Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt De La Cour Constitutionelle du --
← Retour vers "Arrêt n° 159/2002 du 6 novembre 2002 Numéro du rôle : 2283 En cause : le recours en annulation des articles 2, 4° et 5°, et 38 du décret de la Région wallonne du 12 avril 2001 relatif à l'organisation du marché régional de l'électricité, intr La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...)"
Arrêt n° 159/2002 du 6 novembre 2002 Numéro du rôle : 2283 En cause : le recours en annulation des articles 2, 4° et 5°, et 38 du décret de la Région wallonne du 12 avril 2001 relatif à l'organisation du marché régional de l'électricité, intr La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...) Arrest nr. 159/2002 van 6 november 2002 Rolnummer 2283 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 2, 4° en 5°, en 38 van het decreet van het Waalse Gewest van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektricit Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Arrêt n° 159/2002 du 6 novembre 2002 Arrest nr. 159/2002 van 6 november 2002
Numéro du rôle : 2283 Rolnummer 2283
En cause : le recours en annulation des articles 2, 4° et 5°, et 38 du In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 2, 4° en 5°, en
décret de la Région wallonne du 12 avril 2001 relatif à l'organisation 38 van het decreet van het Waalse Gewest van 12 april 2001 betreffende
du marché régional de l'électricité, introduit par les intercommunales de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, ingesteld door
Ipalle, Intradel, I.C.D.I. et I.B.W. de intercommunales Ipalle, Intradel, I.C.D.I. en I.B.W.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters
Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, L. Lavrysen et J.-P. Snappe, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, L. Lavrysen en J.-P. Snappe,
assistée du greffier P.- Y. Dutilleux, présidée par le président M. bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van
Melchior, voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours I. Onderwerp van het beroep
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 30 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 30 oktober
octobre 2001 et parvenue au greffe le 31 octobre 2001, un recours en 2001 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 31
annulation des articles 2, 4° et 5°, et 38 du décret de la Région oktober 2001, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 2,
wallonne du 12 avril 2001 relatif à l'organisation du marché régional 4° en 5°, en 38 van het decreet van het Waalse Gewest van 12 april
de l'électricité (publié au Moniteur belge du 1er mai 2001) a été 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke
elektriciteitsmarkt (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 1
introduit par la société coopérative intercommunale à responsabilité mei 2001), door de intercommunale coöperatieve vennootschap met
beperkte aansprakelijkheid Ipalle, waarvan de maatschappelijke zetel
limitée Ipalle, dont le siège social est établi à 7503 Froyennes, gevestigd is te 7503 Froyennes, Chemin de l'Eau Vive 1, de
Chemin de l'Eau Vive 1, la société coopérative intercommunale à intercommunale coöperatieve vennootschap met beperkte
responsabilité limitée Intradel, dont le siège social est établi à aansprakelijkheid Intradel, waarvan de maatschappelijke zetel
4040 Herstal, Port de Herstal, Pré Wigi, l'Association intercommunale gevestigd is te 4040 Herstal, Port de Herstal, Pré Wigi, de «
pour la collecte et la destruction des immondices de la région de Association intercommunale pour la collecte et la destruction des
immondices de la région de Charleroi », waarvan de maatschappelijke
Charleroi, dont le siège social est établi à 6001 Charleroi, rue de la zetel gevestigd is te 6001 Charleroi, rue de la Vieille place 51, en
Vieille place 51, et la Société coopérative intercommunale du Brabant de « Société coopérative intercommunale du Brabant wallon », waarvan
wallon, dont le siège social est établi à 1400 Nivelles, rue de la de maatschappelijke zetel gevestigd is te 1400 Nijvel, rue de la
Religion 10. Religion 10.
II. La procédure II. De rechtspleging
Par ordonnance du 31 octobre 2001, le président en exercice a désigné Bij beschikking van 31 oktober 2001 heeft de voorzitter in functie de
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof.
Les juges-rapporteurs ont estimé qu'il n'y avait pas lieu de faire De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was
application des articles 71 ou 72 de la loi organique. om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen.
Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de
organique, par lettres recommandées à la poste le 25 janvier 2002. organieke wet bij op 25 januari 2002 ter post aangetekende brieven.
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is
Moniteur belge du 31 janvier 2002. bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 31 januari 2002.
Par ordonnance du 5 mars 2002, le président en exercice a prorogé de Bij beschikking van 5 maart 2002 heeft de voorzitter in functie, naar
vingt jours le délai pour l'introduction d'un mémoire, à la suite de la demande du Gouvernement wallon du 4 mars 2002. aanleiding van het verzoek van de Waalse Regering van 4 maart 2002, de
Cette ordonnance a été notifiée au Gouvernement wallon par lettre termijn voor het indienen van een memorie verlengd met twintig dagen.
recommandée à la poste le 5 mars 2002. Van die beschikking is kennisgegeven aan de Waalse Regering bij op 5
maart 2002 ter post aangetekende brief.
Le Gouvernement wallon, rue Mazy 25-27, 5100 Namur, a introduit un De Waalse Regering, rue Mazy 25-27, 5100 Namen, heeft een memorie
mémoire, par lettre recommandée à la poste le 28 mars 2002. ingediend bij op 28 maart 2002 ter post aangetekende brief.
Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de
organique, par lettres recommandées à la poste le 17 avril 2002. organieke wet bij op 17 april 2002 ter post aangetekende brieven.
Les parties requérantes ont introduit un mémoire en réponse, par De verzoekende partijen hebben een memorie van antwoord ingediend bij
lettre recommandée à la poste le 21 mai 2002. op 21 mei 2002 ter post aangetekende brief.
Par ordonnance du 27 mars 2002, la Cour a prorogé jusqu'au 30 octobre Bij beschikking van 27 maart 2002 heeft het Hof de termijn waarbinnen
2002 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. het arrest moet worden gewezen, verlengd tot 30 oktober 2002.
Par ordonnance du 6 juin 2002, la Cour a déclaré l'affaire en état et Bij beschikking van 6 juni 2002 heeft het Hof de zaak in gereedheid
fixé l'audience au 27 juin 2002, après avoir invité les parties à verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 27 juni 2002, na
répondre à l'audience à la question suivante : « Lors du calcul de la de partijen te hebben verzocht zich ter terechtzitting nader te
quantité de dioxyde de carbone émise par une filière de production verklaren over de volgende vraag : « Wordt, bij de berekening van de
hoeveelheid koolstofdioxide die wordt uitgestoten door een hybridisch
hybride, telle l'incinération de déchets, pour l'application de productieprocédé - zoals de verbranding van afvalstoffen -, het
l'article 2, 5°, du décret, la part de dioxyde de carbone produite par gedeelte koolstofdioxide dat door de verbranding van het biologisch
afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen wordt aangemaakt,
l'incinération de la fraction organique biodégradable des déchets voor de toepassing van artikel 2, 5°, van het decreet afgetrokken van
est-elle déduite du total de la quantité de dioxyde de carbone émise ? de totale hoeveelheid uitgestoten koolstofdioxide ? »
» Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten
par lettres recommandées à la poste le 11 juin 2002. bij op 11 juni 2002 ter post aangetekende brieven.
A l'audience publique du 27 juin 2002 : Op de openbare terechtzitting van 27 juni 2002 :
- ont comparu : - zijn verschenen :
. Me P. Boucquey loco Me E. Gillet, avocats au barreau de Bruxelles, . Mr. P. Boucquey loco Mr. E. Gillet, advocaten bij de balie te
pour les parties requérantes; Brussel, voor de verzoekende partijen;
. Me J. Sambon, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Gouvernement . Mr. J. Sambon, advocaat bij de balie te Brussel, voor de Waalse
wallon; Regering;
- les juges-rapporteurs P. Martens et L. Lavrysen ont fait rapport; - hebben de rechters-verslaggevers P. Martens en L. Lavrysen verslag uitgebracht;
- les avocats précités ont été entendus; - zijn de voornoemde advocaten gehoord;
- l'affaire a été mise en délibéré. - is de zaak in beraad genomen.
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof.
III. En droit III. In rechte
- A - - A -
Quant à la recevabilité Ten aanzien van de ontvankelijkheid
A.1.1. Les requérantes estiment qu'elles disposent de l'intérêt requis A.1.1. De verzoeksters zijn van oordeel dat zij over het rechtens
pour agir devant la Cour, étant donné qu'elles produisent toutes vereiste belang beschikken om voor het Hof in rechte te treden,
quatre de l'électricité en Wallonie à partir de l'incinération de la aangezien zij alle vier in Wallonië elektriciteit produceren door de
fraction organique biodégradable des déchets. Leur situation est verbranding van het biologisch afbreekbare organische gedeelte van
directement et défavorablement affectée par les dispositions attaquées afvalstoffen. Hun situatie wordt rechtstreeks en ongunstig geraakt
qui, dans certaines interprétations faites par leurs auteurs, les door de bestreden bepalingen die, volgens sommige interpretaties van
excluent entièrement de la catégorie d'électricité verte produite à de opstellers ervan, hen volledig uitsluiten uit de categorie
partir de sources d'énergie renouvelables. Les conséquences de cette milieuvriendelijke elektriciteit geproduceerd met aanwending van
exclusion leur sont particulièrement défavorables, en ce qu'elles ne hernieuwbare energiebronnen. De gevolgen van die uitsluiting zijn voor
bénéficieront pas des mesures de soutien financier prévues par le hen bijzonder ongunstig, in zoverre zij de financiële steunmaatregelen
décret, qu'elles ne recevront pas de certificats verts et qu'elles waarin het decreet voorziet, niet zullen genieten, zij geen
pourraient ne pas jouir du bénéfice du droit de priorité en cas de milieuvriendelijke getuigschriften zullen ontvangen en zij in geval
congestion du réseau, ce qui entraînerait une perte de production. van congestie van het net het prioriteitsrecht niet zouden kunnen
genieten, wat op een productieverlies zou neerkomen.
A.1.2. Le Gouvernement wallon estime qu'en l'absence d'informations A.1.2. De Waalse Regering meent dat bij gebreke van nauwkeurige
précises au sujet de l'adoption des statuts des requérantes dans le informatie omtrent het aannemen van de statuten van de verzoeksters
respect des dispositions législatives, de la désignation des organes met naleving van de wetsbepalingen, de aanwijzing van de organen van
de ces personnes morales et du respect des règles relatives à la die rechtspersonen en de naleving van de regels betreffende de
publicité de cette désignation, ainsi que de l'existence d'une bekendmaking van die aanwijzing, alsook omtrent het bestaan van een
délibération adéquate de la part de l'organe compétent, il n'est pas adequate beraadslaging binnen het bevoegde orgaan, het niet mogelijk
possible de déterminer si le recours des quatre sociétés requérantes is te bepalen of het beroep van de vier verzoekende vennootschappen
est recevable. ontvankelijk is.
A.1.3. En annexe à leur mémoire en réponse, les parties requérantes A.1.3. Als bijlage bij de memorie van antwoord delen de verzoekende
communiquent à la Cour les pièces qui montrent qu'elles ont introduit partijen aan het Hof de stukken mede, die aantonen dat zij hun
leur requête dans le respect de toutes les procédures et formalités verzoekschrift met naleving van alle van kracht zijnde wettelijke en
légales et statutaires en vigueur. statutaire procedures en vormvoorschriften hebben ingediend.
A.1.4. Le Gouvernement wallon s'interroge ensuite sur le caractère A.1.4. De Waalse Regering stelt zich vervolgens vragen bij de
licite de l'intérêt à agir dont les parties requérantes se prévalent, rechtmatigheid van het belang om in rechte te treden waarop zij zich
étant donné qu'en aucune manière, leurs statuts, qui définissent leur beroepen, aangezien hun statuten, waarin hun maatschappelijk doel
objet social comme portant sur le traitement des déchets, entendu wordt omschreven als betrekking hebbende op de afvalstoffenverwerking,
comme l'élimination, le ramassage, l'exploitation des décharges et le zijnde de verwijdering, het ophalen, de exploitatie van stortplaatsen
recyclage des déchets, ne les habilitent à être productrices en het recycleren van afvalstoffen, hen geenszins ertoe machtigen
d'électricité. elektriciteit te produceren.
A.1.5. Les parties requérantes répondent que si la production A.1.5. De verzoekende partijen antwoorden dat, hoewel de
d'électricité n'est pas visée explicitement par les dispositions de elektriciteitsproductie niet uitdrukkelijk in de bepalingen van hun
leurs statuts relatives à leur objet social, cette activité est statuten betreffende hun maatschappelijk doel wordt beoogd, die
implicitement, mais certainement, comprise dans les missions qu'elles activiteit op impliciete, doch vaststaande wijze vervat ligt in de
poursuivent, étant donné que la production d'électricité par taken waarvan zij zich kwijten, aangezien de elektriciteitsproductie
incinération des déchets ménagers constitue une manière de traiter les door verbranding van huishoudelijk afval een wijze van
déchets, c'est-à-dire un procédé permettant d'utiliser lesdits déchets afvalstoffenverwerking vormt, dat wil zeggen een procédé waarbij die
comme combustible pour produire de l'énergie sous forme d'électricité afvalstoffen als brandstof kunnen worden gebruikt om energie in de
ou de chaleur. Elles ajoutent que la production d'électricité par ce vorm van elektriciteit of warmte te produceren. Zij voegen daaraan toe
procédé constitue également une valorisation, une transformation, un dat de productie van elektriciteit op basis van dat procédé tevens een
recyclage des déchets, ce qui est spécifiquement visé par leurs nuttige toepassing, een transformatie, een recyclage van afvalstoffen
vormt, wat in hun statuten specifiek wordt beoogd. Ten slotte
statuts. Elles précisent enfin que le décret du 27 juin 1996 relatif verduidelijken zij dat het decreet van 27 juni 1996 betreffende de
aux déchets, le Plan wallon des déchets ainsi que la directive afvalstoffen, het Waalse Afvalstoffenplan alsook de richtlijn
2000/76/CEE du Parlement européen et du Conseil du 4 décembre 2000 sur 2000/76/EG van het Europees Parlement en de Raad van 4 december 2000
l'incinération des déchets prévoient, voire exigent que la chaleur betreffende de verbranding van afval erin voorzien, en zelfs vereisen,
produite par l'incinération soit valorisée, notamment par la dat de door verbranding aangemaakte warmte nuttig wordt toegepast,
production d'électricité ou de chaleur. meer bepaald via de productie van elektriciteit of warmte.
A.1.6. Le Gouvernement wallon estime enfin qu'à la lecture des A.1.6. De Waalse Regering meent ten slotte dat bij lezing van de
recours, il convient d'en limiter l'étendue à l'article 2, 5°, et à la beroepen de draagwijdte ervan dient te worden beperkt tot artikel 2,
seconde phrase de l'alinéa 3 du paragraphe 2 de l'article 38. 5°, en tot de tweede zin van het derde lid van paragraaf 2 van artikel 38.
Premier moyen Eerste middel
A.2.1. Les requérantes prennent un premier moyen de la violation des A.2.1. De verzoeksters leiden een eerste middel af uit de schending
articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il ressort des travaux van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre uit de
parlementaires que ne peut être considérée comme électricité verte, au parlementaire voorbereiding volgt dat elektriciteit geproduceerd op
sens de l'article 2, 4° et 5°, du décret, l'électricité produite à basis van de verbranding van het biologisch afbreekbare organische
partir de l'incinération de la fraction organique biodégradable des gedeelte van afvalstoffen niet kan worden beschouwd als
déchets, ou que l'incinération de cette fraction n'est pas un procédé milieuvriendelijke elektriciteit in de zin van artikel 2, 4° en 5°,
mettant en oeuvre une source d'énergie renouvelable, au sens de van het decreet, of dat de verbranding van dat gedeelte geen procédé
l'article 2, 4°, alors que d'autres techniques de production is dat een hernieuwbare energiebron in de zin van artikel 2, 4°,
d'électricité à partir de la fraction organique biodégradable des aanwendt, terwijl andere technieken voor elektriciteitsproductie op
basis van het biologisch afbreekbare organische gedeelte van
déchets, et particulièrement la biométhanisation, ont été reconnues afvalstoffen, en inzonderheid de biomethanisatie, werden erkend als
comme des procédés mettant en oeuvre une source d'énergie renouvelable procédés die een hernieuwbare energiebron aanwenden en de productie
et comme permettant la production d'électricité verte. van milieuvriendelijke elektriciteit mogelijk maken.
A.2.2. Les requérantes exposent que s'il ne ressort pas du texte des A.2.2. De verzoeksters betogen dat, hoewel niet uit de tekst van
articles 2, 4° et 5°, du décret que l'incinération de la fraction artikel 2, 4° en 5°, van het decreet blijkt dat de verbranding van het
organique biodégradable des déchets puisse être exclue de la biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen uit de
définition de l'électricité verte, il se déduit de l'examen des definitie van milieuvriendelijke elektriciteit kan worden uitgesloten,
différentes moutures des avant-projets, ainsi que des travaux uit het onderzoek van de verschillende versies van de voorontwerpen
préparatoires du décret et des déclarations qu'ils reproduisent, que alsook van de parlementaire voorbereiding van het decreet en de erin
le Gouvernement et le législateur wallons ont entendu exclure opgenomen verklaringen volgt dat de Waalse Regering en de Waalse
l'incinération des déchets de la définition de l'électricité verte. wetgever de verbranding van afvalstoffen uit de definitie van
milieuvriendelijke elektriciteit hebben willen uitsluiten.
A.2.3. Elles estiment que cette exclusion établit une différence de A.2.3. Zij zijn van oordeel dat die uitsluiting een verschil in
traitement entre des procédés similaires de production d'électricité. behandeling tussen soortgelijke procédés voor elektriciteitsproductie
En effet, tous les procédés utilisant la fraction biodégradable des invoert. Immers, aangezien alle procédés met aanwending van het
déchets devant être considérés comme sources d'énergie renouvelables, biologisch afbreekbare gedeelte van afvalstoffen als hernieuwbare
ils sont tous susceptibles de produire de l'électricité verte. En energiebronnen moeten worden beschouwd, kunnen zij alle dienen om
milieuvriendelijke elektriciteit te produceren. In het bijzonder
particulier, l'incinération et la biométhanisation de la fraction vormen de verbranding en de biomethanisatie van het biologisch
organique biodégradable des déchets constituent des procédés afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen in vele opzichten
identiques à maints égards. La distinction opérée entre ces procédés identieke procédés. Het onderscheid dat de Waalse wetgever tussen die
par le législateur wallon est dès lors non justifiée. procédés maakt, is bijgevolg niet verantwoord.
A.2.4. Le Gouvernement wallon fait remarquer que le moyen ne précise A.2.4. De Waalse Regering doet opmerken dat in het middel niet wordt
pas la ou les catégories de personnes qui se verraient appliquer un verduidelijkt op welke categorie of categorieën van personen een in
traitement discriminatoire au regard des articles 10 et 11 de la het licht van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet discriminerende
Constitution, et estime qu'il appartiendra à la Cour d'apprécier la behandeling zou worden toegepast, en zij meent dat het aan het Hof
recevabilité de moyens ainsi formulés. staat de ontvankelijkheid van de aldus aangevoerde middelen te
A.2.5. Les requérantes répondent à cet argument que leur recours beoordelen. A.2.5. Op dat argument antwoorden de verzoeksters dat in hun beroep
comporte une comparaison entre les personnes qui produisent de een vergelijking wordt gemaakt tussen de personen die elektriciteit
l'électricité au départ de l'incinération de la fraction organique produceren op basis van de verbranding van het biologisch afbreekbare
biodégradable des déchets et celles qui en produisent au départ de la organische gedeelte van afvalstoffen en de personen die elektriciteit
même source, mais sans incinération. produceren met aanwending van dezelfde bron, doch zonder verbranding.
A.2.6. Sur le fond, le Gouvernement wallon fait valoir que les A.2.6. Ten gronde doet de Waalse Regering gelden dat de verzoeksters
requérantes émettent une critique hypothétique : le moyen serait fondé een hypothetische kritiek uitoefenen : het middel zou gegrond zijn
si l'électricité produite à partir de l'incinération de la fraction indien de elektriciteit geproduceerd door de verbranding van het
organique biodégradable des déchets ne pouvait être considérée comme biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen niet als
électricité verte au sens de l'article 2, 5°, du décret, ou si milieuvriendelijke elektriciteit in de zin van artikel 2, 5°, van het
l'incinération de la fraction organique biodégradable des déchets ne decreet kon worden beschouwd of indien de verbranding van het
biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen niet kon
pouvait être considérée comme un procédé mettant en oeuvre une source worden beschouwd als een procédé waarbij een hernieuwbare energiebron
d'énergie renouvelable au sens de l'article 2, 4°, du décret. Or, la in de zin van artikel 2, 4°, van het decreet wordt aangewend. Toch
fraction organique biodégradable des déchets est considérée, par wordt het biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen
l'article 2, 4°, comme source d'énergie renouvelable. Le dispositif in artikel 2, 4°, beschouwd als een hernieuwbare energiebron. De
décrétal ne promeut aucune technologie particulière, aucune filière de decretale bepalingen bevorderen geen enkele bijzondere technologie,
production spécifique, mais se concentre sur le critère d'émission de geen enkel specifiek productieprocédé, maar spitsen zich toe op het
dioxyde de carbone : la définition d'électricité verte englobe toutes criterium van de koolstofdioxide-emissie : de definitie van
les filières de production qui recourent aux sources d'énergie milieuvriendelijke elektriciteit omvat alle productieprocédés die
hernieuwbare energiebronnen aanwenden voor zover een besparing van ten
renouvelables pour autant qu'elles assurent une économie d'au moins 10 minste 10 pct. in de aanmaak van koolstofdioxide is verzekerd. Daaruit
p.c. de production de dioxyde de carbone. Il s'ensuit que les volgt dat de verbrandingsinstallaties, voor zover zij biologisch
incinérateurs, dans la mesure où ils utilisent les déchets organiques
biodégradables et assurent une économie de dioxyde de carbone d'au afbreekbare organische afvalstoffen gebruiken en een
moins 10 p.c., constituent une filière de production d'électricité koolstofdioxidebesparing van ten minste 10 pct. verzekeren, een
productieprocédé van milieuvriendelijke elektriciteit vormen. Daaruit
verte. Il en conclut que le moyen, reposant sur une interprétation besluit de Waalse Regering dat het middel, dat op een foutieve
erronée de l'article 2, 5°, est non fondé. interpretatie van artikel 2, 5°, berust, ongegrond is.
A.2.7. Les parties requérantes répondent que le Gouvernement ne A.2.7. De verzoekende partijen antwoorden dat de Regering niet
justifie pas raisonnablement pour quelles raisons la biométhanisation redelijk verantwoordt om welke redenen de biomethanisatie, in de
a toujours été considérée, dans les travaux préparatoires, comme un parlementaire voorbereiding, steeds als een productiemethode van
mode de production d'électricité verte, alors que l'incinération a milieuvriendelijke elektriciteit werd beschouwd, terwijl de
verbranding steeds werd uitgesloten van de bevoorrechte regeling die
toujours été exclue du régime privilégié accordé aux modes de aan de productiemethodes van milieuvriendelijke elektriciteit wordt
production d'électricité verte. Elles répètent que cette distinction toegekend. Zij herhalen dat dat onderscheid in behandeling in het
de traitement n'est pas justifiée au regard de l'objectif du licht van de doelstelling van de wetgever niet verantwoord is en dat
législateur, et qu'elle est disproportionnée. het onevenredig is.
Deuxième moyen Tweede middel
A.3.1. Les requérantes prennent un deuxième moyen de la violation des A.3.1. De verzoeksters leiden een tweede middel af uit de schending
articles 10 et 11 de la Constitution, en ce que, dans une certaine van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre de
interprétation des dispositions attaquées, le seuil de 10 p.c. koolstofdioxidebesparingsdrempel van 10 pct., volgens een bepaalde
d'économie de dioxyde de carbone doit être atteint tant par les interpretatie van de bestreden bepalingen, moet worden bereikt zowel
procédés qui ont recours aux sources d'énergie renouvelables que par door de procédés die van hernieuwbare energiebronnen gebruik maken als
la cogénération de qualité, alors qu'une telle exigence revient à door de kwaliteitswarmtekrachtkoppeling, terwijl een dergelijke
mettre sur pied d'égalité des procédés de production d'électricité qui vereiste erop neerkomt dat niet-vergelijkbare procédés voor de
ne sont pas comparables. productie van elektriciteit op voet van gelijkheid worden geplaatst.
A.3.2. Elles exposent que la cogénération consiste à produire à la A.3.2. Zij betogen dat de warmtekrachtkoppeling erin bestaat tegelijk
fois de la chaleur et de l'électricité. Elle est qualifiée de « warmte en elektriciteit te produceren. Er is sprake van «
cogénération de qualité » lorsqu'elle réalise une économie d'énergie kwaliteitswarmtekrachtkoppeling » wanneer er een energiebesparing is
par rapport à la production séparée des mêmes quantités de chaleur et d'électricité dans des installations modernes de référence. Ces systèmes utilisant essentiellement de l'électricité fossile pour fonctionner, il est légitime que, pour se voir attribuer le label « électricité verte », ils doivent attester d'une économie de dioxyde de carbone. Les ressources mondiales d'énergie fossile étant limitées, l'utilisation de sources renouvelables est déjà un objectif en soi. La cogénération permet une économie de combustible fossile, mais en proportion très minime en comparaison de l'économie réalisée par l'utilisation de sources d'énergie renouvelables. L'intérêt de son utilisation doit donc résider aussi, nécessairement, dans l'économie réalisée sur les émissions. Tel n'est pas le cas de l'utilisation de sources d'énergie renouvelables. Le seuil de dioxyde de carbone évité fixé par le législateur wallon pour qualifier de « verte » l'électricité produite à partir de ces sources est donc à la fois disproportionné et inadéquat. A.3.3. Le Gouvernement wallon expose qu'est ici en jeu l'objectif même du législateur : pour aboutir aux critères de réduction de dioxyde de carbone définis par le Protocole de Kyoto, il faut que la production d'énergie en génère moins. Le label d'électricité verte ne sera in vergelijking met de gescheiden productie van dezelfde hoeveelheden warmte en elektriciteit in moderne referentie-installaties. Aangezien die systemen voornamelijk fossiele elektriciteit gebruiken om te functioneren, is het rechtmatig te eisen dat zij een koolstofdioxidebesparing aantonen teneinde het waarmerk « milieuvriendelijke elektriciteit » te verkrijgen. Nu de wereldreserves aan fossiele energie beperkt zijn, vormt het gebruik van hernieuwbare energiebronnen op zich al een doelstelling. De warmtekrachtkoppeling maakt het mogelijk fossiele brandstoffen te besparen, doch in een zeer lage verhouding vergeleken met de besparing door het gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Het belang van het gebruik ervan moet dus ook, noodzakelijkerwijze, schuilen in de emissiebesparing. Dat is niet het geval voor het gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Het koolstofdioxidebesparingspercentage dat de Waalse wetgever heeft bepaald om elektriciteit geproduceerd met aanwending van die bronnen als « milieuvriendelijk » te beschouwen, is dus tegelijk onevenredig en inadequaat. A.3.3. De Waalse Regering stelt dat de doelstelling zelf van de wetgever hier in het geding is : om te komen tot de in het Protocol van Kyoto vastgelegde koolstofdioxideverminderingscriteria is het vereist dat bij de energieproductie minder koolstofdioxide wordt aangemaakt. Het waarmerk « milieuvriendelijke elektriciteit » zal enkel worden toegekend aan de productieprocédés die bijdragen tot die koolstofdioxide-emissiebesparing. Vanuit dat standpunt werd slechts
octroyé qu'aux filières de production qui participent à cette économie één resultaatscriterium door de wetgever in aanmerking genomen, los
d'émission de dioxyde de carbone. Dans cette optique, seul un critère van de door de elektriciteitsproducenten gebruikte technologie. De
de résultat est retenu par le législateur, indépendamment de la Regering gaat ervan uit dat de verzoeksters, door een onderscheid op
technologie utilisée par les producteurs d'électricité. Il considère basis van de aangewende technologie te willen opnemen, ertoe komen de
qu'en voulant intégrer une distinction fondée sur la technologie door de wetgever nagestreefde doelstelling te betwisten, omdat alle
employée, les requérantes en viennent à contester l'objectif poursuivi productieprocédés, gelet op die doelstelling, op voet van gelijkheid
par le législateur, puisqu'au regard de cet objectif, toutes les moeten worden geplaatst : het criterium van de
filières de production doivent être placées sur un pied d'égalité : le koolstofdioxidebesparing geldt zowel voor de
critère d'économie de dioxyde de carbone s'applique tant aux filières elektriciteitsproductieprocédés op basis van
de production d'électricité recourant à la cogénération de qualité kwaliteitswarmtekrachtkoppeling als voor de productieprocédés met
qu'aux filières recourant aux sources d'énergie renouvelables puisque aanwending van hernieuwbare energiebronnen vermits de doelstelling van
l'objectif du législateur est de ne qualifier d'électricité verte que de wetgever erin bestaat enkel elektriciteit geproduceerd op basis van
l'électricité émanant d'une filière de production participant à een productieprocédé dat tot de in het geding zijnde besparing
l'économie en cause. bijdraagt, als milieuvriendelijke elektriciteit te beschouwen.
A.3.4. Les requérantes répondent qu'elles critiquent qu'il ne soit pas A.3.4. De verzoeksters antwoorden dat zij bekritiseren dat geen
fait de distinction entre la cogénération de qualité utilisant des onderscheid wordt gemaakt tussen de kwaliteitswarmtekrachtkoppeling
combustibles fossiles et la production d'électricité au départ de met aanwending van fossiele brandstoffen en de elektriciteitsproductie
sources d'énergie renouvelables, et répètent qu'elles considèrent ce op basis van hernieuwbare energiebronnen, en zij herhalen dat zij die
traitement identique comme discriminatoire, d'une part parce que l'on identieke behandeling als discriminerend beschouwen, omdat, enerzijds,
ne tient pas compte de l'économie d'émissions de dioxyde de carbone geen rekening wordt gehouden met de koolstofdioxide-emissiebesparing
réalisée par le fait même de recourir à des sources d'énergie die wordt gerealiseerd door het feit zelf dat gebruik wordt gemaakt
renouvelables, et d'autre part parce que l'on ne tient pas compte de van hernieuwbare energiebronnen, en, anderzijds, geen rekening wordt
l'économie des réserves mondiales de sources d'énergie fossiles que gehouden met de besparing op de wereldreserves aan fossiele
réalise le recours à des sources d'énergie renouvelables, alors que energiebronnen die door het gebruik van hernieuwbare energiebronnen
cette économie est au coeur de toute politique écologique actuelle. wordt gerealiseerd, hoewel die besparing de kern van elk huidig milieubeleid vormt.
Troisième moyen Derde middel
A.4.1. Les requérantes prennent un troisième moyen de la violation des A.4.1. De verzoeksters leiden een derde middel af uit de schending van
articles 10 et 11 de la Constitution, en ce que, dans une certaine de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre volgens een bepaalde
interprétation des dispositions attaquées, le calcul de l'économie de interpretatie van de bestreden bepalingen de gerealiseerde
dioxyde de carbone réalisée, pour vérifier si le seuil de 10 p.c. est koolstofdioxidebesparing, teneinde na te gaan of de drempel van 10
atteint, doit être effectué en tenant compte de l'intégralité du pct. is bereikt, moet worden berekend rekening houdend met de totale
dioxyde de carbone produit par le procédé de production d'électricité hoeveelheid koolstofdioxide die wordt aangemaakt door het procédé voor
reposant sur l'utilisation de sources d'énergie renouvelables, alors elektriciteitsproductie op basis van het gebruik van hernieuwbare
qu'une telle exigence revient à comptabiliser en défaveur des procédés energiebronnen, terwijl een dergelijke vereiste erop neerkomt dat op
utilisant des sources d'énergie renouvelables une électricité produite basis van fossiele brandstoffen geproduceerde elektriciteit in
à partir de combustibles fossiles. rekening wordt gebracht ten nadele van de procédés waarbij van
A.4.2. Elles exposent que les déchets ne sont considérés comme sources hernieuwbare energiebronnen gebruik wordt gemaakt.
d'énergie renouvelables qu'à concurrence de la fraction organique A.4.2. Zij betogen dat de afvalstoffen slechts voor het biologisch
biodégradable. Elles ajoutent que le ministre wallon des Transports, afbreekbare organische gedeelte als hernieuwbare energiebronnen worden
de la Mobilité et de l'Energie considère que les installations beschouwd. Zij voegen daaraan toe dat de Waalse Minister van Vervoer,
d'incinération de déchets sont des installations hybrides de Mobiliteit en Energie ervan uitgaat dat de afvalverbrandingsinstallaties hybridische installaties voor
production d'électricité, fonctionnant à la fois avec du combustible elektriciteitsproductie zijn, die tegelijk op basis van fossiele
fossile et de l'énergie renouvelable. En vertu de l'article 38 du brandstof en hernieuwbare energie werken. Krachtens artikel 38 van het
décret, s'agissant d'une installation hybride, il est tenu compte de decreet wordt, in een hybridische installatie, rekening gehouden met
l'ensemble des émissions de l'installation pour calculer le seuil de alle emissies van de installatie om de
10 p.c. d'économie de dioxyde de carbone. koolstofdioxidebesparingsdrempel van 10 pct. te berekenen.
A.4.3. Les requérantes estiment que l'application du même seuil de 10 p.c. d'économie de dioxyde de carbone à tous les procédés utilisant des sources d'énergie renouvelables opère une discrimination injustifiée entre ces sources elles-mêmes, car l'incinération de la fraction organique biodégradable des déchets serait automatiquement exclue comme procédé permettant de produire de l'électricité verte, alors qu'elle figure dans la liste des sources d'énergie renouvelables. A.4.4. Le Gouvernement wallon remarque que le moyen est contradictoire, car les parties requérantes y requièrent, à la fois, un traitement équivalent de toutes les installations de production, qu'elles soient hybrides ou non, et un traitement spécifique pour l'incinération de la fraction organique biodégradable des déchets. A.4.5. Il précise que si l'incinération concerne exclusivement d'autres déchets que la fraction organique biodégradable des déchets, l'électricité produite ne pourra être reconnue comme électricité verte. Par contre, si elle concerne exclusivement la fraction organique biodégradable des déchets, l'électricité produite est A.4.3. De verzoeksters menen dat de toepassing van dezelfde koolstofdioxidebesparingsdrempel van 10 pct. op alle procédés waarbij van hernieuwbare energiebronnen gebruik wordt gemaakt, een onverantwoorde discriminatie tussen die bronnen zelf in het leven roept, want de verbranding van het biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen zou automatisch worden uitgesloten als procédé om milieuvriendelijke elektriciteit te produceren, hoewel zij in de lijst van hernieuwbare energiebronnen is opgenomen. A.4.4. De Waalse Regering doet opmerken dat het middel tegenstrijdig is, want de verzoekende partijen eisen in dat middel tegelijk een gelijkwaardige behandeling van alle productie-installaties, al dan niet hybridisch, en een specifieke behandeling voor de verbranding van het biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen. A.4.5. Zij verduidelijkt dat zo de verbranding uitsluitend andere afvalstoffen dan het biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen betreft, de geproduceerde elektriciteit niet als milieuvriendelijke elektriciteit zal kunnen worden erkend. Indien de verbranding daarentegen uitsluitend het biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen betreft, wordt de geproduceerde elektriciteit als milieuvriendelijke elektriciteit erkend, omdat op
reconnue comme électricité verte, puisqu'au niveau de la combustion du het niveau van de verbranding van de brandstof een
combustible, elle génère un taux de 100 p.c. d'économie de dioxyde de koolstofdioxidebesparing van 100 pct. wordt gerealiseerd. Ten slotte,
indien de verbranding gedeeltelijk het biologisch afbreekbare
carbone. Enfin, si l'incinération concerne partiellement la fraction organische gedeelte van afvalstoffen betreft, omdat zij ook andere
organique biodégradable des déchets, car elle intègre également afvalstoffen of andere brandstoffen opneemt, kan de geproduceerde
d'autres déchets ou d'autres combustibles, l'électricité produite peut elektriciteit als milieuvriendelijke elektriciteit worden erkend,
être reconnue comme électricité verte, si le critère d'économie de 10 indien het besparingscriterium van 10 pct. wordt bereikt. In dat
p.c. est atteint. Dans cette hypothèse, et contrairement à ce que
soutiennent les requérantes, l'ensemble de l'électricité produite, en geval, en in tegenstelling tot wat de verzoeksters beweren, kan alle
tout ou en partie à partir de sources d'énergies renouvelables, peut elektriciteit die geheel of gedeeltelijk op basis van hernieuwbare
recevoir la qualification d'électricité verte pour autant que energiebronnen wordt geproduceerd, de kwalificatie «
l'économie de dioxyde de carbone réalisée par l'ensemble de milieuvriendelijke elektriciteit » krijgen voor zover de door de
volledige productie-installatie gerealiseerde koolstofdioxidebesparing
l'installation de production atteigne 10 p.c. par rapport aux in vergelijking met de referentie-installaties 10 pct. bedraagt.
installations de référence. A.4.6. De Waalse Regering betoogt dat de doelstelling van de wetgever
A.4.6. Le Gouvernement wallon expose que l'objectif du législateur est wel degelijk erin bestaat dat elke installatie, op het niveau van haar
bien que toute l'installation, dans son processus de production, productieprocédé, bijdraagt tot de vermindering van de
participe à la réduction des émissions de dioxyde de carbone. La prise koolstofdioxide-emissies. Het in aanmerking nemen van alle emissies is
en compte de la totalité des émissions est donc pertinente et dus ter zake dienend en adequaat. Zij voegt daaraan toe dat de
adéquate. Il ajoute que la précision apportée par la seconde phrase de verduidelijking in de tweede zin van artikel 38, § 2, derde lid, van
l'article 38, § 2, alinéa 3, du décret, en ce qui concerne les het decreet wat betreft de hybridische installaties ten aanzien van
installations hybrides, est redondante avec l'article 2, 5°, du het voorschrift van artikel 2, 5°, van het decreet redundant is.
décret. A.4.7. Enfin, le Gouvernement wallon n'aperçoit pas en quoi, selon les A.4.7. Ten slotte ziet de Waalse Regering niet in in welk opzicht de
requérantes, l'application du même seuil d'économie à tous les toepassing van dezelfde besparingsdrempel op alle procédés die van
procédés utilisant des sources d'énergie renouvelables revient à hernieuwbare energiebronnen gebruik maken, volgens de verzoeksters,
opérer une discrimination non justifiée entre les sources d'énergie erop neerkomt dat een onverantwoorde discriminatie wordt gemaakt
renouvelables elles-mêmes, puisque précisément toutes les sources tussen de hernieuwbare energiebronnen zelf, omdat precies alle
d'énergie renouvelables sont mises sur le même pied. hernieuwbare energiebronnen op voet van gelijkheid worden geplaatst.
A.4.8. Les requérantes répondent que le mode de calcul qu'elles A.4.8. De verzoeksters antwoorden dat de door hen aangeklaagde
dénoncent est doublement discriminatoire. D'une part, il ne tient pas berekeningswijze in tweevoudig opzicht discriminerend is. Enerzijds,
compte de l'économie naturelle de dioxyde de carbone générée par les wordt geen rekening gehouden met de natuurlijke
modes de production d'électricité à partir des déchets, alors que la koolstofdioxidebesparing die door de methodes voor
elektriciteitsproductie op basis van afvalstoffen wordt gerealiseerd,
production d'électricité par incinération des déchets évite terwijl de elektriciteitsproductie door de verbranding van
directement et nécessairement que la même quantité d'électricité doive afvalstoffen rechtstreeks en noodzakelijkerwijze voorkomt dat dezelfde
être produite par une autre technique, ce qui revient à générer une hoeveelheid elektriciteit via een andere techniek moet worden
économie de dioxyde de carbone de l'ordre de 70 p.c., équivalente à la fraction organique biodégradable des déchets. D'autre part, en ne tenant compte que du dioxyde de carbone généré par l'ensemble du procédé, le législateur a choisi un critère disproportionné qui a pour effet d'exclure l'incinération de la fraction organique biodégradable des modes de production d'électricité verte, alors que s'il avait pris en compte uniquement la part biodégradable, l'incinération aurait pu, pour cette part, recevoir des certificats verts. Quatrième moyen A.5.1. Les requérantes prennent un quatrième moyen de la violation des aangemaakt, wat erop neerkomt dat een koolstofdioxidebesparing van 70 pct. wordt gerealiseerd, die overeenstemt met het biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen. Anderzijds, heeft de wetgever, door enkel met de door het volledige procédé aangemaakte koolstofdioxide rekening te houden, gekozen voor een onevenredig criterium dat tot gevolg heeft dat de verbranding van het biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen wordt uitgesloten uit de productiemethodes van milieuvriendelijke elektriciteit hoewel, had hij enkel met het biologisch afbreekbare gedeelte rekening gehouden, de verbranding voor dat gedeelte milieuvriendelijke getuigschriften had kunnen krijgen. Vierde middel A.5.1. De verzoeksters leiden een vierde middel af uit de schending
articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec les articles 3, van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, junctis de artikelen 3, lid
paragraphe 1, et 11, paragraphes 2 et 3, de la directive 96/92/CE du 1, en 11, leden 2 en 3, van de richtlijn 96/92/EG van het Europees
Parlement européen et du Conseil du 19 décembre 1996 concernant des Parlement en de Raad van 19 december 1996 betreffende
règles communes pour le marché intérieur de l'électricité, ainsi gemeenschappelijk regels voor de interne markt voor elektriciteit,
qu'avec l'article 3 de la directive 91/156/CEE du Conseil du 18 mars alsook artikel 3 van de richtlijn 91/156/EEG van de Raad van 18 maart
1991 modifiant la directive 75/442/CEE relative aux déchets. 1991 tot wijziging van richtlijn 75/442/EEG betreffende afvalstoffen.
A.5.2. Elles exposent que la différence de traitement qu'elles A.5.2. Zij betogen dat het door hen aangeklaagde verschil in
dénoncent viole les dispositions de droit européen qu'elles citent et behandeling in strijd is met de door hen aangehaalde Europese
qui consacrent les principes d'égalité et de non-discrimination entre bepalingen waarin de beginselen van gelijkheid en niet-discriminatie
tussen elektriciteitsproducerende ondernemingen, tussen gebruikers van
entreprises de production d'électricité, entre utilisateurs du réseau, het net, alsook het beginsel van de nuttige toepassing van
ainsi que le principe de valorisation des déchets et la hiérarchie des afvalstoffen en de hiërarchie van de beheersmethoden voor afvalstoffen
modes de gestion des déchets. Elles ajoutent que les dispositions liggen vervat. Zij voegen daaraan toe dat de door hen bestreden
qu'elles attaquent sont également en contradiction avec le Plan wallon bepalingen eveneens in strijd zijn met het Waalse Afvalstoffenplan «
des déchets « horizon 2010 ». horizon 2010 ».
A.5.3. Le Gouvernement wallon estime qu'à l'instar du premier, le A.5.3. De Waalse Regering is van oordeel dat het vierde middel, net
quatrième moyen se fonde sur une interprétation erronée de l'article zoals het eerste, berust op een foutieve interpretatie van artikel 2,
2, 5°, du décret, et que dès lors il n'est pas fondé. 5°, van het decreet en dat het bijgevolg ongegrond is.
A.5.4. Les requérantes répondent que le décret offre un traitement A.5.4. De verzoeksters antwoorden dat in het decreet een voordeliger
plus avantageux à une technique, la biométhanisation, qui, sur le plan behandeling wordt weggelegd voor een techniek, de biomethanisatie, die
de la hiérarchie des modes de gestion des déchets, vient après binnen de hiërarchie van de beheersmethoden voor afvalstoffen na de
l'incinération, ce qui est contraire aux dispositions de droit verbranding komt, wat in strijd is met de in het middel bedoelde
européen visées au moyen. Europese bepalingen.
- B - - B -
Quant à la recevabilité du recours Ten aanzien van de ontvankelijkheid van het beroep
B.1.1. Les requérantes ont fait parvenir à la Cour, en annexe à leur B.1.1. Als bijlage bij hun verzoekschrift en hun memorie van antwoord
requête et à leur mémoire en réponse, les documents prouvant qu'elles hebben de verzoeksters het Hof de documenten toegestuurd waaruit
jouissent de la personnalité juridique et que les décisions blijkt dat zij rechtspersoonlijkheid bezitten en dat de beslissingen
d'introduire le recours ont été prises par les organes statutairement om het beroep in te stellen door de volgens de statuten daartoe
compétents à cette fin. bevoegde organen werden genomen.
B.1.2. Les requérantes font valoir que les dispositions qu'elles B.1.2. De verzoeksters doen gelden dat de door hen bestreden
attaquent ont un effet direct et défavorable sur leur activité de bepalingen rechtstreekse en ongunstige gevolgen hebben voor hun
production d'électricité. Le Gouvernement wallon doute de la licéité activiteit van elektriciteitsproductie. De Waalse Regering twijfelt
de l'intérêt des requérantes au recours en annulation, eu égard à la aan de rechtmatigheid van het belang van de verzoeksters bij het
définition de leurs objets sociaux respectifs qui ne leur beroep tot vernietiging, gelet op de omschrijving van hun respectieve
permettraient pas d'exercer cette activité. maatschappelijke doelen die hen niet zouden toestaan die activiteit
B.1.3. Les statuts de l'intercommunale Ipalle précisent qu'elle a pour uit te oefenen. B.1.3. De statuten van de intercommunale Ipalle verduidelijken dat zij
but, entre autres, « le traitement des déchets ménagers », et qu'elle onder meer « de verwerking van huishoudelijk afval » tot doel heeft en
peut faire « toutes opérations et participer à toutes activités se dat zij « alle handelingen » kan stellen en kan « deelnemen aan alle
activiteiten die rechtstreeks of zijdelings op dat doel betrekking
rattachant directement ou indirectement à cet objet ». Aux termes de hebben ». Naar luid van de statuten van de intercommunale Intradel
ceux de l'intercommunale Intradel, l'exécution de l'objet social de la omvat de verwezenlijking van het maatschappelijk doel van de
société « comporte notamment les missions suivantes : 1° l'élimination vereniging « onder meer de volgende taken : 1° de verwijdering van
des déchets ménagers [...] ainsi que tous regroupements, transports et huishoudelijk afval [...] alsook elke hergroepering, elk vervoer en
valorisations afférents à cette activité ; 2° le recyclage et toutes elke nuttige toepassing met betrekking tot die activiteit; 2° de
autres utilisations des déchets précités ». En vertu de ses statuts, recyclage en elk ander gebruik van de voormelde afvalstoffen ».
l'intercommunale I.C.D.I. a pour objet « la collecte et la destruction Krachtens haar statuten heeft de intercommunale I.C.D.I. tot doel «
het ophalen en het vernietigen van [...] afvalstoffen, huishoudelijk
des [...] déchets, déchets ménagers et assimilés » et « la réalisation en gelijkgesteld afval » en « de verwezenlijking van activiteiten
des activités relatives aux déchets prévues par le Plan wallon des betreffende de in het Waalse Afvalstoffenplan bedoelde afvalstoffen ».
déchets ». Enfin, l'intercommunale I.B.W. a pour but, en vertu de ses Ten slotte heeft de intercommunale I.B.W. krachtens haar statuten tot
statuts, « l'exécution de services au profit de communes en matière de doel « het verlenen van diensten ten gunste van gemeenten inzake de
traitement, de collectes et de transport des déchets ». verwerking, het ophalen en het vervoer van afvalstoffen ».
B.1.4. Dans le contexte actuel de la gestion des déchets, il est raisonnable de considérer que la production d'électricité par incinération des déchets constitue une manière d'éliminer ceux-ci d'une manière respectueuse de l'environnement. Bien que l'objet social tel qu'il est défini par les statuts des requérantes ne prévoie pas explicitement l'activité de production d'électricité, il peut être admis que cette activité en fait implicitement partie. Les requérantes justifient dès lors de l'intérêt requis à l'annulation des dispositions qu'elles attaquent. Quant à l'étendue du recours B.2.1. Le Gouvernement wallon considère qu'il convient d'exclure du recours l'article 2, 4°, du décret, étant donné qu'il ne ferait pas B.1.4. In de huidige context van het afvalstoffenbeheer is het redelijk ervan uit te gaan dat de elektriciteitsproductie door verbranding van afvalstoffen een milieuvriendelijke wijze van afvalstoffenverwijdering vormt. Hoewel het maatschappelijk doel, zoals dat in de statuten van de verzoeksters is omschreven, niet uitdrukkelijk in de activiteit van elektriciteitsproductie voorziet, kan worden aangenomen dat die activiteit er impliciet deel van uitmaakt. De verzoeksters doen bijgevolg blijken van het rechtens vereiste belang bij de vernietiging van de door hen bestreden bepalingen. Ten aanzien van de draagwijdte van het beroep B.2.1. De Waalse Regering is van oordeel dat artikel 2, 4°, van het decreet uit het beroep moet worden uitgesloten, aangezien het niet
l'objet de critiques de la part des requérantes. door de verzoeksters zou worden bestreden.
B.2.2. Les requérantes critiquent la définition, donnée par l'article B.2.2. De verzoeksters bestrijden de in artikel 2, 5°, van het decreet
2, 5°, du décret, de la notion d' « électricité verte », en ce que gegeven definitie van het begrip « milieuvriendelijke elektriciteit »,
in zoverre elektriciteit die met aanwending van het biologisch
l'électricité produite à partir de la fraction organique biodégradable afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen wordt geproduceerd,
des déchets n'y serait pas incluse. daarin niet zou zijn begrepen.
B.2.3. L'article 2, 5°, du décret, définit la notion d'« électricité B.2.3. Artikel 2, 5°, van het decreet definieert het begrip «
verte » comme étant l'électricité produite, notamment, à partir de « milieuvriendelijke elektriciteit » als elektriciteit die meer bepaald
sources d'énergie renouvelables ». Cette notion est définie par met aanwending van « hernieuwbare energiebronnen » wordt geproduceerd.
l'article 2, 4°, du décret. Les deux dispositions doivent donc être Dat begrip wordt gedefinieerd in artikel 2, 4°, van het decreet. Beide
lues ensemble, et le recours doit être considéré comme dirigé aussi bepalingen moeten dus samen worden gelezen en van het beroep moet
bien contre l'article 2, 5°, que contre l'article 2, 4°. worden aangenomen dat het zowel tegen artikel 2, 5°, als tegen artikel
2, 4°, is gericht.
B.3.1. Le Gouvernement wallon considère encore qu'il convient de B.3.1. De Waalse Regering gaat ook nog ervan uit dat, wat artikel 38
van het decreet betreft, het beroep dient te worden beperkt tot de
tweede zin van het derde lid van paragraaf 2 van die bepaling.
limiter le recours, en ce qui concerne l'article 38 du décret, à la B.3.2. In het derde middel, dat tegen artikel 38 is gericht, wordt
seconde phrase de l'alinéa 3 du paragraphe 2 de cette disposition. kritiek geleverd op het feit dat de berekening van de
B.3.2. Le troisième moyen, dirigé contre l'article 38, critique le koolstofdioxidebesparing die door het productieprocédé van «
fait que le calcul de l'économie de dioxyde de carbone réalisée par la milieuvriendelijke elektriciteit » wordt gerealiseerd, op de totale
filière de production d'électricité verte soit fait sur l'intégralité hoeveelheid aangemaakte koolstofdioxide wordt toegepast, ongeacht of
du dioxyde de carbone produit, que l'installation soit qualifiée d'« de installatie als « hybridisch » of niet wordt aangemerkt.
hybride » ou non.
B.3.3. Cette critique ne visant que la seconde phrase de l'alinéa 3 du B.3.3. Vermits die kritiek enkel op de tweede zin van het derde lid
deuxième paragraphe de l'article 38, il s'ensuit que le recours est van paragraaf 2 van artikel 38 slaat, volgt daaruit dat het beroep tot
limité à cette seule partie de la disposition. enkel dat deel van de bepaling is beperkt.
Quant aux dispositions attaquées Ten aanzien van de bestreden bepalingen
B.4.1. Les dispositions utiles, pour l'examen du recours, de l'article B.4.1. De voor het onderzoek van het beroep dienstige bepalingen van
2 du décret de la Région wallonne du 12 avril 2001 relatif à artikel 2 van het decreet van het Waalse Gewest van 12 april 2001
l'organisation du marché régional de l'électricité énoncent : betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt luiden :
« Pour l'application du présent décret, il y a lieu d'entendre par : « Voor de toepassing van dit decreet dient te worden verstaan onder :
[...] [...]
'4° sources d'énergie renouvelables' : toute source d'énergie, autre 4° ' hernieuwbare energiebronnen ' : alle andere energiebronnen dan
que les combustibles fossiles et la fission nucléaire, dont la fossiele brandstoffen en kernsplijting, waarvan het toekomstige
consommation ne limite pas son utilisation future, notamment l'énergie gebruik niet beperkt wordt door het verbruik daarvan, inzonderheid
hydraulique, l'énergie éolienne, l'énergie solaire, l'énergie hydraulische energie, windenergie, zonne-energie, geothermische
géothermique, le biogaz, les produits et déchets organiques de energie, biogas, organische producten en afvalstoffen van de land- en
l'agriculture et de l'arboriculture forestière et la fraction bosbouw, en het biologisch afbreekbare organische gedeelte van
organique biodégradable des déchets; afvalstoffen;
'5° électricité verte ' : électricité produite à partir de sources 5° 'milieuvriendelijke elektriciteit' : elektriciteit geproduceerd
d'énergie renouvelables ou de cogénération de qualité dont la filière d.m.v. hernieuwbare energiebronnen of kwaliteitswarmtekrachtkoppeling
de production génère un taux minimum de 10 % d'économie de dioxyde de waarvan het productiekanaal minimum 10 % kooldioxydebesparing opwekt
carbone par rapport aux émissions de dioxyde de carbone, définies et in verhouding tot kooldioxyde-emissies, die jaarlijks door de ' CWAPE
publiées annuellement par la CWAPE, d'une production classique dans ' vastgesteld en bekendgemaakt worden, d.m.v. een klassieke productie
des installations modernes de référence visées à l'article 2, 3°; in moderne referentie-installaties, zoals bedoeld in artikel 2, 3°; de
l'électricité produite à partir d'installations hydroélectriques ou de elektriciteit geproduceerd d.m.v. hydro-elektrische installaties of
cogénération de qualité est limitée à une puissance inférieure à 20 kwaliteitswarmtekrachtkoppeling wordt beperkt tot minder dan 20
mégawatts (MW); megawatt (MW);
[...] ». [...] ».
B.4.2. L'article 38, § 2, du même décret dispose : « Un certificat vert sera attribué pour un nombre de kWh produits correspondant à un MWh divisé par le taux d'économie de dioxyde de carbone. Le taux d'économie de dioxyde de carbone est déterminé en divisant le gain en dioxyde de carbone réalisé par la filière envisagée par les émissions de dioxyde de carbone de la filière électrique classique dont les émissions sont définies et publiées annuellement par la CWAPE. Ce taux d'économie de dioxyde de carbone est limité à 2. B.4.2. Artikel 38, § 2, van hetzelfde decreet bepaalt : « Een milieuvriendelijk getuigschrift zal worden toegekend voor een aantal geproduceerde kWu overeenstemmend met een Mwu gedeeld door het percentage koolstofdioxidebesparing. Het percentage koolstofdioxidebesparing wordt bepaald door de koolstofdioxidewinst gemaakt via de geplande kanalen te delen door de emissies van koolstofdioxide van de klassieke elektrische kanalen waarvan de emissies jaarlijks bepaald en bekendgemaakt worden door de ' C.W.A.P.E. '. Dit percentage koolstofdioxidebesparing is beperkt tot 2. De in het vorige lid bedoelde emissies van koolstofdioxide zijn degene
Les émissions de dioxyde de carbone envisagées à l'alinéa précédent die voortgebracht worden door de hele kringloop van de productie van
sont celles produites par l'ensemble du cycle de production de milieuvriendelijke elektriciteit, met inbegrip van de
l'électricité verte, englobant la production du combustible, les brandstoffenproductie, de emissies gedurende de eventuele verbranding
émissions lors de la combustion éventuelle et, le cas échéant, le en, in voorkomend geval, de afvalstoffenbehandeling. In een
traitement des déchets. Dans une installation hybride, il est tenu hybridische installatie wordt rekening gehouden met alle emissies van
compte de l'ensemble des émissions de l'installation. de installatie.
Les différents coefficients d'émission de dioxyde de carbone de chaque De verschillende coëfficiënten voor de emissie van koolstofdioxide van
filière considérée sont approuvés par la CWAPE. » elk beschouwde kanaal worden goedgekeurd door de ' C.W.A.P.E. '. »
B.4.3. Les articles 37 et suivants du décret mettent en place une procédure de « certificats verts », représentant une aide à la production d'électricité verte, accompagnée d'une obligation faite aux fournisseurs de respecter un pourcentage minimum de fourniture d'électricité verte à leurs clients pris globalement. Les certificats verts permettent aux fournisseurs de prouver que le quota qui leur est imposé est atteint. Quant au fond Premier et quatrième moyens B.5.1. Les premier et quatrième moyens font grief à l'article 2, 4° et 5°, d'exclure de la définition de « l'électricité verte » l'électricité produite à partir de l'incinération de la fraction B.4.3. In de artikelen 37 en volgende van het decreet wordt een procedure voor « milieuvriendelijke getuigschriften » of zogenaamde groene stroomcertificaten ingevoerd, die bestaat in een steunregeling voor de productie van milieuvriendelijke elektriciteit, gekoppeld aan een verplichting voor de leveranciers om aan hun afnemers, in hun geheel genomen, een minimumpercentage « milieuvriendelijke elektriciteit » te leveren. De groene stroomcertificaten stellen de leveranciers in staat te bewijzen dat het hun opgelegde quotum is bereikt. Ten gronde Eerste en vierde middel B.5.1. In het eerste en het vierde middel wordt een grief aangevoerd tegen artikel 2, 4° en 5°, doordat elektriciteit geproduceerd door de verbranding van het biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen uit de definitie van « milieuvriendelijke elektriciteit »
organique biodégradable des déchets ou d'exclure cette technique de la wordt uitgesloten of doordat die techniek uit de categorie van
catégorie des procédés mettant en oeuvre une source d'énergie procédés die een hernieuwbare energiebron aanwenden, wordt
renouvelable. Les parties requérantes considèrent que cette exclusion uitgesloten. De verzoekende partijen gaan ervan uit dat die
ressort des travaux parlementaires des dispositions attaquées. Il en uitsluiting uit de parlementaire voorbereiding van de bestreden
découlerait, selon elles, une discrimination contraire aux articles 10 bepalingen volgt. Volgens hen zou daaruit een discriminatie
et 11 de la Constitution, considérés isolément (premier moyen) ou lus voortvloeien, die in strijd is met de artikelen 10 en 11 van de
Grondwet, afzonderlijk genomen (eerste middel) of in samenhang gelezen
en combinaison avec les articles 3, paragraphe 1, et 11, paragraphes 2 met de artikelen 3, lid 1, en 11, leden 2 en 3, van de richtlijn
et 3, de la directive 96/92/CE du Parlement européen et du Conseil du
19 décembre 1996 concernant des règles communes pour le marché 96/92/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 december 1996
betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor
intérieur de l'électricité, ainsi que l'article 3 de la directive elektriciteit, alsook artikel 3 van de richtlijn 91/156/EEG van de
91/156/CEE du Conseil du 18 mars 1991 modifiant la directive Raad van 18 maart 1991 tot wijziging van richtlijn 75/442/EEG
75/442/CEE relative aux déchets (quatrième moyen), entre les betreffende afvalstoffen (vierde middel), tussen de producenten van
producteurs d'électricité par incinération de déchets et les elektriciteit door verbranding van afvalstoffen en de
producteurs d'électricité utilisant d'autres procédés, notamment la elektriciteitsproducenten die gebruik maken van andere procédés, met
biométhanisation des déchets. name de biomethanisatie van afvalstoffen.
B.5.2. La Cour constate que le texte des dispositions attaquées B.5.2. Het Hof stelt vast dat de tekst van de bestreden bepalingen
n'exclut nullement que l'électricité produite à partir de geenszins uitsluit dat door de verbranding van het biologisch
l'incinération de la fraction organique biodégradable des déchets soit afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen geproduceerde
considérée comme de l'électricité verte, puisque la fraction organique elektriciteit als milieuvriendelijke elektriciteit wordt beschouwd,
biodégradable des déchets est expressément visée par l'article 2, 4°, omdat het biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen
du décret parmi les « sources d'énergie renouvelables », conformément in artikel 2, 4°, van het decreet uitdrukkelijk wordt opgenomen onder
à l'article 2, 5°, du décret. Ces textes ne visant aucun mode de production particulier de l'électricité au départ de la fraction organique biodégradable des déchets, il ne peut donc en être déduit, contrairement à ce que soutiennent les parties requérantes, que le législateur aurait traité différemment, de ce point de vue, le procédé d'incinération et le procédé de biométhanisation. B.5.3. La circonstance que le texte de l'avant-projet de décret comportait explicitement l'exclusion critiquée, ainsi que les déclarations transcrites dans les documents parlementaires qui de « hernieuwbare energiebronnen », overeenkomstig artikel 2, 5°, van het decreet. Aangezien die teksten geen enkele bijzondere productiemethode voor elektriciteit op basis van het biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen beogen, kan daaruit dus niet worden afgeleid, in tegenstelling tot wat de verzoekende partijen beweren, dat de wetgever vanuit dat oogpunt het verbrandingsprocédé en het biomethanisatieprocédé verschillend zou hebben behandeld. B.5.3. De omstandigheid dat de tekst van het voorontwerp van decreet uitdrukkelijk de bestreden uitsluiting inhield, alsook de in de parlementaire stukken opgenomen verklaringen die de stelling van de
soutiendraient la thèse de l'exclusion, ne peuvent prévaloir sur le uitsluiting zouden staven, kunnen geen voorrang op de tekst van het
texte du décret. decreet krijgen.
B.5.4. Les moyens ne sont pas fondés. B.5.4. De middelen zijn ongegrond.
Deuxième moyen Tweede middel
B.6.1. Par le deuxième moyen, les requérantes font grief aux B.6.1. In het tweede middel voeren de verzoeksters als grief tegen de
dispositions qu'elles attaquent de traiter de manière identique les door hen bestreden bepalingen aan dat, wat betreft de
procédés de production d'électricité par cogénération de qualité et koolstofdioxide-emissievermindering die wordt opgelegd om als
par incinération des déchets ménagers, en ce qui concerne la réduction productieprocédé van « milieuvriendelijke elektriciteit » te worden
des émissions de dioxyde de carbone exigée pour qu'ils soient considérés comme filière produisant de l'électricité « verte », alors que ces procédés ne seraient pas comparables. B.6.2. Les requérantes estiment que, s'il est légitime d'exiger une économie significative d'émissions de dioxyde de carbone pour la technique de la cogénération de qualité, qui utilise des combustibles fossiles, la même exigence n'est pas justifiée pour les techniques qui produisent de l'électricité au départ de sources d'énergie renouvelables, l'avantage pour l'environnement étant déjà, en ce qui concerne ces dernières, réalisé par le simple fait de l'utilisation de ces sources. B.7. Il ressort des travaux préparatoires du décret attaqué que le beschouwd, de productieprocédés voor elektriciteit door kwaliteitswarmtekrachtkoppeling en door verbranding van huishoudelijk afval op identieke wijze worden behandeld, hoewel die procédés niet vergelijkbaar zouden zijn. B.6.2. De verzoeksters menen dat, hoewel het voor de techniek van kwaliteitswarmtekrachtkoppeling, die fossiele brandstoffen gebruikt, gewettigd is een aanzienlijke koolstofdioxide-emissiebesparing te eisen, dezelfde vereiste niet verantwoord is voor de technieken die op basis van hernieuwbare energiebronnen elektriciteit produceren aangezien het voordeel voor het milieu, wat die laatste technieken betreft, al wordt verwezenlijkt door het loutere feit dat van die bronnen gebruik wordt gemaakt. B.7. Uit de parlementaire voorbereiding van het bestreden decreet
législateur décrétal wallon poursuivait « trois objectifs volgt dat de Waalse decreetgever « drie hoofddoelstellingen, van even
prioritaires, d'importance équivalente », parmi lesquels « la groot belang » nastreefde, waaronder « de milieubescherming ». Die
protection de l'environnement ». Cet objectif impliquait « le respect doelstelling impliceerde « de naleving van het Protocol van Kyoto[,
du Protocole de Kyoto[, qui] oblige la Belgique et la Wallonie à dat] België en Wallonië verplicht spaarzaam en oordeelkundig van
utiliser parcimonieusement et judicieusement l'électricité et à elektriciteit gebruik te maken en de elektriciteitsproductie op basis
développer la production d'électricité à partir des énergies van hernieuwbare energie en kwaliteitswarmtekrachtkoppeling te
renouvelables et de la cogénération de qualité » (Doc., Parlement ontwikkelen » (Parl. St., Waals Parlement, 2000-2001, nr. 177/1, p.
wallon, 2000-2001, n° 177/1, p. 8). La notion d' « électricité verte » 8). Het begrip « milieuvriendelijke elektriciteit » wordt omschreven
est définie comme « l'électricité que la Région entend promouvoir dans als « de elektriciteit die het Gewest wil bevorderen met het oog op de
un but de protection de l'environnement, de respect des engagements de bescherming van het milieu, de naleving van de verbintenissen van
Kyoto et dans une perspective de développement durable ». Pour que Kyoto en in het licht van een duurzame ontwikkeling ». Opdat
l'électricité soit considérée comme « électricité verte », et puisse elektriciteit als « milieuvriendelijke elektriciteit » wordt beschouwd
donc faire l'objet d'aides à la production de la part des autorités en dus in aanmerking kan komen voor overheidssteun voor de productie,
publiques, « elle doit avoir une puissance inférieure à 20 MW, être « moet die een vermogen van minder dan 20 MW hebben, met aanwending
van hernieuwbare energiebronnen of op basis van
produite à partir de sources d'énergies renouvelables ou de kwaliteitswarmtekrachtkoppeling zijn geproduceerd, en moet het
cogénération de qualité, et l'ensemble de la filière de production volledig productieprocédé (voorbereiding van de brandstof en eventuele
(préparation du combustible et combustion éventuelle lors de la verbranding bij de elektriciteitsproductie) het mogelijk maken de
production d'électricité) doit permettre de réduire de 10 p.c. les koolstofdioxide-emissies met 10 pct. te verminderen in vergelijking
émissions de dioxyde de carbone par rapport aux émissions dues à une met de emissies die vrijkomen bij een klassiek productieprocédé dat
filière de production classique produisant le même nombre de kWh et, hetzelfde aantal kWh aanmaakt en, voor de
pour la cogénération de qualité, en tenant compte de la chaleur kwaliteitswarmtekrachtkoppeling, rekening houdend met de geproduceerde
produite » (ibid., pp. 12-13). warmte » (ibid., pp. 12-13).
B.8. Compte tenu de la nécessité, reconnue au niveau mondial, de B.8. Gelet op de mondiaal erkende noodzaak om de
réduire les émissions de dioxyde de carbone, il revient aux différents koolstofdioxide-emissies te verminderen, staat het aan de
législateurs belges, dans l'exercice de leurs compétences, de mettre verschillende Belgische wetgevers, in de uitoefening van hun
en oeuvre une politique efficace tendant à cette réduction. Les bevoegdheden, een met het oog op die vermindering doeltreffend beleid
mesures visant à promouvoir les techniques de production d'électricité toe te passen. De maatregelen ter bevordering van de technieken voor
qui permettent une économie de rejet de dioxyde de carbone, et, parmi elektriciteitsproductie die een koolstofdioxide-emissiebesparing
elles, les dispositions attaquées, participent de cette politique au mogelijk maken, waaronder de bestreden bepalingen, passen in dat
niveau de la Région wallonne. beleid op het niveau van het Waalse Gewest.
B.9. Eu égard à l'importance de cet objectif, il est justifié de B.9. Gezien het belang van die doelstelling is het verantwoord de
réserver l'aide publique destinée à encourager certaines techniques de overheidssteun tot aanmoediging van bepaalde technieken voor
production d'électricité à celles qui contribuent à l'économie elektriciteitsproductie voor te behouden aan de technieken die
d'émissions en question, qu'elles se caractérisent par la mise en bijdragen tot de emissiebesparing waarvan sprake, ongeacht of ze
oeuvre d'un procédé de cogénération ou par le recours aux sources worden gekenmerkt door de toepassing van een warmtekrachtkoppelingsprocédé dan wel door het gebruik van
renouvelables d'énergie. hernieuwbare energiebronnen.
B.10. Le moyen n'est pas fondé. B.10. Het middel is ongegrond.
Troisième moyen Derde middel
B.11.1. Le troisième moyen fait grief aux dispositions attaquées de B.11.1. In het derde middel wordt als grief tegen de bestreden
prendre en compte, pour calculer l'économie de rejet de dioxyde de bepalingen aangevoerd dat voor de berekening van de
carbone générée par la technique de production d'électricité exigée koolstofdioxide-emissiebesparing die wordt opgewekt door de techniek
pour obtenir la qualification d'électricité verte, la quantité de voor elektriciteitsproductie, welke besparing vereist is om de
kwalificatie van « milieuvriendelijke elektriciteit » te krijgen,
dioxyde de carbone produite par l'ensemble de la filière de production rekening wordt gehouden met de hoeveelheid koolstofdioxide die door
(article 2, 5°), ce qui implique que « dans une installation hybride, het volledige productieprocédé wordt aangemaakt (artikel 2, 5°), wat
il est tenu compte de l'ensemble des émissions de l'installation » impliceert dat « in een hybridische installatie [...] rekening [wordt]
(article 38, § 2, alinéa 3, dernière phrase). Les requérantes estiment gehouden met alle emissies van de installatie » (artikel 38, § 2,
derde lid, laatste zin). De verzoeksters menen dat de wetgever, door
qu'en tenant compte du dioxyde de carbone généré par l'ensemble du rekening te houden met de door het volledige procédé aangemaakte
procédé, le législateur a adopté une mesure disproportionnée, car elle koolstofdioxide, een onevenredige maatregel heeft aangenomen, want hij
a pour effet d'exclure des modes de production d'électricité verte l'incinération de la fraction organique biodégradable des déchets. B.11.2. Les parties requérantes soutiennent en outre que le mode de calcul qu'elles critiquent engendre des effets disproportionnés parce qu'il ne tient pas compte de l'économie de dioxyde de carbone générée par l'utilisation de déchets en lieu et place de combustible fossile. L'incinération des déchets permet d'éviter que l'électricité ainsi produite ne doive l'être par une autre technique, classique, au départ de combustible fossile, ce qui permettrait d'économiser bien plus de heeft tot gevolg dat de verbranding van het biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen uit de productiemethodes voor « milieuvriendelijke elektriciteit » wordt uitgesloten. B.11.2. De verzoekende partijen houden bovendien staande dat de door hen bestreden berekeningswijze onevenredige gevolgen heeft, omdat geen rekening wordt gehouden met de koolstofdioxidebesparing die door het gebruik van afvalstoffen in plaats van fossiele brandstof wordt opgewekt. De verbranding van afvalstoffen maakt het mogelijk te vermijden dat de aldus geproduceerde elektriciteit via een andere, klassieke techniek op basis van fossiele brandstof dient te worden geproduceerd, wat zou toestaan heel wat meer koolstofdioxide te
dioxyde de carbone que les 10 p.c. exigés par l'article 2, 5°, du besparen dan de in artikel 2, 5°, van het decreet opgelegde 10 pct.
décret. B.12. L'objectif du législateur, en réservant les aides publiques B.12. De doelstelling van de wetgever, doordat hij de overheidssteun
destinées à encourager la production d'électricité « verte » aux tot aanmoediging van de productie van « milieuvriendelijke
techniques qui génèrent une économie du dioxyde de carbone, est de contribuer à atteindre les exigences fixées par le Protocole de Kyoto, du 11 décembre 1997, à la Convention-cadre des Nations Unies sur les changements climatiques. Il est conforme à cet objectif de tenir compte de l'ensemble des émissions de dioxyde de carbone produites par le procédé de production d'électricité. La mesure est, dès lors, pertinente par rapport à cet objectif. B.13. Contrairement à ce que semblent soutenir les parties requérantes, la disposition n'a pour effet d'exclure la production d'électricité par incinération de déchets ménagers que si les techniques mises en oeuvre produisent une quantité de dioxyde de carbone qui ne permet pas à l'ensemble de la filière de se conformer à elektriciteit » voorbehoudt aan de technieken die een koolstofdioxidebesparing opwekken, bestaat erin ertoe bij te dragen dat de door het Protocol van Kyoto van 11 december 1997 bij het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering opgelegde eisen worden bereikt. Het is in overeenstemming met die doelstelling rekening te houden met alle koolstofdioxide-emissies die door het procédé voor elektriciteitsproductie worden aangemaakt. De maatregel is, bijgevolg, in het licht van die doelstelling ter zake dienend. B.13. In tegenstelling tot wat de verzoekende partijen lijken te beweren, wordt de elektriciteitsproductie door verbranding van huishoudelijke afvalstoffen ingevolge de bepaling enkel uitgesloten wanneer de aangewende technieken een hoeveelheid koolstofdioxide aanmaken die het gehele productieprocédé niet toestaat zich te houden
l'exigence de réduction des émissions de 10 p.c. par rapport aux installations de référence. Il faut remarquer, comme l'expose le Gouvernement wallon, que la quantité de dioxyde de carbone produit par la combustion de « la fraction organique biodégradable des déchets » est considérée comme nulle, en vertu du principe du cycle court du carbone appliqué à la biomasse. Il s'ensuit que les installations de production d'électricité par récupération de l'énergie générée par l'incinération de déchets ménagers dont la qualité et l'efficacité satisfont à l'exigence de réduction des émissions peuvent bénéficier de l'aide publique sous la forme de l'octroi de certificats verts. La mesure n'est dès lors pas disproportionnée. B.14. Le moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 6 novembre 2002. Le greffier, P.- Y. Dutilleux. Le président, aan de vereiste van een emissievermindering met 10 pct. in vergelijking met de referentie-installaties. Opgemerkt moet worden, zoals de Waalse Regering uiteenzet, dat de hoeveelheid koolstofdioxide die wordt aangemaakt door de verbranding van « het biologisch afbreekbare organische gedeelte van afvalstoffen » als niet bestaande wordt beschouwd, krachtens het op de biomassa toegepaste principe van de korte koolstofcyclus. Daaruit volgt dat de installaties voor de productie van elektriciteit door terugwinning van de door verbranding van huishoudelijk afval opgewekte energie waarvan de kwaliteit en de doeltreffendheid aan de vereiste van emissievermindering voldoen, voor de overheidssteun in de vorm van de toekenning van groene stroomcertificaten in aanmerking kunnen komen. De maatregel is bijgevolg niet onevenredig. B.14. Het middel is ongegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 6 november 2002. De griffier, P.-Y. Dutilleux. De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^