Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 166/2012 du 20 décembre 2012 Numéro du rôle : 5414 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 7bis, combiné avec l'article 12bis, § 1 er , 2°, du Code de la nationalité belge, posée par le Tr La Cour constitutionnelle, composée du juge J.-P. Snappe, faisant fonction de président, du prés(...)"
Extrait de l'arrêt n° 166/2012 du 20 décembre 2012 Numéro du rôle : 5414 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 7bis, combiné avec l'article 12bis, § 1 er , 2°, du Code de la nationalité belge, posée par le Tr La Cour constitutionnelle, composée du juge J.-P. Snappe, faisant fonction de président, du prés(...) Uittreksel uit arrest nr. 166/2012 van 20 december 2012 Rolnummer : 5414 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 7bis, in samenhang gelezen met artikel 12bis, § 1, 2°, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld d Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit rechter J.-P. Snappe, waarnemend voorzitter, voorzitter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 166/2012 du 20 décembre 2012 Uittreksel uit arrest nr. 166/2012 van 20 december 2012
Numéro du rôle : 5414 Rolnummer : 5414
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 7bis, In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 7bis, in samenhang
combiné avec l'article 12bis, § 1er, 2°, du Code de la nationalité gelezen met artikel 12bis, § 1, 2°, van het Wetboek van de Belgische
belge, posée par le Tribunal de première instance de Liège. nationaliteit, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Luik.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée du juge J.-P. Snappe, faisant fonction de président, du samengesteld uit rechter J.-P. Snappe, waarnemend voorzitter,
président M. Bossuyt, et des juges L. Lavrysen, J.-P. Moerman, E. voorzitter M. Bossuyt, en de rechters L. Lavrysen, J.-P. Moerman, E.
Derycke, J. Spreutels et P. Nihoul, assistée du greffier F. Derycke, J. Spreutels en P. Nihoul, bijgestaan door de griffier F.
Meersschaut, présidée par le juge J.-P. Snappe, Meersschaut, onder voorzitterschap van rechter J.-P. Snappe,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 25 mai 2012 en cause de Nacer Lakabi, dont Bij vonnis van 25 mei 2012 in zake Nacer Lakabi, waarvan de expeditie
l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 5 juin 2012, le ter griffie van het Hof is ingekomen op 5 juni 2012, heeft de
Tribunal de première instance de Liège a posé la question Rechtbank van eerste aanleg te Luik de volgende prejudiciële vraag
préjudicielle suivante : gesteld :
« Dans l'hypothèse où l'enfant majeur étranger d'un auteur belge ayant « Schendt artikel 7bis, in samenhang gelezen met artikel 12bis, § 1,
2°, [van het Wetboek van de Belgische nationaliteit], in de hypothese
sa résidence principale en Belgique a conservé des liens effectifs dat het buitenlandse meerderjarige kind van een Belgische ouder die
avec cet auteur et introduit une déclaration de nationalité, l'article zijn hoofdverblijfplaats in België heeft, werkelijke banden met die
7bis, combiné avec l'article 12bis, § 1er, 2°, [du Code de la ouder heeft behouden en een verklaring van nationaliteit aflegt, de
nationalité belge] viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het meerderjarige kind
dans la mesure où l'enfant majeur qui fait une déclaration de dat een verklaring van nationaliteit in België aflegt, er sinds meer
nationalité en Belgique doit y séjourner légalement depuis plus de dan drie maanden wettelijk moet verblijven, terwijl het meerderjarige
trois mois alors que l'enfant majeur qui fait sa déclaration à partir kind dat zijn verklaring vanuit het buitenland aflegt,
de l'étranger échappe nécessairement à cette condition de séjour ? ». noodzakelijkerwijs aan die verblijfsvoorwaarde ontsnapt ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 7bis lu en B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 7bis, in
combinaison avec l'article 12bis, § 1er, 2°, du Code de la nationalité samenhang gelezen met artikel 12bis, § 1, 2°, van het Wetboek van de
belge. Les articles 7bis et 12bis, §§ 1er et 2, disposent : Belgische nationaliteit. De artikelen 7bis en 12bis, §§ 1 en 2,
«

Art. 7bis.§ 1er. Pour pouvoir introduire une demande ou une

bepalen : «

Art. 7bis.§ 1. Om een verzoek of een aanvraag tot het bekomen van

déclaration visant à l'obtention de la nationalité belge, l'étranger de Belgische nationaliteit te kunnen indienen, moet de vreemdeling op
doit être en séjour légal au moment de l'introduction de cette demande het ogenblik van het indienen van dit verzoek of het afleggen van deze
ou de cette déclaration. verklaring in wettelijk verblijf zijn.
§ 2. On entend par séjour légal, la situation de l'étranger admis ou § 2. Onder wettelijk verblijf wordt verstaan, de situatie van de
vreemdeling die toegelaten of gemachtigd is om voor een langere
autorisé à séjourner plus de trois mois dans le Royaume ou autorisé à termijn dan drie maanden in het Rijk te verblijven of die gemachtigd
s'y établir, conformément aux dispositions de la loi du 15 décembre is zich er te vestigen, overeenkomstig de bepalingen van de wet van 15
1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het
l'éloignement des étrangers ». verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen ».
«

Art. 12bis.§ 1er. Peuvent acquérir la nationalité belge en faisant

«

Art. 12bis.§ 1. De Belgische nationaliteit kunnen verkrijgen door

une déclaration conformément au § 2 du présent article, s'ils ont een verklaring af te leggen overeenkomstig § 2 van dit artikel, indien
atteint l'âge de dix-huit ans : zij de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt :
[...] [...]
2° L'étranger dont l'un des auteurs ou adoptants possède la 2° de vreemdeling van wie een ouder of adoptant de Belgische
nationalité belge au moment de la déclaration, pour autant que nationaliteit bezit op het tijdstip van de verklaring, voor zover de
l'adoption ait produit ses effets avant que l'adopté n'atteigne l'âge adoptie gevolgen heeft voordat de geadopteerde de leeftijd van
de dix-huit ans ou n'ait été émancipé avant cet âge. Si le déclarant a achttien jaar heeft bereikt of ontvoogd is vóór die leeftijd. Indien
sa résidence principale à l'étranger, il doit montrer qu'il a conservé de aangever zijn hoofdverblijfplaats in het buitenland heeft, moet hij
des liens effectifs avec son auteur ou adoptant belge et cet auteur ou aantonen werkelijke banden met zijn Belgische ouder of adoptant te
adoptant doit avoir fixé sa résidence principale en Belgique au moment hebben bewaard en moet deze ouder of adoptant zijn hoofdverblijfplaats
de la déclaration; in België hebben op het tijdstip van de verklaring;
[...] [...]
§ 2. La déclaration est faite contre récépissé devant l'officier de § 2. De verklaring wordt tegen ontvangstbewijs afgelegd voor de
l'état civil du lieu où le déclarant a sa résidence principale. Au ambtenaar van de burgerlijke stand van de plaats waar de aangever zijn
plus tard dans les cinq jours ouvrables qui suivent cette déclaration, hoofdverblijf heeft. Uiterlijk binnen de vijf werkdagen die volgen op
deze verklaring, wordt zodra het dossier volledig is, een afschrift
une copie de celle-ci, à laquelle une copie du récépissé est jointe, hiervan, samen met een afschrift van het ontvangstbewijs, door de
est, dès que le dossier est complet, communiquée pour avis par ambtenaar van de burgerlijke stand voor advies overgezonden aan het
l'officier de l'état civil au parquet du tribunal de première instance parket van de rechtbank van eerste aanleg van het rechtsgebied. De
du ressort. Le procureur du Roi en accuse réception sans délai. procureur des Konings geeft hiervan onverwijld ontvangstmelding.
Op hetzelfde ogenblik dat de ambtenaar van de burgerlijke stand aan de
En même temps qu'il communique au procureur du Roi copie du dossier, procureur des Konings een afschrift van het dossier overzendt, zendt
l'officier de l'état civil en transmet également copie à l'Office des hij eveneens een afschrift aan de dienst Vreemdelingenzaken en de
étrangers et à la Sûreté de l'Etat. Veiligheid van de Staat.
Dans le cas prévu au § 1er, 2°, et si le déclarant a sa résidence In het geval voorzien in § 1, 2°, en indien de aangever zijn
principale à l'étranger, sa déclaration est faite devant le chef de la hoofdverblijf in het buitenland heeft, wordt zijn verklaring afgelegd
mission diplomatique ou du poste consulaire de carrière belge de cette voor het hoofd van de diplomatieke zending of de Belgische
résidence principale. Au plus tard dans les cinq jours ouvrables qui beroepsconsulaire post van deze hoofdverblijfplaats. Uiterlijk binnen
suivent cette déclaration, une copie de celle-ci, à laquelle une copie vijf werkdagen die volgen op deze verklaring, wordt een afschrift
du récépissé est jointe, est communiquée pour avis par le chef de la hiervan, samen met een afschrift van het ontvangstbewijs, door het
mission diplomatique ou du poste consulaire de carrière de cette hoofd van de diplomatieke zending of de beroepsconsulaire post van
résidence au parquet du tribunal de première instance de Bruxelles. deze verblijfplaats voor advies overgezonden aan het parket van de
[...] ». B.2.1. La question préjudicielle porte sur la différence de traitement que les dispositions en cause créent, parmi les étrangers faisant une déclaration de nationalité, ayant atteint leur majorité et ayant un auteur de nationalité belge qui a sa résidence principale en Belgique et avec lequel ils ont conservé des liens effectifs, suivant que l'étranger a sa résidence principale en Belgique ou à l'étranger : une exigence de séjour légal s'imposerait dans le seul premier cas. Comme l'indique le Conseil des ministres, la disposition en cause qui rechtbank van eerste aanleg te Brussel. [...] ». B.2.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op het verschil in behandeling dat de in het geding zijnde bepalingen invoeren onder de vreemdelingen die een verklaring van nationaliteit afleggen, meerderjarig zijn en een ouder van Belgische nationaliteit hebben die zijn hoofdverblijfplaats in België heeft en met wie zij werkelijke banden hebben behouden, naargelang de vreemdeling zijn hoofdverblijfplaats in België dan wel in het buitenland heeft : een vereiste van wettelijk verblijf zou alleen in het eerste geval gelden. Zoals de Ministerraad aangeeft, is het luidens de in het geding zijnde bepaling die deze vereiste oplegt, in tegenstelling tot wat uit de
formule cette exigence ne requiert pas, contrairement à ce que le bewoordingen van de prejudiciële vraag blijkt, niet noodzakelijk dat
libellé de la question préjudicielle fait apparaître, que l'étranger de vreemdeling sinds meer dan drie maanden wettelijk in België
doit séjourner légalement en Belgique depuis plus de trois mois : elle verblijft : zij vereist dat de vreemdeling de toelating of machtiging
requiert que l'étranger soit admis ou autorisé à y séjourner plus de moet hebben om er meer dan drie maanden te verblijven of ertoe moet
trois mois ou autorisé à s'y établir, conformément aux dispositions de zijn gemachtigd zich er te vestigen, overeenkomstig de bepalingen van
la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het
l'établissement et l'éloignement des étrangers. grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van
vreemdelingen.
B.2.2. Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, les B.2.2. In tegenstelling tot wat de Ministerraad aanvoert, bevinden de
deux catégories d'étrangers évoquées en B.2.1 se trouvent dans des twee in B.2.1 vermelde categorieën van vreemdelingen zich in
situations comparables puisque les uns et les autres entendent obtenir vergelijkbare situaties, vermits de enen en de anderen de Belgische
la nationalité belge en invoquant la qualité de Belge de l'un de leurs nationaliteit willen verkrijgen door de hoedanigheid van Belg van een
auteurs ou adoptants. van hun ouders of adoptanten aan te voeren.
B.3. Il ressort du libellé de l'article 12bis, § 2, alinéa 3, en B.3. Uit de bewoordingen van artikel 12bis, § 2, derde lid, en in het
particulier des mots « et si le déclarant a sa résidence principale à bijzonder uit de woorden « en indien de aangever zijn hoofdverblijf in
l'étranger », que le législateur a envisagé que l'étranger majeur dont het buitenland heeft » blijkt dat de wetgever heeft overwogen dat de
un auteur ou adoptant possède la nationalité belge puisse faire une meerderjarige vreemdeling van wie een ouder of adoptant de Belgische
nationaliteit heeft, een verklaring van nationaliteit kan afleggen op
déclaration de nationalité sur la base de l'article 12bis, § 1er, 2°, grond van artikel 12bis, § 1, 2°, waarbij hij zijn hoofdverblijfplaats
en ayant sa résidence principale soit à l'étranger, soit en Belgique. ofwel in het buitenland, ofwel in België heeft.
B.4. Si l'étranger a sa résidence principale à l'étranger, l'octroi de B.4. Wanneer de vreemdeling zijn hoofdverblijfplaats in het buitenland
la naturalisation est subordonné aux conditions énoncées à l'article heeft, is de toekenning van de naturalisatie ondergeschikt aan de
12bis, § 1er, 2°, deuxième phrase. Il se déduit du libellé de cette voorwaarden bepaald in artikel 12bis, § 1, 2°, tweede zin. Uit de
disposition que les conditions qu'elle énonce, tenant aux liens bewoordingen van die bepaling kan worden afgeleid dat de daarin
effectifs que l'étranger doit avoir conservés avec son parent et à la vervatte voorwaarden, die verband houden met de werkelijke banden die
résidence principale que ce parent doit avoir en Belgique, ne sont pas de vreemdeling met zijn ouder moet hebben behouden en met de
hoofdverblijfplaats die die ouder in België moet hebben, niet gelden
exigées de l'étranger qui a sa résidence principale en Belgique. voor de vreemdeling die zijn hoofdverblijfplaats in België heeft.
B.5. L'étranger qui a sa résidence principale en Belgique est en B.5. De vreemdeling die zijn hoofdverblijfplaats in België heeft, is
revanche soumis à la condition de séjour légal prévue par l'article daarentegen onderworpen aan de voorwaarde van wettelijk verblijf
7bis, lequel est une disposition à portée générale pouvant notamment bepaald in artikel 7bis, dat een bepaling met algemene draagwijdte is
s'appliquer aux hypothèses prévues par l'article 12bis (Doc. parl., die met name kan worden toegepast op de in artikel 12bis bepaalde
Chambre, 2006-2007, DOC 51-2760/002, p. 595). gevallen (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC 51-2760/002, p. 595).
Lors de l'adoption de la loi du 27 décembre 2006 qui a respectivement Bij de aanneming van de wet van 27 december 2006, die de artikelen
inséré et modifié les articles 7bis et 12bis dans le Code de la 7bis en 12bis in het Wetboek van de Belgische nationaliteit
nationalité belge, il a été indiqué : respectievelijk heeft ingevoegd en gewijzigd, werd beklemtoond :
« Cette disposition [l'article 7bis] précise que l'introduction d'une « Dit artikel [7bis] bepaalt dat het indienen van een verzoek tot het
demande qui vise à l'obtention de la nationalité belge ne peut se verkrijgen van de Belgische nationaliteit slechts door een vreemdeling
faire que par un étranger qui est en séjour légal en Belgique au kan gebeuren die wettig in België verblijft op het ogenblik dat hij
moment de l'introduction de cette demande. deze aanvraag doet.
Il serait en effet paradoxal de permettre à une personne d'introduire Het zou inderdaad paradoxaal zijn om het een persoon mogelijk te maken
une demande de nationalité belge alors qu'elle n'est même pas - au een aanvraag van Belgische nationaliteit in te dienen als deze - op
moment de l'introduction de cette demande - en séjour légal sur le het ogenblik van deze aanvraag - niet wettig verblijft op het
territoire. grondgebied.
Par ailleurs, une définition de la notion de séjour légal est arrêtée Er werd trouwens een definitie van het begrip wettig verblijf bepaald
pour l'application du CNB afin de mettre un terme aux divergences voor de toepassing van het Wetboek van de Belgische Nationaliteit om
d'interprétation dont cette notion a fait l'objet » (ibid., DOC komaf te maken met de interpretatieverschillen omtrent dit begrip »
51-2760/033, pp. 7 et 8). (ibid., DOC 51-2760/033, pp. 7 en 8).
Le législateur a voulu mettre fin, par ce biais, aux controverses De wetgever heeft daarmee een einde willen maken aan de controverses
portant sur les interprétations divergentes dont les notions de séjour over de uiteenlopende interpretaties waarvan de begrippen « wettelijk
légal et de résidence principale avaient fait l'objet (ibid., DOC verblijf » en « hoofdverblijfplaats » het voorwerp hadden uitgemaakt
51-2760/001, pp. 245, 247 et 248). (ibid., DOC 51-2760/001, pp. 245, 247 en 248).
Tout en précisant ainsi les conditions auxquelles le séjour de Door aldus de voorwaarden te preciseren waaronder het verblijf van de
l'étranger en Belgique peut être tenu pour légal, le législateur a vreemdeling in België als wettelijk kan worden beschouwd, heeft de
innové en ouvrant la possibilité d'une déclaration de nationalité à wetgever een vernieuwing ingevoerd door de mogelijkheid van een
l'étranger qui a sa résidence principale à l'étranger et ce, en verklaring van nationaliteit open te stellen voor de vreemdeling die
considération des limitations apportées plus tôt aux dispositions zijn hoofdverblijfplaats in het buitenland heeft, rekening houdend met
de beperkingen die eerder zijn aangebracht ten aanzien van de
relatives au regroupement familial (ibid., DOC 51-2760/001, pp. 245 et bepalingen met betrekking tot de gezinshereniging (ibid., DOC
249 et DOC 51-2760/033, pp. 9 et 43). Ce faisant, le législateur a 51-2760/001, pp. 245 en 249, en DOC 51-2760/033, pp. 9 en 43). Daarmee
permis « [l'assimilation de la] résidence en pays étranger [...] à la heeft de wetgever de gelijkstelling mogelijk gemaakt van het «
résidence en Belgique, lorsque le déclarant prouve qu'il a conservé verblijf in het buitenland [...] met een verblijf in België, wanneer
de belanghebbende bewijst een werkelijke band met België te hebben
des attaches véritables avec la Belgique » (ibid., DOC 51-2760/033, p. bewaard » (ibid., DOC 51-2760/033, p. 48; in dezelfde zin, DOC
48; dans le même sens, DOC 51-2760/001, p. 251). 51-2760/001, p. 251).
B.6. Il résulte de ce qui précède que lorsqu'il a permis à l'étranger B.6. Uit hetgeen voorafgaat, vloeit voort dat de wetgever, wanneer hij
dont un auteur est Belge et a sa résidence principale en Belgique de vreemdeling van wie een ouder Belg is en zijn hoofdverblijfplaats
d'obtenir la nationalité belge, le législateur a pris une mesure in België heeft, heeft toegestaan de Belgische nationaliteit te
verkrijgen, een relevante maatregel heeft genomen door een onderscheid
te maken tussen de vreemdeling die zijn hoofdverblijfplaats in België
pertinente en distinguant l'étranger qui a sa résidence principale en heeft en die, net als de andere vreemdelingen die er hun
Belgique et dont il est exigé, comme des autres étrangers y ayant leur verblijfplaats hebben en vragen om de Belgische nationaliteit te
résidence et demandant à acquérir la nationalité belge, qu'il ait un verkrijgen, een wettelijke verblijfsvergunning moet hebben (artikel
titre de séjour légal (article 7bis), de l'étranger qui a sa résidence 7bis), en de vreemdeling die zijn hoofdverblijfplaats in het
principale à l'étranger et dont il est exigé qu'il établisse un lien buitenland heeft en die een werkelijke band met zijn ouder moet
effectif avec son auteur (article 12bis, § 1er, 2°), la détention par aantonen (artikel 12bis, § 1, 2°), waarbij het feit dat die
cet étranger d'un titre de séjour en Belgique étant dans ce cas vreemdeling beschikt over een verblijfsvergunning in België, in dat
irrelevante. Le législateur pouvait considérer que la simple existence geval niet relevant is. De wetgever vermocht ervan uit te gaan dat het
de liens effectifs avec l'auteur belge n'était pas de nature, lorsque loutere bestaan van werkelijke banden met de Belgische ouder, wanneer
de vreemdeling zijn aanvraag in België indient, hem niet ervan kon
l'étranger introduit sa demande en Belgique, à le dispenser d'y vrijstellen er een geldige verblijfsvergunning te hebben. Een
détenir un titre de séjour valide. Une telle exigence n'est pas dergelijke vereiste is niet onevenredig, daar de vreemdeling die
disproportionnée dès lors que ce titre doit être détenu au seul moment vergunning alleen moet bezitten op het ogenblik van de indiening van
de l'introduction de la demande (article 7bis, § 1er) et que de aanvraag (artikel 7bis, § 1) en aangezien de vreemdeling die niet
l'étranger qui n'en disposerait pas se voit offrir la possibilité daarover zou beschikken, die aanvraag kan indienen in het land waar
d'introduire cette demande dans le pays où il a sa résidence hij zijn hoofdverblijfplaats heeft.
principale. B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 7bis, lu en combinaison avec l'article 12bis, § 1er, 2°, du Artikel 7bis, in samenhang gelezen met artikel 12bis, § 1, 2°, van het
Code de la nationalité belge ne viole pas les articles 10 et 11 de la Wetboek van de Belgische nationaliteit schendt de artikelen 10 en 11
Constitution. van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 20 décembre 2012. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 20 december 2012.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président f.f., De wnd. voorzitter,
J.-P. Snappe J.-P. Snappe
^