Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 7/2009 du 15 janvier 2009 Numéro du rôle : 4398 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 9, 24, 26 et 28 de la loi du 7 décembre 1998 organisant un service de police intégré, structuré à deux niveaux, La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P. Ma(...)"
Extrait de l'arrêt n° 7/2009 du 15 janvier 2009 Numéro du rôle : 4398 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 9, 24, 26 et 28 de la loi du 7 décembre 1998 organisant un service de police intégré, structuré à deux niveaux, La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P. Ma(...) Uittreksel uit arrest nr. 7/2009 van 15 januari 2009 Rolnummer 4398 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 9, 24, 26 en 28 van de wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 7/2009 du 15 janvier 2009 Uittreksel uit arrest nr. 7/2009 van 15 januari 2009
Numéro du rôle : 4398 Rolnummer 4398
En cause : la question préjudicielle relative aux articles 9, 24, 26 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 9, 24, 26 en
et 28 de la loi du 7 décembre 1998 organisant un service de police 28 van de wet van 7 december 1998 tot organisatie van een
intégré, structuré à deux niveaux, posée par le Conseil d'Etat. geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus, gesteld
door de Raad van State.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de
Martens, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels et T. Merckx-Van rechters P. Martens, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels en T.
Goey, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
M. Melchior, voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt n° 177.499 du 30 novembre 2007 en cause de la commune Bij arrest nr. 177.499 van 30 november 2007 in zake de gemeente Elsene
d'Ixelles et Willy Decourty contre la zone de police de en Willy Decourty tegen de politiezone Brussel-Hoofdstad-Elsene en de
Bruxelles-Capitale-Ixelles et l'Etat belge, dont l'expédition est Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is
parvenue au greffe de la Cour le 18 décembre 2007, le Conseil d'Etat a ingekomen op 18 december 2007, heeft de Raad van State de volgende
posé la question préjudicielle suivante : prejudiciële vraag gesteld :
« Les articles 9, 24, 26 et 28 de la loi du 7 décembre 1998 organisant « Schenden de artikelen 9, 24, 26 en 28 van de wet van 7 december 1998
un service de police intégré, structuré à deux niveaux, violent-ils tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op
les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'ils ne posent twee niveaus, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre zij
aucune condition ni modalité pour la constitution des zones de police, voor de vorming van de politiezones geen enkele voorwaarde noch regel
donnant ainsi au Roi toute latitude pour fixer ' par arrêté délibéré opleggen, waardoor de Koning, ' bij een in Ministerraad overlegd
en Conseil des ministres, les modalités à suivre pour l'octroi de voix besluit, de nadere regels die in acht moeten worden genomen voor de
aux membres du collège de police ' (article 24 précité) et permettent toekenning van stemmen aan de leden van het politiecollege ' (voormeld
ainsi de regrouper, au sein de la Zone de police artikel 24) volkomen vrij kan bepalen, en zij het aldus mogelijk maken
Bruxelles-Capitale-Ixelles, deux communes aux caractéristiques très om binnen de politiezone Brussel-Hoofdstad-Elsene twee gemeenten te
différentes, tant au niveau de leur chiffre de population respectif, verenigen met sterk verschillende kenmerken, zowel op het vlak van hun
que de l'étendue du territoire à couvrir, ainsi qu'au plan des respectief bevolkingscijfer als op dat van de oppervlakte van het te
effectifs et, par voie de conséquence, de la répartition de leur bestrijken grondgebied, alsook op het vlak van het personeelsbestand
puissance votale au sein des organes de la Zone, contrairement aux en bijgevolg van de verdeling van hun stemgewicht binnen de organen
quatre autres grandes villes du pays qui constituent quant à elles des van de zone, in tegenstelling tot de vier andere grote steden van het
zones unicommunales ? ». land, die van hun kant eengemeentezones vormen ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. L'article 9 de la loi du 7 décembre 1998 organisant un service B.1.1. Artikel 9 van de wet van 7 december 1998 tot organisatie van
de police intégré, structuré à deux niveaux, dispose : een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus,
« Après que l'avis des bourgmestres concernés, qui consultent les bepaalt : « Na advies van de betrokken burgemeesters, die de gemeenteraden
conseils communaux à cet effet, ainsi que l'avis du procureur général dienaangaande raadplegen, van de procureur-generaal en van de
et du gouverneur aient été recueillis sur une proposition de gouverneur over een voorstel tot indeling door de minister van
répartition du ministre de l'Intérieur, le Roi divise, par arrêté Binnenlandse Zaken, verdeelt de Koning, bij een in Ministerraad
royal délibéré en Conseil des ministres sur la proposition des overlegd koninklijk besluit op de voordracht van de ministers van
ministres de l'Intérieur et de la Justice, le territoire des provinces Binnenlandse Zaken en van Justitie, het grondgebied van de provincies
et celui de l'arrondissement administratif de Bruxelles-Capitale en en van het administratief arrondissement van Brussel-Hoofdstad, in
zones de police. Pour ce faire, les limites des arrondissements politiezones. Daartoe worden de grenzen van de gerechtelijke
judiciaires sont respectées, sauf en ce qui concerne les communes arrondissementen gerespecteerd, behoudens wat de gemeenten betreft die
ressortissant à plusieurs arrondissements judiciaires. ressorteren onder meerdere gerechtelijke arrondissementen.
Une zone de police est composée d'une ou de plusieurs communes. La Een politiezone bestaat uit één of meer gemeenten. De meergemeentezone
zone pluricommunale est dotée de la personnalité juridique ». beschikt over rechtspersoonlijkheid ».
B.1.2. L'article 24 de la même loi dispose : B.1.2. Artikel 24 van dezelfde wet bepaalt :
« Au sein du collège de police, chaque bourgmestre dispose d'un nombre « In het politiecollege beschikt elke burgemeester over een aantal
de voix proportionnel à la dotation policière minimale que sa commune stemmen naar evenredigheid van de minimum politiedotatie die zijn
investit dans la zone pluricommunale.
Par dérogation à l'alinéa 1er, le nombre de voix est accordé, pendant gemeente in de meergemeentezone inbrengt.
les deux premières années qui suivent l'année pendant laquelle la In afwijking van het eerste lid wordt gedurende de eerste twee jaren
police locale a été mise en place, proportionnellement à la charge volgend op het jaar waarin de lokale politie is opgericht, het aantal
nette pour la fonction Justice et Police portant le code statistique stemmen toegekend naar evenredigheid van de nettolast voor de functie
399 des derniers comptes annuels fixés et approuvés de chaque commune. Justitie en Politie onder de statistische code 399 van de laatst
Le Roi fixe, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, les vastgestelde en goedgekeurde jaarrekeningen van elke gemeente.
De Koning bepaalt, bij een in Ministerraad overlegd besluit, de nadere
modalités à suivre pour l'octroi de voix aux membres du collège de regels die in acht moeten worden genomen voor de toekenning van
police ». stemmen aan de leden van het politiecollege ».
B.1.3. L'article 26 de la même loi dispose : B.1.3. Artikel 26 van dezelfde wet bepaalt :
« Par dérogation à l'article précédent, chaque groupe de représentants « In afwijking van het vorige artikel beschikt, bij de stemmingen over
d'une commune de la zone de police dispose, pour les votes sur de vaststelling van de begroting, de begrotingswijzigingen en de
l'établissement du budget, les modifications budgétaires et les jaarrekeningen, elke groep vertegenwoordigers van één gemeente uit de
comptes annuels, d'autant de voix que celles dont dispose au sein du politiezone over evenveel stemmen als waarover de burgemeester van de
collège de police le bourgmestre de la commune qu'il représente. Ces gemeente die hij vertegenwoordigt, beschikt in het politiecollege.
voix sont réparties de manière égale entre les membres du groupe ». Deze stemmen worden onder de leden van die groep gelijk verdeeld ».
B.1.4. L'article 28 de la même loi dispose : B.1.4. Artikel 28 van dezelfde wet bepaalt :
« Les articles 104, alinéas 1er et 3, et 105 de la nouvelle loi « De artikelen 104, eerste en derde lid, en 105 van de nieuwe
communale sont d'application conforme au collège de police. Le collège gemeentewet zijn van overeenkomstige toepassing op het politiecollege.
de police ne peut délibérer que si la majorité des voix visée à Het politiecollege mag alleen dan beraadslagen en besluiten als de
l'article 24 est représentée. meerderheid van de stemmen bedoeld in artikel 24 is vertegenwoordigd.
Les décisions du collège de police sont prises à la majorité des voix De besluiten van het politiecollege worden bij meerderheid van de
visée à l'alinéa précédent. En cas de parité de voix, le collège de stemmen bedoeld in het vorige lid genomen. Bij staking van stemmen
police reporte l'affaire à une prochaine réunion. Si la majorité des verdaagt het politiecollege de zaak tot een volgende vergadering.
voix du collège de police a déclaré au préalable urgent le traitement Indien bij meerderheid van stemmen in het politiecollege de
de l'affaire, ou si l'affaire avait été reportée lors d'une réunion behandeling van de zaak vooraf spoedeisend is verklaard, of wanneer de
précédente après parité de voix, la voix du président est zaak in een vorige vergadering na staking van stemmen werd verdaagd,
prépondérante en cas de parité des voix ». is bij staking van stemmen de stem van de voorzitter beslissend ».
B.2. La Cour est interrogée par le Conseil d'Etat sur la compatibilité B.2. Aan het Hof wordt door de Raad van State een vraag gesteld over
avec les articles 10 et 11 de la Constitution des dispositions de bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van de
précitées en ce que celles-ci contiennent une habilitation conçue en voormelde bepalingen, in zoverre die een machtiging in te algemene
des termes trop généraux qui permettrait au Roi, d'une part, de bewoordingen bevatten die het de Koning mogelijk zou maken om,
déterminer librement les modalités à suivre pour l'octroi de voix aux enerzijds, vrij de nadere regels te bepalen die in acht dienen te
membres du collège de police et, d'autre part, de regrouper, au sein worden genomen voor de toekenning van stemmen aan de leden van het
de la zone de police de Bruxelles-Ixelles, des communes aux politiecollege en, anderzijds, binnen de politiezone Brussel-Elsene,
caractéristiques très différentes. gemeenten met sterk verschillende kenmerken te verenigen.
B.3.1. Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, la B.3.1. In tegenstelling tot wat de Ministerraad aanvoert, wordt aan
Cour est donc interrogée, non sur la constitutionnalité des arrêtés het Hof dus niet een vraag gesteld over de grondwettigheid van de
royaux pris en exécution des dispositions législatives visées dans la koninklijke besluiten die werden genomen ter uitvoering van de in de
question préjudicielle, mais sur la compatibilité, avec les articles prejudiciële vraag bedoelde wetsbepalingen, maar over de
10 et 11 de la Constitution, de l'habilitation faite au Roi par ces bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van de bij
dispositions. Il s'ensuit que la Cour est compétente pour répondre à die bepalingen aan de Koning verleende machtiging. Daaruit volgt dat
la question préjudicielle posée par le Conseil d'Etat. het Hof bevoegd is om te antwoorden op de door de Raad van State
gestelde prejudiciële vraag.
B.3.2. Seuls les articles 9 et 24 de la loi en cause contiennent une B.3.2. Enkel de artikelen 9 en 24 van de in het geding zijnde wet
habilitation faite au Roi, de sorte que la Cour limite son contrôle à bevatten een aan de Koning verleende machtiging, zodat het Hof zijn
ces dispositions, tout en tenant compte du contenu des articles 26 et toetsing beperkt tot die bepalingen, eveneens rekening houdende met de
28 de ladite loi. inhoud van de artikelen 26 en 28 van die wet.
B.4.1. En attribuant au pouvoir législatif la compétence de régler B.4.1. Door de bevoegdheid inzake de regeling van de organisatie van
l'organisation du service de police intégré, structuré à deux niveaux, de geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus, aan de
le Constituant a voulu éviter que le pouvoir exécutif règle seul cette wetgevende macht toe te wijzen, heeft de Grondwetgever willen
vermijden dat die aangelegenheid zou worden geregeld door de
matière; l'article 184 de la Constitution garantit ainsi qu'elle fera uitvoerende macht alleen; aldus waarborgt artikel 184 van de Grondwet
l'objet de décisions prises par une assemblée délibérante dat daarover wordt beslist door een democratisch verkozen
démocratiquement élue. beraadslagende vergadering.
Le manquement à cette disposition est constitutif d'une violation des De niet-inachtneming van die bepaling houdt een schending van de
articles 10 et 11 de la Constitution puisqu'une catégorie de citoyens artikelen 10 en 11 van de Grondwet in, vermits de waarborg die het
se verraient de la sorte privés de manière discriminatoire de la optreden van een democratisch verkozen vergadering biedt, aldus op een
garantie que constitue l'intervention d'une assemblée démocratiquement discriminerende manier aan een categorie van burgers zou worden
élue. ontzegd.
B.4.2. A moins que les termes de la question préjudicielle ou les B.4.2. Tenzij de bewoordingen van de prejudiciële vraag of de gegevens
données de la cause amènent à conclure dans un autre sens, la Cour van de zaak in andere zin zouden doen besluiten, dient het Hof de
doit contrôler la compatibilité d'une norme législative avec les bestaanbaarheid van een wettelijke norm met de bepalingen van titel II
dispositions du titre II de la Constitution au moment de ce contrôle van de Grondwet te controleren op het moment van die toetsing en niet
et non au moment de l'adoption de la norme législative. op het moment van het tot stand komen van die wetskrachtige norm.
La disposition litigieuse est, certes, antérieure à l'entrée en Het is juist dat de in het geding zijnde bepaling de inwerkingtreding
vigueur de l'article 184 de la Constitution. Cependant, le litige dont van artikel 184 van de Grondwet voorafgaat. Het geschil voor de
est saisi le juge a quo porte sur une période qui est postérieure à verwijzende rechter heeft echter betrekking op een periode na die
cette entrée en vigueur. inwerkingtreding.
Bien que l'article 184 de la Constitution réserve ainsi, en cette Hoewel artikel 184 van de Grondwet, in die aangelegenheid, de
matière, la compétence normative au législateur fédéral - lequel doit en régler les éléments essentiels -, il n'exclut pas que soit laissé un pouvoir limité d'exécution au Roi, voire à d'autres autorités désignées par le législateur. Une telle délégation n'est pas contraire au principe de légalité pour autant que l'habilitation soit définie de manière suffisamment précise et porte sur l'exécution de mesures dont les éléments essentiels sont fixés préalablement par le législateur. Il y a lieu d'examiner dès lors si l'habilitation donnée au Roi par les dispositions en cause respecte les limites ainsi définies. normatieve bevoegdheid aldus voorbehoudt aan de federale wetgever - die de essentiële elementen ervan moet regelen -, sluit het niet uit dat een beperkte uitvoeringsbevoegdheid aan de Koning, of zelfs aan andere door de wetgever aangewezen overheden, wordt overgelaten. Een dergelijke delegatie is niet in strijd met het wettigheidsbeginsel, voor zover de machtiging voldoende nauwkeurig is omschreven en betrekking heeft op de tenuitvoerlegging van maatregelen waarvan de essentiële elementen voorafgaandelijk door de wetgever zijn bepaald. Bijgevolg dient te worden onderzocht of de bij de in het geding zijnde bepalingen aan de Koning verleende machtiging binnen de aldus vastgestelde perken blijft.
B.5.1. Les développements de la proposition de loi qui est à l'origine B.5.1. In de toelichting bij het wetsvoorstel dat aan de oorsprong
de la loi en cause indiquent que « les zones de police seront ligt van de in het geding zijnde wet, wordt aangegeven dat « de
constituées en partant des ZIP actuelles » et justifient ainsi cette politiezones worden ingesteld op basis van de huidige IPZ's » en wordt
option : die keuze als volgt verantwoord :
« Interrompre brutalement cette dynamique existante pour créer de « Breken met de huidige dynamiek om nieuwe opsplitsingen te creëren
nouveaux découpages ne tenant pas compte de la pratique peut avoir des die geenszins rekening houden met de praktijk, kan nefaste gevolgen
conséquences néfastes pour le bon fonctionnement de l'appareil hebben voor de goede werking van het politieapparaat. Aanpassingen
policier. Des adaptations devront cependant être apportées dans zullen nochtans in sommige gevallen moeten gebeuren op grond van de
certains cas en tenant compte de l'expérience acquise dans la ZIP ervaringen die werden opgedaan met de IPZ en waarbij eveneens rekening
ainsi qu'en tenant compte : wordt gehouden met :
1° de l'effectif nécessaire pour assurer les fonctions de police de 1° de vereiste personeelssterkte om de basispolitiezorg te verzekeren
base dans toute la zone, en tenant compte de l'impact qu'aura sur in de gehele zone, rekening houdend met de invloed op het effectief
l'effectif la création, conformément à l'article 10, d'un ou de dat de creatie van één of meer politieposten in elke gemeente van de
plusieurs postes de police dans chaque commune de la zone; zone, overeenkomstig artikel 10 zal teweeg brengen;
2° des délais d'intervention; 2° de aanrijtijden;
3° du nombre maximal de communes afin de garantir l'exercice efficace 3° het maximum aantal gemeenten om de doeltreffende uitoefening van
de l'autorité des bourgmestres; het gezag van de burgemeesters te waarborgen;
4° des caractéristiques socio-économiques et administratives de la 4° de sociaal-economische en bestuurlijke karakteristieken van de
zone. zone.
Là où des zones interpolices n'existent pas aujourd'hui, il y aura Daar waar vandaag geen interpolitiezones bestaan, zal moeten worden
lieu de discuter de quelle façon et sous quelles conditions des zones besproken op welke wijze en onder welke voorwaarden politiezones
kunnen worden opgericht.
de police peuvent être créées. De verdeling van het Rijk in politiezones zal gebeuren door de Koning
La division du territoire du Royaume en zones de police se fera par le op voordracht van de ministers van Binnenlandse Zaken en van Justitie.
Roi sur proposition des ministres de l'Intérieur et de la Justice. Deze indeling zal niet kunnen zonder het advies van de betrokken
Elle ne pourra s'effectuer sans avis des bourgmestres concernés qui burgemeesters die hierover hun gemeenteraden moeten raadplegen.
devront consulter à ce sujet leurs conseils communaux. Un avis du Daarnaast is ook het advies voorzien van de procureur-generaal en van
procureur général et du gouverneur est également prévu. Ces avis de gouverneur. Deze adviezen worden door diverse instanties
seront émis, par ces diverses instances, sur la base d'une proposition uitgebracht op basis van een concreet voorstel van zone-indeling dat
concrète de constitution des zones leur transmise par le ministre de l'Intérieur. hen door de minister van Binnenlandse Zaken wordt overgemaakt.
L'objectif est d'arriver à un total d'environ 200 zones de police. Het is de bedoeling om in totaal tot ongeveer 200 politiezones te komen.
L'article 9 prévoit le respect des limites des arrondissements Artikel 9 bepaalt dat de grenzen van de gerechtelijke arrondissementen
judiciaires, sauf en ce qui concerne les communes qui ressortissent à moeten worden gerespecteerd, behalve voor de gemeenten die onder
plusieurs arrondissements judiciaires. verschillende gerechtelijke arrondissementen ressorteren.
Il est important de souligner, à cet égard, que de tels cas ne sont Het is belangrijk hier te benadrukken dat dergelijke gevallen slechts
que provisoires; en effet, dès que les limites des arrondissements tijdelijk zijn; zodra de grenzen van de gerechtelijke arrondissementen
judiciaires auront été retracées - en tenant compte notamment des hertekend zullen zijn - met inachtneming van de gemeentegrenzen en dat
limites des communes et que le ressort de ces arrondissements aura été het rechtsgebied van deze arrondissementen gewijzigd zal zijn, mogen
modifié, de tels cas ne pourront plus se présenter » (Doc. parl., dergelijke gevallen zich niet meer voordoen » (Parl. St., Kamer,
Chambre, 1997-1998, n° 1676/1, p. 15). 1997-1998, nr. 1676/1, p. 15).
B.5.2. Le Premier ministre précisa encore à cet égard : B.5.2. De Eerste Minister gaf in dat opzicht nog de volgende
toelichting :
« 1° En ce qui concerne Bruxelles : la loi sera appliquée partout de « 1° Aangaande Brussel : De wet zal overal op dezelfde manier worden
la même manière. Aucune exception n'est prévue. En fait, rien n'est toegepast. Er zijn geen uitzonderingen bepaald. In feite is nog niets
encore prévu. Seule la structure générale a été arrêtée. Sa bepaald. Alleen de algemene structuur ligt vast. De concrete invulling
concrétisation n'interviendra qu'après l'évaluation (voir 4°). ervan zal plaatshebben na de evaluatie (zie 4°).
[...] [...]
4° En ce qui concerne l'évaluation : il fallait choisir entre deux 4° Aangaande de evaluatie : Er moest worden gekozen tussen twee
extrêmes. Ou bien on ne changeait rien aux zones de police existantes uitersten. Ofwel veranderde men niets aan de bestaande politiezones,
(les ZIP actuelles) ou bien on reprenait tout depuis le début. La voorheen IPZ genoemd, ofwel hernam men alles van voor af aan. De
philosophie qui sous-tend l'évaluation est simple : les ZIP qui filosofie van de evaluatie is eenvoudig : goed werkende IPZs worden
fonctionnent bien sont maintenues et transformées en zones de police, behouden en omgevormd tot politiezones, maar waar zich problemen
mais là où des problèmes se posent, on redessine localement le paysage voordoen wordt het politielandschap lokaal hertekend. Deze evaluatie
policier. Cette évaluation est en cours. Elle sera terminée lors de is volop aan de gang. Ze zal beëindigd zijn bij de invoegetreding van
l'entrée en vigueur de la loi qui permettra la création de zones de de wet, die de creatie van politiezones mogelijk zal maken. Omgekeerd
police. Inversement, la loi n'entrera pas en vigueur avant la fin de zal de wet niet in voege treden voor het einde van de evaluatie.
l'évaluation. Etant donné que la loi entrera en vigueur par phases Aangezien de wet normaal bij het begin van volgend jaar stapsgewijs
successives au début de l'an prochain, l'évaluation devra être van kracht zal worden, zal de evaluatie voor die tijd voltooid moeten
terminée d'ici là. Il est évident que le parlement sera informé des zijn. Het is evident dat het parlement van de resultaten van deze
résultats de cette évaluation » (Doc. parl., Chambre, 1997-1998, n° evaluatie in kennis zal worden gesteld » (Parl. St., Kamer, 1997-1998,
1676/8, pp. 60 et 62). nr. 1676/8, pp. 60 en 62).
B.5.3. Il ressort de ce qui précède que la division du territoire des B.5.3. Uit wat voorafgaat blijkt dat de indeling van het grondgebied
provinces et de l'arrondissement administratif de Bruxelles-Capitale van de provincies en van het administratief arrondissement
en zones de police devait se faire après les consultations, avis et Brussel-Hoofdstad in politiezones diende te gebeuren na de
propositions mentionnés à l'article 9 de la loi en cause, que leur raadplegingen, adviezen en voorstellen vermeld in artikel 9 van de in
het geding zijnde wet, dat bij de opsplitsing ervan rekening diende te
découpage devait tenir compte de la pratique, que les anciennes zones worden gehouden met de praktijk, dat de oude zones (IPZ's) in beginsel
(ZIP) devaient en principe être maintenues et enfin qu'il faudrait behouden dienden te blijven en ten slotte dat rekening diende te
tenir compte d'une évaluation qui était en cours. worden gehouden met een evaluatie die aan de gang was.
B.5.4. Ces éléments peuvent expliquer que, dans l'article 9, le B.5.4. Die elementen kunnen verklaren waarom de wetgever zich in
législateur se soit limité à n'indiquer que l'obligation de respecter artikel 9 ertoe heeft beperkt enkel aan te geven dat de grenzen van de
les limites des arrondissements judiciaires, sauf en ce qui concerne gerechtelijke arrondissementen dienen te worden gerespecteerd,
les communes ressortissant à plusieurs de ces arrondissements, et à behoudens wat de gemeenten betreft die onder meerdere van die
autoriser que les zones de police se composent de plusieurs communes. arrondissementen ressorteren, en toe te staan dat de politiezones uit
De telles précisions peuvent être considérées comme les éléments meerdere gemeenten bestaan. Dergelijke preciseringen kunnen worden
essentiels qui doivent être arrêtés par le législateur lui-même beschouwd als de essentiële elementen die door de wetgever zelf dienen
lorsqu'il définit les limites d'une habitation donnée au Roi. te worden bepaald wanneer hij de grenzen van een aan de Koning
verleende machtiging vaststelt.
B.5.5. En outre, par la loi du 13 juillet 2001, le législateur a B.5.5. Bovendien heeft de wetgever bij de wet van 13 juli 2001 in de
inséré dans la loi en cause un article 22bis dont le paragraphe 1er in het geding zijnde wet een artikel 22bis ingevoegd, waarvan
dispose : paragraaf 1 bepaalt :
« Les conseils de police des zones de l'arrondissement administratif « De politieraden van de zones van het administratief arrondissement
de Bruxelles-Capitale doivent comprendre au moins le nombre suivant de Brussel-Hoofdstad moeten ten minste het volgende aantal leden van de
membres du groupe linguistique néerlandais : Nederlandse taalgroep omvatten :
- deux pour la zone de Uccle, Auderghem et Watermael-Boitsfort; - twee voor de zone van Ukkel, Oudergem en Watermaal-Bosvoorde;
- quatre pour la zone d'Anderlecht, Forest et Saint-Gilles; - vier voor de zone Anderlecht, Vorst en Sint-Gillis;
- trois pour la zone de Molenbeek-Saint-Jean, Berchem-Sainte-Agathe, - drie voor de zone van Sint-Jans-Molenbeek, Sint-Agatha-Berchem,
Ganshoren, Jette et Koekelberg; Ganshoren, Jette en Koekelberg;
- quatre pour la zone de Bruxelles et Ixelles; - vier voor de zone van Brussel en Elsene;
- quatre pour la zone de Schaerbeek, Saint-Josse-ten-Noode et Evere; - vier voor de zone van Schaarbeek, Sint-Joost-ten-Node en Evere;
- deux pour la zone d'Etterbeek, Woluwe-Saint-Lambert et - twee voor de zone van Etterbeek, Sint-Lambrechts-Woluwe en
Woluwe-Saint-Pierre ». Sint-Pieters-Woluwe ».
B.5.6. Il est vrai, comme l'avait signalé la section de législation du B.5.6. Zoals de afdeling wetgeving van de Raad van State heeft
Conseil d'Etat dans l'avis donné au sujet de cet article 22bis, que opgemerkt in het advies met betrekking tot dat artikel 22bis, is die
cette disposition ne se concilie pas avec l'article 9 de la loi du 7 bepaling niet verenigbaar met artikel 9 van de wet van 7 december
décembre 1998 qui habilite le Roi à établir et donc à modifier les 1998, dat de Koning machtigt om de politiezones vast te stellen en dus
zones de police (Doc. parl., Sénat, 2000-2001, N° 2-740/3, p. 7). Il te wijzigen (Parl. St., Senaat, 2000-2001, nr. 2-740/3, p. 7). Maar
reste qu'en adoptant l'article 22bis, le législateur s'est approprié het feit dat de wetgever, door artikel 22bis aan te nemen, zich de
la division en zones de police opérée par le Roi, de telle sorte que, door de Koning doorgevoerde indeling in politiezones heeft
en toute hypothèse, il est satisfait aux exigences du principe de toegeëigend, maakt dat hoe dan ook is voldaan aan de vereisten van het
légalité inscrit à l'article 184 de la Constitution. in artikel 184 van de Grondwet vervatte wettigheidsbeginsel.
B.6.1. Par ailleurs, le législateur a pu habiliter le Roi à déterminer B.6.1. Bovendien vermocht de wetgever de Koning te machtigen om de
les modalités à suivre pour l'octroi des voix aux membres du collège nadere regels te bepalen die in acht moeten worden genomen voor de
de police dès lors qu'il avait fixé lui-même le principe selon lequel toekenning van de stemmen aan de leden van het politiecollege,
chaque bourgmestre y dispose d'un nombre de voix proportionnel à la aangezien de wetgever zelf het beginsel had vastgesteld volgens
hetwelk elke burgemeester er over een aantal stemmen beschikt naar
dotation policière minimale que sa commune investit dans la zone evenredigheid van de minimale politiedotatie die zijn gemeente in de
pluricommunale. meergemeentezone inbrengt.
Compte tenu des précisions qu'il fournissait quant au principe de Gelet op de door hem verstrekte preciseringen in verband met het
répartition des voix au sein du collège de police, le législateur beginsel van verdeling van de stemmen binnen het politiecollege,
pouvait, dans une matière complexe, sans violer le principe de vermocht de wetgever in een ingewikkelde aangelegenheid als deze,
légalité prévu à l'article 184 de la Constitution, attribuer au Roi la zonder het wettigheidsbeginsel bedoeld in artikel 184 van de Grondwet
compétence technique de définir les modalités particulières servant à mettre en oeuvre le principe défini par le législateur lui-même. B.6.2. Sans doute le principe retenu par le législateur peut-il avoir pour conséquence de désavantager certaines communes lorsqu'elles sont associées, au sein d'une même zone de police, avec une commune de grande importance. Néanmoins, le législateur a pu raisonnablement autoriser le Roi à procéder à de tels regroupements lorsque les critères d'efficacité policière, tels qu'ils sont mentionnés en B.5.1, l'imposaient. B.6.3. Enfin, l'atteinte à la compétence des communes et, par voie de conséquence, au principe de l'autonomie locale, que comporte la création de zones de police regroupant des communes d'envergure te schenden, aan de Koning de technische bevoegdheid toe te kennen om de bijzondere regels te bepalen waarmee het beginsel dat door de wetgever zelf werd omschreven, in werking kan worden gesteld. B.6.2. Het is juist dat het door de wetgever in aanmerking genomen beginsel tot gevolg kan hebben dat bepaalde gemeenten worden benadeeld wanneer ze, binnen eenzelfde politiezone, worden samengevoegd met een grote gemeente. De wetgever vermocht de Koning nochtans redelijkerwijze te machtigen om gemeenten op een dergelijke manier te verenigen wanneer dat werd voorgeschreven door de criteria van politionele doeltreffendheid, zoals vermeld in B.5.1. B.6.3. Ten slotte zou de inbreuk op de bevoegdheid van de gemeenten, en bijgevolg op het beginsel van de lokale autonomie, die de oprichting van politiezones die gemeenten met een verschillende omvang
différente, ne serait incompatible avec les articles 10 et 11 de la verenigen, inhoudt, enkel onbestaanbaar zijn met de artikelen 10 en 11
Constitution, lus en combinaison avec les articles 41, alinéa 1er, et van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 41, eerste lid,
162, alinéas 1er et 2, 2°, de la Constitution et avec l'article 6, § 1er, en 162, eerste lid en tweede lid, 2°, van de Grondwet en met artikel
VIII, alinéa 1er, 1°, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes 6, § 1, VIII, eerste lid, 1°, van de bijzondere wet van 8 augustus
institutionnelles, qui garantissent la compétence des communes pour 1980 tot hervorming der instellingen, die de bevoegdheid van de
tout ce qui concerne l'intérêt communal, que si elle était gemeenten waarborgen voor alles wat van gemeentelijk belang is,
manifestement disproportionnée. Tel serait le cas, par exemple, si wanneer ze kennelijk onevenredig is. Zulks zou bijvoorbeeld het geval
elle aboutissait à priver les communes de tout ou de l'essentiel de zijn indien ze ertoe zou leiden dat aan de gemeenten het geheel of de
leurs compétences, ou si la limitation de compétence ne pouvait être essentie van hun bevoegdheden wordt ontzegd, of indien de beperking
justifiée par le fait que celle-ci serait mieux gérée à un autre van de bevoegdheid niet zou kunnen worden verantwoord door het feit
dat die beter zou worden uitgeoefend op een ander bevoegdheidsniveau.
niveau de pouvoir. Te dezen blijkt uit de parlementaire voorbereiding van de in het
En l'espèce, les travaux préparatoires de la loi en cause révèlent que geding zijnde wet dat de wetgever ervan is uitgegaan dat de
le législateur a considéré que la police communale n'était plus une gemeentepolitie geen aangelegenheid van uitsluitend lokaal belang meer
matière d'intérêt exclusivement local et qu'il a estimé nécessaire de was en dat hij het noodzakelijk heeft geacht politiezones te creëren
créer des zones de police afin de garantir une meilleure efficacité om een betere politionele doeltreffendheid te waarborgen (Parl. St.,
policière (Doc. parl., Chambre, 1997-1998, n° 1676/1, p. 7). Par Kamer, 1997-1998, nr. 1676/1, p. 7). Bovendien worden in de
ailleurs, dans les zones pluricommunales, les compétences meergemeentezones de bevoegdheden die vroeger waren toebedeeld aan de
antérieurement dévolues aux organes communaux continuent d'être gemeentelijke organen, op lokaal niveau nog steeds uitgeoefend door
exercées, au niveau local, par le collège et le conseil de police au het politiecollege en de politieraad, waarbinnen verschillende
sein duquel coexistent plusieurs modes de votation dont seuls certains stemsystemen naast elkaar bestaan, waarbij slechts in enkele ervan de
prennent en compte l'importance de la dotation policière de chaque grootte van de politiedotatie van elke gemeente in aanmerking wordt
commune. Enfin, les bourgmestres des communes regroupées au sein d'une genomen. Ten slotte beschikken de burgemeesters van de gemeenten die
zone de police pluricommunale disposent, à titre individuel, binnen een meergemeentepolitiezone zijn verenigd, individueel over
d'importantes compétences opératoires, en vertu notamment des articles belangrijke bevoegdheden inzake operaties, met name krachtens de
42, 43 et 45 de la loi en cause. artikelen 42, 43 en 45 van de in het geding zijnde wet.
Il s'ensuit que l'atteinte au principe de l'autonomie communale Daaruit volgt dat de inbreuk op het beginsel van de gemeentelijke
qu'autorisent les dispositions en cause n'est pas disproportionnée. autonomie die wordt toegestaan door de in het geding zijnde bepalingen, niet onevenredig is.
B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
Les articles 9 et 24 de la loi du 7 décembre 1998 organisant un De artikelen 9 en 24 van de wet van 7 december 1998 tot organisatie
service de police intégré, structuré à deux niveaux, ne violent pas van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus,
les articles 10 et 11 de la Constitution. schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare
l'audience publique du 15 janvier 2009. terechtzitting van 15 januari 2009.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^