Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 195/2005 du 21 décembre 2005 Numéro du rôle : 3640 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 12, alinéa 1 er , de la loi du 19 décembre 1950 créant l'Ordre des médecins vétérinaires, posée par La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges M. Bossuyt, A.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 195/2005 du 21 décembre 2005 Numéro du rôle : 3640 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 12, alinéa 1 er , de la loi du 19 décembre 1950 créant l'Ordre des médecins vétérinaires, posée par La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges M. Bossuyt, A.(...) Uittreksel uit arrest nr. 195/2005 van 21 december 2005 Rolnummer 3640 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 12, eerste lid, van de wet van 19 december 1950 tot instelling van de Orde der Dierenartsen, gesteld door de Nederlan Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters M. Boss(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 195/2005 du 21 décembre 2005 Uittreksel uit arrest nr. 195/2005 van 21 december 2005
Numéro du rôle : 3640 Rolnummer 3640
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 12, alinéa 1er, In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 12, eerste lid,
de la loi du 19 décembre 1950 créant l'Ordre des médecins van de wet van 19 december 1950 tot instelling van de Orde der
vétérinaires, posée par le Conseil mixte d'appel d'expression Dierenartsen, gesteld door de Nederlandstalige Gemengde Raad van
néerlandaise de l'Ordre des médecins vétérinaires. Beroep van de Orde der Dierenartsen.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges M. samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters
Bossuyt, A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke et J. Spreutels, assistée M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke en J. Spreutels,
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par décision du 18 février 2005 en cause de A. De Baene, dont Bij beslissing van 18 februari 2005 in zake A. De Baene, waarvan de
l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 3 mars expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 3 maart
2005, le Conseil mixte d'appel d'expression néerlandaise de l'Ordre 2005, heeft de Nederlandstalige Gemengde Raad van Beroep van de Orde
des médecins vétérinaires a posé la question préjudicielle suivante : der Dierenartsen de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 12 de la loi du 19 décembre 1950 créant l'Ordre des « Schendt artikel 12 van de wet van 19 december 1950 tot instelling
médecins vétérinaires viole-t-il les articles 10 et 11 de la van de Orde der Dierenartsen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet,
Constitution, lus en combinaison avec l'article 6.1 de la Convention gelezen in samenhang met artikel 6.1, E.V.R.M. en met het algemeen
européenne des droits de l'homme et avec le principe général de droit rechtsbeginsel dat eenieder recht heeft op de behandeling van zijn
selon lequel chacun a droit à ce que sa cause soit entendue par une
juridiction impartiale, en ce qu'il prescrit et a pour effet que la zaak door een onpartijdig rechtscollege, doordat het voorschrijft en
cause en degré d'appel est instruite par un collège de six membres, tot gevolg heeft dat de zaak in hoger beroep wordt behandeld door een
dont trois appartiennent au et font partie du Conseil régional college van zes leden, waarvan er drie behoren tot en deel uitmaken
d'expression néerlandaise de l'Ordre des médecins vétérinaires qui a van de Nederlandstalige Gewestelijke Raad der Orde van Dierenartsen
pris la décision attaquée ? ». die de bestreden beslissing heeft genomen ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. Aux termes de la loi du 19 décembre 1950 « créant l'Ordre des B.1. Naar luid van de wet van 19 december 1950 « tot instelling van de
médecins vétérinaires », les autorités de l'Ordre des vétérinaires Orde der Dierenartsen », berust het gezag van de Orde der Dierenartsen
sont le Conseil supérieur de l'Ordre, les deux Conseils mixtes d'appel bij de Hoge Raad der Orde, de twee Gemengde Raden van Beroep en de
et les deux Conseils régionaux (article 3). La tâche des Conseils twee Gewestelijke Raden (artikel 3). De opdracht van de Gewestelijke
Raden bestaat onder meer erin te zorgen voor de naleving van de
régionaux consiste notamment à assurer le respect de la déontologie veeartsenijkundige plichtenleer, de eer, de eerlijkheid en de
vétérinaire, l'honneur, la discrétion, la probité et la dignité des waardigheid van het beroep en de geheimhouding door de leden van de
membres de l'Ordre (article 5, alinéa 2). Orde (artikel 5, tweede lid).
Les décisions des Conseils régionaux sont susceptibles d'appel auprès Tegen de beslissingen van de Gewestelijke Raden staat hoger beroep
du Conseil mixte d'appel d'expression française ou du Conseil mixte open bij respectievelijk de Nederlandstalige of de Franstalige
d'appel d'expression néerlandaise (article 17). La composition des Gemengde Raad van Beroep (artikel 17). De samenstelling van de
Conseils mixtes d'appel est réglée à l'article 12, alinéa 1er, de la Gemengde Raden van Beroep is geregeld in artikel 12, eerste lid, van
loi du 19 décembre 1950, qui énonce : de wet van 19 december 1950, dat luidt als volgt :
« Le conseil mixte d'appel d'expression néerlandaise et le conseil « De gemengde raad van beroep met het Nederlands als voertaal en de
mixte d'appel d'expression française sont composés chacun de trois gemengde raad van beroep met het Frans als voertaal zijn ieder
conseillers à la Cour d'appel désignés par le Roi et ayant voix samengesteld uit drie door de Koning aangewezen raadsheren in het Hof
délibérative, l'un d'eux faisant fonction de président, et de trois van beroep, die stemgerechtigd zijn en van wie één als voorzitter
vétérinaires désignés par le sort parmi les membres du conseil de optreedt, en uit drie dierenartsen door het lot aangewezen onder de
l'Ordre régional dont la décision est en cause et à l'exclusion de leden van de gewestelijke raad der Orde wiens beslissing bestreden
ceux qui l'ont rendue ». wordt, met uitsluiting van hen die ze gewezen hebben ».
B.2. La question préjudicielle invite la Cour à dire si le fait que B.2. De prejudiciële vraag strekt ertoe van het Hof te vernemen of het
les membres vétérinaires du Conseil mixte d'appel fassent partie du feit dat de leden-dierenartsen van de Gemengde Raad van Beroep deel
Conseil régional qui a traité l'affaire en première instance constitue uitmaken van de Gewestelijke Raad die de zaak in eerste aanleg heeft
une violation des articles 10 et 11 de la Constitution, lus en behandeld, een schending inhoudt van de artikelen 10 en 11 van de
combinaison avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag
l'homme et avec le principe général de droit en vertu duquel chacun a voor de Rechten van de Mens en met het algemeen rechtsbeginsel dat
droit au traitement de sa cause par une juridiction impartiale. eenieder recht heeft op de behandeling van zijn zaak door een
onpartijdig rechtscollege.
B.3.1. Une bonne administration de la justice garantit au justiciable B.3.1. Een behoorlijke rechtsbedeling waarborgt de rechtsonderhorigen
que sa cause soit entendue par un juge indépendant et impartial. Ceci de behandeling van hun zaak door een onafhankelijke en onpartijdige
rechter. Die eisen houden niet alleen in dat een rechter niet
implique non seulement que le juge doit être impartial, mais aussi partijdig mag zijn, maar ook dat er voldoende waarborgen aanwezig
qu'il y ait suffisamment de garanties pour exclure tout doute légitime moeten zijn om elke gewettigde twijfel met betrekking tot de
quant à l'impartialité de ce dernier. Une violation du principe onpartijdigheid van de rechter uit te sluiten. Een schending van het
d'impartialité ne requiert pas que la preuve de la partialité soit beginsel van onpartijdigheid veronderstelt geenszins het bewijs van
rapportée; une apparence de partialité peut suffire. partijdigheid; een schijn van partijdigheid kan volstaan.
Selon la Cour européenne des droits de l'homme, « l'optique de Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens wordt daarbij de
l'accusé entre en ligne de compte mais ne joue pas un rôle décisif. optiek van de rechtzoekende « in aanmerking genomen, maar speelt zij
L'élément déterminant consiste à savoir si les appréhensions de geen doorslaggevende rol. Wat wel doorslaggevend is, is de vraag of de
l'intéressé peuvent passer pour objectivement justifiées » (arrêt vrees van de betrokkene als objectief verantwoord kan worden beschouwd
Hauschildt c. Danemark, 24 mai 1989, § 48, série A, n° 154, et arrêt » (arrest Hauschildt t. Denemarken, 24 mei 1989, § 48, serie A, nr.
Padovani c. Italie, 26 février 1993, §§ 24 à 27, série A, n° 257-B). 154 en arrest Padovani t. Italië, 26 februari 1993, §§ 24 tot 27,
serie A, nr. 257-B).
Pour apprécier si le principe d'impartialité a été suffisamment pris Bij de beoordeling van de vraag of het beginsel van onpartijdigheid in
een tuchtprocedure op voldoende wijze in acht is genomen, moet
en compte dans le cadre d'une procédure disciplinaire, il y a lieu rekening worden gehouden met de aard en de gevolgen van de op te
d'avoir égard à la nature et aux effets de la sanction disciplinaire à leggen tuchtstraf en moet het geheel van de procedure in overweging
infliger et à l'ensemble de la procédure. Il convient de considérer worden genomen. Er moet onder meer rekening worden gehouden met de
notamment la composition et l'organisation de la juridiction et le samenstelling en de organisatie van het rechtscollege en het samengaan
cumul de la fonction juridictionnelle avec d'autres fonctions ou van het rechterlijke ambt met andere functies of activiteiten. Ook de
activités. Les liens du juge avec les parties au procès et son rapport verhouding van de rechter tot de procespartijen en tot het onderwerp
à l'objet de l'affaire doivent également être appréciés. van de zaak moet in aanmerking worden genomen.
B.3.2. Le principe d'impartialité est violé lorsqu'un juge doit B.3.2. Het beginsel van onpartijdigheid wordt geschonden wanneer aan
statuer dans une affaire dont il a déjà connu auparavant dans une een rechter een zaak ter beoordeling wordt voorgelegd waarvan hij
autre qualité. Cependant, toute intervention préalable du juge n'est reeds eerder in een andere hoedanigheid kennis heeft genomen. Evenwel
pas de nature à éveiller, chez le justiciable, une présomption is niet elk voorafgaand optreden van de rechter van die aard dat bij
justifiée de partialité. Pour que le principe d'impartialité soit méconnu, cette intervention du juge doit être de nature à créer l'impression qu'il s'est déjà formé un jugement quant au fond de l'affaire. B.4.1. La disposition litigieuse exclut expressément que les membres vétérinaires du Conseil mixte d'appel qui ont siégé au Conseil régional qui a rendu la décision attaquée, aient connu de l'affaire en première instance. En effet, ils sont « désignés par le sort parmi les membres du Conseil de l'Ordre régional dont la décision est en cause de rechtzoekende een gerechtvaardigde vrees van partijdigheid wordt opgewekt. Opdat het beginsel van onpartijdigheid kan zijn geschonden, moet dat optreden van de rechter van die aard zijn dat het de indruk kan wekken dat hij zich reeds een oordeel over de grond van de zaak heeft gevormd. B.4.1. De in het geding zijnde bepaling sluit uitdrukkelijk uit dat de leden-dierenartsen van de Gemengde Raad van Beroep die deel uitmaakten van de Gewestelijke Raad die de bestreden beslissing heeft gewezen, zelf kennis hebben genomen van de zaak in eerste aanleg. Ze worden immers « door het lot aangewezen onder de leden van de gewestelijke raad der Orde wiens beslissing bestreden wordt, met uitsluiting van
et à l'exclusion de ceux qui l'ont rendue ». hen die ze gewezen hebben ».
En outre, les intéressés ne peuvent avoir participé à l'instruction de Bovendien mogen de betrokkenen niet hebben deelgenomen aan het
l'affaire en première instance. En effet, l'article 13, alinéa 5, de onderzoek van de zaak in eerste aanleg. Artikel 13, vijfde lid, van de
la loi du 19 décembre 1950 dispose ce qui suit à ce sujet : wet van 19 december 1950 bepaalt immers dienaangaande het volgende :
« Le membre ou les membres du bureau ou du conseil qui ont accompli la « Het lid of de leden van het bureau of van de raad die de
mission d'instruction ne peuvent prendre part aux délibérations ni à onderzoeksopdracht hebben uitgevoerd, mogen niet deelnemen aan de
la décision rendue en matière disciplinaire ». beraadslagingen noch aan de uitspraak in tuchtzaken ».
B.4.2. Etant donné que le législateur exclut expressément que les B.4.2. Aangezien de wetgever uitdrukkelijk uitsluit dat de de
membres vétérinaires du Conseil mixte d'appel aient connu de l'affaire leden-dierenartsen van de Gemengde Raad van Beroep zelf kennis zouden
en première instance, ceux-ci n'ont pu se former la moindre opinion au hebben genomen van de zaak in eerste aanleg, hebben zij zich nog geen
sujet de l'affaire. enkele mening over de zaak kunnen vormen.
B.5.1. La simple circonstance que les membres vétérinaires du Conseil B.5.1. Het loutere feit dat de leden-dierenartsen van de Gemengde Raad
mixte d'appel sont désignés parmi les membres du Conseil régional dont van Beroep zijn aangewezen onder de leden van de Gewestelijke Raad
la décision est attaquée ne suffit pas pour qu'il soit question wiens beslissing wordt bestreden, volstaat niet om te hunnen aanzien
d'apparence de partialité dans leur chef. van een schijn van partijdigheid te kunnen gewagen.
En effet, les membres vétérinaires du Conseil mixte ne représentent De leden-dierenartsen van de Gemengde Raad vertegenwoordigen immers
pas le Conseil régional, mais siègent et statuent en leur nom propre. niet de Gewestelijke Raad, maar hebben zitting en oordelen uit eigen
Ils sont désignés par le sort parmi les membres du Conseil régional naam. Ze worden door het lot aangewezen onder de leden van de
dont la décision est attaquée. Ils ne peuvent recevoir de consignes Gewestelijke Raad wiens beslissing wordt bestreden. Ze kunnen geen
quant à la manière dont le litige doit être tranché et ils conservent aanwijzingen krijgen over de wijze waarop een geschil moet worden
dès lors toute leur liberté pour examiner les infractions dénoncées en beslecht en behouden dan ook alle vrijheid om de in eerste aanleg
première instance. verweten inbreuken te beoordelen.
B.5.2. L'impartialité du Conseil mixte d'appel est d'autant mieux B.5.2. De onpartijdigheid van de Gemengde Raad van Beroep wordt des te
assurée que le législateur a entouré sa composition de garanties meer gewaarborgd doordat de wetgever zijn samenstelling met bijkomende
supplémentaires. En effet, il découle des articles 12 et 16 de la loi waarborgen heeft omringd. Uit de artikelen 12 en 16 van de wet van 19
du 19 décembre 1950 que le Conseil mixte d'appel est composé december 1950 vloeit immers voort dat de Gemengde Raad van Beroep
paritairement de vétérinaires et de juges professionnels, et que le paritair wordt samengesteld uit dierenartsen en beroepsrechters en dat
président, qui est conseiller à la cour d'appel, a voix prépondérante de voorzitter, die raadsheer is in het hof van beroep, een beslissende
en cas de parité des voix. stem heeft bij staking van stemmen.
B.6. Il ressort de ce qui précède que la composition et le B.6. Uit hetgeen voorafgaat blijkt dat de samenstelling en de werking
fonctionnement du Conseil mixte d'appel sont entourés de garanties van de Gemengde Raad van Beroep met voldoende waarborgen is omringd om
suffisantes pour assurer l'impartialité de cet organe. La question de onpartijdigheid van dat orgaan te bewerkstelligen. De prejudiciële
préjudicielle appelle par conséquent une réponse négative. vraag dient dan ook ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 12, alinéa 1er, de la loi du 19 décembre 1950 créant l'Ordre Artikel 12, eerste lid, van de wet van 19 december 1950 tot instelling
des médecins vétérinaires ne viole pas les articles 10 et 11 de la van de Orde der Dierenartsen schendt niet de artikelen 10 en 11 van de
Constitution, lus en combinaison avec l'article 6.1 de la Convention Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6.1 van het Europees
européenne des droits de l'homme et avec le principe général Verdrag voor de Rechten van de Mens en met het algemeen beginsel van
d'impartialité du juge. de onpartijdigheid van de rechter.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 décembre 2005. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 december 2005.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
A. Arts. A. Arts.
^