Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 197/2004 du 8 décembre 2004 Numéro du rôle : 2884 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 10bis de la loi du 31 décembre 1963 sur la protection civile, posée par le Conseil d'Etat. La Cour d'arbi composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E(...)"
Extrait de l'arrêt n° 197/2004 du 8 décembre 2004 Numéro du rôle : 2884 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 10bis de la loi du 31 décembre 1963 sur la protection civile, posée par le Conseil d'Etat. La Cour d'arbi composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E(...) Uittreksel uit arrest nr. 197/2004 van 8 december 2004 Rolnummer 2884 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 10bis van de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele bescherming, gesteld door de Raad van State. Het Arbitragehof samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, M. (...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 197/2004 du 8 décembre 2004 Uittreksel uit arrest nr. 197/2004 van 8 december 2004
Numéro du rôle : 2884 Rolnummer 2884
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 10bis de la In zake : de prejudiciële vraag over artikel 10bis van de wet van 31
loi du 31 décembre 1963 sur la protection civile, posée par le Conseil december 1963 betreffende de civiele bescherming, gesteld door de Raad
d'Etat. van State.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters
Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot et J.-P. Moerman, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot en J.-P. Moerman,
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van
Melchior, voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt n° 126.260 du 10 décembre 2003 en cause de la commune de Bij arrest nr. 126.260 van 10 december 2003 in zake de gemeente
Welkenraedt contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au Welkenraedt tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie
greffe de la Cour d'arbitrage le 9 janvier 2004, le Conseil d'Etat a van het Arbitragehof is ingekomen op 9 januari 2004, heeft de Raad van
posé la question préjudicielle suivante : State de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 10bis de la loi du 31 décembre 1963 sur la protection « Schendt artikel 10bis van de wet van 31 december 1963 betreffende de
civile viole-t-il l'article 6, § 1er, VIII, 1°, de la loi spéciale de civiele bescherming artikel 6, § 1, VIII, 1°, van de bijzondere wet
réformes institutionnelles du 8 août 1980, tel que rédigé avant sa van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, zoals geredigeerd
modification par la loi spéciale du 13 juillet 2001 portant transfert vóór de wijziging ervan bij de bijzondere wet van 13 juli 2001
de diverses compétences aux Régions et Communautés, en ce qu'il houdende overdracht van diverse bevoegdheden aan de gewesten en de
prévoit qu'il appartient au Ministre de l'Intérieur de créer des zones gemeenschappen, doordat het bepaalt dat het tot de bevoegdheid van de
Minister van Binnenlandse Zaken behoort hulpverleningszones te creëren
de secours regroupant les territoires protégés par plusieurs services waarin de door verschillende openbare brandweerdiensten beschermde
publics d'incendie ? » grondgebieden bijeengebracht worden ? »
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. L'article 10bis de la loi du 31 décembre 1963 sur la protection B.1. Artikel 10bis van de wet van 31 december 1963 betreffende de
civile dispose : « En vue de faciliter la coordination des secours, le ministre qui a l'Intérieur dans ses attributions peut créer, à l'initiative du gouverneur ou d'une commune et avec l'accord des communes concernées, des zones de secours regroupant les territoires protégés par plusieurs services publics d'incendie. Il en fixe l'étendue géographique. Lorsque les circonstances locales le requièrent, le ministre peut considérer que le territoire protégé par un seul service public d'incendie constitue à lui seul une zone de secours. La détermination de la politique de coordination des secours au sein de la zone fait l'objet d'une convention approuvée par le ministre. civiele bescherming bepaalt : « Om de coördinatie van de hulpverlening te vergemakkelijken, kan de minister tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken behoren, op initiatief van de gouverneur of van een gemeente en met het akkoord van de betrokken gemeenten, hulpverleningszones creëren waarin de door verschillende openbare brandweerdiensten beschermde grondgebieden bijeengebracht worden. Hij bepaalt de geografische uitgestrektheid ervan. Wanneer de plaatselijke omstandigheden dit vereisen, kan de minister van oordeel zijn dat het grondgebied beschermd door één enkele openbare brandweerdienst op zich een hulpverleningszone vormt. Het beleid inzake de coördinatie van de hulpverlening in de zone wordt bepaald in een overeenkomst die goedgekeurd is door de minister.
Le Roi détermine les conditions de création et de fonctionnement des De Koning bepaalt de voorwaarden inzake het creëren en de werking van
zones de secours. » de hulpverleningszones. »
B.2. Le juge a quo interroge la Cour sur la conformité de cette B.2. De verwijzende rechter legt het Hof een vraag voor over de
disposition à l'article 6, § 1er, VIII, 1°, de la loi spéciale de overeenstemming van die bepaling met artikel 6, § 1, VIII, 1°, van de
réformes institutionnelles du 8 août 1980, tel qu'il était rédigé bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, in
avant sa modification par la loi spéciale du 13 juillet 2001 portant de versie vóór de wijziging ervan bij de bijzondere wet van 13 juli
transfert de diverses compétences aux régions et communautés, qui 2001 houdende overdracht van diverse bevoegdheden aan de gewesten en
énonçait : de gemeenschappen, dat bepaalde :
« Les matières visées à l'article 107quater de la Constitution « De aangelegenheden bedoeld in artikel 107quater van de Grondwet
[actuellement l'article 39] sont : [huidig artikel 39] zijn :
[...] [...]
VIII. En ce qui concerne les pouvoirs subordonnés : VIII. Wat de ondergeschikte besturen betreft :
1° Les associations de provinces et de communes dans un but d'utilité 1° De verenigingen van provincies en van gemeenten tot nut van het
publique, à l'exception de la tutelle spécifique en matière de lutte algemeen, met uitzondering van het door de wet georganiseerde
contre l'incendie, organisée par la loi; specifieke toezicht inzake brandbestrijding;
[...]. » [...]. »
B.3. L'article 6, § 1er, VIII, 1°, précité doit être lu à la lumière B.3. Het voormelde artikel 6, § 1, VIII, 1°, moet worden gelezen in
des articles 41 et 162 de la Constitution. het licht van de artikelen 41 en 162 van de Grondwet.
En vertu de l'article 41 de la Constitution, les intérêts Naar luid van artikel 41 van de Grondwet, worden de uitsluitend
exclusivement communaux sont réglés par les conseils communaux, gemeentelijke belangen door de gemeenteraden geregeld volgens de
d'après les principes établis par la Constitution. beginselen bij de Grondwet vastgesteld.
Ces principes sont définis à l'article 162 de la Constitution; Die beginselen zijn nader omschreven in artikel 162 van de Grondwet;
l'alinéa 2, 2°, de cet article répète que les conseils communaux sont het tweede lid, 2°, van dat artikel herhaalt dat de gemeenteraden
compétents pour « tout ce qui est d'intérêt [...] communal ». bevoegd zijn « voor alles wat [...] van gemeentelijk belang is ».
L'article 162, alinéa 4, porte : Artikel 162, vierde lid, bepaalt :
« En exécution d'une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, « Ter uitvoering van een wet, aangenomen met de in artikel 4, laatste
dernier alinéa, le décret ou la règle visée à l'article 134 règle les lid, bepaalde meerderheid, regelt het decreet of de in artikel 134
conditions et le mode suivant lesquels [...] plusieurs communes bedoelde regel de voorwaarden waaronder en de wijze waarop [...]
peuvent s'entendre ou s'associer. [...] » verscheidene gemeenten zich met elkaar kunnen verstaan of zich kunnen verenigen. [...] »
Ces dispositions accordent donc aux communes un droit d'initiative en vue de s'associer dans le but de gérer en commun des matières relevant de l'intérêt communal. En vertu de la loi spéciale de réformes institutionnelles précitée, il appartient au législateur régional de réglementer les conditions et les modalités de cette collaboration. B.4. Pour répondre à la question, la Cour doit d'abord vérifier si la disposition litigieuse règle un intérêt général pour le compte de l'autorité fédérale ou si elle intervient dans une matière d'intérêt exclusivement communal. La compétence en matière de protection civile reste une compétence résiduelle de l'Etat fédéral. Par la loi du 31 décembre 1963, le législateur a entendu mettre en place un système autonome afin d'organiser efficacement les secours dans un domaine touchant aux intérêts essentiels de la population. Par la disposition litigieuse, le législateur fédéral règle dès lors une matière qui relève de sa compétence. Compétent pour régler la protection civile et l'organisation des secours, il peut en effet Die bepalingen kennen de gemeenten dus een recht van initiatief toe om zich te verenigen met het oog op de gezamenlijke behartiging van aangelegenheden van gemeentelijk belang. Krachtens de voormelde bijzondere wet tot hervorming der instellingen komt het de gewestelijke wetgever toe de voorwaarden en de wijze van die samenwerking te regelen. B.4. Om de vraag te beantwoorden moet het Hof in de eerste plaats nagaan of de in het geding zijnde bepaling een algemeen belang regelt voor rekening van de federale overheid, dan wel of zij is goedgekeurd met betrekking tot een aangelegenheid van uitsluitend gemeentelijk belang. De bevoegdheid inzake civiele bescherming blijft een residuaire bevoegdheid van de federale Staat. Met de wet van 31 december 1963 heeft de wetgever de bedoeling gehad een afzonderlijke regeling in te stellen om de hulpverlening op een gebied dat voor de bevolking van wezenlijk belang is, doeltreffend te organiseren. Met de in het geding zijnde bepaling regelt de federale wetgever bijgevolg een aangelegenheid die tot zijn bevoegdheid behoort. Aangezien hij bevoegd is om de civiele bescherming en de organisatie
déléguer au ministre de l'Intérieur le soin de créer des zones de van de hulpverlening te regelen, kan hij immers de Minister van
secours regroupant les territoires protégés par plusieurs services Binnenlandse Zaken ertoe machtigen hulpverleningszones te creëren
publics d'incendie. Dans l'exercice de sa compétence, le législateur waarin de door verschillende openbare brandweerdiensten beschermde
fédéral peut confier des missions aux autorités décentralisées, grondgebieden bijeengebracht worden. Bij het uitoefenen van zijn
notamment les communes, et régler la manière dont ces missions doivent bevoegdheid kan de federale wetgever opdrachten toevertrouwen aan de
être accomplies. Il n'empiète pas ainsi sur la compétence régionale en gedecentraliseerde overheden, meer bepaald de gemeenten, en kan hij de
wijze regelen waarop die opdrachten moeten worden vervuld. Hij maakt
matière d'entente et d'association de communes. op die manier geen inbreuk op de gewestelijke bevoegdheid inzake het
zich met elkaar verstaan en zich verenigen van gemeenten.
B.5. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.5. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 10bis de la loi du 31 décembre 1963 sur la protection civile Artikel 10bis van de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele
ne viole pas l'article 6, § 1er, VIII, 1°, de la loi spéciale du 8 bescherming schendt niet artikel 6, § 1, VIII, 1°, van de bijzondere
wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, zoals
août 1980 de réformes institutionnelles, tel qu'il était rédigé avant geredigeerd vóór de wijziging ervan bij de bijzondere wet van 13 juli
sa modification par la loi spéciale du 13 juillet 2001 portant 2001 houdende overdracht van diverse bevoegdheden aan de gewesten en
transfert de diverses compétences aux régions et communautés. de gemeenschappen.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 8 décembre 2004. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 8 december 2004.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^