Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 61/2003 du 14 mai 2003 Numéro du rôle : 2391 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 29 du Code de la nationalité belge, posées par le Tribunal de première instance de Nivelles. La Cour d'arbit composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E(...)"
Extrait de l'arrêt n° 61/2003 du 14 mai 2003 Numéro du rôle : 2391 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 29 du Code de la nationalité belge, posées par le Tribunal de première instance de Nivelles. La Cour d'arbit composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E(...) Uittreksel uit arrest nr. 61/2003 van 14 mei 2003 Rolnummer : 2391 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 29 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Nijvel. Het Arbitr samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, M. (...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 61/2003 du 14 mai 2003 Uittreksel uit arrest nr. 61/2003 van 14 mei 2003
Numéro du rôle : 2391 Rolnummer : 2391
En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 29 du In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 29 van het
Code de la nationalité belge, posées par le Tribunal de première Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door de Rechtbank van
instance de Nivelles. eerste aanleg te Nijvel.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters
Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot et J.-P. Moerman, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot en J.-P. Moerman,
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van
Melchior, voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging
Par jugement du 7 février 2002 en cause du ministère public contre W. Bij vonnis van 7 februari 2002 in zake het openbaar ministerie tegen
Tharlissia, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour W. Tharlissia, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof
d'arbitrage le 19 mars 2002, le Tribunal de première instance de is ingekomen op 19 maart 2002, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te
Nivelles a posé les questions préjudicielles suivantes : Nijvel de volgende prejudiciële vragen gesteld :
1. « L'article 29 du Code de la nationalité belge disposant que 1. « Schendt artikel 29 van het Wetboek van de Belgische
nationaliteit, dat bepaalt dat de vreemdeling die op het tijdstip van
de inwerkingtreding van de artikelen 8 tot 10 van het Wetboek van de
l'étranger âgé de 18 ans accomplis lors de l'entrée en vigueur des Belgische nationaliteit de volle leeftijd van 18 jaar heeft bereikt,
articles 8 à 10 du Code de la nationalité belge ne peut bénéficier du het voordeel van het erin vervatte principe van de automatische
principe de l'attribution automatique de la nationalité belge qui y toekenning van de Belgische nationaliteit niet kan genieten, de
est consacré, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het een discriminatie
ce qu'il opère une discrimination fondée sur l'âge ? » op grond van de leeftijd invoert ? »
2. « L'article 29 du Code de la nationalité belge disposant que 2. « Schendt artikel 29 van het Wetboek van de Belgische
nationaliteit, dat bepaalt dat de vreemdeling die op het tijdstip van
de inwerkingtreding van de artikelen 8 tot 10 van het Wetboek van de
l'étranger âgé de 18 ans accomplis lors de l'entrée en vigueur des Belgische nationaliteit de volle leeftijd van 18 jaar heeft bereikt,
articles 8 à 10 du Code de la nationalité belge ne peut bénéficier du het voordeel van het erin vervatte principe van de automatische
principe de l'attribution automatique de la nationalité belge qui y toekenning van de Belgische nationaliteit niet kan genieten, de
est consacré, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het een discriminatie
ce qu'il opère une discrimination fondée sur le sexe du parent de op grond van het geslacht van de ouder van Belgische nationaliteit
nationalité belge ? » invoert ? »
(...) (...)
III En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. L'article 8, § 1er, du Code de la nationalité belge dispose : B.1. Artikel 8, § 1, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit bepaalt :
« Sont Belges : « Belg zijn :
1o L'enfant né en Belgique d'un auteur belge; 1o het kind geboren in België uit een Belgische ouder;
[...] » [...]
L'article 29 de ce Code dispose : Artikel 29 van dat Wetboek bepaalt : « De inwerkingtreding van de
« L'entrée en vigueur des articles 8 à 10 du Code de la nationalité artikelen 8 tot 10 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit
belge n'a pas pour effet d'attribuer la nationalité belge à l'étranger heeft niet tot gevolg dat de Belgische nationaliteit wordt toegekend
qui, lors de cette entrée en vigueur, est âgé de 18 ans accomplis. » aan de vreemdeling die op het tijdstip van die inwerkingtreding, de
volle leeftijd van achttien jaar heeft bereikt. »
Le Code de la nationalité belge date du 28 juin 1984, a été publié au Het Wetboek van de Belgische nationaliteit dateert van 28 juni 1984,
Moniteur belge du 12 juillet 1984 et est entré en vigueur le 1er is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 12 juli 1984 en is in
janvier 1985. werking getreden op 1 januari 1985.
B.2. Le Tribunal de première instance de Nivelles pose deux questions B.2. De Rechtbank van eerste aanleg te Nijvel stelt het Hof twee
préjudicielles. La première interroge la Cour sur la compatibilité prejudiciële vragen. In de eerste wordt het Hof gevraagd naar de
avec les articles 10 et 11 de la Constitution de l'article 29 du Code bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van artikel
29 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, in zoverre het een
de la nationalité belge en ce qu'il opère une différence de traitement verschil in behandeling teweegbrengt op grond van de leeftijd. In de
fondée sur l'âge. La deuxième interroge la Cour sur la compatibilité tweede wordt het Hof gevraagd naar de bestaanbaarheid van diezelfde
avec les articles 10 et 11 de la Constitution de cette même bepaling met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre zij een
disposition en ce qu'elle opère une différence de traitement fondée verschil in behandeling teweegbrengt op grond van het geslacht van de
sur le sexe du parent de nationalité belge. ouder van Belgische nationaliteit.
B.3. Il ressort des travaux préparatoires de la loi qui a institué le B.3. Uit de parlementaire voorbereiding van de wet waarbij het Wetboek
Code de la nationalité belge que le législateur a entendu procéder à van de Belgische nationaliteit is ingevoerd, blijkt dat de wetgever
une refonte globale du régime de la nationalité belge. Un des een globale herziening heeft willen doorvoeren van de regeling inzake
objectifs généraux du projet était d'éliminer en matière de de Belgische nationaliteit. Een van de algemene doelstellingen van het
nationalité toute discrimination entre l'homme et la femme, tant au ontwerp was de uitschakeling, op het gebied van de nationaliteit, van
point de vue de la transmission de la nationalité au conjoint qu'à iedere discriminatie tussen man en vrouw, zowel wat de
celui de sa transmission aux enfants (Doc. parl. , Chambre, 1983-1984, nationaliteitsoverdracht aan de echtgenoot als aan de kinderen betreft
no 756/1, p. 13). (Parl. St. , Kamer, 1983-1984, nr. 756/1, p. 13).
Le législateur a voulu que les règles nouvelles établies à cet égard De wetgever heeft gewild dat de kinderen die reeds geboren waren, het
puissent bénéficier aux enfants déjà nés. Il n'a cependant pas voulu voordeel konden genieten van de nieuwe regels die in dat verband waren
vastgelegd. Hij heeft echter niet gewild dat zich een wijziging kan
qu'une modification puisse intervenir après l'âge de 18 ans. Ce souci, voordoen na de leeftijd van 18 jaar. Die bekommernis, die eveneens
qui apparaît également pour justifier d'autres dispositions, se fonde
sur l'idée suivante : « il apparaît en effet que les jeunes ont un wordt geuit om andere bepalingen te verantwoorden, gaat uit van de
intérêt légitime à partir de 18 ans à ce que leur nationalité ne change pas s'ils n'en expriment pas eux-mêmes le désir » (ibid., p. 18). Le législateur a jugé opportun « d'appliquer immédiatement aux enfants mineurs nés avant cette entrée en vigueur les principes contenus dans les nouvelles règles d'attribution de la nationalité belge, sans que les intéressés ne soient obligés de recourir à la procédure de l'option. Ainsi, un grand nombre d'enfants nés en Belgique d'un auteur étranger né lui-même en Belgique ou d'une mère belge deviendront Belges de plein droit lors de l'entrée en vigueur du Code. Néanmoins, volgende idee : « het blijkt immers dat de jongeren vanaf 18 jaar er wettelijk belang bij hebben dat hun nationaliteit niet wordt gewijzigd indien zij zelf daartoe de wens niet uiten » (ibid. , p. 18). De wetgever heeft het opportuun geacht « de beginselen vervat in de nieuwe regels van toekenning van de Belgische nationaliteit onmiddellijk toe te passen op de kinderen, jonger dan 18 jaar, die geboren zijn vóór de dag van de inwerkingtreding van het Wetboek, zonder dat de belanghebbenden verplicht zijn een beroep te doen op de procedure van de nationaliteitskeuze. Zo zal een groot aantal kinderen die in België geboren zijn uit een vreemde ouder die zelf in België geboren is of uit een Belgische moeder, van rechtswege Belg worden op de dag van de inwerkingtreding van dit Wetboek. Zij zullen echter, zo
s'ils le désirent, ils pourront, à tout moment, dès l'âge de 18 ans, zij dit wensen, vanaf de leeftijd van 18 jaar, op elk ogenblik afstand
renoncer à la nationalité belge, à la condition de ne pas devenir kunnen doen van de Belgische nationaliteit op voorwaarde dat zij niet
apatrides et d'obtenir l'autorisation royale si leur situation staatloos worden en de koninklijke machtiging verkrijgen indien hun
militaire l'exige » (ibid , p. 26). militaire situatie dit vereist » (ibid. , p. 26).
Quant à la première question préjudicielle Wat de eerste prejudiciële vraag betreft
B.4. La différence de traitement contenue dans la disposition B.4. Het in de overgangsbepaling vervatte verschil in behandeling dat
transitoire soumise à la Cour repose sur un critère objectif, à savoir aan het Hof is voorgelegd, berust op een objectief criterium, namelijk
le fait que l'étranger ait atteint ou non l'âge de 18 ans. Ce critère het feit of de vreemdeling al dan niet de leeftijd van 18 jaar heeft
est par ailleurs pertinent en la matière puisque, de manière générale, bereikt. Dat criterium is ter zake overigens pertinent omdat het
le droit de la nationalité ne prévoit plus d'attribution automatique nationaliteitsrecht over het algemeen niet meer in een automatische
de la nationalité après l'âge de 18 ans. toekenning van nationaliteit voorziet na de leeftijd van 18 jaar.
La disposition ne méconnaît pas davantage le principe de De bepaling is evenmin strijdig met het evenredigheidsbeginsel,
proportionnalité puisque l'étranger âgé de 18 ans accomplis peut aangezien de vreemdeling die de volle leeftijd van 18 jaar heeft
recourir à d'autres procédures pour obtenir la nationalité belge, bereikt, gebruik kan maken van andere procedures om de Belgische
celle de la déclaration ou de la naturalisation. nationaliteit te verkrijgen, namelijk de verklaring of de
naturalisatie.
Quant à la deuxième question préjudicielle Wat de tweede prejudiciële vraag betreft
B.5. L'article 8, 1o, du Code de la nationalité belge met fin à la B.5. Artikel 8, 1o, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit
différence de traitement fondée sur le sexe du parent de nationalité maakt een einde aan het verschil in behandeling op grond van het
belge et l'article 29 de ce Code, la disposition transitoire geslacht van de ouder van Belgische nationaliteit, en artikel 29 van
dat Wetboek, de in het geding zijnde overgangsbepaling, breidt het
litigieuse, étend le bénéfice de cette modification aux enfants déjà voordeel van die wijziging uit tot de kinderen die reeds geboren zijn,
nés, pour autant qu'ils n'aient pas atteint l'âge de 18 ans. voor zover zij de leeftijd van 18 jaar niet hebben bereikt.
Die wetsbepalingen zijn bijgevolg in overeenstemming met de door de
Ces dispositions législatives sont donc conformes à l'objectif wetgever nagestreefde doelstelling van gelijkheid van mannen en
d'égalité entre les hommes et les femmes poursuivi par le législateur. vrouwen. Aan de wetgever kan niet worden verweten dat hij het voordeel
Il ne peut être reproché à ce dernier de n'avoir pas octroyé le van de nieuwe bepalingen niet heeft toegekend aan de vreemdelingen die
bénéfice des dispositions nouvelles aux étrangers âgés de plus de 18 ouder zijn dan 18 jaar, daar de retroactieve toepassing van die
ans puisque l'application avec effet rétroactif de ces dispositions bepalingen afbreuk zou doen aan de wenselijke stabiliteit van de
porterait atteinte à la stabilité souhaitable de la nationalité qui nationaliteit, die het bepalend element vormt van het persoonlijk
est l'élément déterminant du statut personnel. statuut.
B.6. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative. B.6. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 29 du Code de la nationalité belge, en ce qu'il dispose que Artikel 29 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, in zoverre
l'étranger âgé de 18 ans accomplis lors de l'entrée en vigueur des het bepaalt dat de vreemdeling die op het tijdstip van de
articles 8 à 10 du Code de la nationalité belge ne peut bénéficier du inwerkingtreding van de artikelen 8 tot 10 van het Wetboek van de
Belgische nationaliteit de volle leeftijd van 18 jaar heeft bereikt,
principe de l'attribution automatique de la nationalité belge qui y het voordeel van het erin vervatte principe van de automatische
est consacré, ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. toekenning van de Belgische nationaliteit niet kan genieten, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 14 mai 2003. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 14 mei 2003.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
M. Melchior M. Melchior
^