Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 62/2013 du 8 mai 2013 Numéro du rôle : 5407 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 19 de la loi du 3 juillet 1967 sur la prévention ou la réparation des dommages résultant des accidents du travail, des La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...)"
Extrait de l'arrêt n° 62/2013 du 8 mai 2013 Numéro du rôle : 5407 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 19 de la loi du 3 juillet 1967 sur la prévention ou la réparation des dommages résultant des accidents du travail, des La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...) Uittreksel uit arrest nr. 62/2013 van 8 mei 2013 Rolnummer : 5407 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 19 van de wet van 3 juli 1967 betreffende de preventie van of de schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor ongevallen op de we Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 62/2013 du 8 mai 2013 Uittreksel uit arrest nr. 62/2013 van 8 mei 2013
Numéro du rôle : 5407 Rolnummer : 5407
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 19 de la loi In zake : de prejudiciële vraag over artikel 19 van de wet van 3 juli
du 3 juillet 1967 sur la prévention ou la réparation des dommages 1967 betreffende de preventie van of de schadevergoeding voor
résultant des accidents du travail, des accidents survenus sur le arbeidsongevallen, voor ongevallen op de weg naar en van het werk en
chemin du travail et des maladies professionnelles dans le secteur voor beroepsziekten in de overheidssector, gesteld door de
public, posée par le Tribunal du travail de Bruxelles. Arbeidsrechtbank te Brussel.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de
Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P.
J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F.
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président R. Henneuse, Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter R. Henneuse,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 15 mai 2012 en cause d'Eric Robin contre la zone de Bij vonnis van 15 mei 2012 in zake Eric Robin tegen de politiezone
police de Bruxelles-Ixelles, dont l'expédition est parvenue au greffe Brussel-Elsene, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is
de la Cour le 25 mai 2012, le Tribunal du travail de Bruxelles a posé ingekomen op 25 mei 2012, heeft de Arbeidsrechtbank te Brussel de
la question préjudicielle suivante : volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 19 de la loi du 3 juillet 1967 sur la prévention ou la « Schendt artikel 19 van de wet van 3 juli 1967 betreffende de
réparation des dommages résultant des accidents du travail, des preventie van of de schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor
accidents survenus sur le chemin du travail et des maladies
professionnelles dans le secteur public viole-t-il les articles 10 et ongevallen op de weg naar en van het werk en voor beroepsziekten in de
11 de la Constitution combinés ou non avec les articles 6, § 1er, et overheidssector de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in
13 de la Convention de sauvegarde des droits de l'homme et des samenhang gelezen met de artikelen 6.1 en 13 van het Europees Verdrag
libertés fondamentales en ce que le recours qu'il prévoit ne permet tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
pas à l'employeur public de contester dans un sens qui lui est plus vrijheden, in zoverre het beroep waarin het voorziet het de openbare
favorable la fixation du pourcentage en vue d'obtenir sa diminution, werkgever niet mogelijk maakt de vaststelling van het percentage in
alors que l'agent public victime d'un accident du travail peut, en een voor hem gunstigere zin te betwisten om de vermindering ervan te
exerçant un tel recours, contester dans un sens qui lui est plus verkrijgen, terwijl de ambtenaar die het slachtoffer van een
arbeidsongeval is, door het instellen van een dergelijk beroep de
vaststelling van het percentage van blijvende arbeidsongeschiktheid in
favorable à celle-ci la fixation du pourcentage d'incapacité een voor hem gunstigere zin kan betwisten om de verhoging ervan te
permanente en vue d'obtenir son augmentation ? ». verkrijgen ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité avec les B.1.1. De verwijzende rechter stelt aan het Hof een vraag over de
articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non avec les bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan
articles 6.1 et 13 de la Convention européenne des droits de l'homme, niet in samenhang gelezen met de artikelen 6.1 en 13 van het Europees
de l'article 19 de la loi du 3 juillet 1967 sur la prévention ou la Verdrag voor de rechten van de mens, van artikel 19 van de wet van 3
réparation des dommages résultant des accidents du travail, des juli 1967 betreffende de preventie van of de schadevergoeding voor
accidents survenus sur le chemin du travail et des maladies arbeidsongevallen, voor ongevallen op de weg naar en van het werk en
professionnelles dans le secteur public. voor beroepsziekten in de overheidssector.
B.1.2. La disposition en cause énonce : B.1.2. De in het geding zijnde bepaling luidt :
« Toutes les contestations relatives à l'application de la présente « Alle geschillen met betrekking tot de toepassing van deze wet, ook
loi, y compris celles qui concernent la fixation du pourcentage de die over de vaststelling van het percentage van blijvende
l'incapacité de travail permanente, sont déférées à l'autorité arbeidsongeschiktheid, worden verwezen naar de rechterlijke overheid
judiciaire compétente pour connaître les actions relatives aux die bevoegd is om kennis te nemen van de vorderingen met betrekking
indemnités prévues par la législation sur la réparation des accidents tot de vergoedingen, waarin de wetgeving inzake herstel van schade uit
du travail et des maladies professionnelles. arbeidsongevallen of uit beroepsziekten voorziet.
Sauf lorsqu'elle porte uniquement sur le paiement de la rente, de Behalve wanneer zij slechts op de betaling van de rente, van de
l'allocation d'aggravation ou de l'allocation de décès, l'action en bijslag wegens verergering of van de overlijdensbijslag slaat, wordt
justice introduite par le membre du personnel des administrations, de rechtsvordering, ingeleid door het personeelslid van de besturen,
services ou établissements visés à l'article 1er, 3° à 7°, est dirigée diensten of instellingen vermeld in artikel 1, 3° tot 7° uitsluitend
exclusivement contre la Communauté, la Région ou le Collège dont il gericht tegen de Gemeenschap, het Gewest of het College waarvan het
relève. afhangt.
Cette disposition exclut la mise à la cause de l'Etat par le biais Deze bepaling sluit het betrekken van de Staat in de zaak uit, bij
d'une intervention forcée visée à l'article 813, alinéa 2, du Code wege van een gedwongen tussenkomst als bedoeld in artikel 813, tweede
judiciaire mais ne porte pas atteinte au droit de l'Etat d'intervenir lid, van het Gerechtelijk Wetboek, maar tast het recht van de Staat
dans une procédure pendante ». niet aan om in een lopende procedure tussen te komen ».
B.1.3. Selon le juge a quo, le recours organisé par la disposition B.1.3. Volgens de verwijzende rechter maakt het bij de voormelde
précitée ne permet pas à l'employeur public de contester la fixation bepaling geregelde beroep het de openbare werkgever niet mogelijk de
vaststelling van het percentage van arbeidsongeschiktheid te betwisten
du pourcentage d'incapacité de travail en vue d'obtenir sa diminution teneinde de vermindering ervan te verkrijgen, terwijl de ambtenaar die
alors que l'agent public victime d'un accident du travail peut, en het slachtoffer is van een arbeidsongeval, door een dergelijk beroep
exerçant un tel recours, contester la fixation du pourcentage in te stellen, de vaststelling van het percentage van blijvende
d'incapacité permanente en vue d'obtenir une augmentation. ongeschiktheid kan betwisten teneinde een verhoging te verkrijgen.
B.2. Par son arrêt du 7 février 2000 (Pas., 2000, n° 96), la Cour de B.2. Bij zijn arrest van 7 februari 2000 (Arr. Cass., 2000, nr. 96)
cassation a jugé : heeft het Hof van Cassatie geoordeeld :
« Attendu qu'en vertu de l'article 9 de cet arrêté [arrêté royal du 13 « Overwegende dat, krachtens artikel 9 van dit besluit [koninklijk
juillet 1970 relatif à la réparation, en faveur de certains membres du besluit van 13 juli 1970 betreffende de schadevergoeding, ten gunste
van sommige personeelsleden van overheidsdiensten of
personnel des services ou établissements publics du secteur local, des overheidsinstellingen van de lokale sector, voor arbeidsongevallen en
dommages résultant des accidents du travail et des accidents survenus voor ongevallen op de weg naar en van het werk], de overheid aan wie
sur le chemin du travail], l'autorité à laquelle la décision du de beslissing van de geneeskundige dienst is bekendgemaakt, oordeelt
service médical est notifiée apprécie s'il y a lieu d'augmenter le of er aanleiding bestaat om het aldus vastgestelde percentage van de
pourcentage d'invalidité permanente et propose à la victime le blijvende invaliditeit te verhogen en aan het slachtoffer de betaling
paiement d'une rente sur la base de la réduction de la capacité de van een rente voorstelt op basis van de verminderde
travail; [arbeidsgeschiktheid];
Qu'il résulte des dispositions de l'arrêté royal du 13 juillet 1970 Dat uit de bepalingen van het koninklijk besluit van 13 juli 1970
que la décision du service médical lie l'autorité dans la mesure où ce volgt dat de beslissing van de geneeskundige dienst voor de overheid
service reconnaît une invalidité permanente et que cette autorité ne bindend is in zoverre deze dienst een blijvende invaliditeit erkent en
peut qu'augmenter le pourcentage fixé; dat de overheid alleen het vastgestelde percentage kan verhogen;
Qu'il s'ensuit que le tribunal du travail qui statue sur une Dat hieruit volgt dat de arbeidsrechtbank die oordeelt over een
contestation concernant le pourcentage d'invalidité permanente d'un geschil met betrekking tot het percentage aan blijvende invaliditeit
membre du personnel d'une commune, comme prévu à l'article 19 de la van een personeelslid van een gemeente, zoals bedoeld in artikel 19
loi du 3 juillet 1967, ne peut accorder un pourcentage d'invalidité van de wet van 3 juli 1967, geen lager percentage van blijvende
permanente inférieur que celui qui a été reconnu par le service invaliditeit kan toekennen dan datgene dat door de voormelde
médical précité ». geneeskundige dienst is erkend ».
B.3.1. Il ressort de la décision de renvoi que l'impossibilité B.3.1. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt dat de te dezen
critiquée en l'espèce résulte du fait que l'employeur public qui tombe bekritiseerde onmogelijkheid voortvloeit uit het feit dat de openbare
dans le champ d'application de la loi du 3 juillet 1967 est l'assureur werkgever die valt onder het toepassingsgebied van de wet van 3 juli
de son travailleur, que cet employeur a confirmé les conclusions de 1967, de verzekeraar van zijn werknemer is, dat die werkgever de
conclusies heeft bevestigd van de expertise die is uitgevoerd door
l'expertise menée par Medex, l'Administration de l'expertise médicale Medex, het Bestuur van de medische expertise dat bevoegd is om de
compétente pour déterminer les aspects médicaux d'un accident du medische aspecten vast te stellen van een arbeidsongeval en
travail et médecin-conseil de l'employeur, mais que le réassureur de adviserende geneesheer van de werkgever, maar dat de herverzekeraar
l'employeur public, « Mensura », conteste le pourcentage d'incapacité van de openbare werkgever, « Mensura », het door Medex vastgestelde
fixé par Medex. percentage van ongeschiktheid betwist.
B.3.2. Le régime des accidents du travail dans le secteur public B.3.2. De regeling van de arbeidsongevallen in de overheidssector
présente des caractéristiques propres. Ainsi, la victime d'un accident heeft eigen kenmerken. Zo heeft het slachtoffer van een arbeidsongeval
du travail qui bénéficie du régime de la loi du 3 juillet 1967 a comme in het stelsel van de wet van 3 juli 1967 als schuldenaar de overheid
débiteur l'autorité qui l'occupait au moment de l'accident. Cette die hem tewerkstelde op het ogenblik van het ongeval. Die overheid kan
autorité peut se réassurer, pour couvrir ce risque, mais, même dans ce zich herverzekeren om dat risico te dekken, maar zelfs in dat geval
cas, la victime ne dispose d'aucune action directe contre le heeft het slachtoffer geen rechtstreekse vordering op de
réassureur de l'autorité dont elle dépend. herverzekeraar van de overheid waarvan het afhangt.
Le fait que l'autorité est le débiteur des indemnités prévues pour les Het feit dat de overheid de schuldenaar van de
accidents du travail de même que l'impossibilité pour la victime arbeidsongevallenvergoedingen is en de onmogelijkheid voor het
d'agir contre le réassureur ressortent de l'article 16 de la loi du 3 slachtoffer om tegen de herverzekeraar op te treden, blijken uit
juillet 1967, qui dispose, depuis sa modification par la loi du 17 mai artikel 16 van de wet van 3 juli 1967 dat sinds de wijziging ervan bij
2007 : de wet van 17 mei 2007 bepaalt :
« Les rentes, allocations et indemnités accordées aux membres du « De renten, bijslagen en vergoedingen toegekend aan de
personnel des administrations, services ou établissements visés à personeelsleden van de besturen, diensten of instellingen vermeld in
l'article 1er, 1°, 3° à 7° et 10°, ainsi qu'aux personnes visées à artikel 1, 1°, 3° tot 7° en 10°, alsook aan de in artikel 1bis, 1° en
l'article 1erbis, 1° et 2°, sont à charge du Trésor public. Il en va 2°, bedoelde personen vallen ten laste van de Schatkist. Dit geldt
de même des frais de procédure, sauf si la demande est téméraire et eveneens voor de procedurekosten, behalve wanneer het gaat om een
vexatoire. tergende en roekeloze eis.
Les personnes morales visées à l'article 1er, 2°, 8° et 9°, les corps De rechtspersonen vermeld in artikel 1, 2°, 8° en 9°, de korpsen van
de police locale visés à l'article 1er, 11°, ainsi que les organismes de lokale politie vermeld in artikel 1, 11°, alsook de instellingen
visés à l'article 1erbis, 3°, supportent la charge des rentes, vermeld in artikel 1bis, 3°, dragen de last van de renten, bijslagen
allocations et indemnités accordées aux membres de leur personnel en en vergoedingen, toegekend aan hun personeelsleden met toepassing van
application de la présente loi. Il en va de même des frais de deze wet. Dit geldt eveneens voor de procedurekosten, behalve wanneer
procédure, sauf si la demande est téméraire et vexatoire. Le Roi fixe, het gaat om een tergende en roekeloze eis. De Koning legt daartoe,
au besoin, l'obligation de souscrire une assurance à cette fin. Dans indien nodig, de verplichting op een verzekering aan te gaan. In dat
ce cas, la victime et le réassureur n'ont pas d'action l'un contre geval kunnen zowel het slachtoffer als de herverzekeraar geen
l'autre ». rechtsvordering tegen elkaar instellen ».
B.4. Le membre du personnel qui est victime d'un accident du travail B.4. Het personeelslid dat het slachtoffer van een arbeidsongeval in
dans le secteur public a intérêt à contester la décision prise par le de openbare sector is, heeft belang erbij om de beslissing van de
médecin-conseil de l'autorité publique. adviserende geneesheer van de overheid te betwisten.
En application de l'arrêté royal du 24 janvier 1969 relatif à la Met toepassing van het koninklijk besluit van 24 januari 1969 «
betreffende de schadevergoeding, ten gunste van de personeelsleden van
réparation, en faveur de membres du personnel du secteur public, des de overheidssector, voor arbeidsongevallen en voor ongevallen op de
dommages résultant des accidents du travail et des accidents survenus weg naar en van het werk » en van het koninklijk besluit van 13 juli
sur le chemin du travail, et de l'arrêté royal du 13 juillet 1970 1970 « betreffende de schadevergoeding, ten gunste van sommige
relatif à la réparation, en faveur de certains membres du personnel des services ou établissements publics du secteur local, des dommages résultant des accidents du travail et des accidents survenus sur le chemin du travail, c'est le service de santé qui fixe le pourcentage de l'incapacité permanente de travail, de sorte qu'il est raisonnablement justifié que l'autorité publique dont Medex est le médecin-conseil ne puisse introduire un recours contre une décision prise par son propre médecin-conseil pour, le cas échéant, faire réduire un taux d'incapacité fixé par ce dernier. La différence de traitement en cause est, dès lors, raisonnablement justifiée. personeelsleden van overheidsdiensten of overheidsinstellingen van de lokale sector, voor arbeidsongevallen en voor ongevallen op de weg naar en van het werk », is het de gezondheidsdienst die het percentage van blijvende arbeidsongeschiktheid vaststelt, zodat het redelijk verantwoord is dat de overheid waarvan Medex de adviserende geneesheer is, geen beroep kan instellen tegen een beslissing die haar eigen adviserende geneesheer heeft genomen teneinde, in voorkomend geval, de door die laatste vastgestelde ongeschiktheidsgraad te laten verlagen. Het in het geding zijnde verschil in behandeling is derhalve redelijk verantwoord.
B.5. Le contrôle de la disposition en cause au regard des articles 10 B.5. De toetsing van de in het geding zijnde bepaling aan de artikelen
et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec les articles 6 et 13 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 6 en
de la Convention européenne des droits de l'homme, ne conduit pas à 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, leidt niet
une autre conclusion. tot een andere conclusie.
B.6. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 19 de la loi du 3 juillet 1967 sur la prévention ou la Artikel 19 van de wet van 3 juli 1967 betreffende de preventie van of
réparation des dommages résultant des accidents du travail, des de schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor ongevallen op de weg
accidents survenus sur le chemin du travail et des maladies
professionnelles dans le secteur public ne viole pas les articles 10 naar en van het werk en voor beroepsziekten in de overheidssector
et 11 de la Constitution, lus ou non en combinaison avec les articles schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in
6 et 13 de la Convention européenne des droits de l'homme. samenhang gelezen met de artikelen 6 en 13 van het Europees Verdrag
voor de rechten van de mens, niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 betreffende het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 8 mai 2013. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 8 mei 2013.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
R. Henneuse R. Henneuse
^