← Retour vers "Arrêt n° 62/99 du 9 juin 1999 Numéro du rôle : 1351 En cause : le recours en annulation
de l'article 4, 1°, de la loi du 12 décembre 1997 « portant confirmation des arrêtés royaux pris en application
de la loi du 26 juillet 1996 portant moder La Cour d'arbitrage, composée du président L. De Grève
et du juge L. François, faisant fonction (...)"
Arrêt n° 62/99 du 9 juin 1999 Numéro du rôle : 1351 En cause : le recours en annulation de l'article 4, 1°, de la loi du 12 décembre 1997 « portant confirmation des arrêtés royaux pris en application de la loi du 26 juillet 1996 portant moder La Cour d'arbitrage, composée du président L. De Grève et du juge L. François, faisant fonction (...) | Arrest nr. 62/99 van 9 juni 1999 Rolnummer 1351 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 4, 1°, van de wet van 12 december 1997 « tot bekrachtiging van de koninklijke besluiten genomen met toepassing van de wet van 26 juli 1996 tot m samengesteld uit voorzitter L. De Grève en rechter L. François, waarnemend voorzitter, en de rechte(...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Arrêt n° 62/99 du 9 juin 1999 | Arrest nr. 62/99 van 9 juni 1999 |
Numéro du rôle : 1351 | Rolnummer 1351 |
En cause : le recours en annulation de l'article 4, 1°, de la loi du | In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 4, 1°, van de wet |
12 décembre 1997 « portant confirmation des arrêtés royaux pris en | van 12 december 1997 « tot bekrachtiging van de koninklijke besluiten |
application de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la | genomen met toepassing van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering |
sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des | van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de |
pensions, et [de] la loi du 26 juillet 1996 visant à réaliser les | wettelijke pensioenstelsels, en [van] de wet van 26 juli 1996 |
conditions budgétaires de la participation de la Belgique à l'Union | strekkende tot realisatie van de budgettaire voorwaarden tot deelname |
économique et monétaire européenne », qui confirme l'arrêté royal du | van België aan de Europese Economische en Monetaire Unie », waarbij |
16 avril 1997 « portant des mesures en vue d'insérer une Section 3bis | het koninklijk besluit van 16 april 1997 « houdende maatregelen met |
het oog op het invoegen van een Afdeling 3bis in Hoofdstuk III van | |
dans le Chapitre III du Titre IV contenant un article 139bis dans la | Titel IV, bevattende een artikel 139bis in de wet op de ziekenhuizen, |
loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987, en application de | gecoördineerd op 7 augustus 1987, met toepassing van artikel 13, 3°, |
l'article 13, 3°, de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation | van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid |
de la sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des | en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke |
pensions », introduit par le Groupement des unions professionnelles | pensioenstelsels » wordt bekrachtigd, ingesteld door het Verbond der |
belges de médecins spécialistes. | Belgische Beroepsverenigingen van Geneesheren-specialisten.Het |
La Cour d'arbitrage, | Arbitragehof, |
composée du président L. De Grève et du juge L. François, faisant | samengesteld uit voorzitter L. De Grève en rechter L. François, |
fonction de président, et des juges P. Martens, J. Delruelle, A. Arts, | waarnemend voorzitter, en de rechters P. Martens, J. Delruelle, A. |
R. Henneuse et M. Bossuyt, assistée de la référendaire B. Renauld, | Arts, R. Henneuse en M. Bossuyt, bijgestaan door referendaris B. |
faisant fonction de greffier, présidée par le président L. De Grève, | Renauld, waarnemend griffier, onder voorzitterschap van voorzitter L. De Grève, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours | I. Onderwerp van het beroep |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 17 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 17 juni 1998 |
juin 1998 et parvenue au greffe le 18 juin 1998, le Groupement des | ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 18 juni |
unions professionnelles belges de médecins spécialistes, dont le siège | 1998, heeft het Verbond der Belgische Beroepsverenigingen van |
social est établi à 1050 Bruxelles, avenue de la Couronne 20, a | Geneesheren-specialisten, met maatschappelijke zetel te 1050 Brussel, |
introduit un recours en annulation de l'article 4, 1°, de la loi du 12 | Kroonlaan 20, beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 4, 1°, van |
décembre 1997 « portant confirmation des arrêtés royaux pris en | de wet van 12 december 1997 « tot bekrachtiging van de koninklijke |
application de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la | besluiten genomen met toepassing van de wet van 26 juli 1996 tot |
sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des | modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de |
leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels, en [van] de wet van | |
pensions, et [de] la loi du 26 juillet 1996 visant à réaliser les | 26 juli 1996 strekkende tot realisatie van de budgettaire voorwaarden |
conditions budgétaires de la participation de la Belgique à l'Union | tot deelname van België aan de Europese Economische en Monetaire Unie |
économique et monétaire européenne » (publiée au Moniteur belge du 18 | » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 18 december 1997), |
décembre 1997), qui confirme l'arrêté royal du 16 avril 1997 « portant | waarbij het koninklijk besluit van 16 april 1997 « houdende |
des mesures en vue d'insérer une Section 3bis dans le Chapitre III du | maatregelen met het oog op het invoegen van een Afdeling 3bis in |
Titre IV, contenant un article 139bis, dans la loi sur les hôpitaux, | Hoofdstuk III van Titel IV bevattende een artikel 139bis in de wet op |
coordonnée le 7 août 1987, en application de l'article 13, 3°, de la | de ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 augustus 1987, met toepassing van |
loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la sécurité sociale et | artikel 13, 3°, van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de |
sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de | |
assurant la viabilité des régimes légaux des pensions ». | wettelijke pensioenstelsels » wordt bekrachtigd. |
II. La procédure | II. De rechtspleging |
Par ordonnance du 18 juin 1998, le président en exercice a désigné les | Bij beschikking van 18 juni 1998 heeft de voorzitter in functie de |
juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi spéciale | rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 |
du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. | van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. |
Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application | De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was |
des articles 71 ou 72 de la loi organique. | om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. |
Par ordonnance du 13 juillet 1998, le président en exercice a prorogé | Bij beschikking van 13 juli 1998 heeft de voorzitter in functie de |
jusqu'au 30 septembre 1998 le délai pour introduire un mémoire. | termijn voor het indienen van een memorie verlengd tot 30 september 1998. |
Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi | Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de |
organique, par lettres recommandées à la poste le 18 juillet 1998; | organieke wet bij op 18 juli 1998 ter post aangetekende brieven; bij |
l'ordonnance du 13 juillet 1998 a été notifiée par les mêmes lettres. | dezelfde brieven is kennisgegeven van de beschikking van 13 juli 1998. |
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au | Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is |
Moniteur belge du 14 août 1998. | bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 14 augustus 1998. |
Le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, a | De Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, heeft een memorie |
introduit un mémoire par lettre recommandée à la poste le 28 septembre | ingediend bij op 28 september 1998 ter post aangetekende brief. |
1998. Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi | Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de |
organique, par lettre recommandée à la poste le 12 octobre 1998. | organieke wet bij op 12 oktober 1998 ter post aangetekende brief. |
La partie requérante a introduit un mémoire en réponse par lettre | De verzoekende partij heeft een memorie van antwoord ingediend bij op |
recommandée à la poste le 11 novembre 1998. | 11 november 1998 ter post aangetekende brief. |
Par ordonnance du 26 novembre 1998, la Cour a prorogé jusqu'au 17 juin | Bij beschikking van 26 november 1998 heeft het Hof de termijn |
1999 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. | waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot 17 juni 1999. |
Par ordonnance du 31 mars 1999, la Cour a déclaré l'affaire en état et | Bij beschikking van 31 maart 1999 heeft het Hof de zaak in gereedheid |
fixé l'audience au 20 avril 1999. | verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 20 april 1999. |
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, | Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten |
par lettres recommandées à la poste le 1er avril 1999. | bij op 1 april 1999 ter post aangetekende brieven. |
A l'audience publique du 20 avril 1999 : | Op de openbare terechtzitting van 20 april 1999 : |
- ont comparu : | - zijn verschenen : |
. le docteur G. Popelier, pour la partie requérante; | . Dr. G. Popelier, voor de verzoekende partij; |
. Me B. Van Hyfte, qui plaide également loco Me J. Vanden Eynde, | . Mr. B. Van Hyfte, tevens loco Mr. J. Vanden Eynde, advocaten bij de |
avocats au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des ministres; | balie te Brussel, voor de Ministerraad; |
- les juges-rapporteurs M. Bossuyt et R. Henneuse ont fait rapport; | - hebben de rechters-verslaggevers M. Bossuyt en R. Henneuse verslag |
- les parties précitées ont été entendues; | uitgebracht; - zijn voornoemde partijen gehoord; |
- l'affaire a été mise en délibéré. | - is de zaak in beraad genomen. |
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants | De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende |
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. | van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. |
III. En droit | III. In rechte |
- A - | - A - |
Quant à l'objet et quant à la recevabilité du recours en annulation | Ten aanzien van het onderwerp en de ontvankelijkheid van het beroep |
tot vernietiging | |
A.1.1. Het Verbond der Belgische Beroepsverenigingen van | |
A.1.1. Le Groupement des unions professionnelles belges de médecins | Geneesheren-specialisten vordert de vernietiging van artikel 4, 1°, |
spécialistes demande l'annulation de l'article 4, 1°, de la loi du 12 | van de wet van 12 december 1997, dat de invoeging, bij het koninklijk |
décembre 1997, qui confirme l'insertion, par l'arrêté royal du 16 | besluit van 16 april 1997, van artikel 139bis in de wet op de |
avril 1997, de l'article 139bis dans la loi sur les hôpitaux. | ziekenhuizen bekrachtigt. |
La disposition entreprise énonce que, sans préjudice de l'article 140 | Het bestreden artikel bepaalt dat, onverminderd artikel 140 van de |
de la loi sur les hôpitaux, les honoraires, perçus ou non de façon | ziekenhuiswet, de honoraria, al dan niet centraal geïnd, alle kosten |
centrale, couvrent tous les frais directement ou indirectement liés à | |
l'exécution de prestations médicales, tels que, notamment, les frais | dekken die direct of indirect verbonden zijn aan de uitvoering van |
afférents aux personnels médical, infirmier, paramédical, soignant, | medische prestaties. Dit zijn onder meer kosten betreffende het |
technique, administratif, d'entretien, ainsi qu'à un autre personnel | medisch, verpleegkundig, paramedisch, verzorgend, technisch, |
auxiliaire, les frais afférents à l'utilisation de locaux, les frais | administratief, onderhouds- en ander hulppersoneel, kosten verbonden |
afférents à l'acquisition, au renouvellement, aux réparations | aan het gebruik van lokalen, kosten van aanschaffing, vernieuwing, |
importantes et à l'entretien de l'équipement requis, les frais liés au | grote herstellingen en onderhoud van de benodigde uitrusting, kosten |
matériel et aux produits de consommation médicaux, ainsi que les frais | van materiaal en geneeskundige verbruiksgoederen en kosten van |
afférents aux biens et aux services fournis par des tiers dans le | goederen en door derden geleverde diensten met betrekking tot de |
cadre des services collectifs, qui ne sont pas financés par le prix de | gemeenschappelijke diensten die niet door de verpleegdagprijs worden |
la journée d'hospitalisation. | vergoed. |
A.1.2. La partie requérante estime avoir, en tant que fédération | A.1.2. De verzoekende partij meent dat zij als wettelijke |
professionnelle légale, intérêt à l'annulation de la disposition | beroepsfederatie een belang heeft bij de vernietiging van de bestreden |
entreprise, dès lors que ses membres subissent un préjudice matériel | bepaling, nu haar leden door die bepaling een materieel nadeel lijden |
du fait de cette disposition, préjudice qui consiste en ce que les | dat hierin bestaat dat aan de ziekenhuisartsen alle kosten kunnen |
médecins hospitaliers peuvent se voir imputer tous les frais | worden opgelegd die direct of indirect verbonden zijn met de |
directement ou indirectement liés à l'exécution de prestations | uitvoering van medische prestaties in de ziekenhuizen, alsmede de |
médicales dans les hôpitaux, tout comme les frais afférents aux biens | kosten van goederen en van door derden verleende diensten met |
et aux services fournis par des tiers dans le cadre des services | betrekking tot de gemeenschappelijke diensten in het ziekenhuis die |
collectifs dans l'hôpital qui ne sont pas financés par le prix de la | niet door de verpleegdagprijs worden vergoed. |
journée d'hospitalisation. | |
La partie requérante souligne également que le recours a été introduit | De verzoekende partij wijst er ook op dat het beroep tijdig en door |
dans les délais par l'organe compétent conformément aux statuts. | het volgens de statuten bevoegde orgaan werd ingesteld. |
Quant au fond de l'affaire | Ten aanzien van de grond van de zaak |
A.2. Dans un moyen unique, exposé dans la requête et développé dans le | A.2. In een enig middel, uiteengezet in het verzoekschrift en verder |
mémoire en réponse, la partie requérante soutient que la disposition | ontwikkeld in de memorie van antwoord, voert de verzoekende partij aan |
entreprise viole les articles 10 et 11 de la Constitution à trois égards. Après avoir exposé dans le détail le cadre légal dans lequel il convient de situer la disposition entreprise, le Conseil des ministres réfute les trois branches du moyen. A.3.1. Selon la première branche du moyen, la circonstance que les frais sont mis à charge des honoraires des médecins établit une inégalité entre les médecins qui, travaillant dans les hôpitaux, sont rémunérés à l'acte et les médecins hospitaliers qui reçoivent une rémunération forfaitaire, constituée d'un salaire, dès lors que ces derniers ne sont pas tenus au paiement des frais mentionnés dans la disposition entreprise. La partie requérante souligne que l'on ne choisit pas librement d'être engagé sous tel ou tel statut, parce qu'avant d'être nommé à titre définitif et de recevoir une rémunération forfaitaire, il faut généralement au préalable accepter une série de mandats temporaires, qui impliquent une rémunération à l'acte. A.3.2. Le Conseil des ministres soutient que la répartition en deux catégories, opérée par la partie requérante, ne correspond pas aux catégories de rémunérations énumérées à l'article 132, § 1er, de la loi sur les hôpitaux. | dat de bestreden bepaling in drievoudig opzicht de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt. Na een uitvoerige beschrijving van het wettelijk kader waarin de bestreden bepaling moet worden gesitueerd, weerlegt de Ministerraad de drie onderdelen van het middel. A.3.1. Volgens het eerste onderdeel van het middel creëert het feit dat de kosten ten laste worden gelegd van de artsenhonoraria een ongelijkheid tussen de artsen die in het ziekenhuis per prestatie worden vergoed en de ziekenhuisartsen die een forfaitaire vergoeding verkrijgen in de vorm van een wedde, nu de laatstgenoemden ontsnappen aan de betaling van de in de bestreden bepaling vermelde kosten. De verzoekende partij wijst erop dat de tewerkstelling onder het ene of het andere statuut niet berust op een vrije keuze, nu vooraleer de betrokkenen vast worden benoemd met een forfaitaire vergoeding, meestal vooraf een aantal tijdelijke mandaten moet worden aanvaard waarbij men vergoed wordt per prestatie. A.3.2. De Ministerraad stelt dat de indeling in twee categorieën door de verzoekende partij niet overeenstemt met de categorieën van vergoedingen opgesomd in artikel 132, § 1, van de ziekenhuiswet. |
Le Conseil des ministres ajoute que l'éventuel traitement distinct | Voorts meent de Ministerraad dat de eventuele verschillende |
dénoncé par la partie requérante ne découle pas de l'article 139bis | behandeling die de verzoekende partij aanklaagt, niet voortvloeit uit |
inséré par la disposition entreprise, mais bien des dispositions | het krachtens de bestreden bepaling ingevoegde artikel 139bis, doch |
préexistantes de l'article 140, § 1er, alinéa 3, de la loi sur les | wel uit de reeds eerder bestaande bepalingen van artikel 140, § 1, |
hôpitaux. | derde lid, van de ziekenhuiswet. |
En outre, l'éventuel traitement distinct des médecins hospitaliers en | Bovendien vloeit de eventuele verschillende behandeling van |
fonction de leur statut découle du choix opéré par le médecin entre | ziekenhuisartsen naar gelang van hun statuut voort uit de keuze welke |
les systèmes de rémunération prévus à l'article 132 de la loi sur les | de arts maakt tussen de in artikel 132 van de wet op de ziekenhuizen |
hôpitaux, et non des dispositions entreprises. | |
Le Conseil des ministres souligne que chaque système de rémunération a | vastgestelde vergoedingsstelsels en niet uit de bestreden bepalingen. |
ses avantages et ses inconvénients et que la partie requérante allègue | De Ministerraad wijst erop dat ieder stelsel van vergoeding voor- en |
un traitement inégal de catégories de personnes qui ne sont pas | nadelen heeft en dat de verzoekende partij een ongelijke behandeling |
comparables, dès lors qu'elles sont soumises à un statut différent. | aanvoert van categorieën van personen die niet vergelijkbaar zijn, nu |
Enfin, le Conseil des ministres observe que les médecins hospitaliers | zij onderworpen zijn aan een verschillend statuut. |
qui sont rémunérés selon les systèmes prévus à l'article 132, § 1er, | Ten slotte wijst de Ministerraad erop dat ook de ziekenhuisartsen die |
4° et 5°, contribuent eux aussi aux frais de fonctionnement de | worden vergoed volgens de stelsels waarin artikel 132, § 1, 4° en 5°, |
l'hôpital, étant donné que leur rémunération est également déterminée | voorziet, bijdragen in de werkingskosten van het ziekenhuis, daar hun |
en fonction des frais globaux liés au fonctionnement de l'hôpital. | vergoeding eveneens wordt begroot op grond van de algehele kosten van |
Les médecins hospitaliers en question participent par ailleurs | het ziekenhuisgebeuren. |
également, par le biais du Conseil médical, aux décisions relatives | De bedoelde ziekenhuisartsen nemen via de Medische Raad trouwens ook |
aux frais afférents au fonctionnement de l'hôpital. | deel aan de besluitvorming omtrent de kosten verbonden aan het |
ziekenhuisgebeuren. | |
Le Conseil des ministres conclut que le critère de distinction entre | De Ministerraad besluit dat het criterium van onderscheid tussen de |
les médecins hospitaliers qui sont rémunérés selon le régime de | ziekenhuisartsen die worden vergoed volgens het stelsel van artikel |
l'article 132, § 1er, 1°, 2° et 3°, et ceux qui sont rémunérés en | 132, § 1, 1°, 2° en 3°, en degenen die worden vergoed op grond van |
vertu de l'article 132, § 1er, 4° et 5°, est fondé sur des critères | artikel 132, § 1, 4° en 5°, berust op objectieve criteria die |
objectifs qui dérivent du statut respectif des médecins, tel qu'il est | voortvloeien uit het statuut van de betrokken artsen, zoals dat wordt |
fixé dans le régime général relatif aux rapports juridiques entre | vastgesteld in de algemene regeling betreffende de rechtsverhouding |
l'hôpital et les médecins sur la base de l'article 130, § 1er, de la | tussen het ziekenhuis en de artsen op basis van artikel 130, § 1, van |
loi sur les hôpitaux et dans les conventions écrites individuelles | de ziekenhuiswet en in de individuele schriftelijke overeenkomsten |
prévues à l'article 131, § 1er, de cette loi. A.3.3. Dans son mémoire en réponse, la partie requérante réitère en partie le point de vue défendu dans la requête et elle répond ensuite à l'argumentation développée par le Conseil des ministres. Selon la partie requérante, les deux catégories de médecins hospitaliers sont comparables, dès lors qu'elles génèrent toutes deux, pour des prestations médicales parfois identiques, des honoraires auprès de l'Institut national d'assurance maladie-invalidité (INAMI). Elle conteste également la thèse selon laquelle la rémunération des médecins hospitaliers qui perçoivent un traitement serait déterminée en fonction des frais globaux liés au fonctionnement de l'hôpital. N'est pas pertinent aux yeux de la partie requérante, le fait que ces médecins participent aux décisions relatives aux frais précités. Pour ce qui est de la référence à la participation des médecins par le biais du Conseil médical, la partie requérante conteste que ce Conseil, et a fortiori le médecin hospitalier individuel, puisse exercer un contrôle sur la liste des frais, en particulier sur les frais indirects que pourraient générer ces activités médicales. A.4.1. Dans la seconde branche du moyen, la partie requérante fait valoir que la disposition entreprise établit une discrimination en ce qu'elle emporte une répartition inégale des charges publiques. Les frais de fonctionnement des hôpitaux constituent une charge | waarin artikel 131, § 1, van die wet voorziet. A.3.3. In haar memorie van antwoord herhaalt de verzoekende partij gedeeltelijk het standpunt verdedigd in het verzoekschrift en antwoordt bijkomend op de door de Ministerraad ontwikkelde argumentatie. Volgens de verzoekende partij zijn er twee categorieën van ziekenhuisartsen die vergelijkbaar zijn, nu zij beiden vanwege soms identieke medische prestaties erelonen genereren bij het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV). Ze betwist ook de stelling dat de vergoeding van de ziekenhuisartsen die een wedde ontvangen, wordt begroot op grond van de algehele kosten van het ziekenhuisgebeuren. Dat die artsen deelnemen aan de besluitvorming omtrent de kosten verbonden aan het ziekenhuisgebeuren, doet volgens de verzoekende partij niet ter zake. Wat de verwijzing naar de inspraak van de artsen via de Medische Raad betreft, betwist de verzoekende partij dat de Medische Raad, laat staan de individuele ziekenhuisarts, controle kan uitoefenen op de kostenlijst, in het bijzonder de onrechtstreekse kosten die medische activiteiten zouden kunnen teweegbrengen. A.4.1. In het tweede onderdeel van het middel voert de verzoekende partij aan dat de bestreden bepaling een discriminatie inhoudt doordat ze een ongelijke verdeling van de openbare lasten met zich meebrengt. De werkingskosten van de ziekenhuizen zijn een openbare last, |
publique, étant donné que les hôpitaux dépendent des moyens financiers | aangezien de ziekenhuizen afhankelijk zijn van de door de gemeenschap |
recueillis par la collectivité dans le cadre de l'assurance | samengebrachte financiële middelen in het kader van de ziekte- en |
maladie-invalidité. | invaliditeitsverzekering. |
L'objectif des mesures dont fait partie la disposition entreprise consiste à réaliser des économies dans l'assurance maladie-invalidité, ce qui implique que tous les intéressés doivent contribuer aux charges et les supporter de manière comparable. Du fait que tous les frais directs et indirects afférents aux prestations médicales, auxquelles l'hôpital participe sur le plan fonctionnel et dont il retire un avantage, sont uniquement mis à charge des honoraires médicaux et ne sont pas répartis de manière équivalente entre tous les prestataires de soins dans le secteur médical, ni donc également entre les hôpitaux, le principe d'égalité est violé. La partie requérante estime également que la disposition entreprise | De bedoeling van de maatregelen waarvan de bestreden bepaling deel uitmaakt, is besparingen te verwezenlijken in de ziekte- en invaliditeitsverzekering, waarbij alle betrokkenen hun bijdrage moeten leveren en op vergelijkbare wijze de lasten moeten dragen. Door alle directe en indirecte kosten in verband met de medische prestaties, waaraan het ziekenhuis functioneel deelneemt en waaruit het voordeel haalt, alleen ten laste te leggen van de medische erelonen en niet op gelijkwaardige wijze te verdelen over alle zorgverstrekkers in het medisch gebeuren, en dus ook over de ziekenhuizen, wordt het gelijkheidsbeginsel geschonden. |
vide de sa substance l'article 11 de la loi sur les hôpitaux, en vertu duquel la responsabilité finale des hôpitaux sur le plan financier est laissée aux gestionnaires, dès lors que ceux-ci ne sont pas incités à mener une gestion prévoyante si les frais visés dans la disposition entreprise sont répercutés sur les honoraires des médecins. A.4.2. Le Conseil des ministres estime en ordre principal que cette branche du moyen doit être rejetée eu égard à son caractère vague et imprécis, la partie requérante ne précisant pas par rapport à quelles personnes les médecins hospitaliers seraient concrètement discriminés. Pour ce qui est de la situation des gestionnaires d'hôpitaux, la partie requérante ne démontre aucune discrimination qui découlerait de la disposition entreprise, mais elle se limite à critiquer une situation de fait purement hypothétique. | De verzoekende partij meent ook dat de bestreden bepaling artikel 11 van de ziekenhuiswet uitholt, dat de uiteindelijke verantwoordelijkheid van de ziekenhuizen op financieel vlak bij de beheerders legt, nu deze laatstgenoemden niet worden aangespoord tot een zorgvuldig beheer, indien de in de bestreden bepaling bedoelde kosten op de artsenhonoraria worden afgewenteld. A.4.2. De Ministerraad meent in hoofdorde dat dit onderdeel van het middel moet worden verworpen wegens de vaagheid en onduidelijkheid ervan, nu de verzoekende partij niet aangeeft ten aanzien van welke personen in concreto de ziekenhuisartsen zouden worden gediscrimineerd. Wat de situatie van de ziekenhuisbeheerders betreft, toont de verzoekende partij geen discriminatie aan die zou voortvloeien uit de bestreden bepaling, doch beperkt ze zich ertoe een louter hypothetische feitelijke situatie te bekritiseren. De verzoekende partij gaat voorbij aan het feit dat op grond van |
La partie requérante oublie qu'en vertu de l'article 11 de la loi sur | artikel 11 van de ziekenhuiswet de uiteindelijke verantwoordelijkheid |
les hôpitaux, la responsabilité finale pour la gestion et | |
l'organisation de l'hôpital incombe aux gestionnaires et elle | voor het beheer en het management van het ziekenhuis rust op de |
minimalise leur responsabilité. Elle oublie également que la majeure | beheerders en zij minimaliseert hun verantwoordelijkheid. Ze gaat |
partie des frais sont couverts par le budget établi conformément à | tevens voorbij aan het feit dat het overgrote deel van de kosten wordt |
l'article 94 de la loi sur les hôpitaux et que, conformément à | gedekt door het budget vastgesteld overeenkomstig artikel 94 van de |
l'article 140, § 3, de la loi sur les hôpitaux, tous les frais de | ziekenhuiswet en aan het feit dat, overeenkomstig artikel 140, § 3, |
l'hôpital occasionnés par les prestations médicales qui ne sont pas | van de ziekenhuiswet, op de geïnde honoraria reeds alle kosten van het |
financés par le prix de la journée d'hospitalisation sont déjà | ziekenhuis veroorzaakt door de medische prestaties die niet door de |
prélevés sur les honoraires perçus, et ce sur la base de tarifs fixés | verpleegdagprijs worden vergoed, worden ingehouden op grond van |
d'un commun accord entre les gestionnaires et le Conseil médical. | tarieven die worden bepaald in onderlinge overeenstemming tussen de |
beheerders en de Medische Raad. | |
Le Conseil des ministres souligne que la disposition entreprise doit | De Ministerraad beklemtoont dat de bestreden bepaling moet worden |
être située dans le contexte global de la loi sur les hôpitaux et | beoordeeld binnen de algehele context van de ziekenhuiswet en andere |
d'autres dispositions pertinentes qui obligent les hôpitaux à | relevante bepalingen die de ziekenhuizen ertoe dwingen strikte regels |
respecter des règles strictes, notamment au niveau de la | na te leven, onder meer op het vlak van de programmatie, de |
programmation, des obligations comptables, de la structuration de | boekhoudkundige verplichtingen, de structurering van de medische en de |
l'activité médicale et infirmière, de la participation des médecins | verpleegkundige activiteit, de betrokkenheid van de ziekenhuisartsen |
hospitaliers aux décisions etc., et qui constituent une condition de | bij de besluitvorming en zo meer, en die een vereiste vormen voor de |
leur agrément. | erkenning van de ziekenhuizen. |
Dans la mesure où les médecins hospitaliers et les gestionnaires | In zoverre een vergelijking van ziekenhuisartsen en beheerders |
seraient des catégories comparables, le Conseil des ministres estime | mogelijk zou zijn, meent de Ministerraad dat de bestreden bepaling een |
que la disposition entreprise utilise un critère de distinction | objectief criterium van onderscheid hanteert, nu ze de inhoud van de |
objectif, dès lors qu'elle définit le contenu des honoraires, qui sont | |
la rémunération pour l'activité médicale qui n'est, en vertu de | honoraria definieert, zijnde de vergoeding voor de medische activiteit |
l'article 95 de la loi sur les hôpitaux, pas comprise dans le budget | die overeenkomstig artikel 95 van de ziekenhuiswet niet begrepen is in |
de l'hôpital. La disposition entreprise, qui ne concerne par | het budget van het ziekenhuis. Aldus richt de bestreden bepaling, die, |
définition, puisqu'elle porte sur les honoraires, que les médecins, | vermits ze over de honoraria handelt, per definitie alleen de artsen |
s'applique donc de manière objective à l'ensemble des revenus | betreft, zich op objectieve wijze tot het geheel der inkomsten uit |
provenant des honoraires. | honoraria. |
Le fait que les frais afférents au fonctionnement de l'hôpital soient | Het feit dat de kosten van het ziekenhuisgebeuren gedeeltelijk ten |
partiellement à charge des honoraires se justifie par le système de | laste worden gelegd van de honoraria is verantwoord door het systeem |
financement tel qu'il découle de la loi sur les hôpitaux et qui | van financiering zoals dat volgt uit de ziekenhuiswet en waarbij het |
prévoit que la partie des frais qui ne sont pas couverts par le prix | gedeelte van de kosten dat niet wordt gedekt door de verpleegdagprijs, |
de la journée d'hospitalisation est à charge des honoraires. | ten laste valt van de honoraria. |
Le statut de gestionnaire d'hôpital est régi par d'autres dispositions | Het statuut van de ziekenhuisbeheerder is geregeld in andere |
législatives, si bien que le critère de distinction entre médecins | wettelijke bepalingen zodat het criterium van onderscheid tussen de |
hospitaliers et gestionnaires d'hôpitaux est objectif, pour autant que | ziekenhuisartsen en de ziekenhuisbeheerders objectief is, voor zover |
l'on considère que ces deux catégories sont comparables. | |
En tant que la branche du moyen doit être interprétée en ce sens que | mocht worden geoordeeld dat beide categorieën vergelijkbaar zijn. |
la situation des médecins hospitaliers est comparée avec celle | In zoverre het onderdeel van het middel moet worden begrepen als zou |
d'autres acteurs du secteur hospitalier, le Conseil des ministres | de situatie van de ziekenhuisartsen worden vergeleken met nog andere |
souligne que la disposition entreprise fait partie d'un ensemble de | betrokkenen bij het ziekenhuisgebeuren, wijst de Ministerraad erop dat |
mesures destinées à rationaliser les dépenses dans ce secteur, ce qui | de bestreden bepaling deel uitmaakt van een geheel van maatregelen |
demande un effort de la part de tous les intéressés. Au vu de | gericht op de rationalisatie van de uitgaven in de ziekenhuissector |
l'ensemble de ces mesures, les médecins hospitaliers ne sont pas | waarbij van alle betrokkenen inspanningen worden gevergd. In het |
touchés de manière disproportionnée. A.4.3. Dans son mémoire en réponse, la partie requérante réitère l'argumentation développée dans la requête. Elle souligne que la responsabilité des gestionnaires, telle qu'elle est établie dans la loi sur les hôpitaux, ne saurait empêcher des investissements injustifiés, dont les frais seraient répercutés, par le biais de la disposition entreprise, sur les médecins concernés. Elle déclare encore que rien ne fait apparaître que les hôpitaux eux-mêmes supportent une partie des frais des mesures de rationalisation dans le secteur des soins de santé. A.5.1. Dans la troisième branche du moyen, la partie requérante soutient aussi que la disposition entreprise établit une répartition inégale des charges selon la nature de l'hôpital. L'imputation des frais directs et indirects aux médecins hospitaliers diffère selon qu'ils sont attachés à un hôpital du secteur public ou à un hôpital du secteur privé. | geheel van die maatregelen worden de ziekenhuisartsen niet op onevenredige wijze getroffen. A.4.3. In haar memorie van antwoord herhaalt de verzoekende partij de argumentatie uit het verzoekschrift. Ze beklemtoont dat de verantwoordelijkheid van de beheerders zoals vastgelegd in de ziekenhuiswet, niet kan beletten dat onverantwoorde investeringen kunnen worden gedaan, waarvan de kosten door de bestreden bepaling worden afgewenteld op de betrokken artsen. Ze meent ook dat niets erop wijst dat ook de ziekenhuizen zelf een deel van de lasten dragen van de rationalisatiemaatregelen in de gezondheidszorg. A.5.1. In het derde onderdeel van het middel voert de verzoekende partij ook aan dat de bestreden bepaling een ongelijke verdeling van de lasten volgens de aard van het ziekenhuis inhoudt. De toerekening van de directe en indirecte kosten aan de ziekenhuisartsen is verschillend naargelang ze verbonden zijn aan een ziekenhuis van de openbare sector dan wel aan een ziekenhuis van de private sector. |
L'article 114 de la loi sur les hôpitaux prévoit que le déficit de | Artikel 114 van de wet op de ziekenhuizen voorziet erin dat het tekort |
l'hôpital du secteur public est supporté par la commune dont le centre | van het ziekenhuis in de openbare sector wordt gedragen door de |
public d'aide social gère l'hôpital, en sorte qu'une partie des frais | gemeente waarvan het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn het |
peut être supportée par la commune, ce qui n'est pas le cas dans le secteur privé. | ziekenhuis beheert, zodat een deel van de kosten kan worden gedragen |
Lorsque l'autorité communale applique de nouvelles conditions de | door de gemeente, wat niet het geval is in de private sector. |
travail au personnel de l'hôpital public et que les pouvoirs publics | Wanneer de gemeentelijke overheid nieuwe arbeidsvoorwaarden toepast |
n'en acceptent pas les charges financières supplémentaires pour la fixation du prix de la journée d'hospitalisation, ces frais peuvent également être mis à charge des honoraires des médecins hospitaliers. A.5.2. Le Conseil des ministres estime que cette branche du moyen indique elle aussi de façon peu précise ce en quoi résiderait la discrimination. Du reste, un éventuel traitement différent ne découle pas de la disposition entreprise, mais bien de la différence de statut entre des catégories d'hôpitaux distinctes, ce qui constitue un critère de distinction objectif. | voor het personeel van het openbaar ziekenhuis en de bijkomende financiële lasten daarvan niet door de overheid worden aanvaard voor de vaststelling van de verpleegdagprijs, kunnen die ook worden aangerekend op de erelonen van de ziekenhuisartsen. A.5.2. De Ministerraad meent dat ook dat onderdeel van het middel op weinig precieze wijze aangeeft waarin de discriminatie schuilt. Voorts vloeit een eventuele verschillende behandeling niet voort uit de bestreden bepaling maar uit het verschil in statuten tussen verschillende categorieën van ziekenhuizen, wat een objectief criterium van onderscheid vormt. |
- B - | - B - |
Quant à la portée de la disposition entreprise | Over de draagwijdte van de bestreden bepaling |
B.1.1. La partie requérante demande l'annulation de l'article 139bis | B.1.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van artikel |
de la loi sur les hôpitaux, qui dispose : | 139bis van de ziekenhuiswet, dat luidt : |
« Sans préjudice de l'article 140, les honoraires, perçus ou non de façon centrale, couvrent tous les frais directement ou indirectement liés à l'exécution de prestations médicales, tels que, notamment, les frais afférents aux personnels médical, infirmier, paramédical, soignant, technique, administratif, d'entretien, ainsi qu'à un autre personnel auxiliaire, les frais afférents à l'utilisation de locaux, les frais afférents à l'acquisition, au renouvellement, aux réparations importantes et à l'entretien de l'équipement requis, les frais liés au matériel et aux produits de consommation médicaux, ainsi que les frais afférents aux biens et aux services fournis par des tiers dans le cadre des services collectifs, qui ne sont pas financés | « Onverminderd artikel 140 dekken de honoraria, centraal geïnd of niet, alle kosten die direct of indirect verbonden zijn aan de uitvoering van medische prestaties, zoals onder meer kosten van medisch, verpleegkundig, paramedisch, verzorgend, technisch, administratief, onderhouds- en ander hulppersoneel, kosten verbonden aan gebruik van lokalen, kosten van aanschaffing, vernieuwing, grote herstellingen en onderhoud van de benodigde uitrusting, kosten van materiaal en geneeskundige verbruiksgoederen en kosten van goederen en door derden geleverde diensten met betrekking tot de gemeenschappelijke diensten, die niet door de verpleegdagprijs worden |
par le prix de la journée d'hospitalisation. » | vergoed. » |
La disposition entreprise a été insérée dans la loi sur les hôpitaux | De bestreden bepaling werd in de ziekenhuiswet ingevoegd bij het |
par l'arrêté royal du 16 avril 1997, pris, dans le délai légal qui | koninklijk besluit van 16 april 1997, genomen binnen de wettelijke |
courait jusqu'au 30 avril 1997, en exécution de la loi du 26 juillet | termijn die liep tot 30 april 1997, ter uitvoering van de wet van 26 |
1996 portant modernisation de la sécurité sociale et assurant la | juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring |
viabilité des régimes légaux des pensions, et a été confirmée par la | van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels, en werd |
loi du 12 décembre 1997. | bekrachtigd bij de wet van 12 december 1997. |
B.1.2. Dans le rapport au Roi précédant l'arrêté royal précité, | B.1.2. In het verslag aan de Koning bij het voormelde koninklijk |
l'adoption de la disposition entreprise a été motivée comme suit : | besluit werd de totstandkoming van de bestreden bepaling als volgt |
« En effet, [elle] spécifie le contenu des honoraires, ainsi que les | toegelicht : « Met name wordt hierbij de inhoud van de honoraria alsook de kosten |
frais occasionnés par des prestations médicales qui ne sont pas | veroorzaakt door medische prestaties die niet door de verpleegdagprijs |
couverts par le prix de journée et qui sont donc à la charge des honoraires. | worden gedekt en dus ten laste zijn van de honoraria, geëxpliciteerd. |
La spécification des frais est nécessaire compte tenu de l'annulation, | Bedoelde explicitering is noodzakelijk gelet op de vernietiging, bij |
par l'arrêt du 15 mars 1996, de l'arrêté royal du 29 septembre 1992 | arrest van 15 maart 1996, van het koninklijk besluit van 29 september |
portant exécution de l'article 94, alinéa trois, de la loi sur les | 1992, tot uitvoering van artikel 94, derde lid, van de wet op de |
hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987. | ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 augustus 1987. |
Alors que dans le passé, on a toujours admis que les frais occasionnés | Daar waar in het verleden steeds werd aanvaard dat, wanneer een |
par une prestation médicale, non couverts par le prix de journée, y | medische prestatie kosten teweegbracht die niet door de |
compris les frais afférents au personnel d'entretien, devaient être à | verpleegdagprijs gedekt werden, inclusief kosten met betrekking tot |
charge des honoraires, le Conseil d'Etat indiquait dans l'arrêt | onderhoudspersoneel, door de honoraria moesten gedragen worden, stelde |
précité que les seuls frais pouvant être considérés comme étant à la | de Raad van State in voornoemd arrest dat enkel die kosten als ten |
charge des honoraires sont ceux qui se rapportent au ` seul personnel | laste van de honoraria kunnen aanzien worden die betrekking hebben op |
infirmier et soignant dont l'activité est directement liée à celle des | ` het verpleegkundig en verzorgend personeel wier activiteiten |
médecins et des praticiens-paramédicaux lorsqu'ils accomplissent des | rechtstreeks verband houden met die van de geneesheren en paramedici |
prestations visées à l'article 95, 2°. ' | en voor zover het de activiteiten bedoeld in artikel 95, 2° betreft `. |
Selon le Conseil d'Etat, les frais afférents aux personnels | Kosten verbonden aan het onderhouds- en administratief personeel van |
d'entretien et administratif de l'hôpital ne sont pas directement liés | het ziekenhuis die niet rechtstreeks verband houden met de medische |
aux prestations médicales visées à l'article 95, 2° et ne trouvent | prestaties bedoeld in artikel 95, 2° vinden aldus de Raad van State |
donc pas leur fondement juridique dans l'article 94. » (arrêté royal | geen juridische basis in artikel 94. » (koninklijk besluit van 16 |
du 16 avril 1997, rapport au Roi, Moniteur belge, 30 avril 1997, p. | april 1997, verslag aan de Koning, Belgisch Staatsblad, 30 april 1997, |
10502; voy. dans le même sens Doc. parl., Sénat, 1996-1997, n° 1156/5, | p. 10502; zie in dezelfde zin Parl. St., Senaat, 1996-1997, nr. |
p. 4) | 1156/5, p. 4) |
B.1.3. Dès avant l'adoption de la disposition entreprise, le | B.1.3. Reeds vóór de totstandkoming van de bestreden bepaling ging de |
législateur partait du principe que le produit des honoraires ne | wetgever ervan uit dat de opbrengst van de honoraria niet exclusief |
pouvait être attribué exclusivement aux médecins à titre de | als vergoeding naar de artsen kon gaan, doch dat zij ook moest dienen |
rémunération, mais devait également servir à couvrir les autres | voor het dekken van de overige kostenfactoren verbonden aan de |
facteurs de dépenses liés à l'activité médicale hospitalière. | medische activiteit in het ziekenhuis. |
L'article 140 de la loi sur les hôpitaux, inséré par l'arrêté royal n° | Artikel 140 van de ziekenhuiswet, ingevoegd bij het koninklijk besluit |
407 du 18 avril 1986, auquel la disposition entreprise renvoie | nr. 407 van 18 april 1986, waarnaar de bestreden bepaling |
explicitement, énonçait que les honoraires perçus de façon centrale | uitdrukkelijk verwijst, stelde dat de centraal geïnde honoraria worden |
étaient affectés : | aangewend voor : |
« 1° au paiement aux médecins hospitaliers des sommes qui leur sont | « 1° de betaling van de bedragen die aan de ziekenhuisgeneesheren |
dues conformément à la réglementation qui leur est applicable en | verschuldigd zijn, overeenkomstig de regeling die krachtens artikel |
exécution de l'article 131; | 131 op hen toepasselijk is; |
2° à la couverture des frais de perception des honoraires, | 2° de dekking van de inningskosten van de honoraria, overeenkomstig |
conformément au règlement du service; | het reglement van de dienst; |
3° à la couverture des frais occasionnés par les prestations | 3° de dekking van de kosten veroorzaakt door de medische prestaties |
médicales, qui ne sont pas financés par le prix de la journée | die niet door de verpleegdagprijs worden vergoed; |
d'hospitalisation; 4° à titre de contribution à la mise en oeuvre de mesures de nature à | 4° de verwezenlijking van de maatregelen om de medische activiteit in |
maintenir ou à promouvoir l'activité médicale à l'hôpital. » | het ziekenhuis in stand te houden of te bevorderen. » |
B.1.4. Selon l'arrêt d'annulation précité du 15 mars 1996 du Conseil | B.1.4. Volgens het voormelde vernietigingsarrest van 15 maart 1996 van |
d'Etat, la loi sur les hôpitaux ne fournissait cependant aucun | de Raad van State verleende de ziekenhuiswet evenwel geen wettelijke |
fondement légal pour imputer sur les honoraires des médecins des frais | basis om kosten die slechts onrechtstreeks verbonden zijn aan de |
qui ne sont liés qu'indirectement à l'activité médicale, tels les | medische activiteit, zoals de kosten verbonden aan |
frais liés au personnel d'entretien, au personnel administratif et au | onderhoudspersoneel, aan administratief en technisch personeel en aan |
personnel technique, ou encore les frais liés à l'entretien des | het onderhoud van de gemeenschappelijke diensten van het ziekenhuis, |
services collectifs de l'hôpital. | op de artsenhonoraria aan te rekenen. |
Par suite de cet arrêt, la loi du 26 juillet 1997 a chargé le Roi de | Ten gevolge van dat arrest werd bij de wet van 26 juli 1997 aan de |
Koning de opdracht gegeven de relatie tussen het ziekenhuisbudget en | |
préciser la relation entre le budget de l'hôpital et les honoraires | de medische honoraria te verduidelijken (Parl. St., Kamer, 1995-1996, |
médicaux (Doc. parl., Chambre, 1995-1996, n° 607/1, p. 13). | nr. 607/1, p. 13). |
La disposition entreprise énonce à présent explicitement que tous les | De bestreden bepaling stelt nu uitdrukkelijk dat alle kosten die |
frais qui sont directement ou indirectement liés à l'exécution de | direct of indirect aan de uitvoering van de medische prestaties |
prestations médicales et qui ne sont pas financés par le prix de la | verbonden zijn en die niet door de verpleegdagprijs worden vergoed, |
journée d'hospitalisation sont à charge des honoraires et précise | ten laste van de honoraria worden gelegd en expliciteert nader welke |
quels sont les frais qui sont notamment visés. Pour le législateur, | kosten daarmee worden bedoeld. Aldus heeft die bepaling voor de |
cette disposition a ainsi principalement une fonction d'explicitation | wetgever voornamelijk een verduidelijkende functie (verslag aan de |
(rapport au Roi, Moniteur belge, 30 avril 1997, p. 10502). | Koning, Belgisch Staatsblad, 30 april 1997, p. 10502). |
B.1.5. L'article 139bis de la loi sur les hôpitaux précise qu'il est | B.1.5. Artikel 139bis van de ziekenhuiswet bepaalt dat het van |
applicable, sans préjudice de l'article 140 de la même loi, lequel énonce : | toepassing is onverminderd artikel 140 van dezelfde wet, dat luidt : |
« § 1er. Les honoraires perçus de façon centrale sont affectés : | « § 1. De centraal geïnde honoraria worden aangewend voor : |
1° au paiement aux médecins hospitaliers des sommes qui leur sont dues | 1° de betaling van de bedragen die aan de ziekenhuisgeneesheren |
conformément à la réglementation qui leur est applicable en exécution | verschuldigd zijn, overeenkomstig de regeling die krachtens artikel |
de l'article 131; | 131 op hen toepasselijk is; |
2° à la couverture des frais de perception des honoraires, | 2° de dekking van de inningskosten van de honoraria, overeenkomstig |
conformément au règlement du service; | het reglement van de dienst; |
3° à la couverture des frais occasionnés par les prestations | 3° de dekking van de kosten veroorzaakt door de medische prestaties |
médicales, qui ne sont pas financés par le prix de la journée | die niet door de verpleegdagprijs worden vergoed; |
d'hospitalisation; 4° à titre de contribution à la mise en oeuvre de mesures de nature à | 4° de verwezenlijking van de maatregelen om de medische activiteit in |
maintenir ou à promouvoir l'activité médicale à l'hôpital. | het ziekenhuis in stand te houden of te bevorderen. |
Sans préjudice de l'application des articles 125 à 129, l'affectation | Onverminderd de toepassing van de artikelen 125 tot en met 129 |
des honoraires pour les médecins hospitaliers qui ne sont pas | geschiedt de aanwending van de honoraria, voor de |
rémunérés selon l'article 132, § 1er, 4° ou 5°, se fait conformément | ziekenhuisgeneesheren die niet vergoed worden volgens artikel 132, § |
aux paragraphes suivants. | 1, 4° of 5°, overeenkomstig de hierna volgende paragrafen. |
§ 2. Avant de payer aux médecins hospitaliers les sommes qui leur sont | § 2. Vooraleer de verschuldigde bedragen aan de ziekenhuisgeneesheren |
dues, le service de perception applique à chaque montant, pour la | te betalen, past de inningsdienst ter dekking van zijn inningskosten |
op elk bedrag een inhouding toe ten belope van de kosten die | |
couverture de ses frais, une retenue correspondant aux frais engagés | overeenkomstig het reglement van de dienst zijn gemaakt, met een |
conformément au règlement du service et d'un maximum de 6 p.c. | maximum van 6 pct. |
§ 3. En outre, le service de perception applique aux montants perçus, | § 3. De inningsdienst past daarenboven op de geïnde bedragen, ter |
pour la couverture de tous les frais de l'hôpital occasionnés par les | dekking van alle kosten van het ziekenhuis veroorzaakt door de |
prestations médicales, qui ne sont pas financés par le prix de journée | medische prestaties die niet door de verpleegdagprijs worden vergoed, |
d'entretien, des retenues qui peuvent être exprimées en pourcentage et | inhoudingen toe die in percenten kunnen worden uitgedrukt en worden |
vastgesteld op grond van tarieven bepaald in onderlinge | |
qui sont établies sur la base de tarifs fixés d'un commun accord entre | overeenstemming tussen de beheerder en de Medische Raad. |
le gestionnaire et le Conseil médical. | De Koning kan een opsomming geven van de kosten waarmede wordt |
Le Roi peut énumérer les frais à prendre en compte pour la fixation | rekening gehouden voor de vaststelling van de hierboven bedoelde |
des tarifs susmentionnés. Il peut également fixer des critères | tarieven. Hij kan eveneens normen stellen voor de evaluatie en de |
d'évaluation et d'imputation des frais. | aanrekening van de kosten. |
§ 4. A propos des retenues qui peuvent être exprimées en pourcentage | § 4. Over de inhoudingen die in percenten kunnen worden uitgedrukt en |
et de l'affectation de celles-ci en application du § 1er, 4°, le | de aanwending ervan met toepassing van § 1, 4°, wordt beslist in |
gestionnaire et le Conseil médical décident d'un commun accord. » | onderlinge overeenstemming tussen de Medische Raad en de beheerder. » |
B.1.6. Il ressort de cette disposition que, contrairement à ce que | B.1.6. Uit die bepaling blijkt dat, in tegenstelling tot wat de |
soutient la partie requérante, les frais mentionnés à l'article 139bis ne sont pas automatiquement mis à charge des honoraires. L'article 140, § 3, dispose que, pour la couverture de tous les frais de l'hôpital occasionnés par les prestations médicales, qui ne sont pas financés par le prix de la journée d'hospitalisation, il est appliqué des retenues qui peuvent être exprimées en pourcentage et qui sont établies sur la base des tarifs fixés, d'un commun accord, par le gestionnaire et le Conseil médical. Le Conseil médical est l'organe représentatif qui associe les médecins hospitaliers aux décisions concernant l'hôpital et dont les membres sont élus par ces médecins. | verzoekende partij betoogt, de in artikel 139bis vermelde kosten niet zonder meer ten laste van de honoraria worden gelegd. Artikel 140, § 3, bepaalt dat, ter dekking van alle kosten van het ziekenhuis veroorzaakt door de medische prestaties die niet door de verpleegdagprijs worden vergoed, inhoudingen worden toegepast die in percenten kunnen worden uitgedrukt en die worden vastgesteld op grond van tarieven bepaald in onderlinge overeenstemming tussen de beheerder en de Medische Raad. De Medische Raad is het vertegenwoordigend orgaan dat de ziekenhuisartsen betrekt bij de besluitvorming in het ziekenhuis en waarvan de leden verkozen worden door de ziekenhuisartsen. De bedoelde inhoudingen op de honoraria worden dan |
Les retenues en question sur leurs honoraires ne sont donc jamais | ook nooit automatisch en zonder de instemming van hun |
imposées aux médecins de façon automatique et sans le consentement de | vertegenwoordigers aan de artsen opgelegd (Parl. St., Senaat, |
leurs représentants (Doc. parl., Sénat, 1996-1997, n° 1156/5, p. 5). | 1996-1997, nr. 1156/5, p. 5). |
Quant au fond | Ten gronde |
B.2. La partie requérante soutient que la disposition entreprise | B.2. De verzoekende partij voert aan dat de bestreden bepaling een |
établit une triple discrimination. B.3.1. En premier lieu, la disposition entreprise aboutit, selon la partie requérante, à une répartition inégale des charges entre les différentes catégories de médecins hospitaliers et crée une inégalité entre les médecins qui, travaillant dans l'hôpital, sont rémunérés à l'acte et les médecins qui perçoivent une rémunération forfaitaire constituée d'un salaire. B.3.2. En vertu de l'article 132 de la loi sur les hôpitaux, les médecins hospitaliers peuvent être rémunérés selon un système de rémunération à l'acte, un système de rémunération fondé sur la répartition d'un pool de rémunérations à l'acte, un système de rémunération forfaitaire constituée d'un salaire ou selon une combinaison de ces systèmes. La disposition entreprise s'inscrit dans un système de rémunération à l'acte. Dans un tel système, la rémunération est déterminée en fonction notamment de frais liés aux actes. Lorsque le médecin reçoit une rémunération forfaitaire constituée d'un salaire, le problème de l'imputation des frais ne se pose plus. Selon qu'ils sont rémunérés en application de l'un ou de l'autre système, il existe donc entre les médecins, bien qu'ils exercent la même activité, une différence objective qui exclut qu'ils doivent être traités de la même manière. Le moyen en sa première branche ne peut être accueilli. B.4.1. Dans la seconde branche du moyen, la partie requérante soutient que les frais de fonctionnement des hôpitaux doivent être considérés comme une charge publique, étant donné que les hôpitaux dépendent, pour leur financement, des moyens financiers recueillis dans le cadre de l'assurance maladie-invalidité. La disposition entreprise violerait les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'elle emporterait une répartition inégale des charges publiques. B.4.2. La partie requérante ne précise pas clairement à quelles catégories de personnes les médecins hospitaliers sont comparés. L'exposé du moyen ne révèle pas à quels autres prestataires de soins de la fonction hospitalière les médecins hospitaliers se comparent. Sur ce point, le moyen est irrecevable en sa deuxième branche. B.4.3. La partie requérante soutient que la disposition entreprise a pour effet que les gestionnaires peuvent, sans le moindre contrôle et de façon illimitée, effectuer des dépenses pour lesquelles ils ne portent pas la responsabilité financière, étant donné que ces frais doivent de toute façon être couverts par les honoraires médicaux. Le grief ne porte pas sur une différence de traitement entre des catégories de personnes et échappe donc à la compétence de contrôle de la Cour. B.4.4. Le moyen est irrecevable en sa deuxième branche. B.5.1. Dans la troisième branche du moyen, la partie requérante soutient que la disposition entreprise établit une répartition inégale des charges selon la nature de l'hôpital, dès lors que l'imputation des frais sur les honoraires des médecins hospitaliers diffère selon qu'ils sont attachés à un hôpital du secteur public ou à un hôpital du secteur privé. La partie requérante renvoie à cet égard à l'article 114 de la loi sur les hôpitaux, qui dispose que le déficit d'un hôpital public est supporté par la commune dont le centre public d'aide sociale gère l'hôpital. B.5.2. Aux termes de l'article 1er de la loi sur les hôpitaux, la loi est applicable à tous les hôpitaux, qu'ils soient gérés par une personne publique ou par une personne privée, de sorte que les règles relatives au statut pécuniaire des médecins hospitaliers, dont la disposition entreprise fait partie, s'appliquent uniformément aux médecins hospitaliers du secteur public et à ceux du secteur privé. Dans la mesure où il existerait une distinction entre ces deux catégories, cette circonstance est donc étrangère à la disposition entreprise et échappe au contrôle de la Cour. Le moyen en sa troisième branche ne peut être accueilli. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 9 juin 1999. Le greffier f.f., B. Renauld. Le président, | drievoudige discriminatie teweegbrengt. B.3.1. Allereerst leidt de bestreden bepaling volgens de verzoekende partij tot een ongelijke verdeling van de lasten over de verschillende categorieën van ziekenhuisartsen en wordt een ongelijkheid geschapen tussen de artsen in het ziekenhuis die worden vergoed per prestatie en de artsen die een forfaitaire vergoeding ontvangen bestaande in een wedde. B.3.2. Volgens artikel 132 van de ziekenhuiswet kunnen de ziekenhuisartsen worden vergoed volgens een stelsel van vergoeding per prestatie, een stelsel van vergoeding gegrond op de verdeling van een pool van vergoedingen per prestatie, een stelsel van forfaitaire vergoeding bestaande in een wedde of volgens een combinatie van die stelsels. De bestreden bepaling past in het kader van een stelsel van vergoeding per prestatie. In een dergelijk stelsel wordt de vergoeding mede bepaald op grond van kosten die met de prestaties zijn verbonden. Wanneer de arts een forfaitaire vergoeding ontvangt die bestaat in een wedde, rijst het probleem van de kostenaanrekening niet meer. Naargelang zij vergoed worden met toepassing van het ene of het andere stelsel, bestaat tussen de geneesheren dus een objectief verschil dat, alhoewel zij dezelfde activiteit uitoefenen, uitsluit dat zij op dezelfde wijze moeten worden behandeld. Het middel kan in zijn eerste onderdeel niet worden aangenomen. B.4.1. In het tweede onderdeel van het middel stelt de verzoekende partij dat de werkingskosten van de ziekenhuizen moeten worden beschouwd als een openbare last, aangezien de ziekenhuizen voor hun financiering afhankelijk zijn van de financiële middelen die worden samengebracht in het kader van de ziekte- en invaliditeitsverzekering. De bestreden bepaling zou de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schenden doordat ze leidt tot een ongelijke verdeling van die openbare lasten. B.4.2. De verzoekende partij specificeert niet duidelijk met welke categorieën van personen de ziekenhuisartsen worden vergeleken. Uit de ontwikkeling van het middel blijkt niet met welke andere zorgverstrekkers in het ziekenhuisgebeuren de ziekenhuisartsen worden vergeleken. Op dat punt is het middel, in zijn tweede onderdeel, niet ontvankelijk. B.4.3. De verzoekende partij beweert ook dat de bestreden bepaling ertoe leidt dat de beheerders, zonder controle en zonder beperking, uitgaven kunnen doen waarvoor zij geen financiële verantwoordelijkheid dragen, nu die kosten toch moeten worden gedekt door de medische honoraria. Die grief betreft geen verschil in behandeling tussen categorieën van personen en valt dus buiten de toetsingsbevoegdheid van het Hof. B.4.4. Het middel, in zijn tweede onderdeel, is niet ontvankelijk. B.5.1. In het derde onderdeel van het middel voert de verzoekende partij aan dat de bestreden bepaling leidt tot een ongelijke verdeling van de lasten volgens de aard van het ziekenhuis, nu de toerekening van kosten op de honoraria van de ziekenhuisartsen verschillend is naargelang ze verbonden zijn aan een ziekenhuis van de openbare sector dan wel aan een ziekenhuis van de private sector. De verzoekende partij wijst in dit verband naar artikel 114 van de ziekenhuiswet, dat bepaalt dat het tekort van een openbaar ziekenhuis wordt gedragen door de gemeente wier openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn het ziekenhuis beheert. B.5.2. Luidens artikel 1 van de ziekenhuiswet is de wet van toepassing op alle ziekenhuizen, ongeacht of ze worden beheerd door publieke personen of door privé-personen, zodat de regels betreffende het geldelijk statuut van de ziekenhuisgeneesheren, waarvan de bestreden bepaling deel uitmaakt, op gelijke wijze geldt ten aanzien van de ziekenhuisartsen in de publieke en in de private sector. Voor zover tussen beide categorieën een onderscheid zou bestaan, is dat derhalve vreemd aan de bestreden bepaling en valt het buiten de toetsingsbevoegdheid van het Hof. Het middel, in zijn derde onderdeel, kan niet worden aangenomen. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 9 juni 1999. De wnd. griffier, B. Renauld. De voorzitter, |
L. De Grève | L. De Grève. |