← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 19/2011 du 3 février 2011 Numéro du rôle : 4918 En cause :
la question préjudicielle concernant l'article 1022, alinéa 4, du Code judiciaire, tel que cet article
a été remplacé par l'article 7 de la loi du 21 avril 200 La Cour constitutionnelle, composée
des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...)"
| Extrait de l'arrêt n° 19/2011 du 3 février 2011 Numéro du rôle : 4918 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 1022, alinéa 4, du Code judiciaire, tel que cet article a été remplacé par l'article 7 de la loi du 21 avril 200 La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...) | Uittreksel uit arrest nr. 19/2011 van 3 februari 2011 Rolnummer 4918 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 1022, vierde lid, van het Gerechtelijk Wetboek, zoals dat artikel vervangen werd bij artikel 7 van de wet van 21 april 2007 be Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...) |
|---|---|
| COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
| Extrait de l'arrêt n° 19/2011 du 3 février 2011 | Uittreksel uit arrest nr. 19/2011 van 3 februari 2011 |
| Numéro du rôle : 4918 | Rolnummer 4918 |
| En cause : la question préjudicielle concernant l'article 1022, alinéa | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 1022, vierde lid, van het |
| 4, du Code judiciaire, tel que cet article a été remplacé par | Gerechtelijk Wetboek, zoals dat artikel vervangen werd bij artikel 7 |
| l'article 7 de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des | van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de |
| honoraires et des frais d'avocat, posée par la Cour du travail de | erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van een advocaat, |
| Bruxelles. | gesteld door het Arbeidshof te Brussel. |
| La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
| composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De | samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de |
| Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, | rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. |
| J. Spreutels et P. Nihoul, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, | Moerman, E. Derycke, J. Spreutels en P. Nihoul, bijgestaan door de |
| présidée par le président R. Henneuse, | griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter R. Henneuse, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
| Par arrêt du 9 avril 2010 en cause de l'Institut national d'assurances | Bij arrest van 9 april 2010 in zake het Rijksinstituut voor de sociale |
| sociales pour travailleurs indépendants (INASTI) contre Géry Cardyn et | verzekeringen der zelfstandigen (RSVZ) tegen Géry Cardyn en de bvba « |
| la SPRL « Selcar », dont l'expédition est parvenue au greffe de la | Selcar », waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op |
| Cour le 16 avril 2010, la Cour du travail de Bruxelles a posé la | 16 april 2010, heeft het Arbeidshof te Brussel de volgende |
| question préjudicielle suivante : | prejudiciële vraag gesteld : |
| « L'article 1022, alinéa 4, du Code judiciaire viole-t-il les articles | « Schendt artikel 1022, vierde lid, van het Gerechtelijk Wetboek de |
| 10 et 11 de la Constitution, lus isolément ou en combinaison avec | artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen |
| l'article 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution et l'article 6 de la | met artikel 23, derde lid, 2°, van de Grondwet en artikel 6 van het |
| Convention européenne des droits de l'homme, en ce qu'il ne permet pas | Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre het niet |
| que l'indemnité de procédure due par la personne dont la situation de | toelaat dat de rechtsplegingsvergoeding verschuldigd door een persoon |
| revenus lui permettrait de bénéficier de l'aide juridique de deuxième | wiens inkomenssituatie hem in staat zou stellen tweedelijns juridische |
| ligne mais qui ne la demande pas, puisse, même en cas de situation | bijstand te genieten maar die zulks niet vordert, zelfs in geval van |
| manifestement déraisonnable, être réduite en-dessous du montant | een kennelijk onredelijke situatie kan worden verminderd tot onder het |
| minimum prévu par arrêté royal alors que cette réduction peut être | minimumbedrag waarin bij koninklijk besluit is voorzien, terwijl die |
| accordée au bénéficiaire de l'aide juridique de deuxième ligne, la | vermindering kan worden toegekend aan de begunstigde van de |
| disposition en cause traitant ainsi de manière distincte des personnes | tweedelijns juridische bijstand, waarbij de in het geding zijnde |
| bepaling personen die zich in vergelijkbare situaties bevinden aldus | |
| qui se trouvent dans des situations comparables ? ». | op verschillende wijze behandelt ? ». |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) | (...) |
| B.1. L'article 1022, alinéa 4, du Code judiciaire, tel qu'il était en | B.1. Artikel 1022, vierde lid, van het Gerechtelijk Wetboek, zoals het |
| vigueur au moment des faits, avant sa modification par la loi du 21 | van kracht was op het ogenblik van de feiten, vóór de wijziging ervan |
| février 2010 « modifiant les articles 1022 du Code judiciaire et | bij de wet van 21 februari 2010 « tot wijziging van de artikelen 1022 |
| van het Gerechtelijk Wetboek en 162bis van het Wetboek van | |
| 162bis du Code d'instruction criminelle et abrogeant l'article 6 de la | strafvordering en tot opheffing van artikel 6 van de wet van 2 |
| loi du 2 août 2002 concernant la lutte contre le retard de paiement | augustus 2002 betreffende de bestrijding van de betalingsachterstand |
| dans les transactions commerciales », disposait : | bij handelstransacties », bepaalde : |
| « Si la partie succombante bénéficie de l'aide juridique de deuxième | « Indien de in het ongelijk gestelde partij van de tweedelijns |
| ligne, l'indemnité de procédure est fixée au minimum établi par le | juridische bijstand geniet, wordt de rechtsplegingsvergoeding |
| Roi, sauf en cas de situation manifestement déraisonnable. Le juge | vastgelegd op het door de Koning vastgestelde minimum, tenzij in geval |
| van een kennelijk onredelijke situatie. De rechter motiveert in het | |
| motive spécialement sa décision sur ce point ». | bijzonder zijn beslissing op dat punt ». |
| B.2. Il ressort de la motivation de la décision de renvoi que la Cour | B.2. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt dat het Hof |
| est invitée à statuer sur la compatibilité de l'article 1022, alinéa | wordt verzocht zich uit te spreken over de bestaanbaarheid van artikel |
| 4, du Code judiciaire avec les articles 10 et 11 de la Constitution, | 1022, vierde lid, van het Gerechtelijk Wetboek met de artikelen 10 en |
| lus isolément ou en combinaison avec l'article 23, alinéa 3, 2°, de la | 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 23, |
| Constitution et avec l'article 6 de la Convention européenne des | derde lid, 2°, van de Grondwet en met artikel 6 van het Europees |
| droits de l'homme, en ce que la disposition en cause traiterait de | Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre de in het geding |
| manière différente les bénéficiaires de l'aide juridique de deuxième | zijnde bepaling de begunstigden van de juridische tweedelijnsbijstand |
| ligne qui peuvent obtenir une réduction de l'indemnité de procédure en | die een vermindering van de rechtsplegingsvergoeding tot onder het |
| dessous du minimum prévu par le Roi et les personnes qui, n'ayant pas | door de Koning vastgestelde minimum kunnen verkrijgen en de personen |
| demandé le bénéfice de l'aide juridique de deuxième ligne alors que | die, aangezien zij het voordeel van de juridische tweedelijnsbijstand |
| leur situation financière leur permettrait de l'obtenir, ne pourraient | niet hebben aangevraagd terwijl hun financiële situatie hen in staat |
| pas bénéficier d'une telle réduction. | zou stellen die bijstand wel te verkrijgen, een dergelijke |
| B.3.1. Le Conseil des ministres soutient que la question préjudicielle | vermindering niet zouden kunnen genieten, verschillend zou behandelen. |
| serait sans objet dès lors que la différence de traitement alléguée ne | B.3.1. De Ministerraad voert aan dat de prejudiciële vraag zonder |
| voorwerp zou zijn aangezien het aangevoerde verschil in behandeling | |
| résulterait pas de la disposition en cause mais trouverait son origine | niet zou voortvloeien uit de in het geding zijnde bepaling maar zijn |
| dans le système de l'aide juridique tel qu'il est institué et organisé | oorsprong zou vinden in het systeem van de juridische bijstand zoals |
| en particulier par les articles 508/7, 508/13 et 508/14 du Code | het in het bijzonder bij de artikelen 508/7, 508/13 en 508/14 van het |
| judiciaire. | Gerechtelijk Wetboek is ingevoerd en geregeld. |
| B.3.2. Lorsqu'une exception d'irrecevabilité concerne également la | B.3.2. Wanneer een exceptie van onontvankelijkheid tevens betrekking |
| portée qu'il y a lieu de donner à la disposition en cause, l'examen de | heeft op de draagwijdte die aan de in het geding zijnde bepaling dient |
| la recevabilité se confond avec celui du fond de l'affaire. | te worden gegeven, valt het onderzoek van de ontvankelijkheid samen |
| met dat van de grond van de zaak. | |
| B.4.1. L'article 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution, dispose que, | B.4.1. Artikel 23, derde lid, 2°, van de Grondwet bepaalt dat de |
| parmi les droits économiques, sociaux et culturels, figure le droit à | economische, sociale en culturele rechten onder meer het recht op « |
| « l'aide juridique ». | juridische bijstand » omvatten. |
| L'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme consacre | Artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens |
| le droit à un procès équitable. | waarborgt het recht op een eerlijk proces. |
| B.4.2. Le droit d'accès au juge, qui constitue un aspect essentiel du | B.4.2. Het recht op de toegang tot de rechter, dat een wezenlijk |
| droit à un procès équitable, est fondamental dans un Etat de droit. | aspect van het recht op een eerlijk proces vormt, is fundamenteel in |
| een rechtsstaat. | |
| B.5. Dans son arrêt n° 182/2008 du 18 décembre 2008, la Cour a dit | B.5. In zijn arrest nr. 182/2008 van 18 december 2008 heeft het Hof |
| pour droit : | voor recht gezegd : |
| « B.7.4. En application de l'article 508/13 du Code judiciaire, ' | « B.7.4. Met toepassing van artikel 508/13 van het Gerechtelijk |
| l'aide juridique de deuxième ligne peut être partiellement ou entièrement gratuite pour les personnes dont les ressources sont insuffisantes ou pour les personnes y assimilées '. Les justiciables dont les revenus sont considérés comme insuffisants ont droit à l'assistance d'un avocat, y compris pour une représentation en justice, prise en charge totalement ou partiellement par le Trésor public. Les justiciables qui entrent dans cette catégorie ne s'acquittent donc pas des frais et honoraires qui, s'ils n'étaient pas admis au bénéfice de l'aide juridique, leur seraient réclamés par l'avocat qui défend leur cause. | Wetboek kan ' de juridische tweedelijnsbijstand [...] gedeeltelijk of volledig kosteloos zijn voor wie over onvoldoende inkomsten beschikt en voor de met hen gelijkgestelde personen '. De rechtzoekenden wier inkomsten als onvoldoende worden beschouwd, hebben recht op de bijstand van een advocaat, ook voor een vertegenwoordiging in rechte, die volledig of gedeeltelijk ten laste wordt genomen door de Schatkist. De rechtzoekenden die tot die categorie behoren, betalen dus niet, of niet volledig, de kosten en erelonen die, indien zij het voordeel van de juridische bijstand niet zouden genieten, van hen zouden worden gevorderd door de advocaat die hun zaak verdedigt. |
| B.7.5. Le législateur a tenu compte de la situation spécifique des | B.7.5. De wetgever heeft bij de totstandkoming van de regeling van de |
| justiciables bénéficiant de l'aide juridique de deuxième ligne lors de | verhaalbaarheid die het voorwerp van de bestreden wet uitmaakt, |
| l'élaboration du système de répétibilité qui fait l'objet de la loi | rekening gehouden met de specifieke situatie van de rechtzoekenden die |
| attaquée. Ainsi, lorsque la partie gagnante bénéficie de l'aide | juridische tweedelijnsbijstand genieten. Wanneer de winnende partij |
| juridique, il convenait ' d'éviter que l'avocat ne puisse percevoir | juridische bijstand geniet, diende aldus te worden vermeden dat ' de |
| pour les prestations fournies une double rétribution ' et il fallait ' | advocaat voor de geleverde prestaties dubbel wordt vergoed ' en moest |
| également veiller à ce que le justiciable ne bénéficie pas indûment | ' men ook erover waken dat de rechtsonderhorige niet onrechtmatig |
| d'une indemnité de procédure couvrant les frais et honoraires de son | geniet van een rechtsplegingsvergoeding die de kosten en honoraria van |
| avocat alors précisément que ceux-ci ont été pris en charge par l'Etat | zijn advocaat dekt, daar waar die net door de Staat ten laste werden |
| dans le cadre du système de l'aide juridique ' (Doc. parl., Sénat, | genomen in het kader van het systeem van de juridische bijstand ' |
| 2006-2007, n° 3-1686/4, p. 2). Les articles 508/19 à 508/20 du Code | (Parl. St., Senaat, 2006-2007, nr. 3-1686/4, p. 2). De artikelen |
| judiciaire sont adaptés à cette fin. | |
| B.7.6.1. Aux termes de l'article 1022, alinéa 4, du Code judiciaire, | 508/19 tot 508/20 van het Gerechtelijk Wetboek zijn in die zin aangepast. |
| inséré par l'article 7 attaqué, si la partie qui succombe bénéficie de l'aide juridique, l'indemnité de procédure est fixée au minimum prévu par le Roi, sauf en cas de situation manifestement déraisonnable. B.7.6.2. En prévoyant que le montant de l'indemnité de procédure due par le justiciable succombant qui bénéficie d'une aide juridique est en principe fixé au minimum établi par le Roi, le législateur tient compte de la situation spécifique de cette catégorie de justiciables. B.7.6.3. En outre, le juge peut ' en cas de situation manifestement déraisonnable ' déroger au minimum fixé par le Roi. B.7.6.4. Bien qu'au cours des travaux préparatoires, il ait été déclaré que cette exception permet d'élever l'indemnité au-dessus du | B.7.6.1. Luidens het door het bestreden artikel 7 ingevoegde artikel 1022, vierde lid, van het Gerechtelijk Wetboek, wordt indien de in het ongelijk gestelde partij juridische bijstand geniet, de rechtsplegingsvergoeding vastgesteld op het door de Koning bepaalde minimum, tenzij in geval van een kennelijk onredelijke situatie. B.7.6.2. Door te bepalen dat het bedrag van de rechtsplegingsvergoeding verschuldigd door de in het ongelijk gestelde rechtzoekende die juridische bijstand geniet, in beginsel wordt vastgesteld op het door de Koning bepaalde minimum, houdt de wetgever rekening met de specifieke situatie van die categorie van rechtzoekenden. B.7.6.3. Bovendien kan de rechter ' in geval van een kennelijk onredelijke situatie ' afwijken van het door de Koning bepaalde minimum. B.7.6.4. Ofschoon in de parlementaire voorbereiding is verklaard dat die uitzondering het mogelijk maakt om de vergoeding te verhogen tot |
| minimum, mais jamais de la diminuer en dessous de ce minimum (Doc. | boven het minimum, maar nooit om die tot onder dat minimum te verlagen |
| parl., Chambre, 2006-2007, DOC 51-2891/002, p. 14), le texte de | (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC 51-2891/002, p. 14), bevat de tekst |
| l'article 1022, alinéa 4, du Code judiciaire ne contient nullement | van artikel 1022, vierde lid, van het Gerechtelijk Wetboek geenszins |
| pareille restriction. | een dergelijke beperking. |
| B.7.6.5. En outre, une telle interprétation de l'article 1022, alinéa | B.7.6.5. Bovendien is een dergelijke interpretatie van artikel 1022, |
| 4, est incompatible avec l'obligation de standstill mentionnée en | vierde lid, onbestaanbaar met de in B.7.3 vermelde standstill |
| B.7.3 puisque l'obligation de payer une indemnité de procédure fixée au minimum déterminé par le Roi pourrait réduire de manière sensible le niveau de protection offert au bénéficiaire de l'aide juridique sans qu'existent pour ce faire des motifs liés à l'intérêt général. En effet, le système d'aide juridique de deuxième ligne vise à permettre l'accès à la justice des justiciables qui ne disposent pas de moyens financiers suffisants pour s'acquitter des frais et honoraires liés à leur propre défense. B.7.6.6. La disposition attaquée ne peut donc s'interpréter que comme permettant au juge de fixer le montant de l'indemnité de procédure due par le justiciable bénéficiant d'une aide juridique de deuxième ligne en dessous du minimum prévu par le Roi, et même de la fixer à un montant symbolique s'il considère, par une décision spécialement motivée sur ce point, qu'il serait déraisonnable de fixer cette | -verplichting, vermits de verplichting om een rechtsplegingsvergoeding te betalen die is vastgesteld op het door de Koning bepaalde minimum, het aan de begunstigde van de juridische bijstand geboden beschermingsniveau in aanzienlijke mate zou kunnen verminderen, zonder dat daarvoor redenen zijn die verband houden met het algemeen belang. Het systeem van de juridische tweedelijnsbijstand strekt immers ertoe de toegang tot de rechter mogelijk te maken voor de rechtzoekenden die niet over voldoende financiële middelen beschikken om de kosten en erelonen verbonden aan hun eigen verdediging te betalen. B.7.6.6. De bestreden bepaling kan dus alleen in die zin worden geïnterpreteerd dat zij het de rechter mogelijk maakt het bedrag van de rechtsplegingsvergoeding verschuldigd door de rechtzoekende die juridische tweedelijnsbijstand geniet, vast te stellen onder het door de Koning bepaalde minimum, en het zelfs op een symbolisch bedrag vast te stellen wanneer hij, met een in het bijzonder op dat punt gemotiveerde beslissing, oordeelt dat het kennelijk onredelijk zou zijn die vergoeding op het door de Koning bepaalde minimum vast te |
| indemnité au minimum prévu par le Roi ». | stellen ». |
| B.6. Il existe une différence de traitement entre le justiciable qui | B.6. Er bestaat een verschil in behandeling tussen de rechtzoekende |
| bénéficie de l'aide juridique de deuxième ligne et celui qui aurait pu | die juridische tweedelijnsbijstand geniet en diegene die hem had |
| en bénéficier s'il en avait fait la demande. | kunnen genieten indien hij zulks had aangevraagd. |
| En effet, seul le premier justiciable pourra bénéficier d'une | Enkel de eerstgenoemde rechtzoekende zal immers een vermindering, door |
| réduction par le juge du montant minimum de l'indemnité de procédure, | de rechter, van het minimumbedrag van de rechtsplegingsvergoeding |
| contrairement au justiciable qui aurait pu bénéficier de l'aide | kunnen genieten, in tegenstelling tot de rechtzoekende die juridische |
| juridique de seconde ligne mais n'en a pas fait la demande. | tweedelijnsbijstand had kunnen genieten maar zulks niet heeft |
| B.7.1. La différence de traitement repose sur un critère objectif, | aangevraagd. B.7.1. Het verschil in behandeling berust op een objectief criterium, |
| celui d'avoir exercé ou non le droit à l'aide juridique de seconde | namelijk het al dan niet hebben uitgeoefend van het recht op |
| ligne, tel qu'il est institué et organisé par les articles 508/7 à | juridische tweedelijnsbijstand, zoals het bij de artikelen 508/7 tot |
| 508/18 du Code judiciaire. C'est pour tenir compte de la situation | 508/18 van het Gerechtelijk Wetboek is ingevoerd en geregeld. Het is |
| spécifique des justiciables bénéficiant de cette aide juridique que | om rekening te houden met de specifieke situatie van de rechtzoekenden |
| l'article 1022, alinéa 4, du Code judiciaire a été inséré dans la loi | die die juridische bijstand genieten, dat artikel 1022, vierde lid, |
| du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des honoraires et des | van het Gerechtelijk Wetboek in de wet van 21 april 2007 betreffende |
| de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de | |
| frais d'avocat. | bijstand van een advocaat is ingevoegd. |
| B.7.2. La mesure est aussi pertinente au regard de l'objectif du | B.7.2. De maatregel is ook pertinent ten aanzien van het door de |
| législateur de prendre en compte la situation spécifique des | wetgever beoogde doel rekening te houden met de specifieke situatie |
| bénéficiaires de l'aide juridique de deuxième ligne. C'est pourquoi le | van de begunstigden van de juridische tweedelijnsbijstand. Daarom |
| législateur a autorisé, en l'occurrence, que le juge réduise le | heeft de wetgever in casu toegestaan dat de rechter het bedrag van de |
| montant de l'indemnité de procédure dans l'hypothèse où la partie qui | rechtsplegingsvergoeding vermindert in de hypothese dat de in het |
| succombe bénéficie de l'aide juridique de deuxième ligne, sans pour | ongelijk gestelde partij juridische tweedelijnsbijstand geniet, zonder |
| autant qu'il puisse opérer cette réduction en faveur d'un justiciable | dat hij daarom die vermindering kan doorvoeren ten gunste van een |
| qui, bien qu'il n'ait pas sollicité cette aide de deuxième ligne, | rechtzoekende die, hoewel hij die tweedelijnsbijstand niet heeft |
| aurait pu en bénéficier. | aangevraagd, hem wel had kunnen genieten. |
| B.8.1. En limitant le bénéfice de l'application de l'article 1022, | B.8.1. Door het voordeel van de toepassing van artikel 1022, vierde |
| alinéa 4, du Code judiciaire aux personnes qui ont sollicité l'aide | lid, van het Gerechtelijk Wetboek te beperken tot de personen die de |
| judiciaire de deuxième ligne et qui l'ont obtenue, le législateur n'a | juridische tweedelijnsbijstand hebben aangevraagd en die hem hebben |
| pas porté atteinte à l'obligation de standstill garantie par l'article | verkregen, heeft de wetgever geen afbreuk gedaan aan de bij artikel |
| 23, alinéa 3, de la Constitution. Cette disposition implique une | 23, derde lid, van de Grondwet gewaarborgde standstill -verplichting. |
| obligation de standstill qui s'oppose à ce que le législateur réduise | Die bepaling impliceert een standstill -verplichting die eraan in de |
| sensiblement le niveau de protection existant sans qu'existent, pour | weg staat dat de wetgever het bestaande beschermingsniveau in |
| ce faire, des motifs d'intérêt général. L'article 1022, alinéa 4, du | aanzienlijke mate vermindert, zonder dat daarvoor redenen van algemeen |
| Code judiciaire ne réduit pas de manière significative les droits du | belang bestaan. De rechten van de rechtzoekende die geen juridische |
| justiciable qui n'a pas fait la demande d'aide juridique de deuxième | tweedelijnsbijstand heeft aangevraagd, worden niet aanzienlijk |
| ingeperkt door artikel 1022, vierde lid, van het Gerechtelijk Wetboek | |
| ligne dès lors qu'il n'empêche pas ce justiciable d'introduire cette | aangezien het die rechtzoekende niet verhindert om die aanvraag in te |
| demande. | dienen. |
| B.8.2. La disposition en cause ne porte pas atteinte au droit d'une | B.8.2. De in het geding zijnde bepaling doet geen afbreuk aan het |
| personne à un procès équitable, tel qu'il est garanti par l'article 6 | recht op een eerlijk proces, zoals het bij artikel 6 van het Europees |
| de la Convention européenne des droits de l'homme, dès lors que les | Verdrag voor de rechten van de mens is gewaarborgd, aangezien de |
| justiciables ont la faculté d'exercer ou non le droit qui leur est | rechtzoekenden de mogelijkheid hebben om al dan niet het recht op |
| reconnu de bénéficier de l'aide juridique de deuxième ligne. | juridische tweedelijnsbijstand dat hun wordt toegekend uit te oefenen. |
| B.8.3. Enfin, la disposition en cause n'a pas d'effets | B.8.3. Ten slotte heeft de in het geding zijnde bepaling geen |
| disproportionnés pour le justiciable défaillant qui n'a pas demandé le | onevenredige gevolgen voor de niet-verschijnende rechtzoekende die het |
| bénéfice de l'aide juridique de deuxième ligne. En effet, le système | voordeel van de juridische tweedelijnsbijstand niet heeft aangevraagd. |
| d'aide juridique de deuxième ligne, tel qu'il est organisé par les | Het systeem van de juridische tweedelijnsbijstand, zoals het bij de |
| articles 508/13 et suivants du Code judiciaire, permet qu'à tout | artikelen 508/13 en volgende van het Gerechtelijk Wetboek is geregeld, |
| maakt het immers mogelijk dat een persoon die verzet zou willen | |
| moment, une personne qui voudrait faire opposition à une décision la | aantekenen tegen een beslissing waarbij hij tot het betalen van een |
| condamnant au paiement d'une indemnité de procédure introduise une | rechtsplegingsvergoeding wordt veroordeeld, op elk ogenblik een |
| demande tendant au bénéfice de la gratuité complète ou partielle, et, | aanvraag indient om de volledige of gedeeltelijke kosteloosheid te |
| partant, puisse bénéficier, le cas échéant, de l'article 1022, alinéa | genieten en, bijgevolg, in voorkomend geval, artikel 1022, vierde lid, |
| 4, du Code judiciaire tel qu'il a été interprété par la Cour dans son | van het Gerechtelijk Wetboek, zoals het door het Hof in zijn voormelde |
| arrêt n° 182/2008 précité. | arrest nr. 182/2008 is geïnterpreteerd, kan genieten. |
| B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
| Par ces motifs, | Om die redenen, |
| la Cour | het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| L'article 1022, alinéa 4, du Code judiciaire ne viole pas les articles | Artikel 1022, vierde lid, van het Gerechtelijk Wetboek schendt niet de |
| 10 et 11 de la Constitution, lus isolément ou en combinaison avec | artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen |
| l'article 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution et avec l'article 6 de | met artikel 23, derde lid, 2°, van de Grondwet en met artikel 6 van |
| la Convention européenne des droits de l'homme. | het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. |
| Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
| la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 3 février 2011. | Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 3 februari 2011. |
| Le greffier, | De griffier, |
| P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
| Le président, | De voorzitter, |
| R. Henneuse. | R. Henneuse. |