Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 38/2013 du 14 mars 2013 Numéro du rôle : 5380 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 40bis, § 2, alinéa 1 er , 2°, et 40ter de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le sé La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...)"
Extrait de l'arrêt n° 38/2013 du 14 mars 2013 Numéro du rôle : 5380 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 40bis, § 2, alinéa 1 er , 2°, et 40ter de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le sé La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...) Uittreksel uit arrest nr. 38/2013 van 14 maart 2013 Rolnummer : 5380 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 40bis, § 2, eerste lid, 2°, en 40ter van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het v Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 38/2013 du 14 mars 2013 Uittreksel uit arrest nr. 38/2013 van 14 maart 2013
Numéro du rôle : 5380 Rolnummer : 5380
En cause : la question préjudicielle relative aux articles 40bis, § 2, In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 40bis, § 2, eerste
alinéa 1er, 2°, et 40ter de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au lid, 2°, en 40ter van de wet van 15 december 1980 betreffende de
territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers, toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de
tels que remplacés par les articles 8 et 9 de la loi du 8 juillet verwijdering van vreemdelingen, zoals vervangen bij de artikelen 8 en
2011, posée par le Conseil du contentieux des étrangers. 9 van de wet van 8 juli 2011, gesteld door de Raad voor
La Cour constitutionnelle, Vreemdelingenbetwistingen.
Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de
Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P.
J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F.
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 29 mars 2012 en cause de Anjela Mkhoyan contre l'Etat Bij arrest van 29 maart 2012 in zake Anjela Mkhoyan tegen de Belgische
belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 12 avril Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 12
2012, le Conseil du contentieux des étrangers a posé la question april 2012, heeft de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen de volgende
préjudicielle suivante : prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 40bis, § 2, 2°, juncto l'article 40ter, de la loi sur les « Schenden de artikelen 40bis, § 2, 2°, van de Vreemdelingenwet juncto
étrangers viole-t-il les articles 10, 11 et 191 de la Constitution, 40ter van de Vreemdelingenwet de artikelen 10, 11 en 191 van de
combinés ou non avec l'article 8 de la Convention européenne des Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 8 EVRM, doordat
droits de l'homme, en ce qu'il impose aux étrangers qui ont conclu un zij voor vreemdelingen die een geregistreerd partnerschap hebben
partenariat enregistré avec un ressortissant belge et ont notamment aangegaan met een Belgische onderdaan en met name een verklaring van
fait une déclaration de cohabitation légale, conformément au prescrit wettelijke samenwoonst hebben afgelegd conform het gestelde in artikel
de l'article 1476, § 1er, du Code civil, une charge de preuve 1476, § 1, van het B.W., een bijkomende bewijslast opleggen inzake het
supplémentaire en ce qui concerne l'établissement de l'existence d'une aantonen van een duurzame en stabiele relatie, die het aantonen van
relation durable et stable, qui peut comporter l'établissement de
l'existence d'une période relationnelle, pour être considéré comme un een relationele duurtijd kan omvatten, teneinde beschouwd te worden
membre de la famille d'un ressortissant belge, alors que cette charge als een familielid van een Belgische onderdaan, daar waar dergelijke
de preuve n'existe pas pour les étrangers qui sont mariés à des bewijslast niet bestaat voor vreemdelingen die gehuwd zijn met
ressortissants belges ? ». Belgische onderdanen ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. Aux termes de l'article 40bis, § 4, de la loi du 15 décembre B.1.1. Luidens artikel 40bis, § 4, van de wet van 15 december 1980
1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et
l'éloignement des étrangers, les membres de la famille d'un citoyen de betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging
l'Union visés au paragraphe 2 du même article ont le droit, sous en de verwijdering van vreemdelingen hebben de in paragraaf 2 van
certaines conditions, d'accompagner ou de rejoindre pour une période hetzelfde artikel bedoelde familieleden van een burger van de Unie
de plus de trois mois le citoyen de l'Union visé à l'article 40, § 4, onder bepaalde voorwaarden het recht om de in artikel 40, § 4, eerste
alinéa 1er, 1°, 2° et 3°, de cette même loi. lid, 1°, 2° en 3°, van diezelfde wet bedoelde burger van de Unie te
begeleiden of zich bij hem te voegen voor een periode van meer dan
B.1.2. L'article 40bis, § 2, de la loi du 15 décembre 1980, tel qu'il drie maanden. B.1.2. Artikel 40bis, § 2, van de wet van 15 december 1980, zoals
a été remplacé par l'article 8 de la loi du 8 juillet 2011 modifiant vervangen bij artikel 8 van de wet van 8 juli 2011 tot wijziging van
la loi du 15 décembre 1980, détermine les personnes qui sont de wet van 15 december 1980, bepaalt wie als familielid van een burger
considérées comme membres de la famille d'un citoyen de l'Union. Cette van de Unie wordt beschouwd. Die bepaling luidt :
disposition énonce : « Als familielid van de burger van de Unie worden beschouwd :
« Sont considérés comme membres de famille du citoyen de l'Union : 1° de echtgenoot of de vreemdeling waarmee een geregistreerd
1° le conjoint ou l'étranger avec lequel il est lié par un partenariat partnerschap werd gesloten dat beschouwd wordt als zijnde
enregistré considéré comme équivalent à un mariage en Belgique, qui gelijkwaardig met het huwelijk in België, die hem begeleidt of zich
l'accompagne ou le rejoint; bij hem voegt;
2° le partenaire auquel le citoyen de l'Union est lié par un 2° de partner, die hem begeleidt of zich bij hem voegt, met wie de
partenariat enregistré conformément à une loi, et qui l'accompagne ou burger van de Unie overeenkomstig een wet een geregistreerd
le rejoint. partnerschap heeft gesloten.
Les partenaires doivent répondre aux conditions suivantes : De partners moeten aan de volgende voorwaarden voldoen :
a) prouver qu'ils entretiennent une relation de partenariat durable et a) bewijzen een naar behoren geattesteerde duurzame en stabiele
stable dûment établie. partnerrelatie te onderhouden.
Le caractère durable et stable de cette relation est démontré : Het duurzaam en stabiel karakter van deze relatie is aangetoond :
- si les partenaires prouvent qu'ils ont cohabité en Belgique ou dans - indien de partners bewijzen gedurende minstens één jaar, voorafgaand
un autre pays de manière ininterrompue pendant au moins un an avant la aan de aanvraag, onafgebroken in België of een ander land te hebben
demande; samengewoond;
- ou bien si les partenaires prouvent qu'ils se connaissent depuis au - ofwel indien de partners bewijzen dat zij elkaar sedert ten minste
moins deux ans précédant la demande et qu'ils fournissent la preuve twee jaar, voorafgaand aan de aanvraag, kennen en het bewijs leveren
qu'ils ont entretenu des contacts réguliers par téléphone, par dat zij regelmatig, telefonisch, via briefwisseling of elektronische
courrier ordinaire ou électronique, et qu'ils se sont rencontrés trois berichten met elkaar contact onderhielden en dat zij elkaar in de twee
fois durant les deux années précédant la demande et que ces rencontres jaar voorafgaand aan de aanvraag drie maal ontmoet hebben en dat deze
comportent au total 45 jours ou davantage; ontmoetingen in totaal 45 of meer dagen betreffen;
- ou bien si les partenaires ont un enfant commun; - ofwel indien de partners een gemeenschappelijk kind hebben;
b) venir vivre ensemble; b) met elkaar komen samenleven;
c) être tous les deux âgés de plus de vingt et un ans; c) beiden ouder zijn dan eenentwintig jaar;
d) être célibataires et ne pas avoir une relation de partenariat d) ongehuwd zijn en geen duurzame en stabiele partnerrelatie hebben
durable et stable avec une autre personne; met een andere persoon;
e) ne pas être une des personnes visées aux articles 161 à 163 du Code e) geen personen zijn bedoeld in artikelen 161 tot 163 van het
civil; Burgerlijk Wetboek;
f) n'avoir fait ni l'un ni l'autre l'objet d'une décision sur la base f) ten aanzien van geen van beiden een beslissing werd genomen op
de l'article 167 du Code civil, et ce, pour autant que la décision ou grond van artikel 167 van het Burgerlijk Wetboek en dit voor zover de
la nullité ait été coulée en force de chose jugée. beslissing kracht van gewijsde heeft verkregen.
3° les descendants et les descendants de son conjoint ou partenaire 3° de bloedverwanten in neergaande lijn alsmede die van de echtgenoot
visé au 1° ou 2°, âgés de moins de vingt et un ans ou qui sont à leur charge, qui les accompagnent ou les rejoignent, pour autant que l'étranger rejoint, son conjoint ou le partenaire enregistré visé en ait le droit de garde et, en cas de garde partagée, à la condition que l'autre titulaire du droit de garde ait donné son accord; 4° les ascendants et les ascendants de son conjoint ou partenaire visé au 1° ou 2°, qui sont à leur charge, qui les accompagnent ou les rejoignent. Le Roi fixe, par arrêté délibéré en Conseil des Ministres, les cas dans lesquels un partenariat enregistré sur la base d'une loi étrangère doit être considéré comme équivalent à un mariage en Belgique ». of partner als bedoeld onder 1° of 2°, beneden de leeftijd van eenentwintig jaar of die te hunnen laste zijn, die hen begeleiden of zich bij hen voegen, voor zover de vreemdeling die vervoegd wordt, zijn echtgenoot of de bedoelde geregistreerde partner over het recht van bewaring beschikt en, indien het recht van bewaring wordt gedeeld, op voorwaarde dat de andere houder van het recht van bewaring zijn toestemming heeft gegeven; 4° de bloedverwanten in opgaande lijn, alsmede die van de echtgenoot of partner als bedoeld onder 1° of 2°, die te hunnen laste zijn, die hen begeleiden of zich bij hen voegen. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de gevallen waarbij een partnerschap dat geregistreerd werd op basis van een vreemde wet, moet beschouwd worden als zijnde gelijkwaardig met een huwelijk in België ».
B.1.3. L'article 40ter de la loi du 15 décembre 1980, tel qu'il a été B.1.3. Artikel 40ter van de wet van 15 december 1980, zoals vervangen
remplacé par l'article 9 de la loi du 8 juillet 2011, dispose que ce bij artikel 9 van de wet van 8 juli 2011, bepaalt dat het voorgaande
qui précède s'applique également aux membres de la famille d'une
personne de nationalité belge. Cette disposition énonce : ook geldt voor familieleden van een Belg. Die bepaling luidt :
« Les dispositions du présent chapitre sont applicables aux membres de « De bepalingen van dit hoofdstuk zijn van toepassing op de
la famille d'un Belge, pour autant qu'il s'agisse : familieleden van een Belg, voor zover het betreft :
- de membres de la famille mentionnés à l'article 40bis, § 2, alinéa 1er, - de familieleden vermeld in artikel 40bis, § 2, eerste lid, 1° tot
1° à 3°, qui accompagnent ou rejoignent le Belge; 3°, die de Belg begeleiden of zich bij hem voegen;
- de membres de la famille mentionnés à l'article 40bis, § 2, alinéa 1er, - de familieleden vermeld in artikel 40bis, § 2, eerste lid, 4° die de
4°, qui sont les père et mère d'un Belge mineur, qui établissent leur ouders zijn van een minderjarige Belg, die hun identiteit aantonen met
identité au moyen d'un document d'identité et qui accompagnent ou een identiteitsdocument. en die de Belg begeleiden of zich bij hem
rejoignent le Belge. voegen.
En ce qui concerne les membres de la famille visés à l'article 40bis, Voor wat betreft de in artikel 40bis, § 2, eerste lid, 1° tot 3°
§ 2, alinéa 1er, 1° à 3°, le ressortissant belge doit démontrer : bedoelde familieleden moet de Belgische onderdaan aantonen :
- qu'il dispose de moyens de subsistance stables, suffisants et - dat hij over stabiele, toereikende en regelmatige bestaansmiddelen
réguliers. Cette condition est réputée remplie lorsque les moyens de beschikt. Aan die voorwaarde wordt geacht voldaan te zijn indien de
subsistance sont au moins équivalents à cent vingt pour cent du bestaansmiddelen ten minste gelijk zijn aan honderd twintig procent
montant visé à l'article 14, § 1er, 3°, de la loi du 26 mai 2002 van het bedrag bedoeld in artikel 14, § 1, 3° van de wet van 26 mei
concernant le droit à l'intégration sociale. L'évaluation de ces 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie. Bij het
moyens de subsistance : beoordelen van deze bestaansmiddelen :
1° tient compte de leur nature et de leur régularité; 1° wordt rekening gehouden met hun aard en regelmatigheid;
2° ne tient pas compte des moyens provenant de régimes d'assistance 2° worden de middelen verkregen uit de aanvullende bijstandsstelsels,
complémentaires, à savoir le revenu d'intégration et le supplément met name het leefloon en de aanvullende gezinsbijslagen, alsook de
d'allocations familiales, ni de l'aide sociale financière et des financiële maatschappelijke dienstverlening en de gezinsbijslagen niet
allocations familiales; in aanmerking genomen;
3° ne tient pas compte des allocations d'attente ni de l'allocation de 3° worden de wachtuitkering en de overbruggingsuitkering niet in
transition et tient uniquement compte de l'allocation de chômage pour aanmerking genomen en wordt de werkloosheidsuitkering enkel in
autant que le conjoint ou le partenaire concerné puisse prouver qu'il aanmerking genomen voor zover de betrokken echtgenoot of partner kan
cherche activement du travail. bewijzen dat hij actief werk zoekt;
- qu'il dispose d'un logement décent qui lui permet de recevoir le ou - dat hij over behoorlijke huisvesting beschikt die toelaat het
les membres de sa famille qui demandent à le rejoindre et qui remplit familielid of de familieleden, die gevraagd heeft of hebben om zich
les conditions posées à un bien immeuble donné en location à titre de bij hem te komen voegen, te herbergen en die voldoet aan de
voorwaarden die gesteld worden aan een onroerend goed dat wordt
résidence principale comme prévu à l'article 2 du Livre III, Titre verhuurd als hoofdverblijfplaats zoals bepaald in het artikel 2 van
VIII, Chapitre II, Section 2 du Code civil, et qu'il dispose d'une Boek III, Titel VIII, Hoofdstuk II, Afdeling 2 van het Burgerlijk
assurance maladie couvrant les risques en Belgique pour lui-même et Wetboek en over een ziektekostenverzekering beschikt die de risico's
les membres de sa famille. Le Roi détermine, par arrêté délibéré en in België voor hem en zijn familieleden dekt. De Koning bepaalt, bij
Conseil des ministres, la manière dont l'étranger apporte la preuve een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de wijze waarop
que le bien immeuble remplit les conditions requises. de vreemdeling bewijst dat het onroerend goed voldoet aan de gestelde
En ce qui concerne les personnes visées à l'article 40bis, § 2, alinéa voorwaarden. Voor wat betreft de in artikel 40bis, § 2, eerste lid, 1° bedoelde
1er, 1°, les conjoints ou partenaires doivent tous deux être âgés de personen, dienen beide echtgenoten of partners ouder te zijn dan
plus de vingt et un ans. eenentwintig jaar.
Aux conditions mentionnées à l'article 42ter et à l'article 42quater, Onder de voorwaarden vermeld in artikel 42ter en artikel 42quater kan
il peut également être mis fin au séjour du membre de la famille d'un voor het familielid van een Belg eveneens een einde worden gesteld aan
Belge lorsque les conditions prévues à l'alinéa 2 ne sont plus het verblijf wanneer niet meer is voldaan aan de in het tweede lid
remplies ». vastgestelde voorwaarden ».
B.2. La juridiction a quo demande si l'article 40bis, § 2, alinéa 1er, B.2. Het verwijzende rechtscollege vraagt of artikel 40bis, § 2,
2°, de la loi du 15 décembre 1980, combiné avec l'article 40ter de eerste lid, 2°, van de wet van 15 december 1980, in samenhang gelezen
met artikel 40ter van diezelfde wet, bestaanbaar is met de artikelen
cette même loi, est compatible avec les articles 10, 11 et 191 de la 10, 11 en 191 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met
Constitution, combinés ou non avec l'article 8 de la Convention artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in
européenne des droits de l'homme, en ce que le partenaire avec qui un zoverre de partner met wie de burger van de Unie overeenkomstig een
citoyen de l'Union a conclu un partenariat enregistré conformément à wet een geregistreerd partnerschap heeft gesloten enkel als familielid
une loi n'est considéré comme un membre de la famille de ce citoyen de van de burger van de Unie wordt beschouwd wanneer de partners voldoen
l'Union que lorsque les partenaires satisfont aux conditions fixées
dans cette disposition, alors que ces conditions ne s'appliquent pas aan de in die bepaling gestelde voorwaarden, terwijl die voorwaarden
au conjoint d'un citoyen de l'Union. niet gelden voor de echtgenoot van een burger van de Unie.
B.3.1. La Cour est interrogée sur la différence de traitement qui B.3.1. Het Hof wordt ondervraagd over het verschil in behandeling
existe entre, d'une part, une personne étrangère qui fait une
déclaration de cohabitation légale avec une personne de nationalité tussen, enerzijds, een vreemdeling die met een Belg een verklaring van
belge et, d'autre part, une personne étrangère qui épouse une personne wettelijke samenwoning aflegt en, anderzijds, een vreemdeling die met
de nationalité belge : alors qu'en vertu de l'article 40bis, § 2, een Belg huwt : terwijl de personen van de eerste categorie, op grond
alinéa 1er, 2°, de la loi du 15 décembre 1980, combiné avec l'article van artikel 40bis, § 2, eerste lid, 2°, van de wet van 15 december
40ter de cette même loi, les personnes appartenant à la première 1980, in samenhang gelezen met artikel 40ter van diezelfde wet, enkel
catégorie sont considérées comme membres de la famille de l'intéressé als familielid van de betrokkene worden beschouwd voor zover zij
pour autant seulement qu'elles prouvent qu'elles entretiennent une bewijzen een naar behoren geattesteerde duurzame en stabiele
relation de partenariat durable et stable dûment établie, les partnerrelatie te onderhouden, dienen de personen van de tweede
personnes appartenant à la seconde catégorie ne doivent pas satisfaire categorie niet aan die voorwaarde te voldoen en worden ze door het
à cette condition et sont considérées comme membres de la famille de huwelijk als familielid van de betrokkene beschouwd.
l'intéressé par le fait du mariage.
B.3.2. La question préjudicielle concerne donc uniquement la condition B.3.2. De prejudiciële vraag betreft bijgevolg enkel de in artikel
fixée à l'article 40bis, § 2, alinéa 1er, 2°, alinéa 2, a), de la loi 40bis, § 2, eerste lid, 2°, tweede lid, a), van de wet van 15 december
du 15 décembre 1980 et non les conditions énumérées aux points b) à f) 1980 bepaalde voorwaarde en niet de in diezelfde bepaling, litterae b)
de cette même disposition. tot f) bepaalde voorwaarden.
B.4.1. Au moment de la décision de renvoi, la partie requérante devant B.4.1. Op het ogenblik van de verwijzingsbeslissing hadden de
la juridiction a quo et son partenaire belge avaient fait une verzoekende partij voor het verwijzende rechtscollege en haar
Belgische partner een verklaring van wettelijke samenwoning afgelegd
déclaration de cohabitation légale, conformément à l'article 1476, § 1er, du Code civil. overeenkomstig artikel 1476, § 1, van het Burgerlijk Wetboek.
B.4.2. Par courrier du 17 janvier 2013, le Conseil des ministres a B.4.2. Bij brief van 17 januari 2013 heeft de Ministerraad het Hof
informé la Cour que la partie requérante devant la juridiction a quo a ervan in kennis gesteld dat de verzoekende partij voor het verwijzende
épousé son partenaire belge le 27 juillet 2012. Il s'ensuit que la rechtscollege op 27 juli 2012 is gehuwd met haar Belgische partner.
condition fixée à l'article 40bis, § 2, alinéa 1er, 2°, alinéa 2, a), Hieruit vloeit voort dat de in artikel 40bis, § 2, eerste lid, 2°,
de la loi du 15 décembre 1980 ne lui est plus applicable. tweede lid, a), van de wet van 15 december 1980 bepaalde voorwaarde
niet langer op haar van toepassing is.
B.4.3. Eu égard à ce nouvel élément, l'affaire doit être renvoyée à la B.4.3. Gelet op dat nieuwe element dient de zaak naar het verwijzende
juridiction a quo afin de vérifier si la question préjudicielle rechtscollege te worden teruggezonden, teneinde na te gaan of de
appelle encore une réponse, eu égard à ce qui est mentionné en B.4.2. prejudiciële vraag, gelet op hetgeen is vermeld in B.4.2, nog een antwoord behoeft.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
renvoie l'affaire à la juridiction a quo. zendt de zaak terug naar het verwijzende rechtscollege.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 14 mars 2013. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 14 maart 2013.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
M. Bossuyt M. Bossuyt
^