← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 175/2005 du 30 novembre 2005 Numéro du rôle : 3675 En cause
: la question préjudicielle relative à l'article 488bis du Code civil, posée par le juge de paix du
canton de Hal. La Cour d'arbitrage, composée des pr après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant
: I. Objet de la question préjudicielle et procédu(...)"
Extrait de l'arrêt n° 175/2005 du 30 novembre 2005 Numéro du rôle : 3675 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 488bis du Code civil, posée par le juge de paix du canton de Hal. La Cour d'arbitrage, composée des pr après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procédu(...) | Uittreksel uit arrest nr. 175/2005 van 30 november 2005 Rolnummer 3675 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 488bis van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de vrederechter van het kanton Halle. Het Arbitragehof, sameng wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Extrait de l'arrêt n° 175/2005 du 30 novembre 2005 | Uittreksel uit arrest nr. 175/2005 van 30 november 2005 |
Numéro du rôle : 3675 | Rolnummer 3675 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 488bis du | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 488bis van het |
Code civil, posée par le juge de paix du canton de Hal. | Burgerlijk Wetboek, gesteld door de vrederechter van het kanton Halle. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges M. | samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters |
Bossuyt, A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke et J. Spreutels, assistée | M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke en J. Spreutels, |
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par ordonnance du 9 mars 2005 en cause de R. de Puydt, dont | Bij beschikking van 9 maart 2005 in zake R. de Puydt, waarvan de |
l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 15 mars | expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 15 maart |
2005, le juge de paix du canton de Hal a posé la question | 2005, heeft de vrederechter van het kanton Halle de volgende |
préjudicielle suivante : | prejudiciële vraag gesteld : |
« Est-il discriminatoire, au sens des articles 10 et 11 de la | « Is het, in de zin van art. 10 en 11 van de Grondwet, discriminerend |
Constitution, d'allouer, en application de l'article 488bis du Code | |
civil, une rémunération de 3 p.c au maximum, majorée ou non de manière | om in toepassing van art. 488bis van het Burgerlijk Wetboek, maximum 3 |
arbitraire d'une rémunération pour devoirs exceptionnels, alors que | % vergoeding, al dan niet arbitrair verhoogd met een vergoeding van |
des indemnités beaucoup plus élevées sont octroyées à d'autres | buitengewone ambtsverrichtingen, toe te kennen, terwijl o.m. bij het |
mandataires judiciaires pour des prestations équivalentes, entre | koninklijk besluit van 10 augustus 1998 en bij het koninklijk besluit |
autres, par l'arrêté royal du 10 août 1998 et par l'arrêté royal du 18 | van 18 december 1998 aan andere gerechtelijke mandatarissen voor |
décembre 1998 ? ». | gelijkwaardige prestaties veel hogere vergoedingen toegekend worden ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
Quant à la disposition en cause | Wat de in het geding zijnde bepaling betreft |
B.1.1. L'article 488bis, a) à k), du Code civil règle l'administration | B.1.1. Artikel 488bis, a) tot en met k), van het Burgerlijk Wetboek |
provisoire des biens appartenant à un majeur qui, en raison de son | regelt het voorlopige bewind over de goederen toebehorend aan een |
état de santé, est totalement ou partiellement hors d'état de gérer | meerderjarige die, geheel of gedeeltelijk, zij het tijdelijk, wegens |
ses biens, fût-ce temporairement. | zijn gezondheidstoestand, niet in staat is zijn goederen te beheren. |
B.1.2. L'article 488bis, a), du Code civil, inséré par l'article 3 de | B.1.2. Artikel 488bis, a), van het Burgerlijk Wetboek, ingevoegd bij |
la loi du 18 juillet 1991 « relative à la protection des biens des | artikel 3 van de wet van 18 juli 1991 « betreffende de bescherming van |
personnes totalement ou partiellement incapables d'en assumer la | de goederen van personen die wegens hun lichaams- of geestestoestand |
gestion en raison de leur état physique ou mental » dispose ce qui | geheel of gedeeltelijk onbekwaam zijn die te beheren », bepaalt |
suit : | dienaangaande : |
« Le majeur qui, en raison de son état de santé, est totalement ou | « De meerderjarige die, geheel of gedeeltelijk, zij het tijdelijk, |
partiellement hors d'état de gérer ses biens, fût-ce temporairement, | wegens zijn gezondheidstoestand, niet in staat is zijn goederen te |
peut, en vue de la protection de ceux-ci, être pourvu d'un | beheren, kan met het oog op de bescherming ervan, een voorlopige |
administrateur provisoire, lorsqu'il n'est pas déjà pourvu d'un | bewindvoerder toegevoegd worden, als hem nog geen wettelijke |
représentant légal ». | vertegenwoordiger werd toegevoegd ». |
B.1.3. L'administrateur provisoire est désigné par le juge de paix, | B.1.3. De voorlopige bewindvoerder wordt aangesteld door de |
conformément à l'article 488bis, c), § 1er, du Code civil. L'article | vrederechter overeenkomstig artikel 488bis, c), § 1, van het |
488bis, f), du même Code définit sa mission. | Burgerlijk Wetboek. Artikel 488bis, f), van hetzelfde Wetboek |
omschrijft diens opdracht. | |
B.1.4. Le juge de paix peut accorder une rémunération à | B.1.4. De vrederechter kan de voorlopige bewindvoerder een vergoeding |
l'administrateur provisoire. A l'origine, l'article 488bis, h), du | toekennen. Oorspronkelijk bepaalde artikel 488bis, h), van het |
Code civil, tel qu'il avait été inséré par l'article 10 de la loi du | Burgerlijk Wetboek, zoals ingevoegd bij artikel 10 van de wet van 18 |
18 juillet 1991, disposait à ce sujet ce qui suit : | juli 1991, hieromtrent het volgende : |
« Par décision motivée, le juge de paix peut allouer à | « De vrederechter kan aan de voorlopige bewindvoerder, bij een |
l'administrateur provisoire une rémunération dont le montant ne peut | gemotiveerde beslissing, een vergoeding toekennen waarvan het bedrag |
dépasser trois pour cent des revenus de la personne protégée. Il peut, | niet hoger mag zijn dan drie procent van de inkomsten van de |
néanmoins, sur présentation d'états motivés, lui allouer une | beschermde persoon. Hij kan hem nochtans, na overlegging van met |
redenen omklede staten, een vergoeding toekennen in verhouding tot de | |
rémunération en fonction des devoirs exceptionnels accomplis ». | vervulde buitengewone ambtsverrichtingen ». |
Cette disposition a été remplacée par l'article 8 de la loi du 3 mai | Die bepaling werd vervangen bij artikel 8 van de wet van 3 mei 2003 en |
2003 et est libellée comme suit depuis l'entrée en vigueur de cet | luidt, sinds de inwerkingtreding van dat artikel op 31 december 2003, |
article au 31 décembre 2003 : | als volgt : |
« § 1er. Par décision motivée, le juge de paix peut allouer à | « § 1. De vrederechter kan aan de voorlopige bewindvoerder, bij een |
l'administrateur provisoire, après la remise par celui-ci du rapport | gemotiveerde beslissing, na de overlegging door de voorlopige |
visé à l'article 488bis, c), § 3, une rémunération dont le montant ne peut dépasser trois pour cent des revenus de la personne protégée, majorée du montant des frais exposés, dûment contrôlés par le juge de paix. Il peut néanmoins, sur présentation d'états motivés, lui allouer une rémunération en fonction des devoirs exceptionnels accomplis. L'administrateur provisoire ne peut recevoir, en dehors des rémunérations visées à l'alinéa 1er, aucune rétribution ni aucun avantage, de quelque nature ou de qui que ce soit, en rapport avec l'exercice du mandat judiciaire d'administrateur provisoire | bewindvoerder van het verslag bedoeld in artikel 488bis, c), § 3, een bezoldiging toekennen waarvan het bedrag niet hoger mag zijn dan drie procent van de inkomsten van de beschermde persoon. Naast de bezoldiging worden de gemaakte kosten vergoed, na door de vrederechter behoorlijk te zijn nagezien. Hij kan hem nochtans, na overlegging van met redenen omklede staten, een bezoldiging toekennen in verhouding tot de vervulde buitengewone ambtsverrichtingen. Het is de voorlopige bewindvoerder verboden, buiten de in het eerste lid vermelde bezoldigingen, enige bezoldiging of voordeel, van welke aard ook of van wie ook, te ontvangen met betrekking tot het uitoefenen van het gerechtelijke mandaat van voorlopige bewindvoerder. |
[...] ». | [...] ». |
Etant donné qu'il ressort du dossier de la procédure devant le juge a | Vermits uit het dossier van de rechtspleging voor de verwijzende |
quo que celle-ci a été introduite après l'entrée en vigueur de la loi | rechter blijkt dat de procedure is ingesteld na de inwerkingtreding |
du 3 mai 2003, la Cour doit examiner si l'article 488bis, h), du Code | van de wet van 3 mei 2003, dient het Hof na te gaan of artikel 488bis, |
civil, tel qu'il a été remplacé par l'article 8 de cette loi, viole | h), van het Burgerlijk Wetboek, zoals vervangen bij artikel 8 van die |
les articles 10 et 11 de la Constitution. En outre, la Cour limite son | wet, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt. Bovendien kan het |
examen à l'article 488bis, h), § 1er, alinéa 1er, du Code civil, seule | Hof zijn onderzoek beperken tot artikel 488bis, h), § 1, eerste lid, |
cette disposition faisant l'objet de la question préjudicielle. | van het Burgerlijk Wetboek, vermits enkel die bepaling het voorwerp uitmaakt van de prejudiciële vraag. |
Quant au fond | Ten gronde |
B.2. Le juge a quo demande si l'article 488bis du Code civil est | B.2. De verwijzende rechter vraagt of artikel 488bis van het |
compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution en tant que | Burgerlijk Wetboek bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de |
cette disposition prévoit que l'administrateur provisoire peut | Grondwet in zoverre die bepaling voor de voorlopige bewindvoerder in |
recevoir une rémunération de 3 p.c. des revenus de la personne | een bezoldiging voorziet van 3 pct. van de inkomsten van de beschermde |
protégée, éventuellement majorée en fonction des devoirs exceptionnels | persoon, eventueel te verhogen op grond van de vervulde buitengewone |
accomplis, alors que le curateur (arrêté royal du 10 août 1998 « | ambtsverrichtingen, terwijl de curator (koninklijk besluit van 10 |
établissant les règles et barèmes relatifs à la fixation des | augustus 1998 « houdende vaststelling van de regels en barema's tot |
honoraires et des frais de curateurs ») et le médiateur de dettes | bepaling van de kosten en het ereloon van de curatoren ») en de |
(arrêté royal du 18 décembre 1998 « établissant les règles et tarifs | schuldbemiddelaar (koninklijk besluit van 18 december 1998 « houdende |
relatifs à la fixation des honoraires, des émoluments et des frais du | vaststelling van de regels en barema's tot bepaling van het ereloon, |
médiateur de dettes »), qui, comme l'administrateur provisoire, | de emolumenten en de kosten van de schuldbemiddelaar »), die zoals de |
agissent en tant que mandataires judiciaires, reçoivent une | voorlopige bewindvoerder als gerechtelijk mandataris optreden, voor |
rémunération plus élevée pour des prestations équivalentes. | gelijkwaardige prestaties een hogere vergoeding ontvangen. |
B.3. La différence de traitement mentionnée dans la question | B.3. Het in de prejudiciële vraag vermelde verschil in behandeling |
préjudicielle repose sur un critère objectif, à savoir la nature de la | berust op een objectief criterium, namelijk de aard van de opdracht |
mission des mandataires judiciaires concernés : l'administrateur | van de betrokken gerechtelijke mandatarissen : de voorlopige |
provisoire gère les biens d'une personne protégée, alors que le | bewindvoerder beheert de goederen van een beschermd persoon, terwijl |
curateur gère une faillite dans l'intérêt de l'ensemble des créanciers | de curator een faillissement beheert in het belang van zowel de |
comme dans celui du failli et que le médiateur de dettes intervient | gezamenlijke schuldeisers als van de gefailleerde, en de |
dans le cadre du règlement collectif de dettes. La Cour doit cependant | schuldbemiddelaar optreedt in het kader van de collectieve |
vérifier si cette différence de traitement est raisonnablement | schuldenregeling. Het komt het Hof evenwel toe na te gaan of dat |
justifiée. | verschil in behandeling tevens redelijk is verantwoord. |
B.4.1. L'article 8 de la loi du 3 mai 2003 a été justifié comme suit dans les développements relatifs à la proposition de loi qui a abouti à cette loi : « L'importance d'accorder une rémunération raisonnable aux administrateurs provisoires avait déjà été soulignée au cours des travaux parlementaires préparatoires de la loi du 18 juillet 1991. Cette constatation valait à la fois pour la rémunération consistant en un pourcentage des revenus de la personne protégée et pour la rémunération supplémentaire allouée en fonction des devoirs exceptionnels accomplis. Il faut, d'une part, être conscient qu'à défaut d'une rémunération raisonnable, on ne trouvera plus de candidats pour s'occuper des dossiers les moins intéressants et, d'autre part, éviter au maximum que l'appât du gain soit la motivation principale de l'administrateur provisoire. Rendre la situation plus transparente en matière de rémunération peut contribuer à apporter une solution à ces problèmes » | B.4.1. Artikel 8 van de wet van 3 mei 2003 werd in de toelichting bij het wetsvoorstel dat tot die wet heeft geleid, als volgt verantwoord : « In de parlementaire voorbereiding van de wet van 18 juli 1991 werd reeds gewezen op het belang van een redelijke beheersvergoeding voor de voorlopige bewindvoerders. Dit geldt zowel voor de vaste procentuele vergoeding op basis van de inkomsten, als voor de extravergoedingen voor de vervulde buitengewone ambtsverrichtingen. Enerzijds moet men er rekening mee houden dat bij ontstentenis van een redelijke vergoeding geen kandidaten meer zouden gevonden worden om de minder interessante dossiers ter harte te nemen; anderzijds moet winstbejag als belangrijkste drijfveer in hoofde van de voorlopige bewindvoerder zoveel mogelijk beperkt worden. Onder andere het creëren van meer transparantie op het vlak van de geïnde vergoedingen kan |
(Doc. parl., Chambre, S.E. 1999, n° 107/1, p. 3). | hiertoe bijdragen » (Parl. St., Kamer, B.Z. 1999, nr. 107/1, p. 3). |
Le but était également que la rémunération soit proportionnée au | Tevens was het de bedoeling dat de vergoeding in verhouding stond tot |
travail fourni par l'administrateur provisoire : | het door de voorlopige bewindvoerder geleverde werk : |
« La rémunération ne doit pas nécessairement consister en un | « De vergoeding moet niet noodzakelijk op een vaste procentuele basis |
pourcentage fixe, mais devrait être directement liée au travail | worden vastgelegd, maar zou een rechtstreeks verband moeten hebben met |
qu'entraîne l'administration provisoire » (Doc. parl., Chambre, | het werk dat de bewindvoering met zich meebrengt » (Parl. St., Kamer, |
2001-2002, DOC 50-0107/012, p. 4). | 2001-2002, DOC 50-0107/012, p. 4). |
B.4.2. Par ailleurs, le législateur a tenu compte du fait que les | B.4.2. Daarnaast hield de wetgever ermee rekening dat de beschermde |
personnes protégées disposent souvent d'un revenu limité et qu'une | personen vaak over een beperkt inkomen beschikken en dat een al te |
rémunération trop élevée du travail de gestion aurait de lourdes | hoge beheersvergoeding zware financiële gevolgen voor die personen zou |
conséquences financières pour ces personnes. | meebrengen. |
Dans les travaux préparatoires de la loi du 3 mai 2003, il fut observé | In de parlementaire voorbereiding van de wet van 3 mei 2003 werd |
qu'une rémunération de 3 p.c. pouvait représenter une dépense | opgemerkt dat een vergoeding van 3 pct. voor kleine inkomens een zware |
importante pour les petits revenus (Doc. parl., Chambre, 2001-2002, | last kan inhouden (Parl. St., Kamer, 2001-2002, DOC 50-0107/012, p. |
DOC 50-0107/012, p. 5). | 5). |
A cet égard, il fut encore noté ce qui suit : | Daaromtrent werd nog het volgende opgemerkt : |
« C'est ainsi que les revenus de la personne protégée séjournant en | « Zo zijn de inkomsten van de beschermde persoon die in een instelling |
institution sont généralement juste suffisants pour couvrir les frais | verblijft, vaak slechts voldoende [...] om de verblijfskosten te |
de séjour » (Doc. parl., Chambre, 2002-2003, DOC 50-0107/018, p. 18). | dekken » (Parl. St., Kamer, 2002-2003, DOC 50-0107/018, p. 18). |
B.4.3. Lors de l'insertion de l'article 488bis, h), dans le Code civil | B.4.3. Ook bij de invoeging van artikel 488bis, h), in het Burgerlijk |
par l'article 10 de la loi du 18 juillet 1991, la hauteur de la | Wetboek bij artikel 10 van de wet van 18 juli 1991 werd uitgebreid |
rémunération fit également l'objet d'un large débat. Il fut finalement | gedebatteerd over de hoogte van de vergoeding. Uiteindelijk werd |
décidé de renoncer à une rémunération de 5 p.c. et de la limiter à 3 | besloten af te zien van een vergoeding van 5 pct., en die vergoeding |
p.c., compte tenu du fait que les prestations exceptionnelles et les | tot 3 pct. te beperken, rekening houdend met het feit dat buitengewone |
frais seraient rémunérés séparément (Doc. parl., Sénat, 1990-1991, n° | prestaties en kosten afzonderlijk vergoed zouden worden (Parl. St., |
1102/3, pp. 111-115). | Senaat, 1990-1991, nr. 1102/3, pp. 111-115). |
B.5.1. Il résulte de ce qui précède que le législateur a, d'une part, | B.5.1. Uit wat voorafgaat blijkt dat de wetgever, enerzijds, de |
souhaité garantir une rémunération convenable à l'administrateur | voorlopige bewindvoerder een behoorlijke vergoeding wenste te |
provisoire mais qu'il a, d'autre part, voulu que cette rémunération | verzekeren, maar, anderzijds, die vergoeding binnen redelijke perken |
reste dans des limites raisonnables afin d'éviter l'appât du gain, | wenste te houden teneinde winstbejag te vermijden en rekening te |
compte tenu de la situation financière souvent précaire des personnes | houden met de vaak precaire financiële situatie van de te beschermen |
à protéger. | personen. |
B.5.2. Le législateur a également choisi de maintenir avant tout dans | B.5.2. De wetgever heeft ook ervoor geopteerd de zorg voor de te |
la sphère privée l'aide à apporter à la personne protégée. L'article | beschermen persoon in eerste instantie binnen de privé-sfeer te |
488bis, c), § 1er, alinéa 2, du Code civil, tel qu'il a été remplacé | houden. Artikel 488bis, c), § 1, tweede lid, van het Burgerlijk |
par l'article 3 de la loi du 3 mai 2003, dispose à cet égard ce qui | Wetboek, zoals vervangen bij artikel 3 van de wet van 3 mei 2003, |
suit : | bepaalt dienaangaande het volgende : |
« Sans préjudice [de l'article] 488bis, b), §§ 2 et 3, le juge de paix | « Onverminderd [artikel] 488bis, b), §§ 2 en 3, kiest de vrederechter |
choisit de préférence en qualité d'administrateur provisoire le cas | bij voorkeur als voorlopige bewindvoerder desgevallend [de] vader |
échéant [le] père et/ou [la] mère, le conjoint, le cohabitant légal, | en/of [de] moeder, de echtgenoot, de wettelijk samenwonende, de |
la personne vivant maritalement avec la personne à protéger, un membre | persoon met wie de te beschermen persoon een feitelijk gezin vormt, |
de la proche famille ou, le cas échéant, la personne de confiance de | een lid van de naaste familie of in voorkomend geval, de |
la personne à protéger. [...] ». | vertrouwenspersoon van de te beschermen persoon. [...] ». |
La désignation du conjoint, d'un membre de la famille proche ou d'une | De aanwijzing van de echtgenoot, een lid van de naaste familie of een |
personne de confiance de la personne à protéger est dès lors préférée | vertrouwenspersoon van de te beschermen persoon geniet bijgevolg de |
à la désignation d'un avocat. Le législateur a raisonnablement pu | voorkeur boven de aanstelling van een advocaat. De wetgever kon |
considérer que ces personnes agissaient avant tout par affection et | redelijkerwijs aannemen dat die personen in eerste instantie uit |
qu'une éventuelle rémunération était accessoire pour elles. | genegenheid handelen en dat een eventuele bezoldiging voor hen |
B.5.3. Dans l'hypothèse où une autre personne que les personnes | secundair is. B.5.3. Voor zover een andere dan voormelde personen wordt aangewezen |
précitées est désignée en tant qu'administrateur provisoire, le | als voorlopige bewindvoerder, hield de wetgever ermee rekening dat |
législateur a tenu compte du fait que ces administrateurs provisoires | dergelijke professionele voorlopige bewindvoerders vaak een groot |
professionnels gèrent souvent un grand nombre de dossiers, ce qui | aantal dossiers beheren, hetgeen een rationele organisatie en een |
permet une organisation rationnelle et une réduction des frais | verlaging van de beheerskosten mogelijk maakt (zie Parl. St., Kamer, |
d'administration (voy. Doc. parl., Chambre, S.E. 1999, n° 107/1, p. | B.Z. 1999, nr. 107/1, p. 3). |
3). B.6.1. En outre, le législateur était conscient du fait que, dans | B.6.1. Bovendien was de wetgever zich ervan bewust dat in bepaalde |
certains cas, une rémunération de 3 p.c. pouvait être insuffisante. | gevallen een bezoldiging van 3 pct. onvoldoende kan zijn. Daarom |
C'est pourquoi l'article 488bis, h), § 1er, alinéa 1er, du Code civil | bepaalt artikel 488bis, h), § 1, eerste lid, van het Burgerlijk |
prévoit que le juge de paix peut accorder à l'administrateur | Wetboek dat de vrederechter de voorlopige bewindvoerder, na |
provisoire, sur présentation d'états motivés, une rémunération en | overlegging van met redenen omklede staten, een bezoldiging kan |
toekennen in verhouding tot de vervulde buitengewone | |
fonction des devoirs exceptionnels accomplis, qui dépassent la gestion | ambtsverrichtingen, die het normale beheer te buiten gaan. Die |
normale. Cette possibilité fut justifiée comme suit lors des travaux | mogelijkheid werd in de parlementaire voorbereiding van de wet van 18 |
préparatoires de la loi du 18 juillet 1991 : | juli 1991 als volgt verantwoord : |
« Un autre membre marque son accord sur les 3 p.c. Il faut cependant | « Een ander lid kan het eens zijn met 3 pct. Wel moet er rekening mee |
tenir compte du fait que, dans certains cas, il n'y aura quasiment pas | gehouden worden dat er gevallen zullen zijn waar er praktisch geen |
de revenus et que la mission de l'administrateur sera limitée dans le | inkomsten zullen zijn en de opdracht van de bewindvoerder in de tijd |
temps. | beperkt zal zijn. |
Les 3 p.c. peuvent être admis lorsque des honoraires extraordinaires | De 3 pct. kan worden aanvaard wanneer buitengewone erelonen mogelijk |
restent possibles et que tous les frais sont admis en tant que tels | blijven en alle kosten als dusdanig worden aanvaard, uiteraard onder |
sous le contrôle, bien sûr, du juge de paix » (Doc. parl., Sénat, | controle van de vrederechter » (Parl. St., Senaat, 1990-1991, nr. |
1990-1991, n° 1102-3, p. 115). | 1102/3, p. 115). |
B.6.2. Au cas où une rémunération de 3 p.c. des revenus de la personne | B.6.2. Wanneer een bezoldiging van 3 pct. van de inkomsten van de |
protégée ne serait pas proportionnée aux prestations fournies par | beschermde persoon niet evenredig zou zijn met de door de voorlopige |
l'administrateur provisoire, eu égard à leur caractère exceptionnel, | bewindvoerder geleverde prestaties, gelet op het buitengewone karakter |
cette possibilité permet au juge de paix d'allouer une rémunération | ervan, stelt die mogelijkheid de vrederechter ertoe in staat een |
plus élevée. | hogere bezoldiging toe te kennen. |
B.7.1. Enfin, l'article 488bis, h), § 1er, alinéa 1er, du Code civil, | B.7.1. Ten slotte bepaalt artikel 488bis, h), § 1, eerste lid, van het |
depuis sa modification par l'article 8 de la loi du 3 mai 2003, | Burgerlijk Wetboek, sinds de wijziging bij artikel 8 van de wet van 3 |
prévoit expressément que la rémunération peut être majorée du montant | mei 2003, uitdrukkelijk dat, naast de bezoldiging, de gemaakte kosten |
worden vergoed, na door de vrederechter behoorlijk te zijn nagezien. | |
des frais exposés, dûment contrôlés par le juge de paix. Cet ajout fut | Die toevoeging werd in de parlementaire voorbereiding als volgt |
justifié comme suit lors des travaux préparatoires : | verantwoord : |
« Depuis la modification de la législation, la jurisprudence et la | « Sedert de wetswijziging bestaat er onenigheid in de rechtspraak en |
doctrine sont divisées au sujet du droit de l'administrateur | rechtsleer omtrent het recht van de voorlopige bewindvoerder om naast |
provisoire de récupérer, en plus de la ' rémunération ', les frais | de ' vergoeding ' de door hem gemaakte kosten terug te krijgen. |
qu'il a consentis. | |
Outre que le mot ' vergoeding ' est une traduction incorrecte du mot ' | Het woord ' vergoeding ' is niet alleen een onjuiste vertaling van het |
rémunération ', la volonté du législateur de 1991 (loi du 18 juillet | Franse ' rémunération ', het is bovendien ook de wil van de wetgever |
1991) a aussi été de considérer les 3 % comme une ' rémunération ' | van 1991 geweest (wet van 18 juli 1991) om de 3 % te zien als een ' |
n'incluant pas les frais. | bezoldiging ', waarin de kosten niet inbegrepen zijn. |
On peut lire par exemple dans les rapports des réunions de commission | Zo staat te lezen in de verslagen van de commissievergaderingen van de |
du Sénat de la session de 1990-1991 (n° 1102-3, p. 115) : | Senaat uit 1990/1991 (nr. 1102-3, blz. 115) : |
' Le représentant du ministre remarque que l'intention initiale était | ' De vertegenwoordiger van de minister merkt op dat in de |
oorspronkelijke bedoeling het percentage werd beschouwd als een | |
de considérer le pourcentage comme une rémunération du travail, frais | vergoeding voor werk en kosten inbegrepen. Wel kan de vergoeding |
inclus. La rémunération peut éventuellement être dissociée des frais. | losgekoppeld worden van de kosten. Thans kan men de vergoeding |
On peut fixer la rémunération à 3 % hors frais. ' | vaststellen op 3 %, doch buiten de kosten. ' |
Au cours de la séance plénière du Sénat du jeudi 5 juin 1991, ce point | In de plenaire vergadering van de Senaat van donderdag 5 juni 1991 |
de vue a été confirmé (p. 2359) : | wordt deze zienswijze herhaald (blz. 2359) : ' Hij mag met andere |
' Il peut, en d'autres termes, facturer, comme par le passé, des frais | woorden verplaatsingskosten, kosten voor briefwisseling, kortom kosten |
de déplacement, de correspondance ou d'autres frais liés à son mandat | die gepaard gaan met zijn mandaat en vallen buiten een soort "ereloon" |
et qui ne sont pas inclus dans les "honoraires" dus pour le travail | voor het gepresteerde werk en voor de verantwoordelijkheid, aanrekenen |
presté et la responsabilité assumée. ' | net zoals in het verleden. ' |
Ce point de vue était aussi celui de la Chambre (n° 1654/2, 1990/1991, | Ook in de Kamer deelde men deze zienswijze (nr. 1654/2, 1990/1991, |
p. 10) : ' En dehors de la rémunération les frais seront bien entendu | blz. 10) : ' Naast de vergoeding kunnen uiteraard de kosten verhaald |
remboursés. ' | worden. ' |
Les modifications proposées apportent la sécurité juridique et | |
constituent pour la personne incapable un élément de protection | De voorgestelde wijzigingen brengen rechtszekerheid en houden een |
important : elles permettent d'éviter que l'incapable peu nanti | belangrijke bescherming van de onbekwaam verklaarde in : zij vermijden |
jouisse d'une moins bonne protection par suite de la décision, prise | dat de niet gefortuneerde onbekwame minder goed beschermd wordt daar |
fréquemment dans la pratique par l'administrateur provisoire, de ne | in de praktijk de voorlopige bewindvoerder vaak zal afzien van het |
pas exposer des frais utiles lorsqu'ils auraient pour effet de mettre | maken van nuttige kosten wanneer deze gelet op de zeer beperkte |
en déficit l'indemnité, très restreinte, de 3 %. | vergoeding van 3 % deficitair zijn. |
Le ministre déclare que cet amendement doit être lu à la lumière des | De minister zegt dat dit amendement gelezen moet worden in het licht |
van de opmerkingen van de Orde van de Vlaamse balies. | |
observations formulées par l'Ordre des barreaux flamands. | Na controle blijkt inderdaad dat de kosten niet zijn inbegrepen in de |
Après vérification, il apparaît effectivement que les 3 % doivent | vergoeding van 3 %. Het amendement moet dus worden aangenomen » (Parl. |
s'entendre frais non compris. L'amendement doit donc être accepté » | |
(Doc. parl., Sénat, 2002-2003, n° 2-1087/7, pp. 44-45). | St., Senaat, 2002-2003, nr. 2-1087/7, pp. 44-45). |
B.7.2. La rémunération à concurrence de 3 p.c. des revenus de la | B.7.2. De bezoldiging ten belope van 3 pct. van de inkomsten van de |
personne protégée, majorée le cas échéant en fonction des prestations | beschermde persoon, in voorkomend geval te verhogen op grond van de |
exceptionnelles, n'est donc pas diminuée des frais exposés par | buitengewone prestaties, wordt dus niet verminderd door de door de |
l'administrateur provisoire. | voorlopige bewindvoerder gemaakte kosten. |
B.8. Pour les raisons qui précèdent, la disposition en cause n'est pas | B.8. Om de bovenstaande redenen is de in het geding zijnde bepaling |
dénuée de justification raisonnable. La question préjudicielle appelle | niet zonder redelijke verantwoording. De prejudiciële vraag dient |
dès lors une réponse négative. | derhalve ontkennend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 488bis, h), § 1er, alinéa 1er, du Code civil ne viole pas | Artikel 488bis, h), § 1, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek |
les articles 10 et 11 de la Constitution. | schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 30 novembre 2005. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 30 november 2005. |
Le greffier, Le président, | De griffier, De voorzitter, |
P.-Y. Dutilleux. A. Arts. | P.-Y. Dutilleux. A. Arts. |