Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 74/2011 du 18 mai 2011 Numéro du rôle : 4940 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 114 de la loi du 22 mai 2003 portant organisation du budget et de la comptabilité de l'Etat fédéral, posée par le Ju La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...)"
Extrait de l'arrêt n° 74/2011 du 18 mai 2011 Numéro du rôle : 4940 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 114 de la loi du 22 mai 2003 portant organisation du budget et de la comptabilité de l'Etat fédéral, posée par le Ju La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...) Uittreksel uit arrest nr. 74/2011 van 18 mei 2011 Rolnummer 4940 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 114 van de wet van 22 mei 2003 houdende organisatie van de begroting en van de comptabiliteit van de federale Staat, gesteld Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 74/2011 du 18 mai 2011 Uittreksel uit arrest nr. 74/2011 van 18 mei 2011
Numéro du rôle : 4940 Rolnummer 4940
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 114 de la In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 114 van de wet van
loi du 22 mai 2003 portant organisation du budget et de la 22 mei 2003 houdende organisatie van de begroting en van de
comptabilité de l'Etat fédéral, posée par le Juge de paix du canton de comptabiliteit van de federale Staat, gesteld door de Vrederechter van
Maasmechelen. het kanton Maasmechelen.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E.
Spreutels, T. Merckx-Van Goey et F. Daoût, assistée du greffier P.-Y. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey en F. Daoût, bijgestaan door
Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M.
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : Bossuyt, wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 21 mai 2010 en cause de la commune de Maasmechelen Bij vonnis van 21 mei 2010 in zake de gemeente Maasmechelen tegen
contre Vital Boyen, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Vital Boyen, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen
Cour le 28 mai 2010, le Juge de paix du canton de Maasmechelen a posé op 28 mei 2010, heeft de Vrederechter van het kanton Maasmechelen de
la question préjudicielle suivante : volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 114 de la loi du 22 mai 2003 portant organisation du « Schendt artikel 114 van de wet van 22 mei 2003 houdende de
budget et de la comptabilité de l'Etat fédéral (Moniteur belge du 3 organisatie van de begroting en van de comptabiliteit van de Federale
juillet 2003) viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution Staat (B.S. 3 juli 2003) de artikelen 10 en 11 van de gecoördineerde
Grondwet doordat de bepaling erin voorziet dat inzake wedden,
coordonnée en ce que cette disposition prévoit que sont définitivement voorschotten daarop en vergoedingen of uitkeringen, die een toebehoren
acquises à ceux qui les ont reçues, les sommes payées indûment par van de wedden vormen of ermee gelijkstaan, de door de Staat ten
l'Etat en matière de traitements, d'avances sur ceux-ci ainsi que onrechte uitbetaalde sommen voorgoed vervallen zijn aan hen die ze
d'indemnités, d'allocations ou de prestations qui sont accessoires ou hebben ontvangen, als de terugbetaling daarvan niet gevraagd werd
similaires aux traitements, lorsque le remboursement n'en a pas été binnen een termijn van vijf jaar te rekenen van de eerste januari van
réclamé dans un délai de cinq ans à partir du 1er janvier de l'année het jaar van de betaling bij een ter post aangetekende brief met
du paiement par lettre recommandée à la poste, indiquant le montant vermelding van het totale bedrag van de teruggevorderde som met per
total de la somme réclamée avec, par année, le relevé des paiements jaar, de opgave van de ten onrechte uitgevoerde betalingen, de
indus, les dispositions en violation desquelles les paiements ont été bepalingen in strijd waarmee de betalingen zijn gedaan, terwijl de
faits, alors que la prescription prévue n'est pas applicable aux voorgeschreven verjaring niet van toepassing is op bedragen van
sommes de même nature payées par la commune ? ». dezelfde aard die betaald worden door de Gemeente ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. L'article 114 de la loi du 22 mai 2003 portant organisation du B.1.1. Artikel 114 van de wet van 22 mei 2003 houdende organisatie van
budget et de la comptabilité de l'Etat fédéral dispose : de begroting en van de comptabiliteit van de federale Staat bepaalt :
« § 1er. Sont définitivement acquises à ceux qui les ont reçues les « § 1. Inzake salarissen, voorschotten daarop en vergoedingen,
toelagen of uitkeringen, die een toebehoren van de salarissen vormen
sommes payées indûment par les services visés à l'article 2 en matière of ermee gelijkstaan, zijn de door de in artikel 2 bedoelde diensten
de traitements, d'avances sur ceux-ci ainsi que d'indemnités, ten onrechte uitbetaalde sommen voorgoed vervallen aan hen die ze
d'allocations ou de prestations qui sont accessoires ou similaires aux hebben ontvangen, als de terugbetaling daarvan niet is gevraagd binnen
traitements, lorsque le remboursement n'en a pas été réclamé dans un een termijn van vijf jaar te rekenen van de eerste januari van het
délai de cinq ans à partir du premier janvier de l'année du paiement. jaar van de betaling.
§ 2. Pour être valable, la réclamation doit être notifiée au débiteur § 2. Om geldig te zijn moet deze vraag tot terugbetaling ter kennis
par lettre recommandée à la poste et contenir : van de schuldenaar worden gebracht bij een ter post aangetekende brief met vermelding van :
1° le montant total de la somme réclamée avec, par année, le relevé 1° het totale bedrag van de teruggevraagde som met, per jaar, de
des paiements indus; opgave van de ten onrechte uitgevoerde betalingen;
2° la mention des dispositions en violation desquelles les paiements ont été faits. 2° de bepalingen in strijd waarmede de betalingen zijn gedaan.
A dater du dépôt de la lettre recommandée à la poste, la répétition de Te rekenen vanaf de afgifte van de aangetekende brief aan de post kan
l'indu peut être poursuivie pendant dix ans. het onverschuldigde bedrag worden teruggevorderd gedurende tien jaar.
§ 3. Le délai fixé au § 1er est porté a dix ans lorsque les sommes § 3. De in § 1 vastgestelde termijn wordt verlengd tot tien jaar
indues ont été obtenues par des manoeuvres frauduleuses ou par des wanneer de onverschuldigde sommen zijn verkregen door bedrieglijke
déclarations fausses ou sciemment incomplètes ». handelingen of door valse of bewust onvolledige verklaringen ».
B.1.2. L'article 2 de la loi précitée du 22 mai 2003 dispose : B.1.2. Artikel 2 van de voormelde wet van 22 mei 2003 bepaalt :
« Pour l'application de la présente loi, il faut entendre par ' « Voor de toepassing van deze wet wordt onder ' diensten ' verstaan de
services ' les administrations, organismes et entreprises de l'Etat administraties, instellingen en ondernemingen van de federale Staat,
fédéral, classés dans l'une des catégories suivantes : behorende tot een van de volgende categorieën :
1° l'administration générale, qui regroupe tous les services publics 1° het algemeen bestuur, dat alle federale overheidsdiensten
fédéraux; hergroepeert;
2° les administrations dotées d'une autonomie de gestion mais sans 2° de administraties met beheersautonomie maar zonder
personnalité juridique, dénommées ' services administratifs à rechtspersoonlijkheid, ' administratieve diensten met boekhoudkundige
comptabilité autonome '; autonomie ' genaamd;
3° les organismes d'administration publique dotés de la personnalité 3° de overheidsinstellingen met rechtspersoonlijkheid, '
juridique, appelés ' organismes administratifs publics ', à administratieve openbare instellingen ' genaamd, met uitzondering van
l'exclusion des organismes publics de sécurité sociale de la catégorie de openbare instellingen van sociale zekerheid van de categorie D van
D de la loi du 16 mars 1954 relative au contrôle de certains de wet van 16 maart 1954 betreffende de controle op sommige
organismes d'intérêt public et des institutions publiques de sécurité instellingen van openbaar nut en van de openbare instellingen van
sociale reprises dans l'arrêté royal du 3 avril 1997 portant des sociale zekerheid bedoeld in het koninklijk besluit van 3 april 1997
mesures en vue de la responsabilisation des institutions publiques de houdende maatregelen met het oog op de responsabilisering van de
sécurité sociale; openbare instellingen van sociale zekerheid;
4° les entreprises à caractère commercial, industriel ou financier, 4° de ondernemingen met een handels-, industrieel of financieel
dotées d'un régime d'autonomie mais sans personnalité juridique, karakter, met een vorm van autonomie maar zonder
appelées ' entreprises d'Etat ' ». rechtspersoonlijkheid, ' staatsbedrijven ' genaamd ».
B.2. Les travaux préparatoires des articles 113 et 114 de la loi du 22 B.2. In de parlementaire voorbereiding van de artikelen 113 en 114 van
mai 2003 fournissent le commentaire suivant : de wet van 22 mei 2003 wordt de volgende toelichting verstrekt :
« Du fait de la jurisprudence de la Cour d'Arbitrage, citée par le « Ingevolge de rechtspraak van het Arbitragehof, die in het advies van
Conseil d'Etat dans son avis, le Gouvernement propose qu'en principe,
pour tous les pouvoirs de ' l'Etat ', le droit commun de la de Raad van State is geciteerd, stelt de Regering voor inzake
prescription soit d'application, sauf pour les paiements indus en verjaring in principe en voor alle overheden van de ' Staat ' het
matière de traitements, indemnités, allocations, etc. L'origine de ces gemeen recht van toepassing te maken behalve voor onterecht
créances est en effet si particulière pour le secteur public qu'il uitbetaalde salarissen, vergoedingen, toelagen, en dergelijke. De bron
n'est pas possible de se référer au droit commun. van dergelijke schuldvorderingen is immers zo specifiek voor de
overheidssector dat niet naar het gemeen recht kan worden verwezen.
[...] [...]
Quant à l'article 114, il s'agit d'une reprise quasi littérale de Artikel 114 betreft een quasi letterlijke overname van artikel 106 van
l'article 106 des lois coordonnées sur la comptabilité de l'Etat, de gecoördineerde wetten op de rijkscomptabiliteit, met dien verstande
étant entendu qu'en l'occurrence, les termes ' organismes énumérés à dat ook hier de woorden ' in artikel 2 opgesomde instellingen ' worden
l'article 2 ' ont été remplacés par ' les services visés à l'article 2 vervangen door ' de in artikel 2 bedoelde diensten ' » (Parl. St.,
' » (Doc. parl., Chambre, 2001-2002, DOC 50-1870/001, p. 139). Kamer, 2001-2002, DOC 50-1870/001, p. 139).
B.3. Avant l'entrée en vigueur de la loi du 10 juin 1998 modifiant B.3. Vóór de inwerkingtreding van de wet van 10 juni 1998 tot
certaines dispositions en matière de prescription, le délai de wijziging van sommige bepalingen betreffende de verjaring bedroeg de
prescription de droit commun était de trente ans. Le nouvel article gemeenrechtelijke verjaringstermijn dertig jaar. Het nieuwe artikel
2262bis, § 1er, du Code civil, inséré par la loi précitée, dispose que 2262bis, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, ingevoegd door voormelde
les actions personnelles sont prescrites par dix ans, à l'exception wet, bepaalt dat de persoonlijke rechtsvorderingen verjaren door
des actions en réparation d'un dommage fondées sur une responsabilité verloop van tien jaar, met uitzondering van de rechtsvorderingen tot
extracontractuelle, qui se prescrivent par cinq ans à partir du jour vergoeding van schade op grond van buitencontractuele
qui suit celui où la personne lésée a eu connaissance du dommage ou de aansprakelijkheid, die verjaren door verloop van vijf jaar vanaf de
son aggravation et de l'identité de la personne responsable, ces dag volgend op die waarop de benadeelde kennis heeft gekregen van de
actions se prescrivant en tout état de cause par vingt ans à partir du schade of van de verzwaring ervan en van de identiteit van de daarvoor
aansprakelijke persoon, waarbij die vorderingen in ieder geval
jour qui suit celui où s'est produit le fait qui a provoqué le verjaren door verloop van twintig jaar vanaf de dag volgend op die
dommage. Lorsque l'action est née avant l'entrée en vigueur de la loi waarop het feit waardoor de schade is veroorzaakt, zich heeft
du 10 juin 1998, l'article 10 de cette loi dispose, à titre de mesure voorgedaan. Wanneer de rechtsvordering vóór de inwerkingtreding van de
wet van 10 juni 1998 is ontstaan, bepaalt artikel 10 van die wet bij
transitoire, que les nouveaux délais de prescription qu'elle institue wijze van overgangsmaatregel dat de nieuwe verjaringstermijnen waarin
courent seulement à compter de cette entrée en vigueur. zij voorziet pas lopen vanaf haar inwerkingtreding.
B.4. Aucun délai de prescription spécial n'étant prévu pour les B.4. Aangezien voor de gemeenten in geen bijzondere verjaringstermijn
communes en ce qui concerne les actions qu'elles intentent en is voorzien wat betreft hun vorderingen tot terugbetaling van ten
répétition de traitements, d'avances sur ceux-ci, d'indemnités, onrechte uitbetaalde wedden, voorschotten daarop en vergoedingen,
d'allocations ou de prestations accessoires ou similaires aux toelagen of uitkeringen, die een toebehoren van de wedden vormen of
traitements, indûment payés, ces actions se prescrivent par dix ans, ermee gelijkstaan, verjaren die vorderingen te hunnen aanzien
conformément aux dispositions de droit commun, alors que les actions overeenkomstig de gemeenrechtelijke bepalingen na tien jaar, terwijl
similaires intentées par l'Etat se prescrivent par cinq ans, soortgelijke vorderingen van de Staat overeenkomstig het in het geding
conformément à l'article 114, § 1er, en cause. zijnde artikel 114, § 1, na vijf jaar verjaren.
B.5. Par son arrêt n° 35/2002 du 13 février 2002, la Cour a jugé que B.5. In het arrest nr. 35/2002 van 13 februari 2002 heeft het Hof
l'article 7, § 1er, de la loi du 6 février 1970 relative à la geoordeeld dat artikel 7, § 1, van de wet van 6 februari 1970
prescription des créances à charge ou au profit de l'Etat et des betreffende de verjaring van schuldvorderingen ten laste of ten
provinces, qui forme l'article 106, § 1er, des lois sur la voordele van de Staat en de provinciën, dat artikel 106, § 1, van de
wetten op de Rijkscomptabiliteit, gecoördineerd bij het koninklijk
comptabilité de l'Etat, coordonnées par l'arrêté royal du 17 juillet besluit van 17 juli 1991, vormt, - het in het geding zijnde artikel
1991 - l'article 114, § 1er, en cause étant rédigé dans des termes
analogues - violait les articles 10 et 11 de la Constitution en ce 114, § 1, is in analoge bewoordingen gesteld - de artikelen 10 en 11
qu'il ne s'appliquait pas aux créances en remboursement de traitements van de Grondwet schendt doordat het niet van toepassing is op de
verjaring van schuldvorderingen tot terugbetaling van wedden die door
indûment payés par les communes : de gemeenten ten onrechte werden betaald :
« B.1. L'article 7, § 1er, de la loi du 6 février 1970 relative à la « B.1. Artikel 7, § 1, van de wet van 6 februari 1970 betreffende de
prescription des créances à charge ou au profit de l'Etat et des verjaring van schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de Staat
provinces forme désormais l'article 106, § 1er, des lois sur la en de provinciën vormt thans artikel 106, § 1, van de wetten op de
comptabilité de l'Etat, coordonnées par l'arrêté royal du 17 juillet Rijkscomptabiliteit, gecoördineerd bij het koninklijk besluit van 17
1991, qui dispose : juli 1991, dat bepaalt :
' Sont définitivement acquises à ceux qui les ont reçues les sommes payées indûment par l'Etat en matière de traitements, d'avances sur ceux-ci ainsi que d'indemnités ou d'allocations qui sont accessoires ou similaires aux traitements lorsque le remboursement n'en a pas été réclamé dans un délai de cinq ans à partir du premier janvier de l'année du paiement. Le délai fixé à l'alinéa 1er est porté à trente ans lorsque les sommes indues ont été obtenues par des manoeuvres frauduleuses ou par des déclarations fausses ou sciemment incomplètes '. En vertu de l'article 71, § 1er, de la loi spéciale de financement du ' Inzake wedden, voorschotten daarop en vergoedingen of uitkeringen, die een toebehoren van de wedden vormen of ermede gelijkstaan, zijn de door de Staat ten onrechte uitbetaalde sommen voorgoed vervallen aan hen die ze hebben ontvangen, als de terugbetaling daarvan niet gevraagd werd binnen een termijn van vijf jaar te rekenen van de eerste januari van het jaar van de betaling. De in het eerste lid vastgestelde termijn wordt tot dertig jaar opgevoerd, wanneer de onverschuldigde sommen werden verkregen door bedrieglijke handelingen of door valse of welbewust onvolledige verklaringen '.
16 janvier 1989, cette disposition est applicable aux communautés et Krachtens artikel 71, § 1, van de bijzondere financieringswet van 16
aux régions. Par contre, aucun délai de prescription n'ayant été prévu januari 1989 is die bepaling van overeenkomstige toepassing op de
pour les communes, leurs créances sont prescrites après trente ans, en gemeenschappen en de gewesten. Aangezien voor de gemeenten daarentegen
in geen enkele verjaringstermijn is voorzien, verjaren hun
vertu de l'article 2262 du Code civil. schuldvorderingen na dertig jaar, krachtens artikel 2262 van het
B.2. Il s'ensuit que la réclamation de sommes perçues indûment par un Burgerlijk Wetboek. B.2. Daaruit volgt dat de terugvordering van bedragen die een
agent communal se prescrit par trente ans, alors que la réclamation de gemeenteambtenaar ten onrechte heeft ontvangen verjaart na dertig
sommes perçues indûment par un agent de l'Etat, d'une communauté, jaar, terwijl de terugvordering van bedragen die ten onrechte zijn
d'une région ou d'une province est prescrite après l'écoulement d'un ontvangen door een ambtenaar van de Staat, een gemeenschap, een gewest
délai de cinq ans. of een provincie, na een periode van vijf jaar verjaart.
B.3. Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, les B.3. In tegenstelling tot wat de Ministerraad stelt, bevinden de
agents de l'Etat ou d'une province et les agents communaux qui se ambtenaren van de Staat of een provincie en de gemeenteambtenaren van
voient réclamer des traitements indûment payés se trouvent dans des wie ten onrechte betaalde wedden teruggevorderd worden zich in
situations comparables. Si la comptabilité des communes n'est pas vergelijkbare situaties. Alhoewel de comptabiliteit van de gemeenten
soumise au contrôle de la Cour des comptes, cette différence n'affecte niet is onderworpen aan de controle van het Rekenhof, heeft dat
en rien la situation de leurs agents. verschil geen invloed op de situatie van hun ambtenaren.
B.4. La Cour ne doit pas examiner, dans la présente affaire, s'il est B.4. Het Hof dient in de huidige zaak niet te onderzoeken of het
justifié de soumettre les actions dirigées contre les communes à un verantwoord is de tegen de gemeenten gerichte vorderingen te
délai de prescription différent des actions dirigées contre d'autres onderwerpen aan een andere verjaringstermijn dan de vorderingen tegen
autorités publiques. Elle doit seulement se demander s'il est andere overheden. Het dient zich enkel af te vragen of het redelijk
raisonnablement justifié de soumettre à la prescription trentenaire verantwoord is de vorderingen van gemeenten tegen hun ambtenaren tot
les actions en répétition de traitements indûment payés que les terugbetaling van ten onrechte betaalde wedden aan de dertigjarige
communes intentent contre leurs agents tandis que les autres autorités verjaring te onderwerpen, terwijl de andere voormelde overheden tegen
précitées doivent agir contre leurs agents dans un délai de cinq ans. hun ambtenaren dienen op te treden binnen een termijn van vijf jaar.
B.5. Il est vrai que la prescription quinquennale qui s'applique aux B.5. De vijfjarige verjaring die van toepassing is op vorderingen door
actions exercées par l'Etat, les communautés, les régions et les de Staat, de gemeenschappen, de gewesten en de provincies tegen hun
provinces contre leurs agents est le pendant de la prescription des ambtenaren is weliswaar de tegenhanger van de verjaring van de tegen
actions dirigées contre ces mêmes autorités. Il reste cependant que diezelfde overheden gerichte vorderingen. De toepassing van dezelfde
l'application de la même prescription aux deux actions a fait l'objet verjaring op de twee vorderingen wordt voor beide vorderingen echter
de justifications propres à l'une et à l'autre. Si la prescription anders verantwoord. Hoewel de verjaring geldig voor de overheden door
dont bénéficient les autorités a été justifiée par des raisons tenant redenen van gezond beheer van de openbare financiën werd verantwoord,
à la saine gestion des finances publiques, il ressort des travaux
préparatoires de la loi du 5 mars 1952, qui a introduit la disposition blijkt uit de parlementaire voorbereiding van de wet van 5 maart 1952,
en cause dans la loi du 15 mai 1846 sur la comptabilité de l'Etat, que waarbij de in het geding zijnde bepaling in de wet van 15 mei 1846 op
la prescription dont bénéficient leurs agents a été justifiée de Rijkscomptabiliteit werd ingevoerd, dat de verjaring geldig voor
également par le souci de limiter à l'égard de ces agents les hun ambtenaren eveneens werd verantwoord door de bekommernis om de
conséquences dommageables de la répétition de sommes payées indûment, schadelijke gevolgen van de terugvordering van de ten onrechte
mais touchées généralement de bonne foi par les intéressés (Doc. betaalde maar gewoonlijk te goeder trouw door de belanghebbenden
parl., Chambre, 1950-1951, n° 435, pp. 1 et 2). ontvangen sommen te beperken (Parl. St., Kamer, 1950-1951, nr. 435, pp. 1 en 2).
B.6. Sans doute, dans les deux cas, le délai de prescription des B.6. Ongetwijfeld is in beide gevallen de voor de schuldvorderingen
créances de l'autorité publique est-il le même que celui qui van de overheid geldende verjaringstermijn dezelfde is als de op haar
s'applique à ses dettes : l'agent d'une commune peut agir pendant trente ans contre celle-ci de même que la commune peut agir pendant trente ans contre lui. Cette similitude dans les délais ne permet cependant pas de justifier la différence de traitement en cause : en permettant de réclamer pendant trente ans à un agent communal des traitements qui lui ont été payés généralement par erreur, alors qu'un agent de l'Etat, d'une communauté, d'une région ou d'une province échappe à toute réclamation après cinq ans, le législateur a pris, à l'égard du premier, une mesure qui n'est pas raisonnablement justifiée. schulden van toepassing zijnde verjaringstermijn : de ambtenaar van een gemeente kan gedurende dertig jaar optreden tegen de gemeente zoals de gemeente gedurende dertig jaar tegen hem kan optreden. Die gelijklopende termijnen kunnen echter niet het in het geding zijnde verschil in behandeling verantwoorden : de wetgever heeft door het mogelijk te maken dat van een gemeenteambtenaar wedden die hem meestal bij vergissing werden uitbetaald gedurende dertig jaar kunnen worden teruggevorderd, terwijl een ambtenaar van de Staat, van een gemeenschap, van een gewest of van een provincie na vijf jaar aan elke vordering ontsnapt, ten aanzien van de eerstgenoemde een maatregel genomen die niet redelijk is verantwoord.
B.7. La question appelle une réponse positive ». B.7. De vraag dient bevestigend te worden beantwoord ».
B.6. Dans cet arrêt, la Cour devait se prononcer sur la question de B.6. In dat arrest diende het Hof zich uit te spreken over de vraag of
savoir s'il est raisonnablement justifié de soumettre à la het redelijk verantwoord is de vorderingen van gemeenten tegen hun
prescription trentenaire les actions intentées par les communes à ambtenaren tot terugbetaling van ten onrechte betaalde wedden aan de
l'encontre de leurs agents en répétition de traitements indûment dertigjarige verjaring te onderwerpen, terwijl de andere voormelde
payés, alors que les autres autorités précitées doivent intervenir à overheden tegen hun ambtenaren dienen op te treden binnen een termijn
l'encontre de leurs agents dans un délai de cinq ans. La question van vijf jaar. De voorliggende vraag verschilt van die welke in dat
soumise diffère de celle à laquelle il a été répondu dans cet arrêt en arrest werd beantwoord in zoverre thans een gemeenrechtelijke
ce que c'est un délai de prescription de droit commun de dix ans au verjaringstermijn van tien in plaats van dertig jaar aan de orde is.
lieu de trente qui est désormais en cause. Dat verschil is evenwel niet van dien aard dat de overwegingen van het
Cette différence n'empêche toutefois pas l'application des motifs de arrest nr. 35/2002 niet op de voorliggende zaak kunnen worden
l'arrêt n° 35/2002 à l'affaire présente. En effet, bien que ce soit toegepast. Immers, hoewel thans de gemeenrechtelijke verjaringstermijn
actuellement le délai de prescription de droit commun de dix ans qui van tien jaar aan de orde is, blijft de vaststelling dat die termijn,
est en cause, force est de constater que ce délai, en ce qui concerne wat de vorderingen van de gemeente tot terugbetaling van ten onrechte
les actions de la commune en répétition de traitements indûment payés betaalde wedden aan haar ambtenaren betreft, het dubbele bedraagt van
à ses agents, représente le double de ce qui s'applique aux actions de die welke geldt voor vorderingen van de Staat tot terugbetaling van
l'Etat en répétition des traitements indûment payés à ses agents. ten onrechte betaalde wedden aan zijn ambtenaren.
Le commentaire des travaux préparatoires, selon lequel la source des De toelichting in de parlementaire voorbereiding volgens welke de bron
actions de l'Etat en répétition des traitements indûment payés est à van de vorderingen van de Staat tot terugbetaling van ten onrechte
ce point spécifique au secteur public qu'il ne saurait être renvoyé au betaalde wedden zo specifiek is voor de overheidssector dat niet naar
droit commun, ne justifie pas que ce régime dérogatoire s'applique aux het gemeen recht kan worden verwezen, verantwoordt niet dat die
seuls agents de l'Etat et non aux agents d'une commune. afwijkende regeling enkel ten aanzien van ambtenaren van de Staat, en
niet ten aanzien van ambtenaren van een gemeente zou gelden.
Cette différence de traitement a des effets disproportionnés en ce qui Dat verschil in behandeling heeft onevenredige gevolgen wat de
concerne les agents communaux, dès lors que l'action en répétition de gemeenteambtenaren betreft, aangezien de vordering tot terugbetaling
traitements qui leur ont été versés indûment concerne des sommes van wedden die hun onterecht zijn betaald, betrekking heeft op
d'argent versées périodiquement et dont le montant augmente au fil du periodiek uitbetaalde geldsommen waarvan het bedrag toeneemt naarmate
temps, et auxquelles devraient dès lors en principe s'appliquer, si de tijd verstrijkt, en waarop, indien die sommen dienen te worden
ces sommes doivent être remboursées, le délai de prescription abrégé terugbetaald, in beginsel de kortere verjaringstermijn vastgelegd in
fixé par l'article 2277 du Code civil; le recouvrement de traitements indus versés pendant une longue période peut en effet porter sur des montants qui, à terme, se sont transformés en une dette à ce point importante qu'elle pourrait causer la ruine du débiteur. Pour les mêmes motifs que ceux de l'arrêt précité, la différence de traitement en cause n'est pas raisonnablement justifiée. B.7. Toutefois, cette discrimination ne trouve pas sa source dans la disposition en cause, mais dans l'absence d'une disposition législative, applicable aux communes, prévoyant une prescription quinquennale du délai de recouvrement des traitements indus. B.8. Il découle de ce qui précède que la différence de traitement artikel 2277 van het Burgerlijk Wetboek bijgevolg van toepassing zou moeten zijn; de terugvordering van wedden die gedurende lange tijd onterecht zijn betaald, kan immers betrekking hebben op bedragen die, op termijn, een dermate grote schuld zijn geworden dat die de schuldenaar zouden kunnen ruïneren. Om dezelfde redenen als die welke in het voormelde arrest zijn aangegeven, is het in het geding zijnde verschil in behandeling niet redelijk verantwoord. B.7. Die discriminatie vindt haar oorsprong evenwel niet in de in het geding zijnde bepaling, maar in de ontstentenis van een wetsbepaling die van toepassing is op de gemeenten en voorziet in een vijfjarige verjaring van de termijn voor de terugvordering van de onterecht betaalde wedden. B.8. Uit hetgeen voorafgaat, vloeit voort dat het aangeklaagde
dénoncée n'a pas son siège dans l'article 114 de la loi du 22 mai 2003 verschil in behandeling niet is gesitueerd in artikel 114 van de wet
portant organisation du budget et de la comptabilité de l'Etat van 22 mei 2003 houdende organisatie van de begroting en van de
fédéral, de sorte que la question préjudicielle appelle une réponse comptabiliteit van de federale Staat, zodat de prejudiciële vraag
négative. ontkennend dient te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
- L'article 114 de la loi du 22 mai 2003 portant organisation du - Artikel 114 van de wet van 22 mei 2003 houdende organisatie van de
budget et de la comptabilité de l'Etat fédéral ne viole pas les begroting en van de comptabiliteit van de federale Staat schendt de
articles 10 et 11 de la Constitution. artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
- L'absence de disposition législative établissant une prescription - De ontstentenis van een wetsbepaling die voorziet in een vijfjarige
verjaring van de vordering tot terugbetaling van wedden die ten
quinquennale de l'action en répétition de traitements indûment payés onrechte werden betaald door de gemeenten, schendt de artikelen 10 en
par les communes viole les articles 10 et 11 de la Constitution. 11 van de Grondwet.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 18 mai 2011. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 18 mei 2011.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^