← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 45/2007 du 21 mars 2007 Numéro du rôle : 3978 En cause : la
question préjudicielle relative à l'article 43 de la loi du 7 février 2003 portant diverses dispositions
en matière de sécurité routière, posée par le Tribuna La Cour d'arbitrage, composée
des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 45/2007 du 21 mars 2007 Numéro du rôle : 3978 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 43 de la loi du 7 février 2003 portant diverses dispositions en matière de sécurité routière, posée par le Tribuna La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...) | Uittreksel uit arrest nr. 45/2007 van 21 maart 2007 Rolnummer 3978 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 43 van de wet van 7 februari 2003 houdende verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid, gesteld door de Correction Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 45/2007 du 21 mars 2007 | Uittreksel uit arrest nr. 45/2007 van 21 maart 2007 |
Numéro du rôle : 3978 | Rolnummer 3978 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 43 de la loi | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 43 van de wet van |
du 7 février 2003 portant diverses dispositions en matière de sécurité | 7 februari 2003 houdende verschillende bepalingen inzake |
routière, posée par le Tribunal correctionnel de Dinant. | verkeersveiligheid, gesteld door de Correctionele Rechtbank te Dinant. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. | samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters |
Martens, R. Henneuse, E. De Groot, A. Alen et J.-P. Moerman, assistée | P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, A. Alen en J.-P. Moerman, |
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par jugement du 27 mars 2006 en cause du ministère public contre | Bij vonnis van 27 maart 2006 in zake het openbaar ministerie tegen |
Christian Schwaenen, dont l'expédition est parvenue au greffe de la | Christian Schwaenen, waarvan de expeditie ter griffie van het |
Cour d'arbitrage le 5 mai 2006, le Tribunal correctionnel de Dinant a | Arbitragehof is ingekomen op 5 mei 2006, heeft de Correctionele |
posé la question préjudicielle suivante : | Rechtbank te Dinant de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« La loi du 7 février 2003, portant diverses dispositions en matière | « Schendt de wet van 7 februari 2003 houdende verschillende bepalingen |
de sécurité routière et spécialement l'article 43 du chapitre 8 ne | inzake verkeersveiligheid en in het bijzonder artikel 43 van hoofdstuk |
viole-t-il pas les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il | VIII niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het |
crée des peines plus sévères en degré d'appel devant le Tribunal | voorziet in strengere straffen in hoger beroep voor de correctionele |
correctionnel, qu'en première instance devant le Tribunal de police | rechtbank dan in eerste aanleg voor de politierechtbank voor de |
pour la personne pouvant soumettre un document quelconque au tribunal | persoon die aan de rechtbank om het even welk document kan voorleggen |
qui apporte la preuve de sa situation financière précaire, le tribunal | dat zijn precaire financiële toestand bewijst, terwijl de |
correctionnel ne pouvant pas prononcer une peine d'amende inférieure | correctionele rechtbank geen geldboete beneden het wettelijke minimum |
au minimum légal ? ». | mag uitspreken ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. La Cour est invitée à se prononcer sur la compatibilité, avec les | B.1. Het Hof wordt verzocht zich uit te spreken over de |
articles 10 et 11 de la Constitution, de l'article 43 de la loi du 7 | bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van |
février 2003 portant diverses dispositions en matière de sécurité | artikel 43 van de wet van 7 februari 2003 houdende verschillende |
routière (Moniteur belge , 25 février 2003), en ce qu'il crée des | bepalingen inzake verkeersveiligheid (Belgisch Staatsblad , 25 |
peines plus sévères en degré d'appel devant le tribunal correctionnel | februari 2003), in zoverre het in hoger beroep voor de correctionele |
qu'en première instance devant le tribunal de police pour la personne | rechtbank strengere straffen invoert dan in eerste aanleg voor de |
politierechtbank voor de persoon die aan de rechtbank om het even welk | |
pouvant soumettre un document quelconque au tribunal qui apporte la | document kan voorleggen dat zijn precaire financiële toestand bewijst, |
preuve de sa situation financière précaire, le tribunal correctionnel | waarbij de correctionele rechtbank geen geldboete beneden het |
ne pouvant pas prononcer une peine d'amende inférieure au minimum | wettelijke minimum mag uitspreken. |
légal. B.2. L'article 43 en cause énonce : | B.2. Het in het geding zijnde artikel 43 bepaalt : |
« L'article 163 du même Code [d'instruction criminelle], modifié par | « Artikel 163 van hetzelfde Wetboek [van strafvordering], gewijzigd |
la loi du 27 avril 1987, est complété par les alinéas suivants : | bij de wet van 27 april 1987, wordt aangevuld met de volgende leden : |
' Lorsqu'il condamne à une peine d'amende, le juge tient compte, pour | ' Indien hij veroordeelt tot een geldboete, dan houdt de rechter bij |
la détermination de son montant, des éléments invoqués par le prévenu | het bepalen van het bedrag rekening met de elementen die door de |
eu égard à sa situation sociale. | beklaagde worden ingeroepen met betrekking tot zijn sociale toestand. |
Le juge peut prononcer une peine d'amende inférieure au minimum légal, | De rechter kan een geldboete uitspreken beneden het wettelijk minimum |
si le contrevenant soumet un document quelconque qui apporte la preuve | van de boete indien de overtreder om het even welk document voorlegt |
de sa situation financière précaire. ' ». | dat zijn precaire financiële toestand bewijst. ' ». |
B.3. L'article 195 du Code d'instruction criminelle disposait, avant | B.3. Artikel 195 van het Wetboek van strafvordering, vóór de wijziging |
sa modification par la loi du 20 juillet 2005 modifiant les lois | ervan bij de wet van 20 juli 2005 tot wijziging van de gecoördineerde |
coordonnées du 16 mars 1968 relative à la police de la circulation | wetten van 16 maart 1968 betreffende de politie over het wegverkeer, |
routière : | bepaalde : |
« Tout jugement de condamnation énonce les faits dont les personnes | « Ieder veroordelend vonnis vermeldt de feiten waaraan de gedaagden |
citées sont jugées coupables ou responsables, la peine, les | schuldig of waarvoor zij aansprakelijk geoordeeld worden, de straf, de |
condamnations civiles et la disposition de la loi dont il est fait application. Le jugement indique, d'une manière qui peut être succincte mais doit être précise, les raisons du choix que le juge fait de telle peine ou mesure parmi celles que la loi lui permet de prononcer. Il justifie en outre le degré de chacune des peines ou mesures prononcées. Lorsqu'il condamne à une peine d'amende, il peut tenir compte, pour la détermination de son montant, des éléments invoqués par le prévenu eu égard à sa situation sociale. Le deuxième alinéa n'est pas applicable lorsque le tribunal statue en degré d'appel, sauf lorsqu'il prononce une déchéance du droit de conduire un véhicule, un aéronef et une monture. | burgerlijke veroordelingen en de toegepaste wetsbepaling. Het vonnis vermeldt nauwkeurig, maar op een wijze die beknopt mag zijn, de redenen waarom de rechter, als de wet hem daartoe vrije beoordeling overlaat, dergelijke straf of dergelijke maatregel uitspreekt. Het rechtvaardigt bovendien de strafmaat voor elke uitgesproken straf of maatregel. Wanneer hij veroordeelt tot een geldboete kan hij voor de vaststelling van het bedrag ervan rekening houden met de door de beklaagde aangevoerde elementen over zijn sociale toestand. Het tweede lid is niet van toepassing wanneer de rechtbank uitspraak doet in graad van beroep, behalve wanneer zij een verval van het recht tot het besturen van een voertuig, een luchtschip en het geleiden van een rijdier uitspreekt. |
[...] ». | [...] ». |
B.4. La question soumise à l'appréciation de la Cour constate une | B.4. De ter beoordeling van het Hof voorgelegde vraag stelt een |
différence de traitement entre deux catégories de prévenus : d'une | verschil in behandeling vast tussen twee categorieën van beklaagden : |
part, les prévenus qui comparaissent devant le tribunal de police, à | enerzijds, de beklaagden die verschijnen voor de politierechtbank, ten |
l'égard desquels le juge peut prononcer une peine d'amende inférieure | aanzien van wie de rechter een geldboete kan uitspreken beneden het |
au minimum légal si le contrevenant soumet un document quelconque qui | wettelijke minimum indien de overtreder om het even welk document |
apporte la preuve de sa situation financière précaire et, d'autre | voorlegt dat zijn precaire financiële toestand bewijst, en, |
part, les prévenus qui comparaissent devant le tribunal correctionnel, | anderzijds, de beklaagden die verschijnen voor de correctionele |
qui ne peuvent, quant à eux, bénéficier d'une telle possibilité. | rechtbank, die deze mogelijkheid niet genieten. |
B.5. L'article 27 de la loi du 20 juillet 2005 a modifié l'article 195 | B.5. Artikel 27 van de wet van 20 juli 2005 heeft artikel 195 van het |
du Code d'instruction criminelle comme suit : | Wetboek van strafvordering als volgt gewijzigd : |
« 1° à l'alinéa 2, les mots ' il peut tenir compte ' sont remplacés | « 1° in het tweede lid worden de woorden ' kan hij ' vervangen door ' |
par les mots ' il tient compte '; | houdt hij ' en vervalt het woord ' houden '; |
2° l'alinéa suivant est inséré entre les alinéas 2 et 3 : | 2° na het tweede lid wordt een nieuw lid ingevoegd dat luidt als volgt |
' Le juge peut prononcer une peine d'amende inférieure au minimum | : ' De rechter kan een geldboete uitspreken beneden het wettelijk |
légal, si le contrevenant soumet un document quelconque qui apporte la | minimum van de boete indien de overtreder om het even welk document |
preuve de sa situation financière précaire. ' ». | voorlegt dat zijn precaire financiële situatie bewijst. ' ». |
Cette disposition est issue d'une proposition d'amendement justifiée | Die bepaling vloeit voort uit een voorstel van amendement dat als |
comme suit : | volgt is verantwoord : |
« Cet article sert à préciser que le tribunal correctionnel peut | « Dit artikel strekt er toe te bepalen dat de correctionele rechtbank |
infliger une amende moins élevée que le minimum légal si la situation | een lagere boete kan opleggen dan het wettelijk minimum ingeval de |
financière du contrevenant est précaire. Cette possibilité existe déjà | financiële situatie van de verkeersovertreder precair is. Die |
actuellement pour le juge de police (voir art. 163 du Code | mogelijkheid bestaat vandaag al voor de politierechter (zie art. 163 |
d'Instruction Criminelle) mais pas encore pour le juge correctionnel » | van het Wetboek van Strafvordering) maar nog niet voor de |
(Doc. parl. Chambre, 2004-2005, DOC 51-1428/004, p. 17). | correctionele rechter » (Parl. St., Kamer, 2004-2005, DOC 51-1428/004, p. 17). |
B.6. L'article 32 de la loi du 20 juillet 2005 a chargé le Roi de | B.6. Artikel 32 van de wet van 20 juli 2005 heeft de Koning ermee |
fixer la date d'entrée en vigueur de chacune des dispositions de la | belast de datum van inwerkingtreding van elke bepaling van de wet vast |
loi, à l'exception des règles fixées en son article 31. | te stellen, met uitzondering van de in artikel 31 ervan bepaalde |
Par arrêté royal du 22 mars 2006, publié au Moniteur belge du 27 mars | regels. Bij koninklijk besluit van 22 maart 2006, bekendgemaakt in het |
2006, le Roi a fixé la date d'entrée en vigueur de l'article 27 de la | Belgisch Staatsblad van 27 maart 2006, heeft de Koning de datum van |
loi du 20 juillet 2005 au 31 mars 2006, soit après la commission des faits soumis au juge a quo. B.7. L'article 2, alinéa 2, du Code pénal dispose que si la peine établie au temps du jugement diffère de celle qui était portée au temps de l'infraction, la peine la moins forte sera appliquée. B.8. Il découle de ce qui précède qu'il appartient au juge a quo de déterminer les dispositions applicables aux faits de la cause et de décider s'il y a lieu de poser, le cas échéant, une nouvelle question préjudicielle. | inwerkingtreding van artikel 27 van de wet van 20 juli 2005 vastgesteld op 31 maart 2006, namelijk na het plegen van de aan de verwijzende rechter voorgelegde feiten. B.7. Artikel 2, tweede lid, van het Strafwetboek voorziet erin dat indien de straf, ten tijde van het vonnis bepaald, verschilt van die welke ten tijde van het misdrijf was bepaald, de minst zware straf wordt toegepast. B.8. Gelet op hetgeen voorafgaat, staat het aan de verwijzende rechter te oordelen welke bepalingen van toepassing zijn op de feiten van de zaak en te beslissen of er aanleiding toe bestaat om in voorkomend geval een nieuwe prejudiciële vraag te stellen. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
renvoie l'affaire au juge a quo. | zendt de zaak terug naar de verwijzende rechter. |
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 mars 2007. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 maart 2007. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
Le président, | De voorzitter, |
M. Melchior. | M. Melchior. |