← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 49/2006 du 29 mars 2006 Numéro du rôle : 3850 En cause : le
recours en annulation des articles 80, alinéa 3, et 82, alinéa 1 er , de la loi du 8 août
1997 sur les faillites, telle qu'elle a été modifiée par la La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des
juges P. Martens, R.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 49/2006 du 29 mars 2006 Numéro du rôle : 3850 En cause : le recours en annulation des articles 80, alinéa 3, et 82, alinéa 1 er , de la loi du 8 août 1997 sur les faillites, telle qu'elle a été modifiée par la La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...) | Uittreksel uit arrest nr. 49/2006 van 29 maart 2006 Rolnummer 3850 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 80, derde lid, en 82, eerste lid, van de faillissementswet van 8 augustus 1997, zoals gewijzigd bij de wet van 20 juli Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Extrait de l'arrêt n° 49/2006 du 29 mars 2006 | Uittreksel uit arrest nr. 49/2006 van 29 maart 2006 |
Numéro du rôle : 3850 | Rolnummer 3850 |
En cause : le recours en annulation des articles 80, alinéa 3, et 82, | In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 80, derde lid, |
alinéa 1er, de la loi du 8 août 1997 sur les faillites, telle qu'elle | en 82, eerste lid, van de faillissementswet van 8 augustus 1997, zoals |
a été modifiée par la loi du 20 juillet 2005, introduit par M. Bolland. | gewijzigd bij de wet van 20 juli 2005, ingesteld door M. Bolland. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. | samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters |
Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot et J.-P. Snappe, | P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot en J.-P. Snappe, |
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van |
Melchior, | voorzitter M. Melchior, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours et procédure | I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 16 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 16 januari |
janvier 2006 et parvenue au greffe le 17 janvier 2006, un recours en | 2006 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 17 |
januari 2006, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen | |
annulation des articles 80, alinéa 3, et 82, alinéa 1er, de la loi du | 80, derde lid, en 82, eerste lid, van de faillissementswet van 8 |
8 août 1997 sur les faillites, telle qu'elle a été modifiée par la loi | augustus 1997, zoals gewijzigd bij de wet van 20 juli 2005 |
du 20 juillet 2005 (publiée au Moniteur belge du 28 juillet 2005), a | (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 28 juli 2005), door M. |
été introduit par M. Bolland, demeurant à 4020 Wandre, rue d'Elmer | Bolland, wonende te 4020 Wandre, rue d'Elmer 164. |
164. Le 14 février 2006, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la | Op 14 februari 2006 hebben de rechters-verslaggevers P. Martens en M. |
Bossuyt, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere | |
loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, les | wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, het Hof ervan in kennis |
juges-rapporteurs P. Martens et M. Bossuyt ont informé la Cour qu'ils | gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te stellen |
pourraient être amenés à proposer de rendre un arrêt de réponse immédiate. | een arrest van onmiddellijk antwoord te wijzen. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. La partie requérante demande l'annulation des articles 7, 2°, | B.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van de artikelen 7, |
alinéa 1er, et 9 de la loi du 20 juillet 2005 « modifiant la loi du 8 | 2°, eerste lid, en 9 van de wet van 20 juli 2005 « tot wijziging van |
août 1997 sur les faillites, et portant des dispositions fiscales | de faillissementswet van 8 augustus 1997, en houdende diverse fiscale |
diverses », publiée au Moniteur belge du 28 juillet 2005. Elle | bepalingen », bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 28 juli |
reproche au législateur de n'avoir envisagé que la seule situation des | 2005. Zij klaagt aan dat de wetgever enkel de situatie van de |
persoonlijke borgen in aanmerking heeft genomen, zodat een verschil in | |
cautions personnelles, créant, de ce fait, une différence de | behandeling wordt teweeggebracht tussen die borgen en de borgen |
traitement entre lesdites cautions et les cautions propter rem, alors | propter rem, terwijl volgens haar hun situaties gelijksoortig zijn. |
qu'à son estime, leurs situations sont similaires. | B.2. De aangevochten bepalingen zijn respectievelijk als volgt |
B.2. Les dispositions attaquées énoncent respectivement : | geformuleerd : |
« Le failli, les personnes qui ont fait la déclaration visée à | « De gefailleerde, de personen die de verklaring bedoeld in artikel |
l'article 72ter et les créanciers visés à l'article 63, alinéa 2, sont | 72ter aflegden en de schuldeisers bedoeld in artikel 63, tweede lid, |
entendus en chambre du conseil sur la décharge. Sauf lorsqu'elle a | worden in de raadkamer gehoord over de bevrijding. Tenzij hij zijn |
frauduleusement organisé son insolvabilité, le tribunal décharge en | onvermogen frauduleus organiseerde, bevrijdt de rechtbank geheel of |
tout ou en partie la personne physique qui, à titre gratuit, s'est | gedeeltelijk elke natuurlijke persoon die zich kosteloos persoonlijk |
constituée sûreté personnelle du failli lorsqu'il constate que son | zeker stelde voor de gefailleerde, wanneer zij vaststelt dat diens |
obligation est disproportionnée à ses revenus et à son patrimoine ». | verbintenis niet in verhouding met zijn inkomsten en met zijn patrimonium is ». |
« Si le failli est déclaré excusable, il ne peut plus être poursuivi | « Indien de gefailleerde verschoonbaar wordt verklaard, kan hij niet |
par ses créanciers ». | meer vervolgd worden door zijn schuldeisers ». |
B.3.1. Les dispositions litigieuses font partie de la législation sur les faillites, qui vise essentiellement à réaliser un juste équilibre entre les intérêts du débiteur et ceux des créanciers. La déclaration d'excusabilité constitue pour le failli une mesure de faveur qui lui permet de reprendre ses activités sur une base assainie et ceci, non seulement dans son intérêt, mais aussi dans celui de ses créanciers ou de certains d'entre eux qui peuvent avoir intérêt à ce que leur débiteur reprenne ses activités sur une telle base, le maintien d'une activité commerciale ou industrielle pouvant en outre servir l'intérêt général (Doc. parl., Chambre, 1991-1992, n° 631/1, | B.3.1. De in het geding zijnde bepalingen maken deel uit van de faillissementswetgeving, die in essentie ertoe strekt een billijk evenwicht tot stand te brengen tussen de belangen van de schuldenaar en de belangen van de schuldeisers. De verklaring van verschoonbaarheid vormt voor de gefailleerde een gunstmaatregel die hem in staat stelt zijn activiteiten op een aangezuiverde basis te hervatten, en zulks niet alleen in zijn belang maar ook in het belang van zijn schuldeisers of sommigen onder hen die belang erbij kunnen hebben dat hun schuldenaar zijn activiteiten op een dergelijke basis hervat, waarbij het voortzetten van een handels- of industriële activiteit bovendien het algemeen belang kan dienen |
pp. 35 et 36). | (Parl. St., Kamer, 1991-1992, nr. 631/1, pp. 35 en 36). |
B.3.2. Il ressort des travaux préparatoires que le législateur s'est | B.3.2. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat de wetgever « op |
soucié de tenir « compte, de manière équilibrée, des intérêts combinés | een evenwichtige wijze rekening [heeft willen] houden met de |
de la personne du failli, des créanciers, des travailleurs et de | gecombineerde belangen van de gefailleerde zelf, van de schuldeisers, |
l'économie dans son ensemble » et d'assurer un règlement humain qui | de werknemers en de economie in zijn geheel » en voor een menselijke |
respecte les droits de toutes les parties intéressées (Doc. parl., | regeling heeft willen zorgen die de rechten van alle betrokken |
Chambre, 1991-1992, n° 631/13, p. 29). | partijen in acht neemt (Parl. St., Kamer, 1991-1992, nr. 631/13, p. |
Par la loi du 4 septembre 2002 modifiant la loi du 8 août 1997 sur les | 29). Met de wet van 4 september 2002 tot wijziging van de faillissementswet |
van 8 augustus 1997, het Gerechtelijk Wetboek en het Wetboek van | |
faillites, le Code judiciaire et le Code des sociétés, le législateur | vennootschappen heeft de wetgever beoogd met nog meer doeltreffendheid |
a entendu atteindre les objectifs originaires avec encore davantage | de oorspronkelijke doelstellingen te bereiken (Parl. St., Kamer, |
d'efficacité (Doc. parl., Chambre, 2001-2002, DOC 50-1132/001, p. 1). | 2001-2002, DOC 50-1132/001, p. 1). |
B.4.1. En décidant de faire bénéficier certains coobligés du failli | B.4.1. Door de beslissing bepaalde medeverbondenen van de gefailleerde |
des effets de l'excusabilité accordée à celui-ci, le législateur | het voordeel te laten genieten van de verschoonbaarheid die aan de |
gefailleerde is toegekend, wijkt de wetgever af van het burgerlijk | |
s'écarte du droit patrimonial civil, en vertu duquel « les conventions | vermogensrecht volgens hetwelk « alle overeenkomsten die wettig zijn |
légalement formées tiennent lieu de loi à ceux qui les ont faites » | aangegaan, [...] degenen die deze hebben aangegaan, tot wet [strekken] |
(article 1134, alinéa 1er, du Code civil) et « quiconque est obligé | » (artikel 1134, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek) en « ieder |
personnellement est tenu de remplir ses engagements sur tous ses biens | die persoonlijk verbonden is, [...] gehouden [is] zijn verbintenissen |
na te komen, onder verband van al zijn goederen, hetzij roerende, | |
mobiliers ou immobiliers, présents et à venir » (article 7 de la loi | hetzij onroerende, zo tegenwoordige als toekomstige » (artikel 7 van |
hypothécaire du 16 décembre 1851). Il convient d'examiner spécialement si la mesure litigieuse n'a pas de conséquences disproportionnées pour l'une des parties concernées par la faillite. B.4.2. Lorsque, spécialement en matière économique, le législateur estime devoir sacrifier l'intérêt des créanciers au profit de certaines catégories de débiteurs, cette mesure s'inscrit dans l'ensemble de la politique économique et sociale qu'il entend poursuivre. La Cour ne pourrait censurer les différences de traitement qui découlent des choix qu'il a faits que si ceux-ci étaient manifestement déraisonnables. B.5. La différence de traitement critiquée repose sur un critère objectif : la personne qui donne un immeuble en garantie ne risque de perdre que ce bien. Afin notamment que cette personne connaisse la portée de son | de hypotheekwet van 16 december 1851). Inzonderheid moet worden onderzocht of de in het geding zijnde maatregel geen onevenredige gevolgen doet ontstaan voor één van de bij het faillissement betrokken partijen. B.4.2. Wanneer de wetgever, in het bijzonder in economische aangelegenheden, oordeelt het belang van de schuldeisers te moeten opofferen in het voordeel van bepaalde categorieën van schuldenaars, past die maatregel in het geheel van het economisch en sociaal beleid dat hij wil voeren. Het Hof zou de verschillen in behandeling die het gevolg zijn van de beleidskeuzen die hij heeft gemaakt, alleen kunnen afkeuren indien die beleidskeuzen klaarblijkelijk onredelijk zouden zijn. B.5. Het bekritiseerde verschil in behandeling steunt op een objectief criterium : de persoon die een onroerend goed tot waarborg stelt, loopt enkel het risico dat goed te verliezen. Opdat onder meer die persoon de draagwijdte van zijn verbintenis kent, |
engagement, l'article 76 de la loi hypothécaire prévoit que | bepaalt artikel 76 van de hypotheekwet dat de hypotheek in beginsel |
l'hypothèque doit être consentie en principe par acte notarié. La | bij notariële akte wordt toegestaan. De authentieke vorm is een |
forme authentique est une condition essentielle de la validité de | noodzakelijke voorwaarde voor de geldigheid van de hypotheek, precies |
l'hypothèque en raison précisément de la gravité de l'engagement du | wegens de ernst van de verbintenis van de schuldenaar die een |
débiteur qui exige une protection particulière. L'intervention d'un | bijzondere bescherming vereist. Het optreden van een gespecialiseerd |
officier public spécialisé, et qui a une obligation de conseil et | openbaar ambtenaar, die ertoe gehouden is advies en informatie te |
d'information, est justifiée parce qu'il s'agit d'actes techniques et | verstrekken, is gerechtvaardigd, daar het gaat om technische en |
complexes dont la rédaction ne peut être laissée aux parties. | ingewikkelde akten waarvan de redactie niet aan de partijen kan worden |
B.6. Le critère est pertinent à la lumière des objectifs mentionnés en | overgelaten. B.6. Het criterium is pertinent in het licht van de in B.3.1 en B.3.2 |
B.3.1 et B.3.2. En permettant que puissent être libérées de leurs | vermelde doelstellingen. Door voor de personen die zich met heel hun |
obligations les personnes qui se sont engagées sur l'ensemble de leur | vermogen hebben verbonden het mogelijk te maken van hun verplichtingen |
patrimoine, le législateur entend protéger une catégorie de personnes | te worden ontslagen, wil de wetgever een categorie van personen |
qu'il considère de prime abord comme plus vulnérables que celles qui | beschermen die hij prima facie kwetsbaarder acht dan de personen die |
ne s'engagent qu'à concurrence d'un immeuble déterminé. | alleen ten belope van een bepaald onroerend goed gebonden zijn. |
B.7. Il relève de l'appréciation du législateur de décider si, malgré | B.7. Het behoort tot de beoordelingsbevoegdheid van de wetgever om te |
la différence mentionnée en B.5, il convient de protéger également ces | beslissen of ook deze laatsten moeten worden beschermd, ondanks het in |
dernières. Mais, en raison de cette différence, l'absence d'une telle | B.5 vermelde verschil. Wegens dat verschil kan de ontstentenis van een |
protection ne peut être considérée comme incompatible avec les | dergelijke bescherming niet worden beschouwd als onbestaanbaar met de |
articles 10 et 11 de la Constitution. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 29 mars 2006. Le greffier, P.Y. Dutilleux. Le président, | artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Om die redenen, Het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 29 maart 2006. De griffier, P.-Y. Dutilleux. De voorzitter, |
M. Melchior. | M. Melchior. |