Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 65/2010 du 27 mai 2010 Numéro du rôle : 4792 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 4, § 2, et 6, § 2, de la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des langues en matière judiciaire, posé La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges R. He(...)"
Extrait de l'arrêt n° 65/2010 du 27 mai 2010 Numéro du rôle : 4792 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 4, § 2, et 6, § 2, de la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des langues en matière judiciaire, posé La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges R. He(...) Uittreksel uit arrest nr. 65/2010 van 27 mei 2010 Rolnummer 4792 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 4, § 2, en 6, § 2, van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken, gesteld door het H Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 65/2010 du 27 mai 2010 Uittreksel uit arrest nr. 65/2010 van 27 mei 2010
Numéro du rôle : 4792 Rolnummer 4792
En cause : la question préjudicielle relative aux articles 4, § 2, et In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 4, § 2, en 6,
6, § 2, de la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des langues en § 2, van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in
matière judiciaire, posée par la Cour de cassation. gerechtszaken, gesteld door het Hof van Cassatie.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges R. samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de
Henneuse, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, E. Derycke et P. Nihoul, rechters R. Henneuse, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, E. Derycke en P.
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Nihoul, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Bossuyt, voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 8 octobre 2009 en cause de Catherine Bruneel contre la SA Bij arrest van 8 oktober 2009 in zake Catherine Bruneel tegen de nv «
« Centea » et en présence de Roberto Palmeri, dont l'expédition est Centea » en in aanwezigheid van Roberto Palmeri, waarvan de expeditie
parvenue au greffe de la Cour le 2 novembre 2009, la Cour de cassation ter griffie van het Hof is ingekomen op 2 november 2009, heeft het Hof
a posé la question préjudicielle suivante : van Cassatie de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« Les articles 4, § 2, et 6, § 2, de la loi concernant l'emploi des « Schenden de artikelen 4, § 2, en 6, § 2, van de wet op het gebruik
langues en matière judiciaire violent-ils les articles 10 et 11 de la der talen in gerechtszaken de artikelen 10 en 11 van de Grondwet
Constitution en ce qu'ils font courir le délai pour se pourvoir en doordat zij de termijn voor het instellen van een cassatieberoep in
cassation en matière civile à partir du moment du prononcé, même en civiele zaken doen ingaan vanaf het ogenblik van de uitspraak, zelfs
l'absence des parties, alors que dans les procédures civiles, le délai in afwezigheid van de partijen, terwijl in civiele procedures de
du pourvoi en cassation prend cours, en règle générale, à partir de sa termijn van het cassatieberoep in de regel ingaat vanaf de betekening
signification ou de sa notification ? ». of de kennisgeving ervan ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. La question préjudicielle porte sur les articles 4, § 2, et 6, § B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de artikelen 4, § 2, en
2, de la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des langues en 6, § 2, van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in
matière judiciaire, qui disposent : gerechtszaken, die bepalen :
«

Art. 4.[...] § 2. La demande prévue à l'alinéa précédent est faite

«

Art. 4.[...] § 2. De bij de vorige alinea voorziene aanvraag wordt

oralement par le défendeur comparaissant en personne; elle est mondeling gedaan door den verweerder die in persoon verschijnt; zij
introduite par écrit lorsque le défendeur comparaît par mandataire. wordt schriftelijk ingediend, wanneer de verweerder bij lasthebber
L'écrit doit être tracé et signé par le défendeur lui-même; il reste annexé au jugement. Le juge statue sur-le-champ. Il peut refuser de faire droit à la demande si les éléments de la cause établissent que le défendeur a une connaissance suffisante de la langue employée pour la rédaction de l'acte introductif d'instance. La décision du juge doit être motivée; elle n'est susceptible ni d'opposition ni d'appel. Elle est exécutoire sur minute et avant enregistrement, sans autres procédures ni formalités; le prononcé de la décision, même en l'absence des parties, vaut signification ». verschijnt. Het geschrift moet van de hand zijn van verweerder en door hem zelf onderteekend; het blijft aan het vonnis gehecht. De rechter doet op staanden voet uitspraak. Hij kan weigeren op de aanvraag in te gaan, indien uit de elementen van de zaak blijkt dat de verweerder eene toereikende kennis bezit der taal gebruikt voor het opmaken der akte tot inleiding van het geding. De beslissing van den rechter moet met redenen omkleed zijn; zij is voor verzet noch voor beroep vatbaar. Zij is uitvoerbaar op de minuut en voor registratie, zonder andere rechtspleging noch vormvereischten; de uitspraak van de beslissing, zelfs in afwezigheid van partijen, geldt als beteekening ».
«

Art. 6.[...] § 2. Lorsque, dans une même affaire, il y a plusieurs

«

Art. 6.[...] § 2. Wanneer, in dezelfde zaak, verscheidene

défendeurs et que, en vertu de l'article 4, le choix de la langue de verweerders zijn en, krachtens artikel 4, de keus van de taal der
la procédure appartient au défendeur, il est fait usage de la langue rechtspleging aan den verweerder behoort, wordt de taal gebruikt die
demandée par la majorité. Toutefois, le juge peut refuser de faire door de meerderheid wordt gevraagd. Evenwel kan de rechter weigeren op
droit à cette demande si les éléments de la cause établissent que la die aanvraag in te gaan, indien uit de elementen van de zaak blijkt,
majorité des défendeurs ont une connaissance suffisante de la langue dat de verweerders voldoende de taal kennen, die werd gebruikt voor
employée par la rédaction de l'acte introductif d'instance. En cas de het opmaken van de akte tot inleiding van het geding. In geval van
parité, le juge désigne lui-même la langue dans laquelle la procédure gelijkheid, duidt de rechter zelf de taal aan, waarin de rechtspleging
sera poursuivie, en tenant compte des besoins de la cause. moet voortgezet worden, daarbij rekening houdende met de
noodwendigheden der zaak.
Le juge statue sur-le-champ. Sa décision doit être motivée; elle n'est Zijne beslissing moet met redenen omkleed zijn; zij is voor verzet
susceptible ni d'opposition, ni d'appel. Elle est exécutoire sur noch voor beroep vatbaar en is uitvoerbaar op de minuut en voor de
minute et avant enregistrement, sans autres procédures ni formalités; registratie, zonder eenige andere rechtspleging noch vormvereischte.
le prononcé de la décision, même en l'absence des parties, vaut De uitspraak van de beslissing geldt als beteekening, zelfs in geval
signification ». van afwezigheid der partijen ».
Quant à la recevabilité Ten aanzien van de ontvankelijkheid
B.2.1. Selon le Conseil des ministres, la réponse de la Cour à la B.2.1. Volgens de Ministerraad zou het antwoord van het Hof op de
question préjudicielle serait manifestement sans utilité pour trancher prejudiciële vraag kennelijk niet dienstig zijn om het geschil dat aan
le litige soumis au juge a quo, de sorte que la question n'appellerait de verwijzende rechter is voorgelegd, te beslechten, zodat de vraag
pas de réponse. Le jugement attaqué a été rendu le 28 avril 2008 et le geen antwoord zou behoeven. Het bestreden vonnis werd op 28 april 2008
pourvoi en cassation a été formé le 24 juillet 2008, donc dans le uitgesproken en de voorziening in cassatie werd op 24 juli 2008
délai de trois mois prévu par l'article 1073 du Code judiciaire. Il ingesteld, dus binnen de termijn van drie maanden waarin artikel 1073
n'apparaît pas de la décision de renvoi que le pourvoi n'aurait pas van het Gerechtelijk Wetboek voorziet. Uit de verwijzingsbeslissing
été intenté dans les délais. blijkt niet dat de voorziening niet tijdig zou zijn ingesteld.
B.2.2. La demanderesse devant le juge a quo réplique dans son mémoire B.2.2. De eiseres voor de verwijzende rechter repliceert in haar
en réponse que le pourvoi en cassation a été intenté par une requête memorie van antwoord dat de voorziening in cassatie werd ingesteld
déposée le 12 août 2008 au greffe de la Cour de cassation, requête qui door een op 12 augustus 2008 ter griffie van het Hof van Cassatie
a été signifiée le 31 juillet 2008 aux parties contre lesquelles le ingediend verzoekschrift, dat op 31 juli 2008 werd betekend aan de
pourvoi est dirigé. Par conséquent, le pourvoi en cassation a été partijen tegen wie de voorziening is gericht. Bijgevolg werd de
formé plus de trois mois après le prononcé de la décision attaquée. Le ministère public a soulevé une exception d'irrecevabilité au motif que le pourvoi en cassation était tardif. Selon la demanderesse devant le juge a quo, la réponse à la question préjudicielle serait dès lors effectivement utile. B.2.3. Il ressort des éléments avancés dans son mémoire en réponse par la demanderesse devant le juge a quo concernant la date d'introduction du pourvoi en cassation et celle de la signification aux parties contre lesquelles le pourvoi est dirigé que la réponse à la question préjudicielle peut être utile à la solution du litige pendant devant le juge a quo, étant donné que le pourvoi en cassation a été formé voorziening in cassatie meer dan drie maanden na de uitspraak van de bestreden beslissing ingesteld. Het openbaar ministerie heeft een exceptie van niet-ontvankelijkheid opgeworpen om reden dat de voorziening in cassatie laattijdig werd ingesteld. Volgens de eiseres voor de verwijzende rechter zou de prejudiciële vraag bijgevolg wel degelijk een antwoord behoeven. B.2.3. Uit de gegevens die door de eiseres voor de verwijzende rechter in haar memorie van antwoord zijn verstrekt betreffende de data van instelling van de voorziening in cassatie en van de betekening aan de partijen tegen wie die voorziening is gericht, blijkt dat het antwoord op de prejudiciële vraag dienstig kan zijn voor de beslechting van de zaak die voor de verwijzende rechter aanhangig is, vermits de
plus de trois mois après le prononcé du jugement attaqué. voorziening in cassatie meer dan drie maanden na de uitspraak van het
bestreden vonnis is ingesteld.
L'exception est rejetée. De exceptie wordt verworpen.
Quant au fond Ten gronde
B.3. La Cour est interrogée au sujet de la compatibilité avec le B.3. Het Hof wordt ondervraagd over de bestaanbaarheid met het
principe d'égalité et de non-discrimination des articles 4, § 2, et 6, beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie van de artikelen 4, § 2,
§ 2, de la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des langues en en 6, § 2, van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in
matière judiciaire, en ce qu'ils font courir le délai pour se pourvoir gerechtszaken, in zoverre zij de termijn voor het instellen van een
en cassation en matière civile à partir du prononcé, même en l'absence cassatieberoep in civiele zaken doen ingaan vanaf de uitspraak, zelfs
des parties, alors que dans les procédures civiles, le délai du in afwezigheid van de partijen, terwijl in civiele procedures de
pourvoi en cassation prend cours, en règle, à partir de la termijn van het cassatieberoep in de regel ingaat vanaf de betekening
signification ou notification de la décision. of de kennisgeving ervan.
B.4. Il appartient au législateur de déterminer de quelle manière est B.4. Het staat aan de wetgever te bepalen op welke wijze de mededeling
van akten van rechtspleging wordt geregeld.
réglée la communication des actes de procédure. Wat betreft de rechterlijke beslissingen over de vorderingen die op
En ce qui concerne les décisions de justice relatives aux demandes grond van de in het geding zijnde bepalingen zijn ingediend, wordt de
introduites sur la base des dispositions en cause, le choix de donner keuze om de uitspraak van zulke beslissingen als betekening te doen
au prononcé de ces décisions valeur de signification se justifie gelden, onder meer verantwoord door de zorg om de kosten van de
notamment par le souci de réduire les frais de la procédure et rechtspleging te drukken en de uitvoering van de behandeling van de
d'accélérer le traitement des affaires, d'autant qu'il s'agit de zaak te bespoedigen, temeer daar het gaat om beslissingen waarbij
décisions qui sont uniquement relatives à un incident - à savoir un enkel over een incident - namelijk een incident van taalwijziging - en
incident de changement de langue - et qui ne concernent pas le fond du niet over de grond van het geschil wordt geoordeeld.
litige. B.5.1. Il reste à examiner si la différence de traitement, en ce qui B.5.1. Blijft nog te onderzoeken of het verschil in behandeling, wat
concerne le commencement du délai pour se pourvoir en cassation, est de aanvang van de termijn om een cassatieberoep in te dienen betreft,
compatible avec le principe d'égalité et de non-discrimination. bestaanbaar is met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie.
B.5.2. La différence de traitement entre certaines catégories de B.5.2. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van
personnes qui découle de l'application de règles procédurales personen dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende
différentes dans des circonstances différentes n'est pas procedureregels in verschillende omstandigheden, houdt op zich geen
discriminatoire en soi. Il ne pourrait être question de discrimination discriminatie in. Van discriminatie zou slechts sprake kunnen zijn,
que si la différence de traitement qui découle de l'application de ces indien het verschil in behandeling dat voortvloeit uit de toepassing
règles de procédure entraînait une limitation disproportionnée des van die procedureregels, een onevenredige beperking van de rechten van
droits des personnes concernées. de daarbij betrokken personen met zich zou meebrengen.
B.5.3. La circonstance que le délai pour se pourvoir en cassation B.5.3. De omstandigheid dat de termijn om een cassatieberoep in te
commence à courir dans un premier cas à partir du prononcé et dans stellen in het ene geval loopt vanaf de uitspraak en in het andere
l'autre cas à partir de la signification ou de la notification de la geval vanaf de betekening of de kennisgeving ervan is niet van dien
décision n'est pas de nature à limiter de manière disproportionnée les aard dat de rechten van de daarbij betrokken personen op onevenredige
droits des personnes concernées. wijze worden beperkt.
En effet, conformément à l'article 4, § 2, en cause, la demande de Overeenkomstig het in het geding zijnde artikel 4, § 2, wordt de
changement de langue est faite oralement par le défendeur qui aanvraag tot taalwijziging immers mondeling gedaan door de verweerder
comparaît en personne et elle est introduite par écrit lorsque le die in persoon verschijnt en wordt zij schriftelijk ingediend, wanneer
défendeur comparaît par mandataire. En outre, les parties qui de verweerder bij lasthebber verschijnt. Bovendien hebben de partijen
introduisent une telle demande ont connaissance de la décision du die zulk een aanvraag indienen kennis van de beslissing van de rechter
juge, qui statue sur l'incident « sur-le-champ » à l'audience, étant die ter zitting over het incident « op staande voet » uitspraak doet,
donné que ces parties doivent comparaître en personne ou être vermits die partijen in persoon dienen te verschijnen of dienen te
représentées. worden vertegenwoordigd.
Enfin, les dispositions en cause n'ont pas pour effet de modifier le Ten slotte hebben de in het geding zijnde bepalingen niet tot gevolg
dat aan de termijn om, in civiele zaken, een cassatieberoep in te
délai pour former un pourvoi en cassation en matière civile, étant dienen wordt geraakt, vermits de termijn van drie maanden waarin
donné que le délai de trois mois prévu par l'article 1073 du Code artikel 1073 van het Gerechtelijk Wetboek voorziet, onverkort geldt.
judiciaire reste pleinement applicable.
B.6. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
Les articles 4, § 2, et 6, § 2, de la loi du 15 juin 1935 concernant De artikelen 4, § 2, en 6, § 2, van de wet van 15 juni 1935 op het
l'emploi des langues en matière judiciaire ne violent pas les articles 10 et 11 de la Constitution. gebruik der talen in gerechtszaken schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 27 mai 2010. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 27 mei 2010.
Le greffier, Le président, De griffier, De voorzitter,
P.-Y. Dutilleux. M. Bossuyt. P.-Y. Dutilleux. M. Bossuyt.
^