Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 102/2007 du 12 juillet 2007 - Numéro du rôle : 4067 Numéro du rôle : 4067 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 9, § 1 er , du décret de la Région wallonne du 5 décembre 1996 relatif a La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Marte(...)"
Extrait de l'arrêt n° 102/2007 du 12 juillet 2007 - Numéro du rôle : 4067 Numéro du rôle : 4067 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 9, § 1 er , du décret de la Région wallonne du 5 décembre 1996 relatif a La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Marte(...) Uittreksel uit arrest nr. 102/2007 van 12 juli 2007 Rolnummer 4067 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 9, § 1, van het decreet van het Waalse Gewest van 5 december 1996 betreffende de Waalse intercommunales, gesteld door de Ra Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 102/2007 du 12 juillet 2007 - Numéro du rôle : Uittreksel uit arrest nr. 102/2007 van 12 juli 2007
4067 Numéro du rôle : 4067 Rolnummer 4067
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 9, § 1er, du In zake : de prejudiciële vraag over artikel 9, § 1, van het decreet
décret de la Région wallonne du 5 décembre 1996 relatif aux van het Waalse Gewest van 5 december 1996 betreffende de Waalse
intercommunales wallonnes, posée par le Conseil d'Etat. intercommunales, gesteld door de Raad van State.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters
Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A.
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels,
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt n° 164.275 du 30 octobre 2006 en cause de l'Association Bij arrest nr. 164.275 van 30 oktober 2006 in zake de « Association
intercommunale de traitement des déchets liégeois (Intradel) contre la intercommunale de traitement des déchets liégeois » (Intradel) tegen
Région wallonne, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour het Waalse Gewest, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is
le 9 novembre 2006, le Conseil d'Etat a posé la question préjudicielle ingekomen op 9 november 2006, heeft de Raad van State de volgende
suivante : prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 9, § 1er, du décret du 5 décembre 1996 relatif aux « Schendt artikel 9, § 1, van het decreet van 5 december 1996
intercommunales wallonnes, interprété en ce qu'il interdit à une betreffende de Waalse intercommunales, geïnterpreteerd in die zin dat
intercommunale de prévoir dans ses statuts la possibilité pour tout het een intercommunale verbiedt om in haar statuten te voorzien in de
mogelijkheid voor een andere vennoot dan een gemeente om uit de
autre associé qu'une commune de se retirer de l'intercommunale avant intercommunale te treden vóór het verstrijken van haar duur, de
le terme de la durée de celle-ci, viole-t-il les articles 10 et 11 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet ? ».
la Constitution ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 9, § 1er, du décret (...) B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 9, § 1, van het
du 5 décembre 1996 relatif aux intercommunales wallonnes (ci-après : decreet van 5 december 1996 betreffende de Waalse intercommunales
le décret wallon du 5 décembre 1996). (hierna : het Waalse decreet van 5 december 1996).
L'article 9 du décret wallon du 5 décembre 1996 dispose : Artikel 9 van het Waalse decreet van 5 december 1996 bepaalt :
« § 1er. Les statuts peuvent prévoir la possibilité pour une commune « § 1. De statuten kunnen voorzien in de mogelijkheid voor een
de se retirer avant le terme de la durée de l'intercommunale. gemeente om uit de intercommunale te treden vóór het verstrijken van haar duur.
§ 2. En tout état de cause, tout associé peut se retirer dans les cas § 2. Elke vennoot mag hoe dan ook onder de volgende voorwaarden uit de
suivants : intercommunale treden :
1. après quinze ans à compter, selon le cas, du début du terme 1. na vijftien jaar te rekenen, volgens het geval, vanaf het begin van
statutaire en cours ou de son affiliation, moyennant l'accord des deux de lopende statutaire termijn of vanaf zijn aansluiting met de
tiers des voix exprimées par les autres associés, pour autant que les instemming van tweederde van de stemmen van de andere vennoten, voor
votes positifs émis comprennent la majorité des voix exprimées par les zover de positieve stemmen de meerderheid omvatten van de stemmen
représentants des communes associées et sous réserve de l'obligation uitgebracht door de vertegenwoordigers van de aangesloten gemeenten,
pour celui qui se retire de réparer le dommage évalué à dire d'experts, que son retrait cause à l'intercommunale et aux autres associés; 2. si un même objet d'intérêt communal au sens de l'article 2 est confié dans une même commune à plusieurs intercommunales, régies ou organismes d'intérêt public, la commune peut décider de le confier pour l'ensemble de son territoire à une seule intercommunale ou à un seul organisme régional d'intérêt public concerné. Dans les hypothèses visées à l'alinéa précédent, lesquelles s'effectuent nonobstant toute disposition statutaire, aucun vote n'est requis. Seules les conditions en onder voorbehoud dat degene die uittreedt de schade vergoedt die zijn uittreding, naar schatting van deskundigen, aan de intercommunale en aan de andere vennoten berokkent; 2. indien dezelfde activiteit van gemeentelijk belang in de zin van artikel 2, in dezelfde gemeente aan verschillende intercommunales, regies of instellingen van openbaar nut wordt toevertrouwd, mag de gemeente beslissen die activiteit, voor haar gehele grondgebied, toe te vertrouwen aan één enkele intercommunale of aan één enkele belanghebbende gewestelijke instelling van openbaar nut. Indien de in het vorige lid bedoelde gevallen zich niettegenstaande iedere andersluidende statutaire bepaling voordoen, is de stemming niet
prévues au point 1° relatives à la réparation d'un dommage éventuel vereist. Alleen de onder punt 1° bedoelde voorwaarden betreffende de
sont applicables; vergoeding van de eventuele schade zijn van toepassing;
3. unilatéralement, lorsque l'intercommunale est en défaut de mettre à 3. eenzijdig, wanneer de intercommunale haar maatschappelijk doel
exécution son objet social dans un délai de trois ans à compter de sa verzuimt te verwezenlijken binnen een termijn van drie jaar te rekenen
constitution ». vanaf haar oprichting ».
B.2. Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité avec les B.2. De verwijzende rechter stelt het Hof een vraag over de
articles 10 et 11 de la Constitution de l'article 9, § 1er, du décret bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van
wallon du 5 décembre 1996, dans l'interprétation selon laquelle cette artikel 9, § 1, van het Waalse decreet van 5 december 1996, in de
disposition interdit à une intercommunale de prévoir dans ses statuts interpretatie volgens welke die bepaling een intercommunale verbiedt
la possibilité pour tout autre associé qu'une commune de se retirer de l'intercommunale avant le terme de la durée de celle-ci. Dans cette interprétation, la disposition en cause pourrait engendrer une discrimination, quant aux possibilités de retrait statutaire avant le terme de l'intercommunale, entre les associés de l'intercommunale, selon qu'il s'agit ou non de communes. B.3. Il résulte des mémoires et des faits de la cause que le litige pendant devant le juge a quo concerne la possibilité pour l'intercommunale de prévoir dans ses statuts le retrait anticipé d'une om in haar statuten te voorzien in de mogelijkheid voor een andere vennoot dan een gemeente om uit de intercommunale te treden vóór het verstrijken van haar duur. In die interpretatie zou de in het geding zijnde bepaling aanleiding kunnen geven tot discriminatie, wat betreft de mogelijkheden tot statutaire uittreding vóór het verstrijken van de duur van de intercommunale, onder de vennoten van de intercommunale naargelang het al dan niet gaat om gemeenten. B.3. Uit de memories en uit de feiten van de zaak volgt dat het geschil dat voor de verwijzende rechter hangende is, betrekking heeft op de mogelijkheid, voor een intercommunale, om in haar statuten te voorzien in de vroegtijdige uittreding van een aangesloten
intercommunale associée. intercommunale.
La Cour limite son examen à cette hypothèse. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot dat geval.
B.4.1. L'article 9, § 1er, du décret wallon du 5 décembre 1996 reprend B.4.1. Artikel 9, § 1, van het Waalse decreet van 5 december 1996
le texte, inchangé, de la première phrase de l'article 8, alinéa 1er, neemt de - onveranderd gebleven - tekst over van de eerste zin van
de la loi du 22 décembre 1986 relative aux intercommunales (ci-après : artikel 8, eerste lid, van de wet van 22 december 1986 betreffende de
la loi du 22 décembre 1986). intercommunales (hierna : de wet van 22 december 1986).
B.4.2. La loi du 1er mars 1922 relative à l'association de communes B.4.2. De wet van 1 maart 1922 omtrent de vereniging van gemeenten tot
dans un but d'utilité publique, que la loi du 22 décembre 1986 nut van 't algemeen, die werd vervangen door de wet van 22 december
remplace, ne prévoyait pas les conditions du retrait des associés de 1986, voorzag niet in de voorwaarden voor uittreding van de vennoten
l'intercommunale. uit een intercommunale.
La loi du 22 décembre 1986 visait à adapter cette législation, De wet van 22 december 1986 had tot doel die wetgeving aan te passen,
notamment afin de résoudre les problèmes qui se sont posés « s'il meer bepaald om de problemen op te lossen die zich voordeden « wanneer
vient à y avoir pluralité d'intercommunales sur le territoire d'une er op het grondgebied van eenzelfde gemeente verschillende
même commune, comme c'est le cas, par exemple, en suite de fusion ou intercommunales zijn, zoals het geval is bijvoorbeeld ingevolge fusie
d'annexion de communes ou de modification de leurs limites » (Doc. of aanhechting van gemeenten of bij wijziging van hun grenzen » (Parl.
parl., Sénat, 1982-1983, n° 529/1, p. 1). St., Senaat, 1982-1983, nr. 529/1, p. 1).
B.4.3. La loi du 22 décembre 1986 a donc organisé les conditions de B.4.3. De wet van 22 december 1986 heeft dus de voorwaarden vastgelegd
retrait des associés d'une intercommunale. voor de uittreding van de vennoten uit een intercommunale.
Ainsi, l'article 8 de la loi du 22 décembre 1986 introduisait « une Zo werd bij artikel 8 van de wet van 22 december 1986 « een totaal
disposition toute nouvelle qui réglemente le retrait des associés » nieuwe bepaling [ingevoerd] die de uittreding van de deelgenoten
(Doc. parl., Sénat, 1982-1983, n° 529/2, p. 62). reglementeert » (Parl. St., Senaat, 1982-1983, nr. 529/2, p. 62).
L'article 8, alinéa 1er, de la loi du 22 décembre 1986 disposait : Artikel 8, eerste lid, van de wet van 22 december 1986, bepaalde :
« Les statuts peuvent prévoir la possibilité pour une commune de se « De statuten kunnen voorzien in de mogelijkheid voor een gemeente om
retirer avant le terme de la durée de l'intercommunale. En tout état uit de intercommunale te treden vóór het verstrijken van de duur van
de cause, tout associé peut se retirer après quinze ans à compter, de intercommunale. In alle geval mag iedere vennoot uit de
intercommunale treden na vijftien jaar te rekenen, volgens het geval,
selon le cas, de la constitution de l'intercommunale ou de son vanaf de oprichting van de intercommunale of vanaf zijn aansluiting
affiliation, moyennant l'accord des deux tiers des suffrages exprimés met de instemming van twee derde van de stemmen van de andere in de
par les autres membres présents ou représentés à l'assemblée générale algemene vergadering aanwezige of vertegenwoordigde leden, voor zover
pour autant que les votes positifs émis comprennent la majorité des de positieve stemmen de meerderheid omvatten van de stemmen
suffrages exprimés par les représentants des communes associées et uitgebracht door de vertegenwoordigers van de aangesloten gemeenten,
sous réserve de l'obligation pour celui qui se retire de réparer le en onder voorbehoud dat degene die uittreedt de schade vergoedt die
dommage, évalué à dire d'experts, que son retrait cause à zijn uittreding, naar schatting van deskundigen, aan de intercommunale
l'intercommunale et aux autres associés ». en aan de andere vennoten berokkent ».
B.4.4. Dans ce contexte, l'article 4, 10°, de la même loi prévoyait B.4.4. In die context bepaalde artikel 4, 10°, van dezelfde wet dat de
que les statuts devaient mentionner « les modalités de retrait d'un associé ». statuten « de wijze van uittreden van een vennoot » moesten vermelden.
Par ailleurs, l'article 23, alinéa 2, de la même loi disposait : Overigens bepaalde artikel 23, tweede lid, van dezelfde wet :
« La commune qui se retire a, nonobstant toute disposition statutaire « De gemeente die uittreedt, is, niettegenstaande iedere
contraire, le droit [de] recevoir sa part dans l'association telle andersluidende statutaire bepaling, gerechtigd haar aandeel in de
qu'elle résultera du bilan de l'exercice social au cours duquel le vereniging te ontvangen, zoals het blijkt uit de balans van het
retrait devient effectif ». maatschappelijk jaar waarin de uittreding zich werkelijk voordoet ».
Le texte des articles 4, 10°, et 23, alinéa 2, de la loi du 22 De tekst van de artikelen 4, 10°, en 23, tweede lid, van de wet van 22
décembre 1986 a été repris respectivement dans les articles 6.13 et december 1986 werd respectievelijk overgenomen in de artikelen 6.13 en
30, alinéa 2, du décret wallon du 5 décembre 1996. 30, tweede lid, van het Waalse decreet van 5 december 1996.
B.5.1. Les travaux préparatoires de l'article 8 de la loi du 22 B.5.1. In de parlementaire voorbereiding werd artikel 8 van de wet van
22 december 1986 als volgt toegelicht :
« Het eerste lid van artikel 9 [artikel 8 van de wet van 22 december
décembre 1986 exposaient : « Le premier alinéa de l'article 9 [devenu l'article 8 de la loi du 22 1986 geworden] huldigt het principe dat iedere deelgenoot uit de
décembre 1986] consacre le principe selon lequel tout associé peut se
retirer de l'intercommunale aux conditions suivantes : intercommunale mag treden onder de volgende voorwaarden :
- 15 ans d'affiliation; - 15 jaar lidmaatschap;
- accord des deux tiers des autres membres; - de instemming van twee derde van de andere leden;
- réparation du préjudice résultant du retrait » (Doc. parl., Sénat, - de vergoeding van de schade die zijn uittreding berokkent » (Parl.
1982-1983, n° 529/2, pp. 62-63). St., Senaat, 1982-1983, nr. 529/2, pp. 62-63).
Le texte de l'article 8, alinéa 1er, de la loi du 22 décembre 1986 De tekst van artikel 8, eerste lid, van de wet van 22 december 1986
était issu d'un amendement déposé par le Gouvernement (ibid., pp. 77 et 84). was het resultaat van een amendement dat door de Regering werd ingediend (ibid., pp. 77 en 84).
B.5.2. En ce qui concerne l'obligation, prévue par l'article 4, de B.5.2. Wat betreft de verplichting, waarin artikel 4 voorziet, dat de
mentionner dans les statuts les modalités de retrait d'un associé, statuten de wijze van uittreden van een vennoot vermelden, werd
l'exposé des motifs précisait d'ailleurs : overigens in de memorie van toelichting het volgende gepreciseerd :
« L'article 4 énumère les éléments que les statuts de l'intercommunale « Artikel 4 somt de elementen op die in de statuten van de
doivent nécessairement comprendre, à savoir : intercommunale noodzakelijk moeten worden opgenomen :
[...] [...]
- modalités de retrait d'un associé, qui doivent permettre à ce droit - modaliteiten van uittreding voor een deelgenoot, die de uitoefening
de s'appliquer; dans cet esprit, la période minimale préalable van dit recht mogelijk moeten maken; daartoe wordt voor de uitoefening
van dit uittredingsrecht een voorafgaandelijke minimum
d'affiliation pour l'exercice de ce droit de retrait est fixée à 15 aansluitingsperiode voorzien van hoogstens 15 jaar en is de instemming
années et l'accord des deux tiers des associés est exigé étant entendu van twee derden van de deelgenoten vereist, met dien verstande dat de
que les deux tiers doivent comprendre une majorité simple des voix des twee derden een gewone meerderheid van stemmen van de
représentants des communes associées. Enfin, il convient que le vertegenwoordigers van de aangesloten gemeenten moeten bevatten. Ten
préjudice causé par le départ anticipé de l'associé soit réparé par ce slotte past het dat de schade, die uit de vervroegde uittreding van de
dernier (cf. article 9, alinéa 1er) » (Doc. parl., Sénat, 1982-1983, deelgenoot voortvloeit, door deze laatste zou worden vergoed (zie
n° 529/1, p. 4). artikel 9) » (Parl. St., Senaat, 1982-1983, nr. 529/1, p. 4).
B.6.1. En réglementant, dans l'article 8, alinéa 1er, de la loi du 22 B.6.1. Door in artikel 8, eerste lid, van de wet van 22 december 1986
décembre 1986, les possibilités de retrait des associés, le de mogelijkheden te regelen voor uittreding van de vennoten, heeft de
législateur a donc voulu organiser les conditions de retrait des wetgever dus de voorwaarden willen vastleggen voor de uittreding van
associés d'une intercommunale, sans toutefois créer un droit de vennoten uit een intercommunale, zonder echter een absoluut
retrait absolu : d'une part, il a laissé aux statuts la possibilité de uittredingsrecht in te voeren : enerzijds, heeft hij het mogelijk
prévoir le retrait anticipé pour les communes; d'autre part, il a créé gemaakt om statutair te voorzien in de vroegtijdige uittreding van de
un droit de retrait pour tout associé, qui ne peut toutefois gemeenten; anderzijds, heeft hij voor iedere vennoot een
s'exercer, en toute hypothèse, qu'après un certain délai et dans des uittredingsrecht gecreëerd dat echter, hoe dan ook, enkel mag worden
conditions strictes. uitgeoefend na een bepaalde termijn en onder strikte voorwaarden.
B.6.2. L'encadrement strict du retrait des associés des B.6.2. De strikte omkadering van de uittreding van vennoten uit
intercommunales était dicté par le souci de « garantir une stabilité intercommunales was het noodzakelijke gevolg van de bekommernis om «
nécessaire aux intercommunales » (Doc. parl., Chambre, 1985-1986, n° een nodige stabiliteit van de intercommunales [te] waarborgen » (Parl.
125/11, p. 4), compte tenu des missions de service public assurées par St., Kamer, 1985-1986, nr. 125/11, p. 4), rekening houdend met de
opdrachten van openbare dienstverlening waarvoor die
ces personnes morales de droit public, et du souci de permettre à publiekrechtelijke rechtspersonen instaan, en met de bekommernis om de
intercommunale in staat te stellen minimaal een bepaalde termijn te
l'intercommunale de pouvoir fonctionner pendant une période minimum kunnen functioneren teneinde de investeringen af te schrijven (ibid.,
afin d'amortir les investissements (ibid., p. 60). p. 60).
Dans cette optique, les possibilités de retrait anticipé sont conçues In die optiek worden de mogelijkheden tot vroegtijdige uittreding door
par le législateur comme « exceptionnelles » (ibid., pp. 4 et 17). de wetgever als « uitzonderlijk » beschouwd (ibid., pp. 4 en 17).
B.7.1. Afin de garantir la stabilité des intercommunales, le B.7.1. Om de stabiliteit van de intercommunales te waarborgen, heeft
législateur n'a donc pas voulu offrir aux associés autres que les de wetgever de andere vennoten dan de gemeenten dus niet de
communes la possibilité que les statuts prévoient leur retrait mogelijkheid willen bieden om statutair te voorzien in hun
anticipé dans des conditions moins contraignantes que celles prévues vroegtijdige uittreding onder minder strikte voorwaarden dan die
par la loi et pour des motifs qu'elle n'envisage pas, notamment avant waarin de wet voorziet en om redenen die zij niet in aanmerking neemt,
un délai de quinze ans d'affiliation. meer bepaald vóór het verstrijken van een termijn van vijftien jaar
B.7.2. En réservant aux seules communes cette possibilité de retrait aansluiting. B.7.2. Door die mogelijkheid van statutaire vroegtijdige uittreding
statutaire anticipé, l'article 8, alinéa 1er, s'inscrivait dans une aan de gemeenten voor te behouden, lag artikel 8, eerste lid, in de
des préoccupations essentielles poursuivies par la loi du 22 décembre lijn van een van de fundamentele oogmerken van de wet van 22 december
1986, à savoir le renforcement du pouvoir communal au sein des 1986, namelijk een versterking van de gemeentelijke bevoegdheid binnen
intercommunales (Doc. parl., Sénat, 1982-1983, n° 529/1, p. 2). de intercommunales (Parl. St., Senaat, 1982-1983, nr. 529/1, p. 2).
La volonté d'assurer la prépondérance des communes associées au sein De wil om het overwicht van de aangesloten gemeenten te waarborgen
des intercommunales partait ainsi de l'idée que l'intercommunale est « binnen de intercommunales ging aldus uit van de idee dat een
par essence une association de communes » (Doc. parl., Chambre, intercommunale « uiteraard een vereniging van gemeenten is » (Parl.
1985-1986, n° 125/11, p. 3) et qu'un renforcement du rôle des communes St., Kamer, 1985-1986, nr. 125/11, p. 3) en dat een versterking van de
dans la prise de décision participe au respect de l'autonomie rol van de gemeenten bij de besluitvorming zou bijdragen tot de
communale garantie par la Constitution (ibid., pp. 16 et 34). naleving van de gemeentelijke autonomie die door de Grondwet wordt gewaarborgd (ibid., pp. 16 en 34).
B.7.3. Cette prépondérance des communes au sein des intercommunales a B.7.3. Op dat overwicht van de gemeenten binnen de intercommunales
werd overigens gewezen in de parlementaire voorbereiding van de wet
d'ailleurs été rappelée dans les travaux préparatoires de la loi du 22 van 22 december 1986, toen het feit werd aangehaald dat een
décembre 1986, quand a été évoqué le fait qu'une intercommunale peut
être associée dans une autre intercommunale. intercommunale vennoot kan zijn in een andere intercommunale.
Le Ministre de l'Intérieur a précisé à ce sujet : De Minister van Binnenlandse Zaken preciseerde in dat verband :
« Il faut cependant sauvegarder l'autonomie communale et assurer la « De gemeentelijke autonomie dient evenwel te worden gevrijwaard en
prépondérance des communes au sein des intercommunales, ce qui a pour bovendien moet het overwicht van de gemeenten in de intercommunale
conséquences : worden verzekerd. Hieruit volgt :
- que les communes peuvent s'associer librement; [...] - dat de gemeenten zich vrij mogen verenigen; [...]
- que, si une intercommunale compte d'autres intercommunales parmi ses - dat in geval van een intercommunale waaraan wordt deelgenomen door
membres, les communes (deux au minimum) doivent toujours conserver la andere intercommunales, de gemeenten (minstens twee) steeds het
prépondérance dans les organes de cette intercommunale; [...] overwicht in de organen van die intercommunale zullen moeten behouden. [...]
- que les communes ne peuvent absolument pas être contraintes - dat de gemeenten in generlei mate mogen worden gedwongen toe te
d'adhérer à des intercommunales dont font partie des communes avec treden tot intercommunales waarin gemeenten zitting hebben met wie ze
lesquelles elles ne désirent pas s'associer » (Doc. parl., Chambre, zich niet willen verenigen » (Parl. St., Kamer, 1985-1986, nr. 125/11,
1985-1986, n° 125/11, p. 43). p. 43).
B.8.1. En reprenant le texte de la première phrase de l'article 8 de B.8.1. In zoverre het de tekst van de eerste zin van artikel 8 van de
la loi du 22 décembre 1986, l'article 9, § 1er, du décret wallon du 5 wet van 22 december 1986 overneemt, bevestigt artikel 9, § 1, van het
décembre 1996 confirme que, dans la conception du législateur décrétal Waalse decreet van 5 december 1996 dat de gemeenten, in de opvatting
wallon, les communes doivent bénéficier d'un rôle prépondérant au sein van de Waalse decreetgever, nog steeds een predominante rol moeten
de l'intercommunale et que ce statut justifie de leur offrir, afin de spelen binnen de intercommunales en dat dit statuut rechtvaardigt dat
garantir leur autonomie, une possibilité de retrait statutaire hun, teneinde hun autonomie te waarborgen, de mogelijkheid wordt
anticipé qui n'existe pas pour les autres associés, en ce compris les geboden tot een statutaire vroegtijdige uittreding, mogelijkheid die
intercommunales uniquement composées de communes. niet bestaat voor de andere vennoten, met inbegrip van de
intercommunales die uitsluitend uit gemeenten zijn samengesteld.
Le texte de la disposition en cause a par ailleurs été repris dans De tekst van de in het geding zijnde bepaling werd overigens
l'article L1523-5 du Code de la démocratie locale et de la overgenomen in artikel L1523-5 van het Wetboek van de plaatselijke
décentralisation, tel qu'il a été remplacé par le décret wallon du 19 democratie en de decentralisatie, zoals het werd vervangen bij het
juillet 2006 « modifiant le Livre V de la première partie du Code de Waalse decreet van 19 juli 2006 « tot wijziging van Boek V van het
la démocratie locale et de la décentralisation et relatif aux modes de eerste deel van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de
decentralisatie en betreffende de wijzen van samenwerking tussen
coopération entre communes ». gemeenten ».
B.8.2. En outre, la disposition en cause n'est pas disproportionnée, B.8.2. Bovendien is de in het geding zijnde bepaling niet onevenredig,
car elle se limite à permettre aux statuts de prévoir pour les omdat zij enkel de mogelijkheid biedt dat voor de gemeenten statutair
communes les modalités d'un retrait anticipé, sans que ce retrait wordt voorzien in modaliteiten voor een vroegtijdige uittreding,
zonder dat zij ertoe verplicht in die vroegtijdige uittreding te
anticipé doive obligatoirement être prévu, et en laissant aux statuts voorzien, en doordat zij de vrijheid laat om die uittreding aan
la liberté d'encadrer ce retrait de diverses conditions, notamment par verschillende voorwaarden te koppelen, onder andere door het eventuele
un délai éventuel imposé avant ce retrait. opleggen van een termijn vóór die uittreding.
Les travaux préparatoires de la loi du 22 décembre 1986 avaient In de parlementaire voorbereiding van de wet van 22 december 1986 werd
d'ailleurs souligné : overigens het volgende onderstreept :
« L'intérêt commun des communes peut également, dans certains cas, « Het gemeenschappelijk belang van de gemeenten kan in bepaalde
primer l'intérêt particulier d'une commune. C'est ainsi qu'il convient gevallen ook belangrijker zijn dan het eigenbelang van een gemeente.
de respecter certaines règles en ce qui concerne le retrait d'une Zo dienen bepaalde regels te worden nageleefd i.v.m. de uittreding uit
intercommunale » (Doc. parl., Chambre, 1985-1986, n° 125/11, p. 44). een intercommunale » (Parl. St., Kamer, 1985-1986, nr. 125/11, p. 44).
B.8.3. La mesure en cause est donc raisonnablement justifiée par le B.8.3. De in het geding zijnde maatregel is dus redelijk verantwoord
souci de concilier la prépondérance des communes dans l'intercommunale door de bekommernis om het overwicht van de gemeenten in de
et l'autonomie communale avec la stabilité de l'intercommunale, intercommunale en de gemeentelijke autonomie te verzoenen met de
nécessaire pour lui permettre de remplir sa mission. stabiliteit van de intercommunale, die nodig is om haar in staat te
stellen haar rol te vervullen.
B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 9, § 1er, du décret de la Région wallonne du 5 décembre 1996 Artikel 9, § 1, van het decreet van het Waalse Gewest van 5 december
relatif aux intercommunales wallonnes ne viole pas les articles 10 et 1996 betreffende de Waalse intercommunales schendt de artikelen 10 en
11 de la Constitution. 11 van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare
l'audience publique du 12 juillet 2007. terechtzitting van 12 juli 2007.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^