← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 108/2011 du 16 juin 2011 Numéro du rôle : 4991 En cause : la
question préjudicielle relative à l'article 41 de la loi du 25 juin 1992 sur le contrat d'assurance terrestre,
posée par le Tribunal de première instance de L La Cour constitutionnelle, composée
des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...)"
Extrait de l'arrêt n° 108/2011 du 16 juin 2011 Numéro du rôle : 4991 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 41 de la loi du 25 juin 1992 sur le contrat d'assurance terrestre, posée par le Tribunal de première instance de L La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...) | Uittreksel uit arrest nr. 108/2011 van 16 juni 2011 Rolnummer 4991 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 41 van de wet van 25 juni 1992 op de landverzekeringsovereenkomst, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Leuven. |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 108/2011 du 16 juin 2011 | Uittreksel uit arrest nr. 108/2011 van 16 juni 2011 |
Numéro du rôle : 4991 | Rolnummer 4991 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 41 de la loi | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 41 van de wet van |
du 25 juin 1992 sur le contrat d'assurance terrestre, posée par le | 25 juni 1992 op de landverzekeringsovereenkomst, gesteld door de |
Tribunal de première instance de Louvain. | Rechtbank van eerste aanleg te Leuven. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De | samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de |
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J. Spreutels et F. Daoût, assistée | rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J. Spreutels en F. |
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, | Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par jugement du 16 juin 2010 en cause de la SA « DKV Belgium » contre | Bij vonnis van 16 juni 2010 in zake de nv « DKV Belgium » tegen « |
« Ethias Droit Commun », dont l'expédition est parvenue au greffe de | Ethias Gemeen Recht », waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is |
la Cour le 2 juillet 2010, le Tribunal de première instance de Louvain | ingekomen op 2 juli 2010, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te |
a posé la question préjudicielle suivante : | Leuven de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 41 de la loi [du 25 juin 1992] sur le contrat d'assurance | « Schendt artikel 41 wet landverzekeringsovereenkomst [van 25 juni |
terrestre, qui ne prévoit une subrogation légale que contre les tiers | 1992], dat slechts een wettelijke indeplaatsstelling voorziet tegen |
responsables, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que l'assureur soins de santé privé ne peut, en ce qui concerne l'indemnité versée à un assuré qui a été victime d'un accident impliquant un véhicule automoteur, invoquer, par le biais de la subrogation légale, l'article 29bis de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs pour réclamer le remboursement de ses débours à l'assureur de la responsabilité civile du véhicule automoteur concerné, alors que d'autres tiers-payants (dont la mutuelle, sur la base de l'article 136, § 2, de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnité, coordonnée le 14 juillet 1994, et les assureurs des accidents du travail, sur la base de l'article 48ter de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail et de l'article 14bis de la loi sur les accidents du travail concernant les agents de la fonction publique) peuvent effectivement invoquer, par le biais de la subrogation légale, l'article 29bis de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs pour réclamer le remboursement de leurs débours à l'assureur de la responsabilité | aansprakelijke derden, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat de particuliere ziektekostenverzekeraar voor de vergoeding betaald aan een verzekerde, die het slachtoffer werd van een ongeval waarbij een motorrijtuig betrokken is, zich niet via wettelijke subrogatie kan beroepen op artikel 29bis WAM 1989 om zijn uitgaven te verhalen op de verzekeraar burgerlijke aansprakelijkheid van het betrokken motorrijtuig, terwijl andere derde betalers (waaronder het ziekenfonds op grond van artikel 136 § 2 ziv-wet 1994 en de arbeidsongevallenverzekeraars op grond van artikel 48ter arbeidsongevallenwet en artikel 14bis arbeidsongevallenwet overheidspersoneel) zich wel via wettelijke subrogatie kunnen beroepen op artikel 29bis WAM 1989 om hun uitgaven te verhalen op de verzekeraar burgerlijke aansprakelijkheid van het betrokken |
civile du véhicule automoteur concerné ? ». | motorrijtuig ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1.1. L'article 41 de la loi du 25 juin 1992 sur le contrat | B.1.1. Artikel 41 van de wet van 25 juni 1992 op de |
d'assurance terrestre dispose : « L'assureur qui a payé l'indemnité est subrogé, à concurrence du montant de celle-ci, dans les droits et actions de l'assuré ou du bénéficiaire contre les tiers responsables du dommage. Si, par le fait de l'assuré ou du bénéficiaire, la subrogation ne peut plus produire ses effets en faveur de l'assureur, celui-ci peut lui réclamer la restitution de l'indemnité versée dans la mesure du préjudice subi. La subrogation ne peut nuire à l'assuré ou au bénéficiaire qui n'aurait été indemnisé qu'en partie. Dans ce cas, il peut exercer ses droits, pour ce qui lui reste dû, de préférence à l'assureur. Sauf en cas de malveillance, l'assureur n'a aucun recours contre les descendants, les ascendants, le conjoint et les alliés en ligne directe de l'assuré, ni contre les personnes vivant à son foyer, ses hôtes et les membres de son personnel domestique. En cas de malveillance occasionnée par des mineurs, le Roi peut limiter le droit | landverzekeringsovereenkomst bepaalt : « De verzekeraar die de schadevergoeding betaald heeft, treedt ten belope van het bedrag van die vergoeding in de rechten en rechtsvorderingen van de verzekerde of de begunstigde tegen de aansprakelijke derden. Indien, door toedoen van de verzekerde of de begunstigde, de indeplaatsstelling geen gevolg kan hebben ten voordele van de verzekeraar, kan deze van hem de terugbetaling vorderen van de betaalde schadevergoeding in de mate van het geleden nadeel. De indeplaatsstelling mag de verzekerde of de begunstigde, die slechts gedeeltelijk vergoed is, niet benadelen. In dat geval kan hij zijn rechten uitoefenen voor hetgeen hem nog verschuldigd is, bij voorrang boven de verzekeraar. De verzekeraar heeft geen verhaal op de bloedverwanten in de rechte opgaande of nederdalende lijn, de echtgenoot en de aanverwanten in de rechte lijn van de verzekerde, noch op de bij hem inwonende personen, zijn gasten en zijn huispersoneel, behoudens kwaad opzet. In geval van kwaad opzet door minderjarigen kan de Koning het recht van verhaal |
de recours de l'assureur couvrant la responsabilité civile | beperken van de verzekeraar die de burgerrechtelijke aansprakelijkheid |
extra-contractuelle relative à la vie privée. | buiten overeenkomst met betrekking tot het privé-leven dekt. |
Toutefois l'assureur peut exercer un recours contre ces personnes dans | De verzekeraar kan evenwel verhaal uitoefenen op de in het vorige lid |
la mesure où leur responsabilité est effectivement garantie par un | genoemde personen, voor zover hun aansprakelijkheid daadwerkelijk door |
contrat d'assurance ». | een verzekeringsovereenkomst is gedekt ». |
L'article 41, alinéa 1er, ne prévoit par conséquent qu'une subrogation | Artikel 41, eerste lid, voorziet derhalve enkel in een wettelijke |
légale dans les droits de l'assuré ou du bénéficiaire « contre les | indeplaatsstelling in de rechten van de verzekerde of de begunstigde « |
tiers responsables ». | tegen de aansprakelijke derden ». |
B.1.2. L'article 29bis de la loi du 21 novembre 1989 relative à | B.1.2. Artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 betreffende de |
l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules | verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, zoals |
automoteurs, tel qu'il a été modifié par la loi du 19 janvier 2001, | gewijzigd bij de wet van 19 januari 2001, bepaalt : |
dispose : « § 1er. En cas d'accident de la circulation impliquant un ou | « § 1. Bij een verkeersongeval waarbij een of meer motorrijtuigen |
plusieurs véhicules automoteurs, aux endroits visés à l'article 2, § 1er, | betrokken zijn, op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, wordt, met |
et à l'exception des dégâts matériels et des dommages subis par le | uitzondering van de stoffelijke schade en de schade geleden door de |
conducteur de chaque véhicule automoteur impliqué, tous les dommages | bestuurder van elk van de betrokken motorrijtuigen, alle schade |
subis par les victimes et leurs ayants droit et résultant de lésions | geleden door de slachtoffers en hun rechthebbenden en voortvloeiend |
corporelles ou du décès, y compris les dégâts aux vêtements, sont | uit lichamelijke letsels of het overlijden, met inbegrip van de |
réparés solidairement par les assureurs qui, conformément à la | kledijschade, hoofdelijk vergoed door de verzekeraars die de |
présente loi, couvrent la responsabilité du propriétaire, du | aansprakelijkheid van de eigenaar, de bestuurder of de houder van de |
conducteur ou du détenteur des véhicules automoteurs. La présente | motorrijtuigen overeenkomstig deze wet dekken. Deze bepaling is ook |
disposition s'applique également si les dommages ont été causés | van toepassing indien de schade opzettelijk werd veroorzaakt door de |
volontairement par le conducteur. | bestuurder. |
En cas d'accident de la circulation impliquant un véhicule automoteur | Bij een verkeersongeval waarbij een motorrijtuig is betrokken dat aan |
lié à une voie ferrée, l'obligation de réparer les dommages prévue à | spoorstaven is gebonden, rust de verplichting tot schadevergoeding die |
l'alinéa précédent incombe au propriétaire de ce véhicule. | in het voorgaande lid is bepaald, op de eigenaar van het motorrijtuig. |
[...] | [...] |
§ 4. L'assureur ou le fonds commun de garantie automobile sont | § 4. De verzekeraar of het gemeenschappelijk waarborgfonds treden in |
subrogés dans les droits de la victime contre les tiers responsables | de rechten van het slachtoffer tegen de in gemeen recht aansprakelijke |
en droit commun. | derden. |
Les indemnités versées en exécution du présent article ne peuvent | De vergoedingen, die ter uitvoering van dit artikel werden uitgekeerd, |
faire l'objet de compensation ou de saisie en vue du paiement des | zijn niet vatbaar voor beslag of schuldvergelijking met het oog op de |
autres indemnités dues à raison de l'accident de la circulation. | vordering van andere vergoedingen wegens het verkeersongeval. |
§ 5. Les règles de la responsabilité civile restent d'application pour tout ce qui n'est pas régi expressément par le présent article ». L'article 29bis confère aux victimes (à l'exception du conducteur d'un véhicule automoteur) et à leurs ayants droit un droit à la réparation des dommages corporels et des dommages liés à un décès, subis à la suite d'un accident de la circulation dans lequel un véhicule automoteur est impliqué. L'obligation d'indemnisation pèse sur l'assureur qui couvre la responsabilité du conducteur, du propriétaire ou du détenteur du véhicule automoteur concerné, sans que la responsabilité du conducteur, du propriétaire ou du détenteur doive être démontrée. Il s'agit dans ce cas d'une obligation pour | § 5. De regels betreffende de burgerrechtelijke aansprakelijkheid blijven van toepassing op alles wat niet uitdrukkelijk bij dit artikel wordt geregeld ». Artikel 29bis verleent aan de slachtoffers (met uitzondering van de bestuurder van een motorrijtuig) en hun rechthebbenden een recht op vergoeding van de letselschade en schade uit overlijden die zij lijden door een verkeersongeval waarbij een motorrijtuig is betrokken. De vergoedingsplicht rust op de verzekeraar die de aansprakelijkheid dekt van de bestuurder, de eigenaar of de houder van het betrokken motorrijtuig, zonder dat de aansprakelijkheid van de bestuurder, eigenaar of houder moet worden aangetoond. Het betreft hier een van |
l'assureur, indépendante de toute notion de faute. | elk foutbegrip losgekoppelde verplichting van de verzekeraar. |
B.2. Une assurance soins de santé conclue par un particulier est une | B.2. Een door de particulier gesloten ziektekostenverzekering is een |
assurance à caractère indemnitaire, au sens de la loi du 25 juin 1992 | verzekering tot vergoeding van schade, in de zin van de wet van 25 |
sur le contrat d'assurance terrestre. En vertu de l'article 41 de | juni 1992 op de landverzekeringsovereenkomst. Op grond van artikel 41 |
cette loi, par l'effet du paiement qu'il effectue à l'assuré, en | van die wet, wordt de verzekeraar door betaling aan de verzekerde, te |
l'espèce le particulier, l'assureur est subrogé dans les droits de | dezen de particulier, gesubrogeerd in diens verhaalsrechten tegen de |
recours de celui-ci contre le tiers responsable mais non pas dans les | aansprakelijke derde, maar niet in diens verhaalsrechten tegen degene |
droits de recours de l'assuré contre celui qui est tenu en vertu de l'article 29bis de la loi du 21 novembre 1989. | die is gehouden op grond van artikel 29bis van de wet van 21 november 1989. |
B.3. Il est demandé à la Cour si l'article 41 de la loi du 25 juin | B.3. Het Hof wordt gevraagd of artikel 41 van de wet van 25 juni 1992 |
1992 est compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, en | bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat de |
ce que l'assureur soins de santé privé ne peut, par le biais de la | private ziektekostenverzekeraar zich niet via wettelijke subrogatie |
subrogation légale, se prévaloir de l'article 29bis de la loi du 21 | kan beroepen op artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 om zo |
novembre 1989 pour réclamer ainsi le remboursement de ses dépenses à | zijn uitgaven te verhalen op de verzekeraar burgerlijke |
l'assureur de la responsabilité civile du véhicule automoteur | aansprakelijkheid van het betrokken motorrijtuig, terwijl de in de |
concerné, tandis que les tiers-payeurs visés dans la question | prejudiciële vraag beoogde derde-betalers een wettelijke subrogatie |
préjudicielle bénéficient d'une subrogation légale en vertu des | genieten op grond van de bepalingen van de in die vraag genoemde wet |
dispositions de la loi du 14 juillet 1994 relative à l'assurance | van 14 juli 1994 betreffende de verplichte verzekering voor |
obligatoire soins de santé et indemnités, de la loi du 10 avril 1971 | geneeskundige verzorging en uitkeringen, de arbeidsongevallenwet van |
sur les accidents du travail et de la loi du 3 juillet 1967 sur la | 10 april 1971 en de wet van 3 juli 1967 betreffende de preventie van |
prévention ou la réparation des dommages résultant des accidents du | of de schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor ongevallen op de |
travail, des accidents survenus sur le chemin du travail et des | |
maladies professionnelles dans le secteur public, visées par cette | weg naar en van het werk en voor beroepsziekten in de overheidssector. |
question. B.4.1. Selon le Conseil des ministres, il n'est fait aucune | B.4.1. Volgens de Ministerraad wordt geen onderscheid gemaakt tussen |
distinction entre les assureurs des dégâts matériels, les assureurs de | zaakschadeverzekeraars, aansprakelijkheidsverzekeraars en |
la responsabilité et les assureurs de frais, en ce qui concerne la | kostenverzekeraars voor wat betreft de draagwijdte van artikel 41, |
portée de l'article 41, alinéa 1er, de la loi du 25 juin 1992, de | eerste lid, van de wet van 25 juni 1992, zodat er geen verschil in |
sorte qu'il n'existe pas de différence de traitement. | behandeling bestaat. |
B.4.2. Bien que l'article 41, alinéa 1er, de la loi du 25 juin 1992 ne | B.4.2. Alhoewel artikel 41, eerste lid, van de wet van 25 juni 1992 |
fasse pas de distinction entre les différentes catégories de | geen onderscheid maakt tussen de verschillende categorieën van |
tiers-payeurs, les dispositions applicables aux tiers-payeurs visés | derde-betalers, voorzien de bepalingen die op de in de prejudiciële |
dans la question préjudicielle prévoient des régimes particuliers. | vraag beoogde derde-betalers van toepassing zijn, in bijzondere stelsels. |
B.5.1. En ce qui concerne les mutualités, l'article 136, § 2, de la | B.5.1. Voor wat het ziekenfonds betreft, bepaalt artikel 136, § 2, van |
loi coordonnée du 14 juillet 1994 précitée dispose : | de voormelde gecoördineerde wet van 14 juli 1994 : |
« Les prestations prévues par la présente loi coordonnée sont refusées | « De bij deze gecoördineerde wet bepaalde prestaties worden geweigerd |
lorsque le dommage découlant d'une maladie, de lésions, de troubles fonctionnels ou du décès est effectivement réparé en vertu d'une autre législation belge, d'une législation étrangère ou du droit commun. Toutefois, lorsque les sommes accordées en vertu de cette législation ou du droit commun sont inférieures aux prestations de l'assurance, le bénéficiaire a droit à la différence à charge de l'assurance. Pour l'application du présent paragraphe, le montant des prestations accordé par l'autre législation est le montant brut diminué du montant des cotisations de sécurité sociale prélevées sur ces prestations. Les prestations sont octroyées, dans les conditions déterminées par le Roi, en attendant que le dommage soit effectivement réparé en vertu d'une autre législation belge, d'une législation étrangère ou du droit commun. L'organisme assureur est subrogé de plein droit au bénéficiaire; cette subrogation vaut, à concurrence du montant des prestations octroyées, pour la totalité des sommes qui sont dues en vertu d'une législation belge, d'une législation étrangère ou du droit commun et qui réparent partiellement ou totalement le dommage visé à l'alinéa 1er. La convention intervenue entre le débiteur de la réparation et le bénéficiaire n'est pas opposable à l'organisme assureur sans l'accord de ce dernier. Le débiteur de la réparation avertit l'organisme assureur de son intention d'indemniser le bénéficiaire, il transmet à l'organisme assureur, si celui-ci n'y est partie, une copie des accords ou décisions de justice intervenues. Les compagnies d'assurances responsabilité civile sont assimilées au débiteur de la réparation. Si le débiteur de la réparation omet d'informer l'organisme assureur conformément à l'alinéa précédent, il ne peut opposer à celui-ci les paiements effectués en faveur du bénéficiaire, en cas de double paiement, ces paiements resteront définitivement acquis au bénéficiaire. L'organisme assureur possède un droit propre de poursuite en | indien voor de schade voortvloeiend uit ziekte, letsels, functionele stoornissen of overlijden, krachtens een andere Belgische wetgeving, een vreemde wetgeving of in het gemeen recht werkelijk schadeloosstelling is verleend. Belopen de bedragen welke krachtens die wetgeving of het gemeen recht worden verleend evenwel minder dan de prestaties van de verzekering, dan heeft de rechthebbende recht op het verschil ten laste van de verzekering. Voor de toepassing van deze paragraaf is het bedrag van de door de andere wetgeving verleende prestaties gelijk aan het brutobedrag verminderd met het bedrag van de socialezekerheidsbijdragen welke op die prestaties worden ingehouden. De prestaties worden, onder door de Koning bepaalde voorwaarden, toegekend in afwachting dat de schade effectief wordt vergoed krachtens een andere Belgische wetgeving, een vreemde wetgeving of het gemeen recht. De verzekeringsinstelling treedt rechtens in de plaats van de rechthebbende; deze indeplaatsstelling geldt, tot beloop van het bedrag van de verleende prestaties, voor het geheel van de sommen die krachtens een Belgische wetgeving, een buitenlandse wetgeving of het gemeen recht verschuldigd zijn en die de in het eerste lid bedoelde schade geheel of gedeeltelijk vergoeden. De overeenkomst die tot stand gekomen is tussen de rechthebbende en degene die schadeloosstelling verschuldigd is, kan niet tegen de verzekeringsinstelling worden aangevoerd zonder haar instemming. Degene die schadeloosstelling verschuldigd is, verwittigt de verzekeringsinstelling van zijn voornemen om de rechthebbende schadeloos te stellen; hij maakt aan de verzekeringsinstelling, indien deze geen partij is, een kopij over van de tot stand gekomen akkoorden of gerechtelijke beslissingen. De verzekeringsmaatschappijen burgerlijke aansprakelijkheid worden gelijkgesteld met degene die schadeloosstelling is verschuldigd. Indien degene die schadeloosstelling verschuldigd is, nalaat de verzekeringsinstelling in te lichten overeenkomstig het vorige lid, kan hij tegen laatstgenoemde de betalingen die hij verrichtte ten gunste van de rechthebbende niet aanvoeren; ingeval van dubbele betaling blijven deze definitief verworven in hoofde van de rechthebbende. De verzekeringsinstelling heeft een eigen recht van terugvordering van |
remboursement des prestations accordées contre le Fonds commun de | de verleende prestaties tegenover het Gemeenschappelijk waarborgfonds |
garantie visé à l'article 49 de la loi du 9 juillet 1975 relative au | bedoeld in artikel 49 van de wet van 9 juli 1975 betreffende de |
contrôle des entreprises d'assurances, dans les cas visés à l'article | controle der verzekeringsondernemingen, in de gevallen bedoeld bij |
50 de cette même loi ». | artikel 50 van diezelfde wet ». |
L'article 48ter de la loi du 10 avril 1971 précitée dispose : | Artikel 48ter van de voormelde wet van 10 april 1971 bepaalt : |
« Art. 48ter.L'entreprise d'assurances et le Fonds des accidents du |
« De verzekeringsonderneming en het Fonds voor arbeidsongevallen |
travail peuvent exercer une action contre l'entreprise d'assurances | kunnen een rechtsvordering instellen tegen de verzekeringsonderneming |
qui couvre la responsabilité du propriétaire, du conducteur ou du | die de aansprakelijkheid dekt van de eigenaar, de bestuurder of van de |
détenteur du véhicule automoteur ou contre le Fonds commun de garantie | houder van het motorvoertuig of tegen het Gemeenschappelijk |
visé à l'article 80 de la loi du 9 juillet 1975 relative au contrôle | Waarborgfonds bedoeld in artikel 80 van de wet van 9 juli 1975 |
des entreprises d'assurances, jusqu'à concurrence des débours | betreffende de controle der verzekeringsondernemingen tot beloop van |
effectués en vertu de l'article 48bis, § 1, des capitaux y | de krachtens artikel 48bis, § 1, gedane uitkeringen, de ermee |
correspondant, ainsi que des montants et capitaux visés aux articles | overeenstemmende kapitalen, alsmede de bedragen en kapitalen bedoeld |
51bis, 51ter et 59quinquies ). | in de artikelen 51bis, 51ter en 59quinquies. |
Ils peuvent exercer cette action de la même façon que la victime ou | Ze kunnen die vordering instellen op dezelfde wijze als de getroffene |
ses ayants droit et être subrogés dans les droits que la victime ou | of zijn rechthebbenden en worden gesubrogeerd in de rechten die de |
ses ayants droit, en cas de non-indemnisation conformément à l'article | getroffene of zijn rechthebbenden bij niet-vergoeding overeenkomstig |
48bis, § 1, auraient pu exercer en vertu de l'article 29bis de la loi | artikel 48bis, § 1, hadden kunnen uitoefenen krachtens artikel 29bis |
du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la | van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte |
responsabilité en matière de véhicules automoteurs ». | aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen ». |
L'article 14bis, § 3, de la loi du 3 juillet 1967 précitée dispose : | Artikel 14bis, § 3, van de voormelde wet van 3 juli 1967 bepaalt : |
« Les personnes morales et les établissements visés à l'article 1er, | « De in artikel 1 bedoelde rechtspersonen of instellingen alsook |
ainsi que les employeurs des catégories de personnels visées à | degenen die de in artikel 1bis bedoelde personeelscategorieën |
l'article 1erbis peuvent exercer une action contre l'assureur qui | tewerkstellen kunnen een rechtsvordering instellen tegen de |
couvre la responsabilité du propriétaire, du conducteur ou du | verzekeraar die de aansprakelijkheid dekt van de eigenaar, de |
détenteur du véhicule automoteur ou contre le Fonds commun de garantie | bestuurder of de houder van het motorvoertuig of tegen het |
visé à l'article 80 de la loi du 9 juillet 1975 relative au contrôle | Gemeenschappelijk Waarborgfonds bedoeld in artikel 80 van de wet van 9 |
des entreprises d'assurance, jusqu'à concurrence des débours effectués | juli 1975 betreffende de controle der verzekeringsondernemingen, tot |
en vertu du § 1er et des capitaux y correspondant. | beloop van de krachtens § 1 gedane uitkeringen en de ermee |
Ils peuvent exercer cette action de la même façon que la victime ou | overeenstemmende kapitalen. |
ses ayants droit et être subrogés dans les droits que la victime ou | Ze kunnen die vordering instellen op dezelfde wijze als het |
ses ayants droit auraient pu exercer en vertu de l'article 29bis de la | slachtoffer of zijn rechthebbenden en worden vervangen in de rechten |
loi précitée du 21 novembre 1989, en cas de non indemnisation | die het slachtoffer of zijn rechthebbenden bij niet-vergoeding |
overeenkomstig § 1 hadden kunnen uitoefenen krachtens artikel 29bis | |
conformément au § 1er ». | van de voormelde wet van 21 november 1989 ». |
B.5.2. L'article 136, § 2, alinéa 4, précité prévoit une subrogation | B.5.2. Het voormelde artikel 136, § 2, vierde lid, voorziet in een |
subrogatie van de verzekeringsinstelling. Artikel 29bis van de wet van | |
de l'organisme assureur. L'article 29bis de la loi du 21 novembre | 21 november 1989, dat werd aangenomen om de zwakke weggebruiker te |
1989, qui fut adopté en vue de protéger l'usager faible et de | beschermen en de financiën van de ziekteverzekering te vrijwaren door |
sauvegarder les finances de l'assurance maladie, en faisant peser la | de financiële last van de nieuwe regeling te laten dragen door de |
charge financière du nouveau régime sur les assureurs (Doc. parl., | |
Sénat, 1993-1994, n° 980/3, pp. 4 et 6; Chambre, 1993-1994, n° 1343/6, | verzekeraars (Parl. St., Senaat, 1993-1994, nr. 980/3, pp. 4 en 6; |
p. 2), contenait, dans sa rédaction initiale, une disposition | Kamer, 1993-1994, nr. 1343/6, p. 2), bevatte in de oorspronkelijke |
subrogatoire analogue visant à garantir l'action récursoire des | bewoordingen ervan een analoge subrogatoire bepaling die ertoe strekte |
de regresvordering van de ziekenfondsen te waarborgen (Parl. St., | |
mutuelles (Doc. parl., Sénat, 1993-1994, n° 980/3, pp. 11, 19, 20 et | Senaat, 1993-1994, nr. 980/3, pp. 11, 19, 20 en 41). Ook al is die |
41). Même si cette disposition fut ultérieurement supprimée, compte | bepaling later opgeheven gelet op het feit dat het voormelde artikel |
tenu de ce que cette subrogation était déjà prévue par l'article 136, | 136, § 2, reeds in die subrogatie voorzag, komt de combinatie van |
§ 2, précité, la combinaison des deux dispositions répond à l'objectif | beide bepalingen tegemoet aan het doel van de wetgever om een regeling |
du législateur d'instaurer un régime d'indemnisation des usagers | in te voeren voor de schadevergoeding van de zwakke weggebruikers die |
faibles qui ne constitue pas une charge pour les organismes de | geen last vormt voor de instellingen van de ziekteverzekering. |
l'assurance maladie. | |
B.5.3. Par l'introduction des articles 48bis et 48ter de la loi | B.5.3. Met de invoering van de artikelen 48bis en 48ter van de |
précitée du 10 avril 1971 et l'article 14bis de la loi précitée du 3 | voormelde wet van 10 april 1971 en artikel 14bis van de voormelde wet |
juillet 1967, le législateur souhaitait, pour mettre fin à une | van 3 juli 1967 wenste de wetgever, om een einde aan een controverse |
controverse, faire primer l'intervention de l'assureur-loi sur celle | te maken, het optreden van de wetsverzekeraar te laten primeren op dat |
de l'assureur du véhicule automoteur (article 48bis précité) et | van de motorrijtuigverzekeraar (voormeld artikel 48bis ) en tegelijk |
organiser simultanément le recours de cet assureur-loi ou du Fonds des | het verhaal van die wetsverzekeraar of van het Fonds voor |
accidents du travail contre cet assureur ou contre le Fonds commun de | Arbeidsongevallen op die verzekeraar of het Gemeenschappelijk |
garantie automobile (article 48ter et article 14bis précités). De la | Motorwaarborgfonds te regelen (voormelde artikelen 48ter en 14bis ). |
sorte, était désormais impossible le cumul illimité de l'indemnité | Op die manier was de onbeperkte cumulatie voortaan onmogelijk van de |
payée par l'assureur de véhicules automoteurs et de l'indemnité perçue | vergoeding betaald door de motorrijtuigenverzekeraar en de vergoeding |
sur la base de la loi sur les accidents du travail (Doc. parl., | op basis van de arbeidsongevallenwet (Parl. St., Kamer, 1995-1996, nr. |
Chambre, 1995-1996, n° 49-352/11, p. 19). | 352/11, p. 19). |
B.6.1. Compte tenu de l'objectif du législateur, il est | B.6.1. Rekening houdend met de bedoeling van de wetgever, is het |
raisonnablement justifié que l'assureur soins de santé privé, | redelijk verantwoord dat de private ziektekostenverzekeraar, in |
contrairement à certains tiers-payeurs, ne soit pas légalement subrogé | tegenstelling tot bepaalde derde-betalers, niet wettelijk wordt |
dans les droits de la victime d'un accident de la circulation à | gesubrogeerd in de rechten van het verkeersslachtoffer ten aanzien van |
l'égard de l'assureur de la responsabilité du véhicule automoteur. Le | de aansprakelijkheidsverzekeraar van het motorrijtuig. De wetgever |
législateur pouvait prévoir une possibilité de recours en faveur des | vermocht te voorzien in een mogelijkheid van verhaal voor de |
organismes qui, en participant à la mise en oeuvre de régimes | instellingen die, door deel te nemen aan de uitvoering van verplichte |
obligatoires d'assurance maladie-invalidité ou d'indemnisation des | stelsels van de ziekte- en invaliditeitsverzekering of voor de |
accidents du travail, organisés par l'autorité publique, contribuent à | vergoeding van arbeidsongevallen, geregeld door de overheid, bijdragen |
la réalisation d'un objectif d'intérêt général et se distinguent par | tot het bereiken van een doel van algemeen belang en zich daarmee |
là des organismes d'assurance qui, comme en l'espèce, poursuivent des | onderscheiden van de verzekeringsinstellingen die, zoals te dezen, |
objectifs d'intérêt privé. | doelstellingen van privébelang nastreven. |
B.6.2. En outre, la disposition en cause, appliquée comme il est dit | B.6.2. Bovendien doet de in het geding zijnde bepaling, toegepast |
en B.4.2, ne porte pas une atteinte disproportionnée aux droits de | zoals aangegeven in B.4.2, niet op onevenredige wijze afbreuk aan de |
l'assureur soins de santé privé, dès lors que ce dernier a toujours la | rechten van de private ziektekostenverzekeraar, nu voor hem steeds de |
possibilité de se faire subroger conventionnellement dans les droits | mogelijkheid bestaat zich conventioneel te laten subrogeren in de |
de l'assuré (article 1250, 1°, du Code civil) ou de demander à | rechten van de verzekerde (artikel 1250, 1°, van het Burgerlijk |
Wetboek) of de verzekerde te vragen de schuldvordering over te dragen | |
l'assuré la cession de la créance (article 1690 du Code civil). | (artikel 1690 van het Burgerlijk Wetboek). |
B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 41 de la loi du 25 juin 1992 sur le contrat d'assurance | Artikel 41 van de wet van 25 juni 1992 op de |
terrestre ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. | landverzekeringsovereenkomst schendt de artikelen 10 en 11 van de |
Grondwet niet. | |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet op het Grondwettelijk Hof van 6 |
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 16 juin 2011. | januari 1989, op de openbare terechtzitting van 16 juni 2011. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
Le président, | De voorzitter, |
M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |