Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 79/2010 du 1 er juillet 2010 Numéro du rôle : 4746 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 14, § 1 er , 2°, des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, tel La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges R. He(...)"
Extrait de l'arrêt n° 79/2010 du 1 er juillet 2010 Numéro du rôle : 4746 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 14, § 1 er , 2°, des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, tel La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges R. He(...) Uittreksel uit arrest nr. 79/2010 van 1 juli 2010 Rolnummer 4746 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 14, § 1, 2°, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, zoals vervangen bij de wet van 15 m Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 79/2010 du 1er juillet 2010 Uittreksel uit arrest nr. 79/2010 van 1 juli 2010
Numéro du rôle : 4746 Rolnummer 4746
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 14, § 1er, In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 14, § 1, 2°, van
2°, des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973,
tel qu'il a été remplacé par la loi du 15 mai 2007, posée par le zoals vervangen bij de wet van 15 mei 2007, gesteld door de Raad van
Conseil d'Etat. State.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges R. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de
Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. rechters R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe,
Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey et P. Nihoul, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey en P.
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Nihoul, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Melchior, voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt n° 194.561 du 22 juin 2009 en cause de Frédéric Georges Bij arrest nr. 194.561 van 22 juni 2009 in zake Frédéric Georges tegen
contre le Sénat de Belgique, en présence de Hugues Fronville et de la de Belgische Senaat, in aanwezigheid van Hugues Fronville en de
Chambre nationale des notaires, parties intervenantes, dont Nationale Kamer van Notarissen, tussenkomende partijen, waarvan de
l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 8 juillet 2009, le expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 8 juli 2009, heeft
Conseil d'Etat a posé la question préjudicielle suivante : de Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 14, § 1er, 2°, des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, « Schendt artikel 14, § 1, 2°, van de wetten op de Raad van State,
coordonnées le 12 janvier 1973, viole-t-il les articles 10 et 11 de la gecoördineerd op 12 januari 1973, de artikelen 10 en 11 van de
Constitution, lus seuls ou en combinaison avec l'article 6, § 1er, de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 6.1 van het
la Convention européenne de sauvegarde des droits de l'homme et des Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in die zin
libertés fondamentales, s'il est interprété en ce sens que le Conseil geïnterpreteerd dat de Raad van State niet bevoegd zou zijn om kennis
d'Etat ne serait pas compétent pour connaître du recours en annulation te nemen van het beroep tot nietigverklaring dat een kandidaat voor de
introduit par un candidat à la fonction de membre de la commission de functie van lid van de Franstalige benoemingscommissie voor het
nomination de langue française pour le notariat en qualité de chargé notariaat in de hoedanigheid van docent of hoogleraar in de rechten
de cours ou de professeur de droit d'une faculté de droit d'une aan een faculteit rechten van een Belgische universiteit, die geen
université belge qui n'est pas notaire, candidat notaire ou notaire notaris, kandidaat-notaris of geassocieerd notaris is, heeft ingesteld
associé, dirigé contre la désignation d'un autre membre de cette tegen de aanwijzing van een ander lid van die commissie om de enige
commission au seul motif qu'il aurait été désigné par le Sénat, alors reden dat hij zou zijn aangewezen door de Senaat, terwijl de
que les notaires sont admis à contester les désignations des membres notarissen de aanwijzingen mogen betwisten van de leden van die
de cette commission qui relèvent de leur profession, pour avoir été commissie die onder hun beroep vallen, omdat zij door een andere
désignés par une autre autorité ? ». overheid zijn aangewezen ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. L'article 14, § 1er, des lois coordonnées le 12 janvier 1973 B.1.1. Artikel 14, § 1, van de op 12 januari 1973 gecoördineerde
sur le Conseil d'Etat, remplacé par l'article 2 de la loi du 15 mai wetten op de Raad van State, vervangen bij artikel 2 van de wet van 15
2007 « modifiant l'article 14 des lois sur le Conseil d'Etat, mei 2007 « tot wijziging van artikel 14 van de wetten op de Raad van
coordonnées le 12 janvier 1973 » et modifié par l'article 12 de la loi State, gecoördineerd op 12 januari 1973 » en gewijzigd bij artikel 12
du 21 février 2010 « adaptant diverses lois réglant une matière visée van de wet van 21 februari 2010 « tot aanpassing van verschillende
à l'article 77 de la Constitution à la dénomination ' Cour wetten die een aangelegenheid regelen als bedoeld in artikel 77 van de
constitutionnelle ' », dispose : Grondwet, aan de benaming ' Grondwettelijk Hof ' » bepaalt :
« La section [du contentieux administratif du Conseil d'Etat] statue « De afdeling [bestuursrechtspraak van de Raad van State] doet
uitspraak, bij wijze van arresten, over de beroepen tot
par voie d'arrêts sur les recours en annulation pour violation des nietigverklaring wegens overtreding van hetzij substantiële, hetzij op
formes soit substantielles, soit prescrites à peine de nullité, excès straffe van nietigheid voorgeschreven vormen, overschrijding of
ou détournement de pouvoir, formés contre les actes et règlements : afwending van macht, ingesteld tegen de akten en reglementen :
1° des diverses autorités administratives; 1° van de onderscheiden administratieve overheden;
2° des assemblées législatives ou de leurs organes, en ce compris les 2° van de wetgevende vergaderingen of van hun organen, daarbij
médiateurs institués auprès de ces assemblées, de la Cour des comptes inbegrepen de ombudsmannen ingesteld bij deze assemblees, van het
et de la Cour constitutionnelle, du Conseil d'Etat et des juridictions Rekenhof en van het Grondwettelijk Hof, van de Raad van State en de
administratives ainsi que des organes du pouvoir judiciaire et du administratieve rechtscolleges evenals van organen van de rechterlijke
Conseil supérieur de la Justice relatifs aux marchés publics et aux macht en van de Hoge Raad voor de Justitie met betrekking tot
membres de leur personnel. overheidsopdrachten en leden van hun personeel.
L'article 159 de la Constitution s'applique également aux actes et Artikel 159 van de Grondwet is eveneens van toepassing op de in 2°
règlements visés au 2° ». bedoelde akten en reglementen ».
B.1.2. La commission de nomination de langue française pour le B.1.2. De Franstalige benoemingscommissie voor het notariaat telt acht
notariat compte huit membres effectifs (article 38, §§ 1er et 2, werkende leden (artikel 38, §§ 1 en 2, eerste lid, van de wet van 25
alinéa 1er, de la loi du 25 ventôse an XI « contenant organisation du ventôse jaar XI « op het notarisambt », ingevoegd bij artikel 22 van
notariat », inséré par l'article 22 de la loi du 4 mai 1999 « de wet van 4 mei 1999 « tot wijziging van de wet van 25 ventôse jaar
modifiant la loi du 25 ventôse an XI contenant organisation du
notariat »). XI op het notarisambt »).
Quatre d'entre eux ont la qualité de notaire ou de « notaire associé Vier van hen hebben de hoedanigheid van notaris of van « geassocieerd
non titulaire » (article 38, § 4, alinéa 1er, 1° et 2°, de la même notaris die geen titularis is » (artikel 38, § 4, eerste lid, 1° en
loi). Ils sont « désignés par les membres de l'assemblée générale de 2°, van dezelfde wet). Zij worden « aangewezen door de leden van de
la Chambre nationale des notaires qui appartiennent [...] au rôle algemene vergadering van de Nationale Kamer van notarissen [...] [die]
linguistique [...] français » (article 38, § 5, alinéa 2, de la même tot [...] de Franse taalrol behoren » (artikel 38, § 5, tweede lid,
loi). van dezelfde wet).
La commission compte, en outre, en son sein, un « magistrat en De commissie telt bovendien in haar midden een « magistraat in functie
fonction choisi parmi les magistrats du siège des cours et tribunaux gekozen uit de zittende magistraten van de hoven en rechtbanken en de
et les magistrats du ministère public » (article 38, § 4, alinéa 1er, magistraten bij het openbaar ministerie » (artikel 38, § 4, eerste
3°), un « chargé de cours ou un professeur de droit d'une faculté de lid, 3°), een « docent of een hoogleraar in de rechten aan een
droit d'une université belge qui n'est pas notaire, candidat-notaire faculteit voor rechtsgeleerdheid van een Belgische universiteit, die
ou notaire associé » (article 38, § 4, alinéa 1er, 4°) et deux « geen notaris, kandidaat-notaris of geassocieerde notaris is » (artikel
membres externes ayant une expérience professionnelle utile pour la 38, § 4, eerste lid, 4°) en twee « externe leden met een voor de
mission » (article 38, § 4, alinéa 1er, 5°). Ces quatre autres membres opdracht relevante beroepservaring » (artikel 38, § 4, eerste lid,
effectifs de la commission sont « désignés alternativement par la 5°). Die vier andere werkende leden van de commissie worden «
Chambre des représentants et par le Sénat à la majorité des deux tiers afwisselend door de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Senaat
aangewezen met een tweederdemeerderheid van de uitgebrachte stemmen »
des votes émis » (article 38, § 5, alinéa 3, de la loi du 25 ventôse (artikel 38, § 5, derde lid, van de wet van 25 ventôse jaar XI,
an XI, inséré par l'article 2 de la loi du 4 mai 1999 « complétant la ingevoegd bij artikel 2 van de wet van 4 mei 1999 « tot aanvulling van
loi du 25 ventôse an XI, contenant organisation du notariat, par les de wet van 25 ventôse jaar XI op het notarisambt, met de artikelen 38,
articles 38, § 5, 76, 1°, 78 à 85 et 95 à 112 »). § 5, 76, 1°, 78 tot 85 en 95 tot 112 »).
B.2.1. Il ressort des faits de la cause et de la motivation de la B.2.1. Uit de feiten van de zaak en de motivering van de
décision de renvoi que la Cour est invitée à statuer sur la verwijzingsbeslissing blijkt dat het Hof wordt verzocht zich uit te
compatibilité, avec les articles 10 et 11 de la Constitution, lus spreken over de bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van de
isolément ou en combinaison avec l'article 6.1 de la Convention Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 6.1 van het
européenne des droits de l'homme, de l'article 14, § 1er, alinéa 1er, Europees Verdrag voor de rechten van de mens, van artikel 14, § 1,
2°, des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, en ce que cette eerste lid, 2°, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, in
disposition introduirait une différence de traitement entre deux zoverre die bepaling een verschil in behandeling zou invoeren tussen
catégories de candidats à un mandat de membre de la commission de twee categorieën van kandidaten voor een mandaat van lid van de
nomination de langue française pour le notariat : d'une part, ceux qui Franstalige benoemingscommissie voor het notariaat : enerzijds,
sont candidats en qualité de notaire ou de notaire associé non diegenen die kandidaat zijn in de hoedanigheid van notaris of
geassocieerd notaris die geen titularis is en, anderzijds, diegenen
titulaire et, d'autre part, ceux qui sont candidats en qualité de « die kandidaat zijn in de hoedanigheid van « docent of hoogleraar in de
chargé de cours ou [de] professeur de droit d'une faculté de droit rechten aan een faculteit voor rechtsgeleerdheid van een Belgische
d'une université belge qui n'est pas notaire, candidat-notaire ou universiteit die geen notaris, kandidaat-notaris of geassocieerd
notaire associé ». notaris is ».
B.2.2. Il ressort tant de la motivation de la décision de renvoi que B.2.2. Zowel uit de motivering van de verwijzingsbeslissing als uit de
du libellé de la question préjudicielle que le juge a quo considère bewoordingen van de prejudiciële vraag blijkt dat de verwijzende
que, lorsqu'ils désignent les notaires et le notaire associé non rechter van mening is dat de leden van de Franse taalrol van de
titulaire de cette commission de langue française, les membres du rôle algemene vergadering van de Nationale Kamer van Notarissen, wanneer
linguistique français de l'assemblée générale de la Chambre nationale zij voor die Franstalige benoemingscommissie de notarissen en de
geassocieerde notaris die geen titularis is, aanwijzen, optreden als
des notaires agissent en tant qu'autorité administrative au sens de administratieve overheid in de zin van artikel 14, § 1, eerste lid,
l'article 14, § 1er, alinéa 1er, 1°, des lois coordonnées sur le 1°, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, zodat de
Conseil d'Etat, de sorte que la section du contentieux administratif afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bevoegd is om
du Conseil d'Etat est compétente pour connaître d'un recours en kennis te nemen van een beroep tot nietigverklaring dat door de
annulation introduit contre ces désignations par les candidats de la kandidaten van de in B.2.1 eerstgenoemde categorie tegen die
première catégorie précitée en B.2.1. aanwijzingen wordt ingesteld.
En limitant la compétence de la section du contentieux administratif Door de bevoegdheid van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad
van State om kennis te nemen van de beroepen tot nietigverklaring
du Conseil d'Etat pour connaître des recours en annulation formés ingesteld tegen de handelingen en reglementen van de wetgevende
contre les actes et règlements des assemblées législatives, aux actes vergaderingen, te beperken tot de handelingen en reglementen die
et règlements qui sont « relatifs aux marchés publics et aux membres betrekking hebben op de « overheidsopdrachten en leden van hun
de leur personnel », la disposition en cause prive les candidats de la personeel », ontneemt de in het geding zijnde bepaling de kandidaten
seconde catégorie précitée en B.2.1 du droit de demander au Conseil van de in B.2.1 laatstgenoemde categorie het recht om voor de Raad van
d'Etat l'annulation d'une désignation, par le Sénat, d'un membre State de nietigverklaring te vorderen van een aanwijzing, door de
effectif de la commission en question au titre de « chargé de cours ou Senaat, van een werkend lid van de desbetreffende commissie in de
[de] professeur de droit d'une faculté de droit d'une université belge hoedanigheid van « docent of hoogleraar in de rechten aan een
». faculteit voor rechtsgeleerdheid van een Belgische universiteit ».
B.3. Tel qu'il a été remplacé par l'article 2 de la loi du 15 mai B.3. Zoals het is vervangen bij artikel 2 van de wet van 15 mei 2007,
2007, l'article 14, § 1er, des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat neemt artikel 14, § 1, van de gecoördineerde wetten op de Raad van
reprend la règle introduite, dans cette même disposition, par State de regel over die in diezelfde bepaling was ingevoerd bij
l'article 2 de la loi du 25 mai 1999 « modifiant les lois sur le artikel 2 van de wet van 25 mei 1999 « tot wijziging van de wetten op
Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, la loi du 5 avril 1955 de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, van de wet van 5
relative aux traitements des titulaires d'une fonction au Conseil april 1955 inzake de wedden van de ambtsdragers bij de Raad van State,
d'Etat, ainsi que le Code judiciaire », règle selon laquelle le alsook van het Gerechtelijk Wetboek », regel volgens welke de Raad van
State bevoegd is om kennis te nemen van een beroep tot
Conseil d'Etat est compétent pour connaître d'un recours en annulation nietigverklaring van akten en reglementen van een wetgevende
des actes et règlements d'une assemblée législative ou de l'un de ses vergadering of van een van haar organen, met betrekking tot de
organes, relatifs aux marchés publics et aux membres de son personnel. overheidsopdrachten en de leden van haar personeel.
La réserve relative à l'objet des actes concernés traduit la volonté Het voorbehoud in verband met het voorwerp van de betrokken handeling
de ne pas étendre la compétence d'annulation du Conseil d'Etat à « beoogt de vernietigingsbevoegdheid van de Raad van State niet uit te
tous les actes extra-législatifs », et de la limiter aux actes breiden tot « alle bestuurshandelingen », en die te beperken tot de
administratifs qui relèvent du « fonctionnement interne » des administratieve handelingen die tot het « intern functioneren » van de
wetgevende vergaderingen behoren, met uitsluiting van die welke hun
assemblées législatives, à l'exclusion de ceux qui relèvent de leur specifieke opdracht betreffen, met andere woorden tot de handelingen
mission spécifique, c'est-à-dire aux actes posés par l'assemblée van de wetgevende vergadering die optreedt « als administratieve
législative agissant « en tant qu'autorité administrative » (Doc. overheid » (Parl. St., Senaat, 1998-1999, nr. 1-361/3, pp. 4-5; Hand.,
parl., Sénat, 1998-1999, n° 1-361/3, pp. 4-5; Ann., Sénat, 25 février Senaat, 25 februari 1999, p. 7146; Parl. St., Kamer, 1998-1999, nr.
1999, p. 7146; Doc. parl., Chambre, 1998-1999, n° 1960/4, pp. 2 et 6; 1960/4, pp. 2 en 6; ibid., nr. 1960/8, p. 4).
ibid., n° 1960/8, p. 4).
B.4. Relève des principes de base de la structure démocratique de B.4. Tot de basisbeginselen van de democratische opbouw van de Staat
l'Etat, la règle selon laquelle les assemblées législatives disposent behoort de regel dat de wetgevende vergaderingen bij de uitoefening
dans l'exercice de leur mission de la plus large indépendance. Ce principe a pour effet qu'une assemblée législative doit pouvoir régler elle-même les matières qui lui ont été confiées, comme les nominations, et exercer ses compétences de manière autonome. B.5. Le chargé de cours ou le professeur qui est, en cette qualité, membre de la commission de nomination de langue française pour le notariat n'est pas un membre du personnel de cette assemblée législative. Il s'agit d'un mandataire dont la fonction est identique à celle des notaires et du notaire associé non titulaire qui sont membres de cette même commission. Ce mandataire est soumis aux mêmes règles que ces notaires et ce notaire associé non titulaire, en ce qui concerne les incompatibilités van hun opdracht over de ruimste onafhankelijkheid beschikken. Dat beginsel brengt met zich mee dat een wetgevende vergadering de haar toevertrouwde aangelegenheden, zoals bijvoorbeeld benoemingen, zelf dient te kunnen regelen en haar bevoegdheden op autonome wijze dient te kunnen uitoefenen. B.5. De docent of de hoogleraar die, in die hoedanigheid, lid is van de Franstalige benoemingscommissie voor het notariaat is geen personeelslid van die wetgevende vergadering. Het gaat om een mandataris wiens functie identiek is met die van de notarissen en van de geassocieerde notaris die geen titularis is en die leden van diezelfde commissie zijn. Ten aanzien van de onverenigbaarheden is die mandataris aan dezelfde regels onderworpen als die notarissen en die geassocieerde notaris die
(article 38, § 6, alinéa 1er, de la loi du 25 ventôse an XI, inséré geen titularis is (artikel 38, § 6, eerste lid, van de wet van 25
par l'article 22 de la loi du 4 mai 1999 « modifiant la loi du 25 ventôse jaar XI, ingevoegd bij artikel 22 van de wet van 4 mei 1999 «
ventôse an XI contenant organisation du notariat »). Ces règles visent tot wijziging van de wet van 25 ventôse jaar XI op het notarisambt »).
à « assure [r] la composition et le fonctionnement objectifs et Die regels strekken ertoe « de objectieve en onpartijdige
impartiaux » de la commission de nomination (Doc. parl., Chambre, samenstelling en werking [te verzekeren] » van de benoemingscommissie
1997-1998, n° 1432/1, p. 54). Le mandat de membre d'une commission de (Parl. St., Kamer, 1997-1998, nr. 1432/1, p. 54). Het mandaat van lid
nomination pour le notariat est, entre autres, incompatible avec « van een benoemingscommissie voor het notariaat is onder meer
tout mandat politique conféré par élection » (article 38, § 6, alinéa onverenigbaar met « [elk] bij verkiezing verleend politiek mandaat »
1er, 4°, de la loi du 25 ventôse an XI). Le chargé de cours ou le professeur qui est, en cette qualité, membre (artikel 38, § 6, eerste lid, 4°, van de wet van 25 ventôse jaar XI).
de la commission de nomination de langue française pour le notariat De docent of de hoogleraar die, in die hoedanigheid, lid is van de
est, en outre, soumis aux mêmes règles que les notaires et le notaire Franstalige benoemingscommissie voor het notariaat wordt bovendien aan
associé non titulaire qui sont membres de celle-ci, en ce qui concerne dezelfde regels onderworpen als de daarvan lid zijnde notarissen en
les conditions d'une seconde élection, les conditions d'exercice de geassocieerde notaris die geen titularis is, wat betreft de
son mandat et les modalités d'organisation et de fonctionnement de la voorwaarden voor een tweede verkiezing, de voorwaarden voor de
commission (article 38, §§ 7 à 10, de la loi du 25 ventôse an XI, uitoefening van zijn mandaat en de voorwaarden inzake de organisatie
inséré par l'article 22 de la loi du 4 mai 1999; article 38, § 11, de en de werking van de commissie (artikel 38, §§ 7 tot 10, van de wet
la loi du 25 ventôse an XI, inséré par l'article 22 de la loi du 4 mai van 25 ventôse jaar XI, ingevoegd bij artikel 22 van de wet van 4 mei
1999; artikel 38, § 11, van de wet van 25 ventôse jaar XI, ingevoegd
bij artikel 22 van de wet van 4 mei 1999 en gewijzigd bij artikel 6,
1999 et modifié par l'article 6, a), de la loi du 23 mai 2007 « a), van de wet van 23 mei 2007 « tot wijziging van een aantal wetten
modifiant certaines lois relatives aux dotations allouées à la Cour betreffende de dotaties aan het Rekenhof, de federale ombudsmannen, de
des comptes, aux Médiateurs fédéraux, aux Commissions de nomination benoemingscommissies voor het notariaat en de Commissie voor de
pour le notariat et à la Commission de la protection de la vie privée bescherming van de persoonlijke levenssfeer »).
»). B.6. La différence de traitement décrite en B.2 est, par conséquent, B.6. Het in B.2 beschreven verschil in behandeling is bijgevolg niet
disproportionnée par rapport au principe de l'indépendance des evenredig met het beginsel van de onafhankelijkheid van de wetgevende
assemblées législatives, car l'intérêt protégé par l'institution d'un vergaderingen, want het door het instellen van een beroep tot
recours en annulation est aussi réel et aussi légitime dans le chef nietigverklaring beschermde belang is even reëel en even wettig ten
d'un candidat à une désignation comme membre effectif de cette aanzien van een kandidaat voor een aanwijzing als werkend lid van die
commission au titre de « chargé de cours ou [de] professeur de droit commissie in de hoedanigheid van « docent of hoogleraar in de rechten
d'une faculté de droit d'une université belge » que dans le chef d'un aan een faculteit rechtsgeleerdheid van een Belgische universiteit »
candidat à une désignation comme membre effectif de cette commission als ten aanzien van een kandidaat voor een aanwijzing als werkend lid
au titre de notaire ou de notaire associé non titulaire. van die commissie in de hoedanigheid van notaris of geassocieerd
notaris die geen titularis is.
La désignation par le Sénat d'un membre effectif de la commission de De aanwijzing, door de Senaat, van een werkend lid van de Franstalige
nomination de langue française pour le notariat, au titre de « chargé de cours ou [de] professeur de droit d'une faculté de droit d'une université belge », est un acte qui doit relever du contrôle juridictionnel du Conseil d'Etat. B.7.1. Toutefois, la procédure de désignation des membres des commissions de nomination pour le notariat qui ne sont ni notaires ni notaires associés non titulaires est inspirée de la procédure de nomination des membres du collège de recrutement des magistrats institué par l'ancien article 259bis du Code judiciaire, tel qu'il benoemingscommissie voor het notariaat in de hoedanigheid van « docent of hoogleraar in de rechten aan een faculteit voor rechtsgeleerdheid van een Belgische universiteit » is een handeling die dient onderworpen te zijn aan het rechterlijk toezicht van de Raad van State. B.7.1. De procedure voor de aanwijzing van de leden van de benoemingscommissies voor het notariaat die geen notaris zijn, noch geassocieerd notaris die geen titularis is, is evenwel geïnspireerd op de procedure voor de benoeming van de leden van het wervingscollege der magistraten ingesteld bij het vroegere artikel 259bis van het Gerechtelijk Wetboek, zoals ingevoegd bij artikel 20 van de wet van 18
avait été inséré par l'article 20 de la loi du 18 juillet 1991 « juli 1991 « tot wijziging van de voorschriften van het Gerechtelijk
modifiant les règles du Code judiciaire relatives à la formation et au Wetboek die betrekking hebben op de opleiding en de werving van de
recrutement des magistrats » (Doc. parl., Chambre, 1997-1998, nos magistraten » (Parl. St., Kamer, 1997-1998, nrs. 1432/1 en 1433/1, p.
1432/1 et 1433/1, p. 54). 54).
Ceux-ci étaient « nommés par le Sénat, à la majorité des deux tiers Zij werden « door de Senaat benoemd, met de meerderheid van twee derde
des suffrages exprimés » (article 259bis, § 3, alinéa 1er, du Code van de uitgebrachte stemmen » (artikel 259bis, § 3, eerste lid, van
judiciaire, tel qu'il était libellé avant son remplacement par het Gerechtelijk Wetboek, zoals het luidde vóór de vervanging ervan
l'article 45 de la loi du 22 décembre 1998 « modifiant certaines bij artikel 45 van de wet van 22 december 1998 « tot wijziging van
dispositions de la deuxième partie du Code judiciaire concernant le sommige bepalingen van deel II van het Gerechtelijk Wetboek met
Conseil supérieur de la Justice, la nomination et la désignation de betrekking tot de Hoge Raad voor de Justitie, de benoeming en
magistrats et instaurant un système d'évaluation pour les magistrats aanwijzing van magistraten en tot invoering van een evaluatiesysteem
»). »).
Cette « désignation [...] qui transcende la majorité gouvernementale Die « aanwijzing [...] die de regeringsmeerderheid van het ogenblik
du moment » permettait « de réaliser un pluralisme plus grand » et « overstijgt » maakte het mogelijk « een groter pluralisme te realiseren
un accord aussi large que possible ainsi qu'un éventail politique » en « een zo breed mogelijk akkoord en een zo groot mogelijke
aussi grand que possible » (Doc. parl ., Sénat, 1989-1990, n° 974-2, politieke waaier » (Parl. St., Senaat, 1989-1990, nr. 974-2, pp.
pp. 110-111). 110-111).
B.7.2. Par ailleurs, la procédure de désignation des membres des B.7.2. De procedure voor de aanwijzing van de leden van de
commissions de nomination pour le notariat qui ne sont ni notaires ni benoemingscommissies voor het notariaat die geen notaris zijn, noch
notaires associés non titulaires est similaire à la procédure de geassocieerd notaris die geen titularis is, is overigens vergelijkbaar
nomination des « autres membres » du Conseil supérieur de la Justice met de procedure voor de benoeming van de « andere leden » van de Hoge
visés à l'article 151, § 2, alinéa 2, de la Constitution - inséré par Raad voor de Justitie bedoeld in artikel 151, § 2, tweede lid, van de
la révision de la Constitution du 20 novembre 1998 -, procédure à Grondwet - ingevoegd bij de herziening van de Grondwet van 20 november
laquelle le Conseil des ministres et le Sénat font allusion devant la 1998 -, procedure waarop de Ministerraad en de Senaat allusie maken
Cour. voor het Hof.
Les « non-magistrats » qui sont membres du Conseil supérieur de la De « niet-magistraten » die lid zijn van de Hoge Raad voor de Justitie
Justice sont, en effet, aussi nommés par le Sénat à la majorité des worden immers eveneens benoemd door de Senaat met een meerderheid van
deux tiers des suffrages exprimés (article 151, § 2, alinéa 2, de la twee derden van de uitgebrachte stemmen (artikel 151, § 2, tweede lid,
Constitution; article 259bis -2, § 2, du Code judiciaire, inséré par van de Grondwet; artikel 259bis -2, § 2, van het Gerechtelijk Wetboek,
l'article 45 de la loi du 22 décembre 1998). ingevoegd bij artikel 45 van de wet van 22 december 1998).
La nomination de ces membres du Conseil supérieur de la Justice - qui De benoeming van die leden van de Hoge Raad voor de Justitie - die
participent au recrutement des magistrats du pouvoir judiciaire - est, deelnemen aan de werving van de magistraten van de rechterlijke macht
de cette manière, confiée à une « institution qui dispose de la - gebeurt aldus door een « instelling, die wel over een noodzakelijke
légitimité démocratique requise et intervient de façon pluraliste » democratische legitimiteit beschikt en op pluralistische wijze tot
grâce à « une majorité excédant la majorité gouvernementale » (Doc. stand komt » dankzij « een meerderheid die de regeringsmeerderheid
parl ., Chambre, 1997-1998, n° 1677/1, p. 47; Doc. parl ., Chambre, overstijgt » (Parl. St., Kamer, 1997-1998, nr. 1677/1, p. 47; Parl.
1997-1998, n° 1675/1, p. 2). St., Kamer, 1997-1998, nr. 1675/1, p. 2).
B.7.3. Il ressort de ce qui précède que le Conseil d'Etat, lorsqu'il B.7.3. Uit hetgeen voorafgaat, volgt dat de Raad van State, wanneer
connaît d'un recours en annulation d'une désignation, par le Sénat, hij kennis neemt van een beroep tot nietigverklaring van een
d'un membre effectif de la commission en question au titre de « chargé aanwijzing, door de Senaat, van een werkend lid van de commissie in
de cours ou [de] professeur de droit d'une faculté de droit d'une kwestie in de hoedanigheid van « docent of hoogleraar in de rechten
aan een faculteit voor rechtsgeleerdheid van een Belgische
université belge », doit, après avoir, le cas échéant, vérifié le universiteit », na in voorkomend geval te hebben nagegaan of de
respect par l'assemblée législative des conditions de désignation wetgevende vergadering de bij de Grondwet of de wet vastgestelde
fixées par la Constitution ou par la loi, tenir compte du lien spécial aanwijzingsvoorwaarden in acht heeft genomen, rekening dient te houden
de confiance que traduit la désignation par une assemblée législative. met de bijzondere vertrouwensband die blijkt uit de aanwijzing door
een wetgevende vergadering.
B.8. Compte tenu de ce qui est exposé en B.7, la disposition en cause B.8. Rekening houdend met wat in B.7 is uiteengezet, is de in het
est incompatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce geding zijnde bepaling onbestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de
qu'elle ne permet pas au candidat malheureux à une nomination de Grondwet, in zoverre zij het de geweigerde kandidaat voor een
membre effectif de la commission de nomination de langue française benoeming tot werkend lid van de Franstalige benoemingscommissie voor
pour le notariat au titre de chargé de cours ou de professeur de droit het notariaat in de hoedanigheid van docent of hoogleraar in de
rechten aan een faculteit voor rechtsgeleerdheid van een Belgische
d'une faculté de droit d'une université belge d'introduire, auprès de universiteit niet mogelijk maakt om bij de afdeling
la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat, un recours bestuursrechtspraak van de Raad van State een beroep in te stellen tot
en annulation de la désignation par le Sénat d'un tel membre de cette nietigverklaring van de aanwijzing, door de Senaat, van een dergelijk
commission. lid van die commissie.
Etant donné que la lacune constatée est située dans le texte soumis à Aangezien de vastgestelde lacune zich bevindt in de aan het Hof
la Cour, il appartient au juge a quo de mettre fin à voorgelegde tekst, staat het aan de verwijzende rechter een einde te
l'inconstitutionnalité constatée par la Cour, dès lors que ce constat maken aan de door het Hof vastgestelde ongrondwettigheid, aangezien
est exprimé en des termes suffisamment précis et complets pour die vaststelling wordt uitgedrukt in voldoende duidelijke en volledige
permettre que la disposition en cause soit appliquée dans le respect bewoordingen om toe te laten dat de in het geding zijnde bepaling
des articles 10 et 11 de la Constitution. wordt toegepast met inachtneming van de artikelen 10 en 11 van de
B.9. En ce qu'elle dénonce la violation des articles 10 et 11 de la Grondwet. B.9. In zoverre de prejudiciële vraag de schending van de artikelen 10
Constitution lus isolément, la question préjudicielle appelle une en 11 van de Grondwet, afzonderlijk gelezen, aanklaagt, dient zij
réponse positive. bevestigend te worden beantwoord.
B.10. L'examen de la compatibilité de la disposition en cause avec les B.10. Het onderzoek van de bestaanbaarheid van de in het geding zijnde
articles 10 et 11 de la Constitution lus en combinaison avec l'article bepaling met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang
6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme ne pourrait gelezen met artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de rechten van
mener à une autre conclusion. de mens, zou niet tot een ander besluit kunnen leiden.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
Rekening houdend met wat in B.7 is gezegd, schendt artikel 14, § 1,
Compte tenu de ce qui est dit en B.7, en ce qu'il ne permet pas au eerste lid, 2°, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op
candidat malheureux à une nomination de membre effectif de la 12 januari 1973, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het
commission de nomination de langue française pour le notariat au titre het de geweigerde kandidaat voor een benoeming tot werkend lid van de
de chargé de cours ou de professeur de droit d'une faculté de droit Franstalige benoemingscommissie voor het notariaat in de hoedanigheid
d'une université belge d'introduire, auprès de la section du van docent of hoogleraar in de rechten aan een faculteit voor
contentieux administratif du Conseil d'Etat, un recours en annulation rechtsgeleerdheid van een Belgische universiteit niet mogelijk maakt
de la désignation par le Sénat d'un tel membre de cette commission, om bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State een
l'article 14, § 1er, alinéa 1er, 2°, des lois sur le Conseil d'Etat, beroep in te stellen tot nietigverklaring van de aanwijzing, door de
coordonnées le 12 janvier 1973, viole les articles 10 et 11 de la Senaat, van een dergelijk lid van die commissie.
Constitution. Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 1er juillet 2010. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 1 juli 2010.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^