Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 188/2008 du 18 décembre 2008 Numéro du rôle : 4410 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 146, alinéa 4, et 198bis du décret de la Région flamande du 18 mai 1999 portant organisation de l'aména La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges A. Al(...)"
Extrait de l'arrêt n° 188/2008 du 18 décembre 2008 Numéro du rôle : 4410 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 146, alinéa 4, et 198bis du décret de la Région flamande du 18 mai 1999 portant organisation de l'aména La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges A. Al(...) Uittreksel uit arrest nr. 188/2008 van 18 december 2008 Rolnummer 4410 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 146, vierde lid, en 198bis van het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei 1999 houdende de organisatie van Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 188/2008 du 18 décembre 2008 Uittreksel uit arrest nr. 188/2008 van 18 december 2008
Numéro du rôle : 4410 Rolnummer 4410
En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 146, In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 146, vierde
alinéa 4, et 198bis du décret de la Région flamande du 18 mai 1999 lid, en 198bis van het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei 1999
portant organisation de l'aménagement du territoire, posées par le houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, gesteld door de
Tribunal correctionnel de Termonde. Correctionele Rechtbank te Dendermonde.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges A. samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de
Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey, rechters A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, J. Spreutels en T.
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Bossuyt, voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging
Par jugement du 26 novembre 2007 en cause du ministère public contre Bij vonnis van 26 november 2007 in zake het openbaar ministerie tegen
A. V.N. et la SA « STR », dont l'expédition est parvenue au greffe de A. V.N. en de nv « STR », waarvan de expeditie ter griffie van het Hof
la Cour le 8 janvier 2008, le Tribunal correctionnel de Termonde a is ingekomen op 8 januari 2008, heeft de Correctionele Rechtbank te
posé les questions préjudicielles suivantes : Dendermonde de volgende prejudiciële vragen gesteld :
1. « L'article 146, alinéa 4, du décret du 18 mai 1999 portant 1. « Schendt artikel 146, vierde lid, van het decreet van 18 mei 1999
organisation de l'aménagement du territoire, tel qu'il a été modifié houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, zoals gewijzigd
par l'article 7 du décret du 4 juin 2003 et par l'article 46 du décret door artikel 7 van het decreet van 4 juni 2003 en artikel 46 van het
du 21 novembre 2003, s'il est interprété en ce sens que les ' zones decreet van 21 november 2003, in zoverre het wordt geïnterpreteerd dat
agricoles d'intérêt paysager ' relèvent des ' zones agricoles à valeur de ' landschappelijk waardevolle agrarische gebieden ' begrepen zijn
particulière ', viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution in de ' agrarische gebieden met bijzondere waarde ', de artikelen 10
et/ou les articles 12, alinéa 2, et 14 de la Constitution, combinés ou en 11 van de Grondwet en/of de artikelen 12, tweede lid en 14 van de
non avec les articles 10 et 11 de la Constitution ainsi qu'avec Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 10 en 11
l'article 7 de la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 15 du Pacte international relatif aux droits civils et politiques, en ce que, lorsqu'il est combiné avec l'article 145bis du décret du 18 mai 1999, tel qu'il a été inséré par le décret du 13 juillet 2001 et tel qu'il a été modifié par le décret du 22 avril 2005, les opérations, travaux ou modifications dans une même zone sous toutes leurs facettes (octroi de permis, dispense de permis, sanction et réparation) ne sont pas appréciés de manière uniforme étant donné qu'une même zone est considérée respectivement comme zone vulnérable du point de vue spatial et comme zone non vulnérable du point de vue spatial selon qu'il est fait application de l'article 146, alinéa 4, van de Grondwet en met artikel 7 EVRM en artikel 15 van het IVPBR doordat, wanneer het samen gelezen wordt met artikel 145bis van het decreet van 18 mei 1999, zoals ingevoegd bij decreet van 13 juli 2001 en zoals gewijzigd bij decreet van 22 april 2005, werken, handelingen en wijzigingen in eenzelfde gebied in al hun facetten (vergunningverlening, vergunningvrijstelling, bestraffing en herstel) niet op een uniforme wijze worden beoordeeld omdat eenzelfde gebied als ruimtelijk kwetsbaar gebied en als niet ruimtelijk kwetsbaar gebied wordt aangezien naargelang toepassing wordt gemaakt van artikel
ou de l'article 145bis du décret du 18 mai 1999 ? »; 146, vierde lid dan wel artikel 145bis van het decreet van 18 mei 1999
2. « Interprété comme [indiqué dans le jugement de renvoi], l'article ? »; 2. « Schendt, uitgelegd als [in het verwijzingsvonnis], artikel 198bis
198bis du décret du 18 mai 1999 portant organisation de l'aménagement van het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de
du territoire, inséré par l'article 11 du décret du 4 juin 2003 et ruimtelijke ordening, zoals ingevoegd bij artikel 11 van het decreet
combiné avec l'article 149, § 1er, de ce même décret, viole-t-il les van 4 juni 2003 en samengelezen met artikel 149, § 1 van datzelfde
articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il en résulte que pour decreet, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat eruit volgt
les demandes de réparation qui ont été introduites avant l'entrée en dat voor herstelvorderingen die werden ingeleid vóór de
vigueur des dispositions relatives à l'avis conforme du Conseil inwerkingtreding van de bepalingen met betrekking tot het eensluidend
supérieur de la politique de réparation mais au sujet desquelles le advies van de Hoge Raad voor het Herstelbeleid maar waarover de
juge ne statue qu'après l'entrée en vigueur des dispositions relatives rechter pas na de inwerkingtreding van de bepalingen met betrekking
à l'avis conforme, l'obligation d'avis conforme préalable du Conseil tot het eensluidend advies uitspraak doet, de verplichting van het
supérieur de la politique de réparation n'est pas d'application, alors voorafgaand eensluidend advies van de Hoge Raad voor het Herstelbeleid
que cette obligation s'applique aux demandes de réparation qui ont été niet van toepassing is, terwijl deze verplichting wel geldt voor
introduites après l'entrée en vigueur des dispositions relatives à herstelvorderingen die werden ingeleid na de inwerkingtreding van de
l'avis conforme du Conseil supérieur de la politique de réparation et bepalingen met betrekking tot het eensluidend advies van de Hoge Raad
que cette obligation a, en vertu de l'article 149, § 1er, de ce même voor het Herstelbeleid en deze verplichting krachtens artikel 149, § 1
décret, une portée générale ? ». van datzelfde decreet een algemene draagwijdte heeft ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
En ce qui concerne la première question préjudicielle Wat de eerste prejudiciële vraag betreft
B.1.1. Le juge a quo demande si l'article 146, alinéa 4, du décret de B.1.1. De verwijzende rechter vraagt of artikel 146, vierde lid, van
la Région flamande du 18 mai 1999 portant organisation de het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei 1999 houdende de
l'aménagement du territoire (ci-après : décret relatif à l'aménagement organisatie van de ruimtelijke ordening (hierna : Decreet Ruimtelijke
du territoire 1999), interprété en ce sens que les « zones agricoles Ordening 1999), aldus geïnterpreteerd dat de « landschappelijk
d'intérêt paysager » sont comprises dans les « zones agricoles à waardevolle agrarische gebieden » zijn begrepen in de « agrarische
gebieden met bijzondere waarde », een schending inhoudt van de
valeur particulière », viole les articles 10 et 11 ou les articles 12, artikelen 10 en 11 of de artikelen 12, tweede lid, en 14 van de
alinéa 2, et 14 de la Constitution, combinés ou non avec l'article 7 Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 7 van het
de la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 15 Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 15 van het
du Pacte international relatif aux droits civils et politiques, en ce Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten,
que, lorsqu'il est lu en combinaison avec l'article 145bis du même doordat, wanneer het in samenhang wordt gelezen met artikel 145bis van
décret, certains travaux, actes ou modifications effectués dans une het voormelde decreet, bepaalde werken, handelingen en wijzigingen in
même zone ne sont pas appréciés de manière uniforme, parce que - selon eenzelfde gebied niet op dezelfde wijze worden beoordeeld, omdat -
la réglementation applicable - une même zone est considérée tantôt naar gelang van de toepasselijke regelgeving - eenzelfde gebied nu
comme vulnérable, tantôt comme non vulnérable du point de vue spatial. eens als ruimtelijk kwetsbaar gebied en dan weer als niet ruimtelijk
kwetsbaar gebied wordt aangezien.
B.1.2. La question préjudicielle est fondée en particulier sur le B.1.2. De prejudiciële vraag is inzonderheid gegrond op de
constat que les énumérations des zones vulnérables du point de vue vaststelling dat de opsommingen van de ruimtelijk kwetsbare gebieden
spatial figurant à l'article 145bis, § 1er, alinéa 4, d'une part, et à in artikel 145bis, § 1, vierde lid, enerzijds, en in artikel 146,
l'article 146, alinéa 4, d'autre part, ne sont plus identiques, à la vierde lid, anderzijds, niet meer identiek zijn ten gevolge van de
suite de la suppression par l'article 3 du décret du 22 avril 2005 - schrapping - enkel in de eerst vermelde bepaling - van de woorden «
dans la première disposition uniquement - des mots « zones agricoles à agrarische gebieden met bijzondere waarde » bij artikel 3 van het
valeur particulière ». decreet van 22 april 2005.
B.2. Dans son arrêt n° 81/2006 du 17 mai 2006, la Cour a répondu comme B.2. In zijn arrest nr. 81/2006 van 17 mei 2006 heeft het Hof een
suit à une question préjudicielle relative à l'article 146, alinéas 3 prejudiciële vraag betreffende artikel 146, derde en vierde lid, van
et 4, du décret relatif à l'aménagement du territoire 1999 : het Decreet Ruimtelijke Ordening 1999 als volgt beantwoord :
« B.1. L'article 146, alinéas 3 et 4, du décret de la Région flamande « B.1. Artikel 146, derde en vierde lid, van het decreet van het
du 18 mai 1999 ' portant organisation de l'aménagement du territoire Vlaamse Gewest van 18 mei 1999 ' houdende de organisatie van de
', tel qu'il a été inséré par l'article 7 du décret du 4 juin 2003 ' ruimtelijke ordening ', zoals ingevoegd bij artikel 7 van het decreet
modifiant le décret du 18 mai 1999 portant organisation de van 4 juni 2003 ' houdende wijziging van het decreet van 18 mei 1999
l'aménagement du territoire en ce qui concerne la politique de houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, wat het
handhavingsbeleid betreft ', gewijzigd bij artikel 46, 3°, van het
maintien ', modifié par l'article 46, 3°, du décret du 21 novembre decreet van 21 november 2003, en zoals gedeeltelijk vernietigd bij het
2003, et tel qu'il a été partiellement annulé par l'arrêt de la Cour n° 14/2005 du 19 janvier 2005, énonce : arrest van het Hof nr. 14/2005 van 19 januari 2005, bepaalt :
' La sanction pour la [persistance] d'infractions visées à l'alinéa ' De strafsanctie voor het instandhouden van inbreuken, bedoeld in het
premier, 1°, 2°, 3°, 6° et 7°, ne s'applique pas pour autant que les opérations, travaux, modifications ou l'utilisation contraire ne sont pas situés dans les zones vulnérables du point vue spatial. Par zones vulnérables du point vue spatial, il faut entendre les zones vertes, les zones naturelles, les zones naturelles à valeur scientifique, les réserves naturelles, les zones de développement naturelles, les zones de parc, les zones forestières, les zones de vallées et de sources, les zones agricoles à valeur ou intérêt écologique, les zones agricoles à valeur particulière, les grandes entités naturelles, les grandes entités naturelles en développement et les zones y comparables, désignées sur les plans d'exécution spatiaux ou les plans d'aménagement, ainsi que les zones dunaires protégées et les zones dunaires à intérêt agricole, désignées en vertu du décret du eerste lid, 1°, 2°, 3°, 6° en 7°, geldt niet voorzover de handelingen, werken, wijzigingen of het strijdige gebruik niet gelegen zijn in de ruimtelijk kwetsbare gebieden. Onder de ruimtelijk kwetsbare gebieden worden verstaan de groengebieden, natuurgebieden, natuurgebieden met wetenschappelijke waarde, natuurreservaten, natuurontwikkelingsgebieden, parkgebieden, bosgebieden, valleigebieden, brongebieden, agrarische gebieden met ecologische waarde of belang, agrarische gebieden met bijzondere waarde, grote eenheden natuur, grote eenheden natuur in ontwikkeling en de ermee vergelijkbare gebieden, aangewezen in ruimtelijke uitvoeringsplannen of plannen van aanleg, alsook de beschermde duingebieden en voor het duingebied belangrijke landbouwgebieden,
14 juillet 1993 portant les mesures de protection des dunes côtières aangewezen krachtens het decreet van 14 juli 1993 houdende maatregelen
'. tot bescherming van de kustduinen '.
B.2. Le juge a quo demande si cette disposition est compatible avec B.2. De verwijzende rechter vraagt of die bepaling bestaanbaar is met
les articles 12, alinéa 2, et 14 de la Constitution, si elle est de artikelen 12, tweede lid, en 14 van de Grondwet, ' aldus
interprétée ' en ce sens qu' [elle] ne trouve pas à s'appliquer aux geïnterpreteerd dat het geen toepassing kent op gebieden die in de
zones que les plans d'exécution spatiaux ou les plans d'aménagement ruimtelijke uitvoeringsplannen of de plannen van aanleg zijn
désignent comme " zones agricoles d'intérêt paysager ", parce que ces aangewezen als " landschappelijk waardevolle agrarische gebieden "
zones doivent être réputées " zones agricoles à valeur particulière " doordat zulke gebieden moeten worden geacht " agrarische gebieden met
et, dès lors, " zones vulnérables " '. bijzondere bestemming te zijn en mitsdien kwetsbare gebieden " '.
[...] [...]
B.5.1. L'article 146, alinéa 3, du décret du 18 mai 1999 prévoit dans B.5.1. Artikel 146, derde lid, van het decreet van 18 mei 1999 bepaalt
quel cas la persistance d'une infraction en matière d'urbanisme est in welk geval het in stand houden van een stedenbouwmisdrijf strafbaar
punissable. is.
B.5.2. Pour les motifs exprimés par la Cour dans ses arrêts nos B.5.2. Om de redenen die het Hof heeft aangegeven in zijn arresten
136/2004 et 14/2005, le caractère punissable de la persistance d'une nrs. 136/2004 en 14/2005, beantwoordt het geval van strafbaarheid van
infraction en matière d'urbanisme, lorsque l'infraction est commise het in stand houden van een stedenbouwmisdrijf wanneer het misdrijf
dans une zone vulnérable du point de vue spatial, satisfait aux plaatsvindt in een ruimtelijk kwetsbaar gebied, aan de vereisten van
exigences de précision, de clarté et de prévisibilité auxquelles nauwkeurigheid, duidelijkheid en voorspelbaarheid waaraan de
doivent répondre les lois pénales. strafwetten moeten voldoen.
B.5.3. Toutefois, en l'espèce, le juge a quo s'interroge, non pas sur B.5.3. Te dezen stelt de verwijzende rechter evenwel vragen, niet bij
la constitutionnalité du caractère punissable d'une infraction en
matière d'urbanisme dans une zone vulnérable d'un point de vue de grondwettigheid van de strafbaarstelling van een stedenbouwmisdrijf
spatial, mais bien sur la compatibilité de l'article 146, alinéas 3 et in een ruimtelijk kwetsbaar gebied, maar bij de bestaanbaarheid van
4, avec les articles 12, alinéa 2, et 14, de la Constitution s'il est artikel 146, derde en vierde lid, met de artikelen 12, tweede lid, en
interprété, conformément à la jurisprudence (Cass. 22 février 2005, 14 van de Grondwet, indien het, overeenkomstig de rechtspraak (Cass.
R.G. n° P.04.1346.N, www.cass.be; Cass. 13 septembre 2005, R.G. n° 22 februari 2005, A.R. nr. P.04.1346.N, www.cass.be; Cass. 13
P.05.0479.N, www.cass.be), comme s'appliquant aux ' zones agricoles september 2005, A.R. nr. P.05.0479.N, www.cass.be), aldus wordt
geïnterpreteerd dat het van toepassing is op ' landschappelijk
d'intérêt paysager ' en tant que ' zones agricoles à valeur waardevol agrarisch gebied ' als ' agrarisch gebied met bijzondere
particulière '. waarde '.
B.6.1. Les travaux préparatoires du décret du 4 juin 2003, qui a B.6.1. Uit de parlementaire voorbereiding van het decreet van 4 juni
inséré l'alinéa 4 litigieux dans le décret du 18 mai 1999, font 2003, dat het in het geding zijnde vierde lid in het decreet van 18
apparaître que le législateur décrétal n'entendait pas supprimer la mei 1999 heeft ingevoegd, volgt dat het de bedoeling was van de
persistance d'une infraction en matière d'urbanisme comme délit decreetgever de instandhouding van een bouwmisdrijf als voortdurend
continu lorsque l'infraction était commise dans une zone vulnérable du misdrijf niet te schrappen wanneer het misdrijf was gelegen in een
point de vue spatial (Doc. parl., Parlement flamand, 2002-2003, n° ruimtelijk kwetsbaar gebied (Parl. St., Vlaams Parlement, 2002-2003,
1566/1, p. 9). Selon l'auteur de la proposition de décret, la nr. 1566/1, p. 9). Volgens de indiener van het voorstel van decreet is
prescription de l'action publique n'est pas applicable dans les zones de verjaring van de strafvordering niet van toepassing in de
prioritaires. ' Ces zones vulnérables sont entre-temps suffisamment prioritaire gebieden. ' Die kwetsbare gebieden zijn ondertussen
connues, car ce n'est pas la première fois que cette notion est genoegzaam bekend, want het is niet de eerste keer dat dit begrip
utilisée '. En outre, l'auteur de la proposition conclut que ' dans la wordt gehanteerd '. Bovendien besluit de indiener van het voorstel '
majorité des cas, la règle de la prescription des infractions en dat in het gros van de gevallen de regeling van de verjaring van
matière d'urbanisme est applicable ' (Doc. parl., Parlement flamand, bouwmisdrijven wel van toepassing is ' (Parl. St., Vlaams Parlement,
2002-2003, n° 1566/7, p. 19). 2002-2003, nr. 1566/7, p. 19).
B.6.2. Les ' zones d'intérêt paysager ' sont des zones rurales B.6.2. De ' landschappelijk waardevolle gebieden ' zijn landelijke
désignées dans les plans de secteur qui ont reçu, en surimpression, gebieden aangewezen in de gewestplannen die in overdruk de nadere
l'indication supplémentaire ' zones d'intérêt paysager ' (article 2 de aanwijzing ' landschappelijk waardevol gebied ' hebben gekregen
l'arrêté royal du 28 décembre 1972 relatif à la présentation et à la (artikel 2 van het koninklijk besluit van 28 december 1972 betreffende
mise en oeuvre des projets de plans et des plans de secteur). Les zones agricoles sont destinées à l'agriculture au sens général du terme (article 11.4.1 de l'arrêté royal précité). Les zones agricoles d'intérêt paysager sont des zones agricoles soumises à certaines restrictions en vue de la sauvegarde ou de la formation du paysage. Dans ces zones peuvent être accomplis tous les actes et travaux correspondant à la destination donnée par ' la teinte de fond ' pour autant qu'ils ne mettent pas en péril la valeur esthétique du paysage (article 15.4.6.1 de l'arrêté royal précité). de inrichting en de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en gewestplannen). De agrarische gebieden zijn bestemd voor de landbouw in de ruime zin (artikel 11.4.1 van voormeld koninklijk besluit). Landschappelijk waardevolle agrarische gebieden zijn agrarische gebieden waarvoor bepaalde beperkingen gelden met het doel het landschap te beschermen of aan landschapsontwikkeling te doen. In die gebieden mogen alle handelingen en werken worden uitgevoerd die overeenstemmen met de in grondkleur aangegeven bestemming, voor zover zij de schoonheidswaarde van het landschap niet in gevaar brengen (artikel 15.4.6.1 van voormeld koninklijk besluit).
La jurisprudence a dès lors pu conclure que ces zones, qui sont De rechtspraak heeft dan ook kunnen besluiten dat die gebieden, die
désignées avec précision dans les plans de secteur, doivent être nauwkeurig zijn aangegeven in de gewestplannen, te beschouwen zijn als
considérées comme des ' zones agricoles à valeur particulière ' qui ' agrarische gebieden met bijzondere waarde ' die zijn ' aangewezen in
sont ' désignées sur les plans d'exécution spatiaux ou les plans ruimtelijke uitvoeringsplannen of plannen van aanleg ' in de zin van
d'aménagement ', au sens de l'article 146, alinéa 4, litigieux du het in het geding zijnde artikel 146, vierde lid, van het decreet
décret portant organisation de l'aménagement du territoire. houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening.
B.6.3. En tant qu'il est interprété en ce sens que les ' zones B.6.3. Het in het geding zijnde artikel 146, vierde lid, in zoverre
agricoles d'intérêt paysager ' relèvent des ' zones agricoles à valeur het aldus wordt geïnterpreteerd dat de ' landschappelijk waardevolle
particulière ', l'article 146, alinéa 4, litigieux satisfait aux agrarische gebieden ' begrepen zijn in de ' agrarische gebieden met
exigences du principe de légalité en matière pénale. bijzondere waarde ', voldoet aan de eisen van het legaliteitsbeginsel in strafzaken.
B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative ». B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord ».
B.3. Le juge a quo demande à présent si l'article 146, alinéa 4, en B.3. Thans vraagt de verwijzende rechter of het in het geding zijnde
cause, est compatible avec le principe de légalité en matière pénale artikel 146, vierde lid, bestaanbaar is met het wettigheidsbeginsel in
et avec le principe d'égalité et de non-discrimination si cette strafzaken en met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie,
disposition est combinée avec l'article 145bis du même décret. indien die bepaling in samenhang wordt gelezen met artikel 145bis van
hetzelfde decreet.
B.4.1. L'article 145bis, § 1er, du décret relatif à l'aménagement du B.4.1. Artikel 145bis, § 1, van het Decreet Ruimtelijke Ordening 1999
territoire 1999 a été inséré par le décret du 13 juillet 2001 « werd ingevoegd bij het decreet van 13 juli 2001 « houdende wijziging
modifiant le décret du 18 mai 1999 portant l'organisation de van het decreet van 18 mei 1999, houdende de organisatie van de
l'aménagement du territoire et [le] décret relatif à l'aménagement du ruimtelijke ordening, en van het decreet betreffende de ruimtelijke
territoire, coordonné le 22 octobre 1996 » (Moniteur belge du 3 août ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996 » (Belgisch Staatsblad van
2001) et énonçait à l'origine : 3 augustus 2001) en luidde oorspronkelijk :
« Pour autant qu'il ait été répondu aux conditions fixées dans le « Voor zover voldaan is aan de voorwaarden, gesteld in deze paragraaf,
présent paragraphe, les prescriptions d'affectation en vigueur des vormen de geldende bestemmingsvoorschriften van de gewestplannen en de
plans de secteur et des plans généraux d'aménagement ne constituent en algemene plannen van aanleg op zichzelf geen weigeringsgrond bij de
soi aucune base de refus lors de l'évaluation, par l'autorité beoordeling, door de vergunningverlenende overheid, van aanvragen tot
délivrant les autorisations, des demandes d'obtention d'une het verkrijgen van een stedenbouwkundige vergunning met betrekking tot
autorisation urbanistique relative à des bâtiments existants. Cette bestaande gebouwen. Deze uitzonderingsbepaling geldt slechts indien de
disposition exceptionnelle ne vaut que lorsque la demande a trait : aanvraag betrekking heeft op :
[...] [...]
Les possibilités, mentionnées au premier alinéa, 1° à 6°, ne valent De mogelijkheden, vermeld in het eerste lid, 1° tot en met 6°, gelden
pas pour les zones de récréation et pour les zones vulnérables du niet voor de recreatiegebieden en de ruimtelijk kwetsbare gebieden,
point de vue spatial, sauf les zones de parc. Par zones vulnérables du behoudens de parkgebieden. Onder de ruimtelijk kwetsbare gebieden
point de vue spatial, il faut entendre les zones vertes, les zones worden verstaan de groengebieden, natuurgebieden, natuurgebieden met
naturelles, les zones naturelles à valeur scientifique, les réserves wetenschappelijke waarde, natuurreservaten,
naturelles, les zones de développement naturelles, les zones de parc, natuurontwikkelingsgebieden, parkgebieden, bosgebieden,
les zones forestières, les zones de vallées et de sources, les zones valleigebieden, brongebieden, agrarische gebieden met ecologische
agricoles à valeur ou intérêt écologique, les zones agricoles à valeur waarde of belang, agrarische gebieden met bijzondere waarde, grote
particulière, les grandes entités naturelles, les grandes entités eenheden natuur, grote eenheden natuur in ontwikkeling en de ermee
naturelles en développement et les zones y comparables, désignées sur vergelijkbare gebieden, aangeduid op de plannen van aanleg, alsook de
les plans d'aménagement, ainsi que les zones dunaires protégées et les beschermde duingebieden en voor het duingebied belangrijke
zones dunaires à intérêt agricole, désignées en vertu du décret du 14 landbouwgebieden, aangeduid krachtens het decreet van 14 juli 1993
juillet 1993 portant les mesures de protection des dunes côtières. Par houdende maatregelen tot bescherming van de kustduinen. Onder
zones de récréation, il faut entendre, les zones de récréation d'un recreatiegebieden worden verstaan de gebieden voor dagrecreatie,
jour, les zones de récréation résidentielle et les zones y gebieden voor verblijfsrecreatie en de ermee vergelijkbare gebieden,
comparables, désignées sur les plans d'aménagement ». aangeduid op de plannen van aanleg ».
B.4.2. L'article 3 du décret du 22 avril 2005 « modifiant le décret du B.4.2. Bij artikel 3 van het decreet van 22 april 2005 « tot wijziging
18 mai 1999 portant organisation de l'aménagement du territoire et van het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de
[le] décret relatif à l'aménagement du territoire coordonné le 22 ruimtelijke ordening en van het decreet betreffende de ruimtelijke
octobre 1996 » (Moniteur belge du 29 avril 2005) a modifié ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996 » (Belgisch Staatsblad van
l'énumération des « zones vulnérables du point de vue spatial » : les 29 april 2005) wordt de opsomming van « ruimtelijk kwetsbare gebieden
mots « zones agricoles à valeur particulière » ont été supprimés. » gewijzigd : de woorden « agrarische gebieden met bijzondere waarde »
Dans les travaux préparatoires, cette modification a été commentée worden geschrapt. In de parlementaire voorbereiding wordt die wijziging als volgt
comme suit : toegelicht :
« Dans plusieurs arrêts récents de diverses cours d'appel, les zones « In meerdere recente arresten van Hoven van Beroep worden
agricoles d'intérêt paysager sont considérées comme ' zones agricoles landschappelijk waardevolle agrarische gebieden beschouwd als '
à valeur particulière ' et par conséquent comme ' zones vulnérables du agrarische gebieden met bijzondere waarde ' en bijgevolg als '
point de vue spatial '. Si cette vision est maintenue, cela implique que, dans ces zones agricoles d'intérêt paysager, les bâtiments, habitations et constructions non conformes à la destination de la zone ne peuvent être transformés que s'ils respectent le volume de construction existant. La reconstruction est alors impossible et l'extension d'habitations non conformes à la destination de la zone devient également impossible. Telle n'a toutefois jamais été l'intention du Parlement flamand lorsqu'il a adapté, en 2001 et 2002, la règlementation relative à ces habitations et constructions. L'administration elle non plus n'a jamais interprété la réglementation de manière aussi stricte. La modification décrétale proposée entend dès lors préciser que la zone agricole d'intérêt paysager n'est pas une zone vulnérable du point de vue spatial pour l'application des ruimtelijk kwetsbaar gebied '. Indien deze visie wordt aangehouden impliceert dit dat in deze landschappelijk waardevolle agrarische gebieden zonevreemde gebouwen, woningen en constructies enkel kunnen verbouwd worden binnen het bestaande bouwvolume. Herbouwen is dan onmogelijk en ook het uitbreiden van zonevreemde woningen wordt er onmogelijk. Dit is nochtans nooit de bedoeling geweest van het Vlaams Parlement toen dit in 2001 en 2002 de regeling rond zonevreemde woningen en gebouwen heeft aangepast. Ook de administratie heeft de regeling nooit zo streng geïnterpreteerd. De voorgestelde decreetswijziging wil dan ook duidelijk maken dat landschappelijk waardevol agrarisch gebied geen ruimtelijk kwetsbaar gebied is voor de
régimes d'exception en matière de constructions non conformes à la toepassing van de uitzonderingsregimes inzake zonevreemde gebouwen.
destination de la zone. Cet éclaircissement s'opère en supprimant le Deze verduidelijking gebeurt door de term ' agrarische gebieden met
terme ' zones agricoles à valeur particulière ' dans la liste (voy. en bijzondere waarde ' in de lijst te schrappen (zie terzake ook het
la matière également l'avis du Conseil d'Etat). Il en résulte une advies van de Raad van State). Dit resulteert in een limitatieve lijst
liste limitative de zones d'affectation qui figurent toutes van bestemmingsgebieden die allemaal effectief in het koninklijk
effectivement dans l'arrêté royal du 28 décembre 1972 relatif aux besluit van 28 december 1972 inzake de gewestplannen, of als bijzonder
plans de secteur, ou comme prescription particulière dans les plans de voorschrift in specifieke gewestplannen voorkomen (terzake dient
secteur spécifiques (il convient d'observer à cet égard que, depuis opgemerkt dat sinds 2002 geen gewestplanwijzigingen meer worden
2002, il n'est plus procédé à des modifications de plan de secteur, ce vastgesteld, waardoor geen nieuwe gewestplanbestemmingscategorieën
qui signifie que l'on n'ajoute plus de nouvelles catégories
d'affectation au plan de secteur et qu'il n'y a aucun problème
d'interprétation » (Doc. parl., Parlement flamand, 2004-2005, n° worden toegevoegd en er geen interpretatieprobleem rijst) » (Parl.
233/1, p. 6). St., Vlaams Parlement, 2004-2005, nr. 233/1, p. 6).
Par suite de la suppression - à l'article 145bis, § 1er, alinéa 4 - Ten gevolge van de schrapping - in artikel 145bis, § 1, vierde lid -
des mots « zones agricoles à valeur particulière », l'énumération des van de woorden « agrarische gebieden met bijzondere waarde » zijn de
zones vulnérables du point de vue spatial figurant à l'article 145bis, § 1er, alinéa 4, d'une part, et celle figurant à l'article 146, alinéa 4, d'autre part, ne sont plus identiques. B.4.3. La Cour doit examiner si cette différence de rédaction entre les deux dispositions précitées viole le principe de légalité en matière pénale, d'une part, et le principe d'égalité et de non-discrimination, d'autre part. B.4.4. La lecture combinée des deux dispositions précitées n'a pas pour effet de priver l'article 146, alinéa 4, du caractère précis, clair et prévisible que doivent présenter les lois pénales. Par conséquent, le dispositif de l'arrêt précité n° 81/2006 du 17 mai 2006, selon lequel l'article 146, alinéa 4, du décret relatif à opsommingen van de ruimtelijk kwetsbare gebieden in artikel 145bis, § 1, vierde lid, enerzijds, en in artikel 146, vierde lid, anderzijds, niet langer identiek. B.4.3. Het Hof dient te onderzoeken of dat verschil in redactie tussen beide voormelde bepalingen een schending inhoudt van het wettigheidsbeginsel in strafzaken, enerzijds, en het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, anderzijds. B.4.4. De lezing in samenhang van de beide voormelde bepalingen heeft niet tot gevolg dat artikel 146, vierde lid, zijn nauwkeurig, duidelijk en voorspelbaar karakter waaraan de strafwetten moeten voldoen, zou verliezen. Bijgevolg geldt te dezen eveneens wat het Hof in zijn voormelde arrest nr. 81/2006 van 17 mei 2006 voor recht heeft gezegd, namelijk dat artikel 146, vierde lid, van het Decreet Ruimtelijke Ordening 1999,
l'aménagement du territoire 1999, inséré par l'article 7 du décret du ingevoegd bij artikel 7 van het decreet van 4 juni 2003 « houdende
4 juin 2003 « modifiant le décret du 18 mai 1999 portant organisation wijziging van het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van
de l'aménagement du territoire en ce qui concerne la politique de de ruimtelijke ordening, wat het handhavingsbeleid betreft », de
maintien », ne viole pas les articles 12, alinéa 2, et 14 de la artikelen 12, tweede lid, en 14 van de Grondwet niet schendt.
Constitution, est également valable en l'espèce.
B.4.5. Dans l'exposé des motifs du projet devenu le décret du 22 avril B.4.5. In de memorie van toelichting bij het ontwerp dat tot het
2005, il est précisé : decreet van 22 april 2005 heeft geleid, wordt uiteengezet :
« L'on peut se demander quelles sont les conséquences de cette « Men kan zich afvragen welke gevolgen deze decretale wijziging
modification décrétale [à savoir la suppression des mots ' zones [namelijk de schrapping van de woorden ' agrarische gebieden met
agricoles à valeur particulière '] sur les arrêts précités des cours bijzondere waarde '] heeft op de hierboven vermelde, reeds getroffen
d'appel qui ont déjà été rendus. Elles semblent inexistantes et ne arresten van de Hoven van Beroep. Deze gevolgen lijken onbestaande te
requièrent aucun régime transitoire. En effet, ces arrêts ont été zijn en noodzaken geen overgangsregeling. De arresten zijn immers
rendus dans le cadre de la poursuite d'infractions en matière getroffen naar aanleiding van vervolgingen van bouwmisdrijven (artikel
d'urbanisme (article 146) et non dans le cadre de l'application du 146) en niet naar aanleiding van toepassingen van de
régime dérogatoire relatif aux bâtiments non conformes à la
destination de la zone (article 145bis ). A l'article 146, il n'est afwijkingsregeling inzake zonevreemde gebouwen (artikel 145bis ). In
actuellement proposé aucune modification parce que, pour l'article artikel 146 wordt momenteel geen wijziging voorgesteld omdat voor
146, une solution plus fondamentale doit être élaborée, par suite de artikel 146 een meer fundamentele oplossing moet worden uitgewerkt,
la décision de la Cour d'arbitrage à ce sujet. ingevolge de uitspraak van het Arbitragehof hierover.
De manière plus générale, il convient de souligner que l'actuelle Meer algemeen dient benadrukt dat de huidige verduidelijkende
modification interprétative de l'article 145bis (régime des wijziging in artikel 145bis (regime zonevreemde woningen) niet
habitations non conformes à la zone) n'est pas liée à la liste des
zones vulnérables de l'article 146 (maintien). Il convient d'examiner gerelateerd wordt aan de lijst met kwetsbare gebieden van artikel 146
séparément quelles zones doivent être considérées comme zones (handhaving). Welke gebieden als kwetsbare gebieden worden beschouwd
vulnérables dans le cadre du maintien » (Doc. parl., Parlement in het kader van de handhaving moet afzonderlijk worden beschouwd »
flamand, 2004-2005, n° 266/1, pp. 6-7). (Parl. St., Vlaams Parlement, 2004-2005, nr. 233/1, pp. 6-7).
B.4.6. Il ressort de ce commentaire que le législateur décrétal, en B.4.6. Uit die toelichting blijkt dat de decreetgever door de
modifiant l'énumération de l'article 145bis, était conscient qu'il opsomming in artikel 145bis te wijzigen, zich ervan bewust was een
établissait une distinction entre les champs d'application respectifs onderscheid in het toepassingsgebied van respectievelijk artikel 146,
de l'article 146, alinéa 4, et de l'article 145bis. vierde lid, en artikel 145bis in te voeren.
B.4.7. L'article 145bis figure au chapitre IV - « Sécurité juridique B.4.7. Artikel 145bis is opgenomen in hoofdstuk IV - « Rechtszekerheid
en matière d'habitations et bâtiments autorisés situés en dehors de la inzake vergunde woningen en gebouwen, die gelegen zijn buiten de
zone d'affectation appropriée » du titre IV - « Dispositions diverses geëigende bestemmingszone », van titel IV - « Diverse bepalingen »,
», du décret relatif à l'aménagement du territoire 1999. van het Decreet Ruimtelijke Ordening 1999.
En adoptant les articles 145 à 145quater, le législateur décrétal vise Door de artikelen 145 tot en met 145quater aan te nemen beoogt de
à « offrir une sécurité juridique pour les entreprises étrangères à la decreetgever « rechtszekerheid te bieden voor de zonevreemde bedrijven
zone » (Doc. parl., Parlement flamand, 2001-2002, n° 1203/1, p. 2). » (Parl. St., Vlaams Parlement, 2001-2002, nr. 1203/1, p. 2).
Ces dispositions concernent l'obtention d'un permis d'urbanisme en ce Die bepalingen hebben betrekking op het verkrijgen van een
qui concerne les bâtiments ou constructions existants et les stedenbouwkundige vergunning wat bestaande gebouwen of constructies
conditions de délivrance du permis. betreft en op de voorwaarden die moeten zijn voldaan opdat de
vergunning kan worden verleend.
B.4.8. L'article 146, alinéa 4, figure au chapitre I - « Dispositions B.4.8. Artikel 146, vierde lid, is opgenomen in hoofdstuk I - «
pénales » du titre V - « Mesures conservatoires » du décret relatif à Strafbepalingen » van titel V - « Handhavingsmaatregelen », van het
l'aménagement du territoire 1999. Decreet Ruimtelijke Ordening 1999.
In die bepaling wordt onder meer het voortzetten of het in stand
Cette disposition sanctionne notamment la poursuite ou le maintien houden van handelingen, werken of wijzigingen, hetzij zonder
d'opérations, de travaux ou de modifications, soit sans permis voorafgaande vergunning, hetzij in strijd, onder meer, met de
préalable, soit en contradiction, notamment, avec le permis, avec un vergunning, met een ruimtelijk uitvoeringsplan, met de bouw- en
plan d'exécution spatial ou avec les permis de bâtir et de lotir. verkavelingsvergunningen, strafbaar gesteld.
B.4.9. Il résulte de ce qui précède que la différence de traitement B.4.9. Uit wat voorafgaat volgt dat het voormelde verschil in
précitée n'est pas dépourvue de justification raisonnable. behandeling niet zonder redelijke verantwoording is.
B.5. La première question préjudicielle appelle une réponse négative. B.5. De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden
En ce qui concerne la seconde question préjudicielle beantwoord. Wat de tweede prejudiciële vraag betreft
B.6. La seconde question préjudicielle porte sur la compatibilité de B.6. De tweede prejudiciële vraag betreft de bestaanbaarheid van
l'article 198bis du décret relatif à l'aménagement du territoire 1999, artikel 198bis van het Decreet Ruimtelijke Ordening 1999, in samenhang
combiné avec l'article 149, § 1er, du même décret, avec les articles gelezen met artikel 149, § 1, van hetzelfde decreet, met de artikelen
10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il résulte de cette disposition 10 en 11 van de Grondwet doordat uit die bepaling volgt dat voor
que, pour les actions en réparation intentées avant l'entrée en
vigueur des dispositions relatives à l'avis conforme du Conseil herstelvorderingen die werden ingeleid vóór de inwerkingtreding van de
supérieur de la politique de réparation le 16 décembre 2005 mais sur bepalingen met betrekking tot het eensluidend advies van de Hoge Raad
lesquelles le juge ne statue qu'à partir du 16 décembre 2005, voor het Herstelbeleid op 16 december 2005, maar waarover de rechter
l'obligation de demander l'avis du Conseil supérieur de la politique pas vanaf 16 december 2005 uitspraak doet, de verplichting van het
de réparation n'est pas d'application, alors que cette obligation advies van de Hoge Raad voor het Herstelbeleid niet van toepassing is,
existe pour les actions en réparation intentées à partir du 16 décembre 2005. terwijl die verplichting wel geldt voor herstelvorderingen die werden ingeleid vanaf 16 december 2005.
B.7. L'article 198bis en cause du décret relatif à l'aménagement du B.7. Het in het geding zijnde artikel 198bis van het Decreet
territoire 1999 est une disposition transitoire. Ruimtelijke Ordening 1999 is een overgangsbepaling.
Conformément à l'alinéa 1er de cette disposition, l'article 149, § 1er, Overeenkomstig het eerste lid van die bepaling treedt artikel 149, §
alinéa 1er, du décret relatif à l'aménagement du territoire 1999 entre 1, eerste lid, van het Decreet Ruimtelijke Ordening 1999 in werking
en vigueur après la création du Conseil supérieur de la politique de nadat de Hoge Raad voor het Herstelbeleid is opgericht en het
réparation et après l'approbation du règlement d'ordre intérieur de huishoudelijk reglement ervan is goedgekeurd. Vanaf die datum is het
cet organe. A partir de cette date, l'avis du Conseil supérieur est advies van de Hoge Raad vereist betreffende de door een
requis pour les actions en réparation intentées par un inspecteur stedenbouwkundig inspecteur of het college van burgemeester en
urbaniste ou par le collège des bourgmestre et échevins. schepenen in te stellen herstelvorderingen.
L'alinéa 2 de cette disposition porte sur les actions en réparation Het tweede lid van die bepaling betreft de herstelvorderingen die
qui avaient déjà été intentées au moment où l'article 149, § 1er, reeds waren ingediend op het ogenblik dat het voormelde artikel 149, §
alinéa 1er, précité est entré en vigueur et qui n'avaient dès lors pas 1, eerste lid, in werking is getreden en die bijgevolg nog niet voor
encore été soumises pour avis au Conseil supérieur de la politique de advies werden voorgelegd aan de Hoge Raad voor het Herstelbeleid. In
réparation. Dans l'interprétation du juge a quo, le juge peut encore de interpretatie van de verwijzende rechter vermag de rechter die
soumettre ces actions au Conseil supérieur de la politique de herstelvorderingen alsnog aan de Hoge Raad voor het Herstelbeleid voor
réparation, quelle que soit la date à laquelle elles ont été te leggen, ongeacht de datum waarop zij zijn ingediend.
intentées. B.8. Au cours des travaux préparatoires, la disposition en cause a été B.8. In de parlementaire voorbereiding werd de in het geding zijnde
justifiée comme suit : bepaling als volgt verantwoord :
« Quelques dispositions transitoires avaient été oubliées. « Een aantal overgangsbepalingen waren over het hoofd gezien.
Le nouvel article 198bis prévoit deux mesures transitoires : Het nieuwe artikel 198bis voorziet in twee overgangsmaatregelen :
- en premier lieu, le Conseil supérieur ne peut évidemment émettre un - vooreerst kan de Hoge Raad uiteraard nog geen eensluidend advies
avis conforme tant qu'il n'a pas été créé et que son règlement d'ordre uitbrengen zolang hij niet is opgericht en zijn huishoudelijk
intérieur n'a pas été approuvé; reglement nog niet is goedgekeurd;
- pour les actions pendantes, qui n'ont pas encore fait l'objet d'un - voor de reeds lopende vorderingen, waarvoor nog geen vonnis of
jugement ou d'un arrêt, le juge peut décider souverainement de arrest is geveld, kan de rechter soeverein oordelen om al dan niet het
demander ou non l'avis du Conseil supérieur de la politique de advies in te winnen van de Hoge Raad voor het Herstelbeleid » (Parl.
réparation » (Doc. parl., Parlement flamand, 2002-2003, n° 1566/5, p. 6). St., Vlaams Parlement, 2002-2003, nr. 1566/5, p. 6).
B.9. La disposition en cause permet dès lors au Conseil supérieur de B.9. Aldus biedt de in het geding zijnde bepaling de Hoge Raad voor
la politique de réparation de se prononcer, lorsque le juge l'y het Herstelbeleid de mogelijkheid, wanneer de rechter hem daartoe
invite, sur des actions en réparation qui avaient déjà été intentées uitnodigt, om zich uit te spreken over herstelvorderingen die reeds
au moment où l'article 149, § 1er, alinéa 1er, du décret relatif à zijn ingediend op het ogenblik dat artikel 149, § 1, eerste lid, van
l'aménagement du territoire 1999 est entré en vigueur. het Decreet Ruimtelijke Ordening 1999 in werking is getreden.
B.10. L'article 149, § 1er, alinéa 1er, du décret relatif à B.10. Artikel 149, § 1, eerste lid, van het Decreet Ruimtelijke
l'aménagement du territoire 1999, tel qu'il a été partiellement annulé Ordening 1999, zoals gedeeltelijk vernietigd bij het arrest nr.
par l'arrêt n° 14/2005 du 19 janvier 2005, énonce : 14/2005 van 19 januari 2005 van het Hof, luidt als volgt :
« Outre la peine, le tribunal peut ordonner de remettre le lieu en son « Naast de straf kan de rechtbank bevelen de plaats in de
état initial ou de cesser l'utilisation contraire, et/ou d'exécuter oorspronkelijke toestand te herstellen of het strijdige gebruik te
des travaux de construction ou d'adaptation et/ou de payer une amende staken, en/of bouw- of aanpassingswerken uit te voeren en/of een
égale à la plus-value acquise par le bien suite à l'infraction. Ceci geldsom te betalen gelijk aan de meerwaarde die het goed door het
se fait sur requête de l'inspecteur urbaniste, ou du Collège des misdrijf heeft verkregen. Dit gebeurt op vordering van de
bourgmestre et échevins de la commune sur le territoire de laquelle stedenbouwkundig inspecteur of van het college van burgemeester en
les travaux, opérations ou modifications visés à l'article 146 ont été schepenen op wier grondgebied de werken, handelingen of wijzigingen,
exécutés. Lorsque ces infractions datent d' [...], un avis conforme bedoeld in artikel 146, werden uitgevoerd. Indien deze inbreuken
préalable du Conseil supérieur de la Politique de Réparation est dateren van [...] is voorafgaand een eensluidend advies van de Hoge
requis ». Raad voor het Herstelbeleid vereist ».
B.11.1. La possibilité offerte au juge par la disposition en cause de B.11.1. De in de in het geding zijnde bepaling neergelegde
demander encore l'avis du Conseil supérieur de la politique de mogelijkheid voor de rechter om alsnog het advies van de Hoge Raad
réparation est dictée par les mêmes motifs que ceux qui ont été à la voor het Herstelbeleid te vragen, is ingegeven door dezelfde motieven
base de l'article 149, § 1er, alinéa 1er, du décret relatif à dan die welke ten grondslag liggen aan artikel 149, § 1, eerste lid,
l'aménagement du territoire 1999, notamment la cohérence de la van het Decreet Ruimtelijke Ordening 1999, namelijk de coherentie van
politique de réparation. het herstelbeleid.
Il relève du pouvoir d'appréciation du législateur décrétal, en Het behoort tot de beoordelingsbevoegdheid van de decreetgever om
matière d'aménagement du territoire, de confier le choix de la mesure inzake ruimtelijke ordening de keuze van de herstelmaatregel aan de
de réparation à l'autorité qu'il estime la plus appropriée. Il doit daartoe meest geschikt geachte overheid over te laten. Hij dient
toutefois, ce faisant, respecter les articles 10 et 11 de la Constitution. daarbij evenwel de artikelen 10 en 11 van de Grondwet na te leven.
B.11.2. Même si l'on peut admettre que le législateur décrétal ait B.11.2. Zelfs indien kan worden aangenomen dat de decreetgever het
jugé qu'il était nécessaire, dans le cadre d'une politique de nodig achtte om, met het oog op de coherentie van het herstelbeleid,
réparation cohérente, de faire précéder l'action en réparation d'un avis du Conseil supérieur de la politique de réparation, il va de soi que le juge ne pourra demander cet avis qu'à partir du moment où le Conseil supérieur aura effectivement été organisé. La nouvelle réglementation relative à l'avis préalable ne peut entrer en vigueur qu'au moment où le Conseil supérieur a été créé et où le règlement d'ordre intérieur de cet organe a été approuvé. B.11.3. Si le législateur décrétal estime qu'un changement de politique s'impose, il peut en outre décider de lui donner un effet immédiat et, en principe, il n'est pas tenu de prévoir un régime de herstelvordering te laten voorafgaan door een advies van de Hoge Raad voor het Herstelbeleid, spreekt het voor zich dat de rechter dat advies slechts kan vragen vanaf het ogenblik dat de Hoge Raad daadwerkelijk is georganiseerd. De nieuwe regeling inzake het voorafgaand advies kan pas in werking treden op het ogenblik dat de Hoge Raad is opgericht en het huishoudelijk reglement ervan is goedgekeurd. B.11.3. Indien de decreetgever een beleidswijziging noodzakelijk acht, vermag hij bovendien te oordelen dat die beleidswijziging met onmiddellijke ingang moet worden doorgevoerd en is hij in beginsel niet ertoe gehouden in een overgangsregeling te voorzien. De artikelen
transitoire. Les articles 10 et 11 de la Constitution ne sont violés 10 en 11 van de Grondwet zijn slechts geschonden indien de
que si la règle transitoire entraîne une différence de traitement overgangsregeling tot een verschil in behandeling leidt waarvoor geen
insusceptible de justification raisonnable. redelijke verantwoording bestaat.
B.11.4. Ainsi, le législateur décrétal, en conformité avec ses B.11.4. Aldus kon de decreetgever, in overeenstemming met zijn
objectifs originaires, à savoir la sauvegarde d'un bon aménagement du oorspronkelijke doelstellingen, te weten de vrijwaring van een goede
territoire, pouvait choisir de laisser intact le droit d'action de ruimtelijke ordening, ervoor kiezen het vorderingsrecht van de
l'inspecteur urbaniste ou du collège des bourgmestre et échevins.
Il participe de la nature de la modification décrétale qu'aucun avis stedenbouwkundig inspecteur of van het college van burgemeester en
préalable ne peut être demandé pour les actions intentées avant le 16 schepenen onaangetast te laten.
décembre 2005. Lorsque, pour les actions en réparation introduites Het hangt samen met de aard van de decreetswijziging dat voor
avant le 16 décembre 2005 mais traitées quant au fond par le juge vorderingen ingeleid vóór 16 december 2005 geen voorafgaand advies kan
pénal après le 16 décembre 2005, le juge pénal a encore la possibilité worden gevraagd. Wanneer voor herstelvorderingen, ingediend vóór 16
de demander un avis au Conseil supérieur, il est raisonnablement december 2005, maar ten gronde behandeld door de strafrechter na 16
december 2005, de strafrechter alsnog de mogelijkheid heeft een advies
justifié que cet avis ne soit ni préalable ni obligatoire. D'abord, aan de Hoge Raad te vragen, is het in redelijkheid verantwoord dat dit
cet avis ne peut être délivré au préalable et, ensuite, une décision advies noch voorafgaand, noch verplichtend is. Allereerst kan dat
advies niet voorafgaandelijk worden verleend en vervolgens heeft een
quant à l'opportunité d'une action n'a plus de raison d'être puisque uitspraak over de opportuniteit van een vordering geen bestaansreden
l'action est déjà pendante et qu'en outre, cet examen est réputé avoir meer omdat de vordering reeds hangende is en bovendien dat onderzoek
été effectué par l'administration requérante. wordt geacht te zijn gevoerd door het vorderende bestuur.
B.11.5. Il convient d'observer, par ailleurs, que l'article 198bis du B.11.5. Tevens dient te worden opgemerkt dat artikel 198bis van het
décret relatif à l'aménagement du territoire 1999 poursuit également Decreet Ruimtelijke Ordening 1999 tevens een proceseconomisch doel
un objectif procédural. Le juge devra mettre en balance la possibilité heeft. De rechter zal de mogelijkheid om het advies te kunnen vragen,
de demander l'avis et la nécessité de recueillir cet avis afin de moeten afwegen tegen de noodzaak om dat advies in te winnen teneinde
pouvoir trancher le litige concret. het concrete geschil te kunnen beslechten.
B.12. La seconde question préjudicielle appelle une réponse négative. B.12. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
- L'article 146, alinéa 4, du décret de la Région flamande du 18 mai - Artikel 146, vierde lid, van het decreet van het Vlaamse Gewest van
1999 portant organisation de l'aménagement du territoire, combiné avec 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, in
l'article 145bis du même décret, ne viole ni les articles 10 et 11 ni samenhang gelezen met artikel 145bis van hetzelfde decreet, schendt
les articles 12 et 14 de la Constitution, combinés ou non avec noch de artikelen 10 en 11, noch de artikelen 12 en 14 van de
l'article 7 de la Convention européenne des droits de l'homme et avec Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 7 van het
l'article 15 du Pacte international relatif aux droits civils et Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 15 van het
politiques. Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten.
- L'article 198bis du décret de la Région flamande du 18 mai 1999 - Artikel 198bis van het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei
portant organisation de l'aménagement du territoire, tel qu'il a été 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, zoals
inséré par l'article 11 du décret du 4 juin 2003, ne viole pas les ingevoegd bij artikel 11 van het decreet van 4 juni 2003, schendt de
articles 10 et 11 de la Constitution. artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare
l'audience publique du 18 décembre 2008. terechtzitting van 18 december 2008.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^