Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 114/2005 du 30 juin 2005 Numéros du rôle : 3138, 3140 et 3143 En cause : les recours en annulation totale ou partielle du décret flamand du 26 mars 2004 « portant des mesures de redressement au profit des courses de ch La Cour d'arbitrage, composée du juge P. Martens, faisant fonction de président, du président A.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 114/2005 du 30 juin 2005 Numéros du rôle : 3138, 3140 et 3143 En cause : les recours en annulation totale ou partielle du décret flamand du 26 mars 2004 « portant des mesures de redressement au profit des courses de ch La Cour d'arbitrage, composée du juge P. Martens, faisant fonction de président, du président A.(...) Uittreksel uit arrest nr. 114/2005 van 30 juni 2005 Rolnummers 3138, 3140 en 3143 In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van het Vlaamse decreet van 26 maart 2004 « houdende regeling van herstelmaatregelen voor de Vl Het Arbitragehof, samengesteld uit rechter P. Martens, waarnemend voorzitter, voorzitter A. Arts(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 114/2005 du 30 juin 2005 Uittreksel uit arrest nr. 114/2005 van 30 juni 2005
Numéros du rôle : 3138, 3140 et 3143 Rolnummers 3138, 3140 en 3143
En cause : les recours en annulation totale ou partielle du décret In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van het
flamand du 26 mars 2004 « portant des mesures de redressement au Vlaamse decreet van 26 maart 2004 « houdende regeling van
profit des courses de chevaux flamandes, autorisant le Gouvernement herstelmaatregelen voor de Vlaamse paardenwedrennen, houdende
flamand à contribuer à la création d'une association sans but lucratif machtiging aan de Vlaamse regering om mee te werken aan de oprichting
' Vlaamse Federatie voor Paardenwedrennen ' (Fédération flamande des van de vereniging zonder winstgevend doel ' Vlaamse Federatie voor
Paardenwedrennen ' en houdende wijziging en opheffing van sommige
Courses de Chevaux) et modifiant et abrogeant certaines dispositions bepalingen van het Wetboek van de met de inkomstenbelastingen
du Code des taxes assimilées aux impôts sur les revenus », introduits gelijkgestelde belastingen », ingesteld door de n.v. Tiercé
par la s.a. Tiercé franco-belge, la s.a. Derby et le Conseil des Ministres. franco-belge, de n.v. Derby en de Ministerraad.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée du juge P. Martens, faisant fonction de président, du samengesteld uit rechter P. Martens, waarnemend voorzitter, voorzitter
président A. Arts et des juges L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, E. A. Arts en de rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, E. Derycke
Derycke et J. Spreutels, assistée du greffier L. Potoms, présidée par en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder
le juge P. Martens, voorzitterschap van rechter P. Martens,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des recours et procédure I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging
a) Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le a) Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 16
november 2004 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen
16 novembre 2004 et parvenue au greffe le 17 novembre 2004, la s.a. op 17 november 2004, heeft de n.v. Tiercé franco-belge, met
Tiercé franco-belge, dont le siège social est établi à 4000 Liège, maatschappelijke zetel te 4000 Luik, boulevard d'Avroy 87, beroep tot
boulevard d'Avroy 87, a introduit un recours en annulation totale ou gehele of gedeeltelijke vernietiging (artikelen 5, 2°, 3°, 7°, 14 tot
partielle (articles 5, 2°, 3°, 7°, 14 à 16, 20 à 27 et 29), du décret 16, 20 tot 27 en 29) ingesteld van het Vlaamse decreet van 26 maart
flamand du 26 mars 2004 « portant des mesures de redressement au 2004 houdende regeling van herstelmaatregelen voor de Vlaamse
profit des courses de chevaux flamandes, autorisant le Gouvernement paardenwedrennen, houdende machtiging aan de Vlaamse Regering om mee
flamand à contribuer à la création d'une association sans but lucratif te werken aan de oprichting van de vereniging zonder winstgevend doel
' Vlaamse Federatie voor Paardenwedrennen ' (Fédération flamande des « Vlaamse Federatie voor Paardenwedrennen » en houdende wijziging en
Courses de Chevaux) et modifiant et abrogeant certaines dispositions opheffing van sommige bepalingen van het Wetboek van de met de
du Code des taxes assimilées aux impôts sur les revenus » (publié au inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen (bekendgemaakt in het
Moniteur belge du 24 mai 2004). Belgisch Staatsblad van 24 mei 2004).
b) Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le b) Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 19
november 2004 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen
19 novembre 2004 et parvenue au greffe le 22 novembre 2004, la s.a. op 22 november 2004, heeft de n.v. Derby, met maatschappelijke zetel
Derby, dont le siège social est établi à 1180 Bruxelles, chaussée de te 1180 Brussel, Waterloosesteenweg 715, beroep tot vernietiging
Waterloo 715, a introduit un recours en annulation des articles 5, 2°, 3°, 7°, 14 à 16, 20 à 27 et 29 du même décret. ingesteld van de artikelen 5, 2°, 3°, 7°, 14 tot 16, 20 tot 27 en 29 van hetzelfde decreet.
c) Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le c) Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 23
23 novembre 2004 et parvenue au greffe le 24 novembre 2004, le Conseil november 2004 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen
des Ministres a introduit un recours en annulation des articles 14, op 24 november 2004, heeft de Ministerraad beroep tot vernietiging
15, 16, 21, 24 et 26 du même décret. ingesteld van de artikelen 14, 15, 16, 21, 24 en 26 van hetzelfde
Ces affaires, inscrites sous les numéros 3138, 3140 et 3143 du rôle de decreet. Die zaken, ingeschreven onder de nummers 3138, 3140 en 3143 van de rol
la Cour, ont été jointes. van het Hof, werden samengevoegd.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant aux dispositions attaquées Ten aanzien van de bestreden bepalingen
B.1. Le décret flamand du 26 mars 2004 « portant des mesures de B.1. Bij het Vlaamse decreet van 26 maart 2004 « houdende regeling van
redressement au profit des courses de chevaux flamandes, autorisant le herstelmaatregelen voor de Vlaamse paardenwedrennen, houdende
Gouvernement flamand à contribuer à la création d'une association sans machtiging aan de Vlaamse regering om mee te werken aan de oprichting
but lucratif ' Vlaamse Federatie voor Paardenwedrennen ' (Fédération van de vereniging zonder winstgevend doel ' Vlaamse Federatie voor
flamande des courses de chevaux) et modifiant et abrogeant certaines Paardenwedrennen ' en houdende wijziging en opheffing van sommige
dispositions du Code des taxes assimilées aux impôts sur les revenus bepalingen van het Wetboek van de met de inkomstenbelastingen
», crée une a.s.b.l. dénommée « Fédération flamande des courses de gelijkgestelde belastingen », wordt een v.z.w. opgericht met de naam «
chevaux » qui a pour objet, notamment, de délivrer au nom du Vlaamse Federatie voor Paardenwedrennen », die onder andere tot doel
Gouvernement flamand les autorisations prévues par le décret, de heeft namens de Vlaamse Regering de vergunningen uit te reiken waarin
conseiller le ministre fédéral des Finances en ce qui concerne les het decreet voorziet, de federale Minister van Financiën advies uit te
autorisations requises pour l'acceptation de paris sur les courses de brengen over de vergunningen voor het aannemen van weddenschappen op
chevaux, de gérer les contributions financières obligatoires pour le paardenwedrennen, de verplichte financiële bijdragen voor de sector
secteur des courses de chevaux et de promouvoir et de contrôler van de paardenwedrennen te beheren, en die sector te promoten en te
celui-ci. controleren.
L'a.s.b.l. conclut un contrat de gestion avec la Région flamande pour De v.z.w. sluit een beheerscontract met het Vlaamse Gewest voor de
les matières déterminées par le décret et est soumise aux obligations decretaal vastgelegde aangelegenheden, en is onderworpen aan de
qu'il fixe (articles 4 à 12). Le décret subordonne l'ouverture d'un verplichtingen die bij het decreet zijn vastgelegd (artikelen 4 tot
champ de courses et l'organisation de courses de chevaux à 12). Het decreet onderwerpt de opening van een paardenrenbaan en het
l'autorisation préalable du Gouvernement flamand, remplace l'article organiseren van paardenwedrennen aan de voorafgaande machtiging door
66 du Code des taxes assimilées aux impôts sur les revenus pour de Vlaamse Regering, vervangt artikel 66 van het Wetboek van de met de
subordonner l'acceptation des paris (limitativement énumérés par le inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen om het aannemen van
weddenschappen (die in het decreet limitatief zijn opgesomd) op
décret) sur les courses de chevaux à l'autorisation préalable du paardenwedrennen te onderwerpen aan de voorafgaande machtiging door de
ministre des Finances, sur avis du Gouvernement flamand, et réglemente Minister van Financiën, op advies van de Vlaamse Regering, en bepaalt
de procedure voor het verkrijgen van een vergunning, alsook de
l'obtention et la durée de ces autorisations (articles 13 à 16); il geldigheidsduur ervan (artikelen 13 tot 16); het voorziet in
organise des associations de courses (articles 17 à 19), impose le renverenigingen (artikelen 17 tot 19), legt een financiële bijdrage op
payement d'une contribution financière aux totalisateur, bookmakers et aan de totalisator, de bookmakers en de wedkantoren (artikel 20), en
agences de paris (article 20) et détermine leurs obligations (articles
21 à 27); il modifie enfin le montant des taxes sur les paris et fixe legt hun verplichtingen vast (artikelen 21 tot 27); het wijzigt ten
slotte het percentage van de belastingen op de weddenschappen, en legt
une quote-part minimale des gagnants (articles 28 et 29). het minimumaandeel van de winnaars vast (artikelen 28 en 29).
B.2. Il ressort des requêtes dans les affaires nos 3138 et 3140 que B.2. Uit de verzoekschriften in de zaken nrs. 3138 en 3140 blijkt dat
les recours sont dirigés contre les articles 5, 2°, 3°, et 7°, 14 à de beroepen gericht zijn tegen de artikelen 5, 2°, 3° en 7°, 14 tot
16, 20 à 27 et 29 du décret attaqué. Dans l'affaire n° 3143, le 16, 20 tot 27 en 29 van het bestreden decreet. In de zaak nr. 3143
recours porte sur les articles 14 à 16, 21, 24 et 26 du même décret. heeft het beroep betrekking op de artikelen 14 tot 16, 21, 24 en 26
van hetzelfde decreet.
B.3. Les articles 5, 14 à 16 et 20 à 27 et 29 du décret attaqué B.3. De artikelen 5, 14 tot 16 en 20 tot 27 en 29 van het aangevochten
disposent : decreet bepalen :
« CHAPITRE 2. - ' Vlaamse Federatie voor Paardenwedrennen ' « HOOFDSTUK 2. - Vlaamse Federatie voor Paardenwedrennen
[...] [...]

Art. 5.Cette fédération a les objets suivants :

Art. 5.De federatie heeft als doeleinden :

1° délivrer au nom du Gouvernement flamand les autorisations pour 1° namens de Vlaamse regering de vergunningen voor de opening van een
l'ouverture d'un champ de courses de chevaux et l'organisation de paardenwedrenbaan en voor het organiseren van paardenwedrennen uit te
courses de chevaux et contrôler le respect des conditions stipulées reiken en de naleving van de voorwaarden in de vergunningen te
dans les autorisations; controleren;
2° au nom du Gouvernement flamand, recevoir et examiner les demandes 2° namens de Vlaamse regering de aanvragen tot het verkrijgen van de
d'autorisation pour l'acceptation de paris sur les courses de chevaux vergunningen voor het aannemen van weddenschappen op paardenwedrennen
aan te nemen, te onderzoeken en hierover een advies uit te brengen bij
et conseiller le Ministre fédéral des Finances en la matière et de federale Minister van Financiën en de naleving van de door de
contrôler les conditions de l'autorisation imposées par la fédération; federatie opgelegde voorwaarden in de vergunning te controleren;
3° régler la coordination, la centralisation et la redistribution des 3° de coördinatie, centralisatie en herverdeling van de verplichte
contributions financières obligatoires pour le secteur des courses de financiële bijdragen voor de sector van het paardenwedrennen, bedoeld
chevaux, visées à l'article 19 [lire : l'article 20]; in artikel 19 [lees : artikel 20], te regelen;
4° promouvoir les courses de chevaux, stimuler l'élevage de chevaux de 4° de paardenwedrennen te promoten, de fokkerij van renpaarden te
course et assurer la formation des jockeys; stimuleren en jockeys op te leiden;
5° organiser le contrôle du déroulement des courses, en ce compris la 5° de controles op het koersverloop, hieronder begrepen de aanstelling
désignation d'un collège de commissaires de la course; van een college van koerscommissarissen, te organiseren;
6° développer une stratégie de promotion et de communication, entre 6° een strategie van promotie en communicatie te voeren, onder meer
autres via les médias; via de media;
7° soutenir les actions des instances compétentes relatives à la 7° de acties van de bevoegde instanties inzake de bescherming van
protection des joueurs aux paris, au bien-être animal et à la spelers op weddenschappen, dierenwelzijn en dopingpreventie te
prévention du dopage; ondersteunen;
8° coordonner ses activités avec celles des autres fédérations pour 8° haar activiteiten met die van de andere federaties voor
courses de chevaux. paardenwedrennen te coördineren.
[...] [...]
CHAPITRE 3. - Autorisations HOOFDSTUK 3. - Vergunningen
[...] [...]

Art. 14.L'article 66 du Code des taxes assimilées aux impôts sur les

Art. 14.Artikel 66 van het Wetboek op de met de inkomstenbelastingen

revenus est remplacé par les dispositions suivantes : gelijkgestelde belastingen wordt vervangen door wat volgt :
§ 1er. L'acceptation des paris sur les courses de chevaux est § 1. Het aannemen van weddenschappen op paardenwedrennen is
subordonnée à l'autorisation préalable du Ministre fédéral des onderworpen aan de voorafgaande machtiging van de federale Minister
Finances ou de son délégué. van Financiën of van zijn gedelegeerde.
§ 2. La Région flamande fixe les types de paris sur les courses de § 2. Het Vlaamse Gewest bepaalt de soorten weddenschappen op
chevaux courues sur son territoire; seuls les paris suivants sur les paardenwedrennen die op haar grondgebied plaatsvinden, enkel de
courses de chevaux sont autorisés : volgende weddenschappen op paardenwedrennen zijn toegestaan :
1° les paris ' mutuels ' sur les courses de chevaux courues en Région 1° de ' onderlinge ' weddenschappen op paardenwedrennen die in het
flamande. L'acceptation de ces paris est réservée au totalisateur pour Vlaams Gewest plaatsvinden. De aanneming van die weddenschappen is
le compte de l'association de courses organisatrice; voorbehouden voor de totalisator voor rekening van de organiserende
renvereniging;
2° les paris ' à la cote fixe ' sur les courses de chevaux courues en 2° de weddenschappen bij ' vaste notering ' op paardenwedrennen die in
Région flamande. L'acceptation de ces paris est réservée aux het Vlaamse Gewest plaatsvinden. De aanneming van die weddenschappen
bookmakers; is voorbehouden voor de bookmakers;
3° les paris ' mutuels ' sur les courses de chevaux courues à 3° de ' onderlinge ' weddenschappen op paardenwedrennen die in het
l'étranger. L'acceptation de ces paris est réservée aux agences de paris; buitenland plaatsvinden. De aanneming van die weddenschappen is voorbehouden voor de wedkantoren;
4° les paris ' à la cote finale dans l'enceinte ' sur les courses de 4° de weddenschappen bij ' eindnotering binnen de omheining ' op
chevaux courues à l'étranger. L'acceptation de ces paris est réservée aux agences de paris. § 3. Les demandes d'autorisation préalable pour l'acceptation des paris sur les courses de chevaux doivent être adressées au Gouvernement flamand. Le Gouvernement flamand émet un avis sur ces demandes et le transmet au Ministre fédéral des Finances. L'avis du Gouvernement flamand est notifié au demandeur en même temps que ladite transmission. Le Ministre fédéral des Finances apprécie les demandes et les avis transmis par le Gouvernement flamand sur la base des critères suivants : 1° le danger que représentent les paris sur les courses de chevaux pour tout ou partie de la population; 2° la perception effective et efficace de l'impôt sur les paris. Dans les trois mois suivant la transmission de la demande et de l'avis, le Ministre fédéral des Finances prend une décision sur l'octroi ou non de l'autorisation préalable. Cette décision est notifiée au demandeur et au Gouvernement flamand. paardenwedrennen die in het buitenland plaatsvinden. De aanneming van die weddenschappen is voorbehouden voor de wedkantoren. § 3. De aanvragen tot voorafgaande machtiging voor het aannemen van weddenschappen op paardenwedrennen moeten worden ingediend bij de Vlaamse regering. De Vlaamse regering brengt over deze aanvragen een advies uit dat zij overmaakt aan de federale Minister van Financiën. De aanvrager wordt tegelijk met deze overmaking in kennis gesteld van het advies van de Vlaamse regering. De federale Minister van Financiën beoordeelt de aanvragen en de adviezen die door de Vlaamse regering werden overgemaakt op basis van de volgende criteria : 1° het gevaar dat weddenschappen in verband met paardenwedrennen ten aanzien van de gehele of een deel van de bevolking kunnen betekenen; 2° de zorg voor een effectieve en efficiënte invordering van de belasting op de weddenschappen. Binnen de drie maanden na de overmaking van de aanvraag en het advies neemt de federale Minister van Financiën een beslissing over het al dan niet toekennen van de voorafgaande machtiging. Deze beslissing wordt ter kennis gebracht aan de verzoeker en aan de Vlaamse regering.
En cas d'avis négatif du Gouvernement flamand, l'autorisation ne sera In geval van een negatief advies vanwege de Vlaamse regering zal de
pas délivrée. Un avis positif de la part du Gouvernement flamand machtiging niet worden uitgereikt. Een positief advies vanwege de
mentionne la durée de validité et les conditions éventuelles de Vlaamse regering vermeldt de geldigheidsduur en de eventuele
l'autorisation que le Ministre fédéral des Finances délivre. voorwaarden van de door de federale Minister van Financiën uit te
Faute de décision du Ministre fédéral des Finances dans les trois mois reiken vergunning. Bij gebreke aan beslissing van de federale Minister van Financiën
suivant la transmission de la demande et de l'avis positif du binnen de drie maanden na overmaking van de aanvraag en het positief
Gouvernement flamand, l'autorisation est réputée délivrée. advies van de Vlaamse regering, wordt de vergunning geacht te zijn
Après concertation avec le Ministre fédéral des Finances, le toegekend. De Vlaamse regering bepaalt, na overleg met de federale Minister van
Gouvernement flamand arrête la forme des autorisations et les Financiën, de vorm van de vergunningen en de modaliteiten met
modalités de la procédure d'obtention de l'autorisation. betrekking tot de procedure tot het bekomen van de vergunning.

Art. 15.Dans les conditions telles que définies dans le contrat de gestion et au nom du Gouvernement flamand la fédération est autorisée à : 1° délivrer les autorisations pour l'ouverture d'un champ de courses de chevaux et l'organisation de courses de chevaux; 2° prendre connaissance des demandes d'autorisation préalable pour l'acceptation des paris, émettre un avis y afférent et soumettre cet avis au Ministre fédéral des Finances. La fédération contrôle le respect des conditions qu'elle attache aux autorisations. En cas de refus, suspension ou retrait d'une autorisation pour l'ouverture d'un champ de courses de chevaux et l'organisation de courses de chevaux, le demandeur ou le titulaire de l'autorisation peut former un recours auprès du Gouvernement flamand suivant la procédure fixée par le Gouvernement flamand. Lorsque la fédération constate qu'un titulaire d'une autorisation pour l'acceptation de paris sur les courses de chevaux ne respecte pas les conditions attachées à l'autorisation par la fédération, celle-ci en avise le Ministre fédéral des Finances. Le Ministre fédéral des Finances est alors tenu à retirer l'autorisation dans le mois qui suit la notification à la fédération. Faute de retrait par le Ministre fédéral des Finances dans ce délai, l'autorisation est censée échue.

Art. 15.De federatie is ertoe gemachtigd om, binnen de voorwaarden zoals omschreven in het beheerscontract, namens de Vlaamse regering : 1° de vergunningen uit te reiken voor de opening van een paardenwedrenbaan en voor het organiseren van paardenwedrennen; 2° kennis te nemen van de aanvragen tot voorafgaande vergunning voor het aannemen van weddenschappen, hierover een advies uit te brengen en dit advies voor te leggen aan de federale Minister van Financiën. De federatie controleert de naleving van de voorwaarden, die door haar aan de vergunningen worden verbonden. Bij weigering, schorsing of intrekking van een vergunning voor de opening van een paardenwedrenbaan en voor het organiseren van paardenwedrennen, kan de aanvrager of houder van de vergunning beroep aantekenen bij de Vlaamse regering volgens de procedure die door de Vlaamse regering wordt bepaald. Wanneer de federatie vaststelt dat een houder van een vergunning voor het aannemen van weddenschappen op paardenwedrennen zich niet houdt aan de aan de door de federatie aan de vergunning gekoppelde voorwaarden, dan geeft de federatie hiervan kennis aan de federale Minister van Financiën. De federale Minister van Financiën is er dan toe gehouden de vergunning in te trekken, binnen de maand na de kennisgeving door de federatie. Bij gebreke aan intrekking door de federale Minister van Financiën binnen deze termijn, dan wordt de vergunning geacht van rechtswege te zijn vervallen. De federatie stelt

La fédération en avise le titulaire de l'autorisation. hiervan de houder van de vergunning in kennis.

Art. 16.§ 1er. Les autorisations pour l'ouverture d'un champ de

Art. 16.§ 1. De vergunningen voor de opening van een

courses de chevaux et pour l'organisation de courses de chevaux, sont paardenwedrenbaan en voor het organiseren van paardenwedrennen worden
délivrées, soit pour une période déterminée, soit jusqu'à leur verleend hetzij voor een bepaald tijdperk, hetzij tot intrekking. Zij
retrait. Elles peuvent être retirées à tout moment, sans résiliation kunnen te allen tijde worden ingetrokken, zonder opzegging, noch
ni indemnité. vergoeding.
§ 2. Les autorisations pour l'acceptation de paris sont délivrées, § 2. De vergunningen voor het aannemen van weddenschappen worden, na
après avis du Gouvernement flamand, par le Ministre fédéral des advies van de Vlaamse regering, verleend door de federale Minister van
Finances, soit pour une période déterminée, soit jusqu'à leur retrait. Financiën, hetzij voor een bepaald tijdperk, hetzij tot intrekking. De
Le Gouvernement flamand fixe la durée de validité de l'autorisation. Vlaamse regering bepaalt de geldigheidsduur van de vergunning.
Le Gouvernement flamand arrête, après concertation avec le Ministre De Vlaamse regering bepaalt, na overleg met de federale Minister van
fédéral des Finances, les modalités de la procédure de retrait. Financiën, de modaliteiten voor de procedure van intrekking.
[...] [...]
CHAPITRE 5. - Contribution financière obligatoire à charge du HOOFDSTUK 5. - Verplichte financiële bijdrage voor de totalisator, de
totalisateur, des bookmakers et des agences de paris bookmakers en de wedkantoren

Art. 20.Les autorisations pour le totalisateur, les bookmakers et les

Art. 20.De vergunningen voor de totalisator, de bookmakers en de

agences de paris sont subordonnées à l'obligation de fournir au wedkantoren zijn gebonden aan de verplichting om een uniforme,
secteur une contribution uniforme, non discriminatoire, transparente niet-discriminerende, transparante en solidaire bijdrage aan de sector
et solidaire. La contribution au secteur est réglée dans un protocole te leveren. De bijdrage aan de sector wordt geregeld in een protocol
entre la fédération et les disciplines. tussen de federatie en de disciplines.
CHAPITRE 6. - Totalisateur HOOFDSTUK 6. - Totalisator

Art. 21.Le Ministre fédéral des Finances délivre, après avis du

Art. 21.De federale Minister van Financiën geeft, na advies van de

Gouvernement flamand et conformément à la procédure prescrite à Vlaamse regering en conform de procedure vervat in artikel 14, eerste
l'article 14, alinéa 1er, § 3, une autorisation à un totalisateur qui lid, § 3, een vergunning aan een totalisator, die belast wordt met de
est chargé de l'exploitation des paris sur toutes les courses de exploitatie van de weddenschappen op alle paardenwedrennen in het
chevaux courues en Région flamande et ce pour le compte des Vlaamse Gewest, en dit voor rekening van de renverenigingen.
associations de course. Het advies van de Vlaamse regering zal worden verleend op basis van
L'avis du Gouvernement flamand sera rendu sur la base d'une een private aanbesteding na verzoek tot een aanbod.
adjudication privée après demande d'offre.

Art. 22.Les conditions de concession du totalisateur prescrivent que

Art. 22.In de concessievoorwaarden van de totalisator wordt

la marge brute des ' paris sur le champ de courses ' revient à vastgelegd dat de brutomarge van de ' weddenschappen op de renbaan '
l'association de courses organisatrice. terugvloeit naar de organiserende renvereniging.

Art. 23.Les conditions de concession du totalisateur prescrivent

Art. 23.In de concessievoorwaarden van de totalisator wordt

qu'une partie de la marge brute des ' paris hors du champ de courses ' vastgelegd dat een gedeelte van de brutomarge van de ' weddenschappen
revient à l'association de courses organisatrice. buiten renbaan ' terugvloeit naar de organiserende renvereniging.
CHAPITRE 7. - Bookmakers HOOFDSTUK 7. - Bookmakers

Art. 24.Le Ministre fédéral des Finances délivre des autorisations,

Art. 24.De federale Minister van Financiën geeft, na advies van de

après avis du Gouvernement flamand et conformément à la procédure Vlaamse regering conform de procedure vervat in artikel 14, eerste
prescrite à l'article 14, alinéa 1er, § 3, aux bookmakers qui sont lid, § 3, vergunningen aan de bookmakers die, op voorstel van de
autorisés à accepter des paris sur les courses de chevaux sur le champ organiserende renvereniging, de toestemming krijgen om weddenschappen
de courses, sur la proposition de l'association de courses te aanvaarden op de paardenwedrennen op de renbaan.
organisatrice.
Les paris proposés par les bookmakers sont enregistrés dans un système Weddenschappen door bookmakers worden geregistreerd in een
informatisé contrôlable. controleerbaar geïnformatiseerd systeem.

Art. 25.Les conditions de concession prescrivent que 7 % du chiffre

Art. 25.In de vergunningsvoorwaarden wordt vastgelegd dat 7 % van de

d'affaires revient à l'association de courses organisatrice. omzet terugvloeit naar de organiserende renvereniging.
CHAPITRE 8. - Agences de paris HOOFDSTUK 8. - Wedkantoren

Art. 26.Le Ministre fédéral des Finances délivre, après avis du

Art. 26.De federale Minister van Financiën reikt, na advies van de

Gouvernement flamand et conformément à la procédure prescrite à Vlaamse regering, conform de procedure vervat in artikel 14, eerste
l'article 14, alinéa 1er, § 3, des autorisations aux agences de paris lid, § 3, vergunningen uit aan de wedkantoren die in het Vlaamse
qui acceptent en Région flamande des paris sur des courses de chevaux courues à l'étranger. Gewest weddenschappen aannemen op de buitenlandse paardenwedrennen.

Art. 27.Les conditions de concession prescrivent que 5 % du chiffre

Art. 27.In de vergunningsvoorwaarden wordt vastgelegd dat 5 % van de

d'affaires revient à l'association de courses organisatrice. omzet terugvloeit naar de organiserende renverenigingen.
CHAPITRE 9. - Les taxes sur les paris HOOFDSTUK 9. - De belastingen op de weddenschappen
[...] [...]

Art. 29.La quote-part des gagnants ne peut être inférieure à 50 % des

Art. 29.Het aandeel van de winnaars mag niet minder dan 50 % van de

mises. inzetten bedragen.
La fédération peut prévoir dans les licences qu'elle délivre le De federatie kan in de licenties die zij toekent het percentage
pourcentage maximal qui revient aux gagnants, conformément aux règles bepalen dat maximaal aan de winnaars toekomt, overeenkomstig de regels
stipulées à cet effet dans le contrat de gestion ». die dienaangaande vastgelegd worden in het beheerscontract ».
B.4. Les parties requérantes font valoir que ces dispositions sont B.4. De verzoekende partijen voeren aan dat die bepalingen strijdig
contraires aux règles répartitrices de compétences entre l'Etat, les zijn met de regels inzake de verdeling van de bevoegdheid tussen de
communautés et les régions en ce qu'elles ne peuvent être justifiées Staat, de gemeenschappen en de gewesten doordat zij niet kunnen worden
ni par la compétence dont les communautés disposent en matière de verantwoord door de bevoegdheid van de gemeenschappen inzake sport,
sport ni par celles dont les régions disposent en ce qui concerne la noch door de bevoegdheden van de gewesten met betrekking tot de
taxe sur les jeux et paris ou en matière d'agriculture ou d'économie belasting op spelen en weddenschappen of inzake landbouw of economie,
et soutiennent que les dispositions qu'elles attaquent portent sur des en houden staande dat de bepalingen die zij aanvechten betrekking
matières qui relèvent de la compétence de l'autorité fédérale. hebben op aangelegenheden die tot de bevoegdheid van de federale
B.5. Les articles 4, 9°, et 6, § 1er, V, et VI, 1°, de la loi spéciale overheid behoren. B.5. De artikelen 4, 9°, en 6, § 1, V, en VI, 1°, van de bijzondere
du 8 août 1980 de réformes institutionnelles disposent : wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen bepalen :
«

Art. 4.Les matières culturelles visées à l'article 59bis, § 2, 1°,

«

Art. 4.De culturele aangelegenheden bedoeld in artikel 59bis, § 2,

[aujourd'hui 127, § 1er, alinéa 1er, 1°] de la Constitution sont : 1°, [thans artikel 127, § 1, eerste lid, 1°] van de Grondwet zijn :
[...] [...]
9° L'éducation physique, les sports et la vie en plein air; 9° De lichamelijke opvoeding, de sport en het openluchtleven;
[...] [...]

Art. 6.§ 1er. Les matières visées à l'article 107quater [aujourd'hui

Art. 6.§ 1. De aangelegenheden bedoeld in artikel 107quater [thans

39] de la Constitution sont : artikel 39] van de Grondwet zijn :
[...] [...]
V. La politique agricole et la pêche maritime, sans préjudice de la V. Het landbouwbeleid en de zeevisserij, onverminderd de federale
compétence fédérale afférente : bevoegdheid inzake :
1° aux normes relatives à la qualité des matières premières et des 1° de normering en de daarop toepasbare controle inzake de kwaliteit
produits végétaux, et au contrôle de ces normes, en vue d'assurer la van de grondstoffen en de plantaardige producten met het oog op het
sécurité de la chaîne alimentaire; verzekeren van de veiligheid van de voedselketen;
2° aux normes et à leur contrôle relatifs à la santé et au bien-être 2° de normering en de daarop toepasbare controle inzake de
des animaux, ainsi qu'à la qualité des produits d'origine animale en dierengezondheid, het dierenwelzijn en de kwaliteit van de dierlijke
vue d'assurer la sécurité de la chaîne alimentaire; producten met het oog op het verzekeren van de veiligheid van de
voedselketen;
3° aux mesures de remplacement de revenus en cas de cessation 3° de inkomensvervangende maatregelen bij vervroegde uittreding van
anticipée de l'activité d'agriculteurs plus âgés; oudere landbouwers;
4° au Bureau d'intervention et de restitution belge, étant entendu que 4° het Belgisch Interventie- en Restitutiebureau, met dien verstande
les régions disposent en son sein d'une représentation garantie et dat de gewesten in zijn schoot beschikken over een gegarandeerde en
significative. significante vertegenwoordiging.
L'accord des gouvernements régionaux concernés est requis pour les Het akkoord van de betrokken gewestregeringen is vereist voor de
mesures de l'autorité fédérale en matière de bien-être des animaux maatregelen van de federale overheid inzake dierenwelzijn die een
lorsque ces mesures ont une incidence sur la politique agricole. weerslag hebben op het landbouwbeleid.
VI. En ce qui concerne l'économie : VI. Wat de economie betreft :
1° La politique économique; 1° Het economisch beleid;
[...] ». [...] ».
B.6. Les articles 3, 4, § 1er, et 5, §§ 3 et 4, de la loi spéciale du B.6. De artikelen 3, 4, § 1, en 5, §§ 3 en 4, van de bijzondere wet
16 janvier 1989 relative au financement des communautés et des régions van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de gemeenschappen
disposent : en de gewesten bepalen :
«

Art. 3.Les impôts suivants sont des impôts régionaux :

«

Art. 3.Volgende belastingen zijn gewestelijke belastingen :

1° la taxe sur les jeux et paris; 1° de belasting op de spelen en weddenschappen;
[...] [...]
Ces impôts sont soumis aux dispositions des articles 4, 5, 8 et 11. Deze belastingen zijn onderworpen aan de bepalingen van de artikelen 4, 5, 8 en 11.

Art. 4.§ 1er. Les régions sont compétentes pour modifier le taux

Art. 4.§ 1. De gewesten zijn bevoegd om de aanslagvoet, de

d'imposition, la base d'imposition et les exonérations des impôts heffingsgrondslag en de vrijstellingen van de in artikel 3, eerste
visés à l'article 3, alinéa 1er, 1° à 4° et 6° à 9°. lid, 1° tot 4° en 6° tot 9° bedoelde belastingen te wijzigen.
[...] [...]

Art. 5.[...]

Art. 5.[...]

§ 3. A moins que la région n'en décide autrement, l'Etat assure § 3. Tenzij het gewest er anders over beslist, zorgt de Staat met
gratuitement dans le respect des règles de procédure qu'il fixe, le inachtneming van de door hem vastgestelde procedureregels kosteloos
service des impôts visés à l'article 3, alinéa 1er, 1° à 8° et 10° à voor de dienst van de in artikel 3, eerste lid, 1° tot 8° en 10° tot
12° bedoelde belastingen voor rekening van en in overleg met het
12°, pour le compte de la région et en concertation avec celle-ci. A betrokken gewest. Vanaf het tweede begrotingsjaar volgend op de datum
partir de la deuxième année budgétaire suivant la date de notification van notificatie van de gewestregering aan de federale regering van de
du gouvernement de région au gouvernement fédéral de la décision beslissing tot het zelf verzekeren van de dienst van de betrokken
d'assurer elle-même le service des impôts concernés, la région belastingen, zorgt het betrokken gewest voor de dienst van deze
concernée assure le service de ces impôts. Le transfert du service des belastingen. De overheveling van de dienst van de belastingen naar een
impôts à une région peut se faire uniquement par groupe d'impôts : gewest kan slechts per groep van belastingen geschieden :
- les impôts visés à l'article 3, alinéa 1er, 1° à 3°; - de in artikel 3, eerste lid, 1° tot 3°, bedoelde belastingen;
- l'impôt visé à l'article 3, alinéa 1er, 5°; - de in artikel 3, eerste lid, 5°, bedoelde belasting;
- les impôts visés à l'article 3, alinéa 1er, 4° et 6° à 8°; - de in artikel 3, eerste lid, 4° en 6° tot 8°, bedoelde belastingen;
- les impôts visés à l'article 3, alinéa 1er, 10° à 12°. - de in artikel 3, eerste lid, 10° tot 12° bedoelde belastingen.
Les régions assurent au moins jusqu'au 31 décembre 2003 inclus le De gewesten staan ten minste tot en met 31 december 2003 in voor de
service des impôts qu'elles assuraient déjà avant l'entrée en vigueur dienst van de belastingen waarvoor zij reeds vóór de inwerkingtreding
de la loi spéciale du 13 juillet 2001 portant refinancement des van de bijzondere wet van 13 juli 2001 tot herfinanciering van de
communautés et extension des compétences fiscales des régions. gemeenschappen en uitbreiding van de fiscale bevoegdheden van de
gewesten instonden.
Tant que l'autorité fédérale assure le service des impôts visés à Zolang de federale overheid de dienst van de in artikel 3, eerste lid,
l'article 3, alinéa 1er, 1° à 8° et 10° à 12°, la procédure de 1° tot 8° en 10° tot 12°, bedoelde belastingen verzekert, wordt de
concertation relative à l'applicabilité technique des modifications overlegprocedure met betrekking tot de technische uitvoerbaarheid van
projetées concernant les impôts régionaux susvisés est fixée dans de voorgenomen wijzigingen inzake voormelde gewestelijke belastingen
l'accord de coopération visé à l'article 1erbis. bepaald in het in artikel 1bis bedoelde samenwerkingsakkoord.
[...] [...]
§ 4. Les régions sont compétentes pour fixer les règles de procédure § 4. De gewesten zijn bevoegd voor de vaststelling van de
administratives concernant les impôts visés à l'article 3 à compter de l'année budgétaire à partir de laquelle elles assurent le service des impôts ». B.7. Il faut considérer que le Constituant et le législateur spécial, dans la mesure où ils ne disposent pas autrement, ont attribué aux communautés et aux régions toute la compétence d'édicter les règles propres aux matières qui leur ont été transférées. B.8. Le législateur décrétal peut légiférer en matière de courses de chevaux si les mesures qu'il adopte s'inscrivent dans les limites des compétences qui lui sont imparties par les lois spéciales précitées. L'efficacité de telles mesures implique nécessairement que ces activités soient contrôlées et réglementées. La circonstance que les obligations imposées par le décret attaqué sont susceptibles d'avoir une incidence directe ou indirecte sur une compétence fédérale ne signifie pas que le législateur décrétal aurait excédé ses administratieve procedureregels met betrekking tot de in artikel 3 bedoelde belastingen met ingang van het begrotingsjaar vanaf hetwelk zij de dienst van de belastingen verzekeren ». B.7. De Grondwetgever en de bijzondere wetgever moeten worden geacht aan de gemeenschappen en de gewesten de volledige bevoegdheid te hebben toegekend tot het uitvaardigen van regels die eigen zijn aan de aan hen toegewezen aangelegenheden, tenzij zij er anders over hebben beschikt. B.8. De decreetgever vermag normerend op te treden inzake paardenwedrennen indien de maatregelen die hij aanneemt binnen de grenzen blijven van de bevoegdheden die hem door de voormelde bijzondere wetten zijn toegekend. De doelmatigheid van zulke maatregelen impliceert noodzakelijkerwijs dat die activiteiten worden gecontroleerd en gereglementeerd. De omstandigheid dat de door het bestreden decreet opgelegde verplichtingen een rechtstreekse of onrechtstreekse weerslag kunnen hebben op een federale bevoegdheid, betekent niet dat de decreetgever zijn bevoegdheden zou hebben
compétences. Il lui appartient, notamment, de prendre les mesures overschreden. Het komt hem meer bepaald toe de maatregelen te nemen
qu'il estime utiles lorsqu'il constate, comme en l'espèce, que le die hij nuttig acht wanneer hij vaststelt, zoals te dezen, dat de
secteur des courses de chevaux est un secteur socio-économique sector van de paardenwedrennen een belangrijke sociaal-economische
important qui connaît une évolution négative en ce qui concerne tant sector is die een negatieve evolutie kent, zowel wat de
l'emploi que le montant des paris sur les courses de chevaux (Doc. werkgelegenheid betreft als het bedrag van de weddenschappen op de
parl., Parlement flamand, 2002-2003, n° 1462/1, p. 2). paardenwedrennen (Parl. St., Vlaams Parlement, 2002-2003, nr. 1462/1,
B.9. Les articles 5, 2° et 3°, 14 à 16 et 20 à 27 du décret attaqué p. 2). B.9. Bij de artikelen 5, 2° en 3°, 14 tot 16 en 20 tot 27 van het
établissent, notamment, un régime d'autorisation, par le ministre bestreden decreet wordt meer bepaald een stelsel ingesteld van
fédéral des Finances ou par son délégué, de l'acceptation des paris vergunning, door de federale Minister van Financiën of zijn
sur les courses de chevaux. Le pouvoir du ministre est limité en ce gemachtigde, voor het aannemen van weddenschappen op paardenwedrennen.
que l'article 66, § 2, du Code des taxes assimilées aux impôts sur les De bevoegdheid van de Minister wordt begrensd doordat artikel 66, § 2,
van het Wetboek van de met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde
revenus, remplacé par l'article 14 du décret, fixe les types de paris belastingen, vervangen bij artikel 14 van het decreet, de soorten
qui peuvent être autorisés, en ce que l'avis préalable du Gouvernement weddenschappen bepaalt die kunnen worden toegestaan, doordat het
flamand portant sur la demande d'autorisation lie le ministre voorafgaand advies van de Vlaamse Regering over de aanvraag tot
vergunning bindend is voor de Minister indien het negatief is (artikel
lorsqu'il est négatif (article 66, § 3, alinéa 4), en ce que l'avis 66, § 3, vierde lid), doordat het positief advies van de Vlaamse
positif du Gouvernement flamand emporte délivrance de l'autorisation Regering leidt tot het uitreiken van de vergunning indien de Minister
si le ministre ne statue pas dans le délai fixé par le décret (article zich niet uitspreekt binnen de termijn die in het decreet is
66, § 3, alinéa 5) et en ce que le ministre est tenu d'apprécier les vastgelegd (artikel 66, § 3, vijfde lid), en doordat de Minister de
demandes et les avis du Gouvernement flamand sur la base de critères aanvragen en de adviezen van de Vlaamse Regering moet beoordelen op
basis van criteria die in het decreet zijn bepaald, namelijk,
qui sont fixés par le décret et que constituent, d'une part, « le enerzijds, « het gevaar dat weddenschappen in verband met
danger que représentent les paris sur les courses de chevaux pour tout paardenwedrennen ten aanzien van de gehele of een deel van de
ou partie de la population » et, d'autre part, « la perception bevolking kunnen betekenen » en, anderzijds, « de zorg voor een
effectieve en efficiënte invordering van de belasting op de
effective et efficace de l'impôt sur les paris » (article 66, § 3, weddenschappen » (artikel 66, § 3, tweede lid).
alinéa 2). Les autorisations accordées par le ministre sont en outre subordonnées De vergunningen die door de Minister worden verleend, zijn bovendien
au payement, par le totalisateur (articles 21 à 23), les bookmakers afhankelijk van de betaling, door de totalisator (artikelen 21 tot
(articles 24 et 25) et les agences de paris (articles 26 et 27) de 23), de bookmakers (artikelen 24 en 25) en de wedkantoren (artikelen
contributions (article 20) qui sont centralisées et redistribuées par 26 en 27), van bijdragen (artikel 20) die door de v.z.w. Vlaamse
l'a.s.b.l. Fédération flamande des courses de chevaux (article 5, 3°). Federatie voor Paardenwedrennen worden gecentraliseerd en herverdeeld (artikel 5, 3°).
B.10. Sans qu'il soit besoin de se prononcer sur la question de savoir B.10. Zonder dat het nodig is zich uit te spreken over de vraag of hun
si leurs compétences respectives en matière de sport, d'agriculture et respectieve bevoegdheden inzake sport, landbouw en economie de
d'économie permettent aux communautés et aux régions de prendre des gemeenschappen en de gewesten in staat stellen maatregelen te nemen
mesures relatives aux courses de chevaux, la Cour constate qu'en met betrekking tot de paardenwedrennen, stelt het Hof vast dat de in
l'espèce, les dispositions portent sur l'autorisation de paris sur les het geding zijnde bepalingen te dezen betrekking hebben op de
courses de chevaux et non sur l'autorisation des courses de chevaux vergunning voor weddenschappen op paardenwedrennen, en niet op de
elles-mêmes. vergunning voor paardenwedrennen op zich.
B.11. De telles mesures ne relèvent ni du sport professionnel ni des B.11. Zulke maatregelen behoren niet tot de beroepssport, noch tot de
sports d'amateur que l'article 4, 9°, de la loi spéciale du 8 août sport voor liefhebbers, bevoegdheden die artikel 4, 9°, van de
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen aan
1980 de réformes institutionnelles confie aux communautés en rangeant de gemeenschappen toevertrouwt door lichamelijke opvoeding, sport en
parmi les matières culturelles l'éducation physique, les sports et la openluchtleven bij de culturele aangelegenheden onder te brengen. In
vie en plein air. Les travaux préparatoires de la loi du 21 juillet de parlementaire voorbereiding van de wet van 21 juli 1971 betreffende
1971 relative à la compétence et au fonctionnement des conseils de bevoegdheid en de werking van de cultuurraden voor de Nederlandse
culturels pour la Communauté culturelle française et pour la cultuurgemeenschap en voor de Franse cultuurgemeenschap (waarvan
Communauté culturelle néerlandaise (dont l'article 2, alinéa 1er, 9°, artikel 2, eerste lid, 9°, die aangelegenheden beoogde met dezelfde
visait ces matières dans les mêmes termes que l'article 4, 9°, de la bewoordingen als artikel 4, 9°, van de voormelde bijzondere wet van
loi spéciale de 1980 précitée) indiquent d'ailleurs que le législateur 1980) wordt overigens aangegeven dat de wetgever de reglementering van
a entendu en exclure la réglementation sur les paris (Doc. parl., weddenschappen daarvan heeft willen uitsluiten (Parl. St., Senaat,
Sénat, 1970-1971, n° 400, p. 6). 1970-1971, nr. 400, p. 6).
B.12. De telles mesures sont également étrangères à la politique B.12. Dergelijke maatregelen behoren evenmin tot het landbouwbeleid
agricole qui relève des régions en vertu de l'article 6, § 1er, V, de waarvoor de gewesten bevoegd zijn krachtens artikel 6, § 1, V, van de
la loi spéciale du 8 août 1980 précitée, modifiée par la loi spéciale voormelde bijzondere wet van 8 augustus 1980, gewijzigd bij de
du 13 juillet 2001 et, sous réserve des exceptions qui y figurent, bijzondere wet van 13 juli 2001, en dat, onder voorbehoud van de
comprend, selon les travaux préparatoires de cette disposition, la uitzonderingen die erin zijn vermeld, volgens de parlementaire
négociation et l'exécution de la politique agricole commune, les voorbereiding van die bepaling, het overleg over en de uitvoering van
normes relatives à la qualité des matières premières ainsi que des het gemeenschappelijk landbouwbeleid omvat, alsook de normen met
produits végétaux et animaux lorsqu'il ne s'agit pas d'assurer la betrekking tot de kwaliteit van de grondstoffen en van de plantaardige
sécurité de la chaîne alimentaire, les mesures compensatoires de en dierlijke producten wanneer het niet gaat om de veiligheid van de
diminution d'activités des agriculteurs et les aides structurelles voedselketen, de compensatiemaatregelen voor activiteitsvermindering
(Doc. parl., Sénat, 2000-2001, n° 709/7, pp. 4 et suivantes). van landbouwers, of de structurele steun (Parl. St., Senaat, 2000-2001, nr. 709/7, pp. 4 en volgende).
B.13. Sans doute la taxe sur les jeux et paris est-elle un impôt B.13. De belasting op spelen en weddenschappen is weliswaar een
régional en vertu de l'article 3 de la loi spéciale de financement du gewestelijke belasting krachtens artikel 3 van de bijzondere
16 janvier 1989, mais la compétence régionale est en l'espèce limitée financieringswet van 16 januari 1989, maar de gewestelijke bevoegdheid
à la détermination de la base et du taux d'imposition et d'exonération is te dezen beperkt tot het vaststellen van de heffingsgrondslag, de
de la taxe. L'autorité régionale n'est par ailleurs compétente pour aanslagvoet en de vrijstellingen van de belasting. De gewestelijke
fixer les règles de procédure administratives concernant cette taxe overheid is overigens alleen bevoegd voor de vaststelling van de
administratieve procedureregels met betrekking tot die belasting vanaf
qu'à partir du moment où elle en assure le service (article 5, § 4, de het ogenblik waarop zij de dienst ervan verzekert (artikel 5, § 4, van
la loi spéciale du 16 janvier 1989), ce qui n'est pas le cas actuellement. Les dispositions attaquées s'attachent en revanche à fixer des limites à l'appréciation du ministre fédéral des Finances dans une matière qui relève de l'autorité fédérale. C'est en effet celle-ci qui est compétente pour régler les jeux et paris, pour déterminer les conditions auxquelles peuvent s'exercer les activités qu'elle tolère et pour organiser le contrôle nécessité par le caractère dangereux de celles-ci. Sans doute le législateur régional peut-il prendre des mesures fiscales qui seraient de nature à influencer le comportement des contribuables, car cela constitue un effet secondaire possible de de bijzondere wet van 16 januari 1989), wat op dit ogenblik niet het geval is. De bestreden bepalingen strekken daarentegen ertoe de beoordeling door de federale Minister van Financiën te begrenzen in een aangelegenheid die tot de bevoegdheid van de federale overheid behoort. Het is immers die laatste die bevoegd is om de spelen en weddenschappen te regelen, om de voorwaarden te bepalen waaronder de door haar toegestane activiteiten kunnen worden uitgeoefend, en om de controle te organiseren die noodzakelijk is wegens het gevaarlijke karakter van die activiteiten. De gewestwetgever kan weliswaar fiscale maatregelen nemen die een weerslag zouden kunnen hebben op het gedrag van de belastingplichtigen, want dat is een mogelijk neveneffect van elke
toute mesure de cette nature; mais il ne pourrait, ce faisant, maatregel van die aard; maar hij zou daardoor de uitoefening van de
empêcher ou rendre exagérément difficile l'exercice de la compétence federale bevoegdheid niet onmogelijk of overdreven moeilijk mogen
fédérale. maken.
Dès lors qu'il apparaît de l'article 66, § 3, nouveau, que le Aangezien uit het nieuwe artikel 66, § 3, blijkt dat de decreetgever
législateur décrétal a adopté des mesures portant sur la dangerosité maatregelen heeft aangenomen die betrekking hebben op het gevaar dat
que représentent les paris sur les courses de chevaux, les de weddenschappen op paardenwedrennen inhouden, schenden de bestreden
dispositions attaquées violent les règles répartitrices de bepalingen de bevoegdheidverdelende regels. Het is in dat verband van
compétences. Il importe peu à cet égard que cet objectif ait ou non
été poursuivi par le législateur ayant adopté cette disposition dans weinig belang dat die doelstelling al dan niet werd nagestreefd door
l'une ou l'autre de ses rédactions antérieures. de wetgever die een vroegere versie van die bepaling heeft aangenomen.
B.14. Sans doute le Gouvernement flamand fait-il valoir que le B.14. De Vlaamse Regering voert weliswaar aan dat de decreetgever geen
législateur décrétal n'a pas entendu porter atteinte à la compétence afbreuk heeft willen doen aan de federale bevoegdheid om maatregelen
fédérale de prendre des mesures destinées à limiter les dangers que te nemen die tot doel hebben de maatschappelijke gevaren verbonden aan
les jeux de hasard constituent pour la société. kansspelen in te perken.
S'il est exact que les compétences de l'autorité fédérale et de la Het is juist dat meermaals werd verwezen naar de bevoegdheden van de
Commission des jeux de hasard ont été évoquées à plusieurs reprises federale overheid en van de kansspelcommissie (Parl. St., Vlaams
(Doc. parl., Parlement flamand, 2002-2003, n° 1462/1, pp. 5 et 6, n° Parlement, 2002-2003, nr. 1462/1, pp. 5 en 6, nr. 1462/3, p. 28, nr.
1462/3, p. 28, n° 1462/7, pp. 8 et 9, et n° 1462/11, p. 6), il reste 1462/7, pp. 8 en 9, en nr. 1462/11, p. 6); dat neemt echter niet weg
que la lutte contre l'asservissement au jeu a aussi été évoquée (Doc. dat de bestrijding van gokverslaving ook werd vermeld (Parl. St.,
parl., Parlement flamand, 2002-2003, n° 1462/3, pp. 12, 17 et 22, n° Vlaams Parlement, 2002-2003, nr. 1462/3, pp. 12, 17 en 22, nr. 1462/7,
1462/7, p. 11, et n° 1462/11, p. 6); l'un des auteurs de la p. 11, en nr. 1462/11, p. 6). Zo verklaarde een van de indieners van
proposition de décret a ainsi déclaré en commission : het voorstel van decreet het volgende in de commissie :
« [...] dat de grondwetgever dit nu eenmaal zo gewild heeft : hij « [...] dat de grondwetgever dit nu eenmaal zo gewild heeft : hij
heeft de economische bevoegdheid aan het Vlaamse Gewest gegeven en de heeft de economische bevoegdheid aan het Vlaamse Gewest gegeven en de
morele bevoegdheid aan de federale overheid. Als de federale overheid morele bevoegdheid aan de federale overheid. Als de federale overheid
nalaat om het morele aspect in te vullen - wat ze tot hiertoe heeft nalaat om het morele aspect in te vullen - wat ze tot hiertoe heeft
gedaan - moet het gewest dat ook voor zijn rekening nemen. De spreker gedaan - moet het gewest dat ook voor zijn rekening nemen. De spreker
had gedacht dat de Raad van State dat zou gezegd hebben, maar dat is had gedacht dat de Raad van State dat zou gezegd hebben, maar dat is
niet gebeurd » (Doc. parl., Parlement flamand, 2002-2003, n° 1462/7, niet gebeurd » (Parl. St., Vlaams Parlement, 2002-2003, nr. 1462/7, p.
p. 11). 11).
B.15.1. Les mesures attaquées ne peuvent davantage être justifiées par B.15.1. De aangevochten maatregelen kunnen evenmin worden verantwoord
la mise en oeuvre, conformément à l'article 10 de la loi spéciale du 8 door de toepassing, overeenkomstig artikel 10 van de bijzondere wet
août 1980, de pouvoirs implicites que le législateur décrétal pourrait van 8 augustus 1980, van impliciete bevoegdheden die de decreetgever
exercer lorsqu'il adopte des dispositions en matière de politique zou mogen uitoefenen wanneer hij bepalingen aanneemt inzake economisch
économique. beleid.
Il serait alors requis que la réglementation adoptée soit nécessaire à Dan zou vereist zijn dat een zodanige regeling noodzakelijk is voor de
l'exercice des compétences de la Région, que les matières fédérales en uitoefening van de bevoegdheden van het Gewest, dat de betrokken
cause se prêtent à un régime différencié et que l'incidence des dispositions en cause sur ces matières ne soit que marginale. Or, l'incidence des dispositions en cause sur ces matières ne peut être qualifiée de marginale puisque les paris sur les courses de chevaux constituent une part importante de la compétence fédérale en matière de jeux et paris et que les dispositions attaquées entendent conditionner le pouvoir d'appréciation du ministre fédéral qu'elles désignent. B.15.2. La circonstance que le législateur fédéral aurait réservé aux paris sur les courses de chevaux un régime particulier en matière de federale aangelegenheden zich tot een gedifferentieerde regeling lenen en dat de weerslag van de betrokken bepalingen op die aangelegenheden slechts marginaal is. De weerslag van de betrokken bepalingen op die aangelegenheden kan niet als marginaal worden beschouwd omdat de weddenschappen op paardenwedrennen een belangrijk onderdeel vormen van de federale bevoegdheid inzake spelen en weddenschappen, en omdat de bestreden bepalingen ertoe strekken de beoordelingsbevoegdheid van de federale Minister aan voorwaarden te onderwerpen. B.15.2. De omstandigheid dat de federale wetgever, voor de weddenschappen op paardenwedrennen, zou hebben voorzien in een specifiek stelsel op het gebied van kansspelen - hetzij in de
jeux de hasard, que ce soit dans les articles 1965 et 1966 du Code artikelen 1965 en 1966 van het Burgerlijk Wetboek, hetzij door ze niet
civil ou en les excluant du champ d'application de la loi du 7 mai op te nemen in het toepassingsgebied van de wet van 7 mei 1999 -, of
1999, ou qu'il aurait inscrit les règles qui y sont applicables dans dat hij de regels die ervoor gelden zou hebben ingeschreven in
des dispositions plus générales relatives aux courses de chevaux algemenere bepalingen met betrekking tot de paardenwedrennen,
n'implique pas que cette matière puisse désormais relever des impliceert niet dat die aangelegenheid voortaan kan behoren tot de
compétences que le législateur décrétal peut exercer en matière de bevoegdheden die de decreetgever kan uitoefenen inzake sport, landbouw
sport, d'agriculture ou d'économie. of economie.
B.16. Ces mesures ne sauraient non plus être justifiées par l'absence B.16. Die maatregelen zouden evenmin kunnen worden verantwoord door
het ontbreken van een federale regelgeving voor die aangelegenheid,
de réglementation fédérale en cette matière, à laquelle font référence waarnaar wordt verwezen in de parlementaire voorbereiding van het
les travaux préparatoires du décret (Doc. parl., Parlement flamand, decreet (Parl. St., Vlaams Parlement, 2002-2003, nr. 1462/1, p. 3, nr.
2002-2003, n° 1462/1, p. 3, n° 1462/3, p. 28, et n° 1462/7, p. 11). A 1462/3, p. 28, en nr. 1462/7, p. 11). In de veronderstelling dat het
la supposer établie, une telle omission ne justifie pas un excès de zou zijn aangetoond, rechtvaardigt zulk een verzuim geen
compétence. bevoegdheidsoverschrijding.
B.17. Le moyen est fondé. B.17. Het middel is gegrond.
B.18. Les parties requérantes n'indiquant pas en quoi l'article 5, 7°, B.18. Aangezien de verzoekende partijen niet aangeven in welk opzicht
du décret serait contraire aux dispositions qu'elles invoquent, les artikel 5, 7°, van het decreet strijdig zou zijn met de bepalingen die
moyens ne sont pas recevables en ce qui le concerne. zij aanvoeren, zijn de middelen met betrekking tot dat artikel niet
ontvankelijk.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
- annule les articles 5, 2°, 14, 16, § 2, et 21 à 28 et, dans la - vernietigt de artikelen 5, 2°, 14, 16, § 2, en 21 tot 28 en, voor
mesure où ils se rapportent à l'autorisation visée à l'article 14, les zover zij betrekking hebben op de vergunning bedoeld in artikel 14, de
articles 5, 3°, 15 et 20 du décret flamand du 26 mars 2004 « portant artikelen 5, 3°, 15 en 20 van het Vlaamse decreet van 26 maart 2004 «
des mesures de redressement au profit des courses de chevaux houdende regeling van herstelmaatregelen voor de Vlaamse
flamandes, autorisant le Gouvernement flamand à contribuer à la paardenwedrennen, houdende machtiging aan de Vlaamse Regering om mee
création d'une association sans but lucratif ' Vlaamse Federatie voor te werken aan de oprichting van de vereniging zonder winstgevend doel
Paardenwedrennen ' (Fédération flamande des Courses de Chevaux) et modifiant et abrogeant certaines dispositions du Code des taxes assimilées aux impôts sur les revenus »; - rejette les recours pour le surplus. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 30 juin 2005. Le greffier, L. Potoms. Le président f.f., ' Vlaamse Federatie voor Paardenwedrennen ' en houdende wijziging en opheffing van sommige bepalingen van het Wetboek van de met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen »; - verwerpt voor het overige de beroepen. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 30 juni 2005. De griffier, L. Potoms. De wnd. voorzitter,
P. Martens. P. Martens.
^