyenne est calculée sur la base de aan het belastbare tijdperk. De gemiddelde CO2-uitstoot wordt berekend
l'émission CO2 des véhicules nouvellement immatriculés. op basis van de CO2-uitstoot van de nieuw ingeschreven voertuigen.
B.8.5. La différence de taux des émissions de référence-CO2 suivant le B.8.5. Het verschil in referentie-CO2-uitstootpercentages volgens het
type de motorisation du véhicule concerné est liée aux motortype van het betrokken voertuig houdt verband met de
caractéristiques différentes des moteurs en ce qui concerne la verschillende kenmerken van de motoren ten aanzien van het
consommation de carburant au kilomètre et, en conséquence, au poids de brandstofverbruik per kilometer en, bijgevolg, het door de betrokken
CO2 rejeté au kilomètre par le moteur concerné. Dans la mesure où le motor uitgestoten gewicht aan CO2 per kilometer. In zoverre de
calcul de la valeur de l'avantage résultant de la mise à disposition berekening van de waarde van het voordeel dat voortvloeit uit de
d'un véhicule de société est fonction, en partie, de la performance du terbeschikkingstelling van een bedrijfsvoertuig gedeeltelijk afhangt
véhicule concerné relativement au rejet de CO2, il est pertinent de van de prestaties van het betrokken voertuig met betrekking tot de CO2-uitstoot,
is het relevant die prestaties te meten ten opzichte van een
mesurer cette performance par rapport à un taux de référence fixé de referentiepercentage dat op verschillende wijze wordt vastgesteld
manière différente selon qu'il s'agit d'un moteur alimenté au diesel naargelang het gaat om een dieselmotor dan wel om een benzinemotor.
ou à l'essence. Le taux de référence étant lié aux émissions moyennes Aangezien het referentiepercentage is gekoppeld aan de gemiddelde
des véhicules de même motorisation, la performance de chaque véhicule uitstoot van de voertuigen met dezelfde motoraandrijving, worden de
concerné est ainsi évaluée par rapport aux performances réalisées par prestaties van elk betrokken voertuig aldus geëvalueerd ten opzichte
des véhicules qui lui sont comparables. van de prestaties van voertuigen die daarmee vergelijkbaar zijn.
Pour le surplus, la partie requérante ne démontre pas en quoi les taux Voor het overige toont de verzoekende partij niet aan in welke zin de
retenus par le législateur pour l'émission de référence-CO2 seraient door de wetgever voor de referentie-CO2-uitstoot gekozen percentages
déraisonnables ou irréalistes. onredelijk of onrealistisch zouden zijn.
B.8.6. Dans la seconde branche de ce moyen, la partie requérante B.8.6. In het tweede onderdeel van dat middel voert de verzoekende
soutient que l'absence de prise en compte, par le législateur, du fait partij aan dat het feit dat de wetgever geen rekening ermee heeft
que les véhicules hybrides, électriques ou propulsés au LPG, qui sont gehouden dat de hybride-, elektrische of LPG-voertuigen, die minder
moins polluants, sont plus onéreux à l'achat que les véhicules vervuilend zijn, bij de aankoop duurder zijn dan de voertuigen met een
propulsés à l'essence ou au diesel, a pour effet de décourager benzine- of dieselmotor, tot gevolg heeft dat de aankoop van die
l'acquisition de ces véhicules et, en conséquence, de diminuer la voertuigen wordt ontmoedigd en bijgevolg de bescherming van het recht
protection du droit à un environnement sain. op een gezond leefmilieu wordt verminderd.
B.8.7. Il est exact que le calcul de la valeur de l'avantage de toute B.8.7. Het is juist dat de berekening van de waarde van het voordeel
nature résultant de la mise à disposition d'un véhicule de société est van alle aard bestaande in de terbeschikkingstelling van het
fonction du « prix catalogue » du véhicule concerné, sans prise en bedrijfsvoertuig afhangt van de catalogusprijs van het betrokken
considération à ce niveau du fait que le prix de certains véhicules voertuig, zonder daarbij rekening ermee te houden dat de prijs van
moins polluants peut être plus élevé. Le « prix catalogue » est sommige minder vervuilende voertuigen hoger kan liggen. De
toutefois multiplié par un pourcentage qui est fonction de la catalogusprijs wordt evenwel vermenigvuldigd met een percentage dat
performance du véhicule en matière d'émissions de CO2. De cette afhankelijk is van de prestaties van het voertuig op het vlak van de
manière, un avantage dans le calcul de l'impôt est octroyé aux CO2-uitstoot. Op die manier wordt bij de berekening van de belasting
véhicules moins polluants. een voordeel toegekend aan de minder vervuilende voertuigen.
B.8.8. De la circonstance que le législateur, à l'occasion de B.8.8. Uit het gegeven dat de wetgever, bij de aanneming van
l'adoption de mesures ayant un objet et un but essentiellement fiscal, maatregelen met een hoofdzakelijk fiscaal voorwerp en doel, niet heeft
n'a pas prévu un incitant supplémentaire à l'acquisition de véhicules voorzien in een extra stimulans voor de aankoop van minder vervuilende
moins polluants, il ne saurait être déduit que les dispositions en voertuigen, zou niet kunnen worden afgeleid dat de in het geding
cause violent le droit à la protection d'un environnement sain garanti zijnde bepalingen in strijd zijn met het recht op de bescherming van
par l'article 23 de la Constitution. een gezond leefmilieu zoals gewaarborgd bij artikel 23 van de
B.8.9. Le quatrième moyen dans l'affaire n°5441 n'est fondé en aucune Grondwet. B.8.9. Geen enkel van de onderdelen van het vierde middel in de zaak
de ses branches. nr. 5441 is gegrond.
Quant au principe de légalité en matière fiscale Ten aanzien van het wettigheidsbeginsel in fiscale zaken
B.9.1. Le deuxième moyen dans l'affaire n° 5445 est pris de la B.9.1. Het tweede middel in de zaak nr. 5445 is afgeleid uit de
violation de l'article 170 de la Constitution. La partie requérante schending van artikel 170 van de Grondwet. De verzoekende partij is
considère qu'en habilitant le Roi à fixer annuellement l'émission de van mening dat de bestreden bepalingen, door de Koning ertoe te
référence-CO2 selon les modalités qu'Il fixe, les dispositions machtigen jaarlijks de referentie-CO2-uitstoot volgens de door Hem
attaquées violent le principe de légalité en matière fiscale. bepaalde voorwaarden vast te stellen, in strijd zijn met het
wettigheidsbeginsel in fiscale zaken.
B.9.2. L'article 170, § 1er, de la Constitution dispose : B.9.2. Artikel 170, § 1, van de Grondwet bepaalt :
« Aucun impôt au profit de l'Etat ne peut être établi que par une loi « Geen belasting ten behoeve van de Staat kan worden ingevoerd dan
». door een wet ».
Cette disposition exprime le principe de la légalité de l'impôt qui exige que les éléments essentiels de l'impôt soient, en principe, déterminés par la loi, afin qu'aucun impôt ne puisse être levé sans le consentement des contribuables, exprimé par leurs représentants. Font partie des éléments essentiels de l'impôt la désignation des contribuables, la matière imposable, la base imposable, le taux d'imposition et les éventuelles exonérations et diminutions d'impôt. La disposition constitutionnelle précitée ne va toutefois pas jusqu'à obliger le législateur à régler lui-même chacun des aspects d'un impôt ou d'une exemption. Une délégation conférée à une autre autorité n'est pas contraire au principe de légalité, pour autant qu'elle soit définie de manière suffisamment précise et qu'elle porte sur l'exécution de mesures dont les éléments essentiels ont été fixés préalablement par le législateur. Die bepaling drukt het beginsel van de wettigheid van de belasting uit, dat vereist dat de wezenlijke bestanddelen van de belasting in beginsel bij de wet worden bepaald, opdat geen enkele belasting kan worden geheven zonder de instemming van de belastingplichtigen, uitgedrukt door hun vertegenwoordigers. Tot de wezenlijke bestanddelen van de belasting behoren de aanwijzing van de belastingplichtigen, de belastbare materie, de belastbare grondslag, de aanslagvoet en de eventuele belastingvrijstellingen en -verminderingen. De voormelde grondwetsbepaling gaat evenwel niet zover dat ze de wetgever ertoe verplicht elk aspect van een belasting of van een vrijstelling zelf te regelen. Een aan een andere overheid verleende bevoegdheid is niet in strijd met het wettigheidsbeginsel voor zover de machtiging voldoende nauwkeurig is omschreven en betrekking heeft op de tenuitvoerlegging van maatregelen waarvan de essentiële elementen vooraf door de wetgever zijn vastgesteld.
B.9.3. En l'espèce, la délégation au Roi porte sur la détermination de B.9.3. Te dezen heeft de delegatie aan de Koning betrekking op de
l'émission de référence-CO2 intervenant dans le calcul de la base vaststelling van de referentie-CO2-uitstoot die is opgenomen in de
imposable constituée par l'avantage de toute nature. Bien que la berekening van de belastbare grondslag gevormd door het voordeel van
disposition attaquée mentionne que le Roi fixe l'émission de alle aard. Hoewel de bestreden bepaling vermeldt dat de Koning de
référence-CO2 selon « les modalités qu'Il fixe », le législateur a referentie-CO2-uitstoot vaststelt volgens « de modaliteiten die Hij
strictement encadré la délégation concernée puisqu'il a précisé que vastlegt », heeft de wetgever de betrokken delegatie strikt
l'émission de référence-CO2 doit être déterminée par le Roi en afgebakend, aangezien hij heeft gepreciseerd dat de referentie-CO2-uitstoot
fonction de l'émission CO2 moyenne de l'année qui précède la période moet worden vastgesteld door de Koning volgens de gemiddelde CO2-uitstoot
imposable par rapport à l'émission CO2 moyenne de l'année de référence van het jaar dat voorafgaat aan het belastbare tijdperk ten opzichte
2011 et qu'il a précisé que l'émission CO2 moyenne est calculée sur la van de gemiddelde CO2-uitstoot van het referentiejaar 2011 en
aangezien hij heeft gepreciseerd dat de gemiddelde CO2-uitstoot wordt
berekend op basis van de CO2-uitstoot van de voertuigen bedoeld in
base de l'émission CO2 des véhicules visés à l'article 65 du CIR 1992 artikel 65 van het WIB 1992 die nieuw ingeschreven zijn, hetgeen een
qui sont nouvellement immatriculés, ce qui est une donnée objective.
En outre, la disposition attaquée fixe également le pourcentage-CO2 de objectief gegeven is. Bovendien stelt de bestreden bepaling eveneens
base, ainsi que le minimum et le maximum. het basis-CO2-percentage vast, alsook het minimum en het maximum.
B.9.4. Par ailleurs, la délégation au Roi porte sur un élément très B.9.4. De delegatie aan de Koning heeft overigens betrekking op een
technique qui doit être adapté chaque année en fonction de l'évolution zeer technisch element dat elk jaar moet worden aangepast volgens de
des performances environnementales des véhicules disponibles sur le evolutie van de milieuprestaties van de op de markt beschikbare
marché. voertuigen.
B.9.5. Il en découle qu'en déléguant au Roi la détermination de B.9.5. Hieruit vloeit voort dat de wetgever, door aan de Koning de
l'émission de référence-CO2, le législateur n'a pas porté atteinte au vaststelling van de referentie-CO2-uitstoot te delegeren, geen afbreuk
principe de légalité en matière fiscale garanti par l'article 170 de la Constitution. heeft gedaan aan het wettigheidsbeginsel in fiscale zaken zoals gewaarborgd bij artikel 170 van de Grondwet.
B.9.6. Le deuxième moyen dans l'affaire n° 5445 n'est pas fondé. B.9.6. Het tweede middel in de zaak nr. 5445 is niet gegrond.
Par ces motifs, Om die redenen
la Cour het Hof
rejette les recours. verwerpt de beroepen.
Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits,
langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 13 juin 2013. het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 13 juni 2013.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président, De voorzitter,
R. Henneuse R. Henneuse
^