Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 192/2009 du 26 novembre 2009 Numéro du rôle : 4587 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 44 de la loi-programme du 8 juin 2008, posée par la Cour du travail de Liège. La Cour constitutionnelle,"
Extrait de l'arrêt n° 192/2009 du 26 novembre 2009 Numéro du rôle : 4587 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 44 de la loi-programme du 8 juin 2008, posée par la Cour du travail de Liège. La Cour constitutionnelle, Uittreksel uit arrest nr. 192/2009 van 26 november 2009 Rolnummer 4587 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 44 van de programmawet van 8 juni 2008, gesteld door het Arbeidshof te Luik. Het Grondwettelijk Hof, samengeste wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 192/2009 du 26 novembre 2009 Uittreksel uit arrest nr. 192/2009 van 26 november 2009
Numéro du rôle : 4587 Rolnummer 4587
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 44 de la In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 44 van de
loi-programme du 8 juin 2008, posée par la Cour du travail de Liège. programmawet van 8 juni 2008, gesteld door het Arbeidshof te Luik.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents P. Martens et M. Bossuyt, et des juges M. samengesteld uit de voorzitters P. Martens en M. Bossuyt, en de
Melchior, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. rechters M. Melchior, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen,
Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels en T. Merckx-Van
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président P. Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Martens, voorzitterschap van voorzitter P. Martens,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 12 décembre 2008 en cause de l'Office national de Bij arrest van 12 december 2008 in zake de Rijksdienst voor Sociale
sécurité sociale contre la SA « BELERMO », dont l'expédition est Zekerheid tegen de nv « BELERMO », waarvan de expeditie ter griffie
parvenue au greffe de la Cour le 19 décembre 2008, la Cour du travail van het Hof is ingekomen op 19 december 2008, heeft het Arbeidshof te
de Liège a posé la question préjudicielle suivante : Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 44 de la loi-programme du 8 juin 2008, publiée au Moniteur « Schendt artikel 44 van de programmawet van 8 juni 2008,
belge du 16 juin 2008 (2ème édition), viole-t-il les articles 10, 11, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 16 juni 2008 (tweede
13 et 16 de la Constitution, lus en combinaison avec ses articles 84 editie), de artikelen 10, 11, 13 en 16 van de Grondwet, al dan niet in
et 144, avec les principes de non-rétroactivité des lois, de sécurité samenhang gelezen met de artikelen 84 en 144 ervan, met de beginselen
van niet-retroactiviteit van de wetten, van rechtszekerheid, van
juridique, de confiance et de procès équitable, et avec l'article 6 de vertrouwen en van een eerlijk proces, en met artikel 6 van het
la Convention européenne des droits de l'homme et l'article 1er du Europees Verdrag voor de rechten van de mens en artikel 1 van het
Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de Eerste Aanvullend Protocol bij dat Verdrag, in zoverre het bepaalt dat
l'homme, en ce qu'il dispose que l'article 41 de la même loi-programme artikel 41 van dezelfde programmawet van 8 juni 2008 uitwerking heeft
du 8 juin 2008 produit ses effets le 1er janvier 2007 et cesse d'être met ingang van 1 januari 2007 en buiten werking treedt op 31 december
en vigueur le 31 décembre 2008 ? ». 2008 ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. Le juge a quo interroge la Cour sur la constitutionnalité de B.1. De verwijzende rechter ondervraagt het Hof over de
l'article 44 de la loi-programme du 8 juin 2008, « en ce qu'il dispose grondwettigheid van artikel 44 van de programmawet van 8 juni 2008 «
que l'article 41 de la même loi [...] produit ses effets le 1er in zoverre het bepaalt dat artikel 41 van dezelfde programmawet [...]
janvier 2007 et cesse d'être en vigueur le 31 décembre 2008 ». uitwerking heeft met ingang van 1 januari 2007 en buiten werking treedt op 31 december 2008 ».
Les dispositions en cause De in het geding zijnde bepalingen
B.2.1. L'article 28 de la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du B.2.1. Artikel 28 van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de
28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des travailleurs, besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke
avant sa modification par la loi-programme en cause, disposait, en son zekerheid der arbeiders bepaalde, vóór de wijziging ervan bij de in
paragraphe 1er : het geding zijnde programmawet, in paragraaf 1 ervan :
« L'employeur qui ne verse pas les cotisations dans les délais fixés « De werkgever die de bijdragen niet binnen de door de Koning
par le Roi est redevable envers l'organisme percepteur des cotisations vastgestelde termijnen stort, is aan de inningorganisme van de
de sécurité sociale d'une majoration de cotisation et d'un intérêt de socialezekerheidsbijdragen een bijdrageopslag en een verwijlinterest
retard dont le montant et les conditions d'application sont fixés par verschuldigd, waarvan het bedrag en de voorwaarden van toepassing bij
arrêté royal. koninklijk besluit worden vastgesteld.
La majoration de cotisation ne peut toutefois être supérieure à 10 De bijdrageopslag mag evenwel niet meer bedragen dan 10 pct. van de
p.c. des cotisations dues et l'intérêt de retard calculé sur lesdites verschuldigde bijdragen en de op deze bijdragen berekende
cotisations ne peut excéder le taux d'intérêt légal ». verwijlinterest mag niet hoger zijn dan de wettelijke rentevoet ».
B.2.2. Le taux d'intérêt légal est déterminé par l'article 2 de la loi B.2.2. De wettelijke rentevoet wordt vastgesteld in artikel 2 van de
du 5 mai 1865 relative au prêt à l'intérêt. Tel qu'il a été remplacé wet van 5 mei 1865 betreffende de lening tegen intrest. Zoals het is
par la loi-programme du 27 décembre 2006, cet article 2 disposait, vervangen bij de programmawet van 27 december 2006, bepaalde dat
avant sa modification par la loi-programme en cause : artikel 2, vóór de wijziging ervan bij de in het geding zijnde programmawet :
« § 1er. Chaque année calendrier, le taux de l'intérêt légal en « § 1. Elk kalenderjaar wordt de wettelijke rentevoet zowel in
matière civile et en matière commerciale est fixé comme suit : la burgerlijke als in handelszaken vastgesteld als volgt : het gemiddelde
moyenne du taux d'intérêt EURIBOR à 1 an pendant le mois de décembre van de EURIBOR-rentevoet op 1 jaar tijdens de maand december van het
de l'année précédente est arrondie vers le haut au quart de pourcent; voorafgaande jaar wordt afgerond naar het hoger gelegen kwart percent;
le taux d'intérêt ainsi obtenu est augmenté de 2 pour cent. de aldus bekomen rentevoet wordt verhoogd met 2 percent.
L'administration générale de la Trésorerie du Service public fédéral De algemene administratie van de Thesaurie van de Federale
Finances publie, dans le courant du mois de janvier, le taux de Overheidsdienst Financiën maakt in de maand januari de wettelijke
l'intérêt légal applicable pendant l'année calendrier en cours, au intrestvoet die tijdens het lopende kalenderjaar van toepassing is,
Moniteur belge . bekend in het Belgisch Staatsblad .
§ 2. Le taux d'intérêt légal en matière fiscale est fixé à 7 pour § 2. De wettelijke rentevoet in fiscale zaken wordt bepaald op 7
cent, même si les dispositions fiscales renvoient au taux d'intérêt percent, zelfs indien de fiscale bepalingen verwijzen naar de
légal en matière civile et pour autant qu'il n'y soit pas wettelijke rentevoet in burgerlijke zaken en voor zover er niet
explicitement dérogé dans les dispositions fiscales. uitdrukkelijk in de fiscale bepalingen wordt van afgeweken.
Ce taux peut être modifié par arrêté royal délibéré en Conseil des Deze rentevoet kan bij een koninklijk besluit vastgesteld na overleg
ministres ». in de Ministerraad worden gewijzigd ».
B.3.1. La loi-programme du 8 juin 2008 en cause comprend quatre B.3.1. De in het geding zijnde programmawet van 8 juni 2008 bevat vier
articles (41 à 44), qui - comme l'indique l'intitulé de la section artikelen (41 tot 44), die - zoals het opschrift van de afdeling
dans laquelle ils sont regroupés - adaptent le taux d'intérêt légal en waarin ze zijn ondergebracht, aangeeft - de wettelijke rentevoet op
matière de sécurité sociale. het gebied van de sociale zekerheid aanpassen.
B.3.2. Les articles 42 et 43 définissent un nouveau régime, qui est B.3.2. De artikelen 42 en 43 voeren een nieuwe regeling in die,
applicable, en vertu de l'article 44, à partir du 1er janvier 2009. krachtens artikel 44, van toepassing is vanaf 1 januari 2009.
L'article 42 complète l'article 2, précité, de la loi du 5 mai 1865 Artikel 42 vult het voormelde artikel 2 van de wet van 5 mei 1865 aan
par un paragraphe libellé comme suit : met een paragraaf die luidt als volgt :
« § 3. Le taux d'intérêt légal en matière sociale est fixé à 7 p.c., « § 3. De wettelijke rentevoet in sociale zaken wordt bepaald op 7
même si les dispositions sociales renvoient au taux d'intérêt légal en pct., zelfs indien de sociale bepalingen verwijzen naar de wettelijke
matière civile et pour autant qu'il n'y soit pas explicitement dérogé rentevoet in burgerlijke zaken en voor zover er niet uitdrukkelijk in
dans les dispositions sociales, notamment dans la loi du 27 juin 1969 de sociale bepalingen, onder meer in de wet van 27 juni 1969 tot
révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de
sociale des travailleurs. maatschappelijke zekerheid der arbeiders, wordt van afgeweken.
Ce taux peut être modifié par arrêté royal délibéré en Conseil des Deze rentevoet kan bij een koninklijk besluit vastgesteld na overleg
ministres ». in de Ministerraad worden gewijzigd ».
L'article 43 modifie l'article 28, § 1er, précité, de la loi du 27 Artikel 43 wijzigt het voormelde artikel 28, § 1, van de wet van 27
juin 1969, lequel énonce désormais : juni 1969 dat voortaan luidt :
« § 1er. L'employeur qui ne verse pas les cotisations dans les délais « § 1. De werkgever die de bijdragen niet binnen de door de Koning
fixés par le Roi est redevable envers l'organisme percepteur des vastgestelde termijnen stort, is aan de inningorganisme van de
cotisations de sécurité sociale d'une majoration de cotisation et d'un socialezekerheidsbijdragen een bijdrageopslag en een verwijlinterest
intérêt de retard fixé à 7 p.c. dont les conditions d'application sont van 7 pct. verschuldigd, waarvan de voorwaarden van toepassing bij
fixées par arrêté royal. koninklijk besluit worden vastgesteld.
La majoration de cotisation ne peut toutefois être supérieure à 10 De bijdrageopslag mag evenwel niet meer bedragen dan 10 pct. van de
p.c. des cotisations dues ». verschuldigde bijdragen ».
B.3.3. Par ailleurs, l'article 41 de la même loi-programme du 8 juin B.3.3. Bovendien stelt artikel 41 van dezelfde programmawet van 8 juni
2008 détermine le régime qui, en vertu de l'article 44, est applicable 2008 de regeling vast die, krachtens artikel 44, van toepassing is
du 1er janvier 2007 au 31 décembre 2008. vanaf 1 januari 2007 tot 31 december 2008.
Pour cette période, l'article 41 dispose : Voor die periode bepaalt artikel 41 :
« Le taux d'intérêt légal visé à l'article 28, § 1er, alinéa 2, de la « De wettelijke rentevoet bedoeld in artikel 28, § 1, tweede lid, van
loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 de wet 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december
concernant la sécurité sociale des travailleurs, est le taux d'intérêt 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, is de
légal dont question à l'article 2, § 2, de la loi du 5 mai 1865 wettelijke rentevoet bedoeld in artikel 2, § 2, van de wet van 5 mei
relative au prêt à l'intérêt ». 1865 betreffende de lening tegen intrest ».
Quant aux exceptions soulevées par l'ONSS Wat betreft de door de RSZ opgeworpen excepties
B.4.1. A titre principal, l'ONSS conteste la recevabilité de la B.4.1. In hoofdorde betwist de RSZ de ontvankelijkheid van de
question préjudicielle : d'une part, la Cour ne pourrait étendre son prejudiciële vraag : enerzijds zou het Hof zijn toetsing niet kunnen
contrôle à l'article 41 de la loi-programme du 8 juin 2008, dès lors uitbreiden tot artikel 41 van de programmawet van 8 juni 2008,
que cette disposition ne lui a pas été soumise par le juge a quo ; aangezien die bepaling niet aan het Hof werd voorgelegd door de
d'autre part, ni la question préjudicielle, ni les motifs de la verwijzende rechter; anderzijds zouden noch de prejudiciële vraag,
décision de renvoi ne permettraient d'établir quelles catégories de noch de motieven van de verwijzingsbeslissing het mogelijk maken te
personnes doivent être comparées entre elles et il serait impossible bepalen welke categorieën van personen met elkaar moeten worden
d'en déduire en quoi la disposition litigieuse violerait les articles vergeleken en zou het onmogelijk zijn daaruit af te leiden hoe de in
10 et 11 de la Constitution. het geding zijnde bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet zou
B.4.2. Il ressort de la question préjudicielle que la Cour est schenden. B.4.2. Uit de prejudiciële vraag blijkt dat het Hof wordt ondervraagd
interrogée sur la question de la constitutionnalité de l'effet over de grondwettigheid van de terugwerkende kracht die bij artikel 44
rétroactif donné, par l'article 44, à l'article 41 de la aan artikel 41 wordt verleend.
loi-programme.
La Cour est également invitée à comparer la situation des justiciables Het Hof wordt eveneens verzocht om de situatie van de rechtzoekenden
qui entrent dans le champ d'application des articles 41 et 44, avec die onder de toepassingssfeer van de artikelen 41 en 44 vallen, te
celle des autres justiciables. vergelijken met die van de andere rechtzoekenden.
B.4.3. Les exceptions sont rejetées. B.4.3. De excepties worden verworpen.
Quant au fond Ten gronde
B.5. La Cour est interrogée sur la compatibilité, avec les articles 10 B.5. Het Hof wordt ondervraagd over de bestaanbaarheid, met de
et 11 de la Constitution, combinés notamment avec le principe de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met
non-rétroactivité des lois, des articles 41 et 44 de la loi-programme inzonderheid het beginsel van de niet-retroactiviteit van de wetten,
du 8 juin 2008, en ce que la modification portée par l'article 41 van de artikelen 41 en 44 van de programmawet van 8 juni 2008, in
zoverre de in artikel 41 vervatte wijziging, krachtens artikel 44,
sortit ses effets du 1er janvier 2007 au 31 décembre 2008, en vertu de uitwerking heeft met ingang van 1 januari 2007 tot 31 december 2008.
l'article 44. En ce qui concerne le caractère interprétatif allégué de l'article 41 Wat betreft het aangevoerde interpretatieve karakter van artikel 41
de la loi-programme du 8 juin 2008 van de programmawet van 8 juni 2008
B.6. L'ONSS soutient que l'article 41 de la loi-programme du 8 juin B.6. De RSZ betoogt dat artikel 41 van de programmawet van 8 juni 2008
2008 doit s'analyser comme une disposition interprétative, ce qui moet worden beschouwd als een interpretatieve bepaling, wat zou
impliquerait qu'« il n'y a en l'espèce aucune violation des principes impliceren dat « te dezen de beginselen van niet-retroactiviteit van
de non-rétroactivité des lois, de sécurité juridique ou de confiance de wetten, van rechtszekerheid of van gewettigd vertrouwen, noch van
légitime, ni du droit à un procès équitable ». het recht op een eerlijk proces geenszins werden geschonden ».
B.7. Aux termes de l'article 84 de la Constitution, l'interprétation B.7. Luidens artikel 84 van de Grondwet kan alleen de wet een
des lois par voie d'autorité n'appartient qu'à la loi. authentieke uitlegging van de wetten geven.
Une loi est interprétative quand elle confère à une disposition Een wet is een interpretatieve wet wanneer ze aan een wetsbepaling de
législative le sens que, dès son adoption, le législateur a voulu lui donner et qu'elle pouvait raisonnablement recevoir. C'est donc le propre d'une telle loi, sous réserve du principe de légalité en matière pénale, de sortir ses effets à la date d'entrée en vigueur des dispositions législatives qu'elle interprète. Toutefois, la garantie de la non-rétroactivité des lois ne pourrait être éludée par le seul fait qu'une loi ayant un effet rétroactif serait présentée comme une loi interprétative. Il convient donc d'examiner si le législateur a donné à la loi le sens qu'elle pouvait raisonnablement recevoir dès son adoption. B.8. L'exposé des motifs commente en ces termes l'objectif qui était betekenis geeft die de wetgever bij de aanneming ervan heeft willen geven en die zij redelijkerwijze kon krijgen. Het behoort dus tot het wezen van een dergelijke wet dat, onder voorbehoud van het strafrechtelijk wettigheidsbeginsel, zij terugwerkt tot op de datum van inwerkingtreding van de wetsbepalingen die zij interpreteert. De waarborg van de niet-retroactiviteit van de wetten zou echter niet kunnen worden omzeild door het enkele feit dat een wet met terugwerkende kracht als een interpretatieve wet zou worden voorgesteld. Er dient dus te worden onderzocht of de wetgever aan de wet de betekenis heeft gegeven die zij redelijkerwijze kon krijgen sinds de aanneming ervan. B.8. In de memorie van toelichting wordt de doelstelling die de
celui du législateur en adoptant l'article 41 en cause : wetgever met het aannemen van het artikel 41 beoogde, in de volgende
bewoordingen becommentarieerd :
« La loi-programme du 27 décembre 2006 a éclaté le concept uniforme « De programmawet van 27 december 2006 heeft het eenvormig concept van
de wettelijke rentevoet gesplitst in twee verschillende concepten : de
d'intérêt légal en deux concepts distincts : l'intérêt légal en wettelijke rentevoet in burgerlijke en handelszaken en de wettelijke
matière civile et commerciale et l'intérêt légal en matière fiscale rentevoet in fiscale zaken (deze wettelijke rentevoet in fiscale zaken
(cet intérêt légal en matière fiscale n'est pas présenté comme étant wordt niet voorgesteld als afwijkend ten opzichte van de wettelijke
dérogatoire à l'intérêt légal en matière civile et commerciale). rentevoet in burgerlijke en handelszaken).
Le cas d'un éventuel taux d'intérêt légal en matière sociale a été Een eventuele wettelijke rentevoet in sociale zaken werd over het
oublié alors que ces dernières années le social a toujours suivi le hoofd gezien, terwijl het sociale de jongste jaren het fiscale altijd
fiscal lorsqu'il n'y avait pas de raison d'envisager un traitement heeft gevolgd wanneer een aparte behandeling niet moest worden
différencié. Le monde des entreprises a toujours insisté pour que l'on overwogen. De bedrijfswereld heeft er steeds op aangedrongen zo weinig
distingue le moins possible dans des matières qui ne le justifient mogelijk onderscheid te maken in materies waarvoor dit niet
pas. Le taux d'intérêt légal en matière sociale doit donc être le même verantwoord is. De wettelijke rentevoet in sociale zaken moet dus
que le taux d'intérêt légal en matière fiscale. dezelfde zijn als de wettelijke rentevoet in fiscale zaken.
De plus, faire dépendre le taux d'intérêt de retard en matière sociale Daarenboven, wanneer men het percentage van de verwijlinterest in
d'une publication dans le Moniteur belge par l'administration générale sociale zaken laat afhangen van een bekendmaking in het Belgisch
de la Trésorerie du Service public fédéral Finances ' dans le courant Staatsblad door de algemene administratie van de Thesaurie van de
du mois de janvier ' est constitutif d'incertitude et d'insécurité Federale Overheidsdienst Financiën ' in de maand januari ', zorgt dit
juridique tant pour les employeurs que pour l'Office national de voor onduidelijkheid en rechtsonzekerheid zowel voor de werkgevers als
sécurité sociale qui doit adapter une série d'applications voor de Rijksdienst voor sociale zekerheid die een aantal
informatiques et faire tourner certains programmes afin de procéder à informatica-applicaties moet aanpassen en bepaalde programma's moet
des adaptations dans les comptes des employeurs (environ 220 000) avec laten draaien om aanpassingen in de werkgeversrekeningen (ongeveer 220
effet rétroactif. 000) met terugwerkende kracht aan te brengen.
Het eerste bedoeld bericht werd bekendgemaakt in het Belgisch
Le premier avis en question a été publié au Moniteur belge du 17 Staatsblad van 17 januari 2007, waarbij de wettelijke rentevoet voor
janvier 2007, il fixait le taux d'intérêt légal pour 2007 à 6 %. 2007 op 6 % werd vastgesteld.
A ce jour le dispositif de l'article 54, alinéa 1er, de l'arrêté royal Artikel 54, eerste lid van het koninklijk besluit van 28 november 1969
du 28 novembre 1969 pris en exécution de la loi du 27 juin 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de
révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke
sociale des travailleurs n'est pas modifié. Il prévoit toujours zekerheid der arbeiders werd tot nu toe niet gewijzigd. Het voorziet
l'application d'un intérêt légal de 7 %. nog steeds in de toepassing van de wettelijke rentevoet van 7 % .
Il est donc proposé d'interpréter la notion d'intérêt légal contenue Er wordt bijgevolg voorgesteld om de wettelijke rentevoet bedoeld in
dans l'article 28, § 1er, alinéa 2, de la loi du 27 juin 1969 comme artikel 28, § 1, tweede lid, van de wet 27 juni 1969 te interpreteren
étant l'intérêt légal visé à l'article 2, § 2, de la loi du 5 mai 1965. als zijnde de wettelijke rentevoet waarvan sprake in artikel 2, § 2, van de wet van 5 mei 1865.
Pour 2008, l'avis a été publié au Moniteur belge du 15 janvier 2008, Voor 2008 werd het bericht bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad
il fixe le taux d'intérêt légal à 7 % » (Doc. parl., Chambre, van 13 januari 2008, waarbij de wettelijke rentevoet op 7 % werd
2007-2008, DOC 52-1011/001, pp. 25-26). vastgesteld » (Parl. St., Kamer, 2007-2008, DOC 52-1011/001, pp.
Quant à l'article 44, il est justifié comme suit : 25-26). Artikel 44 wordt verantwoord als volgt :
« Cet article règle l'entrée en vigueur de la présente section. « Dit artikel regelt de inwerkingtreding van deze afdeling.
L'article 41 produit ses effets le 1er janvier 2007 et cesse d'être en Artikel 41 heeft uitwerking met ingang van 1 januari 2007 en treedt
vigueur le 31 décembre 2008. En effet, à partir du 1er janvier 2009 buiten werking op 31 december 2008.
l'article 42 prévoit un intérêt social particulier égal à l'intérêt Vanaf 1 januari 2009 voorziet artikel 42 immers in een bijzondere
fiscal. Dès lors, l'article interprétatif n'aura plus de raison d'être sociale rentevoet gelijk aan de fiscale rentevoet. Het
interpretatieartikel zal dan ook geen reden tot bestaan meer hebben »
» (ibid., p. 26). (ibid., p. 26).
B.9. La simple affirmation, dans les travaux préparatoires, du B.9. De eenvoudige bevestiging, in de parlementaire voorbereiding, van
caractère interprétatif des articles 41 et 44 combinés ne permet pas het interpretatieve karakter van de in samenhang gelezen artikelen 41
de conclure que ces dispositions aient pour but de conférer à en 44 kan niet leiden tot de conclusie dat die bepalingen tot doel
l'article 28, § 1er, alinéa 2, de la loi du 27 juin 1969 le sens qu'il zouden hebben aan artikel 28, § 1, tweede lid, van de wet van 27 juni
est censé avoir toujours eu. 1969 de betekenis te verlenen die het geacht wordt altijd te hebben
Au contraire, l'article 44 de la loi-programme en cause déclare gehad. Het in het geding zijnde artikel 44 van de programmawet daarentegen
l'article 41 de cette loi applicable à la période allant du 1er verklaart artikel 41 van die wet toepasbaar op de periode die loopt
janvier 2007 au 31 décembre 2008. Ces deux dispositions ne sortissent van 1 januari 2007 tot 31 december 2008. Die beide bepalingen hebben
pas leurs effets à la date d'adoption de l'article 28, § 1er, alinéa geen uitwerking op de datum van aanneming van artikel 28, § 1, tweede
2, de la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 lid, van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van
concernant la sécurité sociale des travailleurs; par ailleurs, à dater 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der
du 1er décembre 2009, un régime autonome est mis en place par d'autres arbeiders; bovendien wordt vanaf 1 december 2009 een autonome regeling
dispositions de la même loi, à savoir ses articles 42 et 43. ingevoerd door andere bepalingen van dezelfde wet, namelijk de
artikelen 42 en 43 ervan.
Dès lors que, d'une part, les articles 41 et 44 ne sortissent pas Aangezien, enerzijds, de artikelen 41 en 44 geen uitwerking hebben op
leurs effets à la date d'entrée en vigueur de la disposition de datum van inwerkingtreding van de wetsbepaling die geïnterpreteerd
législative censée interprétée et que, d'autre part, ils créent une wordt geacht en, anderzijds, zij een onderscheid in het leven roepen
distinction dans la signification de l'article 28, § 1er, alinéa 2, in de betekenis van het voormelde artikel 28, § 1, tweede lid, naar
précité en fonction du moment auquel il s'applique, ces articles, gelang van het ogenblik waarop het wordt toegepast, vormen die
comme l'a également estimé le juge a quo, ne constituent pas des artikelen, zoals de verwijzende rechter eveneens heeft gemeend, geen
dispositions interprétatives, mais bien des dispositions rétroactives interpretatieve bepalingen, maar wel degelijk louter retroactieve
pures et simples. bepalingen.
B.10. L'article 44 de la loi-programme du 8 juin 2008 déclare son B.10. Artikel 44 van de programmawet van 8 juni 2008 verklaart artikel
article 41 applicable à la période allant du 1er janvier 2007 au 31 41 ervan toepasbaar op de periode die loopt van 1 januari 2007 tot 31
décembre 2008. december 2008.
Aangezien die programmawet werd bekendgemaakt in het Belgisch
Cette loi-programme ayant été publiée au Moniteur belge du 16 juin Staatsblad van 16 juni 2008, heeft de aan het oordeel van het Hof
2008, la rétroactivité soumise à l'appréciation de la Cour porte dès voorgelegde retroactiviteit bijgevolg betrekking op de periode die
lors sur la période allant du 1er janvier 2007 jusqu'à la publication loopt van 1 januari 2007 tot de bekendmaking van de wet.
de la loi. En ce qui concerne l'effet rétroactif de l'article 44 de la Wat betreft de terugwerkende kracht van artikel 44 van de programmawet
loi-programme du 8 juin 2008 van 8 juni 2008
B.11. La rétroactivité d'une disposition législative ne se justifie B.11. De retroactiviteit van een wetsbepaling is enkel verantwoord
que si elle est indispensable à la réalisation d'un objectif d'intérêt wanneer ze absoluut noodzakelijk is voor de verwezenlijking van een
général. doelstelling van algemeen belang.
B.12. Selon les travaux préparatoires cités en B.8, le législateur, en B.12. Volgens de in B.8 geciteerde parlementaire voorbereiding heeft
adoptant l'article 41, a entendu faire coïncider le taux d'intérêt de wetgever, met de aanneming van artikel 41, de wettelijke rentevoet
légal en matière sociale avec celui applicable en matière fiscale, en in sociale zaken willen laten samenvallen met die welke van toepassing
is in fiscale zaken, en aldus willen tegemoetkomen aan de wens van de
répondant ainsi au voeu du « monde des entreprises »; il entendait « bedrijfswereld »; hij wilde ook een einde maken aan de
aussi mettre un terme à l'insécurité juridique qui résultait, tant rechtsonzekerheid die, zowel voor de werkgevers als voor de RSZ,
pour les employeurs que pour l'ONSS, de l'ancien système, dans lequel voortvloeide uit het vroegere systeem, waarin de Algemene
l'Administration générale de la trésorerie publiait au Moniteur belge Administratie van de thesaurie in de maand januari, in het Belgisch
, en principe dans le courant du mois de janvier, le taux de l'intérêt Staatsblad in principe de wettelijke rentevoet bekendmaakte die van
légal applicable pendant l'année calendrier en cours; en outre, il toepassing was gedurende het lopende kalenderjaar; bovendien ging het
convenait d'éviter les aléas comptables et informatiques dus à erom de boekhoudkundige en informaticatechnische risico's te vermijden
l'incertitude quant à la date de parution de l'avis du ministère des die te wijten zijn aan de onzekerheid in verband met de datum van
Finances. verschijning van het bericht van het ministerie van Financiën.
Selon le Conseil des ministres, l'article 41 - en retenant, pour Volgens de Ministerraad, maakt artikel 41 - door voor het jaar 2007
l'année 2007, un taux de 7 p.c. - permet aussi une « uniformisation du een rentevoet van 7 pct. in aanmerking te nemen - ook een «
uniformisering van de rentevoet » mogelijk, waarbij de rentevoet
taux », ce même taux étant celui applicable tant pour l'année 2006 que dezelfde is als die welke voor het jaar 2006 als voor het jaar 2008
pour l'année 2008. van toepassing is.
B.13. Ce qui est mentionné en B.12 constitue un objectif d'intérêt B.13. Wat in B.12 wordt vermeld, is een doelstelling van algemeen
général qui justifie que les dispositions des articles 41 à 43 de la belang die verantwoordt dat de bepalingen van de artikelen 41 tot 43
loi en cause s'appliquent avec effet rétroactif à la date du 1er van de in het geding zijnde wet met terugwerkende kracht worden
janvier 2007, d'autant plus que la rétroactivité est très limitée dans toegepast op datum van 1 januari 2007, des te meer daar de
terugwerkende kracht zeer beperkt is in de tijd, dat de wijziging van
le temps, que la modification du taux joue selon le cas en faveur ou de intrestvoet naar gelang van het geval, nu eens in het voordeel, dan
en défaveur de l'ONSS ou des assujettis et qu'elle ne porte que sur un eens in het nadeel van de RSZ of van de bijdrageplichtigen is, en
élément accessoire des cotisations et majorations de cotisations. slechts betrekking heeft op een bijkomstig element van de bijdragen en
bijdrageverhogingen.
B.14. Le contrôle des articles 41 et 44 de la loi-programme du 8 juin B.14. De toetsing van de artikelen 41 en 44 van de programmawet van 8
2008 au regard des autres dispositions mentionnées dans la question juni 2008 aan de andere in de prejudiciële vraag vermelde bepalingen
préjudicielle ne conduit pas à une autre conclusion, étant donné qu'il leidt niet tot een andere conclusie, nu er geen onevenredigheid is
n'y a pas de disproportion entre l'intérêt général poursuivi et les tussen het nagestreefde algemeen belang en het te dezen betrokken
intérêts particuliers concernés en l'espèce. particulier belang.
B.15. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.15. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
Les articles 41 et 44 de la loi-programme du 8 juin 2008 ne violent De artikelen 41 en 44 van de programmawet van 8 juni 2008 schenden
pas les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non avec les niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang
autres dispositions et principes mentionnés dans la question gelezen met de andere in de prejudiciële vraag vermelde bepalingen en
préjudicielle, en ce que l'article 44 prévoit que l'article 41 produit beginselen, in zoverre artikel 44 bepaalt dat artikel 41 uitwerking
ses effets au 1er janvier 2007. heeft op 1 januari 2007.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare
l'audience publique du 26 novembre 2009. terechtzitting van 26 november 2009.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
P. Martens. P. Martens.
^