← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 67/2008 du 17 avril 2008 Numéro du rôle : 4230 En cause :
le recours en annulation de l'article 160
de la loi du 27 décembre 2006 portant des dispositions div(...) La
Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...)"
Extrait de l'arrêt n° 67/2008 du 17 avril 2008 Numéro du rôle : 4230 En cause : le recours en annulation de l'article 160 de la loi du 27 décembre 2006 portant des dispositions div(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...) | Uittreksel uit arrest nr. 67/2008 van 17 april 2008 Rolnummer 4230 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 160 van de wet van 27 december 2006 houdende diverse bepalingen (...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 67/2008 du 17 avril 2008 | Uittreksel uit arrest nr. 67/2008 van 17 april 2008 |
Numéro du rôle : 4230 | Rolnummer 4230 |
En cause : le recours en annulation de l'article 160 (sécurité sociale | In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 160 (overzeese |
d'outre-mer - rente viagère de retraite) de la loi du 27 décembre 2006 | sociale zekerheid - levenslange ouderdomsrente) van de wet van 27 |
portant des dispositions diverses (I), introduit par Johan | december 2006 houdende diverse bepalingen (I), ingesteld door Johan |
Vanderplaetse. | Vanderplaetse. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. | samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de |
Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. | rechters P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. |
Moerman, E. Derycke et T. Merckx-Van Goey, assistée du greffier P.-Y. | Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en T. Merckx-Van Goey, bijgestaan |
Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, | door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours et procédure | I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 22 | |
juin 2007 et parvenue au greffe le 22 juin 2007, Johan Vanderplaetse, | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 22 juni 2007 |
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 22 juni | |
faisant élection de domicile à 8200 Sint-Andries (Bruges), Burggraaf | 2007, heeft Johan Vanderplaetse, die keuze van woonplaats doet te 8200 |
de Nieulantlaan 14, a introduit un recours en annulation de l'article | Sint-Andries (Brugge), Burggraaf de Nieulantlaan 14, beroep tot |
160 (sécurité sociale d'outre-mer - rente viagère de retraite) de la | vernietiging ingesteld van artikel 160 (overzeese sociale zekerheid - |
loi du 27 décembre 2006 portant des dispositions diverses (I) (publiée | levenslange ouderdomsrente) van de wet van 27 december 2006 houdende |
au Moniteur belge du 28 décembre 2006, troisième édition). | diverse bepalingen (I) (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 28 december 2006, derde editie). |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
B.1.1. Avant sa modification par l'article 215 de la loi du 20 juillet | B.1.1. Vóór de wijziging ervan bij artikel 215 van de wet van 20 juli |
2006 portant des dispositions diverses, l'article 20 de la loi du 17 | 2006 houdende diverse bepalingen luidde artikel 20 van de wet van 17 |
juillet 1963 relative à la sécurité sociale d'outre-mer énonçait : | juli 1963 betreffende de overzeese sociale zekerheid : |
« § 1er. L'assuré du sexe masculin bénéficie, aux conditions ci-après, | « § 1. De verzekerde van het mannelijk geslacht krijgt, onder de |
hierna bepaalde voorwaarden, een levenslange ouderdomsrente. | |
d'une rente viagère de retraite. | Het bedrag van de rente wordt bepaald overeenkomstig een door de |
Le montant de la rente est fixé suivant un tarif approuvé par le Roi. | Koning goedgekeurd tarief. |
Si l'assuré compte vingt années au moins de participation à | Indien de verzekerde ten minste twintig jaren aan de verzekering |
l'assurance, la rente prend cours quand il atteint l'âge de 55 ans. | deelgenomen heeft, gaat de rente in op vijfenvijftigjarige leeftijd. |
Si la durée de participation à l'assurance n'atteint pas vingt années, | Indien de deelneming aan de verzekering geen twintig jaren bereikt, |
l'âge d'entrée en jouissance de la rente est modifié ainsi qu'il suit | wordt de leeftijd waarop hij in het genot van de rente treedt, als |
: | volgt gewijzigd : |
18 années et moins de 20 années : 56 ans. | 18 jaar en minder dan 20 jaar : 56 jaar. |
16 années et moins de 18 années : 57 ans. | 16 jaar en minder dan 18 jaar : 57 jaar. |
14 années et moins de 16 années : 58 ans. | 14 jaar en minder dan 16 jaar : 58 jaar. |
12 années et moins de 14 années : 59 ans. | 12 jaar en minder dan 14 jaar : 59 jaar. |
10 années et moins de 12 années : 60 ans. | 10 jaar en minder dan 12 jaar : 60 jaar. |
8 années et moins de 10 années : 61 ans. | 8 jaar en minder dan 10 jaar : 61 jaar. |
6 années et moins de 8 années : 62 ans. | 6 jaar en minder dan 8 jaar : 62 jaar. |
4 années et moins de 6 années : 63 ans. | 4 jaar en minder dan 6 jaar : 63 jaar. |
2 années et moins de 4 années : 64 ans. | 2 jaar en minder dan 4 jaar : 64 jaar. |
moins de 2 années : 65 ans. | minder dan 2 jaar : 65 jaar. |
Sont comptées comme périodes de participation à l'assurance, les | Als perioden van deelneming aan de verzekering worden aangerekend de |
périodes de services et de congé ouvrant le droit aux prestations en | perioden van dienst en van verlof die het recht openen op de door de |
matière d'assurance en vue de la vieillesse et du décès prématuré, | wet van 16 juni 1960 gewaarborgde prestaties inzake verzekering tegen |
garanties par la loi du 16 juin 1960. | de geldelijke gevolgen van ouderdom en vroegtijdige dood. |
L'assuré qui a droit à une pension garantie par la loi du 16 juin 1960 | De verzekerde die recht heeft op een door de wet van 16 juni 1960 |
et qui a atteint l'âge fixé pour l'entrée en jouissance de la rente en | gewaarborgd pensioen en die de leeftijd bereikt heeft welke voor het |
application des dispositions qui précèdent, est censé réunir les | ingenottreden van de rente is vastgesteld overeenkomstig vorenstaande |
conditions pour bénéficier de la pension de retraite garantie aux | bepalingen, wordt geacht de voorwaarden voor de ingenottreding van het |
termes de la loi du 16 juin 1960. | door de wet van 16 juni 1960 gewaarborgde ouderdomspensioen te |
vervullen. Bovenbepaalde leeftijd kan met tien jaar verminderd worden ten gunste | |
L'âge fixé ci-dessus peut être diminué de dix ans en faveur d'assurés | van verzekerden die hun arbeid hebben verricht in de landen en |
qui ont exercé leur activité dans les pays et pendant une durée | gedurende een minimumduur welke door de Koning worden bepaald. In dat |
minimale que le Roi détermine. Dans ce cas, le montant de la rente est | geval wordt het bedrag van de rente verminderd overeenkomstig een door |
réduit conformément à un barème approuvé par le Roi. L'assuré doit | de Koning goedgekeurde schaal. De aanvraag moet door de verzekerde |
introduire sa demande douze mois avant le moment choisi pour l'entrée | ingediend worden twaalf maanden vóór de tijd gekozen om in het genot |
en jouissance de la rente. | van de rente te treden. |
Dans le cas d'entrée en jouissance à une date postérieure à celle à | Wanneer de verzekerde in het genot treedt van de rente op een latere |
laquelle l'intéressé était en droit de prétendre à la rente, celle-ci | datum dan die waarop hij erop aanspraak had kunnen maken, wordt de |
est majorée conformément à un barème approuvé par le Roi. | rente vermeerderd overeenkomstig een door de Koning goedgekeurde |
La date d'entrée en jouissance de la rente ne peut être antérieure à | schaal. De datum om in het genot van de rente te treden mag niet aan de datum |
la date à laquelle l'assuré cesse de participer à l'assurance. | voorafgaan waarop de verzekerde ophoudt deel te nemen aan de verzekering. |
Le paiement de la rente est suspendu de plein droit lorsque le | De betaling van de rente wordt van rechtswege geschorst wanneer de |
bénéficiaire participe à nouveau à l'assurance; la rente, majorée | gerechtigde opnieuw deelneemt aan de verzekering; de rente, verhoogd |
conformément aux règles fixées par le Roi, est à nouveau payée lorsque | overeenkomstig door de Koning bepaalde regelen, wordt opnieuw betaald |
l'assuré cesse de participer à l'assurance. | wanneer de verzekerde ophoudt deel te nemen aan de verzekering. |
§ 2. La quote-part de la cotisation prévue à l'article 17, a, versée | § 2. Het deel van de in artikel 17, a, bepaalde bijdrage, gestort op |
de rekening van een verzekerde van het vrouwelijk geslacht, is bestemd | |
au compte d'un assuré du sexe féminin, est destinée à assurer à | om te haren voordele een levenslange onderhoudsrente toe te kennen, |
l'intéressée une rente viagère de retraite prenant cours à l'âge de 55 | die aanvang neemt op de leeftijd van 55 jaar. |
ans. Cette rente est soumise aux dispositions des alinéas 7, 8, 9 et 10 du | Deze ouderdomsrente is geregeld volgens het bepaalde in de leden 7, 8, |
§ 1er ». | 9 en 10 van § 1 ». |
B.1.2. L'article 215 de la loi du 20 juillet 2006 portant des | B.1.2. Artikel 215 van de wet van 20 juli 2006 houdende diverse |
dispositions diverses a remplacé l'article 20 précité par la | bepalingen heeft het voormelde artikel 20 door de volgende bepaling |
disposition suivante : | vervangen : |
« A partir du 1er janvier 2007, l'assuré bénéficie, aux conditions | « Met ingang van 1 januari 2007 krijgt de verzekerde, onder de hierna |
bepaalde voorwaarden, een levenslange ouderdomsrente. | |
ci-après, d'une rente viagère de retraite. | Het bedrag van de rente wordt bepaald in overeenstemming met een door |
Le montant de la rente est fixé suivant un tarif approuvé par le Roi. | de Koning goedgekeurd tarief. |
La rente prend cours à l'âge de 65 ans. | De rente gaat in op 65 jarige leeftijd. |
L'âge fixé ci-dessus peut être diminué de cinq ans conformément à un | Bovenbepaalde leeftijd kan met vijf jaar verminderd worden in |
barème approuvé par le Roi. | overeenstemming met een door de Koning goedgekeurde schaal. |
Dans le cas d'entrée en jouissance à une date postérieure à 65 ans, la | Wanneer de verzekerde na 65 jaar in het genot treedt van de rente, kan |
rente peut être majorée sous les conditions fixées par le Roi, | deze, op de voorwaarden vastgesteld door de Koning, vermeerderd worden |
conformément à un barème approuvé par Lui. | in overeenstemming met een door Hem goedgekeurde schaal. |
La date d'entrée en jouissance de la rente ne peut être antérieure à | De datum om in het genot van de rente te treden mag niet aan de datum |
la date à laquelle l'assuré cesse de participer à l'assurance. | voorafgaan waarop de verzekerde ophoudt deel te nemen aan de verzekering. |
Le paiement de la rente est suspendu de plein droit lorsque le | De betaling van de rente wordt van rechtswege geschorst wanneer de |
bénéficiaire participe à nouveau à l'assurance. La rente, majorée | gerechtigde opnieuw deelneemt aan de verzekering. De rente, verhoogd |
in overeenstemming met de door de Koning bepaalde regelen, wordt | |
conformément aux règles fixées par le Roi, est à nouveau payée lorsque | opnieuw betaald wanneer de verzekerde ophoudt deel te nemen aan de |
l'assuré cesse de participer à l'assurance ». | verzekering ». |
B.1.3. L'article 160 de la loi du 27 décembre 2006 portant des | B.1.3. Artikel 160 van de wet van 27 december 2006 houdende diverse |
dispositions diverses (I) a de nouveau modifié l'article 20 ainsi | bepalingen (I) heeft het aldus vervangen artikel 20 opnieuw gewijzigd, |
remplacé, également avec effet au 1er janvier 2007. L'article 20 | eveneens met ingang van 1 januari 2007. Artikel 20 bepaalt thans (de |
énonce à présent (les modifications sont reproduites en caractères italiques) : | wijzigingen worden cursief weergegeven) : |
« A partir du 1er janvier 2007, l'assuré bénéficie, aux conditions | « Met ingang van 1 januari 2007 krijgt de verzekerde, onder de hierna |
bepaalde voorwaarden, een levenslange ouderdomsrente. | |
ci-après, d'une rente viagère de retraite. | Het bedrag van de rente wordt bepaald in overeenstemming met een door |
Le montant de la rente est fixé suivant un tarif approuvé par le Roi. | de Koning goedgekeurd tarief. |
La rente est calculée par rapport à un âge-pivot de 65 ans. | De rente wordt berekend ten aanzien van een spilleeftijd van 65 jaar. |
La rente est due au plus tôt à partir de l'âge de 65 ans et en aucun | De rente is ten vroegste verschuldigd vanaf de leeftijd van 65 jaar en |
cas avant la date de la demande. | in geen geval voor de datum van de aanvraag. |
L'âge fixé ci-dessus peut être diminué de cinq ans conformément à un | Bovenbepaalde leeftijd kan met vijf jaar verminderd worden in |
barème approuvé par le Roi. | |
Si l'assuré a continué à payer des cotisations de manière | overeenstemming met een door de Koning goedgekeurde schaal. |
ininterrompue après l'âge de 65 ans, la rente peut être majorée sous | Indien de verzekerde na de leeftijd van 65 jaar ononderbroken |
les conditions fixées par le Roi, et conformément aux modalités | bijdragen is blijven betalen, kan de rente verhoogd worden onder en |
définies par celui-ci. | overeenkomstig de door de Koning bepaalde voorwaarden en modaliteiten. |
Le Roi détermine les autres modalités et échelles pour le calcul de la | De Koning bepaalt de overige modaliteiten en schalen voor de |
rente. | berekening van de rente. |
La date d'entrée en jouissance de la rente ne peut être antérieure à | De datum om in het genot van de rente te treden mag niet aan de datum |
la date à laquelle l'assuré cesse de participer à l'assurance. | voorafgaan waarop de verzekerde ophoudt deel te nemen aan de verzekering. |
Le paiement de la rente est suspendu de plein droit lorsque le | De betaling van de rente wordt van rechtswege geschorst wanneer de |
bénéficiaire participe à nouveau à l'assurance. La rente, majorée | gerechtigde opnieuw deelneemt aan de verzekering. De rente, verhoogd |
in overeenstemming met de door de Koning bepaalde regelen, wordt | |
conformément aux règles fixées par le Roi, est à nouveau payée lorsque | opnieuw betaald wanneer de verzekerde ophoudt deel te nemen aan de |
l'assuré cesse de participer à l'assurance ». | verzekering ». |
B.1.4. Le requérant a introduit un recours en annulation contre | |
l'article 215 cité en B.1.2. Cette affaire est inscrite sous le n° | B.1.4. De verzoeker heeft tegen het in B.1.2 aangehaalde artikel 215 |
een beroep tot vernietiging ingesteld. Die zaak is ingeschreven onder | |
4116 du rôle de la Cour. | nummer 4116 van de rol van het Hof. |
Dans l'arrêt n° 130/2007 du 17 octobre 2007, la Cour a constaté que | In het arrest nr. 130/2007 van 17 oktober 2007 heeft het Hof |
les griefs du requérant étaient essentiellement dirigés contre le | vastgesteld dat de grieven van de verzoeker in essentie zijn gericht |
relèvement de l'âge auquel la rente de retraite prend cours, âge qui | tegen de verhoging van de leeftijd waarop de ouderdomsrente ingaat, |
est fixé à l'article 20, alinéa 3, de la loi du 17 juillet 1963. | bepaald in artikel 20, derde lid, van de wet van 17 juli 1963. |
Etant donné que l'alinéa 3 avait, dans l'intervalle, à nouveau été | Aangezien dat derde lid inmiddels opnieuw was vervangen, met ingang |
remplacé, avec effet à la même date que le remplacement précédent, la | van dezelfde datum als de vorige vervanging, was het Hof van oordeel |
Cour a jugé que le recours dans l'affaire n° 4116 était sans objet | dat het beroep in de zaak nr. 4116 zonder voorwerp was maar dat het |
mais que ce dernier pouvait toutefois renaître si la Cour faisait | voorwerp kon herleven indien het beroep in de thans voorliggende zaak |
droit au recours dans la présente affaire. | zou worden ingewilligd. |
La Cour a décidé que le recours dans l'affaire n° 4116 serait rayé du | Het Hof heeft beslist dat het beroep in de zaak nr. 4116 van de rol |
rôle si le recours dans la présente affaire était rejeté mais qu'il | zal worden geschrapt indien het beroep in de thans voorliggende zaak |
serait examiné plus avant si le recours dans la présente affaire était | wordt verworpen maar dat het beroep verder zal worden onderzocht |
indien het beroep in de thans voorliggende zaak gegrond wordt | |
déclaré fondé. | verklaard. |
B.1.5. La Cour doit dès lors examiner les modifications que l'article | B.1.5. Het Hof dient derhalve de wijzigingen te onderzoeken die |
160 de la loi du 27 décembre 2006 portant des dispositions diverses | artikel 160 van de wet van 27 december 2006 houdende diverse |
bepalingen (I) heeft aangebracht in artikel 20, derde lid, van de wet | |
(I) a apportées à l'article 20, alinéa 3, de la loi du 17 juillet 1963 | van 17 juli 1963 en die in B.1.3 cursief zijn weergegeven. Ten gronde |
et qui sont indiquées en caractères italiques au B.1.3. Quant au fond | B.2. Het enige middel is afgeleid uit een schending van de artikelen |
B.2. Le moyen unique est pris de la violation des articles 10 et 11 de la Constitution. Le requérant estime que la disposition attaquée aligne, sans justification raisonnable, l'âge auquel la rente de retraite prend cours pour les travailleurs occupés à l'étranger qui sont affiliés pour leur assurance vieillesse auprès de l'Office de sécurité sociale d'outre-mer (OSSOM) sur l'âge de la pension des travailleurs qui sont occupés en Belgique (première branche). Il compare en outre les travailleurs cités en premier lieu aux travailleurs occupés à l'étranger qui sont affiliés auprès d'une | 10 en 11 van de Grondwet. De verzoeker meent dat de bestreden bepaling de leeftijd waarop de ouderdomsrente ingaat voor werknemers in het buitenland die voor hun ouderdomsverzekering bij de Dienst voor de Overzeese Sociale Zekerheid (DOSZ) zijn aangesloten, zonder redelijke verantwoording gelijkschakelt met de pensioenleeftijd van werknemers die in België zijn tewerkgesteld (eerste onderdeel). Daarnaast vergelijkt hij de eerstgenoemde werknemers met de werknemers in het buitenland die zich bij een private verzekeringsmaatschappij |
entreprise d'assurance privée et fait valoir qu'il est porté une | hebben aangesloten en voert hij aan dat aan de gerechtvaardigde |
atteinte discriminatoire aux attentes légitimes de la première | verwachtingen van de eerste categorie op discriminerende wijze afbreuk |
catégorie (deuxième branche). | is gedaan (tweede onderdeel). |
B.3.1. Aux termes de l'article 1er de la loi du 17 juillet 1963 | B.3.1. Naar luid van artikel 1 van de wet van 17 juli 1963 betreffende |
relative à la sécurité sociale d'outre-mer, l'Office de sécurité | de overzeese sociale zekerheid is de DOSZ een openbare instelling die |
sociale d'outre-mer (OSSOM) est un établissement public qui a pour | |
mission de réaliser les assurances organisées par la loi. | is belast met het uitvoeren van de verzekeringen waarin de wet |
L'article 12 dispose notamment que « peuvent participer au régime | voorziet. Artikel 12 bepaalt onder meer dat « aan de [...] facultatieve |
facultatif d'assurance vieillesse et survie » les personnes qui | ouderdoms- en overlevingsverzekering [...] kan [...] worden |
exercent leur activité professionnelle dans les pays d'outre-mer | deelgenomen door » de personen die hun beroepsactiviteit uitoefenen in |
désignés par le Roi. | de door de Koning aangewezen overzeese landen. |
L'article 14 dispose que les assurés ou leurs employeurs peuvent, dans | Artikel 14 bepaalt dat de verzekerden of hun werkgevers, onder de bij |
les conditions déterminées par la loi, verser à l'Office des | de wet bepaalde voorwaarden, aan de DOSZ bijdragen kunnen storten die |
cotisations destinées notamment à l'assurance vieillesse et survie, et | onder meer zijn bestemd voor de ouderdoms- en overlevingsverzekering, |
dont les montants minimum et maximum sont, en vertu de l'article 15, | en waarvan de minimum- en maximumbedragen, krachtens artikel 15, door |
fixés par le Roi. | de Koning worden vastgesteld. |
Aux termes de l'article 17, a), la cotisation est affectée « à raison | Naar luid van artikel 17, a), is de bijdrage bestemd « ten belope van |
de 70 % au financement des rentes de retraite et de survie qui sont à | 70 % tot het financieren van de ouderdoms- en overlevingsrenten, ten |
la charge du Fonds des pensions ». | laste van het Pensioenfonds ». |
L'article 20 détermine la rente viagère de retraite dont bénéficient | Artikel 20 bepaalt de levenslange ouderdomsrente die de verzekerden |
les assurés. | genieten. |
L'article 21 détermine le montant auquel a droit le conjoint survivant | Artikel 21 bepaalt het bedrag waarop de overlevende echtgenoot van de |
de l'assuré bénéficiaire d'une rente viagère. | verzekerde die een levenslange rente geniet, recht heeft. |
B.3.2. Le régime instauré par la loi du 17 juillet 1963 est un système | B.3.2. De bij de wet van 17 juli 1963 ingevoerde regeling is een |
facultatif de sécurité sociale, auquel peuvent s'affilier les | facultatief systeem van sociale zekerheid waarbij zich de personen die |
personnes qui travaillent dans les pays d'outre-mer désignés par le | in de door de Koning aangewezen overzeese landen werken, kunnen |
Roi. | aansluiten. |
Ce régime concerne « aussi bien les agents qui prestent leurs services | Die regeling betreft « zowel de agenten [...] die hun diensten |
dans un secteur public que les employés occupés en exécution d'un | verrichten in een openbare sector als de werknemers tewerkgesteld door |
contrat de louage de services par des entreprises privées ou même des | private ondernemingen bij uitvoering van een kontrakt van |
dienstverhuring of zelfs personen die een zelfstandige | |
personnes qui exercent une activité professionnelle indépendante » | beroepsbedrijvigheid uitoefenen » (Parl. St., Kamer, 1961-1962, nr. |
(Doc. parl., Chambre, 1961-1962, n° 431/1, p. 1). | 431/1, p. 1). |
Ce régime a été élaboré pour « répondre aux préoccupations de ceux qui | Die regeling werd uitgewerkt teneinde te « beantwoorden aan de |
désirent entreprendre ou poursuivre une carrière outre-mer, et | bekommernissen van deze die verlangen overzees een loopbaan te |
souhaitent être couverts dans leur pays d'origine par des dispositions | ondernemen of te voltooien en wensen in hun land van herkomst gedekt |
légales prévoyant un régime d'assurances sociales » (ibid. ). | te zijn door wettelijke bepalingen die een stelsel van sociale verzekeringen voorzien » (ibid. ). |
B.3.3. Contrairement au régime de sécurité sociale des travailleurs | B.3.3. In tegenstelling tot het socialezekerheidsstelsel van de |
salariés qui est fondé sur un système de répartition, le régime de | loontrekkenden, dat is gebaseerd op een repartitiesysteem, is het bij |
l'assurance vieillesse et survie instauré par la loi précitée du 17 | de voormelde wet van 17 juli 1963 ingevoerde stelsel van ouderdoms- en |
juillet 1963 est « basé sur la capitalisation individuelle » (ibid., | overlevingsverzekering « gebaseerd [...] op de individuele |
p. 5) pour ce qui concerne le calcul des rentes de retraite et de | kapitalisatie » (ibid., p. 5) wat betreft het berekenen van de |
survie, avec la garantie de l'Etat belge prévue à l'article 58 de la | ouderdoms- en overlevingsrenten, met de in artikel 58 van de voormelde |
loi précitée du 17 juillet 1963. | wet van 17 juli 1963 bedoelde waarborg van de Belgische Staat. |
Les prestations auxquelles les assurés pourront prétendre en raison | De prestaties waarop de verzekerden aanspraak zullen kunnen maken om |
des versements portés à leur compte sont conçues comme étant « | reden van de stortingen die op hun rekeningen zijn ingeschreven, |
complémentaires [par rapport] à celles que les intéressés peuvent | worden opgevat als « prestaties die deze aanvullen welke de |
acquérir dans le pays où s'accomplit leur activité professionnelle » | belanghebbenden kunnen bekomen in het land waar hun |
(ibid., p. 1). | beroepsbedrijvigheid uitgeoefend wordt » (ibid., p. 1). |
La participation à la sécurité sociale d'outre-mer exclut en outre, en | De deelname aan de overzeese sociale zekerheid sluit bovendien in |
principe, l'application de la législation belge relative à la sécurité | beginsel de toepassing van de Belgische wetgeving in verband met de |
sociale des travailleurs salariés. | sociale zekerheid van de loontrekkenden uit. |
B.4.1. Les travaux préparatoires de l'article 215 de la loi du 20 | B.4.1. Uit de parlementaire voorbereiding van artikel 215 van de wet |
juillet 2006 font apparaître que le législateur a voulu entièrement | van 20 juli 2006 blijkt dat het bedoeling was van de wetgever om « |
réécrire l'article 20 « en vue de la réalisation de l'égalité de | artikel 20 volledig [te herschrijven] met het oog op de realisering |
traitement entre hommes et femmes et [de tenir] compte de la | van de gelijkheid van man en vrouw en [...] rekening [te houden] met |
philosophie en vigueur qui consiste à maintenir le plus longtemps | de geldende filosofie die er in bestaat om werknemers zo lang mogelijk |
possible les travailleurs sur le marché du travail » (Doc. parl., | op de arbeidsmarkt te houden » (Parl. St., Kamer, 2005-2006, DOC |
Chambre, 2005-2006, DOC 51-2518/001, p. 141). | 51-2518/001, p. 141). |
Selon ces mêmes travaux préparatoires, les nouvelles règles peuvent | De nieuwe regels zijn volgens dezelfde parlementaire voorbereiding als |
être résumées comme suit : | volgt samen te vatten : |
« le principe de la capitalisation est maintenu mais l'âge normal | « het principe van de kapitalisatie blijft behouden maar de normale |
ingangsleeftijd is voor zowel mannelijke als vrouwelijke verzekerden | |
d'entrée en jouissance de la pension est fixé à 65 ans tant pour | vastgelegd op 65 jaar, ongeacht de duur van de verzekeringsdeelneming. |
l'homme que pour la femme, indépendamment de la durée de la | |
participation à l'assurance. L'anticipation de cinq ans est possible. | |
De même, le report après 65 ans reste en principe possible, mais le | Vervroeging met vijf jaar is mogelijk. Ook uitstel na 65 jaar blijft |
Roi peut le subordonner à certaines conditions » (ibid). | |
B.4.2. Le principe d'égalité et de non-discrimination ne s'oppose pas | in principe mogelijk maar de Koning kan hier voorwaarden aan koppelen » (ibid.). |
à ce que le législateur revienne sur ses objectifs initiaux pour en | B.4.2. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie verzet zich |
poursuivre d'autres. D'une manière générale, les pouvoirs publics | niet ertegen dat de wetgever terugkomt op zijn oorspronkelijke |
doivent d'ailleurs pouvoir adapter leur politique aux circonstances | doelstellingen om er andere na te streven. In het algemeen trouwens |
changeantes de l'intérêt général. | moet de overheid haar beleid kunnen aanpassen aan de wisselende |
vereisten van het algemeen belang. | |
B.4.3. Lorsque le législateur offre une assurance vieillesse | B.4.3. Wanneer de wetgever een facultatieve ouderdomsverzekering |
facultative aux travailleurs occupés outre-mer, il relève de son | aanbiedt aan de overzee tewerkgestelde werknemers, behoort het tot |
pouvoir d'appréciation d'adapter les conditions et les modalités de | zijn beoordelingsbevoegdheid om de voorwaarden en modaliteiten voor |
participation à cette assurance aux circonstances sociales nouvelles | deelname aan die verzekering aan de gewijzigde maatschappelijke |
et aux options politiques fondées sur celles-ci. Il n'est dès lors | omstandigheden en de daarop gebaseerde beleidsopties aan te passen. |
pas, en principe, contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution | Het is derhalve in beginsel niet in strijd met de artikelen 10 en 11 |
de reculer l'âge auquel la rente de retraite prend cours pour les | van de Grondwet om de leeftijd waarop de ouderdomsrente ingaat voor |
travailleurs occupés à l'étranger qui sont affiliés à l'OSSOM pour | werknemers in het buitenland die voor hun ouderdomsverzekering bij de |
leur assurance vieillesse et de l'aligner sur l'âge de la pension des | DOSZ zijn aangesloten, te verhogen en gelijk te schakelen met de |
travailleurs occupés en Belgique. | pensioenleeftijd van werknemers die in België zijn tewerkgesteld. |
B.4.4. En sa première branche, le moyen n'est pas fondé. | B.4.4. Het middel is in zijn eerste onderdeel niet gegrond. |
B.5.1. La question se pose toutefois de savoir si la disposition | B.5.1. De volgende vraag is evenwel of de bestreden bepaling een |
attaquée est discriminatoire en ce qu'elle s'applique non seulement à | discriminatie inhoudt doordat ze niet alleen geldt voor degenen die de |
ceux qui ont contracté une assurance à partir du 1er janvier 2007, | verzekering hebben aangegaan vanaf 1 januari 2007, maar ook voor |
mais également à ceux qui avaient déjà contracté l'assurance | degenen die voorheen tot de verzekering zijn toegetreden. |
auparavant. B.5.2. Si le législateur fédéral estime qu'un changement de politique | B.5.2. Indien de wetgever een beleidswijziging noodzakelijk acht, |
s'impose, il peut décider de lui donner un effet immédiat et, en | vermag hij te oordelen dat die beleidswijziging met onmiddellijke |
principe, il n'est pas tenu de prévoir un régime transitoire. Les | ingang moet worden doorgevoerd en is hij in beginsel niet ertoe |
articles 10 et 11 de la Constitution ne sont violés que si le régime | gehouden in een overgangsregeling te voorzien. De artikelen 10 en 11 |
transitoire ou son absence entraîne une différence de traitement | van de Grondwet zijn slechts geschonden indien de overgangsregeling of |
insusceptible de justification raisonnable ou s'il est porté une | de afwezigheid daarvan tot een verschil in behandeling leidt waarvoor |
geen redelijke verantwoording bestaat of indien aan het | |
vertrouwensbeginsel op buitensporige wijze afbreuk wordt gedaan. Dat | |
atteinte excessive au principe de la confiance légitime. Tel est le | laatste is het geval wanneer de rechtmatige verwachtingen van een |
cas lorsqu'il est porté atteinte aux attentes légitimes d'une | bepaalde categorie van rechtsonderhorigen worden miskend zonder dat |
catégorie de justiciables sans qu'un motif impérieux d'intérêt général | een dwingende reden van algemeen belang voorhanden is die het |
puisse justifier l'absence d'un régime transitoire. | ontbreken van een overgangsregeling kan verantwoorden. |
B.5.3. Le régime instauré par la loi du 17 juillet 1963 diffère du système obligatoire de sécurité sociale prévu pour les travailleurs salariés occupés en Belgique. Il offre une assurance facultative qui concurrence les assurances privées. Bien que la modification de l'âge auquel la rente de retraite prend cours puisse se justifier pour les contrats d'assurance futurs, cette justification fait défaut à l'égard des personnes qui, par le passé, compte tenu des conditions légales en vigueur et après avoir comparées celles-ci aux conditions des assurances privées, ont contracté une assurance auprès de l'OSSOM et qui peuvent avoir considéré comme d'un | B.5.3. Het bij de wet van 17 juli 1963 ingevoerde stelsel verschilt van het verplichte socialezekerheidsstelsel waarin is voorzien voor de in België tewerkgestelde loontrekkenden. Het biedt een facultatieve verzekering aan die in concurrentie treedt met de private verzekeringen. Hoewel de wijziging van de leeftijd waarop de ouderdomsrente ingaat kan worden verantwoord voor de nog te sluiten verzekeringsovereenkomsten, ontbreekt die verantwoording ten aanzien van de personen die in het verleden, rekening houdend met de geldende wettelijke voorwaarden en na die voorwaarden te hebben afgewogen tegen de voorwaarden van de private verzekeringen, bij de DOSZ een verzekering hebben aangegaan, en die daarbij de mogelijkheid om vanaf |
intérêt déterminant la possibilité de bénéficier de la rente de | de leeftijd van vijfenvijftig jaar de ouderdomsrente te ontvangen van |
retraite à partir de l'âge de 55 ans. | doorslaggevend belang kunnen hebben geacht. |
Par la mesure attaquée, le législateur entend aligner l'âge de la | De wetgever beoogt met de bestreden maatregel de pensioenleeftijd van |
pension des hommes et des femmes et maintenir les travailleurs le plus | mannen en vrouwen gelijk te schakelen en de werknemers zo lang |
longtemps possible sur le marché du travail, mais il perd de vue que | mogelijk op de arbeidsmarkt te houden, maar verliest daarbij uit het |
les travailleurs concernés ne sont pas actifs sur le marché du travail | oog dat de betrokken werknemers geen deel uitmaken van de Belgische |
en Belgique et que la nécessité consistant à garder les travailleurs | arbeidsmarkt en dat de nood om de werknemers zo lang mogelijk op de |
le plus longtemps possible sur le marché du travail n'existe pas - ou | arbeidsmarkt te houden niet - minstens niet op dezelfde wijze - |
tout au moins pas de la même manière - pour les marchés du travail | bestaat voor de overzeese arbeidsmarkten waar zij aan deelnemen. Voor |
d'outre-mer sur lesquels ils sont actifs. Pour le surplus, l'alignement de l'âge de la pension des hommes et des femmes peut s'opérer dans les deux sens, de sorte que cet objectif ne peut pas davantage fournir une justification adéquate. B.5.4. En ce que la disposition attaquée empêche que, pour les personnes qui ont souscrit à l'assurance vieillesse facultative avant le 1er janvier 2007 et qui ont déjà participé à l'assurance depuis 20 ans, la rente de retraite prenne cours à l'âge de 55 ans, elle porte une atteinte excessive à leurs attentes légitimes, sans qu'un motif impérieux d'intérêt général puisse justifier l'absence d'un régime transitoire. Dans cette mesure, la disposition attaquée doit être annulée. | het overige kan de gelijkschakeling van de pensioenleeftijd van mannen en vrouwen in twee richtingen plaatsvinden, zodat ook die doelstelling geen adequate verantwoording kan bieden. B.5.4. In zoverre de bestreden bepaling het voor de deelnemers aan de facultatieve ouderdomsverzekering die zich vóór 1 januari 2007 hebben aangesloten en reeds twintig jaar aan de verzekering hebben deelgenomen, onmogelijk maakt dat de ouderdomsrente ingaat op 55-jarige leeftijd, doet zij op buitensporige wijze afbreuk aan hun rechtmatige verwachtingen, zonder dat een dwingende reden van algemeen belang voorhanden is die het ontbreken van een overgangsregeling kan verantwoorden. In die mate dient de bestreden bepaling te worden vernietigd. |
B.5.5. Etant donné que l'annulation ainsi limitée de la disposition | B.5.5. Aangezien de aldus beperkte vernietiging van de bestreden |
attaquée ne rétablit pas l'article 20 de la loi du 17 juillet 1963 | bepaling artikel 20 van de wet van 17 juli 1963 niet herstelt in de |
dans la rédaction qui lui était conférée par l'article 215 de la loi | redactie die eraan werd gegeven door artikel 215 van de wet van 20 |
du 20 juillet 2006 portant des dispositions diverses, l'affaire n° | juli 2006 houdende diverse bepalingen, dient de in B.1.4 vermelde zaak |
4116 mentionnée en B.1.4 doit être rayée du rôle. | nr. 4116 van de rol te worden geschrapt. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
- annule l'article 160 de la loi du 27 décembre 2006 portant des | - vernietigt artikel 160 van de wet van 27 december 2006 houdende |
dispositions diverses (I) en ce que cette disposition empêche, pour | diverse bepalingen (I) in zoverre die bepaling het voor de deelnemers |
les personnes qui participent à l'assurance vieillesse facultative, | aan de facultatieve ouderdomsverzekering die zich vóór 1 januari 2007 |
qui se sont affiliées avant le 1er janvier 2007 et ont participé à | hebben aangesloten en reeds twintig jaar aan de verzekering hebben |
l'assurance depuis 20 ans, que la rente de retraite prenne cours à | deelgenomen, onmogelijk maakt dat de ouderdomsrente ingaat op |
l'âge de 55 ans; | 55-jarige leeftijd; |
- raye du rôle l'affaire n° 4116. | - schrapt de zaak nr. 4116 van de rol. |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en | Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, |
langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 | overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op |
janvier 1989, à l'audience publique du 17 avril 2008. | de openbare terechtzitting van 17 april 2008. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
Le président, | De voorzitter, |
M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |